enfeksiyon hastalıkları,vitamin b

advertisement
ENFEKSİYON HASTALIKLARI
dr aydoğan lermi, Enfeksiyon, enfeksiyon
hastalıkları, enfeksiyon uzmanı
Enfeksiyon, infectious, enfeksiyon hastalıkları, enfeksiyon
uzmanı, Enfeksiyonlu Yara, Nörolojik Hastalıklar, Kemik
İltihabı, Kronik Otit, Akciğer Hastalıkları, Orta kulak
İltihabı, Hepatit B, Hepatit C, KOAH – Kronik Obstrüktif
Akciğer Hastalığı, İdrar Yolu enfeksiyonu, Grip, Bruselloz,
Febril Nötropeni, Enfeksiyon Hastalıkları, Bulaşıcı
Hastalıklar, Anaerob Enfeksiyonlar, Aort Kapağı Hastalıkları,
Saman Nezlesi (Alerjik Rinit), Mide-Bağırsak enfeksiyonları,
HIV, AIDS, Viral Enfeksiyon, Üriner Enfeksiyon, Hepatit A,
Boğaz İltihabı, Grip, Halsizlik, İshal, Kalp Ağrısı, Göz
Ağrısı, Enterit, Bronşit, Ateş, Bakteriüri, Cilt Hastalıkları,
Karın Ağrısı, Kızamık, Tifo, Pnömoni, solunum yolu
enfeksiyonları, Beyin enfarktüsü, Sarılık, Menenjit, Kuduz
(hidrofobi), Kuduz, Lenfanjit, lenfadenit, sinüzit, Böbrek
İltihabı, nefrit, rinit, anjin, akıntı, döküntü, kaşıntı,
bulantı, kusma, ishal, kanlı ishal, kist, karaciğerde kist,
köpek kisti, kediden bulaşan, köpekten bulaşan, evcil
hayvanlardan bulaşan, yemekten bulaşan, sulardan bulaşan,
havuzdan bulaşan, cinsel yolla bulaşan, temasla bulaşan,
terlikten bulaşan, keneyle bulaşan, kene ile bulaşan, fareyle
bulaşan, kanalizasyon, fosseptik, havludan bulaşan, tuvaletten
bulaşan, kirli su, kirli sularla bulaşan, baş ağrısı, burun
akıntısı, nezle, mayasıl, hemoroit, sifiliz, bel soğukluğu,
şankr, şankroid, frengi, konjonktivit, sivilce, apse, kabuk,
içi cerahatli, irin, irinli, apse boşaltma, düşük, doğumsal,
genetik, idrarda yanma, kokulu akıntı, koyu akıntı, beyaz
akıntı, akıntı ve kaşıntı, akıntı ve yanma, akıntı ve kanama,
akıntı ve ateş, peniste akıntı, penis ucunda kaşıntı, peniste
yanma, peniste yara, vajinada yara, kanlı idrar, kanlı akıntı,
cerahatli akıntı, kanlı dışkılama, yeşil dışkılama, sulu
dışkılama, makatta yara, anüste akıntı, makatta kanama, tırnak
kırılması, tırnaklarda bozulma, mantar, mantar enfeksiyonu,
tırnak mantarı, cilt mantarı, mantar tedavisi, akıntı
tedavisi, tırnak tedavisi, adet kesilmesi, gebelik
enfeksiyonu, bebek enfeksiyonu, çocuk enfeksiyonu, cilt
enfeksiyonu, tırnak enfeksiyonu, karaciğer hastalıkları,
karaciğer enfeksiyonu, safra kesesi enfeksiyonu, kemik
enfeksiyonu, dalak enfeksiyonu, göz enfeksiyonları, göz kapağı
enfeksiyonu, cilt enfeksiyonları, döküntülü enfeksiyonlar,
tırnak enfeksiyonları, sinüzit, sinüs, göz, konjonktivit,
otit, kulak zarı, zatürre, zatürre, pnömoni, pnömoni, akciğer
enfeksiyonu, ince hastalık, tüberküloz, toplumdan bulaşan,
havadan bulaşan, öksürükle bulaşan, nefesle bulaşan, okuldan
bulaşan, parazit, bağırsak paraziti, solucan, solucan
tedavisi, parazit tedavisi, kurt tedavisi, dışkıda solucan,
dışkıda kurt, dışkıda parazit, kilo kaybı, kilo alamama,
