24.02.16 Mikrobiyal Ekoloji ve Çevre Mikrobiyolojisi arasındaki fark ÇevreMikrobiyolojisi Giriş Yard.Doç.Dr.NurselKıratlıYılmazçoban ‘’Mikrobiyalekoloji, mikroorganizmalarındoğal ortamlarındaakAvitelerive davranışlarınıaraşCrır’’ ‘’ÇevreMikrobiyolojisi mikroorganizmalarınçevreyeolan etkisiniaraşCrır’’ Çevre Mikrobiyolojisi’ nin gelişmesine yol açan önemli gelişmeler • LouisPasteurveRobertKoch’un1870teGermTeorisi • SuKaynaklıinsanpatojenleriüzerindeçalışmalar • Gelişmekte olan ülkelerde içme suyu ve aCksu arıCmı üzerinde yapılan çalışmalar ve uygulamalar su kaynaklı patojenlerin azalClmasındaönemlisonuçlarıneldeedilmesinesebepolmuştur. 24.03.1989daExxonValdezkazası-PrinceWilliamSound,GulfofMexico,Alaska 42millionlitrehampetrolokyanusayayıldı 2,000denizsamuru,302marCve250,000denizkuşuanındaöldü;Biyoremediasyonunönemkazanması-2010da yayılanpetroltemizlendi Tarım Mahsullerinin iyileş?rilmesinde Toprak Mikrobiyolojisinin Önemi • 20yüzyıldaToprakMikrobiyolojisininönemiartmışCr. • Rizosferçalışmaları • Özelçalışmalar:kök-mikorizalfungiilişkileri(fosforalımı) Nitrojen’in(Azot’un)Rhizobiailefiksasyonu • Yeşildevrim:bitkipatojenlerininbakterilerleönlenmesive bitkininbüyümeyekatkısı(ekinverimininargrılması) Sağlıklı Dünya • BiyojeokimyasalDöngüler • CO2DöngüsüveMetanOluşumu-KüreselIsınma • OrganikvemetalkirleAcilerinremediasyonu • NitrözoksitveOzontabakası 1 24.02.16 İyileş?rici Etki Bizi ne enfekte eder? • İnsanlarvirüs,bakteriveyaprotozoataramndanenfekteedilirler. • Kontamineolmuşhava,yemek,suveyatoprak • Çeşitlienfeksiyonlar,ölüm • 1918-19influenzapandemik–DünyadaI.Dünyasavaşındançokinsanölümü • Kuşgribi–H5N1virüsüpandemik • HastanelerdemeAsilindirençliStaphylococcusaureus(MRSA) • MikroorganizmalartaramndanüreAlenAnAbiyoAk • İnhibeedici • Öldürücü • ToprakkaynaklıfungusPenicillum(AlexenderFleming1929) • Streptomisin1943,SelmanAbrahamWaksman-NobelÖdülü • Bakterivefunguslarinsansağlığındaolumluetkiyapar. • Endofit:mikroplarbitkiköklerindekolonizeolur(patojenetkiolmadan)veyenianAbiyoAk üreAr.AkAnomisetes’lerbağışıklıkgüçlendiriciveanA-kanseretkilidir. Ne içiyoruz? Genomikmining(genmadenciliği): yeni nesil moleküler teknikler kullanılarak yeni doğal ürünlerin keşfedilmesiamaçlanır. • Yeniilaçlarıntanımlanması • Yenigenlerinkeşfedilmesikibugenlerlab.şartlarındaekspreseolmaz Mikroorganizmalar, içme suyu kalitesini doğrudan ve dolaylı olarak etkilemektedir. • Doğrudan etki: yerüstü ve yeralC su kaynaklarının patojenik mikroorganizmalar ile kontamineolması • Suyunkimyasalkontaminasyonunuargrabilirler(Arsenikgibi) -Bazı toprak mikroorganizmalar, anaerobik şartlarda Arsenat ı terminal elektron alıcısı olarak kullanıp ArsenitedönüştürürlerkibuçokdahatoksikAr(yeralCsularınkontaminasyonu) • Mikroplar, toksik organikleri degrade ederek su kalitesini dolaylı yoldan argrabilmektedirler Ne yiyiyoruz? • Toprak,temelgıdaihAyacıinsanvehayvanlar içinbüyükönemteşkiletmektedir. • Rizosferyapısı • Rhizobia:AtmosferikazotuLeguminosbitkilerde fikseedervemikorizalfungi-fosfatkullanımı • Gıdalar,patojenikmikroorganizmalarve toksinleriilekontamineolmaktadır. 2 24.02.16 Ne Soluyoruz? • Mikroplar, doğal ve insan kaynaklı akAvitelerde aerosol haline gelebilmektedir. • İnsanakAvitesiileaerosololuşumu • • • • aCklarınarazidekullanımı soğutmakuleleri,duşveyajakuzigibiortamlardaLegionellaüremesi ‘’hastabinasendromu’’–alerji,asCm Mikotoksinler–toprakküfleri(Aspergillus,Alternaria,Fusarium,Penicillum) Aflatoksin(kanseryapıcı)Aspergillusflavus 2015 te Mikrobiyoloji • KuşgribisalgınıiçinaşıgelişArme; • Problem: • VirüsünçevredenveinsandaninsananasılbulaşCğı • İnfluenzavirüsü,hava,fomitvesuilenasılnüfuzerğivetaşındığı • Kontrol alCna alınabilmesi için maruz kalma durumunun anlaşılması ve gelişArilmesi kriAk öneme sahipAr. • GulfofMexicoda2010-petrolyayılımıbölgeekonomisinikötüetkilemişAr. • Almanya2011–yenivirulenttürüolanE.coli(O104:H4),gıdakaynaklısalgına sebepolmuş50kişiölmüştür. • PatojenleringerçekzamanlıqPCR(yenimolekülerteknik)iletanımlanmasımümkündür. • Yenibiyosensörlerilegerçekzamanlımikrobiyalsukalitesiizlenebilmektedir. • Yani moleküler ekolojik teknikler ile yeni nesil genom dizileme teknolojileri kullanılarak mikrobiyalçeşitlilikdahaiyianlaşılmaktadırvedoğalürünlerinkeşfikolaylaşmaktadır. • Çevresel mikroorganizmaların genomları, ileri DNA sentez ve transplantasyon teknikleri kullanılaraksenteAkmikroorganizmalarıntasarlanmasınaolanakvermektedir. • Kendikendinitemizleyenyüzeyler,fomitdezenfeksiyonuetkilibirşekildeyapılabilmektedir. 3