inşaat sektöründe malzeme tedarik yönetiminin önemi

ISSN:1306-3111
e-Journal of New World Sciences Academy
2012, Volume: 7, Number: 1, Article Number: 1A0307
NWSA-ENGINEERING SCIENCES
Received: May 2010
Accepted: January 2012
Series : 1A
ISSN
: 1308-7231
© 2010 www.newwsa.com
Özge Akboğa
Selim Baradan
Ege University
ozge.akboga@ege.edu.tr
selim.baradan@ege.edu.tr
Izmir-Turkey
İNŞAAT SEKTÖRÜNDE MALZEME TEDARİK YÖNETİMİNİN ÖNEMİ VE YURT DIŞI UYGULAMALARI
ÖZET
Maliyeti azaltma, kaliteyi yükseltme ve son ürünün müşteriye teslimine kadar olan tüm süreçlerin geliştirilmesi hedefleri, inşaat şirketlerini son yıllarda tedarik zinciri yönetimine yöneltmiştir. Sektörde genelde dış kaynak kullanımının fazla olması malzeme tedarik zinciri yönetiminin benimsenmesini ve uygulanmasını sağlamaktadır. Çalışmada inşaat
sektöründe tedarik zinciri ve yönetimi uygulamalarının incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma kapsamında tedarik zinciri yönetiminin gelişimi, amaçları, hedefleri, avantajları, dezavantajları ve işletmelerdeki rolü detaylı olarak anlatılmış; inşaat sektöründe lojistiğin zayıf noktaları,
tedarik zincirinin problemleri ele alınmış, yurt dışında inşaat sektöründe uygulanan tedarik yönetimi stratejileri incelenmiştir. Çalışma sonucunda sektördeki mevcut malzeme tedarik yönetiminin değerlendirilmiştir.
Kavramın inşaat sektörü açısından yeni olmasından dolayı çalışmanın sektördeki gelişmeye katkı sağlaması beklenmektedir.
Anahtar Kelimeler: Tedarik, Tedarik Yönetimi,
İnşaat Tedarik Zinciri, Lojistik,
Tersine Lojistik
SIGNIFICANCE OF PROCUREMENT MANAGEMENT IN CONSTRUCTION INDUSTRY
AND IMPLEMENTATIONS FROM ABROAD
ABSTRACT
Over the last several years, construction companies have become
more oriented towards procurement (supply) chain management due to concerns, such as decreasing costs, improving quality and enhancing all
processes including delivery of the final product to the customer.
Procurement chain management has been embraced rather smoothly thanks to
common usage of outsourcing in the construction industry. This study aims
to investigate applications of supply chain and procurement management in
the construction industry. Concepts, such as development of procurement
chain management, objectives and goals, advantages and disadvantages, and
its role in operations are addressed in detail as part of this study. In
addition, weak points of logistics in construction and supply chain related problems are discussed along with presenting procurement management
strategies implemented in construction companies outside Turkey. In conclusion, a critique of existing materials procurement management in construction industry is presented in this study. This information could
contribute to the growth of construction in Turkey, since; these concepts
are still somewhat new to the industry.
Keywords: Procurement, Procurement Management,
Construction Supply Chain, Logistics,
Reverse Logistics
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
1. GİRİŞ (INTRODUCTION)
Ülke ekonomisinin istenen düzeye çıkarılabilmesi, eldeki kaynakların verimli bir şekilde kullanılması ile mümkündür. İçinde bulunulan ekonomik koşullar yöneticileri, sistemlerin başarısını arttırabilmek için,
başka bir deyişle kaynaklarını daha verimli kullanabilmek için, çeşitli
bilimsel yöntemleri kullanmaya yönlendirmektedir [13].
Bu nedenle kısıtlı sürede, en ekonomik şekilde üretimin amaçlandığı
inşaat sektörü için de malzeme yönetimi kaçınılmaz olmakta ve uygulama da
verilen önem giderek artmaktadır.
2. ÇALIŞMANIN ÖNEMİ (RESEARCH SIGNIFICANCE)
Bütün kaynakların verimliliğinin maksimum düzeyde sağlanabilmesi
için belli bir plan dâhilinde kullanılmasının ne kadar önemli olduğu bilinmektedir. Kaynakların iyi bir şekilde planlanamaması, yani gereken
zaman ve yerde malzemenin temin edilmemesi, plansız malzeme kullanımı
nedeniyle fire oranlarının artması, gerekenden fazla temin edilmesi gibi
nedenlerle istenmeyen gecikmelere, istenen verim, kalite ve karlılığa
ulaşmamaya neden olmakta ve bu durum ister istemez ekonomiye olumsuz olarak yansımaktadır [14]. Bu yüzden tedarik zinciri ve yönetimi gibi kavramların iyi bir şekilde anlaşılması ve yabancı ülkelerdeki örneklerin
incelenmesinde yarar vardır. Çalışmanın ileriki bölümlerinde bu konulara
açıklık getirme amacıyla yapılmış olan literatür taramasının sonuçları
özetlenmiştir.
3. GENEL KAVRAMLAR (GENERAL CONCEPTS)
3.1. Tedarik Nedir? (What is Procurement)
Tedarik kelimesinin sözlük anlamı, araştırıp bulma, elde etmedir.
İşletmeler açısından ise tedarik kavramı, üretim sürecinde gerekli olan
hammadde, yardımcı madde ve sermaye mallarının araştırılarak bulunması ve
satın alınarak elde edilmesi için yapılan faaliyetlerdir [7].
3.2. Tedarik Zinciri (Supply Chain)
Bir tedarik zinciri; tedarikçiler, imalatçılar, dağıtıcılar, toptancılar, perakendeciler gibi çeşitli iş aktörlerinden oluşan bir ağda,
hammadde temininden ürünlerin son tüketicilere dağıtım ve pazarlanmasına
kadarki tüm iş süreçlerinin birlikte uyum içinde hareketini sağlamak üzere, malların ve bilginin akışını yöneten bütünleşik bir sistem olarak
tanımlanabilir [6]. Şekil 1‟de tedarik zincirini oluşturan halkalar görülmektedir.
Şekil 1. Tedarik zincirinin halkaları
(Figure 1. Rings of supply chain)
Genel olarak tedarik zinciri, hammadde kaynağından başlayarak müşteriye ürünün teslimine kadar olan süreçleri kapsamaktadır. Bu süreçler,
temel olarak satın alma, üretim, depolama ve lojistik faaliyetleridir.
Şirketlerin karşılaştığı değişime uyum sağlayabilmeleri için tedarik zincirlerini etkin ve verimli hale getirmeleri kaçınılmaz olmuştur [11].
Bu zincir içinde ürün akışı, iade akışı ve nakit akışı gerçekleşmekte, talep tahmini, sipariş yönetimi, üretim planlama ve çizelgeleme,
351
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
stok yönetimi, satın alma yönetimi, tedarikçi yönetimi ve tedarik, dağıtım planlama, iade yönetimi, depo yönetimi, nakliye planlama, müşteri
ilişkileri vb. faaliyetler yürütülmektedir. Bu faaliyetlerin tedarik zinciri bütünü içinde ne kadar entegre, koordineli, etkin ve verimli gerçekleştirildiği her zaman bir soru işaretidir [12].
3.3. Tedarik Zinciri Yönetimi (TZY) ve Amacı
(Supply Chain Management and Its Objective)
Tedarik zinciri yönetimi; işletmenin iç kaynaklarının dış kaynaklarla entegre edilerek etkin bir biçimde çalışmasının sağlanmasıdır. Amaç
geliştirilmiş üretim kapasitesi, piyasa duyarlılığı ve müşteri/tedarikçi
ilişkileri gibi işletmenin tüm performansını oluşturan değerlerin arttırılmasıdır. Tedarik zinciri yönetimi, hammaddelerin temin edilmesinden
imalat ürünlerine ve buradan da tüketiciye işlenmiş ürünlerin dağıtımına
kadar tüm tedarik zinciri boyunca bilgiye dayalı karar almamıza olanak
vermektedir [3].
Başka bir deyişle tedarik zinciri yönetimi; “müşteri odaklı kurumsal vizyon etrafında gelişim gösteren, bir işletmenin iç ve dış bağlantılarını yöneten ve ardından iç fonksiyonellik ile iç organizasyon arasındaki sinerjinin bütünleşimini ve koordinasyonunu sağlayan bir yapı” olarak ele alınabilir. İç tedarik zincirinin başarılı bütünleşimi ağırlıklı
olarak, tedarik zincirindeki halkalar arasındaki kusursuz ve zamanında
bilgi paylaşımına bağlıdır.
3.4. Tedarik Zinciri Üyeleri (Stakeholders of Supply Chain)
Tedarik zinciri üyeleri olarak; hammadde tedarikçisi, yan sanayi
ürünleri tedarikçileri, alt montaj tedarikçileri, mamul ve hizmet üreticileri, lojistik hizmeti veren kuruluşlar, distribütörler, toptancılar,
bayiler, perakendeciler, son kullanıcı (müşteri) sıralanabilir [7].
4. İNŞAAT SEKTÖRÜNDE TEDARİK ZİNCİRİ
(SUPPLY CHAIN IN CONSTRUCTION INDUSTRY)
İnşaat tedarik zinciri, müşterinin talebinden başlayarak en son
yıkımına kadar olan çok geniş bir süreci kapsamaktadır. İnşaat tedarik
zinciri yönetimi ise tasarım, inşaat, ana yüklenici, alt yüklenici ve
tedarikçi arasındaki bilgi, malzeme ve nakit akışlarının etkin olarak
yönetilmesidir [11].
Yapım yönetiminde işin zamanında bitilmesi, maliyetlerin düşük tutulması, üretkenliğin arttırılması, yapım bileşenlerinin ve binaların
istenilen kalitede üretimi amaçlanmaktadır [2]. Yapı yönetimine verilen
önemin artması ile birlikte yeni teknik arayışlarına geçilmesi ve uygulanması artmıştır. Bu nedenle planlamaya verilen önem artmış, projenin
üretim giderlerini minimuma indirerek zamanında tamamlanması öncelikli
hedef olmuştur. Hedefin gerçekleşmesi için yapılması gereken kontrollerin
başında malzemeyi devamlı kontrol etmek, malzeme miktarını iş programından yararlanarak doğru tespit etmek, doğru zamanda ve istenilen kalitede
sipariş etmek, malzeme kayıplarını önlemek, kontrol birimi ile karşılıklı
ve paralel çalışmak gelmektedir.
Bir ürünün gelişiminden daha çok bir tedarik zinciri olarak inşaatın gösterimi, endüstrinin üretim ve iş faaliyetlerinin organize edilmesi
için en etkili yaklaşımı sağlar. Süreç, tesis isteyen bir müşteri ile
başlar. Tesis olarak bir bina, özel veya ticari gelir getiren bir şey,
yollar ve demiryolları gibi diğer altyapı işleri, merkezi ve yerel hükümet işleri olabilir. Süreç, müşteri veya diğer birkaç tasarım tarafından
uygun görülecek bir ürün veya tesis ile sonuçlanır. Şekil 2, inşaat tedarik zincirini oluşturan anahtar safhaların şematik bir gösterimini sunar.
Sürecin, dönüşümlü olması sayesinde süreçler bir kaç kez tekrarlanabilir
[11].
352
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
Şekil 2. İnşaat tedarik zincirinin anahtar aşamaları [11]
(Figure 2. Key stages of supply chain in construction)
Araştırmalarda malzemenin inşaat içinde daha büyük bir pay almasına
rağmen malzeme yönetimi tekniklerinin inşaat sektöründe etkin kullanımı
görülmemektedir. Örneğin, malzeme maliyetinin kontrolü ve malzeme maliyetlerinin belirli bir oranda azalması kar oranını doğrudan artırabilmektedir [1].
4.1. İnşaat Projeleri Yönetiminde Malzeme Yönetimi
(Procurement Management in Construction Projects)
İnşaat sektöründe kullanılan malzemenin ihtiyaç duyulduğu andan
üretimde kullanılma anına kadar olan süreç boyunca malzemenin planlama ve
kontrolünün mümkün olduğu bilinmektedir. Planlama sürecine malzemenin
kullanımı, denetimi, maliyet üzerindeki etkileri, organizasyon yapısı ve
sistem planlaması dahildir.
İnşaat sektöründe malzeme yönetimi; malzeme metrajı, gerekli malzemelerin temini için talep bilgilerinin hazırlanması, talep bilgilerinin
malzemenin teminini gerçekleştiren birime iletilmesi, malzemenin temin
edileceği tedarikçilerin tespit edilmesi, tedarikçilerden teklif alınması,
tekliflerin değerlendirilmesi, tedarikçi firma seçimi ve sözleşmenin yapılması, tedarikçilerin malzemenin zamanında teslim edilmesi için izlenmesi, malzemelerin istenilen özelliklere sahip olması için kalite kontrolünün yapılması, malzemenin şantiyeye güvenilir ve ekonomik şekilde teslim edilmesi, hurda ve iade edilecek malzemelerin elden çıkarılması işlevlerinin gerçekleşmesine yönelik tüm planlama, kontrol ve denetleme
işlemlerini içermektedir [9].
Malzemenin temin edilmesi kadar dağıtımı da önemlidir. Özellikle
şantiyeleri merkezden uzak yapımlarda önem kazanan durumda, çok sayıda
fazla malzemenin toptan alımı ya da farklı yapım alanlarına dağıtılması
gerekebilmektedir.
4.2. İnşaat Projelerinde Malzeme Yönetimi İşlevlerinin Belirlenmesi
(Determining the role of Materials Management in Construction
Projects)
Malzeme yönetiminde malzemenin seçimi, satın alınması, envanter
yönetimi, temel işlevleri oluşturmaktadır. Malzeme seçimi malzemenin ekonomik sipariş miktarı ve zamanının saptanmasında gerekli bilgileri sağlamaktadır. Malzeme satın alınması firma ve satıcılar arasında geçen ilişkiye dayanmaktadır. Malzemeleri ekonomik, istenilen kalitede ve zamanında
sağlamak ile piyasa koşullarında firma kaynaklarına uygun şekilde bütünleştirmek zor bir işlev olmaktadır. Bu süreçte; malzeme ihtiyacı tespit
edilir, satıcı firmalar belirlenir, fiyat teklifleri alınır, sipariş verilir ve izlenir ve malzeme teslim alınır. Satın alma firma içinde departmanlar ile firma dışında satıcı firmalar ile dinamik ilişkiler halindedir [2]. Envanter yönetimi, malzeme yönetiminin ekonomik ve fonksiyonel
353
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
olarak tanımlanabilen amaçlarına ulaşmasında esas fonksiyondur. Üretim
için gerekli bütün malzemenin, gerekli görüldüğü anda ihtiyaç noktasında
bulunmasını sağlayacak sistemleri kurup çalıştırmak ve bu faaliyetlerle
ilgili tüm maliyetlerde tasarruf sağlayarak, işletme amaçlarına katkıda
bulunmak amaçlanmaktadır [15].
4.3. İnşaat Projeleri Uygulamalarında Malzeme Yönetimi Önemi,
Süreci ve Farklılıkları (Importance, Process and Differences
of Procurement Management on Implementation of Construction
Projects)
Malzemenin en rasyonel biçimde kullanımının sağlanması etkin bir
malzeme yönetimi ile gerçekleştirilebilmektedir [2]. Yaklaşık olarak yapı
maliyetinin %60‟ını malzeme oluşturmakta bu nedenle malzemenin verimliliği ve doğru kullanımı hem yapı maliyetini hem de ülke kaynaklarının kullanımını olumlu yönde etkilemektedir.
Yönetimin yüksek verimlilik elde etmekteki önemi büyüktür. Malzemenin istendiği zaman hazır olmaması nedeni ile işçiler ve makineler boş
kalabilir. Malzeme kontrolü, bu isteklerin zamanında yerine getirilmesini,
malzemelerin en ekonomik yoldan alınmasını ve stokların gerekenden fazla
olmamasını sağlamaktadır [2].
Yapım uygulamalarında şantiye dışında sipariş sorunu önem kazanmaktadır. Siparişin veriliş zamanı çok önemlidir. Erken sipariş depolama
problemini, geç sipariş ise üretimdeki aksaklık dolayısıyla süre ve maliyette olumsuz etkiyi beraberinde getirmektedir. Bu nedenle zamanında ve
doğru miktarda siparişin, yapıda aldığı yer ve şekli göz önüne almak kaydıyla stok alanında depolanması esastır. Taşımanın kısıtlayıcı etkiler
arasında olduğu unutulmamalıdır.
Yapım kaynaklarının dolayısıyla ülke kaynaklarının doğru kullanımında, şantiye yönetiminin ve ona bağlı olarak malzeme yönetiminin önemi
büyüktür. Bu nedenle malzeme yönetiminin ne gibi sorunlar içerdiğini bilmek ve bu sorunları doğru yöntemleri kullanmak, zamanında gereken önlemleri almak suretiyle akılcı çözümlere ulaştırmak gerekmektedir [2].
