ERZURUM TEKNİK ÜNİVERSİTESİ İKTİSADİ VE İDARİ BİLİMLER FAKÜLTESİ İKTİSAT BÖLÜMÜ DERS DOSYASI PARA TEORİSİ VE POLİTİKASI 2016-2017 GÜZ DERS BİLGİ PAKETİ Para Teorisi ve Politikası Dersin Adı Türkçe Öğretim Dili Ön Lisans ( ) Lisans (X) Dersin Verildiği Düzey Eğitim Öğretim Sistemi Örgün Öğretim (X) Uzaktan Öğretim( ) Dersin Türü Dersin Alan Kodu Zorunlu Seçmeli Ortak IKT Zorunlu ( ) (X) () Kuramsal Uygulama Toplam (saat) Yarıyılı Saat Saat 3 0 3 5 Dersin Amacı Dersin Özet İçeriği Ön Koşul Dersler Önerilen Seçmeli Dersler Yüksek Lisans ( ) Doktora ( ) Diğer ( ) Ders Kodu İKT 301 Lokal Kredi AKTS Kredi 3 5 Öğrencilerin paranın ekonomik faaliyetler üzerindeki etkilerini anlayabilecekleri, finansal sistemi analiz edebilecekleri ve para politikalarını tartışabilecekleri temel bir altyapı sunmaktır. Para politikaları ve büyüme, para arzı ve talebi, faiz, döviz kuru, para politikasının amaçları ve araçları. İktisada Giriş 1 ve 2; Makro İktisat 1 ve 2 derslerinin alınmış olması önerilir. Dersi başarı ile tamamlayan öğrenci, Dersin Öğrenme Çıktıları Dersin Koordinatörü Dersin Öğretim Elemanı Dersin Yardımcı Öğretim Elemanı (X) Sözel Anlatım (X) Tartışma (X) Problem Çözme ( ) Deney 1. 2. 3. 4. 5. 6. Paranın tanım, özellikler ve işlevlerini bilir, Paranın tarihsel gelişimini bilir, Para politikası ve büyüme arasındaki ilişkiyi kavrayabilir, Para politikasının araç ve amaçlarını bilir, Para politikası uygulamalarını kavrayabilir, Türkiye ekonomisinde uygulanmakta olan para politikasını tartışabilir. Prof. Dr. Vedat Kaya; İktisat Bölümü Arş. Gör. Vildan Merve Yılmaz; İktisat Bölümü Öğretim Yöntemleri ( x) Örnek Olay () Bilgisayar Destekli Uygulamalar ( ) Drama ( ) Laboratuvar ( ) Buluş Yoluyla (X) Tekrar Uygulaması (X) Ödev ( ) Sektör Temsilcisi Sunumları Ders Kitabı / Önerilen Kaynaklar Fatih Özatay, Parasal İktisat: Kuram ve Politika, Efil Yayınevi, genişletilmiş 4. Baskı, Ankara, 2014 Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, Para Teorisi, 1.baskı, Eskişehir, 2012. Anadolu Üniversitesi Açıköğretim Fakültesi, Para Politikası, 1.baskı, Eskişehir, 2012. Frederic S. Mishkin, Para Politikası Stratejisi, Çev. Edt: Ö. Faruk Çolak, Alparslan Zengin, Elif Yayınevi, 1.baskı, 2014. Hasan Özyurt, Para Teorisi ve Politikası, Derya Kitabevi, Trabzon, 2012. İlker Parasız, Para Teorisi ve Politikası, Ezgi Kitabevi, genişletilmiş 3.baskı, 2012. Ders sunumuna, http://www.erzurum.edu.tr/PersonelDetay/5323/10455/ved at-kaya adresinden ulaşılabilir. Not: Her bir dersle ilgili okuma listesi, gerektiğinde, ayrıca duyurulacaktır. ( ) Doğrudan Dönüşüm Sistemi Ölçme ve Değerlendirme Başarı Notunu Değerlendirme Sistemi (X) Öğretim Üyesi Takdiri ( ) Bağıl Değerlendirme Dersin Alt Limit Değeri 50 Araçlar Sayı Oran Kısa Sınav(lar) Vizeden önce ve sonra en az 2’şer Ara Sınav(lar) 1 Ödev(ler) / Seminer(ler) En az 5 Dönem Ödevi / Proje Uygulama - Diğer (Flipped Classroom) 6 Yarıyıl Sonu Final Sınavı 1 Vize ve Finale doğrudan en çok 25 puan katkı 40 Kısa sınav, vize ve finalde doğrudan soru Finale doğrudan en çok 10 puan katkı 60 % 100 Toplam Geçme notu 100 üzerinden 50=DD, 85 ve üzeri notlar AA olarak değerlendirilmektedir. Dönemin ilk haftası, vizeyi takip eden ilk hafta ve