g enel - Elimsan

genel
Elimsan TG21- XX tipi “Metal Mahfazal› Modüler Hücre ( MMMH )'ler”, 36 kV orta
gerilim da¤›t›m sistemleri için, transformatör binalar›nda, beton ya da saç köflklerde
kullan›lmak üzere dizayn edilmifllerdir. Birden fazla fonksiyonel ünitenin yan yana monte
edilmesi ile oluflturulan da¤›t›m merkezleri, tüm testleri fabrikada yap›lm›fl MMMH'ler
ile çok k›sa sürelerde devreye al›nabilmektedir. Ayr›ca aç›k sistemlere göre daha az alan
iflgal etmesi ve daha küçük hacimlere yerlefltirilebilmeleri büyük bir avantaj olmaktad›r.
Bu sistemler; TS 5248 EN60298 ve uluslar aras› IEC 60298 standartlar›nca tan›mlanm›flt›r.
Sistemin
uz
oldu¤
unu, biliyor muydun
?
1- Opsiyonel olarak mikroifllemcili (intelligent relay) afl›r› ak›m rölesi ile SCADA sistemlerine uygunluk
2- Opsiyonel olarak LCD ekran üzerinden tek hat flemas› ile sistemin izlenebilirli¤i ak›m, gerilim, frekans,
ar›za kayd› gibi de¤erlerin okunmas›
3- SF6 Gazl› yük ay›r›c›s› ve SF6 gazl› ay›r›c› ile emniyetli çözüm
4- Maksimum kullan›c› güvenli¤ini sa¤layan bas›nç boflaltma sistemi
5- Modüler dizayn mant›¤›na uygun olarak hücre elemanlar›n›n kolay sökülebilir tasar›m›
6- Montaj zaman›n›n k›sal›¤›
7- Tafl›ma ve depolama kolayl›¤›
8- Sa¤a ve sola geniflleyebilme imkan›
9- Tüm testlerinin ve fonksiyon ayarlar›n›n fabrikada uzman personel taraf›ndan yap›lm›fl olmas›
10- Kurulu sistemlerin daha sonra gerekti¤inde rahatl›kla sökülebilmesi ve bunun sonucu olarak uygulanm›fl
projelerde de¤ifliklik yapabilme imkan› “Metal Mahfazal› Modüler Hücreler”in belirleyici özellikleridir.
und
a
ancak % 1 ‘nin ku
sular›n
llan›
vcut
e
lab
m
i
ilir
k
a
su
ad
y
n
dur
ü
um
*D
avantajlar›
F
F
S
F
F
F
F
Elimsan TG21- XX tipi MMMH'ler ile 20 temel hücre ve bunlar›n opsiyonel cihazlarla çeflitlenmesi
sonucu da¤›t›m sistemlerinde 50'ye yak›n alternatif çözüm sa¤lanmaktad›r. Modüler hücreler,
sa¤a ya da sola hücre ilavesi ile kolayl›kla geniflleyebilecek yap›dad›r. 5 cm. ye kadar
düflürülebilen tavan montaj yüksekli¤i ile, beton köflklerde çok düflük hacimler mümkün
k›l›nmaktad›r.
Aktif k›s›mlar SF6 gaz› ile doldurulmufl, mühürlü bas›nç sistemine göre dizayn edilmifl bir
yap› içinde yer al›r. Kesici ve yük ay›r›c›lar›n›n kumanda mekanizmalar›, koruyucu bak›m
dahil olmak üzere hiç bir bak›m gerektirmeyecek flekilde tasarlanm›flt›r.
Yal›t›m
gaz›
olarak neden SF6 ?
Orta ve yüksek gerilim enerji üretim, iletim ve da¤›t›m›nda kullan›lan sistem ve cihazlar›n yal›t›mlar› için
seçilen gaz malzemelerinin, güvenilir bir çal›flma ortam› oluflturmas› daima aranan bir özelliktir. Birçok aday
olabilecek gaz yal›t›m malzemeleri içersinden kükürt- heksaflorür (sulphur hexafluoride- SF6) orta ve
yüksek gerilimli enerji sistemlerindeki tafl›ma kablolar›nda, kesicilerde, transformatör istasyonlar›nda oldukça
genifl bir uygulama alan› bulmufltur. Çünkü SF6 gaz› normalde durgun ve kimyasal yap›s› itibar› ile de kararl›
bir gaz oldu¤u gibi saf halde zehirli de de¤ildir. Bunun yan› s›ra SF6'n›n dielektrik dayan›m›, 1 bar bas›nç
alt›nda 89 kV/ cm. dir. Bu da havaya nazaran yaklafl›k üç kat daha fazla dielektrik dayan›m özelli¤ine sahip
oldu¤unu gösterir. Üstelik SF6 mükemmel bir ›s› transfer özelli¤ine sahip olup ayn› zamanda yanmaz bir
gazd›r. Bu özellikleri SF6'n›n elektrik cihazlar›nda genifl bir kullan›m alan›na sahip olmas›na neden olmufltur.
1
Elimsan
mmmh’lerde kullan›lan mekanizmalar
EM1 Tipi Mekanizma: SF6 Gazl› Kesicilerde kullan›lan, ard arda “açma- kapama- açma” ifllem çevrimini
sa¤layan, uzaktan kumandaya uygun, el veya motor ile tahrik edilebilen, IEC 60694'e göre biriktirilmifl
enerjili mekanizmad›r. El ile ya da motor vas›tas› ile önce kapama yaylar› s›k›flt›r›larak kesici kapamaya haz›r
hale getirilir. Açma yay›, kapama yay› taraf›ndan kapama ifllemi esnas›nda kurulur. Açma ve kapama bobinleri
ile uzaktan kumandaya uygundur. Motor ile tahrik edildi¤i takdirde kurma süresi yaklafl›k 5 saniyedir.
EM2 Tipi Mekanizma: SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›s›'n›n biriktirilmifl enerji ile açma kapama yapmas›n› sa¤layan
bir mekanizmad›r. Motor veya el ile kurulabilir. Açma ve kapama bobinlerinin ilavesi ile uzaktan kumandaya
uygun hale getirilebilir. Motor ile tahrik edildi¤i takdirde kurma süresi 5 saniye civar›ndad›r.
EM3 Tipi Mekanizma: SF6 Gazl› ay›r›c› mekanizmas›d›r. El hareketi ile ba¤›ml› çal›flan, ay›r›c›n›n yavafl aç›p
kapamas›n› sa¤layan bir mekanizmad›r. Kontak hareketinin tamamlanmas›n› garanti etmek için, bir bask›yay mekanizmas›na sahiptir. Ayr›ca kurma kolunun , haraket tamamlanmadan yerinden ç›kart›lmas› mümkün
de¤ildir.
Standartlar,
yönetmelikler ve flartnameler
TS 3033,2686,2691,565 EN 60129,1259, 5248 EN 60298, 620, 718, 595, 461, 786
IEC 60298, 60694, 60529, 60056, 60129, 60265-1, 60282-1,60420, 60787
Elektrik Kuvvetli Ak›m Tesisleri Yönetmeli¤i ( 30 Kas›m 2000 )
TEDAfi MYD-95/007B Orta Gerilim Metal Mahfazal› Modüler Hücre fiartnamesi
Kilitlemeler
Elimsan MMMH'ler, hücrelerin kullan›ld›¤› flartlara ve birbirleri ile olan irtibatlar›na
ba¤l› olarak istenilen anahtarlama özelliklerini sa¤lamak üzere mekanik, elektrik ve
elektro mekanik kilitlemelere sahiptir.