Nörit, Nöritis, Nevrit, Nevritis, Nevralji, meningoensefalit,
ensefalo myelitler, düşük araştırması, torch, toksoplazma,
rubella, rubeola, 5. Hastalık, 6. Hastalık, kızamıkçık,
antibiyotikler, anti viraller, virüs, virus, barsak
enfeksiyonu, ishal, dizanteri, kolera, amipli dizanteri,
basili dizanteri, rota, adeno, rota virüs, adeno virüs, viral
enfeksiyonlar, mantar enfeksiyonları, memede apse, vajinada
kaşıntı akıntı, vajinada kanlı akıntı, hpv, aids nedir,
hepatit nedir, zatüre nedir, menenjit nedir, enfeksiyon nedir,
enfeksiyonu ne demek, osteomyelit, osteokondrit, zona, hsv,
zona zoster, abdomen, periton, peritonit, apandisit, nefrit,
piyelonefrit, sistit, üretrit, üretero vesikal reflu, hepato
renal sendrom, salpenjit, salpingo ooforit, pid, pelvik
inflamatuar hastalık, pelvis enfeksiyonları, jinjivit, diş
apsesi, diş enfeksiyonları, parotit, kaba kulak, rinit, rektal
apse, peri anal enfeksiyon, kemik eklem enfeksiyonları,
artrit, kemik enfeksiyonu, eklem enfeksiyonu, kronik
osteomyelit, perianal apse, ülseratif kolit, crohn, kron,
çölyak, divertikül, divertikülit, balık zehirlenmesi, gıda
intoks, gıda zehirlenmesi, gıdalar ile bulaşan enfeksiyonlar,
sulardan bulaşan enfeksiyonlar, epiglottit, özefajit, gastrit,
helikobakter pilori ,hpv aşısı, aşılar, zatüre aşısı, grip
aşısı, influenza aşısı, menenjit aşısı, çocukluk aşıları,
evlilik testleri, çocukluk çağı hastalıkları, döküntülü
enfeksiyonlar, bulaşıcı enfeksiyonlar, tatilde oluşacak
enfeksiyonlar, seyahat hastalıkları, sıtma, sivrisinekler ile
bulaşan enfeksiyonlar, kenelerden bulaşan enfeksiyonlar, kene,
sivrisinek, farelerden bulaşan enfeksiyonlar, kırım Kongo
kanamalı ateşi, ebola, ebola enfeksiyonu, ebola nedir, ebola
tedavisi, kkka, döküntü, kaşıntı, koma, yoğun bakım, yoğun
bakım enfeksiyonları, ventilatör ilişkili pnemoni, hastane
enfeksiyonları, vektör, trikomonas vajinalis, gardnerella
vajinalis, giyardiya, trişinella, e. Coli, pseudomonas, beta,
beta enfeksiyonu, boğaz enfeksiyonu, yüksek ateş boğaz ağrısı,
üşüme titreme, titreme terleme, döküntü kaşıntı, idrarda
yanma, idrar yolu enfeksiyonu, peniste yanma, idrar yaparken
yanma sızlama, idrarda koyulaşma, idrarda koku, dışkıda kötü
koku, kötü kokulu akıntı, cerahatli akıntı, şant, şant
enfeksiyonu, anal yolla bulaşan, oral yolla bulaşan, sex ile
bulaşan, sex, anal sex ile bulaşan, seks, seks ile bulaşan,
anal seks ile bulaşan, anal seks, oral seks ile bulaşan
enfeksiyon, meni ile bulaşan, vajinal salgılar ile bulaşan,
tükürükten bulaşan, kondom, kondom kullanımı, dildo ile
bulaşan enfeksiyon, dövme ile bulaşan enfeksiyonlar, vücut
deldirme, piercing, steril, steril olmayan, dezenfeksiyon,
pansuman,
VİTAMİN B-12
Makrositer Anemi;
Vitamin B 12 eksikliği diyetle alınan vitamin yetmediği
durumlarda yada vücudun alınan vitamini kullanamadığı
durumlarda ortaya çıkar. Vitamin B12 eksikliği kansızlığa yol
açar (makrositer anemi ).
