Ündar ve Arkadafllar› Türkiye’de Perfüzyonist E¤itimi Türkiye’de Aç›k Kalp Cerrahisinde Perfüzyon ve Perfüzyonistlerin E¤itimi PERFUSION PRACTICES AND EDUCATION OF PERFUSIONISTS FOR OPEN HEART SURGERY IN TURKEY Akif Ündar, *Ali Ekber Çiçek, At›f Akçevin, **Tayyar Sar›o¤lu Penn State College of Medicine, Penn State Children Hospital, Departments of Pediatrics Surgery and Bioengineering, Pennsyvania *VKV. Amerikan Hastanes›, Kalp Damar Cerrahisi Klini¤i, ‹stanbul **Ac›badem Bak›rköy Hastanesi, Kalp Damar Cerrahisi Klini¤i, ‹stanbul Özet Amaç: Türkiye’de kalp merkezlerinde çal›flan perfüzyonistlerin e¤itim düzeylerini ve ifl tecrübelerini belirlemek amac›yla yap›lan anketin sonuçlar›n› paylaflmak ve yak›n gelecekte ülkemizde ekstrakorporeal sirkülasyon uygulamalar›n›n bilimsel düzey ve teknolojik olarak daha da gelifltirilmesi yönünde öneriler oluflmaktad›r. Materyal ve Metod: 1-5 Eylül 2005 tarihinde Kapadokya’da düzenlenen Türk Kalp Damar Cerrahisi VIII. Ulusal Kongresi s›ras›nda perfüzyonistler için bir anket düzenledik. Ankette mezun olduklar› okul, perfüzyon e¤itimini nerede ald›klar›, çal›flt›klar› merkezin ad›, 2003 y›l›nda yap›lan toplam aç›k kalp ameliyat› say›lar›, ekstrakorporal membrane oksijenasyonu (ECMO) ve roller veya centrifugal pompa ile ventricular assist device (VAD) hakk›ndaki tecrübeleri ile ilgili sorular sorulmufltur. Bulgular: Ankete 25 merkezden 31 perfüzyonist kat›lm›flt›r. Ankete kat›lanlar içerisinde sadece 1 perfüzyonist perfüzyonistlik e¤itimini yurt d›fl›ndaki bir okuldan alm›flt›r. Bu arkadafl›m›z flu anda yurt d›fl›nda çal›flt›¤›ndan dolay›, verdi¤i bilgiler veri analizi k›sm›nda kullan›lmam›flt›r. Di¤er 30 perfüzyonist mesle¤i usta-ç›rak yöntemi ile ö¤renmifltir. Otuz perfüzyonistin 1’i masterl›, 11’i 4 y›ll›k üniversite mezunu, 12’s› 2 y›ll›k on lisans okulu mezunu, ve 6’s›da lise mezunudur. Bu arkadafllardan 7’sinin 15 y›ldan fazla 8’inin 10-15 y›l aras›, 9’unun 5-10 y›l aras› ve 6’s›n›nda 5 y›ldan daha az ifl tecrübeleri vard›r. 2003 y›l›nda 24 merkezde yap›lan aç›k-kalp ameliyat› say›s› toplam olarak 18.258’dir. Bu say›n›n 17.123’ü yetiflkin ve 1.135 ise pediyatrik aç›k kalp hastalar›ndan oluflmaktad›r. 18.258 hastan›n sadece 17’sine ECMO ve 11’ine centrifugal veya roller pompa ile sol ventriküler destek (LVAD) veya sa¤ ventriküler destek (RVAD) uygulanm›flt›r. Ankete kat›lan 24 merkezden sadece 6 tanesi ekstrakorporeal membran oksijenasyon (ECMO) ve 4 tanesinde LVAD veya RVAD yapm›flt›r. Onsekiz merkezde rutin olarak intraaortik balon pompasi (IABP) kullan›lm›flt›r. Sonuç: Türkiye’deki perfüzyonistlerin kardiyopulmoner bypass ve ekstrakorporeal sirkülasyon teknolojisi konusunda bilgi ve deneyim düzeylerinin ça¤dafl kalite standartlar›nda sürdürebilmesi için yasal olarak tan›mlanm›fl perfüzyonist okullar›n›n ve perfüzyonist e¤itimi programlar›n›n aç›lmas› gerekmektedir. Vakit kaybetmeden