haftalık bülten - Türkiye İhracatçılar Meclisi

HAFTALIK BÜLTEN
2 Mayıs 2017
Ali Orhan YALÇINKAYA
TİM Ekonomisti
DÜNYA
Dünya Bankası (DB) Nisan Emtia Piyasaları Görünüm
Raporu’nda 2017 ham petrol fiyat tahmini, Ocak raporundaki varil başına 55 dolarda (ortalama, Brent) sabit bırakıldı.
Bunda OPEC’in devam eden üretim kesintisi anlaşmasının
fiyatlar üzerindeki yukarı yönlü baskısıyla, ABD üretiminin
aşağı yönlü baskısının birbirini dengelemesi etkili oldu. DB,
fiyatın 2018 yılında 60 dolara yükselmesini bekliyor.
ABD
ABD’de konut fiyatlarının öncü göstergesi olarak kabul edilen Standard&Poor’s (S&P)/Case-Shiller Konut Fiyatları
Endeksi Şubat’ta bir önceki aya göre 10 ve 20 büyük kentin bileşik konut fiyatları mevsimsel etkilerden arındırılmış
olarak %0,6 ve %0,7 artarken, Composite-10 ve Composite20’de yıllık artışlar sırasıyla %5,2 ve %5,9 oldu.
The Conference Board Tüketici Güven Endeksi, Mart’taki
yükselişinin ardından Nisan’da 120,3’e geriledi. Mevcut
durum endeksi 143,9’dan 140,6’ya, beklentiler endeksi de
112,3’ten 106,7’ye düşüş kaydetti.
ABD ekonomisi 2017 birinci çeyrek ilk tahminlerinde, bir
önceki çeyreğe göre (yıllıklandırılmış) %0,7 oranında büyüdü (beklenti %1). Büyümenin, hanehalkı tüketiminin
beklentilerden daha fazla zayıflaması kaynaklı olduğu görülüyor.
ABD’de vergi reformu tasarısında kurumlar vergisinin
%35’ten %15’e çekileceği açıklanırken denizaşırı ülkelerdeki
yaklaşık 2.6 trilyon dolarlık karlara tek seferlik vergi uygulanacağı belirtildi.
EURO BÖLGESİ
Avrupa Merkez Bankası(ECB) Nisan ayı toplantısında politika değişikliğine gitmeyerek faizleri sabit tutarken politika
faizi %0, marjinal borç verme faizini %0,25 ve mevduat faizini %-0,40 seviyesinde korudu.
Öncü verilere göre, Euro Bölgesi’nde Nisan ayı yıllık enflasyonu %1,9 ile Mart’taki %1,5 seviyesinin üzerinde gerçekleşti. Beklenti %1,8 olacağı yönündeydi.
Almanya’da IFO İş Dünyası Güven Endeksi Nisan ayında
112,3 puan olan beklentilerin üzerinde 112,9 puan oldu.
Endeks Mart ayında 112,4 ve Nisan 2016’da 106,7 puan
seviyesindeydi. Cari Şartlar Endeksi Nisan ayında Mart
ayındaki 119,5 puandan 121,1 puana yükselirken (beklenti
119,2), Beklentilen Endeksi ise 105,7 puandan 105,2 puana
geriledi (beklenti 106,0).
UZAK DOĞU
Japonya Merkez Bankas (BOJ), beklendiği üzere parasal
genişleme politikasını değiştirmedi ancak enflasyon tahminini düşürdü. Banka politika denge faizini ve 10 yıl vadeli
devlet tahvili faiz hedefini değiştirmeyerek sırasıyla eksi
%0,10 ve %0 seviyelerinde bırakırken, 2017 yılı enflasyon
tahminini %1,5’ten %1,4’e düşürdü. Japonya ekonomisinin
orta düzeyde büyümeye doğru ilerleme kaydettiği ifade edilirken, ihracat ve sanayi üretimindeki artışın devam ettiği
belirtildi.
TÜRKİYE
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu Geç Likidite Penceresi faiz oranını %11,75’ten %12,25’e 50 baz puan yükselterek enflasyon görünümünde belirgin bir iyileşme sağlanana
kadar para politikasındaki sıkı duruşunu sürdürüceği mesajını verdi. Metinde iki husus dikkati çekmekte:
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
İç talepteki zayıf seyrin iyileşme gösterdiğini gözlemlediği
söylenirken; döviz kuru hareketlerinin gecikmeli yansımaları ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki baz etkisi nedeniyle
kısa vadede enflasyondaki belirgin yükselişin devam edeceğine ilişkin öngörüsü metinden çıkarılarak yakın dönemde
risk iştahında gözlenen artışın, maliyet kaynaklı baskıları
bir miktar sınırlasa da enflasyonun bulunduğu yüksek seviyelerde fiyatlama davranışlarına dair risk oluşturduğu vurgusu öne çıkıyor.
