Hipertansiyonda Özel Durumlar Uzm. Dr Uzm Dr. Zehra İlke Akyıldız İzmir Atatürk Eğitim ve Araştırma Hastanesi Kardiyoloji Kliniği Hipertansiyon dünyadaki erişkin nüfusun %26.4’nü etkilemekte (972 milyon erişkin) Hipertansiyon yılda yaklaşık 7.1 milyon ölüme sebep olmaktadır. olmaktadır Değişik çalışmalara göre Türkiye’de erişkin nüfusta bazı kronik p hastalıkların prevalansları Hastalık Hipertansiyon (30 yaş + ) % 12.0 – 38.0 İ k ik k İskemik kalp l h hastalıkları t l kl (30 yaş +) 30 – 3.0 66 6.6 Diyabetes mellitus (20 yaş+) 3.5 – 5.0 Depresyon (20 – 49 yaş) 23.0 – 27.0 Osteoartrit ((50 y yaş ş +)) 25.5 – 38.8 Astma (20 yaş +) 5.2 – 10.5 Kronik bronşit (20 yaş +) 7 1 – 17.7 7.1 17 7 Avrupa kardiyoloji derneği hipertansiyon kılavuzuna göre hangisi optimum tansiyon değerini tanımlar? A) Sistolik kan basıncı <120 mmHg ve diyastolik kan basıncı <70 70 mmHg B) Sistolik kan basıncı <140 mmHg ve diyastolik kan a bas basıncı c <90 90 mmHg g C) Sistolik kan basıncı <120 mmHg ve diyastolik kan basıncı <80 mmHg g D) Sistolik kan basıncı <130 mmHg ve diyastolik kan basıncı <85 mmHg g • 55 yaş, kadın • Sigara, baba 55 yaşında Mİ • Fizik Muayene – T/A: 150/95 mmHg. N: 62/dk. – Sistem muayeneleri normal • T Tansiyon i d değerleri ğ l i iiçin i h hastaya yaklaşım kl nasıl olmalıdır? a) Ek öneri gerekli değil y tarzı değişikliği ğ ş ğ sonrasında başvuru ş b)) Hayat c) Antihipertansif tedavi d) Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi beraber başlanması Kardiyovasküler Risk Sınıflaması Yaşam Tarzı Değişikliği Fazla kilolardan kaçınmak Tuzu kısıtlamak Fiziki aktiviteleri arttırmak Stresten uzak durmak Hayvansal H l besinlerden b i l d kaçınmak k k Bitkisel besinleri daha fazla tüketmek Vitamin ve minerali yeterli almak Yaklaşık SKB Azalması Kilo verme 5-20 mmHg/10 KG Yeme alışkanlığı 8 14 mmHg 8-14 Tuz kısıtlaması 2-8 mmHg g Fizik aktivite 4-9 mmHg Alkol 2-4 mmHg KB’ arttıran KB’nı tt il ilaçların l k kesilmesi: il i 9 Oral kontraseptifler 9 NSAİİ’lar: Diüretikler, beta blokerler ve ACE inhibitörleriyle y etkileşen ş ilaçlar ç 9 Antihistaminikler, dekonjestanlar, fenilpropanolamin 9 Kortikosteroidler, minerlaokortikoid ve anabolik steroid 9 Sempatomimetikler ve amfetamin benzeri ilaçlar • • • 45 yaş, erkek Bel ağrısı şikayeti nedeni ile polikliniğe başvuru T/A: 150/95 mmHg. N:65/dk K t l amaçlı Kontrol l istenilen i t il kkan d değerlerinde ğ l i d – AKŞ: 120 mg/dl – Trigliserid: T i li id 185 mg/dl /dl • Bel çevresi: 106 cm • Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) b) c) d) Ek öneri gerekli değil Hayat tarzı değişikliği Antihipertansif tedavi H Hayat t tarzı t d ği ikliği ve antihipertansif değişikliği tihi t if ttedavi d i • T/A: 170/105 mmHg. Evre- II HT • AKŞ: 120 mg/dl,Trigliserid: mg/dl Trigliserid: 185 mg/dl mg/dl,Bel Bel çevresi: 106 cm • • • • • AKS > 100 mg/dl M t b lik Metabolik sendrom T/A ≥ 130/85 mmHg HDL < 40 mg/dl (E), < 50 mg/dl (K) TG > 150 mg/dl Bel çevresi > 102 cm ((E), ) 88 cm ((K)) ≥ 3 risk faktörü Metabolik sendrom DM Organ hasarı • Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ne olmalıdır? 