çocuklarda işitmenin değerlendirilmesi

ÇOCUKLARDA İŞİTMENİN
DEĞERLENDİRİLMESİ
Doç.Dr.G.Aydan Genç PhD.
Hacettepe Üniversitesi KBB AD Odyoloji Ünitesi
Otoloji ve Nörootoloji Derneği Eğitsel Faaliyetleri-V
05-08 Mayıs 2011 Samsun
• Odyolojik Değerlendirme
– Subjektif Testler
– Objektif Testler
• İşitme kaybı dışarıdan bakıldığında fark
edilmez
• İşitme kayıplı çocukların aileleri %95 oranında
normal işiten ebeveynlerdir.
• İşitme kaybı gözle görülebilen bir hastalık
olmadığı için aileler çocukları için işitme kaybı
şüphesine çok nadir sahip olur.
• İşitme kaybı derecesine göre işitme kaybını
fark etme ve uzmana başvurma yaşı;
– İleri-çok ileri derecede işitme kaybı için en
erken 30 ay
– hafif-orta derecede işitme kaybı için 5-7
yaş
• Hangi durumlarda çocuklara
odyolojik değerlendirme yapıyoruz?
– İşitme kaybı şüphesi
– Konuşmada gecikme
– Konuşma bozukluğu
• Bebek ve çocuklar, mesleki ilgi ve
donanımı gerektiren özel bir hasta
grubudur.
• Bu grupla çalışan uzmanların deneyim ve
tecrübeleri çocukların yaşamlarının
şekillenmesinde önemli rol oynar.
• Çocuklarda işitme değerlendirmesi
çocuğun yaşına ve gelişim özelliklerine
uygun objektif ve subjektif testler
kullanılarak yapılır.
• Çocuk hasta grubu ile çalışan bir
uzmanın, hem test yöntemlerinin
kullanım avantaj ve dezavantajlarını hem
de çocuğun gelişim evrelerini iyi bilmesi
sonuçların yorumlanması açısından
önemlidir.
• Yenidoğan işitme tarama programları ile;
– Pediatrik odyolojik değerlendirme daha
erken yaşlarda başlar
– Bebeklik dönemi işitme kaybı tanı yaşı
düşer,
– Erken rehabilitasyon şansı sağlar
• İşitme tarama programları ile erken dönemde
rehabilite edilen çocuklar okul yaşları
geldiğinde normal işiten yaşıtları ile benzer
işitme/dil ve konuşma gelişimine sahip
olmaktadır
• Bebek ve çocuklarda zaman çok değerlidir
• İşiten sadece kulak değil aynı zamanda
beyindir.
• Konuşma ve lisan kazanımı, yaşayarak öğrenilen
dinamik bir süreçtir ve özellikle yaşamın ilk üç
yılı beyin plastisitesi açısından kritik önem
taşımaktadır.
• Beynin deneyim ve tecrübelerle yeni bir bilgiyi
öğrenmesi en hızlı bu dönemde olur.
Human Brain
at Birth
6 Years Old
14 Years Old
• Duyu organlarından birinden gelen bilgi
eksik ise beyin bu duyu organından
sağlaması gereken yeni bilgiyi farklı bir
duyu ile telafi etme yolunu seçer, bu
durum crossmodal reorganization olarak
tanımlanır.
• Zamanında rehabilite edilmeyen işitme
sistemi nedeniyle beynin dil ve konuşma
özelliklerini normal işiten kişilerle
benzer öğrenmesi zorlaşır.
• İşitme cihazı ya da koklear implant
sonrası sesi duyabilse bile işitsel
uyaranın beyindeki işitme merkezlerini
aktive edemediği, yerine farklı beyin
bölgelerinde aktivasyon gözlendiği
ortaya konmuştur.
• Yedi yaşından sonra ise normal
işitenlerin dil ve konuşma özelliklerini
yakalaması mümkün değildir.
• Çocuklarda dikkat süresi kısadır ve
işbirliği sağlamak zordur
• Bu nedenle;
– Testlerin mümkün olduğunca hızlı ancak
güvenilir ve amaca uygun yapılması
– Sonuçların deneyimli odyoloji uzmanları
tarafından çocuğun yaşına uygun tüm test
bataryası üzerinden değerlendirilmesi
test sonuç ve sürecini olumlu etkiler.