‹lgili standartlara göre kilitlemeler genel olarak:
1-Yük ay›r›c›s› veya ay›r›c› ve topraklama ay›r›c›lar› aras›nda
2-Kesicili hücrelerde ay›r›c› ve kesici aras›nda
3-Topraklama ay›r›c›s› ve kablo bölmesi kap›s› aras›ndad›r.
4-Yük ay›r›c›s› ve sigorta aras›ndad›r.
Kablo bölmesi kap›s› aç›k oldu¤unda: Kesici, yük ay›r›c›s› veya ay›r›c› mutlaka aç›kt›r
ve topraklama ay›r›c›s› veya ay›r›c›lar› kapal›d›r. Bu durumda kablo testlerinin
yap›labilmesi için topraklama ay›r›c›s› veya ay›r›c›lar› serbestçe çal›flabilmektedir.
Ayr›ca asma kilitler vas›tas› ile de ay›r›c›, yük ay›r›c›s› ve topraklama ay›r›c›lar›n›n
çal›flmalar› kontrol alt›na al›nabilir.
Mekanik kilitler: Yük ay›r›c›lar› - topraklama ay›r›c›lar› aras›nda, ay›r›c› - topraklama
ay›r›c›lar› aras›nda, kesici- ay›r›c› aras›nda, topraklama ay›r›c›lar›- kapak aras›nda,
Elektrikli kilitler: Motor devresinde bafllatma durdurma s›n›r anahtarlar› ve hücreler
aras›nda hareket sonu flalterin kontaklar› ile sa¤lan›r. Örne¤in kesicili hücre ile ay›r›c›l›
hücre aras›nda kesici açmadan ay›r›c›n›n açmamas› için.
Elektro mekanik kilitler: Hücreler aras›nda, örne¤in ay›r›c›l› girifl ile kesicili ç›k›fl
hücreleri aras›nda, kesici açmadan ay›r›c›n›n açmamas› için.
EM1 Tipi Mekanizma
EM2 Tipi Mekanizma
EM3 Tipi Mekanizma
2
SF6
gazl› yük ay›r›c›s›n›n kesme prensibi ve özellikleri
Elimsan SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›s›n›n yük ak›mlar›n› kesmesi, açma s›ras›nda yard›mc› kontaklar vas›tas› ile ark
boyunun uzat›larak, ark direncinin yükseltilmesi ve üzerine bas›nçl› SF6 gaz› üflenmesi prensibine dayan›r.
Ortaya ç›kan ark, kontak tüpünün içerisinde oluflan bas›nçl› gaz taraf›ndan süratle so¤utulur ve alternatif
ak›m tabii s›f›r noktas›ndan geçerken de, ak›m kesilir, temiz ve so¤uk SF6 gaz›n›n ortama
yerleflmesi ile de kontaklar aras› elektriksel dayan›m› ilk halini al›r.
Yük ay›r›c›s› tank›n›n içerisinde 0.5 bar ( mutlak
1.5 bar) bas›nçta SF6 gaz› vard›r ve pratik olarak
gaz›n ömrü yük ay›r›c›s›n›n ömrü kadard›r. Yük
ay›r›c›s› tank›n›n arka taraf›nda, içerde bir bas›nç
yükselmesi oldu¤u takdirde maksimum “4 bar”
bas›nç alt›nda açarak gaz› tahliye edecek olan
bir diyafram vard›r.
“Elimsan SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›s›”, IEC 602651'e göre genel amaçl› yük ay›r›c›lar›n en a¤›r
tipi olan E3 s›n›f›na girmektedir. Tip deneyleri
ile ispatland›¤› gibi, Elimsan yük ay›r›c›lar›, anma
yük ak›m›nda(630 A) 100 kapama- açma, tam
k›sa devre (40 kA) üzerine ise 5 kapama
yapabilmektedir.
SF6
Kesicili Girifl - Ç›k›fl
Hücresinde Kullan›lan
SF6 Gazl› Kesici
gazl› kesicinin
kesme prensibi ve özellikleri
SF6 Gazl› Kesicide ar›za veya yük ak›m›n›n
kesilmesi, açma esnas›nda s›k›flt›r›lan gaz›n ark
üzerine püskürtülmesi ile gerçekleflir (Single Puffer Type). Kesme esnas›nda oluflan ark ürünleri ise, özel
bir malzeme kullan›larak zarars›z hale getirilir ve böylece SF6 gaz› pratik olarak kesicinin ömrü boyunca
temiz kal›r. Kesici içerisindeki gaz›n bas›nc› 1.5 bar (mutlak 2.5 bar) d›r. Her kutbun arka taraf›nda bulunan
bas›nç boflaltma kapaklar›, kutbun içerisinde oluflabilecek tehlikeli bir bas›nç yükselmesini etkisiz hale getirir.
Bas›nç boflaltma kapaklar› maksimum “8 bar” bas›nçta açarak bir ar›za vukuunda kutbun da¤›lmas›n› önler.
SF6
gazl› ay›r›c›n›n çal›flma
prensibi ve özellikleri
Elimsan MMMH'lerde kullan›lan ay›r›c›lar da SF6 gaz› içerisinde çal›fl›r. Ay›rma ortam› SF6 gaz›d›r. Bu özellik
çal›flma emniyeti aç›s›ndan, yanl›fl manevra yada bir cihaz ar›zas› sonucu oluflabilecek ark tehlikesine karfl›
bir avantajd›r. SF6 gazl› yük ay›r›c›s› ile ayn› ölçülerdeki paslanmaz metalden imal edilmifl olan bir kazan
içerisinde çal›flan ay›r›c›, do¤rusal çal›flan kontaklar vas›tas› ile ay›rma ifllevini gerçeklefltirir. Bu ay›r›c›n›n
bir di¤er özelli¤i de, içerisindeki toprak ay›r›c›s›n›n da k›sa devre üzerine kapatma yetene¤ine sahip olmas›d›r.
Bu da Elimsan SF6 Gazl› Ay›r›c›lar›'n›n ayr› bir üstünlü¤üdür. Ayr›ca kontaklar›n tam yerine oturmas›n›
garanti etmek bak›m›ndan bir yard›mc› '' yay-bask› sistemi '' iflletme güvenli¤ini art›ran bir faktör olmaktad›r.
3
* Dün
ya n
›n b
üyü
kk
ufl
gö
ç
r›n
lla
yo
da
n
Topraklama
iki
s
in
in
An
ad
o
ay›r›c›lar›
lu’
dan
geçt
i¤
ini, biliyor muy
du
Elimsan MMMH'lerde kullan›lan topraklama ay›r›c›lar› üç çeflittir ve hepsi k›sa devre üzerine h›zl› kapama
yetene¤ine sahiptir. Her birinde, operatör h›z›ndan ba¤›ms›z çal›flmas›n› sa¤layan bir h›zl› kapama mekanizmas›
mevcuttur.
Bu ay›r›c›lar:
1-SF6 Gaz› içerisinde 1 saniye süre ile 16 kA tafl›yabilen ve 40kA k›sa devre
üzerine kapatabilen topraklama ay›r›c›lar›- ES1 Tipi.
2-Havada 1 saniye süre ile 16 kA tafl›yabilen ve 40kA k›sa devre üzerine
kapatabilen topraklama ay›r›c›lar›- ES2 Tipi.