35 yaş, kadın • Kontrol K t l amaçlıl poliklinik likli ik kkontrol t l • T/A: 125/85 mmHg. g N:65/dk • İki ay önce geçirilmiş ön yüz Mİ nedeni ile LAD PKG uygulanmış uygulanmış. • T Tansiyon i d değerleri ğ l i iiçin i h hastaya t yaklaşım kl nasıl olmalıdır? a) b)) c) d) Ek öneri gerekli değil Hayat y tarzı değişikliği ğş ğ Antihipertansif tedavi Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi Yerleşik Kardiyovasküler hastalık veya Renal hastalık • Antihipertansif p tedavide öncelikli yyaklaşım ş ne olmalıdır? Hipertansiflerin p Ne Kadarında Kombinasyon Başlanmalı Evre 1 HT %25 140-159/90-99 ≥ Evre 2 HT %75 ≥160/100 Kombinasyon başlanmalı Türk hipertansiyon prevalans çalışması. J Hypertens 2005 Monoterapinin kan basıncı k t lü d başarı kontrolünde b oranı %50 dolayındadır • • • • • 65 yaş, erkek k k Şikayet: Baş ağrısı Sigara, AÖ, HL T/A: 155/80 mmHg mmHg. N:62/dk Antihipertansif tedavi kullanımı yok Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) b) c) d) Ek öneri gerekli değil Hayat tarzı değişikliği Antihipertansif tedavi Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi • Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım ne olmalıdır? – 65 yaşında d h hasta; t T/A T/A: 155/80 mmHg. H İzole sistolik hipertansiyon ≥ 140 ve < 90 mmHg Tiazid diüretik diüretik, KA • • • • 55 yaş, erkek Poliklinik kontrol 9y yıldır DM + T/A: 155/90 mmHg. N:72/dk K t 2.1 Kreat: 21 • Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a) b) c) d) Ek öneri gerekli değil Hayat tarzı değişikliği Antihipertansif tedavi Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi • Antihipertansif p tedavide öncelikli yyaklaşım ş ne olmalıdır? – Renal hastalık; T/A: 155/90 mmHg. – Krea: 2.1 • • • • 60 yaş, kadın Ş Şikayet: çarpıntı TA: 190/120 mmHg N: 112/dk aritmik Bilinen RF saptanmadı. EKG: AF • Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıll olmalıdır? l ld ? a)) b) c) d) Ek öneri g gerekli değil ğ Hayat tarzı değişikliği Antihipertansif tedavi Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi • Antihipertansif p tedavide öncelikli yyaklaşım ş ne olmalıdır? – Risk faktörü yok – Hızlı ventrikül yanıtlı AF • Gebeliği öncesinde obez (VKİ: 34) • 30 yaşında ikinci gebeliği olan, daha önceden bilinen tansiyon yüksekliği ve başka bilinen hastalığı olmayan hastanın yapılan 16. haftadaki kontrolünde T/A: 145/92 mmHg saptanmış. • Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a. Ek öneri gerekli değil b Hayat tarzı değişikliği b. c. Antihipertansif tedavi d Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif d. tedavi Gebede Hipertansiyon İstirahat sonrası farklı zamanlarda, en az iki ç ; farklı ölçümde; • Kan K b basıncının ≥140 140 /90 mmHg H ate a ve e pe perinatal ata ö ölüm ü o oranı a yüksek yü se • Maternal • Gebelikte en sık karşılaşılan tıbbi sorun • Tüm gebeliklerin %12-22 Gebede Hipertansiyon p y • Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım nasıl olmalıdır? • 26 yaş, yaş 29 haftalık ikinci gebelik • Bir ay önceki kontrolde T/A:150/90 mmHg. diyet tedavi önerilmiş önerilmiş. • Kontrolde T/A:160/100 mmHg • Kan ve idrar tetkikleri olağan saptandı saptandı. • Tansiyon değerleri için hastaya yaklaşım nasıl olmalıdır? a Ek öneri gerekli değil a. b. