06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar klamidya 10.Sınıf Kadın Sağlığı Hastalıkları ve Bakımı 22.Hafta ( 23-27 / 02 / 2015 ) DOĞUM ve DÜŞÜKTEN SONRA OLUŞABİLECEK SEPTİK ENFEKSİYONLAR Slayt No: 35 4 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 1.) Servisitler 11.) Puerperal Enfeksiyon 2.) Servikal Erezyon 12.) Meme İltihapları 3.) Ektropion ( eversiyon ) 4.) Kollum Yırtığı 5.) Endometrit 6.) Endometriozis 7.) Tuba Enfeksiyonları 8.) Salpingo-Oforitis 9.) Parametritis 10.) Peritonitis 2 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 1.)) SERVİSİTLER Enfeksiyon sonucu serviksin iltihabına SERVİSİTİS denir. ..En sık görülen enfeksiyondur. klamidya ..3 çeşit mikoorganizma etkendir : a.) Klamidya b.) Gonore c.) Trikomonas 3 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Neisseria gonore sifiliz 5 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Servitis : a.) Akut Servisitis b.) Kronik Servisitis .Serviks ödemlidir .Nabothi kistleri oluşur. .Serviks çilek görünümlüdür . .Cerehatli, pis kokulu akıntı vardır. .Gonokoklar sebeptir. .Ağrılı ilişki .Dizüri, sistit 6 1 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Servisitis Tanısı : .. Jinekolojik muayene, ..Smear, ..Kültür, ..Kolposkopi ile konur. TEDAVİ : .. Antibiyotik ..Koterizasyon ..Kriyoterapi ..Lazer ..Konizasyon ve ..Histerektomi 7 Doğum ve Düşük ten Servisitten korunmak için ; C Cinsel partnerin hastalığı olmadığından emin olunmalıdır. C Vajinal bir enfeksiyon veya akıntı olduğunda enfeksiyonun rahim ağzına ilerlemesini önlemek için hemen tedavi edilmelidir. C Her kadın, hiç bir şikâyeti olmasa bile yılda bir defa mutlaka jinekolojik muayene olmalı ve smear testi yaptırmalıdır. C Vajen içerisine uygulanan krem, kimyasal madde, deodorantlı tampon, sprey kullanmaktan ve vajinal duş yapmaktan kaçınılmalıdır. 8 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Servikal Erezyon Nedenleri : 1. Östrojen Hormonu ( östrojen seviyesi tir.) 2. Enfeksiyon ( trichomonas, herpes,sifiliz vb.) 3. Diğer Nedenler ( vag. Tamponlar, kimyasal vaginal duşlar, sık ilişki, kontraseptifler gibi). 10 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Servikal erezyonu olan kadınların büyük bir kısmında problem olmaz. Bazı durumlarda ; .. aşırı akıntı,.. post koital kanama şikâyetleri ön plana çıkar. Bu durum gebelikte daha sık görülür. Servikal erozyona neden olan duruma bağlı olarak tedavisi değişiktir. Enfeksiyon varsa uygun antibiyotiklerle tedavi edilir. Vajinal akıntı ve koitus sonrasında kanama gibi şikayetler varsa koterizasyon ya da kriyoterapi tedavileri yapılarak servikal erezyon ortadan kaldırılır. 11 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 2.)) SERVİKAL EREZYON Servikal Erezyon ; serviks üzerinde görülen kırmızı kadife gibi bir yara dır. 9 12 2 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 3.)) EKTROPİON ( EVERSİYON ) Ektropion , servikal kanalın kanal dış orifisinden dışarı taşarak , halka şeklinde porsiyoya yerleşmesi durumudur. Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 5.)) ENDOMETRİT Uterus iç yüzeyinde bulunan ve her ay adet kanaması ile dökülen endometrium dokusunun uterus kavitesi dışına yerleşmesine ENDOMETRİOZİS denir. ..Endometriozis odakları uterus adalesinin her yerinde yaygın olarak bulunursa, buna adenomyozis denir. 13 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 16 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Ektropiyon Tedavisi : Malignite tetkiki yapıldıktan sonra, -) Elektrokoterizasyon, -) Kriyoterapi 14 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 4.)) KOLLUM YIRTIĞI Kollum Yırtığı ; güç doğumlarda spontan olarak yada serviksin manuel dilatasyonu sonucu meydana gelir. KSpekülüm muayenesinde yırtık net bir şekilde görülür. ..Serviks görünüm olarak BALIK AĞI na benzer. ..TEDAVİ : Cerrahi dir. 15 17 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Ovaryumun yüzeyinde veya ovaryum dokusunun derinlerinde bulunan endometriozis kistleri önceleri küçük, kırmızı, mavimsi renkte olup daha sonra bu küçük kistler birbirleri ile birleĢerek büyük, içi kanla dolu endometriosis odaklarını oluşturur. Bu odakların içindeki kan zamanla koyulaşarak katran rengini alır. Bunlara endometrioma (çikolata kistleri) denir. Genellikle bilateraldir. Rüptüre olursa peritonit yapar. Bu kistlere çevresindeki dokular yapışarak büyük tümörler meydana getirir. 18 3 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 19 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Endometriozisin tanısı : anamnez, klinik semptom ve bulgular, laboratuvar tetkikleri, ultrasonografi, histerosalpingografi, laparaskopi ve histopatolojik incelemeyle konur. Endometriozisin tedavisi : infertilite ve pelvik ağrılara yönelik olarak medikal, cerrahi yada her iki tedavi şekli birlikte uygulanabilir. 20 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 7.)) TUBA ENFEKSİYONLARI Tubaların iltihabına SALPİNGİTİS denir. NEDENLERİ : Kürtaj, doğum, düşük, çeşitli operasyonlar sonucu gelişen enfeksiyonlar, ilaçlı uterus filmi ( HSG ) çekilmesi, RİA uygulamaları sırasında steril şartlara dikkat edilmemesi gibi durumlar da tubal enfeksiyonlara neden olabilir 21 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 22 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Nedenleri : Tuba mukozasında, .. konjesyon ve ödem sonucu lümen, kısmen veya tamamen tıkanabilir. ..Akut tubal enfeksiyonlarda hastada karnın alt kısmında ani başlayan ve artan ağrı, .. ateş, .. bulantı, kusma, .. üşüme, titreme, sarımtırak ya da yeşilimsi kötü kokulu akıntı, menstrüel bozukluk belirtileri vardır. 23 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 8.)) SALPİNGO-OFORİTİS Tubalarla overlerin birlikte olan iltihabi durumuna salpingo-oforitis yada adneksitis denir. 24 4 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Alt abdominal ağrı en sık görülen semptomdur. Genellikle devamlı ve bilateraldir. Hareketle, valsalva manevrasıyla veya koitusla ağrıda artış olur. Muayenede servikal ve bilateral adneksial hassasiyet görülür, sıklıkla ateş tabloya eşlik eder. Palpasyonda zorlanırsa tubalarda rüptür olur ve peritonit tablosu gelişir 25 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 9.)) PARAMETRİTİS Uterusun parametrium tabakasının iltihabına PARAMETRİTİS denir. Etken : Stafilokok ve streptokoklardır. Nedenleri : doğumlar ve düşüklerden sonra servikal kanalın travmatize edilmesidir. Akut parametritiste, lokalize olduğu bölgede ağrı ve yüksek ateş vardır. Parametritisin seyri çok uzun sürerse apse teşekkül eder. 28 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Teşhis : Kan kültürü ve serviksten kültür alınır. USG’de adneksial kitle içindeki enflamatuar sürece ilişkin bulgular gözlenebilir. Laparoskopi en güvenilir tanı yöntemidir. Tedavide etkene uygun antibiyotikler ve ateş düşürücüler verilir. Akut dönemde yatak istirahati önerilir. Akut dönem geçtikten sonra cerrahi yolla adezyonlar açılmalıdır. Sterilite vakalarında tubalara mikrocerrahi operasyonlar yapılır. 