ÇOCUKLAR İÇİN EŞİTLİK/HAKKANİYET KONU

ÇOCUKLAR İÇİN EŞİTLİK/HAKKANİYET
KONU
Ekonomik gelişme her zaman herkesin aynı fırsatlara sahip olmasının, aynı hizmetlerden
yararlanmasının ve aynı ölçüde kişisel ve sosyal korunmadan faydalanmasının garantisi değildir.
Bu tür eşitsizlikler özellikle de çocuklar arasında fazlasıyla görülür.
Türkiye’de kız çocukları erkek çocuklarına tanınan fırsatlara sahip olamayabilirler. Temel eğitim ve
sağlık hizmetlerinin yaygınlığına rağmen, kırsal kesimde ve daha az gelişmiş bölgelerde yaşayan
çocuklar bu hizmetlerden diğer çocuklar kadar faydalanamayabilirler. Şehirli olup da yoksul ve az
eğitim görmüş ailelerden gelen çocuklar, göç ya da özürlülük gibi zor durumlardan etkilenen çocuklar
da mahrumiyet yaşayabilirler. Bir çocuğun coğrafik ya da sosyal konumu, onun çocuk işçiliği, şiddet
ve istismarla karşı karşıya kalma riskini artırmaktadır.
Konuyu rakamlara dökecek olursak:
•
•
•
•
Türk İstatistik Kurumu’nun son yoksulluk araştırması sonuçlarına göre, kırsal kesimde
yaşayan 15 yaş altı çocukların yüzde 50si yoksulluk içinde yaşamaktayken bu oran şehirli
çocuklarda yüzde 14’tür (Bu iki rakam da yetişkinlere göre daha fazladır).
Türkiye’nin doğusundaki çocukların yüzde 21’inde bodurluk görülmektedir, yani yaşlarına
göre kısa boyludurlar. Bunun nedeni ise kronik yetersiz beslenmedir. Bu oran ulusal
ortalamanın iki katıdır.
Düşük sosyoekonomik düzeyden gelen annelerin yalnızca yüzde 20’sinin mahallelerinde okul
öncesi eğitim kurumlarına erişimi varken, bu oran yüksek sosyoekonomik gruba dahil
annelerde yüzde 50’dir.
Ortaöğretime net kayıt oranı erkek çocuklar için yüzde 68 iken, bu oran kız çocuklarında
yüzde 62'ye düşmektedir. Birçok Orta ve Doğu Anadolu ilinde bu eşitsizlik çok daha fazladır.
Bunun sonucunda erken evlilikler görülmekte ve kadınların işgücüne katılımı daha az
orandadır.
Kısıtlı fırsatlara sahip olan çocuklar hayatları boyunca bunun sonuçlarına katlanmak ve bu
dezavantajlı durumlarını kendi çocuklarına aktarmak gerçeğiyle karşı karşıyadır.
YAPILMASI GEREKENLER
Herkes aynı gelir, sağlık ve eğitim seviyesine sahip olamaz. Ancak politikalar geliştirirken eşitlik
temelli yeni bir bakış açısı sayesinde çocukların haklarından faydalanmalarını kısıtlayan adaletsiz ve
engellenebilecek durumlar ortadan kaldırılabilir.
•
•
•
Çocuk yoksulluğu ve yoksunluğu ile savaşmak için politikaların tasarlanması ve uygulamaya
geçilmesi
Sağlık, eğitim, sosyal koruma, erken çocukluk gelişimi, gençlik ve bölgesel gelişim alanlarında
geliştirilen politikalar, özürlü, kırsal kesimde yaşayan, yoksul ailelerden gelen, göçmen
ailelerden gelen, çeşitli politik çatışmalardan etkilenen ve Roman çocuklar - ve kız çocukları
gibi dezavantajlı durumdaki çocuklara yönelik servislerin özenle planlanması gerekmektedir.
Eşitsizliğin detaylı bir haritasının çıkarılması ve bu konuda sağlanan gelişimin ortaya
konulabilmesi için istatistik toplanması ve bu istatistiklerin yayınlanması gerekmektedir.
KAZANIMLAR
Çocuklar için eşitliğin sağlanması, Çocuk Haklarına dair Sözleşmeye de uygun olarak her kız ve erkek
çocuğun hayatta kalma, gelişme ve tam potansiyellerine ulaşma konusunda eşit fırsatlara sahip
olmasını temin edecektir.
Aynı zamanda, çocuklar için eşitlik yolundaki gelişmeler Türkiye’nin Binyıl Kalkınma Hedefleri’ne
ulaşmasında etkili olacaktır.
Çocuklar arasında eşitliğin sağlanması, ekonomik ve politik olarak daha istikrarlı, ekonomik gelişimin
sonuçlarının paylaşıldığı, sosyal gerilimlerin, suç ve çatışmanın azaldığı, daha eşitlikçi bir toplumun
gerçeğe dönüşmesi ve insanlığın refah ve gelişiminin sağlanması yolunda önemli bir adımdır.
Daha fazla bilgi için:
Göktan KOÇYILDIRIM
Çocuk Koruma Sorumlusu
Nilgün ÇAVUŞOĞLU
Çocuk/Gençlik Katılımı Odak Kişisi
Tel : 454 1000
GSM : 0 533 744 4208
E-Mail : gkocyildirim@unicef.org
Tel : 454 1000
GSM : 0 533 622 8345
E-Mail : ncavusoglu@unicef.org