finalden önceki son hafta mutlaka kısa sınav yapılacaktır. Mazeret sınavları yalnız klasik sorulardan oluşacaktır. Hafta 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Haftalara Göre Ders İçerikleri Konular DBP ve Giriş Dersi: Finansal Sistem ve Diğer Bazı Başlıklar Para Talebi Para Arzı Faiz Haddinin Belirlenmesi Döviz Kurunun Belirlenmesi Ekonominin Genel Dengesi Parasal Aktarma Kanalları Enflasyonun Nedenleri Para Politikasının Amaçları Merkez Bankası Bağımsızlığı Maliye Politikası İle Para Politikası Etkileşimi Para Poltikası Rejimleri 1: Parasal Kontrol Ve Döviz Kuruna Dayalı Rejimler Para Politikası Rejimleri 2: Enflasyon Hedeflemesi Para Politikasının Araçları Ön Hazırlık Flipped Classroom Flipped Classroom Flipped Classroom Flipped Classroom Flipped Classroom Flipped Classroom - ETÜ İktisat Bölümü Lisans Program Çıktıları PÇ1 İktisat alanında kazanılan yeterliliklere dayalı olarak güncel bilgileri içeren ders materyallerine, uygulamalı araç ve gereçlere, saha çalışmalarında uygulanan araştırma yöntem ve tekniklerine ve diğer kaynaklarda desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahiptir. PÇ2 İktisat alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanır. PÇ3 İktisat alanında edindiği kuramsal ve uygulamalı bilgileri; eğitim-öğretim, araştırma ve topluma hizmet alanlarında, kullanır, çözümler ve uygular. PÇ4 İktisat alanında karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel olarak bağımsız çalışır veya ekip üyesi olarak sorumluluk alır. PÇ5 Sorumluluğu altında çalışanların ilgili alandaki gelişimine yönelik etkinlikleri planlar. PÇ6 İktisat alanındaki bilgi ve becerileri kullanarak, kişisel ve kurumsal gelişimi planlar. PÇ7 İktisat alanında edindiği bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirir. PÇ8 Sorumluluğu altında çalışanların öğrenme gereksinimlerini belirler ve öğrenme süreçlerini yönetir. PÇ9 Yaşam boyu öğrenmeye ilişkin olumlu tutum geliştirir. PÇ10 PÇ11 İktisat alanındaki ilgili kişi ve kurumları bilgilendirir ve onlara düşüncelerini aktarır, sorunlarla ilgili çözüm önerilerini kuramsal ve uygulamalı olarak ortaya koyar. İktisat alanı ile ilgili sorunlara yönelik olarak çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekler ve bu verileri ilgili alanda bulunan uzman olan ve olmayan kişi ve kurumlarla çeşitli iletişim araçlarıyla paylaşır. PÇ12 İktisat alanındaki çeşitli sosyal, kültürel ve sanatsal etkinliklere katılır. PÇ13 Bir yabancı dili kullanarak iktisat alanında kuramsal ve uygulamalı bilgileri izler ve ilgili alandaki uzman ve uzman olmayan kişi ve kuruluşlarla bu bilgileri paylaşır (Avrupa Dil Portföyü B1 Genel Düzeyinde). PÇ14 İktisat alanının gerektirdiği bilgisayar yazılımı ile birlikte bilişim ve bilgi teknolojilerini ileri düzeyde kullanır. PÇ15 İktisat alanı ile ilgili bilgileri toplar, çözümler, yorumlar ve ilgili kişi, kurum ve kuruluşlarla paylaşır. PÇ16 İktisat alanı ile ilgili bilgilerin uygulanması sürecinde etik değerleri gözetir. PÇ17 İktisat alanında sosyal, kültürel hakların evrenselliğini destekler, sosyal adalet bilinci kazanır, tarihi ve kültürel mirasa sahip çıkar. PÇ18 İktisat alanında disiplinler arası araştırma ve inceleme yapar. PÇ19 Kalite yönetim