Merkez Bankası, ikinci Enflasyon Raporu’nda 2017 yılsonu
enflasyon tahmini %8’den %8,5’e (%6,6 ile %9,4 aralığında)
yükseltilirken, 2018 yılsonu enflasyon beklentisi de %6’dan
%6,4’e (%4,6 ile %8,2 aralığında) yükseltildi. TCMB ayrıca
2017 gıda fiyatları enflasyonu tahminini %9’da sabit tutarken, petrol fiyatları tahminini de (ortalama, varil başına) 57
dolardan 55 dolara düşürdü.
ken; ithalat %6,9 artış ile 18,9 milyar dolar olarak gerçekleşti. İhracatın ithalatı karşılama oranı bir önceki yılın aynı
dönemindeki %71,8 seviyesinden %76,3’e yükseldi. Mevsim
ve takvim etkisinden arındırılmış ihracat Mart ayında bir
önceki aya göre %3,7 artarken ithalatın ise %2,2 arttığını
izlemekteyiz. Yıllık bazda ise ihracat ve ithalattaki artış sırasıyla %10,9 ve %7,3 oldu.
Mevsim etkilerinden arındırılmış hizmet sektörü güven endeksi bir önceki aya göre Nisan ayında %3 oranında artarak
99,9 değerine yükselirken, Perakende ticaret sektörü güven
endeksi Nisan ayında %4,1 oranında artarak 101,6 değerini
aldı. İnşaat sektörü güven endeksi ise bir önceki ayda 85,8
iken, Nisan ayında %0,2 oranında azalarak 85,7 değerine
düştü.
Nisan ayı Kapasite Kullanım Oranı (KKO) bir önceki aya
göre %2,2 artarak 76,7’den 78,4’e yükselirken geçen yılın
aynı ayına göre artış %1,8 oldu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış olarak bakıldığında da bir önceki aya göre %1,2 ve
bir önceki yılın aynı dönemine göre %1,8 artarak 78,8 değerini aldı.
Türkiye genelinde konut satışları 2017 Mart ayında bir önceki yılın aynı ayına göre %10 oranında artarak 128,923
olurken ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına
göre %29,9 oranında artarak 50,424 oldu. İlk çeyrek itibariyle toplam satılan konut sayısı 325,780 olurken, bu geçen yılın aynı dönemine göre %7,4’lük bir artışa karşılık
gelmekte. İlk çeyrekte ipotekli satışlarda yıllık artış %30,5
olurken, ilk satışlarda ise %4,3 oldu.
Reel Kesim Güven Endeksi (RKGE) ise bir önceki aya göre
%2,1 artarak 111,2 olurken geçen yılın aynı dönemine göre
artış %0,6 oldu. Mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış
RKGE ise bir önceki aya göre %0,2 azalarak 106,3 olurken
geçen yılın aynı ayına göre artış %0,9 oldu. Geçen yılın ilk
dört ayında 105,4, son dört ayında 105,9 ve yılın tamamında ise 105,1 olan RKGE ortalamasının 2017 ilk dört ayı itibariyle 104,9 olduğunu görmekteyiz.
Mart ayında dış ticaret açığı 4,4 milyar dolar olurken 12
aylık birikimli dış ticaret açığı 56,4 milyar dolara yükseldi.
İhracat yıllık bazda %13,6 artarak 14,5 milyar dolar olur-
Moody’s’in Türkiye ile Rusya’yı karşılaştırdığı ve iki ülkedeki kredi genişlemesi ve zorluklarını ele alan raporunda
Türkiye’nin önümüzdeki üç dört yıl boyunca büyümesi-
2017
TİM HAFTALIK BÜLTENİ
nin, % 1,5 olan Rusya’nın iki katı, % 3 civarında olmasının
beklendiği, daha avantajlı demografik özellikleri olsa da
Türkiye’nin büyümesinde aşağı yönlü risklerin çoğaldığı,
buna karşın son krizleri atlatan Rusya’nun yukarı doğru
riskleri olduğuna dikkat çekildi. Türkiye’de yapısal zorluklar, düşük tasarruf oranı, toplam verimliliğin düşmesi ve
işgücü piyasasının verimsizliğine vurgu yapılırken Rusya
ve Türkiye’nin kamu borcunun önümüzdeki iki yıl boyunca
yükseleceği, ancak bu artışların GSYH’nin payına göre ılımlı olacağı ve iki ülkenin borç rasyosunun önümüzdeki iki yıl
içinde kademeli olarak artacağı vurgulandı.