4.4. İnşaat Tedarik Zinciri Bilgi Kategorileri
(Knowledge Categories in Construction Supply Chain)
İnşaat tedarik zincirini oluşturan süreçleri üstlenecek olan endüstri tarafından kullanılan birkaç bilgi kategorisi vardır. Tedarik zincirinde bilginin elde edilmesinin değerlendirilmesine temel teşkil edecek
genel kategorilerde inşaat tedarik zinciri içindeki süreçler için yararlanılan çeşitli teknik bilgi tipleri tanımlanmıştır [8]. Bu kategoriler,
standartlar, kodlar, bina yönetmelikleri (ISO, BS gibi), imalatçı detayları (çizimler), iş ve ürün katalogları, bilgiyi fiyatlandırma, standart
şartnameler (metin), standart inşaat detayları, tasarım rehberliği ve en
iyi uygulama, iş güvenliği ve işçi sağlığı, inşaatta kalite yönetimi olarak sıralanabilir.
5. YURT DIŞI UYGULAMA ÖRNEKLERİ (IMPLEMENTATIONS FROM ABROAD)
Türkiye ve yurt dışında uygulanan tedarik yönetimi modelleri incelendiğinde göze çarpan en belirgin fark henüz Türkiye‟de uygulama alanı
bulmamış olan tersine lojistik kavramıdır. Tersine lojistik hammadde,
yarı mamul, nihai ürün ve ilgili bilgilerin tüketim noktasından orijin
noktasına doğru, değer kazanımı veya uygun şekilde yok edilme sağlamak
amacı ile etkin akışının planlama, uygulama ve kontrol aktivitesidir. Bu
açıdan tersine lojistik, firmaların çevresel açıdan daha etkin olmalarını
da sağlayan bir süreçtir. Dünyada birçok firma, tersine lojistiğin hem
ekonomik hem de çevresel açıdan önemini fark etmiş ve bunu işletme misyonlarına taşımış bulunmaktadır. İyi bir tersine lojistik uygulaması,
firmanın hammadde ve materyal edinim maliyetini azaltarak, müşterinin
satın alma riskini düşürerek, tepki süresini kısaltarak, sosyal sorumluluğu yerine getirerek ve „çevreci firma‟ imajını iyileştirerek, firmaya
rekabetçi avantaj sağlar. İşletmeler için geçerli olan bu çevresel ve
354
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
maliyete dayalı fırsatların yanında, tersine lojistik, artık birçok ülkede geçerli olan yasal düzenlemeler ile de zorunlu hale gelmektedir. Bu
sebeple firmalar sadece kendilerini değil, çalıştıkları tedarikçilerini
de bu bağlamda seçmektedir. Bu çalışma, tersine lojistiği, içerdiği süreçlerini, bazı önemli yasal düzenlemeleri tanımlamakta ve mevcut uygulamalar ile eğilimler hakkında bilgi vermektedir
Tersine lojistik temel olarak, isletmelere değer geri kazanımı, kar
maksimizasyonu, çevresel yükümlülüklerin yerine getirilmesi,
müşteri
ilişkileri yönetiminde gelişme gibi faydaları sağladığı için önemlidir.
Tersine lojistik aktivitelerinin başarılı bir biçimde yerine getirilebilmesi için ürünün, tasarımından üretimine ve geri kazanımına kadar yaşam
döngüsü boyunca gerçekleştirilmesi gereken faaliyetler, şekil 3‟de gösterilmiştir.
Şekil 3. Ürün yaşam eğrisinde aktiviteler ve ilişkileri [17]
(Figure 3. Activities and their relationship in product life curve)
Gartner‟a göre, sadece ABD‟de ürün dönüşlerinin yürütülmesi süreci,
150 milyar dolara ulaşmaktadır [5]. Genel olarak, satılan tüm ürünlerin
%20‟sinin geri döndüğü ve firmaların lojistik maliyetlerinin %5‟ini tersine lojistik için harcandıkları düşünülmektedir [4]. Geri dönüşler birçok sektörde, örneğin tüketici elektroniği, yayımcılık, katalog satışlar
gibi, işletme karlılığını etkileme gücüne sahiptir [16].
