mediasten-timus hastalıkları

MEDİASTEN-TİMUS
HASTALIKLARI
İTF. III. Dönem
Hematopatoloji Dersleri
Prof. Dr. Öner Doğan
Mediastinum
Tanımlama
Kompartmanları
Klinik semptomatoloji
Kompartmanlara göre lezyonları
Non neoplastik lezyonları
Timus, neoplastik non neoplastik lezyonları
Timus dışı neoplastik lezyonlar
Mediastinum
Üst Mediasten
Timoma
Lenfomalar
Timik kist
Tiroid lezyonları
Paratiroid lezyonları
Ön Mediasten
Timoma
Lenfoma
Timik kist
Tiroid-paratiroid lez.
Germ hücreli tümör
Paragangliyoma
Lenfanjiom
Hemanjiom
Lipom
Orta Mediasten
Perikardial kist
Bronkojenik kist
Lenfomalar
Perikart Tm.
Arka Mediasten
Nörojenik tm
Mediastinum
Klinik Semptomatoloji
Radyolojik incelemeler
Balgam sitolojisi
Bronkoskopi
Bronş biopsisi
BAL
İİAB
Tru-cut biopsi
Mediastinoskopi-biopsi
Mediastinotomi-biopsi
Tanı konulmadan
tedaviye geçilmemelidir
Tedavi uygulamaları
morfolojik yapıyı bozar,
lezyonu tanınmaz hale getirir
Mediastenin Non Neoplastik Hastalıkları
Akut Mediastinit
Ösefagusun perforasyonu
Servikal infeksiyonun aşağı inmesi
Arka mediastende sık
Ağır klinik tablo
Kronik Mediastinit
Ön mediasten-trakea bifurkasyon önü
VCSS oluşturur
Neoplastik hastalığı taklit eder
M.Tuberkülosis, histoplasmosis
Granülomatöz iltihap ve fibrosis
Kronik İdiopatik Mediastinit
Bazılarında etken bulunamaz
İdiopatik mediastinal fibrozis
Ig G4 ilişkili sklerozan hastalık
Diğer idiopatik sklerozan ilt.
Retroperitoneal fibrozis
Sklerozan kolanjit
Riedel tiroiditi
Ayırıcı tanıda HL, PMBHL
Mediastenin Non Neoplastik Hastalıkları
Mediasten Kistleri
Perikardial kistler
Foregut kistleri
(brankial kistler, ösofagial kistler
gastrik-enterik kistler)
Tiroit ve paratiroit lezyonları
Castleman Hastalığı
Anjiofoliküler Hiperplazi
Mediastinum-Timus
Histoloji
Korteks-medulla
Lenfoid hücreler, epitelyal hücr,
Çoğunluğu T Lenfosit
Kortikal timosit, medullar timosit
Az miktarda dağınık B lenfosit
Kortikal epitel
Medüller epitel
Hassal Korpuskülleri
Fonksiyonlar
Hücresel İmmunite
T lenfosit ontogenezi
İmmuntolerans
Timus
İntrauterin 6. hafta, 3-4. farengeal pouche
2,3,4.brankial yarık. Her üç germ yaprağı
Lobuler patern
Korteks ve medulla
Epitelyal hücreler, timositler, diğer hüc
Subcapsuler kortikal epitel
İç kortikal epitel
Medüller epitel
Hassal cisimcikleri
Büyük timik blast
%0.5-5
Common cortical thymocyte %60-80
Mature medullar thymocyte %15-20
Dolaşım sistemi, kan-timus bariyeri
Yaş ve ortam koşullarına bağlı değişim
Timus Agenezi- Hipoplazisi
Sadece morfolojik özelliklere bakarak tanı konulamaz
Fonksiyon yetersizliği bulguları ile klinik tablo oluşmalı
Konjenital agenezi-hipoplazi
Yeni doğan ve çocuklarda
Retiküler disgenezi, kombine immun yetersizlik,
ataxia telenjektazi, Di-George, Nezolof send
Akkiz Hipoplazi
Yaşlılık, stres, malnutrisyon, radyasyon,
sitotoksik ilaçlar, kortikosteroit kullanımı
Timik Hiperplazi-Gerçek Hiperplazi
Karar verilmesi zor (Harmmar’ın tablosu)
Histolojik olarak normal yapı özellikleri sergiler
Makroskopik olarak normalden büyük ve ağır
Çocuk ve infantlarda tanımlanmış
Bazı erişkinlerde gözlenmiş
(malign bir hastalığın başarı ile tedavisinden sonra)
Timik Folikül Hiperplazisi
Yanlış olarak Timik Hiperplazi terimi kullanılmış
Makroskopik ve mikroskopik olarak gerçek hiperplazi yok
Lenfoid foliküller ortaya çıkıp genişlemiş
Myastenia gravis, Basedow-Graves, Addison hast,
SLE, skleroderma, RA, vb otoimmun hastalıklarla birlikteliği sık
Tüm myastenia gravis olgularının %60-80 inde (özellikle gençlerde)
gözleniyor
Timik Neoplaziler
Timomalar
Malign Timomalar
Timik Karsinom
Timik karsinoid tümör
İndiferansiye küçük hücreli karsinom
Lenfoblastik Lenfoma
Mediastinal Büyük B Hücreli Lenfoma
Bazı germ hücreli tümörler
Timolipomlar ve diğer mezankimal tümörler
Timomalar
Tanım-terminoloji
Özellikle ön-üst mediasten olmak üzere mediastenin
en sık görülen tümörüdür
40-50 yaşlarında sık görülür.