• Bebek/Çocuklarda işitme değerlendirmesinde
amaç;
– çocuğun işitme durumunu (işitme kaybı ya
da normal işitme) ortaya koymak
– orta kulağı değerlendirmek
– konuşma bataryası kullanılarak işitsel
fonksiyonu test etmek
– çocuğun işitsel davranışlarını gözlemlemek
ve yorumlamak
• Bebeklerde/Çocuklarda işitme
değerlendirmesinde “cross-check” ilkesi
kullanılmalıdır.
• “cross-check” ilkesi, ‘hiçbir odyolojik
test sonucu bağımsız başka bir test
sonucu ile doğrulanmadan geçerli
değildir’ temeline dayanır.(Jerger ve
Hayes 1976)
• “cross-check” ilkesi;
– Çocuğun yaşına ve genel gelişime uygun
davranışsal ve elektrofizyolojik test
yöntemlerinin birlikte ve doğrulamalı olarak
kullanılmasıyla çocuğun işitsel fonksiyonunun
belirlenmesi amacını taşır.
– Odyolojik testlerin bir batarya içerisinde
kullanılması uzmanın tek bir test ile sonuca
gitmesini engellediği gibi, ek problemlerin
ortaya konmasını da yardımcı olur.
• Çocuklarda işitme kaybının tespit edilmesinde;
– öykü alma
– davranış testleri
– elektrofizyolojik testler
• Yaş ve gelişim özellikleri test bataryasının
kullanım sırasını belirleyen en önemli
faktörledir.
• Yaşla birlikte işitsel uyarana verilen
cevaplarda ve eşik şiddet seviyelerinde
değişimler olur
• Özellikle bebek hastalarda gelişim ve davranım
değişim dönemleri test yorumlamasında önem taşır.
• Gelişim dönemleri hakkında bilgi sahibi olmadan
yapılan ve yorumlanan odyolojik değerlendirmelerde;
– işitme kaybı olmadığı halde işitme kaybı tanısı konulması
– ailenin yanlış bilgilendirilmesi
– hatta çocuğun gereksiz ve zarar verici şekilde işitme cihazına
yönlendirilmesi
söz konusu olabilir.
• Bu durum özellikle prematür, gelişim geriliği ve ek
problemi olan çocuklarda daha dikkatli olmayı
gerektirir.
ÖYKÜ ALMA
ÖYKÜ ALMA
• Çocuk hastalarda işitmenin değerlendirmesi,
öykü alınması ile başlar.
• Detaylı öykü alımı sonrasında klinisyen,
– çocuğun gelişim özellikleri
– işitme becerileri
– değerlendirme sırasında test bataryasında
kullanılacak testler
– testlerin uygulama sıraları ve uygulama yöntemleri
açısından önemli bilgiler elde eder.
ÖYKÜ ALMA
• Hastayı değerlendirmeye başlamadan
önce, hasta dosyası ya da epikrizi
dikkatlice okumalı ve özellikle test
sonuçlarını etkilemesi muhtemel kulak
muayene notu değerlendirilmelidir.
ÖYKÜ ALMA
• Genel Bilgi
– Başvuru nedeni
– Problemin fark edilme zamanı
– Sözkonusu problemle ilgili olarak daha önce
neler yapıldığı
– Aile hikayesi
– Ek problem varlığı
ÖYKÜ ALMA
• Prenatal Öykü
– Annenin hamilelik öyküsü
• Perinatal Öykü
– Doğum öyküsü
• Postnatal Öykü
–
–
–
–
Hastalık öyküsü
Gelişim Öyküsü
İşitme /Dil ve Konuşma Öyküsü
Genel Davranış Öyküsü
DAVRANIŞ TESTLERİ
• Davranış test yöntemleri;
– Çocuklarda işitsel fonksiyonun tanısal
değerlendirmesinde kullanılır
– Evrenseldir.
• Motor/mental gelişim ve yaş, kullanılan
test yöntemlerinin farklılaşmasına neden
olur ancak ulaşılan sonuç aynıdır.
Davranış Gözlem Odyometrisi
(Behavioral Observation Audiometry;
BOA)
Davranış Gözlem Odyometrisi
• İşitsel uyarana cevap olarak bebeğin verdiği istemsiz
davranımların gözlenmesi temeline dayanır.