ve süreçlerine uygun davranır ve katılır. Program Çıktıları ve Yeterlilikleri Dersin PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY PY Öğrenme 01 02 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 Çıktıları* ÖÇ 01 5 4 4 3 1 3 5 1 5 3 4 1 1 1 5 5 3 3 1 ÖÇ 02 5 4 4 3 1 4 5 1 5 3 4 1 1 1 5 5 3 3 2 ÖÇ 03 5 5 5 5 1 5 5 1 5 4 5 1 1 1 5 5 4 5 2 ÖÇ 04 5 4 4 4 1 4 5 1 5 3 4 1 1 1 4 5 5 3 1 ÖÇ 05 5 5 5 5 1 5 5 1 5 5 5 1 1 1 5 5 3 5 2 ÖÇ 06 5 5 5 5 1 5 5 1 5 5 5 1 1 1 5 5 3 5 2 * 1: Çok 2: Düşük 3: Orta 4: Yüksek 5: Çok Düşük Yüksek Dersin öğrenme, öğretme ve değerlendirme etkinlikleri çerçevesinde iş yükü hesabı (1AKTS: 25 saat iş yükü) Etkinlikler Sayısı Ön Hazırlık Etkinlik Toplam İş Süresi Süresi Yükü Kuramsal Ders 14 1 3 56 Uygulamalı Ders Ödev(ler) / Seminer(ler) 5 2 10 Dönem Ödevi / Proje Uygulama (Lab., Atölye, Arazi, PDÖ) Flipped Classroom 6 - Kısa Sınav(lar) Ara Sınav(lar) Yarıyıl Sonu Final Sınavı 5 1 1 2 20 25 10’ 1 2 Toplam İş Yükü (Saat) Yuvarla [Toplam İş Yükü (saat) / Haftalık İş Yükü (25)] = Dersin AKTS Kredisi 1 10 21 27 125 5 PARA TEORİSİ VE POLİTİKASI İKTİSAT 1. ÖĞRETİM DERS ÖĞRENCİ LİSTESİ No Öğrenci No Adı Soyadı Açıklama 1 120202014 ŞEYMANUR BİNİCİ R/İKT-301 2 120202028 BAHAR OKŞAK R/İKT-301 3 120202030 GÜLBAHAR AKBALIK R/İKT-301 4 120202038 ELİF ÇELİK R/İKT-301 5 120202042 MURAT ŞAHİNOĞLU R/İKT-301 6 120202047 ESRA SATIR R/İKT-301 7 130202001 HÜSEYİN POYRAZ R/İKT-301 8 130202007 FATMA KOÇ R/İKT-301 9 130202014 NASIR ÖKLAV R/İKT-301 10 130202018 NUR BAŞAK DAŞ 11 130202019 PINAR KERENCİLER R/İKT-301 12 130202022 ÖMER FARUK BİLDİK R/İKT-301 13 130202031 SERCAN KARAARSLAN 14 130202037 EMRAH PEHLEVAN 15 130202051 MÜSLÜM KAPLAY 16 130202052 NECLA ŞEYMA KARABACAK 17 130202063 EMRE ÇAKIR 18 140202003 AYŞEGÜL KURT 19 140202005 SEVDA GÖKALP 20 140202006 HATİCE SÜSLİ 21 140202007 MERVE DENİZ 22 140202008 HÜLYA KARĞUN 23 140202011 ÖZGE YILMAZ 24 140202013 SEMRA KIRMACİ 25 140202015 ŞEYMA NUR KAMBER 26 140202017 BÜŞRA TUNÇ 27 140202018 FATMA NUR MAKSUTOĞLU 28 140202022 EMRAH YILDIZTAŞ 29 140202024 ÖMER FARUK FALAY R/İKT-301 R/İKT-301 30 140202031 HALİT KAYA 31 140202032 EMRE DİRİCAN 32 140202033 EBUBEKİR KORKMAZ 33 140202034 GURBET GÜZELIRMAK 34 140202035 ABDULLAH YAPICI 35 140202047 ÖZLEM ÇİFTCİOĞLU 36 140202052 CAFER ARSLAN 37 140202054 FARUK YILMAZ 38 140202059 FATMA AKTAR 39 140202060 OKAN AKSU 40 140202061 DİLEK ÇELİK 41 140202068 GÜLŞAH KIRMAÇ 42 140202069 HELİN ÖZER 43 140202071 İSMAİL BATURALP KOCAMAN PARA TEORİSİ VE POLİTİKASI İKTİSAT 2.ÖĞRETİM DERS ÖĞRENCİ LİSTESİ No Öğrenci No Adı Soyadı Açıklama 1 120252006 ARKIN DEMİREĞEN R/İKT-301 2 120252016 MURAT DÖNMEZ R/İKT-301 3 120252018 BÜŞRA GÜLSÜM BAĞCI 4 120252032 EDANUR GÜNEY 5 130252005 ASLIHAN ALAYBAŞI 6 130252008 DURDANE KAYA 7 130252011 BETÜL UZUNGET 8 130252026 SELÇUK ÖZDEMİR 9 130252036 YELİZ AYDOĞAN 10 130252041 DİLBER SULTAN AKDENİZ 11 130252042 GİZEM GERGEÇ 12 130252050 ERHAN ÖZTEKİN 13 130252059 ASLIHAN AVCI 14 140252001 TUBA KARAKOÇ R/İKT-301 R/İKT-301 R/İKT-301 15 140252003 NADİDE ŞEKER 16 140252006 BÜŞRA SARİ 17 140252008 HİLAL ADLIĞ 18 140252015 AYŞENUR RABİA KÜRÜMOĞLU 19 140252018 MERYEM MAHİ DEVRAN IŞIK 20 140252022 YUNUS EMRE PARLAK 21 140252033 YAĞIZ ALP