3-Havada 1 saniye süre ile 1 kA tafl›yabilen ve 2.5 kA k›sa devre üzerine
kapatabilen topraklama ay›r›c›lar›- ES3 Tipi. (Sigortal› yük ay›r›c›l› hücrede, sigortan›n
ak›m s›n›rlama etkisi nedeni ile buradaki toprak b›ça¤› 1 kA'liktir. )
Sökülebilir
ES2 Tipi Topraklama
Ay›r›c›s› (16 kA)
ve sabit kapaklar
Elimsan hücrelerde; kesici, ak›m transformatörleri, gerilim transformatörleri ve sigortalar›n bulundu¤u
bölmelere alet kullanmadan ç›kar›labilen ve tak›labilen kap›lar vas›tas› ile rahatl›kla ulafl›labilmektedir. Bu
tip kap›lar›n üzerinde iki adet plastik kol mevcuttur. Pim-kanal mekanizmas› ile bu tip kapaklar yukar›ya
kald›r›larak yerinden ç›kar›labilir. Sabit kapaklar ise alet kullan›lmadan ç›kart›lamazlar ve üzerlerinde ''
Tehlike '' iflaret levhas› mevcuttur.
SF6
gaz› doldurulmufl bölümler
Kesici, yük ay›r›c›s› ve ay›r›c›n›n SF6 gaz› doldurulmufl bölümleri, iflletme s›ras›nda karfl›laflabilecekleri geçici
yüksek bas›nçlara ( transient over pressure ) dayanabilecek yap›dad›r ve cihazlar 20 y›ll›k ömrü boyunca
gaz takviyesi gerektirmeyen mühürlü bas›nç (sealed pressure) sistemine sahiptir. ( IEC 60694 )
‹ç
ark ar›zas› ve s›cak gazlar›n tahliyesi ile
ark bas›nc›n›n düflürülmesi
Elimsan MMMH'lerin emsallerine göre önemli bir üstünlü¤ü, iç ark oluflumu halinde ark› yönlendiren ve
yüksek bas›nç oluflumuna f›rsat vermeden bas›nc› tahliye eden bas›nç boflaltma sistemidir. Bu sistem
sayesinde, duvara olan mesafeler, arkaya 10 cm. yana 5 cm. ve tavana 5 cm. mesafeye kadar düflürülebilmekte
ve sonuç olarak da Elimsan MMMH'lerin kullan›ld›¤› beton köflklerin tavan yükseklikleri çok düflük seviyelere
indirilebilmektedir. Elimsan MMMH'ler, iç ark esnas›nda oluflabilecek s›cak gaz›, alttan ve arkadan aç›lan
klapeler vas›tas› ile hücre d›fl›na tehlikesizce tahliye eder. Bununla ilgili gerekli tip deneyleri uluslararas› test
laboratuarlar›nda yap›lm›flt›r.. ( IEC 60298, A s›n›f› koruma)
4
Bas›nç
MMMH'lerde iç ark flu nedenler ile oluflabilir:
- Yanl›fl manevra sonucu toprak b›ça¤›n›n k›sa devre üzerine kapat›lmas› ile
- Montajdan sonra hücre içerisinde unutulmufl olan alet ya da montaj donan›mlar› nedeni ile
- Rutubet gibi d›fl etkenler sonucu mahfaza içerisindeki cihazlarda meydana gelebilecek bozukluklar nedeni ile
Hücre içerisinde oluflabilecek bir ark ar›zas› flu safhalardan meydana gelir:
a)S›k›flma süreci: Bu safhada, ark nedeni ile içerde meydana gelen ani s›cakl›k art›fl›, süratle bas›nc› yükseltir.
Yükselen bas›nç klapelerin aç›lmas› sonucu, ›s›nan havan›n tahliye olmas› ile h›zla düfler. Elimsan MMMH'lerde
klapeler 0.3 Bar (gauge) bas›nçta açmaktad›r. Klapeler açana kadar bas›nç hücre içerisinde do¤rusal olarak artar ve
klapelerin aç›lmas›na kadar geçen süre yaklafl›k 70- 80 ms. dir. Bu esnada hücrenin yan duvarlar›na 4-5 ton, ön kap›ya
ise yaklafl›k 1 tonluk bas›nç kuvveti etki eder. Ancak Elimsan MMMH'lerin mukavim yap›s› bu etkiyi karfl›lar ve kullan›c›
emniyetini garanti eder.
b)Genleflme süreci: Bu süreç, bas›nç tepe noktas›na ulaflt›ktan ve s›cak gazlar d›flar› kaçmaya bafllad›ktan sonra
oluflur ve hücre içerisindeki bas›nç atmosfer bas›nc›na eflit olunca sona erer. Bu süreç
hava yal›t›ml› sistemlerde (AIS- Air Insulated Switchgears) yaklafl›k 100 ms. civar›ndad›r.
Bir ‹ç Ark Ar›zas› Hücre ‹çerisinde
Oluflan Bas›nc›n Zamana Göre De¤iflimi
(SF6 yal›t›ml› sistemlerde –GIS- bu süreç 600 ms. civar›ndad›r.)
c)Emisyon süreci: Bu safha, hücre içinde ve d›fl›nda bas›nç fark› s›f›ra indikten sonra,
s›cak gazlar›n hücre d›fl›na tabii ak›fl› fleklinde cereyan eder. Bu safhada genellikle herhangi
bir tehlike söz konusu de¤ildir.
Zaman
d)Termik süreç: Bu süreç ark›n bafllamas›ndan tamamen sona ermesine kadar geçen
süreyi kapsar. Elimsan MMMH'lerde bu süre 1000 ms. dir. Bu süreçte oluflan ark, hücre içerisinde bulunan malzemelerin
ergimesine ya da buharlaflmas›na neden olur, hücre duvarlar›nda yanmalar veya delinmeler oluflabilir.
Hücrenin
topraklama sistemi
Hücre içerisinde:
- Toprak ay›r›c›s›n›n b›çaklar›.
- Orta gerilim kablolar›n›n toprak iletkenleri.
- Kesici, ay›r›c›, yük ay›r›c›s›, ak›m transformatörü, gerilim transformatörü gibi cihazlar›n flaseleri.
- Hücrenin bölmeleri toprak iletkeni vas›tas› ile bir birlerine ba¤lan›rlar.
Bütün bu ba¤lant›lar›n birleflti¤i ana toprak baras› ise, hücrelerin ön taraf›ndad›r. Hücreler ana toprak baralar›n›n ek
parçalar ile birbirlerine ba¤lanmas›ndan sonra, sistem topra¤›na ba¤lan›r. Böylece topraklama ifllemi tamamlanm›fl
olur. Metal mahfazal› modüler hücrenin bölmeleri bak›r iletkenler vas›tas› ile birbirleri ile irtibatland›r›lm›flt›r.
Gerilim
göstergeleri
Hücre içerisinde gerilimin varl›¤› yada yoklu¤unun gözlenmesi, her faza tak›lan kapasitif gerilim
bölücü izolatör ve buna ba¤l› olarak gerilimin varl›¤›nda yanan neon lambalar vas›tas› ile sa¤lan›r.
Ard arda ba¤lanan hücrelerin faz s›ras› kontrolleri, bir ölçü aleti ya da bir lamba test devresi ile
yap›lmal›d›r. Burada oluflan gerilimler Faz-Faz aras› yaklafl›k 300 V civar›ndad›r.
Do¤ru faz dizisi: Faz lambalar›n›n soketleri aras›nda gerilim fark› yok. E¤er kontrol bir
lamba devresi ile yap›l›yorsa lamba sönük. Ölçü aleti ile yap›l›yorsa gerilim ''0'' volt.
Ölçü Aleti ile Faz S›ras› Kontrolü
5
Do¤ru olmayan faz dizisi: Faz lambalar›n›n soketleri aras›nda gerilim fark› mevcuttur.
E¤er kontrol bir lamba devresi ile yap›l›yorsa lamba yanar. Ölçü aleti ile yap›l›yorsa gerilim
yaklafl›k 300 volt olacakt›r.
n a¤ac›n›n, 7
ük bir kay›
2 kifl
* Büy
inin
Uzaktan
1g
ün
lük
ok
si
je n
ihti
yac
›n › k
arfl›lad
›¤›n› biliyor m
un
uy d
uz
?
veya yak›ndan kumanda
Hücre içerisinde mevcut SF6 gazl› yük ay›r›c›s› ya da kesici, kurulduktan sonra uzaktan kapat›l›p aç›labilir.