Tüm dünyada özellikle yapım sektörü başta olmak üzere çevre ile
ilgili yasaların önem kazanmasının yanı sıra, özellikle Avrupa Birliği,
çevresel etkilerin azaltılması hatta ortadan kaldırılması için “yeşil
yasalar”ın geliştirilmesi ve uygulanmasına oldukça dikkat etmektedir. Bu
uygulamalarda öncelikli hedef ise, çevresel etkilerin en önemli sorun
olarak görüldüğü Almanya ve Kuzey Avrupa ülkeleri olmaktadır. Örneğin
1991 yılında Almanya‟da çıkartılan Alman Atık ve Paketleme Yasası kapsamında, üreticiler, dağıtımcılar ve perakendeciler paketleme atıklarının
geri dönüşümünden sorumlu tutulmuştur. Diğer birçok AB üyesi ülke de paketleme kuralları ile ilgili yasayı 1992‟de uygulamaya başlamışlardır.
Benzer şekilde ABD‟nin birçok eyaletinde de buna benzer yasalar geçerli
olmaya başlamıştır [10]. Bu nedenle firmalar malzeme tedarik stratejilerini güncellemiş ve firmalar uygulamada tersine lojistik kavramını kullanmaya başlamıştır.
6. SONUÇ (CONCLUSION)
Yapım aşamasında, malzemelerin istenilen zamanda, istenilen miktar
ve özelliklerde temin edilmemesi malzeme faaliyetlerinin yönetiminde karşılaşılan bir sorundur. Genelde süre kısıdına sahip inşaat projelerinde
355
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
üretimin aksamaması için malzeme yönetimi gündeme gelmekte ve önemi giderek anlaşılmaktadır. İnşaat sektöründe tedarik zinciri yapısı daha farklıdır. Müşterinin fiili talebinden başlayarak ürünün teslimi ile son bulur. Bu süreç, üretim endüstrisine göre çok daha uzundur. Hatta binanın
tesliminden sonra bakım, yenileme süreçleri ve son olarak yıkımına kadar
devam eden uzun bir süreç vardır.
Günümüzde gelişmiş ülkelerdeki işletmelerde uygulanması gerekliliği
iyice anlaşılan ve firma için hayati önem taşıyan e-iş sistemlerinden
biri olarak kabul edilen tedarik zinciri yönetimi sisteminin ülkemizdeki
işletmelerce de öneminin ve yararlarının anlaşılması gereklidir. Gelişen
bilgi ve haberleşme teknolojilerinin de yardımı ile işletmeler arası bütünleşmeler ve işbirliğinin değer yaratıcı biçimde yayıldığı görülmektedir. Artık günümüz dünyasında işletmelerin tek tek rekabetçi olmaları
kavramı yerine yer aldıkları tedarik zincirlerinin bütününün oluşturduğu
rekabet ortamı oluşmaktadır. Bu ortamda ülkemizdeki işletmelerin de rekabetçi kalabilmeleri ve gelecek kuşaklara işlerini aktarabilmeleri için
birlikte çalıştıkları tedarikçileri ve müşterileri ile işbirliği yollarını daha da ileri götürerek iş ortaklığı prensibi ile hareket etmeleri,
güven ortamı oluşturmaları ve iş süreçlerini birbirlerine açmaları gerekmektedir. Böylece tedarik zinciri içinde sınırların ortadan kalkması ile
oluşturulacak bir zincir yönetiminin koordinasyonu ile işletmelerin tek
tek amaçlarını en iyilemek yerine zincirin bütününde en iyileme yolu sayesinde bütün zincir üyeleri için daha çok yarar elde etme imkanı doğacaktır.
İnşaat tedarik zinciri yönetimi kavramı oldukça yeni olduğundan
dolayı geliştirilmeye oldukça açıktır. İnşaat sektöründe de üretim sektöründeki gibi tedarik zinciri yönetiminden bahsedilebilir. İnşaatta genellikle dış kaynak kullanımının fazla olması inşaat tedarik zinciri yönetiminin benimsenmesini ve uygulanmasını sağlamaktadır. Sonuç olarak şirketlerin içinde bulundukları tedarik zinciri ne kadar etkin ise şirketlerin
rekabet gücü o kadar artmaktadır. Bu rekabet gücü ise şirketlerin küreselleşme ile birlikte artan müşteri beklentilerinin karşılanabilmesini
sağlamaktadır. Yurt dışında geliştirilen, başta ters tedarik zinciri olmak üzere, yeni modeller uygulama da denenmeli ve sürekli gelişim sağlanmalıdır.