YILMAZ 22 140252034 AHMET SINIKCİ 23 140252037 EVANUR ÇEÇEN 24 140252038 UĞUR BÖCEK 25 140252040 MERVE ÇAKMAK 26 140252042 BÜŞRA TAYYELİ 27 140252045 MUKADDER POYRAZ 28 140252047 YAKUP ŞENGÜL 29 140252048 SEMRA ALTAY 30 140252050 NASİBE TALAY 31 140252058 Abdul Kader JADDUA 32 140252064 MUHAMMED DEMİR PARA TEORİSİ VE POLİTİKASI İŞLETME BÖLÜMÜ DERS ÖĞRENCİ LİSTESİ No Öğrenci No Adı Soyadı 1 130251056 MUHAMMED EMİN EFENDİOĞLU 2 140251033 YUNUS ŞAHİN CEYLAN 3 140251043 MUSTAFA OZAN Açıklama ÖDEVLER 1. Maastricht kriterlerini araştırınız ve Türkiye ekonomisi açısından değerlendiriniz. (29.09.2016) 2. Taylor Kuralını açıklayınız. (13.10.2016) KISA SINAVLAR 1. Dersin geçme alt limit notu ve AA için gerekli not kaçtır? (29.09.2016) Geçme notu 50 (DD) ve AA için gerekli not 85’tir. 2. Paranın temel işlevleri nelerdir, açıklayınız. (06.10.2016) Değişim Aracı Olma: Bu özelliğiyle para, mal ve hizmetler satın alımlarında genel olarak kabul gören nesnedir. Hesap Birimi Olma: Paranın bu işlevi sayesinde mal ve hizmetlerin değerinin tek bir ölçü birimiyle (örneğin lira) ifadesi sağlanır. Değer Muhafaza Aracı Olma 3. Birincil ve ikincil piyasa ne demektir, açıklayınız. (06.10.2016) Birincil Piyasalar: İlk kez dolaşıma çıkan finansal araçların alım satımının ve fon değişiminin yapıldığı piyasalardır. İkincil Piyasalar: Önceden ihracı yapılmış finansal araçların bu kez yatırımcılar arasında tekrar tekrar alım satımın yapıldığı piyasalardır. 4. Finansal aracı kurumların temel işlevleri nelerdir, her birini kısaca açıklayınız. (06.10.2016) İşlem Maliyetlerinden Tasarruf Sağlama: Finansal işlemler yapılırken harcanan para ve zaman işlem maliyeti olarak adlandırılır. Finansal aracıların bu maliyetleri düşürür. Asimetrik Bilgi Sorununun Çözümü: Finansal aracılar asimetrik bilgi sorununu çözerek tasarruf sahiplerinin tasarruflarını doğru ve güvenilir bir şekilde aktarmasını sağlayarak finansal piyasaların etkinliğinin artmasını sağlamaktadır. Gömüleme Eğilimini Azaltma: Finansal aracıların varlığı gömülenmiş birikimlerin finansal piyasaya girmesini sağlamaktır. Vade, Miktar ve Risk Ayarlama: Finansal aracılar, finansal araçların vadelerini farklılaştırarak hem fon arz edenlere hem talep edenlere uygun hale getirmektedirler. Miktar konusunda da fon arz edenlerle talep edenler farklı isteklere sahiptirler. Fon arz edenler birikimleri küçük tutarken fon talep edenler ise büyük miktarlar istemektedirler. Bu konudaki anlaşmazlığı da finansal aracılar düzenlemektir. Bireysel yatırımcılar risk konusunda yeterli bilgi ve tecrübeye sahip olmadıkları için finansal aracılar bireylerin tek başlarına yapamadıkları risk ayarlama ve dağıtma işlemini daha kolay ve etkin bir şekilde yaparlar. 5. Para politikası potansiyel büyümeye doğrudan ya da dolaylı nasıl katkı sağlayabilir(mi)? (3.11.2016) Doğrudan katkı sağlayamaz ancak fiyat istikrarı ve finansal istikrarı sağlaması yoluyla yatırım ortamını iyileştirerek dolaylı katkı sağlar. Büyümenin doğrudan belirleyicileri: teknoloji ve işgücünün eğitim (beceri) düzeylerindeki, sermaye stokundaki ve tasarruf oranlarındaki farklılıklar ve kurumsal yapıdır. 