ülke genelinde ECMO ve LVAD konular›nda uygulamal› seminerler düzenlemek gerekmektedir. Anahtar kelimeler: Perfüzyonistlerin e¤itimi, kardiyopulmoner bypass, ECMO, VAD, Türkiye Türk Gö¤üs Kalp Damar Cer Derg 2005;13:123-126 Summary Background: The objectives of this investigation are: to determine the level of education and experience of perfusionists in Turkey; and to suggest potential solutions for the improvement of the quality of perfusion during open-heart surgery in Turkey. Methods: We have conducted a preliminary survey on perfusionists during the VIII. Annual Congress of the Turkish Society of Cardiovascular Surgery on September 1-5, 2004, in Kapadokya, Turkey. The following questions are included in this survey: What highest level of education they do have. Where and how do they receive the perfusion education. In what hospital/university do they currently work. What is the total number of CPB cases performed in their centers in 2003? What level of experience do they have with ECMO or VADs (with centrifugal or roller pumps). Results: Thirty-one perfusionists from 25 cardiovascular centers completed the survey. One of the perfusionists was excluded from the final analysis because she practices in another country. The remaining 30 perfusionists had no diploma from any school of perfusion, and all of them became perfusionists with in-house training from their peers. One out of 30 perfusionists has a Master’s degree; 11 of them graduated from 4-year college with a Bachelor’s; 12 of them graduated from 2-year colleges; and 6 of them have a high school diploma. Seven of 30 perfusionists have over 15 years experience in perfusion, 8 of them between 10 to 15 years, 9 of them between 5 to 10 years, and 6 of them have less than 5 years of experience in cardiovascular perfusion. 18.258 CPB cases were performed in 24 cardiovascular centers in 2003. 17.123 of them were adult CPB cases, and 1.135 were pediatric CPB cases. Out of 18.258, only 17 patients were subjected to ECMO, and 11 patients to LVAD or RVAD in 2003. ECMO was available in 6 centers and LVAD or RVAD was only in 4 centers. 18 centers use IABP routinely. Conclusions: In order to improve the knowledge and skills of perfusionists, it is mandatory to open academic departments to formally train perfusionists in Turkey. It is also a must to organize 1 to 2 day seminars on ECMO and VAD to train current perfusionsists as soon as possible. Keywords: Education of perfusionists, CPB, ECMO, VAD, Turkey Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13:123-126 Gelifl Tarihi: fiubat 2005 Revizyon: - Kabul Tarihi: 10 fiubat 2005 Adres: Dr. Akif Ündar, Penn State College of Medicine, Penn Satate Children Hospital, Departments of Pediatrics Surgery and Bioengineering, Pennsyvania e-mail: aundar@psu.edu 123 KALP CERRAH‹S‹ Türk Gögüs Kalp Damar Cer Derg 2005;13:123-126 