• Davranış gözlem odyometrisi 0–6 ay arasında kullanılan
bir yöntemdir.
• Test, sessiz odada hoparlör, insert kulaklık ya da
kemik vibratör kullanılarak yapılabilir (standart
kulaklık,TDH-39, bebeğin kafa boyuna uyum
sağlamadığı için kullanılmaz).
• Uygulamada, uyaranı gönderen uzmanla birlikte
davranımı gözlemek için mutlaka test asistanı
gereklidir.
• Bebek, annesinin kucağında, rahat pozisyonda, uyku
sonrası teste alınmalıdır.
Davranış Gözlem Odyometrisi
• İşitsel uyarana karşı bebeğin verdiği;
–
–
–
–
solunum değişiklikleri,
uzuv hareketliliği,
göz kırpma,
kıpırdanma davranımları
gözlenir
• Ancak bu davranımlar, tekrarlanabilir olmadığı ve eşik
değerine karşılık gelmediği için işitme duyarlılığını
test etmesine rağmen işitme eşik tespiti için
kullanılmaz
• Eşik cevabı için en belirleyici ve güvenilir davranım
emme refleksidir
Davranış Gözlem Odyometrisi
• Uyarana karşı bebekler emmeyi başlatabilir,
kesebilir, emme hızını değiştirebilir.
• Emme davranımı biberon, emzik ya da doğal
beslenme sırasında gözlenebilir.
• Bebek teste alınmadan önce aç ve emmeye
istekli olmalıdır.
• Davranımın cevap olarak kabul edilebilmesi için
uyarım-cevap zamanlamasının tutarlı ve tekrar
edilebilir olması gereklidir.
Davranış Gözlem Odyometrisi
• Bebeğin görsel olarak dikkatini dağıtacak
objelere, hareketliliğe ve aşırı yüz ifadeleri
kullanmamaya dikkat edilmelidir.
• Kullanılan işitsel uyaran modüle tonlar (Warble
Tone; WT) veya darband (Narrow Band; NB)
gürültü olabilir.
• Konuşma sesleri ile eşiklerin doğrulanması
yapılmalıdır
• Bu amaca yönelik olarak;
– alçak frekanslar için /-ba/,
– orta-yüksek frekanslar için /-sh/,
kullanılır.
– yüksek frekanslar için /-s/ sesleri
Davranış Gözlem Odyometrisi
• Zamanlama, testin tamamlanabilmesi için
önemli olduğundan alınan öykü
doğrultusunda teste başlama frekansını
belirlemek önemlidir. Örn. sensörinöral
işitme kaybı şüphesi olan bebeklerde
teste alçak frekanslarla başlayıp, yüksek
frekanslara doğru devam etmek uygun
olacaktır.
Davranış Gözlem Odyometrisi
• Test uyaranının verilmesinde zamanlama
da testi etkileyen önemli bir faktördür.
• Çok sık aralıklarla uyaran verilmesi
bebeğin uyarana alışıp davranım
değiştirmesini engeller.
Video
Davranış Gözlem Odyometrisi
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
(Visual Reinforcement Audiometry;
VRA)
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• Bebekler 6. aydan sonra motor
davranımlarının da gelişmesiyle işitsel
uyarana daha kolay yanıt vermeye
başlarlar.
• Görsel pekiştireç odyometrisi 6–36.
aylar arasında kullanılır ve işitsel
uyarana karşı çocuğun istemli olarak
oluşturduğu motor cevap hareketleri
temeline dayanır.
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• Işıklı ya da hareketli bir oyuncak ses kaynağına yakın
olarak yerleştirilir
• Önce oyuncak ile çocuğun ilgisi çekilir, sonra çocuk
oyuncağa dikkatini vermişken işitsel uyaran gönderilir.
• Bu sayede çocuğun işitsel uyaranı duyduğunda
oyuncağın hareket ettiğini fark etmesi sağlanır.
• Birkaç tekrar sonrasında önce işitsel uyaran verilerek,
uyaranı fark edince oyuncağa bakması sağlanmış olur
ve test düzeneği oluşur.
• İşitsel uyarana karşı her doğru yönelme davranımında
çocuk oyuncak hareket ettirilerek ödüllendirilir. Bu
yöntemle eşik seviyesine kadar tüm frekanslarda
cevap elde etmek mümkündür.
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• Test serbest alanda hoparlörler ile
uygulanabileceği gibi, insert kulaklık ve kemik
vibratör ile de yapılır.
• Çocuğun yaşı dikkate alınarak üst bedeni rahat
ve baş hareketleri serbest olacak şekilde
oyuncağa uygun açıyla konumlandırılmalıdır.
• İşitsel uyarana yönelme davranımından emin
olunmadan pekiştireç verilmemelidir.
• Aksi durumda cevap güvenilirliği azalır.
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• Test odasında oyuncak çeşitliliği çocuğun
dikkatini dağıtacaktır
• Bu sebeple, oda basit ve sade olmalı,
oyuncaklar sırayla ve test asistanı tarafından
çocuğun hareketli oyuncağa sürekli
yönlenmesini engellemek üzere kullanılmalıdır.
• Test uyaranı olarak NB gürültü, WT, saf ses
uyaran, konuşma sesleri, devamlılığı olan
cümleler kullanılabilir
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• Çok ileri derecede işitme kayıplı ve işitsel
uyarana şartlanmakta zorlanan çocuklar için
öncelikle dokunsal (tactile) uyaran
kullanılabilir.
• Kemik vibratör çocuğun elinin üzerine ya da
dizine konup uyaran verilir ve şartlanma
sağlanır,
• Daha sonra işitsel ve dokunsal uyaran birlikte
verilerek işitsel uyarana cevap oluşturulur.
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
• İşitme hassasiyet,i 1 yaş üzeri çocuklar için
erişkin seviyesine (10–15 dB) yakındır.
• Risk grubu bebeklerde konuşma frekanslarında
işitme yaklaşık 20 dB seviyesindedir
• Görsel pekiştireç odyometrisi sağ ve sol
taraftan verilen uyarana karşı çocuğun yön
tayin etmesi beklenerek de uygulanabilir.
• Test yöntemi aynı olsa da sesin geldiği tarafa
lateralizasyon cevabı beklendiğinden
Conditioning Orienting Response
Audiometry;COR adını alır.
Videolar
Görsel Pekiştireç Odyometrisi
Oyun Odyometrisi
(Play Audiometry)
Oyun Odyometrisi
• 1956 yılında Lowell ve ark. tarafından
tanımlanmıştır
• Oyun odyometrisi, 3 yaştan büyük ve normal
gelişimi olan çocuklar için, akustik uyarını her
duyduğunda belirli bir motor hareket
yapmasının (sepete küp atmak gibi) istendiği
işitme test yöntemidir.
• İşitsel uyarana beklenen cevap, sepete küp
atmak, küpleri üst üste dizmek, bir oyuncağa
mandal takmak, resim parçalarını bir araya
getirmek şeklinde olabilir.
Oyun Odyometrisi
• Temel olarak oyun odyometrisinde çocuk oyuncağı
kulağına götürür, uyaranı bekler ve uyaranı duyunca
oyuncağı sepete atar.
• Test açısından en dikkat edilmesi gereken durum
çocuğun işitsel uyaranı duyduğundan emin olmaktır.
• Aksi durumda ses verilmediğinde de geliştirilen motor
hareket hem zaman kaybına hem de çocuğun kafasının
karışmasına ve olumsuz tecrübeye neden olunur.
• Başlangıç şiddet seviyesi tespiti deneme yanılma
yoluyla yapılmamalı, test öncesi alınan öykü ve test
öncesi çocukla kurulan iletişim yol gösterici olmalıdır.
Oyun Odyometrisi
• Test uyaranı serbest alan hoparlörleri,
insert kulaklık, standart kulaklık, kemik
vibratör kullanılarak iletilebilir,
• Tüm uyaran tipleri kullanılabilir.
• Ebeveynin test odasına alınması bazı
çocuklar için dikkat dağıtıcı ve testi
engelleyici olsa da pek çok çocuk için
güven oluşturur
Oyun Odyometrisi
• Çocuk teste uyum sağlamaz ve yapmak istemezse test
oturumunun yönetimini çocuğa bırakmak yerine
alternatif oyunlar ve objelerle dikkati ve isteği
toplanmaya çalışılmalı ve teste devam edilmelidir.
• Bazı çocuklar için aile bireylerinden yardım alınabilir,
• Farklı test odası, oyun sandalyesi ya da ödüllendirme
yöntemi denenebilir.
• Test süresi hakkında çocuğa bilgi vermek de teste
devam için önemli yarar sağlayabilir.
• Ancak test yöntemini değiştirmek, en son çözüm
olmalıdır.
• Çocuk her zaman çocuktur ve her an yeni bir sürprize
hazırlıklı olmak gereklidir.
Video
Oyun Odyometrisi
İşitsel Uyarana Karşı Yaşa Bağlı Olarak Değişen Eşik Değerleri
YAŞ
DAVRANIM
WT UYARAN
(dBSPL)
KONUŞMA
UYARANI
(dBHL)
GÜRÜLTÜ
(dBSPL)
0-6 hafta
Göz kırpma
78
40-60
50-70
6 hafta-4 ay
Baş döndürme
70
47
50-60
4-7 ay
Lateral yönelme
51
21
40-50
7-9 ay
Direkt lateral dönme
45
15
30-40
9-13 ay
Aşağıya lokalizasyon
38
8
25-35
13-16 ay
Aşağı/yukarı
lokalizasyon
32
5
25-30
16-24 ay
Her yöne lokalizasyon
tamamlanır
25
5
25
UYARANI
Test Yöntemi
Yaş
aralığı
Beklenen
cevap
Beklenen sonuç
Kısıtlılıkları
Davranış gözlem
odyometrisi
0-6 ay
İşitsel uyarana
karşı
refleks
davranımı
İşitme
duyarlılığı
hakkında
önemli
bilgi sağlar
Dikkatli gözlem
gerektirir, beslenme tüpü
ile beslenen çocuklarda
test uygulanamaz
Görsel pekiştireç
odyometrisi
6-36 ay
İşitsel uyaran
karşı
görsel
pekiştirece
şartlanmış
dönme
davranımı
Cevap
şartlanmış
olduğu için aynı
seansta
birkaç
frekansda
bilgi
sağlar
Kulaklığı takmayan
çocuklardan ayrı ayrı
kulak bilgisi elde
edilemez
Oyun
odyometrisi
36 ay- 5
yaş
İşitsel uyarıma
cevap
olarak
öğrenilmiş
motor hareket
Eşik seviyesinde ve
tüm
frekanslarda
güvenilir cevap elde
edilir
Çocuğun dikkatini uzun
süreli aynı oyun ile
sağlamak zordur
Test Yöntemi
Yaş
aralığı
Beklenen
cevap
Beklenen sonuç
Kısıtlılıkları
Akustik
immitans
ölçümü
Tüm yaşlar
Objektiftir
Orta kulak ve işitsel
refleks arkı bilgisini
verir
test sonuçlarını olumsuz
etkilmesi nedeniyle
sakin durmayan
çocuklarda testi
yapabilmek zordur
TEOAE
Tüm yaşlar
Objektiftir
İç kulak dış tüy
hücrelerinin
normal
fonksiyonunu gösterir
Sakin ve konuşmadan
test yapılmalıdır,
Hafif dereceye kadar
işitmeye duyarlıdır.
İşitme kaybı derecesini
göstermez
DPOAE
Tüm yaşlar
Objektiftir
İç kulak dış tüy
hücrelerinin
normal
fonksiyonunu gösterir
Sakin ve konuşmadan
test yapılmalıdır.
Orta dereceye kadar
işitmeye duyarlıdır.
İşitme kaybı derecesini
göstermez
Test Yöntemi
ABR (klik
uyarım)
ABR
uyarım)
ASSR
Yaş
aralığı
Tüm yaşlar
(tonal
Beklenen
cevap
Objektiftir
Beklenen sonuç
İşitsel
üzerindeki
merkezlerin
bütünlüğünü
eder
yol
teyit
Kısıtlılıkları
Uykuda ya da sedatize
durumda test
yapılmalıdır.
Davranışsal testlerin
yerini tutamaz. İşitme
testi değildir
Tüm yaşlar
Objektiftir
İşitsel yol
üzerindeki
merkezlerin
bütünlüğünü teyit
eder
Frekansa spesifik
eşik bilgisi sağlar
Uykuda ya da sedatize
durumda
test
yapılmalıdır.
Tüm yaşlar
Objektiftir
Odyometrik
eşiklere
yaklaşık
sonuç elde edilebilir
Uykuda ya da sedatize
durumda test
yapılmalıdır. Test süresi
uzundur, normal
işitmede cevaplar
odyometrik eşiklerle
uyumlu değildir.
Vaka 1
• M.K ve S.K. , ikiz
Vaka 1- M.K.
M.K. 4,5 yaş, erkek
Konuşmada gerilik
2-3 kelimeyi yan yana kullanamıyor
/k/ fonemi yerine /t/ fonemini
kullanıyor
• Anne-baba işitme kaybından
şüpheleniyor ama emin değiller
• 7 aylıkken NSVY ile 1600 gr doğmuş,
•
•
•
•
Vaka 1- M.K.
• Normal KBB muayenesi
• Odyolojik tetkik
– Serbest alanda VRA
Yüksek şiddette sese tepki mevcut
Konuşma sesine 30 dB HL de cevap mevcut
Yüksek şiddette minimal akustik refleks mevcut
İşitmesinin normal ya da normale yakın olduğu
düşünülmüş
» Aileye bilgi verilmiş, 1 ay sonra kulaklıklarla test yapmak
üzere kontrole çağrılmış
» Konuşma gecikmesi yönünden özel eğitim için
yönlendirilmiş
»
»
»
»
Vaka 1- S.K.
• S.K. 4,5 yaş, erkek
• Konuşmada gerilik
• 2-3 kelimelik cümle kurabiliyor,
arkasından seslenildiğinde bakıyor,
telefon-kapı sesine bakıyor
• Aile ikiz eşi ile aralarında özel bir
konuşma olduğunu belirtiyor
• 7 aylıkken NSVY ile 1800 gr doğmuş
Vaka 1- S.K.
• Normal KBB muayenesi
• Odyolojik tetkik
– Serbest alanda VRA
Tepkileri güvenilir
Konuşma sesine 30 dB HL de cevap mevcut
Yüksek şiddette minimal akustik refleks mevcut
İşitmesinin normal ya da normale yakın olduğu
düşünülmüş
» Aileye bilgi verilmiş, 1 ay sonra kulaklıklarla test yapmak
üzere kontrole çağrılmış
» Konuşma gecikmesi yönünden özel eğitim için
yönlendirilmiş
»
»
»
»
Vaka 1- M.K.
• 3 yıl sonra (7,5 yaşında) Pediatristi
işitme kaybı şüphesi ile konsültasyon
istemiş
• Odyolojik tetkik
» Kulaklıklarla test yapıldı
» Yüksek frekanslara doğru ani düşüş gösteren S/N
işitme kaybı
» İkiz eşinin de işitme testinin yapılması önerildi
M.K.
Vaka 1- M.K.
• Elektrofizyolojik ölçüm sonuçları işitme
kaybı ile uyumlu
• İşitme cihazı ile özel eğitim önerildi
• Kontrol sürecinde implant önerildi, aile
kabul etmedi.
Vaka 1-S.K
• İkiz eşinin yanlarında olmadığı için test
yapılmasının faydalı olacağı anlatıldı
Yapılan uyarılar ışığında çocuklarını daha
dikkatli gözlemlemişler ve 1 yıl sonra
kontrole getirdiler
• Odyolojik tetkik
» Kulaklıklarla test yapıldı
» Yüksek frekanslara doğru ani düşüş gösteren S/N
işitme kaybı
S.K.
Vaka 1- S.K.
• Elektrofizyolojik ölçüm sonuçları işitme
kaybı ile uyumlu
• İşitme cihazı ile özel eğitim önerildi
Vaka 1
• Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test
yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması,
doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi)
Ör.vaka 4,5 yaşında ama serbest alanda
değerlendirilmiş.
• Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil
test bataryası kullanılması gerektiği
unutulmamalı
• Test uygulamasının ilk olarak mutlaka klinikte,
klinisyen tarafından yapılması gereklidir.
Örn. Oyun odyometrisi uygulaması klinikte
yapılmalıdır, evde çalışılması önerilmemelidir.
Vaka 2
• K.T., 2 yaş 5 ay, kız
• Konuşma gecikmesi
• Daha önce yapılan testinde orta-ileri
derecede işitme kaybı tanısı konmuş
• ABR de işitme kaybı lehine olduğu düşünülen
uzamış latanslı dalga elde edilmiş
• İşitme cihazı önerilmiş. Cihazı takmak
istemiyormuş, sürekli ağlıyormuş.
• Seslere bazen tepki veriyormuş, bazen
vermiyormuş.
• İşitme kaybı olup olmadığından emin değiller
Vaka 2
• Serbest alanda VRA ile test yapıldı
• Tepkileri ve davranımları çok yavaş
• Frekansa spesifik konuşma uyaranlarına
olan cevaplar;
40 dB
40 dB
55 dB
Vaka 2
•
•
•
•
OKB; bilateral 0 daPa
Bilateral akustik refleks elde edildi
Bilateral TEOAE ve DPOAE cevabı var
Bilateral 30 dB nHL de, uzun latansa sahip V.
dalga mevcut
• İşitme kaybı olmadığı düşünüldü, Pediatrik
Nöroloji konsültasyonu istendi.
Vaka 2
• Tanı : MMR
• Sonuç: Bilateral normal işitme. MMR için
özel eğitim önerildi.
Vaka 2
• Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test
yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması,
doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi,
gelişimsel öykünün iyi değerlendirilmesi)
Ör.vakada MMR mevcut, test sırasında
tepkileri yavaş, ancak bu gözlem yoruma
katılmamış, elde edilen eşiklere göre cihaz
önerilmiş.
• Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil
test bataryası kullanılması gerektiği
unutulmamalı
• Test yorumuna katkısı sağlanmazsa iyi yapılan
gözlemin bir anlamı olmaz.
Vaka 3
• E.O., 5 aylık, kız
• Pediatri bölümündeki kontrolü sırasında
bir üniversitenin Nöroloji Bölümünde
BAEP yapılmış
Vaka 3
• 80 dBnHL’deki bulgular(msn)
I.
II.
III. IV.
Sağ 1.83 2.92
4.48 5.88
Sol 1.81 2.52
4.20 5.68
V.
6.55
6.46
• Latanslarda gecikme olduğu ve bebekte
işitme kaybı olduğu rapor edilmiş.
Vaka 3
• Serbest alanda davranımlarına bakıldı.
•
•
•
•
» Sese cevabı çok belirgin
» Lokalizasyon yapıyor
» Frekansa spesifik konuşma uyaranlarına ort. 20 dB de
dinleme davranışı mevcut
OKB: bilateral 0 daPa (1000 Hz)
Bilateral TEOAE (+)
Bilateral AABR (+)
Sonuç: Normal işitme. Elde edilen latans
değerinin yaşı ile uyumlu olduğu anlatıldı.
Vaka 3
• Çocuk testinde deneyimli klinisyen (doğru test
yöntemi, test yönteminin doğru kullanılması,
doğru gözlem, çocukla iletişim kurma becerisi,
gelişimsel öykünün iyi değerlendirilmesi)
• Pediatrik değerlendirmede tek bir test değil
test bataryası kullanılması gerektiği
unutulmamalı
• Maturasyonel değişikliklerin çok iyi bilinmesi
klinisyeni hatadan uzaklaştırır
Vaka 4
A.G. , 2,5 yaş, kız
İşitme kaybı
Doğduğundan beri duymuyormuş
Gittikleri üniversitenin KBB bölümünde
ABR yapılmış, bilateral cevap alınamamış
• Total işitme kaybı olduğu fayda
görmeyeceği için cihaz önerilemeyeceği
söylenmiş.
•
•
•
•
Vaka 4
• Kooperasyonu çok iyi olduğu için serbest
alanda oyun odyometrisine şartladırıldı.
Şartlandıktan sonra ınsert kulaklıklarla
oyun odyometrisi yapıldı.
• OKB: Bilateral 0 daPa
• Bilateral akustik refleks yok
• Bilateral TEOAE ve DPOAE cevabı yok
• Bilateral ABR cevabı yok
Vaka 4
• Tanı: Bilateral çok ileri derecede S/N
işitme kaybı.
• Bilateral işitme cihazı ve özel eğitim
önerildi (Koklear implant adayı)
Teşekkür ederim
aydangenc@gmail.com