Untitled

iSTANBUL TiCARET ODASI
SORULARLA
V ABANCI SER MAYE
MEVZUATI
Hazırlayan
A.Suha
Alacaklıoğlu
istanbul, 1997
Kitabın her hakkı
. iSTANBUl,. TiCARET ODASI'na ait olup,
ISTANBUL TICARET ODASI'nın ve yazar ismi
belirterek alıntı yapılabilir.
GREH fi)ANS
Reklamcılık
ve Matbaacılık
Sanayi Ticaret Ltd. Şti.
556 04 43 - 557 74 65 - 502 35 64
Fax: 643 23 7Q
ÖN SÖZ
Ülkemizde iş kurmak veya yatırım yapmak isteyen yabancı şahıs ve şirketlerin sayısı son yıllarda belirli bir artış
göstermektedir. Yabancı gerçek veya hükmi şahsiyetlerin bu
maksatla izin almak ve kuruluşlarını gerçekleştirmek için takip edecekleri yol ve uyacakları kurallar yerli firmalardan
farklıdır.
Gerek yabancılar, gerekse yabancı ortak alacak olan
yerli firmalar, hatta bu işlemlere aracılık edenler Odamıza bu
konuda bilgi almak için başvurmaktadırlar.
Bu ihtiyacı karşılamak üzere "Sorularla Yabancı Sermaye Mevzuatı" başlığını taşıyan kitapçığı hazırlamış bulunuyoruz.
Ya,yınımızın başta ülkemize olmak üzere iş alemimiz ve
diğer ilgililer için faydalı olacağını umar, kitapçığın yazarı
Etüt ve Araştırma Şubesi Baş Uzmanı Suha Alacaklıoğlu'na
teşekkür ederim.
Genel Sekreter
Prot Dr. ismail Özaslan
iÇiNDEKiLER
Sayfa
GiRiŞ ...................................................................................7
YABANCI SERMAYE KONUSUNDA EDiNiLMESi
GEREKEN BiLGiLER .......................................................... 8
1. Yabancı Sermaye Mevzuatı Nedir? ................................ 8
2. Mevzuatı n Gayesi ...........................................................8
3. Yabancı Sermaye Kanunu .............................................. 8
4. Çerçeve Kararı ............................................................... 9
5. Yabancı Sermaye Tebliği ............................................... 9
6. Yabancılar Her işi Kurabilir mi? ...................................... 9
7. Yabancı Sermaye Tarifine Neler Girer? ....................... 10
8. Yabancı Sermaye Kuruluşunun Hukuki Şekli Nedir? ... 1O
9. Yabancıların Ticari Faaliyette Bulunmaları için
Esas Şartlar Nedir? ....................................................... 1O
1O. izin Başvurusunda istenen Belgeler Nelerdir? ............. 11
11. Ticaret Dışında Üretime Dönük Yatırımlarda
istenen Belgeler ............................................................ 12
12. Yabancıların Yerli Şahıs ve Firmalarla
Qrtaklık Kurması Hali .................................................... 12
13. Yukarıda Açıklanan izin Kurallarının
istisnaları Var Mıdır? ..................................................... 13
14. Yabancı Şirketin Şube Açması Hali .............................. 14
15. Asgari Sermaye Şartı Nasıl Uygulanır? ........................ 14
16. Ayni Sermaye Getirilmesi Halinde Uygulama ............... 15
17. Sermayenin Nakten Getirilmesi Hali ............................. 15
18. Vize Nedir? ................................................................... 16
19. Sermaye Artışı Nasıl Yapılır? ....................................... 16
20. Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün
iznini Gerektiren Değişiklikler Nelerdir? ........................ 17
21. Hisse Devri .......................
........... 17
22. Yabancı Sermayeli Şirketin Başka Bir Şirkete
iştiraki Halinde 1\lasıl izin Alınır? ................................... 18
23. i rtibat Bürosunun Mahiyeti Nedir? ................................ 18
24. izin Almak için istenen Belgeler Nelerdir? .................... 19
25. YSGM'nün Onayına Tabi Teknik Yardım Anlaşmaları .. 19
26. Yabancıların Menkul Kıymetlerle ilgili
işlemleri Nasıl Olur? ...................................................... 20
27. Yabancı Ortağın Transfer Hakkı Nedir? ....................... 21
28. Yabancılar Nasıl Çalışma Müsaadesi Alabilir? ............. 22
29. Türk Firmaları Yabancı Personel Çalıştırma
Müsaadesi Alabilir mi? .................................................. 22
30. Türk Soylu Yabancıların Durumu ................................. 23
31. Yabancıların Gayrimenkul Edinmeleri .......................... 24
32. Yabancı Sermaye ve Yatırımcının Hakları ve
Garantileri Nelerdir? ...................................................... 24
33. YSGM'den izin Verilmesinden Sonraki
işlemler Nelerdir? ........................................................ 25
RAKAMSAL VERiLER ...................................................... 27
Yabancı
Sermaye Kanunu Uygulamasından
Ne Sonuç Alınmıştır? .......................................................... 27
EKLER
1. Müracaat Formu ............................................................ 30
ll. Yabancı Personei Bildirim Formu ................................... 35
............................................................................ 38
FAYDALI
....................................................... 38
GiRiŞ
Dünyada globalleşme akımlarının meydana .çıkması ve
eski Sovyetler Birliği, Çin gibi kapalı ekonomileri dış dünyadan ayıran duvarların yıkılması, ülklerarası sermaye hareketlerine hız kazandırmıştır. Gelişmiş ülkelerdeki sermaye, işçi­
lik maliyetlerinin düşük olduğu ülkelere, Çin gibi büyük ve
bakir pazarlara yönelmektedir.
Genellikle finansman sıkıntısı çeken ve iç tasarrufların
yetersizliğinden şikayet eden ekonomiler için yabancı sermaye, ilk planda tasarruf eksikliğini kapatmaya yardımcı olabilir.
ikinci olarak, gelişmekte olan ülkelerin çok ihtiyaç duyduğu
knowhow ve ileri teknolojiyi de beraberinde getirmesi şansı
vardır.
·
Bu gerçekler Türkiye Cumhuriyeti Hükümetleri tar
dan
önceden görülmüş ve 6224 sayılı Yabancı Serm
ı Teşvik
Kanunu 18 Ocak 1954 tarihinde, yani bunda
yıl önce
yürürlüğe girmiştir. Bu kanun bir hayli liberal ş
rı ve yabancı yatırımcılar için kar ve sermaye transferi bakımından
garantileri ihtiva ettiği halde beklenen sonuçları verememiş­
tir. Kanunun çıkışından 1980 yılına kadar geçen 25 yılı aşkın
süre içinde Türkiye'ye gelen yabancı sermaye tutarı 230 milyon doları dahi bulmamıştır.
Bunun başlıca sebepleri arasında bürokratik engeller,
gerekli tanıtım ve propagandanın yokluğu ve ekonomik çevre
şartlarının yetersizliği sayılabilir. Yabancı sermayeyi çekebiirnek için sadece mevzuat yetmez. O ülkede serbest rekabete dayanan bir.rekonomi politikasının hakim olması, dışa açık
ve liberal bir tutum izlenmesi gerekir. Yabancı sermayeye
karşı geleneksel çekingenliğin terkedilmediği, korumacı politikalarla dış ticaret hacminin büyüyemediği, özel sektörün
zayıf, kambiyo kısıtlamalarının çok yoğun olduğu bir ortamda
önemli yabancı sermaye girişi beklenemez.