Ündar et al Education of Perfusionists in Turkey Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13:123-126 CARDIAC SURGERY Yukar›da tarif edilen flekilde, bugüne kadar Türkiye’de ne bir akademik perfüzyonistlik okulu mevcuttur, ne de perfüzyonistlerin ifle girdikten sonra periyodik ve sistemik olarak performans de¤erlendirilmesi yap›lmaktad›r. Bu makaleyi yazmam›zdaki amaçlardan ilki, ülkemizde çal›flan perfüzyonistlerin e¤itim düzeylerini ve ifl tecrübelerini belirlemek, ikinci amaç ise ülkemizde aç›k kalp cerrahisi s›ras›nda uygulanan kardiyopulmoner bypass ve ekstrakorporeal sirkülasyon teknolojisi konusunda ça¤dafl kalite standartlar›n›n sa¤lanmas› ve bir an önce akademik perfüzyonist e¤itimi programlar›n›n bafllat›lmas› için öneriler gelifltirmektedir. Girifl Geliflmifl ülkelerde perfüzyonistlik e¤itimi belli bir akademik çerçeve içerisinde verilmektedir [1-3]. Perfüzyonist adaylar› hem teorik, hem de pratik bilgileri ö¤renim gördükleri okullardan almaktad›rlar. Her ne kadar verilen e¤itim ve e¤itimin süresi ülkeden ülkeye veya gidilen okula göre de¤ifliyorsa da, al›nmas› zorunlu olan temel dersler ve pratik e¤itim metodlar› hemen hemen ayn›d›r [3-9]. Bir perfüzyonistin bu okullar›n birinden mezun olmak için teorik s›navlarda baflar›l› olmas›n›n yan›nda en az 80 kardiyopulmoner bypass (KPB) vakas›na sorumlu olarak girmesi flartt›r. Yine mezun olmadan önce, ekstrakorporeal membrane oksijenasyonu (ECMO) ve ventricular assist device (VAD) konular›nda da hem teorik hemde pratik yönden belli bir düzeye ulaflmalar› flartt›r. Perfüzyonistlik e¤itimi almak icin baflvuru yapan adaylarda ilk aranan koflul, aday›n 4 y›ll›k üniversite mezunu olmas›d›r. Ancak baz› üniversitelerde perfüzyonistlik e¤itimi lisans düzeyinde de verilmektedirler. Üniversite mezunu adaylar baflvuru yapt›klar› okullara göre 1 veya 2 y›ll›k e¤itimden geçmektedirler. Bir y›ll›k h›zland›r›lm›fl e¤itimde, adaylara birinci ve ikinci aylarda sadece teorik bilgi verilmektedir. Üçüncü ve alt›nc› aylar aras› hem pratik hemde teorik bilgiler almaktad›rlar. Son alt› ayda ise yo¤un olarak sadece pratik bilgiler verilmektedir. ‹ki y›ll›k e¤itimi seçenlerin hemen hemen hepsi e¤itimlerinin sonunda “master” derecesi almaktad›rlar. E¤itim süreleri daha uzun oldu¤u için hem teorik hemde pratik dersler çok daha kapsaml› bir flekilde verilmektedir. Bir y›ll›k perfüzyonistlik okulunu baflar› ile bitiren her adaya bir diploma verilmektedir. Özellikle Amerika Birleflik Devletleri ve Avrupa Birli¤i ülkelerinde perfüzyonistlik okulunu bitirenler, ülke genelinde yap›lan yeterlilik s›nav›nda baflar›l› olduklar› takdirde perfüzyonist olarak çal›flabilirler [10,11]. Bu s›navlar› baflarm›fl perfüzyonistlerin ünvan› “sertifikal› klinik perfüzyonist” tir (Certified Clinical Perfusionist veya C.C.P). Perfüzyonist olarak çal›flanlar ise her y›l çal›flt›klar› kurum taraf›ndan