Asemptomatik olabilir, tesadüfen saptanır (%10-50)
Lokal bası semptomları ile başvurur (%10-30)
Sistemik hastalık tablosu ile başvurur(%30-40)
Myastenia Gravis
Sitopeniler
Diğer Karsinomlar
Hipogamaglobulinemi
SLE, polimyozit, skleroderma
Diğer ( Hashimoto tiroiditi, RA, pernisiyöz anemi)
Timomalar
Myastenia gravis olgularının
%65 inde timik lenfoid folikül hiperplazisi
%10 unda timoma (%15-20)
%25 inde normal timus
görülür
Timomalar
Makroskopik özellikler
Mikroskopik özellikler
Sınıflama karışıklıkları
Timoma
Malign-invaziv timoma
Timik karsinom
WHO Sınıflama Sistemi
Tip A
Tip AB
Tip B1, B2, B3
Prognoz ve tedavi
Lenfomalar
Primer timik kökenli olabilir veya
mediasten lenf gangliyonu kaynaklı olabilir
Primer timik kaynaklı olanlar
Prekursor T lenfoblastik lenfoma
Mediastinal diffüz büyük B hücreli lenfoma
Nadiren Hodgkin lenfoma
Sıklık sırasına göre ön, üst, orta mediastende görülür
Lenfoblastik Lenfoma
En sık görüldüğü yer timustur
Hemen tümü prekursör T hücre kökenlidir
Lösemik tablo eşlik edebilir
Çocukluk ve genç erişkin yaşta görülür
Hızlı büyür, yüksek mitoz-apoptoz
Küçük biopsilerde timus dokusu ve timoma ile ayırıcı tanıya girer
Hodgkin Lenfoma
Mediasten lenf gangliyonu veya timustan kaynaklanır
Genç kadınlarda sık
Nodüler skleroz sık görülür
Tanı güçlüklerine yol açar
Biopsi tekrarları gerekebilir
Primer Mediastinal Büyük B Hücreli Lenfoma
Timus içinde yer alan az sayıdaki B hücresinden çıkar
Kadınlarda genç erişkin yaşta sık
Morfolojik olarak zeminde sklerotik bağ dokusu bulunur
Sentroblastik-immunoblastik hücreler, berrak stoplazma
Bazen Hodgkin hücresi, Reed-Sternberg hücresi benzeri hücreler
Hodgkin Lenfoma ile karışabilir, CD30 (+) olabilir
Özellikle küçük tru-cut biopsilerinde yorum güç
Germ Hücreli Tümörler
•Genellikle ön-orta mediasten kaynaklı. Bazen timustan çıkar
•Timustan çıkanlar daha çok seminomdur
•Erkeklerde sık
•En sık görülen türü Seminom
•Selim tümör olarak matür teratom sıktır
•Embryonal karsinom, koriokarsinom, endodermal sinüs tümörü,
kombine germ hücreli tümör diğer rastlanan türlerdir
Primer olup olmadığı araştırılmalıdır
Nörojenik Tümörler
Hemen daima arka mediastenden çıkar
Arka mediasten tümörlerinin hemen tamamını oluştururlar
Nöroblastom
Ganglionöroblastom
Ganglionörom
Schwannom (Nörinom)
Paragangliyoma
Metastatik Tümörler
Akciğere ait tümörlerin metastaz-infiltrasyonu
Diğer organlarda sekonder-metastatik lezyon
Diğer Mezankimal Tümörler
Tümöre Benzer Lezyonlar
Castleman Hast
Dalak Yapı ve Fonksiyonları
Lokalizasyon, şekil, boyut
Kontraktil düz kası az kapsül
Kesit yüzeyi
Kırmızı pulpa, beyaz pulpa
Trabeküler, santral arteriol
Periarterioler T zon
Lenfoid folikül
Germinal merkez
Mantle zon
Marginal zon
Penicilar arteriol
Venöz sinüzoidler
Splenik kordonlar(Billroth kordonları)
Trabeküler ven
Dalak Yapı ve Fonksiyonları
1-Periferik kanın filtrasyonu
Bakteri, hücre artıkları, anormal makromoleküller (Gaucher )
Normal eritrosit yıkım işlemi (120 gün)
Anormal veya hasarlı kan hücrelerinin yıkımı
Otoimmun sitopeniler
2-İmmun sistem organı olarak fonksiyonları
3-Hematopoez organı olarak fonksiyonları
4-Hücre deposu fonksiyonları
30-40 ml eritrosit
Trombositlerin %30-40 ı
Hipersplenizmde bu miktarlar artar, sitopeniler oluşur.