7
1980 ve özellikle 1983 yılından sonra Türkiye'nin çehresi
ve ekonomik çevre şartları tamamen değişmiş, ülkeye serbest piyasa esasına göre kurulmuş, liberal, dış ticaret ve
kambiyo kısıtlamalarının olmadığı ileri bir ekonomi hüviyeti
kazandırılmıştır. Bu durum yabancı sermaye akımını eski ile
mukayese edilemeyecek ölçüde hızlandırmıştır.
Buna rağmen Türkiye'ye gelen yabancı sermaye miktarı
Güneydoğu Asya ülkeleri ve Çin gibi ülkelerle mukayese edilirse küçük kalmaktadır.
YABANCI SER MA YE KONUSUNDA
BiliNMESi GEREKENLER
1. Yabancı Sermaye Mevzuatı Nedir?
Bu konuda mevzuat üç bölümden ibarettir:
a) 6224 sayılı Yabancı Sermaye Kanunu,
b) Bu kanun uyarınca Bakanlar kurulu'nca çıkarılan Çerçeve Kararları,
c) Hazine Müsteşarlığı'nın, Kararların açıklaması için yayınladığı Tebliğler.
2. Mevzuatm Gayesi
Yabancı uyruklu gerçek kişi ve şirketlerin Türkiye'de ticari ve sınai faaliyette bulunmaları izne tabidir. Mevzuat bu faaliyetin esaslarını, kapsamını ve izin için gerekli şekil ve şart­
ları belirler.
3. Yabancı Sermaye Kanunu
Ocak 1954'te kabul edilmiş 6224 sayılı kanun yabancı­
ların Türkiye'de yapacakları yatırımlarda aranacak esas şart­
ları belirler. Bu şartlar yatırımın ekonomiye yararlı olması ve
tekel meydana getirmemesidir. Ayrıca yabancı sermayenin
8
ne olduğunu tarif eder ve yabancı yatırımcının haklarını belirler. Bu hakların korunmasını taahhüt eder, garanti altına alır.
(Haklar için bak: Mad.27 ve 32)
4. Çerçeve Kararı
Yabancı sermaye uygulamalarında Hazine Müsteşarlığı
(HM)'nın yetkili olduğunu ve bu kurum tarafından verilecek
izinierin esaslarını belirler. i 980 ve 1986 tarihlerinde yenilenmiş olup, en son şekli 23 Temmuz 1995 tarihli Resmi Gazete'de yayınlanmıştır.
5.
Yabancı
Sermaye
Tebliği
Çerçeve kararlarının uygulama şeklini, müracaat usullerini, bu müracaatta aranan belgeleri açıklar ve başvuru formlarınlll örneklerini ihtiva eder. Çerçeve karan değişikliklerin­
de yenisi yayınlanır. En sonuncusu 24 Ağustos 1995'te yayınlanmıştır.
6. Yabancılar Her işi Kurabilir mi?
Türk vatandaşlarına serbest olan her girişim türü yabancılara da açıktır. Bu iş imalat sanayii, tarım ve madenciliğin yanısıra ticaret, turizm ve diğer hizmet branşlarında olabilir.
Ancak faaliyet konusunun Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nce (YSGM) verilen izin ve/veya teşvik belgelerinde
yazılı olan ve buna uygun olarak Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi'nde ilan edilen ana SöziE"?melerinde belirtilmiş olması
gerekir.
Banka, sigorta şirketi veya "yetkili müessese" gibi dövizle ve kıymetli madenlerle işlem gören mali kurumlar için ayrıca Türk Parası Kıymetini Koruma, 32 s. Karar, Bankalar
Kanunu gibi ilgili kanun ve mevzuattakişartlar aranır.
9
Yabancı
7.
Tarifine
Yabancıların
cakları
sermaye
Türkiye'de
şu şekillerde
Girer?
yapacakları yatırırnda
kullana-
olabilir:
- Serbestçe alınıp satılabilen konvertibl döviz cinsinden
yabancı para.
Yatırırnda
-
kullanılabilecek
makina, teçhizat, alet ve
bunların parçaları.
zuatı
Yurtdışında yerleşik kişi
çerçevesin de
doğacak
ve kuruluşların kambiyo mevher türlü alacaklarL
- Ülkemizde faaliyet halindeki yabancı kuruluşların hisselerine karşılık elde ettikleri kar, temettü veyahut hisselerinin
satış ve tasfiyesi neticesi elde ettikleri meblağlar.
- Patent ve ticari marka gibi
kabul edilenler,
haklardan
Müsteşariıkça
Sermaye Kun..ıluşum.m
Hukuki Şekli Nedir?
Yabancıların kurduğu veya iştirak ettiği kuruluŞların limited veya anonim şirket şeklinde olması esastır. Diğer bir ifadeyle bir yabancının şahıs firması kurmasına müsaade edilmez.
Yabancı şirketler şube açabilirler.
"Yap-işlet-Devret" tipi projeleri yürütecek şirketlerin Anonim Şirket statüsünde olması şartı kaldırı ıştır.
Yabancı şirketler Türkiye'de irtibat Bürosu da kurabilir.
8.
Yabancı
9.
n Esas
a) ilk şart izin almaktır. Bu izin Hazine Müsteşarlığı allllldaki Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (YSGM) tarafından
verilir.
10
b) ikinci şart kuruluşun yukarda açıklanan hukuki şekille­
re uygun olmasıdır.
c) Üçüncü şart asgari sermaye ile ilgilidir, Yabancı şirket
50 bin dolar değerinde bir efeklifin
banka transferi ile getirilmesi şarttır. Yabancıların şirket kurması veya yerli ortaklıklara iştiraki halinde her yabancı ortak
başına aynı şekilde 50 bin dolar sermaye getirmesi gerekir,
irtibat bürosu kurulması halinde bu şart aranmaz, (Bak
, Mad,23)
şubelerinin açılışında
YSGM bazı iş ve yatırım şekilleri için $ SO,OOO'Iık meblağın yetersiz olduğuna karar verirse bu miktarın artırılrnasını
talep edebilir.
1O. izin Başvurusurıda istenen Belgeler Nelerdir?
a) Yabancı ortak;
Dışarıda yerleşik kuruluş
(firma) ise,
- Faaliyet Belgesi,
- Son yıl Faaliyet raporu veya son yıl bilançosu ve faaliyet alanı açıklaması ve kar/zarar hesabı,
Dışarıda yerleşik
gerçek kişi ise,
- Pasaport örneği, (Noter tasdikli)
- Ticarı ve smai özgeçmişi ile ilgili ayrıntılı bilgi ve bunları
tevsik edici belgeler.
Faaliyet belgesi ve mali durum ile pasaport örneğinin ilgili Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş olması gerekir.
b) Yurtdışında yerleşik kişi ve kuruluşun, Türkiye'de faalibulunmak istediği konu için' gerekli sermayeyi getireceğine dair niyet ve taahhüt mektubu,
ı,~ett(O;
c)
Bu
hazırlanmış
kitapçığ ın sonunda
müracaat formu.
Ek
1 'deki
d) Kurulacak şirketin ana sözleşme taslağı,
11
örneğe
göre
e) izin alma işlemlerini yürütecek kişiye ortaklarca verilecek vekalelname (Noterden veya yukarıda belirtildiği şekilde
tasdik edilrniş).
f) Eklenm8sinde yarar görülen diğer bilgi ve belgeler.