6. Ulusal para yerine yabancı bir para birimi niçin talep edilir(mi)? (3.11.2016) Ekonomide uzun süreli yüksek enflasyon nedeniyle ulusal para temel işlevlerini (Değişim aracı olma, Hesap birimi olma, Değer saklama aracı olma) yerine getiremiyorsa para ikamesi yapılarak yerine yabancı para kullanılır. (En yaygın örneği dolarizasyon) 7. Para arzının belirlenmesinde rol oynayan aktörleri sıralayınız ve etki mekanizmalarını açıklayınız. (3.11.2016) Merkez Bankası → zorunlu karşılık oranı (RR/D) ve parasal taban (M0) Bankalar → ER/D, kaydi para yaratarak Kişiler → C/D, nakit mevduat oranını belirleyerek para arzını belirler. 8. Aynı vadeye sahip tahviller farklı faiz oranlarına sahip olabilir mi, açıklayınız. (3.11.2016) Aynı vadeye sahip tahviller farklı faiz oranlarına sahip olabilir. Aynı vadeye sahip tahviller için faiz oranlarının yapısını belirleyen faktörler → geri ödenmeme riski, vergilendirme durumu ve likiditesidir. 9. Mutlak ve göreli SGP yaklaşımlarına göre nominal döviz kurunun alacağı değer nasıl belirlenmektedir. Kısaca açıklayınız. (17.11.2016) mutlak sgp de döviz kurunun alacağı değer yurtiçi fiyat düzeyinin yurtdışı fiyat düzeyine oranıyla belirlenir. göreli sgp’ye göre Nominal döviz kurundaki artış, o ülkelerin enflasyon farklılığı kadar olmalı. 10. Kapsanmamış faiz haddi paritesi yaklaşımına göre döviz kurunun alacağı değer nasıl belirlenmektedir? (17.11.2016) kapsanmamış faiz haddi paritesine göre döviz kurunun alacağı değeri yurtdışı faiz düzeyi (+), yurtiçi faiz düzeyi (-), ve beklenen nominal döviz kuru (+) belirler. 11. Enflasyondan neden hoşlanmayız? (1.12.2016) Gelir ve servet dağılımını değiştiriyor. Planlama ufku daralabiliyor. Göreli fiyatlar değişiyor. Ayakkabı derisi maliyeti. Enflasyona yol açan nedenler toplumsal açıdan hoşlanmamamız gereken nedenler. 12. Her parasal genişleme enflasyonist midir? Kısaca açıklayınız. (1.12.2016) Hayır değildir. Para talebinin üzerindeki para arzı enflasyonisttir. Uzun dönemde para arzı artış hızı (gm) ile ekonominin reel büyüme hızı (gy) arasındaki fark belirliyor enflasyonu. 13. Bir ekonomide mali baskınlık ve parasal baskınlık bir arada olabilir mi? Açıklayınız. (22.12.2016) 14. Resmi dolarizasyon nedir? Avantajları ve dezavantajları nelerdir? (22.12.2016) 15. Bir ülkede kamu borcunun yüksek olması durumunda merkez bankası bağımsızlığını tartışınız. (22.12.2016) 16. Resmi dolarizasyon ve para kurulları aynı kavramlar mıdır? Açıklayınız. (22.12.2016) 17. Politika yapıcıya önceden verdiği sözden caymasını önerir misiniz? İşsizlik ve enflasyon bağlamında açıklayınız. (29.12.2016) 18. TCMB’yi para politikası amaçları açısından değerlendiriniz. (29.12.2016) 19. Sevimsiz monetarist aritmetik ile mali baskınlık arasında bir ilişki var mıdır? Açıklayınız. (29.12.2016) 20. Temsili bir ekonomide döviz açık pozisyonu ne gibi sonuçlar doğurur? Finansal ve reel kesim açısından değerlendiriniz. (29.12.2016) 21. Bir merkez bankasının amaç bağımsızlığının olup, araç bağımsızlığının olmaması düşünülebilir mi? (29.12.2016) 22. Enflasyon hedeflemesi uygulamaya karar veren bir merkez bankasının tasarım aşamasında hangi kararları alması gerektiğini açıklayınız. (29.12.2016) VİZE SINAVI KLASİK SORULARI VE CEVAPLARI 1. Bir ülkenin CDS priminin (kredi temerrüt riski takas primi) artmasını (örneğin Yunanistan) nasıl yorumlarsınız? Bir ülkenin ödememe riskinin göstergesi olarak CDS primi kullanılır. CDS primindeki artış, ülkenin ödememe riskinin arttığını gösterir. Örneğin Yunanistan devlet tahvili aldınız, geri ödenmemesine karşı CDS satan kuruma gidip prim ödeyerek bir nevi sigortalatabilirsiniz, ancak risk arttıkça ödediğiniz prim artacaktır. 