performanslar› de¤erlendirilmekte ve her 3 y›lda bir de mecburi olarak akademik de¤erlendirilmeye tabii tutulmaktad›rlar. Üç’er y›ll›k akademik de¤erlendirmeler yine ulusal düzeyde yap›lmaktad›r [12]. Materyal ve Metod 1-5 Eylül 2004 tarihinde Kapadokya’da yap›lan Türk Kalp Damar Cerrahisi VIII. Ulusal Kongresi s›ras›nda perfüzyonistlerin kat›l›m›yla bir anket yap›lm›flt›r. Ankette afla¤›daki sorular sorulmufltur: 1. Kimlik bilgileri, elektronik posta adresi 2. Çal›flt›klar› kurumun ad› 3. Çal›flt›klar› kurumda 2003 y›l›nda kaç tane aç›k kalp (pediyatrik ve yetiflkin) ameliyat› yap›ld›¤› 4. Çal›flt›klar› kurumda ECMO yap›l›p yap›lmad›¤› 5. Çal›flt›klar› kurumda LVAD veya RVAD (centrifugal veya roller pompa ile) yap›l›p yap›lmad›¤› 6. Çal›flt›klar› kurumda IABP kullan›l›p, kullan›lmad›¤› 7. Mezun olduklar› okulun ad›, perfüzyonistlik e¤itimini nerede nas›l ald›klar›, ve kaç y›ld›r perfüzyonist olarak çal›flt›klar› Bulgular Ankete toplam 25 merkezden 31 perfüzyonist kat›lm›flt›r. Fakat kat›lan arkadafllardan biri yurt d›fl›nda çal›flt›¤›ndan dolay›, o arkadafl›m›z›n verdi¤i bilgiler bu anketin veri analizi bölümünde kullan›lmam›flt›r. Sonuç olarak 24 merkezde çal›flan 30 perfüzyonistin verdi¤i bilgiler ›fl›¤›nda afla¤›daki bulgular ortaya ç›km›flt›r (Tablo 1). Tablo 1. Ankete kat›lan merkezler ve perfuzyonistlerin say›s›. Kalp Merkezinin Ad› Kalp Merkezinin Ad› Ankara-Gazi T›p Fakultesi (1) Ankara-SSK ‹htisas Hastanesi (3) Antalya-Akdeniz Üniversitesi T›p Fakültesi (1) Bursa-Uluda¤ Üniversitesi T›p Fakültesi (1) Bursa-Yüksek ‹htisas Hastanesi (3) Gaziantep-Sani Konuko¤lu Hastanesi (1) ‹stanbul-Alman Hastanesi (1) ‹stanbul-Amerikan Hastanesi (1) ‹stanbul-Bak›rköy Ac›badem Hastanesi (1) ‹stanbul-International Hospital (1) ‹stanbul-Memorial Hastanesi(2) ‹stanbul-Kofluyolu Kalp Merkezi (1) ‹stanbul-Özel Erdem Hastanesi (1) ‹stanbul-Özel fiafak Hastanesi (2) ‹stanbul-Maltepe (1) ‹stanbul-Marmara Üniversitesi T›p Fakültesi(1) ‹stanbul-29 May›s Hastanesi (1) ‹zmir-Ege Üniversitesi Hastanesi (1) ‹zmir-fiifa Hastanesi (1) Izmir-Özel Ege Sa¤l›k Hastanesi (1) Kayseri-Özel Kayseri Hastanesi (1) Mersin-Mersin Üniversitesi T›p Fakültesi (1) Sivas-Cumhuriyet Üniversitesi Hastanesi (1) Trabzon – KTÜ (1) Parantez içindeki say›, bu ankete kat›lan perfüzyonistlerin say›s›d›r. 124 Ündar ve Arkadafllar› Türkiye’de Perfüzyonist E¤itimi Perfüzyonislerin E¤itim Düzeyleri ve Tecrübeleri Ankete kat›lan 30 perfüzyonistin 1’i masterl›, 11’i 4 y›ll›k üniversite mezunu, 12’si 2 y›ll›k ön lisans mezunu ve 6’s›da lise mezunudur (Tablo 2). Yedi perfüzyonistin meslekte 15 y›ldan daha fazla tecrübesi vard›r. Sekiz perfüzyonistin 10 ile 15 y›l aras›, 9 perfüzyonistin 5 ile 10 y›l aras› ve 6 perfüzyonistin ise 5 y›ldan daha az ifl tecrübesi vard›r (Tablo 3). Meslekte en tecrübeli perfüzyonistin 18.5 y›l, en az›n›n ise tecrübesi 2 y›ld›r. Ankete kat›lan perfüzyonistlerin