Dünya Mirasına İlişkin Bonn Bildirisi Bonn/Almanya`da

Dünya Mirasına İlişkin Bonn Bildirisi
Bonn/Almanya’da gerçekleştirilen 39. Oturum vesilesiyle,
Dünya Miras Komitesi üyeleri olarak bizler,
1. 70. Kuruluş Yıldönümü’nde, 1945’den itibaren UNESCO’nun inşa ettiği temel değer
ve ilkeleri devam ettirme ihtiyacına vurgu yaparak,
2. Eğitim ve kültürün; adalet, özgürlük ve barış için insanlık onuru açısından
vazgeçilmezliğini ve tüm devletlerin görevi olduğunu tekrar teyit ederek,
3. Silahlı çatışma ve doğal afetlere maruz kalan tanınmış dünya miras alanları ve diğer
kültürel alanlarda meydana gelen fiziksel hasarlardan; aynı zamanda bu alanlardaki
yağmalama ile kültürel varlıkların yasa dışı ticaretinden daha büyük endişe duyarak,
4. Doğal güzellikleri, eşsizlik ve evrensellikleri ile değerli olan Dünya Miras Alanları’nı
hatalı yönetim, doğal afetler, sivil eylemler ve/veya silahlı çatışmalara karşı koruma
sorumluluğumuzun bilincinde olarak,
5. Tüm biçimleriyle insanın kültür ve yaratıcılığını korumak ve beslemek için birbirlerini
tamamlayacak ve destekleyecek şekilde hazırlanan UNESCO'nun yedi kültür
sözleşmesini hatırlatarak,
6. Dini, eğitsel, sanatsal, bilimsel faaliyetler ya da hayır işleri için tahsis edilmiş binalar
ile tarihi anıtlara yönelik yapılan kasıtlı saldırıların savaş suçu sayılabileceğini
hatırlatarak,
7. Kültür Mirasının Kasıtlı Yıkımına ilişkin 2003 UNESCO Bildirisi ile insani kaygı ve
güvenlik sorunu olarak, çatışma bölgelerindeki kültürün korunmasında UNESCO’nun
rol ve sorumluluklarına ilişkin 21 Nisan 2015 tarihli 196EX/29 sayılı UNESCO
Yürütme Kurulu Kararı’nı göz önünde bulundurarak,
8.
- Yukarıda adı geçen 196EX/29 sayılı Yürütme Kurulu Kararı’nı destekleyen UNESCO
Irak, Suriye ve Libya Kültür Mirasının Korunması’na ilişkin İslam İşbirliği Grubu
Teşkilatı’nın Bildirisi;
- 14 Mayıs 2015 tarihli Ortadoğu ve Kuzey Afrika Devletleri Bakanlar Konferansı
Kahire Bildirisi;
- IŞİD/DAEŞ tarafından kültürel alanlara yönelik yapılan tahribata ilişkin 30 Nisan
2015 tarihli Avrupa Parlamentosu Kararı’nı (2015/2649(RSP);
- Acil durumlarda kültür varlıklarının yasa dışı ticaretiyle mücadele etmek için
UNESCO Sekretaryası tarafından hazırlanan eylem raporunu takiben, UNESCO 1970
Sözleşmesi’nin 18-20 Mayıs 2015 tarihli 3. Taraf Devletler Toplantısı’nın 3.MSP 9
sayılı Kararı’nı not ederek,
9. Doğal afetler konusunda acil yardımı güçlendirmek için olanlar da dâhil olmak üzere,
ilgili tüm anlaşmalar, sözleşmeler, yasal belgeler ve bildirileri dikkate alarak,
10. Terörist saldırıların neden olduğu uluslararası barış ve güvenliğe karşı tehditlere ilişkin
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin 1483 Sayılı Kararı (2003) ile 2199 Sayılı
Kararı’nı (2015) hatırlatarak,
11. 28 Mayıs 2015 tarihinde kabul edilen Irak Kültür Mirasının Korunmasına ilişkin
Birleşmiş Milletler Genel Kurulu’nun 69/281 Sayılı Kararı ile 15 Mayıs 2015
tarihinde kabul edilen Nepal Depremi Yıkıcı Etkilerine Karşılık Acil Durum Yardımı,
Rehabilitasyon ve Rekonstrüksiyonun Güçlendirilmesine ilişkin 69/280 Sayılı Kararın
yanı sıra kültürel varlıkları korumak için suçun önlenmesi ile cezai adaleti güçlendiren
diğer kararları da hatırlatarak,
12. Kültürel, etnik veya dini nedenlerle birey ve toplulukların yanı sıra ibadethaneleri,