2. Keynes’e göre para hangi güdülerle talep edilir? Açıklayınız. Değişim Amacıyla Para Talebi: Ekonomik birimler harcamalarında kullanmak için para talep ederler. gelirle aynı yönlü değişir. İhtiyat Amacıyla Para Talebi: Keynes, günlük harcamalarda kullanma dışında, ekonomik birimlerin beklenmeyen harcamalarını karşılama amacıyla da para tutmak isteyeceklerini savunmuştur. Gelirle pozitif yönlü değişir. Spekülasyon Amacıyla Para Talebi: faiz oranıyla negatif yönlü değişir. 3. Ekonomide bir birey olarak biriktirdiğiniz paraları bankada değil de yastık altında tutmayı tercih etmenizin para arzı üzerinde bir etkisi var mıdır? Açıklayınız. Para arzının belirleyicileri parasal taban ve para çarpanıdır. Para çarpanındaki “c” münasebetiyle kişiler de para arzını etkileyebilir. Paranızı mevduat olarak değil de nakit olarak tutmanız para çarpanını küçültecek, para arzı azalacaktır. 4. Yüksek bütçe açığı olan devlet, bu açığı tahvil ihraç ederek kapatırsa faiz hadlerini nasıl etkiler(mi)? Ödünç verilebilir fonlar kuramı çerçevesinde açıklayınız. Ödünç verilebilir fonlar kuramına göre faiz haddi, tahvil arzı ve tahvil talebi tarafından belirlenir. Bütçe açığı olan devlet tahvil ihraç ederek bu açığı kapatırsa; tahvil arzı artar→ tahvilin fiyatı düşer → ve faizler artar. 5. Nominal döviz kurunun düşmesi için Merkez Bankası’nın yurtiçi faizleri yükseltmesi etkili olur mu? Faizlerin niçin arttığını ve bekleyişleri göz önünde bulundurarak açıklayınız. Kapsanmamış faiz haddi paritesine göre, nominal döviz kurunun ileride alacağı değere ilişkin bekleyişler ve yurtdışı faiz haddi değişmiyorken, yurtiçi faiz haddi artarsa nominal döviz kuru düşer → yüksek faiz- düşük kur. Ancak, bu sonuç her zaman geçerli değildir. Yurtiçi faiz haddinin neden yükseldiğine bağlı olarak döviz kuru farklı yönlere gidebilir. Örneğin nominal faiz haddinde yükselmeyi yaratan enflasyon bekleyişlerinde artış ise döviz kuru da yükseliyor → yüksek faiz- yüksek kur. 6. “Faiz geçişkenliği” kavramını açıklayınız. Politika faizinin, tüketim, yatırım, ve fiyatlama gibi kararlarınızda göz önünde bulundurduğunuz orta ve uzun vadeli faizleri etkilemesine faiz geçişkenliği denir. VİZE SINAVI SONUÇLARI 120202014 120202028 120202030 120202038 120202042 ŞEYMANUR BAHAR GÜLBAHAR ELİF MURAT İKTİSAT 1. ÖĞRETİM VİZE SONUÇLARI klasik test BİNİCİ 27 36 63 OKŞAK 16 18 34 AKBALIK 11 30 41 ÇELİK 16 36 52 ŞAHİNOĞLU GİRMEDİ GİRMEDİ k+t quiz 10 3 15 toplam 73 37 41 67 120202047 130202001 130202007 130202014 130202018 130202019 130202022 130202031 130202037 130202051 130202052 130202063 140202003 140202005 140202006 140202007 140202008 140202011 140202013 140202015 140202017 140202018 140202022 140202024 140202031 140202032 140202033 140202034 140202035 140202047 140202052 140202054 140202059 140202060 140202061 140202068 140202069 ESRA HÜSEYİN FATMA NASIR NUR BAŞAK