Merkez Bankası’nın reel kesim güven endeksini 2007 Ocak
- 2017 Mart dönemi için revize etmesinin ardından TÜİK
de karma bir endeks olan ekonomik güven endeksinde revizyona gitti. Ekonomik güven endeksi Nisan ayında, bir
önceki aya göre %3,6 oranında artarak 96 değerinden 99,5
değerine yükselirken referans değere (100) yaklaştı. Ekonomik güven endeksindeki artış, tüketici, perakende ticaret
sektörü ve hizmet sektörü güven endekslerindeki artışlardan kaynaklandı.
2017 yılının ilk çeyrek sonuçlarına göre, gelen turist sayısı
bir önceki yılın aynı dönemine göre %5,1 azalarak 4,8 milyon kişi olurken gelirler %17,1 azalarak 3,3 milyar dolar
oldu.
da önceki hafta 458 milyon dolar olan hisse senedi girişleri
486 milyon dolar seviyesine yükseliş gösterirken; 358 milyon dolar çıkış olan DİBS’te 494 milyon dolar çıkışa yükseldi. 2017 yılında hisse senedine toplam yabancı girişi 1.331
milyon dolar olurken, DIBS’e giriş 1,066 milyar dolar oldu.
HAFTANIN GÜNDEMİ
Bu hafta yurt dışında Fed’in faiz kararı takip edilecek. Mart
toplantısında, politika faizini 25 baz puan artırarak, %0,75%1,00’e aralığına yükselten Fed’den bir artırım gelmesi beklenmiyor. ABD ekonomisi ılımlı büyümeye devam ederken,
istihdam piyasasındaki iyileşme de sürmekte. Enflasyon ise
%2 olan uzun vadeli hedefe yaklaşmakta. ABD’de takip edilecek bir diğer veri ise tarım dışı istihdam rakamları. Tarım
dışı istihdamın Nisan’da aylık 193K artması, işsizlik oranının %4,6’ya yükselmesi, ortalama saatlik kazançların ise
yıllıkta %2,7 artması bekleniyor. Haftanın başında Çin’den
Euro Bölgesine ve ABD’ye kadar imalat sanayi PMI verilerini izleyeceğiz.
Yurt içinde ise Nisan ayı enflasyon rakamlarını alacağız. Nisan ayına ilişkin öncü göstergeler gıda yıllık enflasyonunun,
işlenmemiş gıdadaki baz etkisiyle birlikte, önemli oranda
artacağına işaret etmekte. Beklenti enflasyonun aylıkta %1,3
artarak yıllıkta %11,74’e yükseleceği yönünde. Ayrıca Nisan
ayı öncü dış ticaret verileri ve İSO imalat sanayi PMI verilerini talip edeceğiz.
Yurt dışında yerleşik kişilerin 21 Nisan itibarıyla, bir önceki hafta 41,191 milyar dolar olan hisse stok miktarı 42,319
milyar dolara, 26,2813 milyar dolar olan DİBS stok miktarı 27,081 milyar dolara, 845 milyon dolar olan özel sektör
tahvil ve bonoları 853 milyon dolara yükseldi. Piyasa fiyatı
ve kur hareketlerinden arındırılmış olarak hesaplandığında
hisse senedi değerinde 111,3 milyon dolar, DİBS değerinde
40,6 milyon dolar, özel sektör bonolarında ise 8 milyon dolar yükseliş gözlendi. 52 haftalık birikimli olarak bakıldığın-
1 Mayıs
2 Mayıs
3 Mayıs
4 Mayıs
VERİ TAKVİMİ
TİM Nisan Ayı İhracat Verileri
Gümrük Bakanlığı Nisan Ayı Geçici Dış Ticaret Rakamları
ISO İmalat Sanayi PMI Verisi
Çin ve Euro Bölgesi İmalat PMI
ABD ISM Verisi
Tüketici Fiyat Endeksi
Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi
FED FOMC Toplantısı
Reel Efektif Döviz Kuru
Euro Bölgesi Hizmet PMI
Uyarı Notu: Bu araştırma raporunda yer alan görüş ve değerlendirmeler yalnızca yazarının düşüncelerini yansıtmakta olup Türkiye
İhracatçılar Meclisi’nin kendi kurumsal görüş ve yaklaşımını temsil etmemektedir.
2017