ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ

ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
Organize sanayi bölgeleri (OSB), sanayinin belirli bir plan dâhilinde yerleştirilmesi ve
geliştirilmesi amacıyla; gerekli idari, sosyal ve teknik altyapı alanları ile küçük imalat ve tamirat,
ticaret, eğitim ve sağlık alanları, teknoloji geliştirme bölgeleri ile donatılıp planlı bir şekilde ve belirli
sistemler dâhilinde sanayi için tahsis edilmesiyle oluşturulan mal ve hizmet üretim alanlarıdır.
OSB kurulması, denetlenmesi ve altyapı yatırımları ile bölge müdürlüğü hizmet binalarının
kredilendirilmesi işlemleri Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığının yetki ve sorumluluğundadır.
1962 yılında Bursa’da bir OSB kurulmasıyla başlayan OSB uygulamaları ülke genelinde
yaygınlaştırılmış olup, bugün itibariyle ülkemizde 277 adet OSB bulunmaktadır.
74
80
70
OSB Sayısı
60
49
46
50
47
40
30
22
22
20
17
10
0
Kaynak: OSB Bilgi Sitesi, https://osbbs.sanayi.gov.tr
OSB’lerle İlgili Yasal Çerçeve
Organize Sanayi Bölgeleri Kanunu1: Bu Kanunun amacı organize sanayi bölgelerinin kuruluş,
yapım ve işletilmesi esaslarını düzenlemektir.
Organize Sanayi Bölgeleri Uygulama Yönetmeliği2: Bu Yönetmeliğin amacı, organize sanayi
bölgelerinin kuruluşu, yapımı ve işletilmesine ilişkin usul ve esasları düzenlemektir.
Organize Sanayi Bölgeleri Yer Seçimi Yönetmeliği3: Bu Yönetmeliğin amacı, organize sanayi
bölgelerinin yer seçimi esaslarını düzenlemektir.
1
15.04.2000 tarihli ve 24021 sayılı Resmi Gazete
22.08.2009 tarihli ve 27327 sayılı Resmi Gazete
3
17.11.2008 tarihli ve 26759 sayılı Resmi Gazete
2
YOİKK Yatırımcı Rehberi/Yatırım Alanları
Güncelleme: 2014
OSB Türleri
Karma OSB: Farklı sektörlerde faaliyet gösteren tesislerin yer aldığı OSB’lerdir.
İhtisas OSB: Aynı sektör grubunda ve bu sektör grubuna dahil alt sektörlerde faaliyet
gösteren tesislerin yer aldığı OSB’ler ile lojistik amacıyla kurulan OSB’lerdir.
Özel OSB: Özel hukuk tüzel kişilerince veya gerçek kişilerce kurulması talep edilen OSB’lerdir.
Islah OSB: 4562 sayılı Kanunun Geçici Madde 8. maddesine istinaden kurulan OSB’lerdir.
12/04/2011 tarihinden önce mer’i plana göre yapılaşmış ve bu madde uyarınca OSB ilan
edilmiş alanlardır.
OSB’lerde Kurulamayacak Tesisler
Karma ve ihtisas OSB’lerde;
Ham petrol rafinerileri,
Kömür veya bitümlü şiştin sıvılaştırıldığı ve gazlaştırıldığı tesisler,
Sıvılaştırılmış petrol gazı dolum ve depolama tesisleri,
Çimento fabrikaları, beton santralleri, çimento klingeri üreten tesisler,
Nükleer güç santralleri ile diğer nükleer reaktörler,
Radyoaktif atıkların depolanması, bertarafı ve işlenmesi amacıyla projelendirilen tesisler ve
benzeri radyoaktif atık tesisleri,
Nükleer yakıtların üretilmesi veya zenginleştirilmesi ile ilgili tesisler,
Endüstriyel nitelikli, sintine ve benzeri atık suların geri kazanım tesisleri,
Çevre ve Şehircilik Bakanlığının olumlu görüşü doğrultusunda OSB tarafından kurulmasına izin
verilen; kullanılmış yağın yeniden rafine edilmesi ve/veya başka bir ürüne çevrilerek tekrar
kullanımı, metal, plastik, ahşap, naylon, lastik, kauçuk, kağıt, karton, cam, iplik ve benzeri atık
ve hurdaları ara veya nihai ürüne çeviren tesisler hariç olmak üzere, her türlü atığın; geri
kazanımı, ayrıştırılması, yakılması, gazlaştırılması, kimyasal yolla arıtılması, nihai ve/veya ara
depolanması ve/veya araziye gömülmesine ilişkin tesisler.