bellek ve eğitim mekanlarını kasıtlı olarak hedef alma yolu ile kültürel çeşitliliğin yok
edilmesini amaçlayan IŞİD/DAEŞ ve diğer radikal gruplar tarafından tekrarlanan
saldırı, tahribat ve şiddetten son derece sarsılarak,
13. Afganistan, Irak, Libya, Mali, Suriye ve Yemen’in yer aldığı UNESCO Dünya Miras
Alanları’ndaki eşsiz kültür hazinelerini ciddi bir şekilde azaltmak amacıyla, kaçak
kazı, örgütlü yağma ve eser kaçakçılığı yoluyla kültür mirasına yönelik tehditlerinin
sayısının artmasıyla alarma geçerek,
14. Çatışmalar sona erdikten sonra da Orta Afrika Cumhuriyeti, Fildişi Sahili, Demokratik
Kongo Cumhuriyeti ve Nijerya’deki doğal dünya miras alanlarında uzun süre devam
etmesi muhtemel olan kalıcı sorunlara dikkat çekerek,
15. 2015 yılında Nepal’de meydana gelen depremin neden olduğu kültürel ve doğal
mirasa yönelik büyük hasardan ötürü aşırı derecede endişe duyarak ve 2010 yılında
Haiti’de meydana gelen depremin neden olduğu yıkımların etkilerinin hala devam
ettiğini de hatırlayarak,
16. UNESCO Kültür Sözleşmeleri’nin tüm tehlike ve zorluklara karşı kültür ve mirasın
korunmasında ulusal tedbirler ve uluslararası işbirliği için uygun bir çerçeve
oluşturduğu kanısına vararak;
***
17. DAEŞ olarak da bilinen sözde Irak ve Levant İslam Devleti (IŞİD) tarafından son
zamanlarda Hatra Dünya Miras alanı da dâhil olmak üzere Irak'ın kültür mirasına
yönelik işlenen, Bamyan, Timbuku ve başka yerlerde akılsızca işlenen yıkımları
hatırlatan barbarca saldırıları, şiddeti ve suçları kınar;
18. Kültür mirası alanlarının askeri müdahalelerde çeşitli ihtilaf grupları tarafından
savaşçıları korumak, yerel yerli halkı rehin tutmak amacıyla sığınak olarak kullanıma
maruz kalmasına; silah ve patlayıcıların rastgele kullanımı nedeniyle , Halep, Krak
des Chevaliers, Bosra ve diğer önemli alanlarının yaygın tahribatına neden olmasından
üzüntü duyar;
19. Silahlı çatışma nedeniyle tahrip olan Palmyra Dünya Miras Alanı hakkında derin
kaygılarını ifade eder;
20. Yemen'de devam eden ve özellikle Marib Antik Kenti, Eski Sana’a Kenti ile Aden
şehrindeki kültürel alanlar ve varlıklarda hasara neden olan çatışmalar nedeniyle son
derece endişe duyduğunu belirtir;
21. Savaş taktiği ve terörizmi finansal olarak desteklemek üzere bir kaynak olarak
kullanılan kültürel nesnelerin tahribatını ve yağmalanmasını kınar;
22. Tüm silahlı çatışma taraflarını uluslararası hukukun açık ihlalini teşkil eden, kültürel
ve doğal miras alanları ile anıtların askeri amaçla kullanımı veya hedef olarak
gösterilmesinden kaçınmaya; miras alanlarına yönelik saldırı eylemlerinden kaçınmak
için 1954 Lahey Silahlı Çatışma Halinde Kültür Varlıklarının Korunması Sözleşmesi
ve 1999 Protokolü gibi uluslararası anlaşmaların yanı sıra uluslararası teamül
hukukunda yer alan ilgili kanunlar çerçevesindeki yükümlülüklere uymaya çağırır;
23. Güvenlik Konseyi’nin barış koruma görevi talimatında, uygun olduğunda, kültürün
korunmasının belirli boyutlarını tanıtmanın araştırılmasını; silahlı çatışma sırasında ve
sonrasında, örneğin, somut ve somut olmayan kültür varlıklarının korunmasına
odaklanan tamamlayıcı eğitim modülü verilmesini; savaştan etkilenen toplumların
istikrarı, sosyal uyumu ve yeniden inşası için önemli bir kaynak olarak kültürle ilgili
farkındalığı artırmayı tavsiye eder;