26 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 27 29 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 30 5 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Teşhis için vajinal ve rekto-vajinal tuşe yapılır. Muayenede uterus hareket ettirilemez ve parametrium tahta gibi sert ele gelir. Laboratuvar bulgularında : ise lökosit ve sedimantasyon hızı artar. Tedavi : Akut parametritiste, geniş spektrumulu antibiyotikler, ağrı kesiciler kullanılır. Mutlak yatak istirahati verilir. Apse teşekkül etmiş ve drene olmamışsa hastanın genel durumu düzeldikten ve ateşi düştükten sonra flüktuasyon veren yerinden drene edilir. Drenajdan sonra uygun antibiyotikler başlanır. 31 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 10.)) PERİTONİTİS Karın zarını örten peritonun iltihabına peritonitis denir. KHastada bulantı, kusma ve giderek artan ağrı vardır. Dil kuru ve paslıdır, nabız sayısı hızlanır. K Karın şişer, hasta gaz ve gaita çıkaramaz, idrarını yapamaz. Ekstremiteler soğuktur. KLökosit ve sedimantasyon artar. Radyolojik muayenede paralitik ileus tablosu görülür. Peritonitisin tedavinde geniş spektrumlu antibiyotikler kullanılır. Laparotomi yapılarak cerahat boşaltılır, batın içi yıkanır ve drenajı 32 sağlanır. Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 33 34 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 11.)) PUERPERAL ENFEKSİYON Puerperium, bebeğin doğumundan itibaren ortalama olarak 6-8 haftalık bir dönemi kapsar. Puerperal enfeksiyonlar, bu dönem içindeki genital organların enfeksiyonlarıdır. Lohusalarda 38 derecenin üstünde ateşin 24 saat süresince devam etmesi veya ilk 10 günde 38 derecenin üstünde ateş olması durumunda puerperal enfeksiyondan bahsedilir. 35 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 36 6 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Meme iltihabı genellikle laktasyon döneminde görülür. Meme başında oluşan çatlak ve erezyonlar bakterinin girmesine yol açar. Bu yolla giren mikroorganizmalar meme bezlerinin çevresindeki bağ dokusunda enfeksiyon yapar. BELİRTİLERİ : Hastada 38,5 derecenin nin üzerinde ateş, hâlsizlik, meme üzerindeki kızarıklık, sertlik ve ağrı vardır. 37 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 40 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Tedavi : geniş spektrumlu antibiyotikler, sonra vajen ve serviksten kültür alınır ve antibiyogram neticesine göre tedavi sürdürülür, gerekirse antibiyotik değiştirilir. Günlük çıkarılan idrar miktarı kontrol edilir, septik şok açısından hasta takip edilir. 38 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar 12.)) MEME İLTİHAPLARI Memelerin iltihabına mastitis denir. Puerperal devrede meydana gelen meme iltihabına puerperal-mastitis adı verilir. 39 41 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Mastit tedavisi antibiyotikle yapılır. Tedavi edilmediği takdirde meme apsesi meydana gelir ve cerrahi drenaj gerektirir. Ağrı kesici ve buz kesesi gibi yardımcı önlemler de faydalı olabilir. Emzirmeyi bırakmak gerekmez ancak ağrı varsa 24-48 saat emzirilmez. 42 7 06.02.2015 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar Mastitten korunmak için her iki meme de emzirilmelidir. Her emzirmeden sonra meme uçları ılık sabunlu su ile yıkanmalı, sonra karbonatlı su ile silinmelidir. Bepanten benzeri kremler ile meme başları korunmalıdır. 43 Doğum ve Düşükten Sonra Oluşabilecek Septik Enfeksiyonlar HAZIRLAYAN HARİKA ATA 44 8