hepsi mesle¤i usta-ç›rak yöntemi ile ö¤renmifllerdir. Tablo 4. Kalp Merkezlerinin yetiflkin hastalar›n say›lar›na gore da¤›l›mlar›. Hasta Say›s› 1500 ile 2000 aras› 1000 ile 1499 aras› 750 ile 999 aras› 500 ile 749 aras› 250 ile 499 aras› 100 ile 249 aras› 0 ile 99 aras› Hastane Say›s› 2 6 2 4 6 3 1 Tablo 2. Perfüzyonistlerin e¤itim düzeyleri. E¤itim Düzeyi Üniversite – Master (Hemflirelik) Üniversite – Lisans mezunlar› Hemflire Biyolog Veteriner Üniversite – Önlisans (2 y›ll›k) Hemflire Sa¤l›k Meslek Anestezi Lise Hemflirelik Sa¤l›k Meslek Kimya Meslek lisesi Tablo 5. Kalp merkezlerinin pediyatrik hastalar›n say›lar›na göre da¤›l›m›. Perfüzyonistlerin Say›s› 1 Hasta Say›s› 2 8 1 200 ile 250 aras› 150 ile 199 aras› 100 ile 149 aras› 50 ile 99 aras› 25 ile 49 aras› 1 ile 24 aras› 0 5 6 1 1 4 1 Tablo 3. Perfüzyonistlerin meslekteki tecrübeleri (y›l olarak). 15 y›ldan daha fazla 10 ile 15 y›l aras› 5 ile 10 y›l aras› 5 y›ldan daha az 1 2 3 4 1 5 8 Tablo 6. ECMO yap›lan merkezler ve hasta say›s›. ECMO hasta say›s› Perfüzyonistlerin tecrübesi (y›l olarak) Hastane Say›s› 1 2 3 8 Perfüzyonistlerin say›s› 7 8 9 6 Merkez say›s› 2 2 1 1 Tablo 7. Assist device kullanan merkezler (LVAD veya RVAD). Assist Device kullan›lan hasta say›s› 1 3 6 Kalp Merkezleri ve 2003 y›l›nda KPB Uygulanan Hasta Say›lar› 2003 y›l›nda afla¤›daki 24 merkezde yap›lan toplam KPB (aç›k kalp) say›s› 18.258’dir. Bu say›n›n 17.123’ü yetiflkin ve 1,135 ise pediyatrik aç›k kalp hastalar›ndan oluflmaktad›r (Tablo 4,5). 2003 y›l›nda 24 hastanenin 8’inde hiç pediyatrik KPB yap›lmam›flt›r. Befl merkezde ise sadece y›lda 24’den daha az pediyatrik KPB yap›lm›flt›r. Merkez say›s› 2 1 1 Assist Device (LVAD veya RVAD) Sonuçlar› 2003 y›l›nda ülkemizde sadece ve sadece 4 merkezde assist device kullan›lm›flt›r. Bu 4 merkezin 2’si birer hastaya, biri 3 hastaya ve sonuncusuda 6 hastaya assist device takm›flt›r. Yirmidört merkezden 20’sinde hiç bir hastaya assist device tak›lmam›flt›r. (Bu analize arkadafllar›m›z›n birinin Danimarka’da yapt›¤› LVAD hastalar› kat›lmam›flt›r). ECMO Sonuçlar› Ankete kat›lan toplan 24 merkezden 18’inde 2003 y›l›nda hiçbir hastaya ECMO yap›lmam›flt›r. Sadece 2 merkezde birer hastaya, baflka 2 merkezde 2’fler hastaya ve di¤er merkezde ise 8 hastaya ECMO yap›lm›flt›r. Ankete kat›lan 30 perfüzyonistin 24’ü hiç ECMO yapmam›flt›r. (Bu analize arkadafllar›m›z›n birinin Danimarka’da yapt›¤› ECMO hastalar› kat›lmam›flt›r). IABP Sonuçlar› IABP 24 merkezden 18’inde kullan›lm›flt›r. Fakat arkadafllar›m›z›n ço¤u soruya evet veya hay›r cevab› verdiklerinden say›lar› tam olarak verme imkan›m›z yoktur. En çok kullan›lan merkezde IABP, 250 hastaya tak›lm›flt›r. En az kullanan merkez de ise sadece 2 hastaya IABP uygulanm›flt›r. 125 KALP CERRAH‹S‹ Türk Gögüs Kalp Damar Cer Derg 2005;13:123-126 Ündar et al Education of Perfusionists in Turkey Turkish J Thorac Cardiovasc Surg 2005;13:123-126 CARDIAC SURGERY bafll›calar› flöyledir. 