24. Dünya mirasının ayrılmaz bir parçası olan Nepal’in kültürel ve doğal mirasının son
depremler nedeniyle ağır hasar ve kayıplara maruz kalmasından üzüntü duyar ve tüm
Taraf Devletleri 15 Mayıs 2015 tarihinde kabul edilen Nepal Depremi Yıkıcı
Etkilerine Karşılık Acil Durum Yardımı, Rehabilitasyon ve Rekonstrüksiyon
Güçlendirilmesine ilişkin 69/280 Sayılı Kararın sağlıklı bir şekilde uygulanmasının
sürdürülmesine davet eder;
25. Taraf Devletlere, Dünya Miras Sözleşmesi’nin ulusal ve uluslararası düzeyde, Üstün
Evrensel Değer’e sahip kültürel ve doğal mirası korumaya ve UNESCO’nun
görevlerini yerine getirmesine yardımcı olan fonu yeterli düzeyde artırmak amacıyla
duyulan artan ihtiyaca karşı sorumluluklarını hatırlatır; ikili veya çok taraflı
programlar ve işbirliklerinin yanı sıra yeni kurulan UNESCO Miras Acil Fonu
gereksinimlerini de dikkate alarak, acil durumlara daha hızlı ve büyük ölçüde yanıt
vererek, doğal ve kültürel mirasın korunması için yükümlülüklerini yerine
getirmelerine dikkat çeker;
26. Dünya Miras Sözleşmesi ve diğer uluslararası kültürel hukuk belgelerini henüz kabul
etmemiş olan Devletleri bu belgeleri benimsemeleri için teşvik eder;
27. Taraf Devletlerin gerekli bağlayıcı hukuk belgeleri ve diğer resmi belgelerin
uygulamalarını değerlendirmeleri; yasa dışı eser trafiği ve kültür varlıklarının yasa dışı
ticareti ile mücadele etmek için daha etkin önlemleri yürürlüğe koyarak, kültürel ve
doğal mirasın korunmasına ilişkin ulusal mevzuat ve uygulamalar güçlendirmeleri
yönünde çağrıda bulunur;
28. Taraf Devletler ve diğer ilgili tarafları, kültür mirasını koruma ve muhafaza etme
konusunda hükûmetler arası ve yürütme işbirliğini güçlendirmelerinin yanı sıra,
özellikle sanat ve kültür alanında aktif olan ilgili tüm üçüncü tarafların kültür
varlıklarının yasa dışı ticaretinin tüm şekli ve yönü ile mücadeleye aktif katılımını
desteklemeye çağırır;
29. Nefret propagandası ile mücadele etme ve özellikle gençlerin yer aldığı meslek
topluluklarına ve bireylere seslenmek için UNESCO #Unite4Heritage kampanyasını;
aynı zamanda UNESCO Genel Direktörü tarafından, kültürün korunması ve kültürel
çoğulculuğun teşvik edilmesi eylem planı çerçevesinde, kültür, insani, güvenlik
sektörü ile ilgili diğer sektörlerden uluslararası toplum ve aktörleri kültürün korunması
için bir araya getirmeyi amaçlayan Küresel Koalisyon’un başlatılmasını memnuniyetle
karşılar;
30. Silahlı çatışma ve doğal afetler sırasında mirasın korunmasına yönelik kapsamlı bir
çalışmanın yönetimi ve koordinasyonu konusunda UNESCO’nun uluslararası
liderliğini, Uluslararası İnsani Kuruluşlararası Koordinasyon Sistemi ile uyumlu
olarak geliştirmesini talep eder;
31. Taraf Devletleri UNESCO Kültür Sözleşmeleri’ne, UNESCO’nun liderliğinde güç
birliği yapmak ve uzmanlıklarını paylaşmak; olası azami yararı sağlamak için ikili
veya uluslararası acil durum yardım projelerini koordine etmek üzere davet eder;
32. Kültürel ve doğal mirasın uluslararası düzeyde korunmasını güçlendirmek amacıyla bu
bildirinin hedeflerini desteklemeyi; yarının barış inşasının, bugün ortak mirasın
çeşitliliğini savunma ve hoşgörü gerektirdiğini fark ederek, UNESCO Genel Direktörü
tarafından başlatılan Küresel Koalisyon’a etkin bir şekilde katkıda bulunmayı taahhüt
ederiz.