1 i. Ticaret Dışmda Üretime Dönük
Yatırımlarda istenen Belgeler
Yabancı firma veya ortaklık yatırım yapacakse}'ayrıca,
- Yatırım için ithali düşünülen makina, teçhiz~t ve demirbaşların proforma faturaları, prospektüs ve_,katalogları ile
bunların FOB (menşe ülke döviz), FOB ($),, CIF (TL) ve
gümrük vergi ve resimlerinin belirtildiği üç nüsha global liste.
- Yatırım için teşvik araçlarından istifade edilmek isteniyorsa, Teşvik Mevzuatında öngörülen belgeler. (Yani, şirket
lıakkında verilen bilgi ve belgeler dışında 2 nüsha fizibilite raporu, kapasite raporu v.b.)
12.
Yabancılarm
Yerli
Şahıs
Ortakiık Kurması
,
Hali
Yabancı gerçek kişi veya şirketin yerli bir firmaya ortak
olması, hisse alması veya yerli Şahıslarla ortaklık kurması
halinde yukarıki belgelere ek olarak yerli ortak hakkında da
şu bilgi ve belgelerin ilavesi gerekir.
Yerli ortak bir firma ise:
a) ilgili vergi dairesinden tasdikli son 5 yıla ait bilanço ve
kar/zarar tabloları (yılın ikinci yarısında müraaat edilmesi halinde o yılın 6'ncı ay sonu ilibariyle tanzim edilmiş şirketçe
tasdikli bilanço ve kar/zarar tabloları da eklenecek),
b) Ana sözleşmesinin son şeklinin yayımlandığı Türkiye
Ticaret Sicili Gazetesi,
c) Müracaat tarihi itibariyle kıdem tazminctı yükümlülüğü,
12
i:ı
ve Firmalarla
d)
Sınai
tesisler için, geçerli kapasite raporu ile varsa yabelgesi.
Yerli ortak bir şahıs ise:
a) Tasdikli nüfus sureti,
b) Ayrıntılı özgeçmişi.
Not: Yabancı dildeki belgelerin onaylı Türkçe tercümelerinin
verilmesi gerekir.
tırım teşvik
13. Yukarıda Açıklanan izin Kurallarının
istisnalan Var Mıdır?
Tebliğ, bu şartları dışarıda yerleşik kişi ve kuruluşlar için
koymuştur. Eğer bir yabancı şahıs Türkiye'de ikame! müsaadesi almış ise ve yerleşik sayılıyor ise bazı şartlarla 50.000
dolar1getirmek mecburiyelinden muaf tutulabilir.
Bunun için Türkiye'de yerleşik olduğuna karar verilmesi
gerekiyor. Bu kararı gene Hazine Müsteşarlığı altındaki Banka ve Kambiyo Genel Müd.'ne müracaat suretiyle alabilir.
Türkiye'de birkaç yıldan beri ikamet eden, ikamet müsaadesine sahip bir yabancı adı geçen Genel Müd.'e aşağıdaki belgelerle başvurur:
a) Türkiye'deki çalışmalarını ve durumunu açıklayan ve
talebini belirten bir dilekçe.
b) Dilekçeye ek olarak pasaportunun ve elindeki ikamet
tezkeresinin bütün sayfalarının noter tasdikli fotokopileri.
Bu belgelerin incelenmesi sonucu Genel Müdürlük bu
yabancının Türkiye'de yerleşik olduğuna karar verirse yabancı, Tebliğ hükümlerine bağlı kalmadan her Türk vatandaşı gibi ticari faaliyette bulunabilir, şir?k-~t kurabilir, bir şirkete
ortak olur ve bunun için 50.000 ,.tl0laJ getirmek mükellefiyetinde değildir.
~?\~D~~"
13
14.
Yabancı Şirketin Şube Açınası
Hali
Dışarıda yerleşik bir şirket Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü (YSGM)'nın onayı ile şube sermayesi asgari 50.000
dolar olacak şekilde şube de açabilir. Belge olarak şirkete ait
yukarıda belirtilenler dışında Şubenin yapacağı işleri gösteren yetki belgesi ve şubenin idaresinden sorumlu olacak
şahsa ait yetki belgesi istenir. Bu durumda izinden sonra Bakanlık tasdiki, "müzeyyel beyanname" denilen ana şirkete ait
sözleşme sureti ve şube yetki belgesi üzerinde yapılır.
15. Asgari Sermaye Şartı Nasıl Uy9l.JI!l1J-U:.f'
YSGM genellikle izin verirken s~rfiaye gereğini TL olarak ifade eder. TL miktarı s~.ay·e payının bir süre sonra
yatırılacağı düşünülerek ve/cl'arada muhtemel kur artışını da
karşılayacak ve@jio.ooo·e' tekabül edecek şekilde belirlenir.
Yurtdışında yerleşik herbir kişi veya kuruluşun asgari
50.000 ABD Doları tutarında yabancı sermaye getirmesi
esastır,, Yabancı ortak sayısı birden fazla olması halinde, getirilmesi gereken asgari toplam yabancı sermaye, 50.000
ABD Dolarının yabancı ortak sayısıyla çarpımıyla ifade olunur. Bu asgari toplam yabancı sermaye içinde yabancı ortakların iştirak oranları serbestçe belirlenir. Yani bazılarının payı
(i/so.OOQ~gen aşağı olabilir. Farkı diğerleri kapatır.
"Ayrıca şirket sermayesi ve ortak paylarının belirlenmesinde Türk Ticaret Kanununda belirtilen asgari sermaye ve
hisse tutarlarına da uyulması gerekir.
Bilindiği gibi 1995 ylında 559 sayılı KHK ile Limited şir­
ketlerde ortakların asgari payı 25 milyon TL olarak tespit edilmiş, şirket sermayeleri de 500 milyon TL'na çıkarılmıştır.
A.Ş.'Ieı·de asgari sermaye 5 milyar TL'ya çıktığı halde hissedar payları hakkında böyle bir limit konmamıştır.
;i.~
__,_-_-,~--o·
14
16. Ayni Sermaye Getirilmesi Halinde Uygulama
ve şirketler sermaye olarak, kuracakları
işle ilgili makine, teçhizat ve parçalarını da yani ayni sermaye de getirebilirler. Bu halde yabancı sermaye payının değer
olarak tespiti için ekspertiz gerekir.
Ayni sermaye olarak Türkiye'ye ithal edilecek malzemelerin ekspertizi HM Yabancı Sermaye Genel MÜdürlüğü'nce
görevlendirilecek eksperler tarafından yapılır. Değerlerin tespitinde fiili ithal tarihi itibariyle T.C.Merkez Bankası'nca uygulanan cari döviz alış kuru esas alınır. Ekspertizle ilgili olarak
eksperlerin yol ve ikamet masrafları ile YSGM'ce tespit edilecek ekspertiz ücreti malzemeyi ithal eden kuruluş tarafından
Yabancı şahıs
karşılanır.
17. Sermaye'nin Nakden Getirilmesi Hali
Yaban~ı sermaye nakit olarak getirilecek ise;
a) Yurtdışından· banka aracılığıyla döviz olarak transfer
edilmesi veya,
b) Efektif olarak getirildiği takdirde yurda girişte gümrüklere dekiare edilmiş olması,
esastır. Bu şekilde yurda getirilen dövizler bankalarca döviz
alım belgesi tanzim edilerek satın alınır ve TL'sı verilir. Dövizin geliş nedeni bölümüne ise yabancı sermaye şerhi konur.