1. Sa¤l›k Bakanl›¤›’nda perfüzyonist kadrosunun oluflturulmas› ve özlük haklar›n›n aç›k flekilde belirtilmesi 2. Bölgesel olarak perfüzyon derne¤inin flubelerinin aç›lmas› ve her dönem üyelerin istekleri do¤rultusunda uygulamal› e¤itim seminerleri düzenlenmesi 3. Yurtiçi ve yurtd›fl› bilimsel toplant›lara kat›lmalar›n›n teflvik edilmesi 4. Perfüzyonistlerin en az iki kifli ile ameliyata kat›lmas› 5. Gerek Türk Perfüzyon Derne¤i ve gerekse Türk Kalp Damar Cerrahisi Dernek baflkanlar›n›n Türk Tabibler Birli¤i’ne dilekçe ile baflvurup, pompist veya pompac› gibi tan›mlar›m perfüzyonist olarak de¤ifltirilmesi Sonuç olarak, kalp ve damar cerrahisi ekibinin ayr›lmaz parças› olan perfüzyonistlerin akademik e¤itimlerini alacaklar› ‘lisans üstü” derece verecek perfüzyonistlik okullar›n›n ve e¤itim programlar›n›n aç›lmas› sa¤lanmal›d›r. fiu anda perfüzyonist olarak çal›flanlar k›sa dönem e¤itimden geçirilmeli ve yeterlilik s›nav›nda baflar›l› olanlara mutlaka perfüzyonistlik sertifikas› verilmelidir. Nas›l bir kalp cerrahi veya anestezi uzman›n›n mesleklerini yapabilmeleri için ilk flart T›p fakültesinden mezun olmak ise, perfüzyonistlik mesle¤ini seçenlerinde perfüzyonistlik okullar›ndan mezun olmalar› akademik b›r e¤itim program› ile yetifltirmeleri gerekmektedir. Tart›flma Ankete kat›lan ve Türkiye’de perfüzyonistlik mesle¤ini sürdüren arkadafllar›m›z›n tamam› mesleklerini sistematik ve kurumsal bir akademik e¤itim almadan usta-ç›rak yöntemiyle ö¤renmifllerdir. Ve bu arkadafllar›m›z› kardiyopulmoner bypass ve ekstrakorporeal sirkülasyon konusunda daha üst düzeyde bir e¤itime ihtiyaç duyduklar›n› ifade etmektedirler. Perfüzyonistlerin e¤itim sorunlar›n› çözmek için 2 ayr› öneri afla¤›da belirtilmifltir. Birinci öneri k›sa vadede hemen uygulanalabilecek ve flu anda perfüzyonist olarak çal›flan arkadafllar›n e¤itimi ile ilgilidir. Halen perfüzyonist olarak çal›flan arkadafllar için teorik ve pratik e¤itimi içeren 2 haftal›k süreler halinde y›lda 4 kere toplam 2 ay olacak h›zland›r›lm›fl kurslar düzenlenebilir flekilde verilmedir. Bu k›sa kurslarda temel anatomi, fizyoloji, hemodinami, biyokimya ve hemoastasis konular› ve ektrakorporeal sirkülasyon iliflkileri ile ilgili dersler verilmelidir. Bu 2 haftal›k k›sa kurslar ‹stanbul, Ankara ve ‹zmir’de Perfüzyon Derne¤i’nin ve Sa¤l›k Bakanl›¤›’n›n denetimi alt›nda yap›lmal› ve kurslar› baflar› ile bitirenlere mutlaka perfüzyonistlik sertifikas› verilmelidir. ‹kinci öneri ise uzun vadede ülkem›zde (özellikle ‹stanbul, Ankara ve ‹zmir’de) akademik e¤itim veren perfüzyonistlik okullar›n›n aç›lmas›d›r. Bu okullara baflvuran adaylardan mutlaka 4 y›ll›k ün›versite mezunu olma flart› aranmal› ve 2 y›ll›k e¤itimin ard›ndan “lisans üstü (master)” derecesi ile mezun olmalar› sa¤lanmal›d›r. Biyoloji ve hemflirelik gibi dallarda