NOT (NOTICE)
Bu makale, 25-26-27 Kasım 2011 tarihleri arasında TMMOB Bursa İMO
Şubesi tarafından düzenlenen “6.İnşaat Yönetimi Kongresi”nde sözlü bildiri olarak sunulan, Kongre Oturum Başkanları ve Bilim Kurulu tarafından
“Başarılı” bulunan ve hakemlik sürecinden geçirilen çalışmanın yeniden
yapılandırılmış versiyonudur.
KAYNAKLAR (REFERENCES)
1. Besen, D., (2006), “Yapım İşlerinde Malzeme Yönetimi”, Mustafa Kemal Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Antakya
2. Çetiner, O., (2004) “Malzeme Yönetimi İçin Bilgisayar Ortamında Bir
Model Önerisi-Küçük İnşaat Firmaları Örneği” Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul
3. Eraslan, E., (2003), “Multi-echelon envanter modelleri”, http://
www.baskent.edu.tr/ ~eraslan/ multi.doc, Erişim Tarihi: 22.10.2003
4. Hill, K., (2004). “Report: Broken Returns Process Costly”.
http://www.crm-daily.newsfactor.com/ Story_xhtml?story_Id=23714
(09.05.2005)
5. Nakıboğlu, G., (2007). “Tersine Lojistik: Önemi ve Dünyadaki Uygulamaları”, Gazi Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi
Dergisi 9 / 2 (2007). 181 – 196
356
e-Journal of New World Sciences Academy
NWSA-Engineering Sciences, 1A0307, 7, (1), 350-357.
Akboğa, Ö. ve Baradan, S.
6. Paksoy, T., (2005), “Tedarik Zinciri Yönetiminde Dağıtım Ağlarının
Tasarımı ve Optimizasyonu: Malzeme İhtiyacı Kısıtı Altında Stratejik Bir Üretim-Dağıtım Modeli”, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Dergisi, s. 435-454
7. Palamutçuoğlu, T., (2011), “Tedarik Yönetimi”, Celal Bayar Üniversitesi, http://www-2.bayar.edu.tr/kulamyo/docs/turker_palamutcuogluTY.-pdf (Erişim Tarihi:4.7.2011)
8. Salminen V., Buckley, E., Malinen, P., Ritvas, J., Silakoski, S.,
and Sauer, A., (1997), Global engineering network-turning
engineering knowledge into an accessible corporate asset,
Proceedings of the 11th International Conference on Engineering
Design, Tampere, August 19-21.
9. Stukhard, G., (1995), “Construction Materials Management” Maecel
Dekker, NewYork.
10. Subramaniam, S., (2004). “Reverse Logistics Strategies and
Implementation: A Pedagogical Survey”. Journal of the Academy of
Business and Economics, March.
http://www.findarticles.com/p/articles/-mi_m0OGT/is_1_4/ai_n8690406
(03.12.2005)
11. Şerbetçioğlu, H., (2007), “İnşaat Tedarik Zinciri Yönetimi”, İstanbul Teknik Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul
12. Tanyaş, M., (2004), Lojistik ve tedarik zinciri yönetimi notları,
İ.T.Ü. İşletme Fakültesi Endüstri Mühendisliği Bölümü, İstanbul
13. Yazıcı, A. ve Eryüksel, H., (1993), “Malzeme İhtiyaç Planlamasının
Uyarlı Otomasyonu”, TBD Bilişim‟93 Bildiriler Kitabı, 18 Eylül-1
Ekim 1993, İstanbul
14. Yazıcı, A., Eryüksel, H. ve Güçlü, N., (1994), “MRP-II Malzeme İhtiyaç Planlaması” TBD Bilişim‟94 Bildiriler Kitabı, 14-18 Eylül
1994, İstanbul
15. Yenersoy, G., (1990), Malzeme Yönetim Sistemleri, No:1, MA-PA Yayınları, İstanbul
16. Zieger, A., (2003). “Reverse Logistics: The New Priority? It‟s Time
To Reclaim Some Substantial Lost Income Streams – In Depth Report:
Reverse Logistics”. Frontline Solutions, November. http://www.findarticles.com/p/articles/mi_m0DIS/is_11_4/ai_11-0928112 (09.12.2005)
17. Güngör, A. ve Gupta, S.M., (1998). “Issues in Environmentally
Conscious Manufacturing and Product Recovery: A Survey”. Computers
and Industrial Engineering Vol. 39, pp. 911-853.
357