Vitamin B12 eksikliği neden olur?
Birçok sebep Vitamin B12 eksikliğine yol açabilir. En önemli
sebep gıda ile yeterli vitamin alamamaktır ayrıca:
İnce bağırsağın bir kısmının alınması,
İleri yaş,
Asit azaltan mide ilaçlarının uzun süre kullanılması,
Atrofik gastrit ( mide de gastrit ):
Helikobakter pilori enfeksiyonuna,
Demir eksikliği anemisine,
Kronik alkolizme,
Otoimmünite ye bağlı olabilir.
Vitamin emilimini bozan durumlar;
Kron hastalığı,
Kistik fibrozis,
Celiak hastalığı,
Whipple hastalığı,
Tüberküloz,
Pankreatit,
Pernisiyöz anemi ( mideden salgılanan intrensek
faktör eksikliğne bağlı anemi),
AİDS,
Yetersiz Vitamin B12 alımı;
Uzun süreli vejetaryen yaşam,
Vejetaryen annenin anne sütü alan çocukları,
Hamilelikte kötü beslenme,
Kötü beslenme,
Kronik alkolizm.
Barsak içeriğinin hareketsiz kalması sonucu Vitami nB12
eksikliği;
Barsak darlıkları,
Barsak poşları,
Barsaklar arası bağlantı ve geçiş,
Kör loop sendromu.
Barsak tıkanması;
Diyabet,
Skleroderma,
Amiloidoz.
Radyasyon tedavisine bağlı barsak iltihapları,
Vitamin B12 kullanım bozukluğu;
Enzim eksikliği,
Kanser,
Kötü beslenme,
Vitamin B12 ihtiyacının artması,
Hipertiroidi,
Barsak kurtları,
Büyüme çağı,
Diğer anemilerin varlığı.
Nitröz Oksit kullanımı;
Sık aralıklarla nitröz oksit kullanımı,
Tek seferde 6 saatten fazla nitröz
oksit
kullanımı.
Metabolik hastalıklar;
Metilmalonikasidüri,
Homosistinüri.
Vitamin B12 eksikliği kimlerde ortaya çıkar?
Alkolikler,
50 yaş üstü insanlar,
Kötü beslenenler,
Vejetaryenler,
Vejetaryenlerin anne sütü alan bebekleri,
Şeker hastalığı için biguanid ilaç kullananlar,
Tüberküloz tedavisinde PAS kullananlar,
Ağızdan kalsiyum şelat kullananlar,
Kolsişin kullananlar,
Neomisin kullananlar,
Cimetidin kullananlar,
Kolestiramin kullananlar da B12 vitamin eksikliği
görülebilir.
Vitamin B12 ne şikayete sebep olur?
Vitamin B12 eksikliği sonucu birçok şikayet ortaya çıkar bu
şikayetlerin bir kısmı kansızlık sonucu gelişir:
El ve ayaklarda karıncalanma, uyuşma,
Kabızlık ve ishal atakları,
Dilde iğne batması hissi,
Dilde kızarıklık, şişme ve papillalarda silinme,
Kilo kaybı,
Yeşil – mavi renk körlüğü,
Halsizlik, çabuk yorulma,
Solukluk,
Sürekli tokluk hissi,
Tat algısında bozukluk,
Sersemlik hali,
Depresyon,
Karanlıkta denge bozukluğu, düşme atakları,
Kulak çınlaması,
Dudaklarda çatlama,
Ciltte sarılık, solukluk,
Ateş,
Ayak ve bacaklarda vibrasyon hissinin kaybı,
Ayağa kalkınca baş dönmesi,
Taşikardi.
Vitamin B12 eksikliği nasıl teşhis edilir.
Hastalık basit kan testleri ile kolayca teşhis edilir. Vitamin
B12 eksikliği şüphesinde kanda:
Tam kan sayımı,
Vitamin B12,
Folik asit,
Demir,
Demir bağlama kapasitesi,
Ferritin,
Periferik yayma testleri yapılmalıdır.