E¤er yük ay›r›c›s› ya da kesici ayn› zamanda motor kumandal› ise kurma ifllemi uzaktan da yap›labilecektir.
Yak›ndan ise, yük ay›r›c›s› ya da kesici açma kapama butonlar› yard›m› ile çal›flt›r›labilir. Ay›r›c› ve toprak
ay›r›c›lar› ise ancak yak›ndan kumanda kolu yard›m› ile aç›l›r ya da kapat›l›r.
Transformatör
koruma hücresinde sigorta seciminde
dikkat edilecek hususlar
Transformatör koruma hücresinde (TG21- 03 ve TG21-14) kullan›lan sigortalar›n seçiminde afla¤›daki hususlar›n göz önüne al›nmas›
gerekir:
Sigorta anma gerilimi, sistemin anma gerilimine eflit
yada daha büyük olmal›d›r.
‹malatç› firmaya göre sigorta karakteristikleri bilinmeli
ve do¤ru sigorta seçilmelidir. Elimsan transformatör
koruma hücrelerinde kullan›lan sigortalar, IEC 602821'e
göre orta s›n›f vurucu pimli olmal›d›r. Bu özelliklere
sahip farkl› üreticilerin sigortalar› kullan›labilir.
Sigorta seçiminde, IEC 60787 ye göre, sigorta anma
ak›m›, ilk enerjilendi¤inde transformatörün
m›knat›slanma ak›m›n› 0,1 saniye süre ile tafl›yabilmeli.
If(0,1s)>12.Int
“Yük ay›r›c›+sigorta bilefli¤i”nin anma ak›m›
transformatörün periyodik afl›r› yük ak›m›ndan
(In=1,05x1,5xInt) düflük olmamal› ( Inf ≥ In ).
Transformatörün k›sa devre ak›m› ( Ikt ) “yük
ay›r›c›+sigorta bilefli¤i”nin transfer ak›m›ndan büyük
olmal› . Bu transfer ak›m›, sigortan›n anma ak›m-zaman
e¤risinden bileflenin, sigorta bafllatma açma zaman›n›n
0,9 kat›ndaki ak›m de¤eri olarak belirlenir.
Bileflenin, kullan›lan sigortaya göre belirlenen transfer
ak›m›, anma transfer ak›m›ndan (Intr=600 A) düflük
olmal›. Sigorta att›¤› zaman ortaya ç›kan mekanik enerji,
yük ay›r›c›s›n›n tetiklenmesini sa¤lar. Pimin yük ay›r›c›s›n›
açt›rmas› için gerekli olan hareket mesafesi 22- 25
mm. dir. Bu nedenle sigorta de¤ifltirilmesi gerekti¤inde
yeni sigortalar›n bu kriterlere göre seçilmesi zorunludur.
Sigorta de¤ifltirilmesi için hücrenin ön kapa¤› ç›kart›larak
sigorta bölmesine ulafl›l›r.
Trafo Koruma Hücresi ve
Sigorta Açt›rma Tertibat›n›n Görünüflü
6
Sigortalar
ile ilgili k›sa bilgiler
In = Sigorta Anma Ak›m›
I1 = Maksimum kesme ak›m› (kA)
I2 = Kritik ak›m (maksimum ark enerjisinin oluflturan ak›m, 20 In.....100 In aras›)
I3 = Minimum kesme ak›m›. Sigortan›n açaca¤› en küçük ak›m de¤eri.
In ve I3 aras› de¤erlerde sigortay› çal›flt›rmak emniyetli de¤ildir. Bu ara de¤erlerde sigorta erir fakat ak›m kesilmeyebilir.
Sigorta için güvenli olmayan çal›flma bölgesi olarak tan›mlan›r. Yani bu bölgede sigorta gerekli olan korumay› yapmaz.
NOT: Sigortan›n minimum kesme ak›m› ile transformatörün anma ak›m› aras›ndaki
ak›m de¤erleri alçak gerilim flalteri yada afl›r› ak›m koruma rölesi ile donat›lm›fl bir
orta gerilim kesicisi taraf›ndan kesilmelidir.
Vurucu Pim
Kuvvet (N)
Yasak Bölge
Ø 55
Ø 45
Ø6
50
In
Sigorta
Anma
Ak›m›
I3
Minimum
Kesme
Ak›m›
I2
Kritik
Ak›m
40
30
I1
20
10
K›sa Devre
Ak›m›
33
10
20 In ≤ I2 ≤ I00 In
VURUCU P‹M YOL - KUVVET E⁄R‹S‹
Sigortan›n
33
537
20 Hareket Mesafesi (mm)
23-25 mm
S‹GORTA
de¤ifltirilmesi
Üç faz açt›rmal› transformatör koruma hücresinde (TG21-14) meydana gelen k›sa devre ar›zas› sonucu bir veya
daha fazla sigorta atarak yük ay›r›c›s›n› açt›r›r ve her durumda üç faz›n enerjisi kesilmifl olur. E¤er ar›za tek fazda yada
iki fazda meydana gelmifl ve sadece bir veya iki fazda sigorta atm›fl olsa bile IEC60298-1'de tavsiye edildi¤i gibi üç
faz›n sigortas›n›n da de¤ifltirilmesi gerekir. Çünkü böyle bir ar›za karfl›s›nda di¤er fazlardaki sigortalar›n da bozulmufl
olma ihtimali çok büyüktür.
S igorta
‹fiLETME
ANMA
GER‹L‹M‹ (KV) GER‹L‹M‹ (KV)
TRANSFORMATÖR ANMA GÜCÜ (KVA)
25
34.5
seçim tablosu
50
100
36
160
250
400
630 1000 1250
1600
S‹GORTA ANMA AKIMI (A)
2
4
4
6
6
10
16
20
25
25
30
40
40
63
Not: Seçim tablosundaki bu de¤erler Elimsan marka sigortalar için verilmifltir.
Hücrelerin göstergeler bölümünde, sigortan›n att›¤›n›n anlafl›lmas›n› sa¤layan bir k›rm›z› bayrak mevcuttur.
Sigorta ve yük ay›r›c›s› aras›ndaki açt›rma tertibat› üzerinde, atm›fl sigorta de¤ifltirilmeden yük ay›r›c›s›n›n kurulu
pozisyona geçmesini önleyen bir sistem mevcuttur. Bu sistem sayesinde ancak atm›fl sigorta veya sigortalar yenileri
ile de¤ifltirildikten sonra yük ay›r›c›s› devreye al›nabilir.
7
Panel
üzerindeki göstergeler
1-Ay›r›c›, yük ay›r›c›s› ve toprak b›ça¤› durum göstergeleri
2-Yük ay›r›c›s› mekanizmas›n›n kurulu ya da boflta oldu¤unu
gösteren mekanik göstergeler
3-Hücrenin tek hat flemas›
4-Fazlarda gerilimin mevcudiyetini gösteren neon lambalar.
Kesicinin
hücre içinden
ç›kart›lmas›
Hücre içersindeki kesici tekerlekli bir sehpa üzerindedir
ve önden iki kapa¤›n yukar› kald›r›larak sökülmesi ile kesicinin
önü tamamen aç›l›r, bara ba¤lant›lar› söküldükten sonra,
kilit butonunun da çözülmesi ile kesici serbest kal›r.
OG Kablolar›n›n ba¤lanmas›, ak›m transformatör-lerinin
de¤ifltirilmesi ya da baflka bir gerekçe ile hücrenin içerisine
girilmesi gerekti¤inde SF6 gazl› kesici kolayl›kla hücre d›fl›na
al›nabilir.
