ERCİYES ÜNİVERSİTESİ KAYSERİ MESLEK YÜKSEKOKULU 2016-2017 EĞİTİM-ÖĞRETİM YILI ELEKTRİK PROGRAMI DERS İÇERİĞİ I. YARIYIL BİLGİSAYAR UYGULAMALARI (2+0) (AKTS 3.00) MS-DOS ve Windows İşletim Sistemi, İnternet Kullanımı ve e-posta gönderme, HTML Kodları, MS Powerpoint, MS Word, MS Excel, MS Access. DOĞRU AKIM DEVRE ANALİZİ (3+1) (AKTS 6.00) Temel ilkeler: Birimler, devre elemanları, bağımlı ve bağımsız kaynaklar, Ohm ve Kircchoff Yasaları, Tek ve çok çevreli devreler ve analizleri, Seri-paralel devreler, yıldız-üçgen dönüşüm, bağımlı kaynak devreleri, Düğüm ve çevre analizi, Kaynak dönüşümleri, Thevenin ve Norton teoremleri, Superpozisyon Yöntemi, Maksimum Güç Teoremi, Kapasitans, İndüktans ve onların şarj ve deşarjları, Kapasitans ve indüktans seri ve paralel devreler. ELEKTRİK VE ELEKTRONİK ÖLÇMELERİ (3+1) (AKTS 6.00) Ölçme, Ölçme Teknikleri ve Ölçme Standartları, Gerilim, Akmı, Direnç gibi Temel Elektrik Kavramları, DC ve AC Devrelerde Ölçüm Teknikleri, Multimetre Kullanma Teknikleri, Direnç Renk Kodları, Elektronik Devre Elemanları, Osiloskobun Çalışma Prensibi ve Kullanımı, İşaret Üreteçleri ve Temelleri, İlk Yardım, İş Güvenliği. MATEMATİK (4+0) (AKTS 6.00) Kümeler, Polinomlar ve temel işlemler, Üslü ve köklü ifadeler, Denklemler Sistemi, Eşitsizlikler, Bağıntı, Özel fonksiyonlar, Üstel fonksiyonlar ve denklemler, Logaritmik fonksiyonlar ve denklemler, Trigonometrik fonksiyonlar, Trigonometrik denklemler, Kompleks sayılar. YABANCI DİL 1 (2+0) (AKTS 2.00) Genel İngilizce bilgilerinin güncelleştirilerek tekrarı, Elektrik ile alakalı İngilizce paragrafların okunması. TEKNOLOJİNİN BİLİMSEL İLKELERİ (2+0) (AKTS 3.00) Ölçme ve Fiziksel Büyüklükler, Malzemelerin Özellikleri, Kinematik, Dinamik ve Denge, İş ve Enerji, ,İtme ve Momentum, Akışkanlar, Dalgalar ve sesler, Durgun Elektrik, Potansiyel, Akım, Direnç, Sığa, Kondansatör, Doğru Akım Devreleri, Alternatif Akım Devreleri, Manyetizma. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ-I (2+0) Osmanlı Devleti’nin son donemi gelişmeleri, Milli Mücadele Donemi, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulusu ve Mustafa Kemal Atatürk donemi gelişmeleri. TÜRK DİLİ-I (2+0) Dilin tanımı, dilin özelliği, dil ve biliş, dil ve toplum, dil ve kültür, dil aileleri, dil yapısı ve kaynakları, Türk dilinin diğer diller arasındaki yeri, Türkçenin fonetik özellikleri, fonetik kuralları, Türkçede kırılma, büküm, Türkçede kelime kategorileri, imla kuralları, kompozisyon, cümlenin unsurları ve analiz örnekleri ENERJİ YÖNETİMİ (1+1)( AKTS 2.00) Türkiyenın genel enerji durumu, Türk sanayisinin yapısı, Enerji tüketimi, enerji yönetimi, ölçü aletleri ve ölçüm teknikler, Kazanlarda enerji verimliliğinin arttırılması, Elektrik sistemleri, Aydınlatmada enerji tasarrufu, Ekonomik analiz yöntemleri, Çevre, alternatif enerji kaynakları, Bileşik ısı-güç üretim sistemleri, Bileşik ısı-güç üretim sistemleri. TAMAMLAYICI ELEK. SERVİS VE SİS. (1+1) (AKTS 2.00) Yapılarda su temini sistemleri, yapılarda ısıtma sistemi, hava düzenleme sistemi, aydınlatma