Vitamin B12 eksikliği tespit edilmiş ise aşağıdaki testler
eksikliğin nedenini araştırmak amacıyla yapılır:
Tam kan sayımı,
Vitamin B12 seviyesi,
Metilmalonik asit( MMA): Vitamin B12 eksikliği olup
olmadığını gösterir,
Homosistein seviyesi: vitamin B12, folat ve Vitamin B6
eksikliğinde artar.
Shilling testi: nadiren yapılır.
Eritrosit folat seviyesi,
Gastrin seviyesi,
İntrensek faktör seviyesi, normalde midede yapılır
pernisiyöz anemide azalır.
Kemik iliği incelemesi.
Bu testler vitamin B12 eksikliğinin kökenini araştırmakta
kullanılan testlerdir.
Vitamin B12 eksikliği nasıl tedavi edilir?
Ağızdan Vitamin verilmesi; emilim bozukluğu yoksa
tercih edilen yöntemdir.
Vitamin enjeksiyonu: ağızdan emilimin bozuk olduğu
durumlarda tercih edilir. Haftada 2-4 kez enjeksiyon
yeterlidir. Düzelme sağlandıktan sonra ayda bir
enjeksiyona geçilir.
Antibiyotik tedavisi: barsakta aşırı bakteri çoğalması
vitamin emilimini bozar. Bakteriler vitamin B12 yi
kullanır. Bu durumda antibiyotik verilerek bakteri
çoğalması durdurulur ve vitamin emilimi düzelir
Referanslar:
1. American Academy of Family Physicians
http://www.aafp.org/
2. National Institutes of Health Office of Dietary Supplements
http://ods.od.nih.gov/
3. College of Family Physicians Canada
http://www.cfpc.ca/
4. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
5. Beers MH, Porter RS, Jones TV, eds. The Merck Manual of
Diagnosis and Therapy . 18th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck
Research Laboratories; 2006.
6. Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of Diagnosis and
Therapy . 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research
Laboratories; 1999.
7. DynaMed Editorial Team. Pernicious anemia. EBSCO DynaMed
website.
Available
at:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated April 27,
2010.
8. Kasper DL, Braunwald E, Fauci AS, eds. Harrison’s
Principles of Internal Medicine . 16th ed. New York, NY:
McGraw-Hill Companies, Inc; 2005.
9. Morrison G, Hark L, eds. Medical Nutrition and Disease .
2nd ed. Malden, MA: Blackwell Science, Inc; 1999.
10. Stipanuk MH. Biochemical and physiological aspects of
human nutrition . Philadelphia, PA: WB Saunders Company; 2000.
11. Whitney EN, Rolfes SR. Understanding Nutrition . 9th ed.
Belmont, CA: West/Wadsworth; 2002
ÜLSERATİF KOLİT
Kolit; Kolitis
hastalığı.
ülseroza;
İltihabi
barsak
Ülseratif kolit kronik iltihabi bağırsak hastalığıdır.
Bağırsakda iltihap ülser kanama atakları ile seyreden kronik
iltihaplara neden olur. İltihabi barsak hastalığıdır. İltihabi
barsak hastalıkları iki tanedir: ülseratif kolit ve kron
hastalığı. Bu hastalıklarda genetik ve ailesel bir eğilim
vardır. Hastalık kesintisiz kolon ülseri şeklide dir. Arada
iyi bölümler yoktur. İltihabi barsak hastalığına yakalanmış
kişilerde kolon kanseri görülme şansı yüksektir. Her iki
hastalık da beyaz tenlilerde ve sanayileşmiş ülkelerde daha
fazla görülür. Cins ayrımı yapmaz erkek kadın eşit tutulur.
Her yaşta görülse de hastalar genellikle 15 – 35 yaşında
teşhis edilirler, çok az bir hastada teşhis 50-70 yaşında
konur. Çocuk yaşta ortaya çıkan vakalarda büyüme gelişme
geriliği sık görülür. Ülseratif kolit hastalarında kolon
kanseri daha sık görülür.
Ülseratif kolit sebebi nedir?