PINAR ÖMER FARUK SERCAN EMRAH MÜSLÜM NECLA ŞEYMA EMRE AYŞEGÜL SEVDA HATİCE MERVE HÜLYA ÖZGE SEMRA ŞEYMA NUR BÜŞRA FATMA NUR EMRAH ÖMER FARUK HALİT EMRE EBUBEKİR GURBET ABDULLAH ÖZLEM CAFER FARUK FATMA OKAN DİLEK GÜLŞAH HELİN İSMAİL 140202071 BATURALP 120252006 ARKIN 120252016 MURAT SATIR POYRAZ KOÇ ÖKLAV DAŞ KERENCİLER BİLDİK KARAARSLAN PEHLEVAN KAPLAY KARABACAK ÇAKIR KURT GÖKALP SÜSLİ DENİZ KARĞUN YILMAZ KIRMACİ KAMBER TUNÇ MAKSUTOĞLU YILDIZTAŞ FALAY KAYA DİRİCAN KORKMAZ GÜZELIRMAK YAPICI ÇİFTCİOĞLU ARSLAN YILMAZ AKTAR AKSU ÇELİK KIRMAÇ ÖZER 5 17 24 14 13 22 8 15 18 22 13 18 40 17 2 6 23 3 19 36 8 22 14 11 15 24 9 14 15 16 31 5 24 13 33 12 15 21 42 27 36 15 27 30 33 39 33 30 33 54 36 33 33 39 12 36 39 15 33 42 18 24 30 18 30 27 30 42 42 42 30 51 24 27 KOCAMAN GİRMEDİ GİRMEDİ 26 59 51 50 28 49 38 48 57 55 43 51 94 53 35 39 62 15 55 75 23 55 56 29 39 54 27 44 42 46 73 47 66 43 84 36 42 İKTİSAT 2. ÖĞRETİM VİZE SONUÇLARI klasik test DEMİREĞEN 7 27 34 DÖNMEZ 13 21 34 26 64 65 54 29 60 38 65 71 55 49 56 119 75 43 45 82 15 69 99 31 78 59 33 53 71 32 53 58 66 87 51 84 52 106 41 53 5 14 4 1 11 17 14 6 5 25 22 8 6 20 14 24 8 23 3 4 14 17 5 9 16 20 14 4 18 9 22 5 11 k+t quiz toplam 34 34 120252018 120252032 130252005 130252008 130252011 130252026 130252036 130252041 130252042 130252050 130252059 140252001 140252003 140252006 140252008 140252015 140252018 140252022 140252033 140252034 140252037 140252038 140252040 140252042 140252045 140252047 140252048 140252050 140252058 140252064 BÜŞRA GÜLSÜM EDANUR ASLIHAN DURDANE BETÜL SELÇUK YELİZ DİLBER SULTAN GİZEM ERHAN ASLIHAN TUBA NADİDE BÜŞRA HİLAL AYŞENUR RABİA MERYEM MAHİ DEVRAN YUNUS EMRE YAĞIZ ALP AHMET EVANUR UĞUR MERVE BÜŞRA MUKADDER YAKUP SEMRA NASİBE Abdul Kader MUHAMMED BAĞCI GÜNEY ALAYBAŞI KAYA UZUNGET ÖZDEMİR AYDOĞAN AKDENİZ GERGEÇ ÖZTEKİN AVCI KARAKOÇ ŞEKER SARİ ADLIĞ KÜRÜMOĞLU 23 4 19 15 11 18 6 24 20 15 8 18 7 16 20 36 30 27 33 36 30 24 36 33 36 27 30 45 30 42 18 33 53 31 52 51 41 42 42 57 56 42 38 63 37 58 38 69 7 7 9 5 9 7 6 20 7 20 10 15 17 20 8 60 31 59 60 46 51 49 63 76 49 58 73 52 75 58 77 IŞIK PARLAK YILMAZ SINIKCİ ÇEÇEN BÖCEK ÇAKMAK TAYYELİ POYRAZ ŞENGÜL ALTAY TALAY JADDUA DEMİR 24 16 16 31 25 12 26 14 28 0 28 18 24 25 18 30 36 51 36 27 30 30 24 12 24 30 42 42 42 46 52 82 61 39 56 44 52 12 52 48 66 67 6 13 2 17 10 4 25 14 6 13 16 19 17 11 48 59 54 99 71 43 81 58 58 25 68 67 83 78 İŞLETME VİZE SONUÇLARI klasik test 130251056 140251033 140251043 MUHAMMED EMİN YUNUS ŞAHİN MUSTAFA EFENDİOĞLU 15 CEYLAN 12 OZAN 0 36 27 24 k+t 51 39 24 quiz 12 toplam 63 39 24 FİNAL SINAVI ÖRNEK SORULARI 1. Bankaların kendi aralarında gerçekleştirdikleri işlemlerde ortaya çıkan kısa vadeli faiz oranı, merkez bankasının belirlediği borç alma ve borç verme faizlerinden nasıl etkilenir(mi)? Tartışınız. 2. Aşağıdakilerden hangisi kamu borcunu artıran unsurlardan biri değildir? a. Enflasyon oranının artması c. Beklenen enflasyon oranının artması b. Faiz dışı açığın GSYH’ye oranının artması d. Reel faiz haddinin GSYH büyüme oranını aşması. 