Meslek Etiği.indd
advertisement
İÇİNDEKİLER Bölüm 1: ETİK VE AHLAK ........................................................................................ 1 1.1. ETİK VE AHLAK KAVRAMLARI ....................................................................... 1 1.1.1. Etik Kavramı .................................................................................................. 2 1.1.2. Etiğin Temel Kavramları ............................................................................... 9 1.1.3. Ahlak Kavramı ............................................................................................. 11 1.1.4. Ahlak Felsefesi .............................................................................................. 13 1.1.5. Etik ve Ahlak İlişkisi .................................................................................... 15 1.1.6. Ahlaki Değerler ........................................................................................... 17 1.1.7. Ahlaki Gelişim Süreci .................................................................................. 18 1.1.8. Etik Kuralları ................................................................................................. 21 1.1.9. Etik Toplum İlişkisi ...................................................................................... 26 1.1.10. Etik Davranışlara Uygun Davranışların Sonuçları ............................... 28 1.1.11. Bireyde Etik Davranışı Etkileyen Faktörler ............................................ 30 1.2. ETİK SİSTEMLERİ ................................................................................................ 32 1.2.1. Amaçlanan Sonuç Etiği ............................................................................... 33 1.2.2. Kural Etiği ..................................................................................................... 34 1.2.3. Toplumsal Sözleşme Etiği ........................................................................... 35 1.2.4. Kişisel Etik ..................................................................................................... 36 1.2.5. Sosyal Yaşam Etiği ....................................................................................... 39 1.3. AHLAKIN OLUŞUMUNDA ROL OYNAYAN FAKTÖRLER ...................... 41 1.3.1. Kültür ............................................................................................................ 41 1.3.2. Normlar.......................................................................................................... 44 1.3.2.1. Hukuki Normlar .............................................................................. 46 1.3.2.2. Ahlak Normları................................................................................ 48 1.3.2.3. Dini Normlar .................................................................................... 49 1.3.3. Örf ve Adetler ............................................................................................... 49 1.3.4. Değerler ......................................................................................................... 51 ÖRNEK OLAY ............................................................................................................. 54 BÖLÜM ÖZETİ ............................................................................................................ 55 ÖRNEK OLAYIN ÖNERİLEN YANITI.................................................................... 57 ix Meslek Etiği Bölüm 2: MESLEK ETİĞİNE UYMA ...................................................................... 59 2.1. MESLEK ETİĞİ ...................................................................................................... 59 2.1.1. Meslek Etiği Kavramı ................................................................................. 60 2.1.2. Mesleki Etik İlkeler ...................................................................................... 63 2.1.3. Mesleğe Bağlılık ............................................................................................ 70 2.1.4. İş Hayatında Etik ve Etik Dışı Konular .................................................... 72 2.1.5. İş Hayatında Etik İlkeler.............................................................................. 76 2.1.6. Yönetsel Etik ve Etik Dışı Davranışlar .................................................... 101 2.1.7. Ahlaki Karar Alma Yapısı ......................................................................... 133 2.1.8. İş Yerinde Etik Olmayan Davranışların Çözümlenmesi ...................... 135 2.1.9. Etik Olmayan Davranışların Önlenmesi ................................................. 142 2.1.10. İş Yerinde Etik Davranışlara Örgüt Kültürünün Etkisi ...................... 145 2.1.11. İş Yerinde Etik Bir İklim Oluşturulması .............................................. 147 2.1.12. İş Yerinde Meslek Etiğine Uygun Ortamda Çalışma .......................... 148 2.1.13. İş Ahlakına Uygun Koşulların İşe ve İş Yerine Etkisi ......................... 152 2.1.14. İş Ahlakına Uygun Koşulların Çalışanlara Etkisi ................................ 154 2.2. MESLEKİ YOZLAŞMA VE MESLEK HAYATINDA ETİK DIŞI DAVRANIŞLARIN SONUÇLARI .................................................................... 155 2.2.1. Yozlaşma...................................................................................................... 155 2.2.2. Mesleki Yozlaşma ....................................................................................... 156 2.2.3. Toplumsal Yozlaşmanın Nedenleri ......................................................... 157 2.2.4. Mesleki Yozlaşma ve Etik Dışı Davranışların Sonuçları ...................... 160 2.3. SOSYAL SORUMLULUK .................................................................................. 173 2.3.1. Sosyal Sorumluluğun Tanımı .................................................................. 173 2.3.2. Sosyal Sorumluluk Türleri ........................................................................ 174 2.3.3. İşletmenin Sosyal Sorumluluk Yönleri.................................................... 176 ÖRNEK OLAY ........................................................................................................... 183 BÖLÜM ÖZETİ........................................................................................................... 185 ÖRNEK OLAYIN ÖNERİLEN YANITI.................................................................. 188 Bölüm 3: ÖRNEK OLAYLAR ................................................................................. 189 3.1. ÖRNEK OLAY YÖNTEMİ ........................................................................... 189 3.1.1. Örnek Olay Yönteminin Amacı ................................................................ 190 3.1.2. Örnek Olay Yönteminin Yararları............................................................ 191 3.1.3. Örnek Olay Yönteminin Sınırlılıkları ...................................................... 192 3.2. ÖRGÜT YÖNETİMİNDE ÖRNEK OLAY ANALİZİ ............................... 192 3.3. MESLEK ETİĞİ VE ÖRNEK OLAY ANALİZİ.......................................... 193 ÖRNEK OLAY 1 ................................................................................................... 194 ÖRNEK OLAY 2 ................................................................................................... 194 ÖRNEK OLAY 3 ................................................................................................... 195 ÖRNEK OLAY 4 ................................................................................................... 196 ÖRNEK OLAY 5 ................................................................................................... 198 ÖRNEK OLAY 6 ................................................................................................... 198 ÖRNEK OLAY 7 ................................................................................................... 199 x İçindekiler ÖRNEK OLAY 8 ................................................................................................... 200 ÖRNEK OLAY 9 ................................................................................................... 201 ÖRNEK OLAY 10 ................................................................................................. 202 ÖRNEK OLAY 11 ................................................................................................. 203 ÖRNEK OLAY 12 ................................................................................................. 204 ÖRNEK OLAY 13 ................................................................................................. 205 ÖRNEK OLAY 14 ................................................................................................. 205 ÖRNEK OLAY 15 ................................................................................................. 206 ÖRNEK OLAY 16 ................................................................................................. 207 ÖRNEK OLAY 17 ................................................................................................. 207 ÖRNEK OLAY 18 ................................................................................................. 208 ÖRNEK OLAY 19 ................................................................................................. 208 ÖRNEK OLAY 20 ................................................................................................. 209 ÖRNEK OLAY 21 ................................................................................................. 209 ÖRNEK OLAY 22 ................................................................................................. 210 ÖRNEK OLAY 23 ................................................................................................. 211 ÖRNEK OLAY 24 ................................................................................................. 211 ÖRNEK OLAY 25 ................................................................................................. 213 ÖRNEK OLAY 26 ................................................................................................. 214 ÖRNEK OLAY 27 ................................................................................................. 215 ÖRNEK OLAY 28 ................................................................................................. 217 ÖRNEK OLAY 29 ................................................................................................. 217 ÖRNEK OLAY 30 ................................................................................................. 218 ÖRNEK OLAY 31 ................................................................................................. 219 ÖRNEK OLAY 32 ................................................................................................. 220 ÖRNEK OLAY 33 ................................................................................................. 221 ÖRNEK OLAY 34 ................................................................................................. 222 ÖRNEK OLAY 35 ................................................................................................. 222 ÖRNEK OLAY 36 ................................................................................................. 223 ÖRNEK OLAY 37 ................................................................................................. 223 ÖRNEK OLAY 38 ................................................................................................. 224 ÖRNEK OLAY 39 ................................................................................................. 225 ÖRNEK OLAY 40 ................................................................................................. 226 ÖRNEK OLAY 41 ................................................................................................. 226 ÖRNEK OLAY 42 ................................................................................................. 227 ÖRNEK OLAY 43 ................................................................................................. 228 ÖRNEK OLAY 44 ................................................................................................. 228 ÖRNEK OLAY 45 ................................................................................................. 229 ÖRNEK OLAY 46 ................................................................................................. 229 ÖRNEK OLAY 47 ................................................................................................. 230 ÖRNEK OLAY 48 ................................................................................................. 230 xi Meslek Etiği ÖRNEK OLAY 49 ................................................................................................. 231 ÖRNEK OLAY 50 ................................................................................................. 231 BÖLÜM ÖZETİ ..................................................................................................... 232 AYRINTILI ETİK LİSTESİ: AHLAKİ İNANÇLARINIZI KEŞFEDİN! ......... 233 EK ................................................................................................................................ 233 KAYNAKÇA .............................................................................................................. 241 xii