Dr. Müge AKMANSU GÜTF Radyasyon Onkolojisi AD Takipte yapılan incelemelerin riski Radyoterapinin KT nin riski riski Deterministik etki (hücre ölümü) • Girişimsel işlemler TIPSS Kardiyolojide girişimsel işlemler Sitokastik etki (mutasyonlar) • Kanser • Herediter etkiler BT ilişkili kanser riski araştırmalarında büyük epidemiyolojik çalışmalar henüz yapılmamıştır. Bu nedenle düşük dozlarda radyasyonun oluşturduğu kanserlerin kantitatif değerlendirmesinde altın standart atom bombası patlamalarından sonra yapılan çalışmalar kabul edilmektedir. Bu çalışmalarda, populasyon 100.000’in üzerinde olup tüm yaşları ve her iki cinsi de içermektedir. Burada yaşayanların yaklaşık 30.000’ inin düşük doz radyasyona maruz kaldığı bilinmektedir. Kabul edilen düşük doz radyasyon 5-200 mSV arasında olup bu doz bir veya birkaç BT tetkiki sırasında alınabilecek dozla eşdeğerdir. Yapılan bu çalışmalarda iki temel sonuç çıkmıştır. Birincisi, tüm solid kanser riskinde radyasyon dozu ile artan ilişki tespit edilmiştir İkincisi ve belki de en önemlisi, çocukların erişkinlerden çok daha fazla etkilendiğidir. Her mSv için kansere yakalanma riski 5/100,000 Küçük çocuklarda 3 misli artar Yaşlılarda aynı oranda azalır Toraks BT’de alınan radyasyon dozu iki yönlü akciğer grafisinde alınan dozun 50450 katı kadardır. Radyologlar dahil olmak üzere doktorların çoğu, modern ve hızlı BT cihazlarının daha az radyasyon dozu verdiğini düşünmekteler “Zaman” ve “radyasyon dozu” bir biri ile orantılı değildir. Günümüzde x-ışın tüpleri daha güçlü hale gelmiştir. Çok kısa süre tatminkar bir tetkik yapılmasını sağlayacak şekilde yüksek dozda x-ışını oluşturmaktadırlar. Beyin BT Lens 50 Tiroid Meme 1.9 0.03 Overler Testis * * mGy Toraks BT Lens 0.14 Tiroid Meme 2.3 21 Overler Testis 0.08 * mGy Abdomen BT Lens * Tiroid Meme 0.05 0.72 Overler Testis 8 0.7 mGy Pelvis BT Lens * Tiroid Meme * 0.03 Overler Testis 23 1.7 mGy Hasta takip süresi 13.5 yıl Relaps oranı : %13 Relaps süresi: 15.5ay (6-55) Relaps yeri : %46 paraaortik bölge Hastalığa spesifik mortalite: %1.3 Pankreas Ca gelişme riski: Kolon Ca gelişme riski: Gastrik kanser gelişme riski: 3.8 kat fazla 1.9 kat 4.1 kat 15 yıl boyunca kardiyovasküler hastalık gelişme riski 2 kat fazla Wilder RB. Red journal ; 83(4):e445-452;2012 Lyman-Kutcher-Burman NTCP modeline göre normal doku komplikasyon oranları Sağ böbrek 0.006973 yüzbinde 697 olasılıkla sağ böbrekte kanser gelişme riski Sol böbrek 0.006088 Spinal kord 0.001679 Akciğer 0.002128 Akmansu M. UKK2013 poster no: 291 TE-10: Paraaortik+ipsilateral lenf nodu RT vs paraaortik RT TE-18: Paraaortik TE-19: 20 RT dozu 30Gy vs 20Gy Gy paraortik RT vs Tek doz carboplatin (AUC<7): 1477 hasta 1477 hasta (Carboplatin 573 vs RT 904) RFRs 5. yıl: C; %94.7 vs RT; %96 Karşı testiste (GCT)tm gelişme: Carbo; 2 hasta vs RT;15 p=.03 OliverRT, Mead GM JCO29:957-962;2011 standardised mortality ratio(SMR): 0.36-1.83 Mortalite oranı artışı yok Kardiovaskular hast artışı yok SMR:1.44 Sekonder kanser riski artışı yok SIR:0.96 Cisplatin için 20 yıllık takip ABD için yok Avrupa ekolu; metabolik sendromu indüklediğine dair yayınlar mevcut. Horwich A. AnnOncol 19:407-408; 2008 Takipte incelemeler esnasında alınan doz Nüks olduğunda gerekenden fazla tedavi yapma olasılığı Radyoterapiye bağlı sekonder malignite ve kardiovasküler hast riski KT ile karşı testiste (GCT)tm gelişme riskini azaltması Stage I seminoma tedavi carboplatin içeren KT olmalıdır ***herni,orşiopeksi,IS