3. Döviz kuruna dayalı rejimler için aşağıdakilerden hangisi doğrudur? a. Sabit döviz kuru rejimi enflasyonla mücadele için kullanılabilir. b. Türkiye’de 2001’de sabit döviz kuru rejimi uygulanmaya başlanmıştır. c. Sermaye hareketlerinin serbest olduğu bir ekonomide sabit döviz kuru rejimi dalgalı döviz kuru rejimine göre çok daha rahat uygulanabilir. d. Dalgalı kur rejiminde korunması gereken bir döviz kuru düzeyi vardır. FİNAL SINAVI SONUÇLARI İKTİSAT BÖLÜMÜ 1.Ö. KLASİK TEST QUİZ 27 16 TOPLAM 120202014 ŞEYMANUR BİNİCİ 28 71 120202028 BAHAR OKŞAK GİRMEDİ 120202030 GÜLBAHAR AKBALIK 21 21 120202038 ELİF ÇELİK 30 33 27 90 120202042 MURAT ŞAHİNOĞLU 20 33 17 70 120202047 ESRA SATIR 22 27 17 66 130202001 HÜSEYİN POYRAZ 28 27 130202007 FATMA KOÇ 18 33 17 68 130202014 NASIR ÖKLAV 27 21 20 68 130202018 NUR BAŞAK DAŞ 11 18 5 34 130202019 PINAR KERENCİLER 10 27 18 55 130202022 ÖMER FARUK BİLDİK 14 12 20 46 130202031 SERCAN KARAARSLAN 16 21 16 53 130202037 EMRAH PEHLEVAN 28 21 22 71 130202051 MÜSLÜM KAPLAY 24 24 22 70 130202052 NECLA ŞEYMA KARABACAK 12 15 15 42 42 55 130202063 EMRE ÇAKIR 25 24 16 65 140202003 AYŞEGÜL KURT 38 48 28 114 140202005 SEVDA GÖKALP 30 30 25 85 140202006 HATİCE SÜSLİ 11 15 21 47 140202007 MERVE DENİZ 26 33 22 81 140202008 HÜLYA KARĞUN 29 27 25 81 140202011 ÖZGE YILMAZ 6 15 13 34 140202013 SEMRA KIRMACİ 34 48 24 106 140202015 ŞEYMA NUR KAMBER 30 27 26 83 140202017 BÜŞRA TUNÇ 6 21 13 40 140202018 FATMA NUR MAKSUTOĞLU 30 33 27 90 140202022 EMRAH YILDIZTAŞ 25 27 21 73 140202024 ÖMER FARUK FALAY 27 15 19 61 140202031 HALİT KAYA 17 30 18 65 140202032 EMRE DİRİCAN 29 24 24 77 140202033 EBUBEKİR KORKMAZ 9 21 140202034 GURBET GÜZELIRMAK 21 15 21 57 140202035 ABDULLAH YAPICI 15 30 18 63 140202047 ÖZLEM ÇİFTCİOĞLU 22 27 20 69 140202052 CAFER ARSLAN 36 48 28 112 140202054 FARUK YILMAZ 12 30 20 62 140202059 FATMA AKTAR 20 24 23 67 140202060 OKAN AKSU 15 24 9 48 140202061 DİLEK ÇELİK 28 42 25 95 140202068 GÜLŞAH KIRMAÇ 14 24 19 57 140202069 HELİN ÖZER 18 30 22 70 140202071 İSMAİL BATURALP KOCAMAN 6 27 30 33 İKTİSAT BÖLÜMÜ 2. Ö. KLASİK TEST QUİZ TOPLAM 120252006 ARKIN DEMİREĞEN 22 39 25 86 120252016 MURAT DÖNMEZ 20 21 19 60 120252018 BÜŞRA GÜLSÜM BAĞCI 28 24 24 76 120252032 EDANUR GÜNEY 8 18 130252005 ASLIHAN ALAYBAŞI 25 24 14 63 130252008 DURDANE KAYA 33 24 20 77 130252011 BETÜL UZUNGET 19 21 13 53 130252026 SELÇUK ÖZDEMİR 32 30 20 82 130252036 YELİZ AYDOĞAN 23 27 130252041 DİLBER SULTAN AKDENİZ 26 33 16 75 130252042 GİZEM GERGEÇ 31 24 16 71 130252050 ERHAN ÖZTEKİN 33 27 18 78 130252059 ASLIHAN AVCI 10 24 17 51 140252001 TUBA KARAKOÇ 31 42 24 97 140252003 NADİDE ŞEKER 17 6 19 42 140252006 BÜŞRA SARİ 29 39 19 87 140252008 HİLAL ADLIĞ 13 27 19 59 140252015 AYŞENUR RABİA KÜRÜMOĞLU 34 30 20 84 140252018 MERYEM MAHİ DEVRAN IŞIK 20 18 13 51 140252022 YUNUS EMRE PARLAK 32 33 20 85 140252033 YAĞIZ ALP YILMAZ 20 24 11 55 140252034 AHMET SINIKCİ 34 33 20 87 140252037 EVANUR ÇEÇEN 28 24 19 71 140252038 UĞUR BÖCEK 11 21 8 40 140252040 MERVE ÇAKMAK 25 33 25 83 26 50 140252042 BÜŞRA TAYYELİ 31 45 22 98 140252045 MUKADDER POYRAZ 25 36 20 81 140252047 YAKUP ŞENGÜL 16 21 23 60 140252048 SEMRA ALTAY 26 27 25 78 140252050 NASİBE TALAY 28 36 23 87 140252058 Abdul Kader JADDUA 23 30 18 71 140252064 MUHAMMED DEMİR 33 45 19 97 4 42 İŞLETME BÖLÜMÜ 130251056 MUHAMMED EMİN EFENDİOĞLU 23 15 140251033 YUNUS ŞAHİN CEYLAN 19 15 140251043 MUSTAFA OZAN GİRMEDİ 34