sistemleri, yangın alarm sistemleri, yıldırımlık (paratoner) sistemleri yedek besleme sistemleri, su temininde, ısıtmada ve havalandırmada kullanılan özel elektriksel cihazlar, paratoner çeşitleri, ünite koruma alanları ve bina üzerine monte edilme yöntemleri, özel binalara tesis edilen özel elektrik şebekeleri ve bu konudaki yönetmelikler, bu yönetmeliklere uyulmaması durumunda uygulanacak cezalar ve uygulanmış ceza örnekleri, endüstriyel yapıların aydınlatılmasında kullanılan cihazlar, park, bahçe ve yolların aydınlatılmasında kullanılan cihazlar ve aydınlatma teknikleri, kompanzasyon sistemleri. 2. YARIYIL ALTERNATİF AKIM DEVRE ANALİZİ (3+1) (AKTS 4.00) Sinüsoidal alternatif Akımın Temel Özellikleri, Fazörler, Seri ve Paralel RL, RC, RLC devreleri, Kirchoff’un Akım ve Gerilim Yasası, Düğüm ve çevre analizi, Kaynak dönüşümü: Thevenin, Norton ve Superpozisyon Teoremleri, Rezonans Devreler: Seri ve Paralel, Güç Faktörünün Düzeltmesi, Pasif Filtreler, Seri Devreler Laboratuvar Çalışması, Paralel Devreler Laboratuvar Çalışması, Karışık Devreler Laboratuvar Çalışması, Thevenin Teoremi Laboratuvar Çalışması, Süperpozisyon Teoremi Laboratuvar Çalışmasının incelenmesi. ANALOG ELEKTRONİK (3+1) (AKTS 4.00) Elemanların Atomik ve kristal yapısı: İletken, Yarıiletken ve yalıtkan, Enerji seviyeleri ve enerji bantları: N ve P tipi yarıiletkenler, Yarıiletken elemanların iletimi, azınlık, çoğunluk taşıyıcıları ve PN eklemi, Diyotun tanımı, yapısı ve çeşitleri, Diyotların AC ve DC analizi, Doğrultmaç, kırpıcı ve kenetleme devreleri, Diyotlu devre uygulamaları, Özel Diyotlar: Zener Diyot ve uygulamaları, Transistörün tanımı, yapısı ve çeşitleri, BJT transistörlerin DC analizi, BJT transistörlerin yükselteç elemanı olarak kullanılması, JFET’in anahtarlama ve yükselteç elemanı olarak kullanılması, MOSFET’in anahtarlama ve yükselteç elemanı olarak kullanılması. TÜRK DİLİ - II (2+0) Dilin tanımı, dilin özelliği, dil ve biliş, dil ve toplum, dil ve kültür, dil aileleri, dil yapısı ve kaynakları, Türk dilinin diğer diller arasındaki yeri, Türkçenin fonetik özellikleri, fonetik kuralları, Türkçede kırılma, büküm, Türkçede kelime kategorileri, imla kuralları, kompozisyon, cümlenin unsurları ve analiz örnekleri BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM I (1+1) (AKTS 2.00) Program paketinin tanıtımı, Devre şeması tasarımı ve çizimi, Baskı devre çizimi ve test işlemleri, Yazıcı veya çiziciden çıktı alma. ELEKTRİK MAKİNELERİ I (3+1) (AKTS 4.00) Elektromanyetizmanın temel prensipleri, Doğru akım makinelerinin yapısı, Doğru akım generatörlerinin çalışma prensipleri, Doğru akım generatörlerinin elektrik devre modelleri ve karakteristikleri, Doğru akım motorlarının elektrik devre modelleri ve karakteristikleri, Doğru akım motorlarında yük seçimi ve yol verme, Doğru akım motorlarında hız kontrolü ve sürücüler, Transformatörlerin yapısı ve özellikleri, Bir fazlı transformatörler ve eşdeğer devreleri, Üç fazlı transformatörler ve eşdeğer devreleri, Oto transformatörler ve ölçü