Talep edilmesi halinde, getirilen döviz Türk Lirası'na çevrilmeden bankalarda, şirket adına döviz tevdiat hesabı açı­
larak tutulabilir.
Döviz tevdiat hesabında tutulan yabancı sermaye için; ilgili bankaca, yabancı sermayeli kuruluş ile yabancı ortağın
adı, dövizin transfer edildiği ülke, dövizin cinsi, miktarı, ABD
Doları karşılığı ve tevdiat hesabının açıldığı tarihte Merkez
Bankası alış kurundan TL karşılığının belirtildiği bir dekont
düzenlenir.
iS
Bu belgelerin
aslı
veya
onaylı
örnekleri Sanayi ve Ticaret
Bakan-lığı'ndaki tescil sırasında istenileceği gibi izin Belge-
si'nin yjzesi sırasında Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nce de talep edilir.
Dövizler efektif olarak getirilmiş ise gümrükte dekiare
edilirken kulla-nılan form belge olarak geçerlidir. /
18. Vize Nedir?
Yabancı sermayeli kuruluşun ilk adımı YSGM'ne yapılan
izin müracaatıdır. Bu ön izin mahiyetindedir. ikinci adım ayni
veya nakdi sermayenin getirildiğinin yukanki şekilde belgelendirilmesi ve bu iki belge ile Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na
müracaat edilerek kuruluş izni alınmasıdır. Bundan sonra
ilerde 33. maddede belirtilen yerel işlemler gelir. Son olarak
Ticaret Sicil gazetesinde ana sözleşmenin ilanı suretiyle kuruluş tamamlanmış olur. Ancak YSGM'nin verdiği ön izniri
kesinleşmesi için vize edilmesi gerekir. Bunun için ilanın
çıktığı gazetenin bir nüshasıyla döviz taahhüdünün yerine
getirildiğine dair belgenin Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne ibraz edilmesi yeterlidir. Vize işlemi budur.
19. Sermaye Artışı Nasıl Yapılır?
Mevcut yabancı sermayeli kuruluşlar sermayelerini artır­
mak istemeleri halinde;
a) Yabancı ortak katılım payı oranının değişmediği hallerde Yabancı Sermaye Gen.Müd.'nün iznini almaksızın doğ­
rudan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı'na müracaat ederek yeni
sermayenin tescilini yaptırırlar. Sonraki 1 ay içinde de, sermaye artışının ilan edildiği Ticaret sicili Gazetesi ve döviz
alı·m belgesiyle Yabancı Sermaye Gen.Müd.'ne müracaat
ederek sermayelerini tescil ettirirler.
b) Sermaye artışı sebebiyle yabancı ortak hisse oran-
16
larında değişiklik
sözkonusu ise, yabancı sermayeli kuruluş­
lar izin için aşağıdaki belgelerle HM Yabancı Sermaye Genel
Müd.'ne müracaat ederler:
i) Son sermaye artışının ilan edildiği Türkiye. Ticaret Sicili
Gazetesi,
ii) Artırılacak sermayenin finansman şekli hakkında bilgi,
iii) Kuruluşun yönetim kurulu kararı,
iv) Gerekli görülecek diğer bilgi ve belgeler.
Yabancı sermayeli şirketlerin sermaye artışında, artan
sermaye Türk Ticaret Kanunu ve ilgili mevzuatında belirtilen
miktarlarda ve sürelerde ödenir.
Sermaye Genel Müdürlüğü'nün
iznini Gerektiren Değişiklikler Nelerdir?
Mevcut Yabancı Sermayeli Şirketlerin:
Yeni yatırıma girişmeleri,
Faaliyet alanı değişikliği,
Mevcut tesislerde kapasite artışı,
Başka şirkete iştirak, birleşme, tasfiye ve
Aşağıda 21. maddede belirtilerı hükümlere göre hisse
değişikliği hallerinde YSGM'ye müracaatla izin alması gerekmektedir.
20.
Yabancı
21. Hisse Devri
Mevcut bir şirkette yabancı ortaklardan yerli ortaklara
veya Türkiye'de yerleşik kişi ve kuruluşlara yapılan hisse devirleri izne tabidir. Hisse satış bedeli taraflar arasında serbestçe belirlenebilir. Ancak Yabancı sermaye Genel Müdürlüğü, gerekli gördüğü hallerde değerlendirme yapabilir veya
başka kuruluşlara yaptırabilir. Değerlendirme neticesinde
tespit edilen bu değer üzerinden izin verilebilir.
17
Yabancı
ortaklar arasındaki veya yabancı ortaktan yurtdışındakilere hisse devirleri hissenin tamamı devredilrnek
şartıyla izne tabi olmaksızın serbestçe yapılır. H_issenin bir
kısmı devredildiği takdirde hem izin hem de 50.000 dolar
şartının aranacağı hususu yetkililerce sözlü olarak belirtilmiştir. Ancak değişiklik hakkında, değişiklik tarihinden itibaren bir ay içinde. HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne
bi!gi verilir. Yapılacak müracaata noterden onaylı pay defterinin bir sureti ile yeni yabancı ortakla ilgili yukarıda belirtilen
diğer belgeler eklenir. Yerli ortaklar arasındaki hisse devirleri
izne tabi değildir.
Hisse devir işlemlerinin üçüncü kişiler eliyle yapılması
halinde ortaklarca verilen noterden onaylı veya ilgili Konsoloslukça tasdik edilmiş bir vekaletname aranır.
Sermayeli Şirketin Başka Bir Şirkete
iştiraki Halinde Nasıl izin Alınır?
Bu YSGM'nin iznine tabidir. izin için, iştirak edilecek şir­
kete ait son yıl bilanço ve kar/zarar tabloları, ana sözleş­
menin son şeklinin yayımlandığı Türkiye Ticaret Sicili Gazetesi, varsa kapasite raporu ve teşvik belgesi sureti ile HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne müracaat edilir. iştirak
edilen şirketlerin sermaye paylarında değişiklik olması halinde değişiklik tarihinden itibaren 1 ay içinde Genel Müdürlüğe
bilgi verilir.
22.
Yabancı
23. irtibat Bürosunun Mahiyeti Nedir?
Dışarıda yerleşik kuruluşlar Türkiye'deki alıcı ve satıcılqrı
ile teması sağlamak, sevkiyatları ve diğer işlerini takip için irtibat bürosu açabilirler. Bu halde büro kuruluşu ve sonraki
tüm masrafların yurtdışından getirilecek dövizlerle karşılan­
ması şartı vardır. irtibat büroları hiçbir ticari faaliyet yapamaz
18
ve verilen izin konusu dı~ında faaliyette bulunamazlar. Bu
sebeple irtibat büroları, kapanı~ ve tasfiye haricinde, kar ve
benzeri transfer talebinde bu\unamazlar.
Bu ibareden, tasfiye halinde ellerindeki satılabilecek büro
eşyası hasılatı için makul ölçüler içinde kalmak şartıyla transfer talebinde buiunulabileceği anlaşılmaktadır.
, 24. izin Almak için istenen Belgeler Nelerdir?
Yabancı kuruluşlar Türkiye'de irtibat bürosu kurmak için
aşağıdaki be\gelerle HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne müracaat ederek izin alırlar:
- irtibat bürosunun tüm masraflarının yurtdışından getirileceğinin beyan edildiği taahhüt mektubu.