Ülseratif kolit hastalığının sebebi belli değildir. İmmün
sistemin aşırı cevap vermesine bağlı olarak bağırsakların
hasar görmesi olarak kabul edilir. İltihabi barsak
hastalıkları ailesel ve genetik bir özellik taşır. Yani ailede
var ise sizde de ortaya çıkma ihtimali yüksektir. Mikrobik
olduğu iddia edilmiş ancak kanıtlanmamıştır.
Ülseratif kolit belirtileri nelerdir?
Ülseratif kolit ataklar halinde seyreder,
dönemleri görülür, en sık görülen şikayetler:
arada
iyilik
İshal, kanlı ishal,
Kramp tarzında karın ağrıları,
Rektal kanamalar,
Kansızlık,
Kilo kaybı,
Yorgunluk, çabuk yorulma,
Bulantı,
Ateş tir.
Hastalık anüsten başlayıp kalın bağırsağın üst kısımlarına
doğru ilerler. En tehlikeli komplikasyon toksik megakolon dur.
Barsağın bir bölümünün felç olması sonucu ani karın ağrısı,
şişme ve ateş ile ortaya çıkan çok acil ve ölümcül tablodur.
Ülseratif kolit teşhisi nasıl konur?
Hasta şikayetleri ve muayene bulguları teşhise yardımcıdır.
Kan ve dışkı testleri yapılır, baryumlu mide barsak filmleri
değerli bulgular verir. Kesin tanı kolonoskopi ile alınan
parçanın patolojik incelemesi ile konur.
Ülseratif kolit teşhisine yardımcı olan kan testleri:
pANCA (Perinükleer antinötrofilik sitoplazmik
antikor ):
Ülseratif kolit hastalarının yarısında pozitiftir.
ASCA (Saccharomyces cerevisiae antikorları), IgG
ve IgA:
Ülseratif kolit hastalarının dörtte birinde pozitif
bulunur.
Hastalığın takibi sırasında
Dışkı testleri,
Kan sayımı,
Demir, TDBK,
Sedimantasyon ve
CRP takibi yapılmalıdır.
Ülseratif kolit tedavisi :
Ülseratif kolit hastalığının tedavisinde ilk basamak diet
değişikliğidir: şikayetleri arttıran gıdaların kesilmesi
istenir. Her hastada farklı olsa da ortak özellikler olarak:
Kümes ürünleri,
Sera ürünleri ve
Yüksek fiber içeren ürünler Ülseratif
şikayetlerini arttırdığı için ilk etapta kesilir.
kolit
İkinci etapta ilaç tedavisi gelir. Aşağıdaki ilaçlar Ülseratif
kolit tedavisinde kullanılır:
Aminosalisilatlar: sülfosalazin, mesalazin, olsalazin,
vb,
Anti İnflamatuar ilaçlar: prednizon, metilprednizon,
budesonide, vb,
İmmün modifiye ilaçlar: azatiopürin, 6-merkaptopürin,
cyclosporin, vb,
TNF – inhibitörleri : infliximab, adalimumab,
etanercept, certolizumab, golimumab, vb,
Antibiyotikler:
metronidazole,
ampicilin,
ciprofloksasin, vb,
İlaçlar ile kontrol edilemeyen Ülseratif kolit hastalarında
iltihaplı barsak kesiminin cerrahi olarak çıkarılması
gerekebilir. Cerrahi olarak çıkarılsa da hastalık
alevlenebilir. Ülseratif kolit hastalığına bağlı tıkanma ve
fistüllerde de cerrahi onarım gerekmektedir.
Ülseratif kolit hastalığının yan etkileri tedavi almayan
hastalarda daha sık görülür. En sık görülen yan etkiler:
Artrit : eklem iltihapları;
Kalça, diz, omuz, bilek gibi büyük eklemleri
tutan ve biri düzelip diğeri başlayan kronik eklem
iltihaplarıdır.
Göz iltihapları,
Karaciğer iltihapları,
Böbrek taşları,
Deri döküntüleri,
Kemik erimesi,
Kolon kanseri dir.