transformatörleri. ELEKTRİK ŞEBEKE TESİSLERİ (1+1) (AKTS 2.00) Işığın temelleri, insan gözü ve görme, ışığın davranışı, Temel aydınlatma kavramlarının öğrenilmesi, aydınlatmanın faydaları, dış ve iç aydınlatma uygulamaları, İç ve dış aydınlatma hesaplarının öğrenilmesi, İç tesisat malzemelerinin tanıtılması, özelliklerinin ve secimin öğrenilmesi, Kesit tayini, Akim kontrolü, Gerilim düşümü kontrolünün öğrenilmesi, Proje adımları, iç tesisat proje tasarımı, Dosya hazırlama kurallarının kavranması. MATEMATİK II (2+0) (AKTS 2.00) Lineer Denklem Sistemleri ve Matrisler, Limit, fonksiyonlarda süreklilik, Türevin tanımı; Cebirsel, kapalı, fonksiyonların türevleri, Trigonometrik fonksiyonların türevleri, Ters trigonometrik, üslü ve logaritmik fonksiyonların türevleri, Türevin limitlere uygulanması, Fonksiyonlarda artan ve azalan olma ile Max, Min problemleri, Grafik çizimleri, Grafik çizimleri, Belirsiz integral kuralları, Belirli integral, İntegralle alan ve hacim hesapları. ATATÜRK İLKELERİ VE İNKİLAP TARİHİ-II (2+0) Osmanlı Devleti’nin son donemi gelişmeleri -Milli Mücadele Dönemi -Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin kurulusu ve Mustafa Kemal Atatürk donemi gelişmeleri YABANCI DİL - II (2+0) Gramer, Konuşma - Dinleme-Anlama - Yazma - Okuma-anlama 3. YARIYIL BİLGİSAYAR DESTEKLİ TASARIM II (1+1) (AKTS 2.00) Kullanım ve başlangıç düzenlemeleri, Cad menüleri, eksenler ve program ayarları, Temel Çizim Elemanları, Çizim Komutları (Draw Araçları), Çizim Komutları ve uygulamaları, Düzeltme ve Düzenleme Komutları (Modify Araçları), Çizim uygulamaları, Görüntü ve kontrol işlemleri, Bloklama işlemleri ve katmanları, Ölçülendirme ve tarama işlemleri, Mesleki Çizim Uygulamaları, Yazıcı ve çiziciden çıktı alma işlemleri. ELEKTRİK BAKIM VE ARIZA BULMA (1+1) (AKTS 2.00) Elektrik ve Elektronikte ölçüm birimleri, Arıza uyarısında titreşim analizinden ve özel sensörlerden yararlanılmasının önemi, Arıza bulmada uygun cihaz ve aletlerin seçilmesi, Avometre kullanılarak arıza bulma. Meger ile yalıtkanlık testi yapar ve kablo arıza yerini belirleme, Arıza bulmada güvenli çalışma yöntemleri, Tesis veya makinenin enerjisini kesme ve verme manevra işlemlerini yapma, Elektrik donanımının; topraklanması, izolasyonu ve kilitleme işlemleri, Elektrik tesislerinde emniyet yönetmelikleri, Arıza bulma ve gidermede kullanılan akış diyagramlarının hazırlanması, Diyot, transistör, kondansatör v.b.elemanların sağlamlık kontrolünün yapılması, Elektrik makinelerinin dönen kısımlarının, kayış, kasnak, dişli ve rulman gibi parçalarının değiştirilme işlemleri, Güç transformatörlerinde soğutma yağı kontrollerinin yapılması ve yağ değişimi, Bakım ve onarımı yapılan makine,cihaz veya tesisi tekrar servise almadan önce gerekli ölçme ve testler. ELEKTRİK MAKİNELERİ II (3+1) (AKTS 5.00) Üç fazlı ve tek fazlı asenkron motorların yapısı, özellikleri ve çalışma prensibi, üç fazlı asenkron motorların eşdeğer devreleri, üç fazlı asenkron motorlarda boşta çalışma, kısa devre deneyi ve yükte çalışması, asenkron motorlarda