üniversite mezunu olan arkadafllara perfüzyonistlik mesle¤ine yatk›nl›klar› aç›s›ndan bu okullara giriflte öncelik tan›nmal›d›r. Ankete kat›lan perfüzyonistlerin büyük ço¤unlu¤unun ECMO ve VAD konular›nda hiç tecrübeleri yoktur. fiöyle ki 30 perfüzyonistin 24’ü 2003 y›l›nda hiç ECMO yapmam›flt›r. Yine 30 perfüzyonistin sadece 4 tanesi ayn› y›l içersinde VAD (centrifugal veya roller pompa ile) yapm›flt›r. 2003 y›l›nda hiç ECMO veya VAD uygulanmayan merkezlerin baz›lar› y›lda 1500 ile 2000 aras› aç›k kalp ameliyat› KPB yapmaktad›rlar. Perfüzyonistlerin ECMO ve VAD konular›nda tecrübelerini artt›rmak veya hiç bilmeyenlere ö¤retmek için yine ‹stanbul, Ankara ve ‹zmir’de hiç vakit kaybetmeden 1 veya 2 günlük tamam›yla uygulamal› hafta sonu seminerleri düzenlenmelidir. Bu seminerlerin Perfüzyon Derne¤i’nin gözetiminde yap›lmas› ve seminerleri verecek olanlar›n dernek taraf›ndan seçilmesi son derece önemlidir. Perfüzyonistlerin mesleklerindeki yenilikleri takip etmesi son derece önemlidir. Bu yenilikleri takip etmenin bafll›ca iki yolu vard›r. ‹lk olarak yap›lmas› gereken perfüzyonistlerin y›lda en az bir kere yurt içi ve bir kerede yurt d›fl› (e¤er yeterli yabanc› dil biliyorlarsa) konferanslara kat›lmalar› teflvik edilmelidir. Konferansa kat›lanlar›n konferanstan sonra yeni uygulanan veya ö¤rendikleri yeni metodlar› arkadafllar› ile paylaflmalar› sa¤lanmal›d›r. ‹kinci olarak ise perfüzyon alan›ndaki dergileri ve özellikle “Perfusion”dergisini devaml› olarak takip etmektir. Yine Türk Perfüzyon Derne¤i’nin deste¤i ile yabanc› dil bilmeyen arkadafllar için “Perfusion” dergisindeki her makale Türkçe’ye çevrilmelidir. Bu tür makale veya kitap çevirileri yap›lmadan önce mutlaka yay›nevinden yaz›l› izin al›nmas› flartt›r. Bu anket sonras›nda perfüzyonistlerin flu anki sorunlar›n› belirlemek amac›yla bir de tart›flmal› panel düzenledik. Bu panel s›ras›nda perfüzyonistlerin dile getirdikleri isteklerinin Acknowledgements Ankete kat›lan perfüzyonist arkadafllar›m›za yürekten teflekkür ederiz. Kaynaklar 1. Toomasian JM, Searles B, Kurusz M. The evolution of perfusion education in America. Perfusion 2003;18:257-65. 2. Stammers AH. Perfusion education in the United States at the turn of the century. J Extra Corpor Technol 1999;31:112-7. 3. http://www.ebcp.org/doc/5974 4. http://www.clevelandclinic.org/education/allied/ahcardp.ht m 5 . http://www.perfusion.com/perfusion/hidden/school_results _state.asp?State=MD 6 . http://www.perfusion.com/perfusion/hidden/school_results _state.asp?State=PA 7 . http://www.perfusion.com/perfusion/hidden/school_results _state.asp?State=TX 8 . http://www.perfusion.com/perfusion/hidden/school_results _state.asp?State=MA 9 . http://www.perfusion.com/perfusion/hidden/school_results _state.asp?State=NE 10. http://www.abcp.org/certification.htm 11. http://www.ebcp.org/doc/5979 http://www.ebcp.org/doc/9033 126