Referanslar:
1. American Gastroenterological Society
http://www.gastro.org/
2. Crohns and Colitis Foundation of America
http://www.ccfa.org/
3. The Canadian Association of Gastroenterology
http://www.cag-acg.org/default.aspx/
4. Crohns and Colitis Foundation of Canada
http://www.ccfc.ca/English/index.html/
5. About ulcerative colitis and proctitis. Crohns and Colitis
Foundation
of
America
website.
Available
at:
http://www.ccfa.org/info/about/ucp . Accessed July 9, 2008.
6. Goroll AH, Mulley AG, Mulley AG Jr. Primary Care Medicine .
4th ed. Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2000.
7. Ulcerative colitis. National Digestive Diseases Information
Clearinghouse, National Institute of Diabetes and Digestive
and
Kidney
Diseases
website.
http://digestive.niddk.nih.gov/ddiseases/pubs/colitis/index.ht
m .
8. Ulcerative colitis patient education resources. Digestive
Health Initiative. American Gastroenterological Society
website. http://www.gastro.org/wmspage.cfm?parm1=4024 .
9. Yamada T, Alpers DH. Textbook of Gastroenterology . 4th ed.
Philadelphia, PA: Lippincott Williams & Wilkins; 2003
HİPERTİROİDİ
Graves Hastalığı; Tiroid bezinin fazla çalışması;
Over aktif Tiroid;
Hipertiroidi tiroid bezinin fazla çalışması ve fazla hormon
salgılaması sonucu ortaya çıkan tablodur. Tiroid bezi kelebek
şeklinde ve boyun ön tarafında yer alan bir organdır ve Tiroid
hormonları salgılar. Tiroid hormonları yani T3 ve T4 hormonu
metabolizmayı kontrol eden en önemli hormonlardır.
Tiroid hormonları:
Kilonuz,
Günde kaç kalori yaktığınız,
Kendinizi nasıl hissettiğiniz,
Vücut ısınız,
Ruh haliniz,
Kalp, mide, bağırdak ve sinir sisteminizin çalışmasını
doğrudan etkiler.
Tiroid hormonunun fazla çalışması kalbin hem hızlı hem
daha güçlü atmasına, çarpıntıya neden olur.
Hipertiroidi neden olur?
Tiroid hormonlarının artması birçok sebebe bağlı olabilir:
Tiroid hormonunun artmasına neden olan hastalıkların
başında Graves hastalığı gelir. Graves hastalığı:
vücudun kendi Tiroid bezine karşı savaş açması ve
yaptığı antikorların hormon salgılatmasına bağlıdır.
Tiroid nodülleri:
Toksik nodüler guatr: tiroidin bir bölgesinde
aşırı çalışan ve hormon üreten nodül olması ( buna
sıcak
nodül
denir
ve
sıcak
nodüller
kanserleşebilir),
Toksik multinodüler guatr: Tiroid bezinin içi
yüzlerce küçük hormon üreten nodülle doludur.
Tiroid iltihapları:
Otoimmün tiroidit: vücudun Tiroid bezine savaş
açması sonucu ortaya çıkan Tiroid iltihabıdır ilk
başta hipertiroidi olur daha sonra Tiroid
hormonları azalır ve hipotiroidi olur.
Subakut tiroidit: Tiroid bezinin iltihabıdır,
ileride hormon azlığına ve hipotiroidiye neden
olur.
Fazla tiroid ilacı kullanmak,
Tiroid hormonu salgılatan tümörler,
İyot içeren ilaçlar, maddeler içmek hipertiroidi ye
neden olur.
Hipertiroidi kimlerde görülür?
Hipertiroidi her yaşta ve her cinste ortaya çıkabilir.
Özellikle çocuk yaşta büyüme gelişme ve zeka gelişmesini çok
etkiler, okul başarısını bozan en önemli sebeplerdendir. Ruh
sağlığını çok etkilediğinden, birçok psikolojik problemin
altından tiroid hastalıkları çıkar. Çocuk yaştan itibaren
tiroid hormonlarına bakılmalıdır.
Aşağıdaki faktörler hipertiroidi görülme şansını arttırır:
Boyun bölgesine röntgen ışınları almak,
Cins: hipertiroidi kadınlarda daha sık görülür, 8
kadından birinde görülür,
Yaş: hipertiroidi en sık 20-40 yaşları arasında
görülür,
Hamilelik: doğum sonrası hipertiroidi ve daha sonra
hipotiroidi atakları sık görülür,
Ailede tiroid hastalıkları ve Graves hastalığı olması
riski arttırır,
Bazı viral enfeksiyonlar,
Sigara içmek,
Hipertiroidi ne şikayetlere sebep olur?
Hipertiroidi şikayetleri yavaş yavaş ve zaman içinde
geliştiğinden kolay fark edilmez. Şikayetler genellikle stres,
iş sıkıntısı, ailevi sebepler vb. durumlara bağlanır. Teşhis
genellikle başka nedenlerle yapılan araştırmalarda ortaya
çıkar. Tiroid hormonlarının artmasına bağlı olarak en sık
görülen şikayetler şunlardır:
Açıklanamayan kilo kaybı, yada tam tersine aşırı iştah
ve kilo alma,
Çarpıntı,
Sık tuvalete çıkma, bazen ishal şeklinde olabilir,
Huzursuzluk,
Titreme,
Aşırı yorgunluk ve gün içinde çabuk yorulma, uyuklama,
Yorgun kalkma,
Cinsel istekte artma yada azalma,
Kaslarda zayıflık ve erime, özellikle yaşlılarda çok
olur,
Sıcağa tahammülsüzlük,
Aşırı terleme,
Tiroid bezinde büyüme (Guatr)
Aşırı sinirlilik yada çabuk sinirlenme, kavgacı ruh
hali, geçimsizlik,
Çocuklarda konsantrasyon bozukluğu, dikkat dağınıklığı,
huzursuzluk, geçimsizlik sık görülür,
Bacaklarda kızarıklık şişlik,
Nefes darlığı,
Adet düzensizliği,
Göz şikayetleri ( Oftalmopleji):
Egzoftalmi: Gözlerde öne doğru çıkma, tek yada
her iki gözde birden olabilir, sigara içenlerde
daha sık görülür,
Göz kuruluğu,
Gözlerde kızarıklık ( sıklıkla başka sebeplere
bağlanır ),
Çift görme,
Yaşlılarda kalp
yetmezliği,
aritmi
sık
görülen
şikayetlerdir.
Hipertiroidi tanısı nasıl konur?
Şikayetleriniz
ve
muayene
bulguları
hipertiroidi
koymakta yardımcıdır, Muayenede :
Tiroid bezinin büyük olması (Guatr),
Tiroid bezi içinde nodül olması,
Hızlı nabız,
Derinin sıcak ve nemli olması,
Gözlerde büyüme ( egzoftalmi yada oftalmopleji),
Reflekslerde aşırı canlılık,
Kol ve bacaklarda güç kaybı,
Bacaklarda kızarıklık ve ödem,
tanısı
hipertiroidi bulgularıdır ancak kesin tanı laboratuar testleri
ile konur.
Laboratuar testleri:
Hipertiroidi
istenir:
düşünülen
hastadan
aşağıdaki
kan
testleri
TSH
T3, T4, Free T3, Free T4,
TSH reseptör antikorları ( TRAb)
Anti Tiroid antikorları
Anti TPO
Anti TG
Tiroid sintigrafisi ve Tiroid ultrasonu : Graves ve
diğer sebepleri birbirinden ayırmak için, nodülleri
tespit için kullanılır.
Hipertiroidi tedavisi:
Hipertiroidi tedavisi sebebe yöneliktir. Tedavide anti tiroid
ilaçlar ile tiroid bezinin fazla çalışması durdurulmaya
çalışılır. Bu konuda en sık kullanılan ilaçlar propiltiouracil
ve metimazol dür. Tüm bu ilaçlar karaciğere zarar verebilir,
döküntü, ateş ve eklem ağrıları yapabilir, kan hücrelerinin
yapımını bozabilir. Ancak birçok hipertiroidi vakasında
iyileşme sağlar ve hastalığın durdurulmasında başarıyla
kullanılırlar.
Ayrıca kalp çarpıntıları,aritmi şikayetlerini azaltmak için
betablokör ilaçlar kullanılır.
Radyoaktif iyot tedavisi:
Birçok hipertiroidi vakasında başarıyla kullanılan bir tedavi
yöntemidir. Büyük oranda kalıcı düzelme sağlar. Toksik nodüler
guatr için en uygun tedavidir. Radyoaktif iyot ağız yoluyla
içirilir. İçindeki radyoaktif iyot Tiroid dokusunda birikerek
dokuyu susturur. Dokunun büyük kısmını harap ederek yok
olmasına neden olur. Radyoaktif iyot günler içinde idrarla
atılır ve radyoaktivitesini kaybederek zararsız hale gelir. Bu
tedavi süresince hasta bir odada yalnız kalmak zorundadır.
Radyoaktif iyot tedavisinden sonra hastalar dışarıdan Tiroid
hormonu alırlar.
Cerrahi tedavi:
Fazla hormon yapılmasını durdurmak amacıyla Tiroid bezinin
cerrahi olarak çıkartılmasıdır. İlaç ve diğer tedavi
yöntemleri fayda etmez ise seçilen tedavi yoludur. Paratiroid
bezi ( kalsiyum metabolizmasına bakan hormon ) ve ses
tellerinin de kesilmesi tehlikesi vardır. Cerrahi olarak tam
çıkaramamak riski vardır.
Hipertiroidi hastalarında gözleri koruma:
Eğer hipertiroidi hastalığı ile birlikte göz problemleriniz de
var ise mutlaka gözlerinizi koruyunuz:
Uyku öncesi göz koruyucu krem,
Gün içinde yapay göz damlası,
Mutlaka kaliteli UVA+B güneş gözlüğü kullanın.
Eğer hipertiroidi ile ilgili herhangi bir şikayetiniz var ise
mutlaka basit bir kan testi ile tarama yaptırın.
Özellikle çocuklarda büyüme gelişme ve okul başarısını çok
etkilediğinden çocuklara sıklıkla Tiroid ölçümü yapılmalıdır.
Tiroid hastalıklarından korunmanın özel bir yolu yoktur.
Referanslar:
1. The American Thyroid Association
http://www.thyroid.org/
2. National Graves Disease Foundation
http://www.ngdf.org/
3. Health Canada
http://www.hc-sc.gc.ca/index_e.html/
4. Thyroid Foundation of Canada
http://www.thyroid.ca/
5. American Association of Clinical Endocrinologists. Medical
guidelines for clinical practice for the evaluation and
treatment of hyperthyroidism and hypothyroidism. Endocrine
Practice . 2002;8:457-469.
6. American Association of Clinical Endocrinologists website.
at: http://www.aace.com/ .
7.
Graves
disease.
EBSCO
DynaMed
website.:
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php . Updated June 2008.
8. Reducing your risk of hyperthyroidism. EBSCO Health Library
website.
http://www.ebscohost.com/thisTopic.php?marketID=15topicID=81 .
Updated May 2007.
9. Shomon M. Frequently asked questions on Graves disease &
hyperthyroidism.
Thyroid-Info
website.
http://www.thyroid-info.com/articles/hyperthyroidism-faq.htm .
Updated July 2008.
10. Subclinical hyperthyroidism. N Engl J Med .
2001;345:512-516.
11. Van Geest RJ, Sa sim IV, Koppeschaar HP, et al.
Methylprednisolone pulse therapy for patients with moderately
severe Graves orbitopathy: a prospective, randomized, placebocontrolled study. Eur J Endocrinol. 2008;148:229-237.
12. Weetman AP. Graves
2000;343:1236-1248.
disease.
N
Engl
J
Med.
13. Woeber K. Update on the management of hyperthyroidism and
hypothyroidism. Arch Intern Med . 2000;160:1067-1071.
14. 1/30/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php : Nyirenda MJ,
Taylor PN, Stoddart M, Beckett GJ, Toft AD. Thyroidstimulating hormone-receptor antibody and thyroid hormone
concentrations in smokers vs nonsmokers with Graves disease
treated with carbimazole. JAMA. 2009;301:162-164.
15. 7/6/2009 DynaMeds Systematic Literature Surveillance
http://www.ebscohost.com/dynamed/what.php
Download