1.10.2017 Dış Ticarette Fırsat Maliyetleri Eleştiri • Emek Değer Teorisine dayanmaktadır. • Emek homojen kabul edilmektedir. • Emeğin tam hareketliliğe sahip değildir. • Diğer üretim faktörleri dikkate alınmamaktadır. • Fırsat maliyetlerine değinilmemiştir. • Sabit maliyet ve tam uzmanlaşmaya bağlıdır. • Üretim aşamalara ayrılmaktadır. • Talep koşulları değerlendirilmemiştir. Fırsat Maliyetleri • Bir malın fırsat maliyeti, o malın üretimi için vazgeçilen bütün üretim faktörlerinin toplam maliyetine eşittir. • Dış ticarette fırsat maliyetleri üretim imkanları ile gösterilir. 1 1.10.2017 Üretim Olanakları Eğrisi 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖Ü𝑟ü𝑛ü 𝛥𝐴 𝐿 𝛥𝐶 > 𝛥𝐵 > 𝛥𝐴 𝑀 𝛥𝐾 𝛥𝐵 𝑁 𝛥𝐾 • Aynı miktarda tarım ürünü üretmek için her seferinde daha çok sanayi ürününden vazgeçilir. • Fırsat maliyeti artmaktadır. 𝛥𝐶 𝛥𝐾 𝑂 𝑅 𝑇𝑎𝑟ı𝑚Ü𝑟ü𝑛ü Üretim Olanakları Eğrisi • 𝛥A/𝛥Kneyiifadeeder? 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖Ü𝑟ü𝑛ü 𝛥𝐴 𝐿 𝑀 𝛥𝐾 • Lnoktasındakieğimini • TarımürünününSanayi ürünücinsinden maliyetini • İkiürününyurtiçi değişimoranını • İkiürünarasındaki marjinaldönüşüm oranını 𝛥𝐵 𝑁 𝛥𝐾 𝛥𝐶 𝛥𝐾 𝑂 𝑅 𝑇𝑎𝑟ı𝑚Ü𝑟ü𝑛ü Sabit Maliyetler ve Dış Ticaret 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü 1000 𝐶 100 𝐵 𝑂 • • • • 𝐴𝐵𝐷′𝑛𝑖𝑛 𝐷ö𝑛üşü𝑚𝐸ğ𝑟𝑖𝑠𝑖 Q 𝑇ü𝑟𝑘𝑖𝑦𝑒 𝑛𝑖𝑛 𝐷ö𝑛üşü𝑚𝐸ğ𝑟𝑖𝑠𝑖 𝐴 1000 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 Ü𝑟ü𝑛ü 𝑂 𝐻 1000 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 Ü𝑟ü𝑛ü İç Fiyatlar (Sanayi ürünü cinsinden tarım ürünün fiyatı) Türkiye’de fiyat 100/1000 = 1/10 ABD’de fiyat 1000/1000 = 1 Dünya’da fiyat iki ülke fiyatının arasında olmalıdır. Örneğin dünya fiyatı 1/5 olsun 2 1.10.2017 Sabit Maliyetler ve Dış Ticaret 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü 𝑇ü𝑟𝑘𝑖𝑦𝑒 200 𝐹 1000 𝐶 𝑇 100 𝐵 𝐷 𝑂 𝐴𝐵𝐷 𝐴 1000 𝐺 𝐾 𝑀 𝐿 𝐾 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 Ü𝑟ü𝑛ü 𝐸 𝐻 1000 𝑂 𝐹 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 5000 Ü𝑟ü𝑛ü • Dünya fiyatı 1/5 olsun. • Türkiye’nin refah düzeyi – Kapalı ekonomide D noktası – Açık ekonomide T noktası Çoğalan Maliyetler ve Dış Ticaret • Dünya fiyatı Fd iken Türkiye’nin refah düzeyi 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü 𝐹a 𝐹 𝐶 Tü𝑘𝑒𝑡𝑖𝑚 𝐷 𝐿 Ü𝑟𝑒𝑡𝑖𝑚 𝐸 𝐹 𝐹a 𝑂 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 Ü𝑟ü𝑛ü 𝑀 • Kapalı ekonomide üretim ve tüketim, D noktasında gerçekleşir. • Açık ekonomide üretim E noktasında, tüketim C noktasında gerçekleşir. Azalan Maliyetler ve Dış Ticaret 𝑆𝑎𝑛𝑎𝑦𝑖 Ü𝑟ü𝑛ü Q 𝐵 𝐹a 𝐹a 𝐶 𝐾 𝐻 𝐶Q 𝐹 𝐷 𝐹 𝑂 𝐺 𝑀 𝐹a Q 𝐹a 𝐴 𝑇𝑎𝑟𝚤𝑚 Ü𝑟ü𝑛ü • Azalan maliyetler varken dünya fiyatları bir ülkenin iç fiyatlarına eşit olsa dahi ticaretten kazançlı çıkılır. 3