- Dışarıda yerleşik kuruluşlara ait:
* Faaliyet Belgesi
* Son yıl Faaliyet Raporu, son yıl bilançosu, faaliyet alanı
(Belgelerin Türk konsolosluğu'nca tasdikli olması gerekir.)
- Türkiye'deki irtibat bürosunun yapacağı i~ler, çalıştırıla­
cak personel sayısı, bir yıl içinde yapılacak masraflar hakkında ayrıntılı bilgi,
- irtibat bürosunun faaliyetlerini yürütmekle görevli olacak kişiye verilecek yetki belgesi.
25. YSGM'nün Onayına Tabi
Teknik Yardım Anlaşmalan
Yerli firma ve kuruluşların dışarıda yerleşik firmaların patenti altında veya lisansı ile üretim yapmalarına imkan veren
veya teknik bilgi ve know-how edinmeleri gibi hususları kapsayan anlaşmalar çoğunlukla yabancı firmaya belli aralıklarla
belirli bir ödeme yapılmasını gerektirir. Genellikle yabancı
dövizle yapılan bu ödemelerin bankalar kanalıyla muntaza-
19
man yapılabilmesi bu anlaşmaların Hazine Müsteşarlığı
(HM) YSGM'ce tesciline bağlıdır. Son gelişmeler sebebiyle
yönetim anlaşmaları ve Franchise anlaşmaları da bu kapsama alınmıştır.
Kamu ve özel sektör kuruluşları, dışarıda yerleşik kişi ve
kuruluşlarla yapacakları lisans, know-how, teknik yardım, yönetim ve fraııclıise anlaşmalarının tescili ve yürürlüğe girmesi için aşağıdaki belgelerle HM Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü'ne müracaat ederler:
a) Taraflarca imzalı Türk Konsolosluğunca tasdik edilmiş
3 nüslıa anlaşma metni ve noterden onaylı tercümesi,
b) Anlaşma konusu mal ve hizmetlerin üretileceği teislerin varlığını tevsik edici belgelerle, mamulün patenli tescilli
ise. tevsik edici belge.
Bu anlaşmaların uygulanmasından doğan ödemelerin
transferi YSGM'ce tescil edilen anlaşma şartları çerçevesinde bankalarca yapılacaktır.
26. Yabancıların Menkul K;ymetlerle ilgili işlemleri
Olur?
Dışarıda yerleşik kişi ve kuruluşların (yurtdışındaki yatı­
rım ortaklıkları ve fonlmı dahil) menkul kıymetler borsaların­
da işlem gören hisse senetleri ve ortaklığı temsil eden diğer
menkul kıymetleri Sermaye Piyasası Mevzuatına göre yetkili
bulunan bankalar ve aracı kurumlar vasıtasıyla satınalmaları
ve satmaları serbest olup, Müsteşarlıktan ayrıca izin alınma:
sına gerek yoktur. Ancak, Türkiye'deki bir şirketin % 1O ve
daha fazla hissesine sahip olan yurtdışında yerleşik kişinin,
hissedarı bulunduğu şirketin yönetim veya genel kurullarına
katılmak istemesi halinde, iştirakin Yabancı Sermaye Genel
Müdürlüğü'ne bildirilmesi ve tescili gerekir.
Nasıl
20
Menkul kıymetler borsalarında işlem görmeyen hisse senedi ve ortaklığı temsil eden diğer menkul kıymetlerin yurtdı­
şında yerleşik kişi ve kuruluşlarca satınalınması ortaklığa girme sayılır. Bu sebeple bu Tebliğin 3'üncü maddesi hükümlerine göre YSGM'den izin alınmasını gerektirir. Ancak tebliğde
yapılan son değişikliğe göre yabancı yatırım fonları ve yatı­
rım ortaklıkları ve benzeri şirketlerce, hisse senetleri ve ortaklığı temsil eden diğer menkul kıY.metlerin iki yıldan daha
f,azla süre için elde tutulmak üzere satınalınması izne tabi
değildir, fakat alım tarihinden itibaren bir ay içerisinde HM
Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne bildirimde bulunulması şartı vardır.
27. Yabancı Ortağın Transfer Hakkı Nedir?
Kanun, ·kar, temettü ve sermaye payının yurtdışına
transferine imkan vermektedir.
Yabancı sermayeli kuruluşların yıllık faaliyet dönemi sonunda yabancı ortaklarının hisselerine tekabül eden kar ve
temettüden, yürürlükteki vergi mevzuatı çerçevesinde, gerekli vergiler düşüldükten sonra kalan net miktar, aşağıda belirtilen belgelerden 3'er nüshayı bankalara ibraz etmeleri halinde, yurtdışına transfer edilir. Bankalar, transfer işlemini
müteakip, bu belgeleri ve tı-ansferle ilgili döviz satış bordresunun birer nüshasını Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası
ve HM Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'ne göndermek
zorundadırlar.
Belgeler Şunlardır:
a) ilgili vergi dairesince onaylı vergi beyannamesi, bilanço ve kar/zarar hesabı,
b) Vergi tahakkuk ve/veya tahsil fişleri,
c) Kar dağıtım tablosu.
2i
28.
Yabancılar Nasıl Çalışma
Müsaadesi Alabilir?
Yabancıların Türkiye'de çalışmalarına çeşitli kanunlarla
kısıtlama getirilmiştir. 23.7.1965 tarih 657 sayılı. Devlet Memurları Kanunu, 5683 sayılı Yabancıların ikamet ve Seyahatleri hakkında 24.7.1950 tarihli Kanun, 11.3.1954 tarih ve
6309 sayılı Maden Kanunu gibi.
/
Kamu kuruluşları gibi, özel kuruluşlar da geçici bir süre
için yabancı uzmarYveya teknik personel getirebilir.
Normal pasaport geçerlilik süresi bilindiği gibi 3 aydır. Vizeye tabi. olanların vizelerini temdit ettirmeleri gerekir.
a) Yabancıların şirket kurmaları veya ortaklığa girmeleri
dolayısıyla Türkiye'de devamlı çalışacak olan yabancıların
çalışma ve ikamet izni almaları gerekir. 6224 sayılı Yabancı
Sermaye Teşvik Kanunu'na göre kurulan yabancı şirketler­
deki yabancı ortaklara YSGM tarafından çalışma müsaadesi
verilir. bunun için Ek ll'deki "Form" örneğinden 4 nüsha daldurularak izin müracaatı ile birlikte YSGM'ye verilmesi lazım­
dır.
Kuruluş
halindeki şubelerin yabancı uyruklu umum vekiliSanayi ve Ticaret Bakanlığı nezdinde kuruluş
işlemlerini yürütebilmesini teminen çalışma müsaadesi verilir.
YSGM verdiği müsaadenin bir nüshasını içişleri Bakanlığı'na diğerini SSK'ya gönderir.
Emniyet Genel Müdürlüğü yabancılar polisi, çalışma
müsaadesine dayanarak ikamet müsaadesi verir.
ne de,
şubenin
29. Türk Firmaları Yabancı Personel Çalıştırma
Müsaadesi Alabilir mi?
Türkiye'deki özel sektör kuruluşlarınca istihdam edilmek
istenen yabancı uyruklu idari ve teknik personele, yeterli teknik ve idari bilgiyi haiz olmaları halinde çalışma müsaadesi
verilir.
