Doç.Dr.M.Cudi TUNCER D.Ü.Tıp Fakültesi Anatomi ABD Bronchus principalis dexter Bu mesafe akciğer kanserinin klinikte sınıflandırılmasında ve evrelendirilmesinde önemlidir Daha dik seyirli (Bu nedenle aspire edilen yabancı cisimler daha çok sağ akciğere kaçar) Bronchus lobalis superior dexter Bronchus segmentalis apicalis Bronchus segmentalis posterior Bronchus segmentalis anterior Bronchus lobalis medius dexter Bronchus segmentalis lateralis Bronchus segmentalis medialis Bronchus lobalis inferior dexter Bronchus segmentalis superior Bronchus segmentalis basalis medialis Bronchus segmentalis basalis anterior Bronchus segmentalis basalis lateralis Bronchus segmentalis basalis posterior Bronchus lobaris superior sinister Bronchus segmentalis apicoposterior Bronchus segmentalis anterior Bronchus segmentalis superior Bronchus segmentalis inferior Bronchus lobaris inferior sinister Bronchus segmentalis superior Bronchus segmentalis basalis medialis Bronchus segmentalis basalis anterior Bronchus segmentalis basalis lateralis Bronchus segmentalis basalis posterior Bronkoskopide bu segmentlerin bilinmesi zorunludur. 2.-3. trachea halkaları arasından girilir. Isthmus gl.thyroidea ilk iki trachea halkaları arasında yer alır. Isthmus ile larynx arasında damar bulunmaz. Bu işlem kliniklerde çok sık kullanılması gereken bir işlemdir. KBB kliniklerinde, yoğun bakımlarda vs. !!! Akciğerlerin göğüs duvarındaki izdüşümleri klinikte çok önemlidir. Özellikle hasta muayene ederken. Vena jugularis externa ve vena subclavia’ya kateter takılırken (CVP) akciğer apeksine zarar verilebilir. Pnömotoraks!!! !!!! Bu bölgenin tümörlerinde ganglion cervicothroracicum’un tümörle invazyonu sonucu Horner sendromu görülür. Önde Solda; üst lob ön duvarın tamamına yakınında muayene edilir Sağda; 4.intercostal aralığın üstünde üst lob, altında orta lob Linea axillaris media’da sağ akciğerin üç lobu birden dinlenir. 4. intercostal aralığın üstünde üst lob, 4. intercostal aralık ve 6.kostanın üst kenarı arasıda orta lob, 6. kostanın altında alt lob Klinikte bronkoskopi yapılırken tüm bu segment ağızlarının anatomisi ve hastalıklarının bilinmesi çok önemlidir. !!! Akciğer hastalıkları solunum yollarını (Trakea ve bronşlar) etkileyebilmekte, Ve/veya akciğer parenkimini etkileyebilmektedir Alveol hastalıkları (pnömonizatürre) önemli Bronş duvarlarındaki düz kaslar bronşların genişleyip daralmasında önemli. Astım gibi hastalıklarda bu kasları etkileyen ilaçlar kullanılmakta (Bronkodilatatör ilaçlar) Alveollerin pulmoner kapillerlerle çepeçevre sarılı olduğuna dikkat ediniz. Bu durum alveollerde gazların (Oksijen ve CO2) karşılıklı değişimini sağlar. Ana bronşlardan alveollere kadar arter, ven ve sinirlerin bronşlara eşlik ettiğine dikkat ediniz. Klinikte hastalıklarda bu durum önemlidir. Duvarında alveoller bulunan solunum yolları (bronchiolus respiratorius) kan ile hava arasında gaz değişiminin başladığı yerlerdir. !!! Alveol lümeni ile alveol duvarındaki kapillerlerin yakınlığına dikkat ediniz. (Alveolo-kapiller bariyer) Alveoller arasındaki porlar (Cohn porları) havanın geçişine izin verdikleri gibi, hastalıklarda da mikropların geçişine olanak sağlıyorlar. Bronşun enine kesiti (Dıştan içe doğru): 1- Kıkırdak 2- Düz kas 3- Duvar 4- Goblet bezleri (Mukus salgılar) 5- Bronş epiteli 6- Mukus tabakası Akciğerlerin fonksiyonel ve besleyici olmak üzere iki grup damarı vardır Fonksiyonel damarları a. ve v. pulmonalis’lerdir. Akciğerleri besleyen damarlar Aa. bronchiales’lerdir Pleura parietalis Pars costalis Linea costomediastinalis Linea costodiaphragmatica Pars diaphragmatica Pars mediastinalis Lig.pulmonale Cupula pleura Fascia endothoracica Membrana suprapleuralis Radyolojik olarak akciğer görüntülendiğinde bu görünüm izlenir. !!! Thorax tomografisinin aksiyel kesitlerinde bu görünüm izlenir Recessus costodiaphragmaticus (Klinikte kostofrenik sinüs) Recessus costomediastinalis anterior ve posterior (Klinikte kardiyofrenik sinüsler) Recessus phrenicomediastinalis Anterior Lateral V6-P8 V8-P10 Posterior V10-P12 Klinik önemi: Plevrada sıvı (plörezi), hava (pnömotoraks), kan (he-mopnömotoraks), püy olduğunda örnekleme yaparken (Torasentez) bu seviyeler önemlidir. Pleura parietalis Arterleri: Aa.intercostales, a.thoracica interna Venler: Göğüs boşluğu sistemik venleri Sinirleri: Pars costalis ve pars diaphragmatica’nın periferik kısmı Nn.intercostales (plevral hastalıkta ağrısı interkostal bölgede hissedilir) Pars mediastinalis ve pars diaphragmatica’nın orta parçası N.phrenicus (Diyafragmanın santral kısmı irrite olduğunda ağrısı o taraf omuzda hissedilir) Lenfatikleri: Intercostal, parasternal, arka mediastinal, diaphragma