Karma OSB’lerde;
Parlayıcı/patlayıcı/yakıcı maddelerin üretildiği, depolandığı ve dolumunun yapıldığı tesisler,
Petrokimya kompleksleri,
Üretiminde kapalı proses, gaz veya sıvı yakıt ve toz kaynaklarında filtre sistemlerini kullanan
tesisler hariç; tuğla ve kiremit fabrikaları, kömür yıkama kireç, alçı ve zımpara tesisleri,
Klor-alkali tesisleri, sülfürik asit, fosforik asit, hidroklorik asit, klor ve benzeri kimyasal
maddeler üreten yerler, azot sanayi ve bu sanayi ile entegre gübre fabrikaları,
Zirai mücadele ilaçları için hammadde üretimi yapan tesisler,
Asbest, asbest içeren ürünlerin işlenmesi veya dönüştürülmesi yapılan tesisler,
Ham deri işleme, padok ve sadece hayvan kesimi yapılan tesisler,
Talk, barit, kalsit, antimuan ve benzeri kırma ve öğütme tesisleri.
OSB yönetimi, karma OSB’lerde, yukarıda sayılan tesisler ile OSB’nin kuruluş protokolü
çerçevesinde kurulması planlanan sektörlerini veya mevcut sektör yapısını, tesisin faaliyetinden
kaynaklanan çevresel etkilerini, altyapı ve atıksu arıtma tesislerine etkilerini, herhangi bir olumsuzluk
anında tetikleyici etkisini, insanların çalışma ve yaşam koşullarına etkisini dikkate alarak kurulmasında
sakınca gördüğü diğer tesislerin kurulmasına ilişkin olarak, üniversite ve konu ile ilgili kurumlardan
alınacak raporlar çerçevesinde karar vermektedir.
YOİKK Yatırımcı Rehberi/Yatırım Alanları
Güncelleme: 2014
OSB Kuruluş Aşamaları
•OSB olma talebi, Valilik uygun görüşüyle, OSB kurmak isteyen gerçek ve tüzel kişiler tarafından
hazırlanan OSB Bilgilendirme Raporu ile Bakanlığa sunulur.
Başvuru
•Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın koordinasyonunda oluşturulan, ilgili kurum ve kuruluşların temsilcilerinin yer
aldığı yer seçimi komisyonu, incelenen alanlardan birini oybirliği kararı ile OSB yeri olarak belirler.
Yer Seçimi
•OSB, kurulması için başvuru da bulunan yerdeki kuruluşlarca hazırlanan Kuruluş Protokolünün Bakanlıkça onaylanması ve sicile
kaydı ile tüzel kişilik kazanır. Sicil numarası alarak hükmi şahsiyet kazanan OSB, bölgeyle ilgili tüm kamulaştırma, imar planı, proje
hazırlama ve bölgenin tüm inşaat işlerini yürütme görevini üstlenmektedir.
Kuruluş
Kamulaştırma
•Seçilen bölgede özel mülkiyette olan araziler bulunması halinde bu araziler rızaen satın alma veya kamulaştırma
yoluyla OSB yönetimi tarafından iktisap edilir.
•İmar ve Parselasyon Planları, OSB tarafından hazırlanır ve Bakanlıkça onaylanır. OSB yönetimleri, bölgelerin altyapı
inşasına ait proje ve yapımlardan sorumludur.
Etüt ve
Mühendislik
•İmar planına göre arazi kullanımı, yapı ve tesislerin projelendirilmesi, inşası ile işyeri açma ve çalışma ruhsatları OSB
tarafından verilir ve denetlenir.
Ruhsat ve
İzinler
OSB’lerde Sağlanan Destekler
OSB Tüzel Kişiliği
Yatırım Programında yer alan OSB’lerden; kalkınmada öncelikli yörelerde bulunanlar ile ileri
teknoloji gerektiren ihtisas OSB’lerin arsa, altyapı ve bölge müdürlüğü hizmet binası inşaatı ve genel
idare giderleri, normal ve gelişmiş yörelerde bulunan OSB’lerin altyapı, bölge müdürlüğü hizmet
binası inşaatı ve genel idare giderleri, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından
kredilendirilmektedir.
OSB’lerde Yer Alan İşletmeler
Vergi Muafiyetleri
İnşaatın bitim tarihini takip eden Bütçe yılından itibaren 5 yıl süre ile Emlak vergisinden,
Belediyelerin çevre temizlik hizmetlerinden yararlanmayan işletmeler çevre temizlik
vergisinden,
Bina inşaat ve yapı kullanma izni harçlarından,
Tevhit ve ifraz işlem harçlarından,
Merkezi atık su arıtma tesisi işleten bölgelerde yer almaları koşuluyla atıksu bedelinden,
muaftır.
Yatırımlarda Devlet Yardımları
19/06/2012 tarihinde yürürlüğe giren Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Bakanlar
Kurulu Kararı kapsamında yatırımlar, dört farklı teşvik uygulaması, dokuz farklı teşvik aracı ile değişen
şekillerde desteklenmektedir. Teşvik araçlarının yatırımcıya sağladığı katkılar, yatırımın niteliğine ve
tabi olacağı uygulamalara göre değişkenlik göstermektedir. Yatırımların OSB’lerde gerçekleştirilmesi
durumunda daha avantajlı oranlar uygulanmaktadır. Teşvik sistemiyle ilgili ayrıntılı bilgi,
www.tesvik.gov.tr adresinden edinilebilir.
YOİKK Yatırımcı Rehberi/Yatırım Alanları
Güncelleme: 2014