Kesici Topraklama Baras›
Hücre Topraklama Baras›
Hücre fiasesi
Kesicili
Girifl-Ç›k›fl Hücresi
Kesici D›flarda
Alan
Kesici Toprakl›
KES‹C‹ TOPRAKLAMA S‹STEM‹
düzenleyiciler
Modüler hücrelerin kompakt yap›s› özellikle 36 kV kademesinde, izolasyon mesafelerinin çok düflük tutulmas›n›
gerektirmektedir. Bu nedenle ilgili standard›n (IEC 60694) belirledi¤i gerilim darbe dayan›m seviyelerine
ulaflabilmek için, ba¤lant› noktalar› ve sivri uçlar› ihtiva eden elemanlar›n üzerlerine alan düzenleyiciler konulur.
Bu flekilde düzgün bir ekranlama sa¤lanarak sivri uç ve keskin köfle etkisi azalt›lm›fl olur.
Duvarlara
olan mesafeler
Elimsan MMMH'ler arkadan duvara 10 cm. mesafeye kadar yaklaflt›r›labilir. Yan taraftan da 5 cm. mesafeye
kadar hücrelerin yanaflt›r›lmas› mümkündür. Hücrelerin tavana olan asgari mesafesi ise 20 cm. dir. Ancak ark›n
üstten ve yandan dönüflünü engelleyen bir sistem sayesinde Elimsan MMMH'lerde tavana olan mesafe 5 cm.
ye kadar düflürülebilmektedir.
8
Baralar›n
montaj›
Baralar, hücreler yan yana dizilirken s›ra ile yan taraftan ve üstten monte edilebildi¤i gibi, alçak gerilim (LV)
kompartman›n›n veya öndeki sabit kapa¤›n ç›kart›lmas› ile önden de monte edilebilmektedir. Tüm hücre tiplerinde
baralar›n tamamen önden monte edilebilir olmas› Elimsan MMMH'lerin önemli bir üstünlü¤üdür. E¤er monte edilen
hücrelerin toplam say›s› tek rakam ise bu durumda en sondaki hücrenin bara dengeleme parças› ile dengelenmesi
gerekir.
Metal
mahfaza kapaklar›
Örtü amaçl› kapaklar 2 mm. lik saç malzemeden yap›lm›flt›r. Panonun içerde kalan ve tafl›y›c› görevini yapan tüm
metal levhalar galvaniz kapl›d›r, d›fl yüzeyi kapatan metal levhalar ise fosfat kaplama üzerine epoksi esasl› toz boya
ile boyanmaktad›r. Korozif ortamlarda, paslanmaz ya da alüminyum alafl›ml› korozyona mukavim metal malzemeler
mahfazan›n kapat›lmas› amac› ile kullan›labilir.
Kanal
boyutlar›
Elimsan MMMH'lerde kablo kanallar› kullan›lan kablonun bükülme yar›çap›na ba¤l› olarak en az 600 mm. derinlik
ve 1000 mm. genifllikte olmal›d›r. (Kanal derinlikleri için bak›n›z : Hücre Yerleflim Plan› )
Hücre
içerisinde bölmeler
Metal Mahfazal› Modüler Hücreler:
1-Bara bölmesi
2-Anahtarlama bölmesi
3-Kablo bölmesi
4-Mekanizma, kilitlemeler ve alçak gerilim bölmesi olmak üzere dört ana bölmeden oluflur.
Bara bölmesi: Hücrenin üst taraf›ndad›r ve yan yana dizilen hücre birimlerinin bara ba¤lant›lar›n›n yap›ld›¤› bölmedir.
Elimsan MMMH'lerde bu bölmeye ulafl›m üstten ya da alçak gerilim bölmesinin sökülebilir olmas› nedeni ile önden
mümkündür.
Anahtarlama bölmesi: SF6 Gazl› ay›r›c› ya da SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›s›' n›n bulundu¤u bölmedir. Elimsan MMMH'
lerde ay›r›c› da SF6 gaz› ile dolu bir mahfaza içerisindedir. Bu özellik, sistem emniyetini art›ran bir faktördür. Ayr›ca
ay›r›c› ve yük ay›r›c›lar›n›n topraklama ay›r›c›lar› da SF6 gaz› ile dolu olan bu bölmenin içerisindedirler.
Kablo bölmesi: Orta gerilim kablolar›n›n girdi¤i bölmedir. Hücrenin özelliklerine göre bu bölmede, kesici, ak›m
transformatörleri, gerilim transformatörleri, topraklama ay›r›c›s›, sigortalar, kapasitif gerilim bölücüler yada parafudrlar
bulunabilir.
Mekanizma, kilitlemeler ve alçak gerilim bölmesi : Bu bölme, hücrenin ön taraf›ndad›r ve cihazlar aras›ndaki mekanik
ya da elektro mekanik kilitlemeler, ay›r›c› veya yük ay›r›c›s› mekanizmalar›, sinyal lambalar›, göstergeler, klemensler,
butonlar, ampermetre, voltmetre, sayaç gibi ölçü aletleri bu bölmede yer al›r.
Siparifl
ile birlikte verilmesi gereken bilgiler
1-Hücrelerin yerleflim plan› ve sistemin tek hat flemas›
2-‹flletme anma gerilimi
3-‹flletme anma ak›m›
4-K›sa devre ak›m› ve süresi
9
5-Donan›mlar
6-Koruma ve ölçme cihazlar›
7-Yard›mc› devreler için kaynak gerilimi
ger
eks
iz
yaz
›fl
ma y
› d u rd
k es
i lme
‹ste¤e
urarak, her y›l 150
kten
kurt
a
.0 0 0
ar›laca¤›n› biliyor m
¤a
u
u yd
c› n
z
?
* Yaln›zca 100.000
nu
ba¤l› ek donan›mlar
1-Hücreler için:
- Kablo bölmesi için ayd›nlatma lambas›
- Kapasitif gerilim bölücü ve gösterge lambalar›
- Gerilim ve ak›m transformatörleri
- ‹lave yükseltme flasesi
2-Ay›r›c› için:
- Anahtarl› kilitlemeler
- Yard›mc› kontaklar
3-Yük ay›r›c›s› için:
- Anahtarl› kilitlemeler
- Yard›mc› kontaklar
- Uzaktan açma ve kapama bobinleri
- Kurma motoru
4-Topraklama ay›r›c›s› için:
- Anahtarl› kilitlemeler
- Yard›mc› kontaklar
5-Kesici için:
- Uzaktan açma ve kapama bobinleri
- Düflük gerilim rölesi
- Kurma motoru
- Yard›mc› kontaklar
- Anahtarl› kilitlemeler
Kesici
ve yük ay›r›c›lar›n kontak afl›nmalar›n›n kontrolü
Kesici ya da yük ay›r›c›s›n›n kontak afl›nmalar› do¤rudan bir “mikro ohmmetre” vas›tas› ile ya da bir “mili
voltmetre ve DC ak›m kayna¤›” kullan›larak “gerilim düflümü ölçümü metodu” ile kontrol edilebilir. Ölçülen
kontak dirençleri bafllang›ç de¤erlerinin üç kat›n›n alt›nda ise bir sorun yok demektir. Kontak dirençlerinin
bafllang›ç de¤erleri için hücreler ile birlikte verilmifl olan deney raporlar›na bak›n›z. E¤er ölçülen de¤erler
bafllang›ç de¤erlerinin üç kat›ndan fazla ise fabrikaya müracaat ediniz.
Not: Kontak afl›nmalar›n›n kontrolü kesici için 100, yük ay›r›c›s› için 10 yükte çal›flma sonras›nda yap›lmas›
tavsiye edilir.
ASG
(atm›fl sigorta göstergesi) ve
CHG (canl› hat göstergesi) donan›mlar›
1-ASG- Atm›fl Sigorta Göstergesi: Transformatör koruma hücresinde kumanda paneli üzerinde bulunan”ASGAtm›fl Sigorta Göstergesi” sayesinde k›rm›z› bir bayrak yard›m› ile sigortan›n atm›fl oldu¤u anlafl›l›r. Açt›rma
tertibat› üzerinde bulunan bir kilit düzene¤i ise, atm›fl olan sigorta ya da sigortalar de¤ifltirilmeden yada sigortalar
yerlefltirilmedi¤i taktirde ay›r›c›n›n kapamas›n› önlemektedir.
2-CHG- Canl› Hat Göstergesi: Opsiyonel olarak hücre içerisine konulan kapasitif gerilim bölücü izolatörler
ve bunlara ba¤l› kumanda paneli üzerinde bulunan neon lambalar vas›tas› ile hücrede gerilim olup olmad›¤›
anlafl›labilmektedir.
10
tas›n›n tamam›nda yaln›z
ca 12.
* Avrupa k›
000
bitk
i tür
ü ya
flark
en,
ülke
mizd
e bu
say›
n›n 10.000’e ya
du
k› n o l
1000 kV - 25 kj Gerilim Darbe Jeneratörü
YÜKSEK GER‹L‹M DENEY LABORATUVARI
MMMH’lerin
birbirine ba¤lanmas›
1-Do¤rudan zemine montaj: MMMH'ler bina içerisinde ya da beton köflklerde do¤rudan beton zemin
üzerine, 1000 mm. genifllik ve Hücre Yerleflim Plan›ndaki kablo çaplar› ölçüleriyle ba¤lant›l› olarak belirlenecek
derinlikte bir kanal üzerine monte edilebilir. Bu durumda her hücre yere 4 adet M12 civata ile ba¤lanacakt›r.
2-Yükseltilmifl zemine montaj: Bu durumda beton bina ya da köflk içerisinde çelik konstrüksiyon ya da beton
kaide üzerine MMMH'ler monte edilebilir. Gerekli yükseklikler için hücre yerleflim plan›nda verilen kanal derinlikleri
göz önüne al›nmal›d›r.
MMMH'lerin monte edildi¤i zemin belirli toleranslar dahilinde düz olmal›d›r. Bu toleranslar, “Zemin E¤im Tolerans'lar›”
resminde verilmifltir. Bu toleranslar›n afl›lmas› durumunda hücrede meydana gelebilecek mekanik gerilmeler
fonksiyonel ünitelerin do¤ru çal›flmalar›n› engelleyebilir.
Her hücre yandaki hücre ile kontrüksiyonun 4 adet ana dire¤i üzerinde mevcut olan 12.5 mm çap›ndaki deliklerden
M12 c›vatalar ile birbirine ba¤lan›r. Her dikme üzerinde iki adet delik mevcuttur. Toplam 4 adet M12 c›vata ile her
hücre yandaki hücreye irtibatland›r›l›r.
11
¤u n
u
bu
ve
ürlerinin 3.000’inin dü
bitki t
nyan
›n b
aflka
bir
yer
ind
e
Korozyona
do¤
al o
la
rak y
etiflem
edi¤i
ni biliy
su
or m u
z?
nu
karfl› tedbirler
Metal bölümler korozyona dayan›kl› malzemeden yap›lm›flt›r ve yüzeyler korozyonu en aza indirecek flekilde ifllenmifltir.
Korozyona karfl› afla¤›daki önlemler al›nm›flt›r:
- Ak›m tafl›yan parçalar demir içermeyen metalden imal edilmifltir.
- ‹malat ve montajda kullan›lan malzemeler galvanik korozyona yol açmayacak flekilde seçilmifl ve düzenlenmifltir.
- Ak›m tafl›yan ya da yap› eleman› olarak kullan›lan parçalar korozyona dayan›kl› olacak flekilde imal edilmifl
ve kalay ya da gümüfl ile kaplanm›flt›r
- Demirden parçalar galvanizlidir ya da boya ile kaplanm›flt›r.
- Korozyondan korunmas› gereken yüzeyler, düzgün, hasars›z, temiz ve kaplaman›n ömrünü azalt›c› yabanc›
maddelerden ar›nd›r›lm›flt›r.
Boyama:
Metal mahfazal› modüler hücrelerin boyanmas› gereken k›s›mlar› elektrostatik kaplama yöntemi ile boyanm›flt›r.
Boya rengi standart olarak RAL 7032'dir.
Boyanacak yüzeyler, boyanmadan önce standartlarda öngörülen ya¤ alma, pasdan ar›nd›rma, pasivasyon gibi kimyasal
temizleme ifllemlerinden sonra fosfatlama yap›larak kaliteli bir boyama için gerekli flartlar sa¤lanmaktad›r..
Elektrostatik kaplamada reçine bazl› toz boyalar kullan›lmaktad›r.
Galvanizleme:
Mahfazan›n yap›m›nda s›cak dald›rma galvanizli haz›r çelik saclar kullan›lm›flt›r. Bunlar TS 822 ve ISO 4998'e uygundur.
Boyanamayan ve s›cak galvaniz yap›lamayan küçük parçalar, elektrogalvaniz yap›lm›fl veya paslanmaz çelikten imal
edilmifltir. Elektrogalvaniz kal›nl›¤› en az 12 µ olmaktad›r.
Yanyana
monte edilmifl hücreler
12
nde 100-200 milyon y›
ld›r v
› yeryüzü
arl›k
a¤alar
b
m
u
lar›
l
p
a
k
n› s
iz
ürd
Den
ürm
eler
ine r
‹ç
a¤me
n,
bügün g
eç
mifli hen
il
uz 1 m
görünüfller
Yük Ay›r›c›l› Girifl Hücresi
TG 21-01
Ölçü Hücresi
Trafo Koruma Hücresi
TG 21-44
TG 21-14
TG 21-02
(Arka Görünüfl)
Koruma
s›n›flar› ve donan›mlar
Yük ay›r›c›s› ve ay›r›c›
Bara Bölümü
Bölmeler Aras›
Mekanizmalar
Kablo Bölümü
: IP68
: IP3X
: IP3X
: IP3X
: IP3X
DONANIMLAR HAKKINDA B‹LG‹LER
MALZEME
GER‹L‹M
Motor
Açma bobini
Kapama bobini
Yard›mc› fialter
13
24,48,110 VDC
24,48,110 VDC
24,48,110 VDC
GÜÇ
220 VAC
220 VAC
220 VAC
16 A 250 V AC / DC
KONTAK SAYISI
280 W
80 W/75 VA
80 W/75 VA
4A+4K,6A+6K,
8A+8K
n
yo
y
i
¤lunun çeflitli ak
tivite
ano
s
n
leri
yle
yok
ülkem
olm
izin
a te
Akd
eniz
hlik
esi
k›y
ili k
›lar
a
arfl›
›na
›b
karfl›
ihti
›l › ¤
l
yad›r.