Dalak- Doğumsal Anomaliler
Asplenia
Hipoplazi
Anormal Lobasyon
Füzyon Anomalisi
Aksesuvar dalak-dalakcık
Gezici Dalak
DALAK- Neoplastik Hastalıklar
Primer Selim Neoplaziler
Hemanjiom
Lenfanjiom
Fibrom, osteom, kondrom
Non Neoplastik Tümöral lezyonlar
Psödokistler
Parazitik Kistler
İnklüzyon kistleri (mezotelyal,
epitelyal)
Primer Malign Neoplaziler
Lenfoproliferatif Hastalıklar
Hairy cell lösemi
Splenik marjinal zon lenfoma
Mantle hücreli lenfoma
Hepatosplenik T hücreli lenfoma
Hodgkin lenfoma
Anjiosarkom
Sekonder Malig Neoplaziler
Lenfoproliferatif Hastalıklar
NHL, HL, Lenfoid lösemiler
Myeloproliferatif Hastalıklar
Metastatik Tümörler
Melanom, karsinom, sarkom
Splenomegali Nedenleri
İnfeksiyon Hastalıkları
Konjestif Nedenler
Non spesifik splenit
Siroz
Endokardit, sepsis
Viral infeksiyon-viremi
İnfeksiyöz mononükleoz, CMV
Spesifik infeksiyonlar
Tüberküloz, brusella, tifo, sy,
malarya, histoplazmoz,
leismaniasis ekinokok,
şistozomiazis vb
Portal /splenik ven trombozu
Ven basısı
Kalp yetersizliği
İmmunolojik Bozukluklar
RA, Felty sendr, SLE
Otoimmun sitopeniler
Depo Hastalıkları
Gaucher, Nieman Pick
Primer-sekonder neoplaziler
Tümör benzeri lezyonlar
Boyutlarına Göre Splenomegali
Massif Splenomegali (>1000gr)
Orta Derecede Splenomegali
Kronik myeloproliferatif hastalıklar
(500-1000 gr)
KLL
Kronik konjesyon
Hairy cell lösemi
Akut lösemiler
Splenik marginal zon lenfoma
Sferositoz, talasemi vb
Mantle hücreli lenfoma
Amiloidoz
Foliküler Lenfoma
Neiman Pick
Diffüz büyük B hücreli lenfoma
Histiositozlar
Malarya
Kronik splenit
Gaucher
Tbc, tifo, bruselloz
Primer dalak neoplazileri
Sarkoidoz
Metastatik tümörler
Hafif Derecede Splenomegali (>500gr): Akut splenitler, akut splenik staz
infeksiyoz mononükleoz, çeşitli ateşli hast( sepsis, SLE, karın içi inf vb)
Hipersplenizm
•Herhangibir nedene bağlı olarak dalak kitlesinde artış (Splenomegali)
•Periferik kan hücrelerinin dalakta tutulum ve yıkımının artışı (Sitopeni)
•İlikte sitopenileri düzeltici hiperplazi (Kompansatuvar hiperplazi)
Nonspesifik Akut Splenit
Etyolojide hematojen infeksiyonlar
Makroskopik bulgular
200-400 gr.
Yumuşak akıcı kıvam
Açık-koyu kırmızı renk
Beyaz pulpa silik
Mikroskopik bulgular
Kırmızı pulpada genişleme, beyaz pulpada regresyon
Kırmızı pulpada inflamatuvar değişiklikler
Reaktif Splenik Hiperplazi
Etyoloji
Kronik inflamatuvar hastalıklar,sistemik antijenemi,
immunolojik-inflamatuvar hastalıklar, viremi,
kronik graft rejeksiyonu
Makroskopik bulgular
Bazen 1000gr.a kadar büyüyebilir
Orta sertlikte
Beyaz pulpa belirgin
Mikroskopik bulgular
Germinal merkezleri belirgin, genişlemiş sayıca artmış
beyaz pulpa folikülleri
Konjestif Splenomegali
Etyoloji
Splenik ven basıncını arttıran durumlar
Makroskopik bulgular
Değişik büyüklükte(>1000gr.)
Sert. Fibrozis arttıkça dalak sertleşir, renk açılır.
Beyaz pulpa belirsiz
Mikroskopik bulgular
Kırmızı pulpada genişleme, konjesyon
Beyaz pulpada regresyon
Fibrozis ve kanama sonucu fibrosiderotik nodül oluşumları
(Gammna-Gandy nodülleri)
Splenik İnfarktüs
Etyoloji
Tromboembolik olaylar
Makroskopik bulgular
Üçgen tarzında lezyon (soluk infarktüs)
Lezyonun yaşına göre değişik görünüm
Mikroskopik bulgular
İntarktoid koagülasyon nekrozu
İnflamatuvar- reaktif değişiklikler
Fibrozis
Splenik Rüptür
Etyoloji
Travma
Spontan (İM, sıtma, lösemiler, akut splenit, tifo)
Klinik tablolar
Splenosis