22
Yabancı
personel çalıştırmak isteyen kuruluşlar HM YaSermaye Genel Müdürlüğü'ne müracaat ederlerken,
EK-II'deki örneğe göre doldurulmuş Yabancı Personel Bildirim Formu'na aşağıdaki belgeleri eklemeleri gerekir.
a) Yabancı personel ile ilgili olarak,
- Noterden tasdikli pasaport sureti,
-Yabancı ortak temsilcisi ise bunu tevsik eden belge,
- TC uyruklu kişilerle evli olanların Evlenme Cüzdanı sureti,
- Diplama sureti,
- Diğer bilgi ve belgeler.
b) Yabancı personel istihdam edecek kuruluşla ilgili olarak, bu kuruluş;
- Özel Öğretim kurumu ise Milli Eğitim Bakanlığı'ndan
alınmış ruhsatın sureti,
- Turizm kuruluşu ise Turizm Bakanlığı'ndan alınmış iş­
letme veya yatırım belgesinin sureti,
- Kamu kuruluşlarınca uluslararası ihaleye açılmış projeleri yapma hakkı kazanmış kuruluşların (konsorsiyumlar dahil) ilgili kuruluştan alacakları işi yüklendiklerini tevsik eden
-------belge,
bancı
- Ayrıca kuruluşun son yıla ait vergi dairesince onaylı bilanço ve kar/zarar tabloları, varsa ihracatı teşvik belgesi ve
yatırım teşvik belgesi.
30. Türk Soylu Yabancılarm Durumu
Türkiye'de ikamet eden Türk soylu yabancılar meslek ve
sanatlarını, ihtiyaç duyulduğu takdirde, 25.9.1981 tarih 2527
sayılı Kanun uyarınca serbestçe yapabildikleri gibi kamu ve
özel kuruluş veya işyerlerinde içişleri Bakanlığı'nın izniyle
çalışabilirler. Bakanlığa Valilik kanalıyla müracaat edilir.
23
Türk kökenli yabancı pasaport sahipleri de ikame!
müsaadeleri olduğu takdirde yukarıda 13.maddede belirtilen
Genel MüdCırlüğe ba~vurarak Türkiye'de yerleşik olduklarına
dair belge alabilir ve 50.000 dolar şartından muaf olarak ticari faaliyette bulunabilirler.
31.
Yabancıların
Gayrimenkul Edinmeleri
Yabancı sermayeli kuruluşun ofis binası vb. gibi mülk
edinmesinde bir sorun yoktur. Çünkü T.Ticaret Kanunu'na
göre kurulmuş Türk firması sayılan bir hüknıi şahsiyet gayrimenkul sahibi olacaktır.
Yabancıların kendi şahısları için mülk edinmeleri konusunda ise "Mütekabiliyet" esastır. Yani yabancının ülkesi
Türk vatandaşlarına mülk edinme hakk·ı tanıyorsa o yabancı
Türkiye'de gayrimenkul sahibi olabilir. Tapu daireleri müracaat üzerine Tapu Kanununun 35.nıaddesindeki kısıtlamaları
gözönünde tutarak işlem yaparlar. 35. madde köy sınırları
içinde, askeri bölgeler ve civarı gibi nıahaller için yasaklanıa­
lar getirmiştir.
Mütekabiliyet anlaşmaları Almanya, ABD, Fransa, italya,
ispanya. KKTC ve Yunanistan gibi ülkelerle mevcuttur.
Mütekabiliyet anlaşması olmayan ülke uyruklarının bina
ve arazi alımlarında Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğlı Yabancı işlemler Dairesi aracılığı ile içişleri Bakanlığı'ndan mlisacıde almaları gerekir.
Sermaye ve Yatırımcının Haklan ve
Garantileri Nelerdir?
Bu lıaklar 23 Ocak 1954 tarih ve 6224 sayılı Yabancı
Sermayeyi Teşvik Kanunu ile sağlanmıştır ve karların transfer hakkı yukarıda Madde 27'de açıklanmıştır.
Bundan ayrı olarak bir yabancı sermayeli kuruluşun
32.
Yabancı
24
satışı
veya tasfiyesi halinde, satış fiyatının makul olması
hissesine isabet eden hasılatın transferi
için de müsaade verilir. Ancak hıı durumdaki tr9,nsferlerde
kuruluşda çalışanların, varsa kıdem tazrııinatlarından yabancıya düşecek payın nazaJı itibare alınarak bir kesinti yapıl­
ması da sözkonusudur.
Kanunun 1O.maddesi yabancı sermayenin de aynı alanda çalışan yerli sermaye ve yatırımcıya tanınan hak, muafiyet ve kolaylıklardan faydalanacağı hükmünü içermektedir.
Bu hüküm çerçevesinde yatırım teşviklerinden faydalanmaları mümkündür.
·
Türkiye'deki yabancı sermaye uluslararası anlaşmalarla
da garanti altına altnmıştır. Türkiye "Çok Taraflı Yatırım Garanti Anlaşması-MIGA'yı 3453 sayılı Kanunla, yabancılarla il-.
gili Yatırım Uyuşmazlıklarının Çözümü Sözleşmesini ise
3460 sayılı kanunla kabul etmiş ve bunlara taraf olmuştur.
Ayrıca ekonomik ilişkimiz olan ülkelerle "yatırımların karşılıklı olarak korunması" sözleşmeleri imzalanmış bulunmak-
şartıyla yabancının
tadır.
33. YSGM'den izin Verilmesinden Sonraki
işlemler Nelerdir?
Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün izninden sonraki işlemler genellikle TCırk firmalarının kuruluşu gibidir. Yani
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı tarafından tescil, daha sonra
mahalli sicile kayıt işlemleriyle kuruluş tamamlanır.
Ancak yerli firmaların Bakanlık tescili bölge müdürlükleri
tarafından da yapılabilirken yabancı sermayeli firmaların Ankara'da Bakanlıkca tescili gerekir.
Bakanlık bu tescil sırasında, yabancı ortak veya ortaklar
olduğunu görünce 6 nüsha noter tasdikli anasözleşme metni
dışında:
25
a) YSGM'nin iznini,
b) Metinde 16 ve 17'inci maddelerde açıklandığı şekilde
sermaye taahhüdünün yerine getirildiğine dair belgeyi ister.
Son safha şirketin kurulacağı ildeki mahalli ticaret siciline
kayıt, ilgili Belediye'den ruhsat alınması, vergi dairesinde hesap açılması. Ticaret Sicili Gazetesinde ilan, Oda'ya kayıt iş­
lemleridir.
26
RAKAMSAL VERiLER
Yabancı
Sermaye Kanunu Uygulamasından
Ne Sonuç Alınmıştır?
1980 yılından i 996 yılı Mayıs sonuna kadar YSGM tarafından izne bağlanan yabancı sermaye ba~vurularının toplamı 17 milyar 313 milyon doları bulmu~tur. Mayıs i 996 itibariyle fiilen gelen yabancı sermaye ise 8 milyar 686 milyon
dolar yani izin tutarının yarısıdır.
Bunun sebebi izin alındıktan sonra proje değişikliği, vazgeçme ve büyük projelerde birkaç yola sari yatırımlardrr.
Aynı tarih itibariyle, faaliyette bulunan yabancı sermayeli
şirket sayısı 3329'a ulaşmıştır. Bu sayının 861'i imalat,
2343'ü ise hizmetler sektöründedir. Hizmet kuruluşları sayısı­
nı kabartan, irili ufaklı 1356 adet ticaret firmasının oluşumu­
dur.