yol verme, hız kontrolü ve frenleme, tek fazlı asenkron motorlar, senkron generatörlerin, senkron motorların yapısı, özellikleri, çalışma yöntemleri ve ilkeleri, senkron generatörlerde omik, endüktif ve kapasitif yükler için fazör diyagramı, senkron generatörlerin paralel bağlanması, senkron motora yol verme, senkron motorların omik, endüktif ve kapasitif yükler için fazör diyagramı. ELEKTRİK ENERJİSİ ÜRETİMİ İLETİMİ VE DAĞITIMI (3+1) (AKTS 5.00) Enerji kaynakları ve enerji ihtiyacı, Güç istasyonları ve çeşitleri, Türbinleri, hidrolik türbin jeneratörleri, jeneratör çeşitleri, Jeneratör geriliminin oluşturulması, hidrolik ve termal güç istasyonlarının yapıları, Gaz türbinleri ve güç üniteleri ve kullanılan diğer elemanlar, Gaz türbinleri ve güç üniteleri ve kullanılan diğer elemanlar, HaftaDağıtım sistemleri, tüketici ihtiyaçları ve yük karakteristikleri. Dağıtım elemanları, kablo seçim kriterleri, yalıtıcılar, havai ve yer hatlarının döşenmesi, Enerji iletim hatlarında yapılan ölçümler, Trafo merkezleri ve enterkonnekte sistem, Kısa iletim hatları, endüktif, kapasitif yükler, Yüklerin dağıtım sistemlerine etkileri, Uzun iletim hatları, Hatların elektriksel olarak modellenmesi. SAYISAL ELEKTRONİK (3+1) (AKTS 5.00) Sayısal Kavramlar, Sayı Sistemleri, Mantık Devreleri, Mantık ifadelerin sadeleştirilmesi, Bileşimsel Devreler, Flip-Flop’ lar, Sayıcılar, Kaydedici ve tutucular, Bellek Birimleri, Algoritmik Durum Makinaları, Dönüştürücüler. SİSTEM ANALİZİ VE TASARIM I (1+1) (AKTS 3.00) Proje tanımları ve ön varsayımlar, Yeterli uygun bilgiler, Problem çözümüne mantıksal ve pratik bir yaklaşım, Güncel teknikler, Önerileri desteklemek için sebep gösterme ve bilgi açıklığı, çalışma dosyası hazırlığı, Proje çalışmasının organizasyonu, Fonksiyonel verim temin etmek için uygun teçhizat ve unsurlar, Projenin maliyet analizi, Proje dosyasının hazırlanması, Yazılı sunum, Görsel sunum, Grafiksel sunum, Sözel sunum. ELEKTROMEKANİK KUMANDA SİSTEMLERİ (3+1) (AKTS 4.00) Elektromekanik kumanda elemanlarını tanıma, Elektromekanik kumanda elemanlarının sembolleri, Elektromekanik kumanda devrelerine giriş, 3 fazlı bir asenkron motoru kesik çalıştırma, 3 fazlı bir asenkron motoru sürekli çalıştırma, 3 fazlı bir asenkron motoru ayarlanan süre sonunda çalıştırma, 3 fazlı bir asenkron motorun elektriksel kilitlemeli devir yönünü değiştirme, 3 fazlı bir asenkron motoru ayarlanan süre kadar çalıştırma, 3 fazlı bir asenkron motoru kesik ve sürekli çalıştırma, 3 fazlı bir asenkron motoru kesik ve sürekli uzaktan çalıştırma, birden fazla asenkron motoru kesik çalıştırma, birden fazla asenkron motoru sürekli çalıştırma, birden fazla asenkron motoru kesik ve sürekli çalıştırma, birden fazla asenkron motoru senaryoya bağlı çalıştırma. SARIM TEKNİĞİ (3+1) (AKTS 4.00) Elektrik makinelerinde malzeme teknolojisi, Doğru akım makinaları, Üniversal motorların sargıları, Alternatif akım makinaları, Transformatör, Manyetizma Teorisi, Elektrik makinelerinin etiket bilgileri, Sarım çeşitleri, Nüve temizleme teknikleri, Sarımları nüveye yerleştirme, ölçme teknikleri. TELEKOMÜNİKASYON TEKNOLOJİLERİ (3+1) (AKTS 4.00) Haberleş Teknolojileri Gelişi Süreci, Analog, Sayısal ve IP Haberleşme, PSTN ve XDSL Servisleri, Yeni Nesil Servisler, Network Haberleşmesi ve Protokoller, OSI modeli, Switch, Router ve Modem, Fiber Optik Kablolar, Kullanılan ölçü Aletleri, DC Enerji Sistemleri, AC Enerji Sistemleri, Soğutma Sistemleri, Arıza Tespiti. 4. YARIYIL ELEKTRİK TESİSAT PLANLARI (3+1) (AKTS 4.00) Tesisat planının ön çalışması, Tesisat planının hazırlanması, Tesisat planının tamamlanması, Plan sunumunun yapılması, Aydınlatma projesi, Güç projesi, Enerji iletim ve dağıtım projelerinin özellikleri, fabrika ve işletme projeleri, Projenin ekonomik verimliliğinin incelenmesi, Elektrik şebekesinin projelendirilmesi, Projenin çizilmesi, Proje detaylarının düzenlenmesi. FABRİKA İMALAT TEKNİKLERİ (1+1) (AKTS 2.00) Fabrikasyon imalatın tanımı, İmalatlarda kullanılan terimlerin tanınması, Çeşitli ark kaynak makinalarının tanımı, Özel kaynak makinaları, 1 fazlı transformotor hesabı ve imalatı, 3 fazlı transformotor hesabı ve imalatı, 1-3 fazlı asenkron motor imalatının temel esasları, Çeşitli pano ve tablo imalatlarının temel hesabı GÜÇ ELEKTRONİĞİ (3+1)( AKTS 4.00) P-N eklemli güç elemanları, Thyristor’ların elektriksel karekteristikleri, Tetikleme elemanları, Thyristor uygulamaları, P-N eklemli güç elemanlarının korunması. ÖZEL TESİSAT TEKNİĞİ (3+1) (AKTS 4.00) Çevre sıcaklığı yüksek yerlerde kabloların ve donatımın seçimini ve tesis edilmesini belirleyen faktörleri açıklar, Yüksek çevre sıcaklığının, ısının kablolardan ve elektrik donatımından gerektiği gibi dağılmasına olanak vermediğini belirtir, Yüksek çevre sıcaklıklarının motorların çalışma sıcaklığını nasıl etkilediğini açıklar, Çevre sıcaklığı yüksek yerler için uygun tesisat sistemlerini açıklar, Uluslararası mutabakatlarda patlama tehlikesi bulunan alanların ZON’lara göre sınıflandırıldıklarını yapar, Tarım ve bahçecilik yapılan yerlerdeki dağıtım sisteminin tanımını yapar, Geçici tesisatın genel olarak sabit tesisattan daha fazla hasara maruz bulunduğunu ve bu nedenle de sabit tesisattan daha sağlam olması gerektiğini ifade eder. Paratoner, topraklama hattı ve koruma alanı deyimlerini açıklar, Belli başlı iki yöntemin, galvanik yöntem ile bastırılmış akım (karşıt akımla dengelenmiş akım) yöntemlerinin bulunduğunu belirtir, Belli başlı iki yöntemin, galvanik yöntem ile bastırılmış akım (karşıt akımla dengelenmiş akım) yöntemlerinin bulunduğunu belirtir, Oto elektriği devre elemanlarını tanır, Yangın alarm, Hırsız alarm tesisatını ve detektörlerini tanır. PROGRAMLANABİLİR DENETLEYİCİLER (3+1) (AKTS 3.00) Programlanabilir Denetleyicilere Giriş, Programlamaya Giriş, Merdiven Diyagramı, Programlama Komutları, Set Reset Uygulaması, Zamanlayıcı Uygulaması, Sayıcı Uygulaması, Mukayese Uygulaması, MOVE komutu Uygulaması, Otomatik Kapı Uygulaması, Asansör Uygulaması, Yürüyen Bant Uygulaması, Trafik Sinyalizasyon Uygulaması, Dolum Tesisi Uygulaması. SİSTEM ANALİZİ VE TASARIMI II (1+1) (AKTS 2.00) Proje tanımları ve ön varsayımlar, Yeterli uygun bilgiler, Problem çözümüne mantıksal ve pratik bir yaklaşım, Güncel teknikler, Önerileri desteklemek için sebep gösterme ve bilgi açıklığı, çalışma dosyası hazırlığı, Proje çalışmasının organizasyonu, Fonksiyonel verim temin etmek için uygun teçhizat ve unsurlar, Projenin maliyet analizi, Proje dosyasının hazırlanması, Yazılı sunum, Görsel sunum, Grafiksel sunum, Sözel sunum . SÖZLEŞME KEŞİF VE PLANLAMA (3+1) (AKTS 3.00) Gereksinimlerin tanımlanmasından teknik çizimlerin yapılmasına kadar elektrik tesisatı çalışmasının proje (tasarım) aşamalarını sıralar, Bir sözleşmeyi açıklar, Sözleşmenin kabulünü etkileyen faktörleri açıklar, İşverene ve işverenin mülküne karşı doğru tavır takınılmasının önemini açıklar, Teklif evrakında ne gibi bilgilerin mevcut bulunduğunu açıklar, İmalatçı ve taşeronlara bilgi isteklerinin iletilmesi usulünü açıklar, Çizimlerden, şartnamelerden, işçilik ücretlerinden ve şantiyede yapılan ölçümlerden çıkartılan bilgiyi kullanarak işçilik, malzeme ve donatımın keşfini çıkartır, Şantiye koşullarına ve sözleşmenin ilerleyişine uyacak tarzda malzemelerin ve donatımın kademeli teslim gereksinmesini kavrar, Kontrol sistemi, teslimatın kayda geçirilmesi, teslim belgeleri, faturalar, işyeri güvenliği dahil, malzeme ve donatımın tesliminde işyerinde uygulanacak usulleri kavrar, İş de verilen tekliften meydana gelen değişiklikleri işverene bildirmek için gerekli belgeleri düzenler. YÜKSEK GERİLİM TEKNİĞİ (1+1) (AKTS 2.00) Yüksek gerilim çeşitleri, Yüksek gerilim çeşitleri ve bunlarla ilgili tanımlamalar, Yüksek gerilim ölçmelerinde hatalar, Yüksek gerilim bölücüleri, Uluslar arası standartlara göre gerilimini sınıflandırılması, Transformatörlerin paralel çalıştırılması, Hatlardaki sarkma ve gerilme kar, buz ve rüzgar yüklerini hesabı, Yüksek gerilim kablolarının çeşitleri, Kablo arıza yerinin tayini, İletim ve dağıtımda kullanılan anahtarlama elemanları, Yüksek gerilim tesislerinde koruma teknikleri, Yüksek gerilim tesislerinde koruma tekniklerive ilkeleri, Yüksek gerilim şebeke tesislerinde yapılacak her türlü çalışma için “Elektrik Tesislerinde Emniyet Yönetmeliği”. ENDÜSTRİYEL KONROL VE ELEMANLARI (1+1) (AKTS 2.00) Endüstriyel kontrol devre elemanları, Programlanabilir Denetleyiciler, Otomasyon kavramına giriş, Temel PLC programlama, PLC ile DC motor kontrolü, PLC ile asansör kontrolü, PLC ile yürüyen bant kontrolü, PLC ile step motor kontrolü, Hidrolik kontrol elemanları, Pinomatik kontrol elemanları, PLC ile gelişmiş yürüyen bant kontrolü, PLC ile elektrik sistemi kontrolü, PLC ile dolum tesisi kontrolü, PLC ile kalite kontrol. İLERİ SAYISAL UYGULAMALARI (3+1) (AKTS 3.00) Mantık kapıları kullanarak devre tasarımı, Osilatörlere giriş, 555 entegresi kullanarak osilatör tasarımı, Flip-Flop'lara giriş, Flip-Flop kullanarak devre tasarımı, Asenkron sayıcılar, Senkron sayıcılar, Kaydediciler, Hafıza birimleri, ADC Tasarımı, DAC tasarımı, Tümleşik Devre kullanarak devre tasarımı.