yaç
m
Nesillerinin deva
d uy
z
an t
nu
ürde
du
n old
y
u
uklar›n› biliyor m
Hücre
HÜCRE T‹P‹
TG21-01
TG21-02
TG21-03
TG21-04
TG21-05
TG21-06
TG21-07
TG21-08
TG21-09
TG21-10
TG21-11
TG21-12
TG21-13
TG21-14
TG21-15
TG21-16
TG21-17
TG21-18
TG21-19
TG21-20
tipleri ve standart donan›mlar
MALZEMELER
HÜCRE ‹SM‹
1
SF6 GAZLI YÜK AYIRICILI
G‹R‹fi - ÇIKIfi HÜCRES‹
SF6 GAZLI KES‹C‹L‹
G‹R‹fi - ÇIKIfi HÜCRES‹
TRAFO KORUMA HÜCRES‹
( ÜÇ FAZ AÇTIRMASIZ )
Ç‹FT AYIRICILI VE KES‹C‹L‹
KUPLAJ HÜCRES‹
AYIRICILI VE KES‹C‹L‹
KUPLAJ HÜCRES‹
BARA YÜKSELTME
HÜCRES‹
AKIM TRANSFORMATÖRLÜ
TRAFO KORUMA HÜCRES‹
ÖLÇÜ
HÜCRES‹
BARA YÜKSELTME VE
ÖLÇÜ HÜCRES‹
KABLO G‹R‹fi ÇIKIfiLI
ÖLÇÜ HÜCRES‹
ÖLÇÜ
HÜCRES‹
SF6 GAZLI YÜK AYIRICILI
AKIM TRANSFORMATÖRLÜ
G‹R‹fi-ÇIKIfi HÜCRES‹
SF6 GAZLI YÜK AYIRICILI
ÖLÇÜ HÜCRES‹
TRAFO KORUMA HÜCRES‹
(ÜÇ FAZ AÇTIRMALI)
GER‹L‹M TRANSFORMATÖR
HÜCRES‹
SF6 GAZLI AYIRICILI
ÖLÇÜ HÜCRES‹
SF6 GAZLI YÜK AYIRICILI
G‹R‹fi - ÇIKIfi HÜCRES‹
KABLO BA⁄LAMA
HÜCRES‹
AYIRICILI
KUPLAJ HÜCRES‹
PARAFUDR HÜCRES‹
2
X
X
3
4
X
X
5
6
7
X
X
X
8
9
SF6 Gazl› Ay›r›c›
SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›s›
SF6 Gazl› Kesici
Ak›m Transformatörü
Gerilim Transformatörü
Koruma Rölesi
789101112-
11
X
12
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Malzemeler
123456-
10
Kapasitif Gerilim Bölücü ve Göstergeleri
Üç faz açt›rmal› Sigorta Tertibat›
Üç faz Açt›rmas›z Sigorta Tertibat›
Parafudr
Topraklama Ay›r›c›s›
Geçit ‹zolatörü
14
X
X
n dünyan›n en verimli bölg
un
aç›s›nda
eler
u yd
itlilik
idir.
m
fl
e
r
ç
o
Ülke
jik
bi l i y
yolo
mizd
r, bi
e ulus
u nu
¤
a
l
u
d
n
l
lar aras›
ala
öneme sahip 56 adet sulak alan o
lak
*Su
Teknik
de¤erler
GENEL
15
Anma Gerilimi
Anma flebeke frekansl› dayan›m gerilimi 1 dak.
Faz - faz toprak aras›
Ay›rma aral›¤›
Anma y›ld›r›m darbe dayan›m gerilimi 1,2 / 50 us
Faz - faz toprak aras›
Ay›rma aral›¤›
Anma ak›m›
Ortam s›cakl›¤›
36 kV
170 kV-Tepe
195 kV-Tepe
400-630-1250 A
-5/+40 ºC
Yük ay›r›c›s›
Anma gerilimi
Anma kapal› devre kesme ak›m›
Anma kapal› devre kesme ak›m›
Anma boflta kablo kesme ak›m›
Anma boflta hat kesme ak›m›
Anma k›sa devre kapama ak›m›
Anma k›sa devre ak›m›, 1s
Transfer ak›m›
36 kV
400/630 A
400/630 A
25 A
10 A
40 kV-Tepe
16 kA - Etkin
600 A
Topraklama ay›r›c›s›
Anma gerilimi
Anma k›sa süre dayan›m ak›m›, 1s
Anma k›sa devre kapama ak›m›
36 kV
16 kA - Etkin
40 kA-Tepe
Sigortalar (Vurucu pimli, standart TS 1259 / IEC 60282 - 1)
Tip “Orta” , ölçüler
Maksimum sarf
Vurucu pim enerjisi
36 kV
537 mm
75 W
1±0,5 Jül
Ana ölçüler
Yükseklik (mm)
Genifllik (mm)
Derinlik (mm)
2250
1500/1150/1000/750
1400
70 kV
80 kV
?
uz
Modüler
hücrelerde kullan›lan
anahtarlama cihazlar›n›n genel özellikleri
STANDARTLARA GÖRE TANIM
ve GÖREVLER‹
Kapama
Yal›t›m
Açma
evet
evet
evet
hay›r
hay›r
evet
evet
evet
evet
evet
hay›r
evet
hay›r
evet
evet
evet
beraberdir.
evet
Genellikle toprak b›ça¤› ile
evet
temin etmek için tasarlanm›flt›r.
hay›r
* Devrenin emniyetli yal›t›m›n›
AYIRICI
* Enerjili hallerde de güvenli¤i sa¤layacak
evet
hay›r
evet
evet
evet
hay›r
hay›r
iletkenlerin topraklanmas›n› sa¤lar.
hay›r
flekilde tasarlanm›flt›r. Enerjisi kesilen faz
evet
TOPRAKLAMA
AYIRICISI
* Afl›r› ak›mlar› da ihtiva eden çal›flma
YÜK
AYIRICISI
flartlar›nda aç›p kapama yapan devre
eleman›d›r.
*Sistemin açma ve kapama kontrolünü
yapmak için tasarlanm›flt›r. Genellikle
ay›rma ifllemi için kullan›l›r. Özel ve kamu
alan›ndaki O.G da¤›t›m flebekelerinde
ço¤unlukla sigortalarla beraber kullan›l›rlar.
KES‹C‹
* Da¤›t›m sistemlerinde anma ak›mlar›n›n
tafl›nmas› ve aç›l›p kapanmas› ile afl›r› ak›m
ve k›sa devre ak›mlar›n›n kesilmesi amac› ile
kullan›l›rlar.
Boflta Çal›flma
Yük alt›nda Çal›flma
K›sa devrede Çal›flma
16
Hücre
yerleflim plan› (örnek)
ÖNDEN GÖRÜNÜfi
1000
KABLO
T‹P‹
min 200
1150
x
1X35
510
600
1X50
525
600
1X70
550
615
1X95
580
630
1X120
600
660
1X150
620
675
1X185
650
705
1X240
690
735
X (mm)
360
200
min 100
ÜSTTEN GÖRÜNÜfi
KANAL
DER‹NL‹⁄‹
(mm2)
KABLO
BÜKÜLME
YARIÇAPI
(mm)
KES‹T‹
TEK DAMARLI
KABLOLAR
2250
750
KANAL DER‹NL‹KLER‹
350
360
350
1000
355
350
340
350
340
578
945
400
min 50
70
750
1400
1000
1400
Not: Hücrenin tavana olan mesafesi en az 200 mm dir. (Tüm ölçüler mm. dir)
Hücrenin
ba¤land›¤› zeminin düzlük toleranslar›
( Bak›n›z: fiekil A, fiekil B, fiekil C)
Hücre
Tipi
Hücre
Geniflli¤i (mm)
a
(mm)
b (max)
(mm)
c (max)
(mm)
A
B
C
D
750
1000
1150
1500
600
822
1000
1350
3
4
5.5
7
6
6
6
6
17
14
1250
O
a
b
fiekil A
c
fiekil B
Elimsan orman›ndan bir görünüfl
fiekil C
Metal Mahfazal› Modüler Hücreler, zemine
monte edilirken fonksiyonel ünitelerin düzgün
çal›flabilmesi için zeminin sahip olmas› gereken
zemin toleranslar› yukar›da verilmifltir. Bu
toleranslar› aflan zemin bozukluklar› cihaz›n
beklenen fonksiyonlar›n› yapmas›n› engelleyebilir
lda b
rkes y›
e
h
e
mizd
Ülke
ir a¤aç dikse on y›lda 700
Not: 36 kV MMMH’lerde kullan›lan orta gerilim
kablolar› tek damarl› kablolar olmal›d›r. E¤er
üç damarl› kablolar kullan›lacak ise bükülme
yar›çaplar›n›n büyük olmas› nedeni ile (bükülme
yar›çaplar› kablo d›fl çaplar›n›n minimum 15
kat› olmal›d›r), bu tip kablolar kablo kanallar›
içersinde iletkenlerine ayr›larak hücre içersine
ayr› iletkenler fleklinde girilmelidir.