Yabancı yatırımların sektörler itibariyle dağılımı yatırım
belgelerine göre TL üzerinden hesaplanabilmektedir. Çünkü
Yabancı Sermaye Genel Müdürlüğü'nün verdiği izin belgeleri
TL üzerinden hazırlanmaktadır ve sektörler itibariyle ayrım
bu izin belgeleri üzerindeki tutarlara dayanmaktadır. Toplam
yabancı sermaye TL olarak 70.3 trilyon TL hesaplanmaktadır. YSGM verilerine göre 1980-96 döneminde izinierin 2/
3'ü yani % 66'sı imalat sektörü ile ilgilidir. Tarımın payı %
1.8, madenciliğin ise% 1.2 gibi küçük meblağlardır. Kalan%
31 ise hizmetler sektörüne yapılan yatırımlardır.
imalat sanayiinde taşıt araçları sanayii başta gelmekte,
bunu kimya, gıda ve elektronik alt sektörleri takip etmektedir.
Hizmetlerde ise öncelik ticaret kuruluşlarındadır. Bankacılık, Turizm ve yatırım finansmanı diğer önemli konulardır.
En büyük yatırımcı ülkeler, aşağıdaki tabloda görüleceği üzere, başta Fransa, Hollanda ve Almanya olmak üzere
27
Avrupa Birligi ülkeleridir. Bunları ABD, isviçre ve Japonya
takip etmektedir. italya ve ingiltere 6 ve ?'nci sıradadır.
28
EKLER
1. Müracaat Formu
Ticaret
şirketleri
için ilk 3
sayfanın daldurulması
yeterli-
dir.
Yabancı
sermayeli şirket yatırım yapacaksadiğer 2 sayfa da verilecektir. Devlet yardımlarından faydalanmak isteniyorsa ayrıca 2 nüsha fizibilite raporu gereklidir.
il.
Yabancı
Personel Bildirim Formu
Yabancı
personel çalıştırmak isteyen yerli şirketlerin kulbu form, aynı zamanda yabancı ortakların çalışma ve
ikamet müsaadesi almaları için de kullanılacaktır.
landığı
29
Ek: 1
ŞiRKET KURULUŞU, iŞTiRAK
MÜ
o
i. ·ı. Adı veya Ünvanı
1.2. Ülkesi
1.3. Adresi
i A. Telefon numrası
1.5. Faks numarası
1.6. Ülkesindeki faaliyet konusu
1.7. Haklarında bilgi temin edilebilecek ban!ça
v.b. kuruluşların ad, adres, telefon ve faks
numaraları
2~
YER
2.1.
Adı
veya
Cınvanı
2.2. A.dresi
2.3. Telefon numarası
2.4. Faks numarası
2.5. Faaliyet konuları
Yukarıdaki
bilgiler herbir ortak için
ayrı ayrı
dolduru-
lacaktır.
KET
DA B
iLER
3.1. Statüsü:
A.noninı şirket-
Limited
30
Şirket
veya
Şube açiiması
-
32.
Kuruluş şekli:
veya Mevcut bir şirkete iştirak3.3. Kuruluş yeri (merkezi)
3.4. Mevcut şirkete iştirak ediliyorsa şirketin;
Ünvanı :
Adresi, telefon ve faks numaraları:
Yeni
kuruluş
3.5. Kurulacak şirketin/şubenm veya
sermaye yapısı:
iştirak
edilecek
şirketin
Ortak
adı
Ülkesi
Hisse
Oranı(%)
Yabancı
Hisse
Tutarı
TL)
ortaklar
Yerli ortakar
TOPLAM
Not: '{abancı ortak mevcut bir şirkete iştirak ediyorsa
iştirak öncesi ve iştirak sonrasını göstermek üzere iki ayrı
tablo hazırlanacaktır.
3.6. Faaliyet konusu (detaylı açıklayınız):
3.7. Yabancı sermayenin geliş şekli
Nakdi sermaye ---sermaye ---Diğer ---- (Açıklayınız)
r,..,
01
3.8. Istihdam edilecek personel
Yerli ---- Yabancı ---3.9.
Müracaatın
sayısı
teknik ve hukuki sorumlusunun;
Adı
Adresi
Telefon numarası
Faks numarası
32
(Fiziki
yatırım yapılması
halinde
doldurulacaktır)
YATlRlMlN TOPLAMI VE YlLLARA GÖRE DAGIUMI
Yıllara
Genel Toplam
iç
Yatırım
Harcamaları
(TL)
Dış
Para Para Toplam
iç
Göre
Dağılım
Dış 19---
Para Para Toplam
1. Etüt=proje gideri
2. Arazi bedeli
3. Bina=inşaat işleri
a) Ana fabrika binası
b) Yardımcı işletme
c) Sosyal binalar
4. Makina ve teçhizat
a) Yerli
b) ithal (FOB TL)
5. Gümrük vergi ve resimleri
6. Yardımcı işletmeler makiıııa ve
a)Su
b) Elektrik
c) Yakıt
d) Diğer (Buhar vb)
,
7. Diğer yatırım harcamalan
a) Dış navlun, sigorta
b) iç navlun, sigorta
c) Montaj
d) Taşıt araçları
e) işletmeye alma giderleri
f) Genel giderler
g) Beklenmeyen giderler
h) Yatırım dönemi faizleri
33
iç
Dış 19--
Para Para Toplam
donatımı
SABIT YATIRIM TOPLAMI
8. işletme sermayesi
TOPLAM YATIRIM TUTARI
//
(Fiziki
yatırım yapılması
halinde
doldurulacaktır)
YATlRlMlN FiNANSMANI
Y
19 .....
Kaynaklar
19 .....
ıli
ar
19 ....
Toplam
1. Özkaynaklar
a) Sermaye
b) Şirket Fonları
(Mevcut Şirketlerde)
2. Yabancı kaynaklar
a) Orta ve Uzun vadeli krediler
- iç Kredi
-dış kredi
b) kısa Vadeli Krediler
3. Gümrük Muafiyeti
TOPLAM FiNANSMAN
NOT:
Teşvik
Mevzuatında
tedbirlerinden istifade edilecekse, Teşvik
öngörülen fizibilite raporu hazırlanacaktır.
34
Ele ll
(FOREIGN PERSONNEL APPLIC/-\TION FORM)
YABANCI PERSONEL BiLDiRiM
(4 nüsl-1a doldurulacaktır)
A. iŞVEREN KURULUŞ HAKKINDA BiLGiLER :
i. Adı/Ünvanı
2. Türkiye'deki Merkez Adresi
3. Yabancı Sermayeli Olup Olmadığı
Evet D
Hayır
D
4. Yab.Personelin Çalışacağı Adres
5. Fiili iştigal konusu
6.
Kuruluş
Tarihi
7. Kayıtlı Sermayesi (TL)
8. Ödenmiş Sermayesi (TL)
9. Son Yıl Cirosu
10. Son Yıl ihracatı($)
Kuruluşda
11.
Halen
Türk Personel
12. Halen
Çalışan
toplam
Sayısı
Çalışan Yabancı
Adı
Personelin
Uyruğu
B. ÇALIŞMA iZNi iSTEr'-lEN PERSONEL
HAKKINDA BiLGiLER:
1. YABANCI PERSONELiN
~
Pasaport ~~o.
-Adı
ve
-Baba
-Ana
Soyadı
Adı
,ö,dı
35
Görevi
-
Doğum
Yeri ve Tarih
-Uyruğu
D Erkek D
D Bekar D
-Cinsiyeti
: Bayan
- Medeni Hali
: Evli
- Evli ise Eşinin Uyruğu
2. iLGiLi ŞAHlS iÇiN DAHA ÖNCE iZiN ALlNMlŞSA;
- Bu izni Veren Merci
-izin Yazısı Tarih ve No.
3. DAHA ÖNCE ÇALIŞTIGI YERLER
(Sondan itibaren üçünü
işyerinin Adı
yazınız)
Çalıştığı Süre
Görevi
Ayrılış
Nedeni
4. TAHSiL DURUMU
- Son Mezun
Olduğu
Okulun
Adı
-Yeri
- ihtisas Konusu
5. iKAMETGAH ADRESi
- Yurtiçi
-Yurtdışı
6. TÜRKiYE'DE DAHA ÖNCE BULUNMUŞ iSE
-
Bulunduğu
Yerler
- Tarilıleri
-Sebepleri
7. TÜRKiYE'DE REFERANS OLARAK VEREBiLECEGi
KiŞi VE KURULUŞLARIN AD,
ADRES VE TEL NO.
8. ALACAGI GÖREViN MAHiYETi
36
9. ÇALIŞACAGI SÜRE
i O. ALACA Gl ÜCRET (Aylık Brüt)
C. TÜRK VATANDAŞI YERiNE YABANCI
iSTiHDAMININ GEREKÇESi :
YUKARIDAKi BiLGiLERiN DOGRULUGUNU ONAYLARIZ ·:
...... ./...... /19 ...
iŞVEREN (Kaşe ve imza)
Yabancı Personel (isim ve imza)
EKLENECEK BELGELER :
-Yabancı personelin ilgili Türk Konsolosluğu veya
Türkiye'deki bir noterden onaylı pasaport sureti,
-Kuruluşun varsa Yatırım Teşvik ve ihracatı Teşvik belgelerinin kuruluşça onaylı suretleri, son yıl faaliyet raporu ve
ilgili vergi dairesinden onaylı bilanço ve gelir/gider tablosu,
- ihracat yapıyorsa son yıl ihracatını tevsik eden banka
yazısı,
-
Diğer
yazısının
belgeler (Daha önce izin alınmışsa bu izin
fotokopisi, Bonservis, diplema v.b.)
37
KAYNAK
1) i 954 tarih, 6224 Sayılı Yabancı Sermaye Kanunu
2) 7.6. i 995 tarih, 95/6990 Sayılı Çerçeve Kararı
3) Hazine Müsteşarlığı'nın 2 Sayılı Tebliği ve 27.6. i 996
tarihli 3 Sayılı Tebliğ
If"}:}
~ls
FAYDALI ADRESLER
Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı
inönü Bulvarı, Balgat, ANKARA
Santral: (31 2) 212 88 00
Yabancı
Sermaye Genel Müdürlüğü
Tel: (312) 212 89 14-212 58 79
Faks: (312) 212 88 83
Sanayi ve Ticaret Bakanlığı
Santral: 312-231 72 80
Ltd.şirket kuruluşu için dahili 447
Anonim şirket kuruluşu için dahili 445
istanbul Emniyet Müdürlüğü
Pasaport Şubesi : 635 00 00
Yabancılar ikamet M.Servisi: 636 18 61
YASED Yabancı Sermaye Derneği
Barbaros Bulvarı, Morbasan Sokak
Koza iş Hanı Balmumcu-istanbul
Tel : 272 50 94 Faks: 274 66 64
38
"'-,,
',
YAY~. NO.
iSTANBUL TiCARET ODASI YAYlNLARI
(1997)*
YAYINADI
'·
1 ·• ,
Turkey The Land of Business Opportunities
'·,
Yurtiçi Endüstriyel ve Sektörler Fuarlar Takvimi
2
··"· Calendar of lndustrial & Trade Fairs in Turkey
3
4
··,,l,)luslarşrası Kuruluşlar Rehberi
tltdün Ulke Etüdü
5
6
Tuf\eticinin Kor.unması Tedbirleri
/
7
AvnipJı. BirJiği Ulkelerinden Vergi Sistemindeki
,
Teşvi~ye Istisnalar
8
1997 lndi(imli Oteller Kataloğu
9
ıcoc Ma~'ll,leler Bibliyografyası
,;
1O
Ukrayna Ull<eProfili, Mevzuat ve Türk Girişipıcilileri
11
Yurtdışı Fuarlaı: Kataloğu
..
,
12
Türkiye'de Şekeı,ve Şekerpancarı Uretimin'de Mevcut Durum: Sorunlar ve Çözüm
ünerileri
·.
13
Mısır Ülke Etüdü •·•.
14
iTO Tanı.tım Kitapçığı
1 i'
15
Arjar.ıtin Ulke Profili
.·
16
Sili Ulke Profili
..
/
17
Sorularla Dış Ticaret Meviu.atı Rehberi
18
Avrupa Tgpluluğu Markası c.. r'
19
Meksika Ulke Profili
:r
20
indirimli Sağlık Kuruluşları ./ · '•
.
21
;:!634 Şayılı Turizm TeşvikKanuıit:ı ve ligili Yönetmelikler
22
ısrail Ulke Etüdü
r
"'·
23
Japonya Hazır Giyim Piyasası Araştlrı;nası
24
Güç Durumdaki Firmafar ın .Kurtarılması.
25
Güney Afrika Cumhufiyeti Ulke Etüdü
26
Fransa, Belçika ve ~;{ollanda' daki Türk Girisimcileri
27
Karadeniz Bölgesinde Yayla Turizminin G~!lştirilmesi ve
Çevr!;Jye UyumluAhşap Yapılaşma
••
28
ITO Uyeleri Tüketici Koruma Taahhütnamesi Sistemine
~iren Firmala~·Listesi
'\
29
Istanbul KüçiJ'k Sanayi Kapasite Kullanım Araştırması
30
Rakamlarl~lf"ürkiye Ekonomisi
·
"·\,
31
32
33
34
35
36
37
38
39
Figures In Turkey
..
Türk Talımında Mercimek ve Pirinci n Yeri ve Onemi
Yatırım Dest~?.kleri Konusunda Soru ve Cevaplar
~zerbaycan Ulke Profili Mevzuat ve Jürk Girişimcileri
üzel Okulların Sorunları ve Çözüm ünerileri Paneli
Ekonorr:ıik Rapor
~enya \.)lke Etüdü
.ıunus Ulke Etüdü
/Tıbbi ve Aramalik Bitkilerin ilaç ve Alkollü Içki
Sanayiiertnde Kullanımı
40
Senegal Ulke Etüdü
41
Econom).c Report
42
Norveç Ulke Profili
.
43
Küresel Bilgi Çağında Eğitim Verimlilik ve Istihdam
44
Istanbul'un Ekonomik Sosyal Göstı;rgeleri
Social and Economic lndicators of Istanbul
• i(ğustos ayı itibariyle.
49 /
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
istanbul Ticaret Odası
No: 84
34374 Eminönü/ISTANBUL
~&=~...12) 511 41 40 (44 Hat)
~ (0212) 51315 65
Ragıp Gümüşpala.Cad.
~~~
h-t+lb !
.
1/r.J.J IAJ\U .tr ""''ttQ
.,e;}.,../
1