mily
on
a¤a
çtan
olufl
a
n bir
orman
›m›z›n olaca¤›n›
18
or
b il i y
mu
Elimsan temel hücreleri
SF6 GAZLI YÜK AYIRICILI G‹R‹fi / ÇIKIfi HÜCRES‹
2250
TG21-01
750
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
SF6 GAZLI KES‹C‹L‹I G‹R‹fi / ÇIKIfi HÜCRES‹
350
610
2250
525
TG21-02
Tek hat flemas›
1000
Ön görünüfl
Tek hat flemas›
TRAFO KORUMA HÜCRES‹ (3 Faz Açt›rmas›z)
2250
TG21-03
1400
Sol yandan görünüfl
1000
Ön görünüfl
19
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
TG21-04
KUPLAJ HÜCRES‹ (Çift Ay›r›c›l› ve Kesicili)
350
610
2250
525
195
1500
Ön görünüfl
TG21-05
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
SF6 GAZLI KES‹C‹L‹I G‹R‹fi / ÇIKIfi HÜCRES‹
350
610
2250
525
195
1500
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
TRAFO KORUMA HÜCRES‹ (3 Faz Açt›rmas›z)
2250
TG21-06
1400
750
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
20
TG21-07
AKIM TRANSFORMATÖRLÜ TRAFO KORUMA HÜCRES‹
2250
525
195
750
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
TG21-08
ÖLÇÜ HÜCRES‹
2250
525
195
750
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
TG21-09
Tek hat flemas›
BARA YÜKSELTME VE ÖLÇÜ HÜCRES‹
2250
525
195
750
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
21
Tek hat flemas›
TG21-10
KUPLAJ HÜCRES‹ (Çift Ay›r›c›l› ve Kesicili)
2250
525
195
1500
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
TG21-11
Tek hat flemas›
SF6 GAZLI KES‹C‹L‹I G‹R‹fi / ÇIKIfi HÜCRES‹
2250
525
195
1000
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
TG21-12
Tek hat flemas›
TRAFO KORUMA HÜCRES‹ (3 Faz Açt›rmas›z)
2250
525
195
750
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
22
TG21-13
YÜK AYIRICILI ÖLÇÜ HÜCRES‹
2250
525
195
1150
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
TG21-14
AYIRICILI ÖLÇÜ HÜCRES‹
2250
525
195
1150
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
TG21-15
Tek hat flemas›
GER‹L‹M TRANSFORMATÖRÜ HÜCRES‹
2250
525
195
750
Ön görünüfl
23
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
TRAFO KORUMA HÜCRES‹ (3 Faz Açt›rmal›)
2250
TG21-16
750
1400
Ön görünüfl
Sol yandan görünüfl
SF6 GAZLI AYIRICILI G‹R‹fi / ÇIKIfi HÜCRES‹
2250
TG21-17
Tek hat flemas›
750
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
KABLO BA⁄LAMA HÜCRES‹
2250
TG21-18
Tek hat flemas›
750
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
24
AYIRICILI KUPLAJ HÜCRES‹
2250
TG21-19
1000
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
PARAFUDR HÜCRES‹
2250
TG21-20
Tek hat flemas›
750
Ön görünüfl
1400
Sol yandan görünüfl
Tek hat flemas›
SEMBOLLER
SF6 Gazl› Ay›r›c›
Gerilim Trafosu
Parafudr
SF6 Gazl› Yük Ay›r›c›
Sigorta
Topraklama Ay›r›c›s›
SF6 Gazl› Kesici
Kapasitif Gerilim Bölücü
ve Göstergeleri
Geçit ‹zolatörü
Ak›m Trafosu
Mekanik Kilit Tertibat›
25
E
MSA
N
L‹
TÜRK‹YE
M
A D E IN
Elimsan MMMH’ler ile ilgili
yurt dışı tip testleri ve raporları
S›ra
No
Rapor No
Cihaz
Standart
Tarih
Laboratuvar
Aç›klama
1
MP-A1/009298
Yük Ay›r›c›s›
IEC60265-1
20.03.2001
CESI
K›sa süreli ve tepe
dayan›m ak›m› deneyi
2
GPS-A1/0132326
Yük Ay›r›c›s›
IEC60265-1
21.03.2001
CESI
Kapama ve kesme
kapasitelerinin denetlenmesi
-test duty:1.;2a.;4a.;4b.;5
3
GPS-A1/023347
Yük Ay›r›c›s›
IEC60129
26.07.2001
CESI
K›sa devre üzerine kapama
deneyi (toprak b›ça¤›)
4
GPS-A1/019048
Yük Ay›r›c›s›
IEC60129
13.06.2001
CESI
Tip test sertifikas›
5
GPS-A1/014505
Topraklama
Ay›r›c›s›
IEC60129
23.03.2001
CESI
K›sa devre üzerine
kapama deneyi
6
MP-A1/009193
Topraklama
Ay›r›c›s›
IEC60298
20.03.2001
CESI
K›sa süreli ve tepe
dayan›m ak›m› deneyi
7
MP-A1/009193
Komple Hücre
IEC60129
20.03.2001
CESI
8
GPS-A1/013468
Komple Hücre
IEC60298
27.03.2001
CESI
‹ç ark deneyi
9
GPS-A1/024052
Komple Hücre
IEC60298
02.08.2001
CESI
‹ç ark deneyi
10
GPS-A1/029617
IEC60420
08.10.2001
CESI
(Kesicili)
(Yük Ay›r›c›l›)
Komple Hücre
(Yük Ay›r›c›+Sigorta Kombinasyonu)
K›sa süreli ve tepe
dayan›m ak›m› deneyi
K›sa devre kapama-açma
test deneyi: test duty;1
transfer ak›m› kesme deneyi: test duty;4
26
TÜRK‹YE’N‹N TEKNOLOJ‹K GÜCÜ
‹NG‹LTERE
‹RLANDA
ESTONYA
RUSYA
BELÇ‹KA
AMER‹KA
SUR‹YE
TAYVAN
HONG KONG
F‹L‹P‹NLER
N‹JERYA
KENYA
MALEZYA
ENDONEZYA
TANZANYA
AVUSTRALYA
fi‹L‹
EL‹MSAN üretimi ve kalitesiyle kendini yaln›zca Türkiye’de de¤il,
Dünyada’da kan›tlam›fl bir flirketler grubudur. Bugün dünyan›n dört bir
yan›na uzanan ihracat›yla ülkemizin gurur kayna¤›d›r.
•
•
•
•
•
•
•
•
•
AMER‹KA
AVUSTRALYA
BELÇ‹KA
ENDONEZYA
ESTONYA
F‹L‹P‹NLER
HONG KONG
‹NG‹LTERE
‹RLANDA
•
•
•
•
•
•
•
•
KENYA
MALEZYA
N‹JERYA
RUSYA
SUR‹YE
fi‹L‹
TANZANYA
TAYVAN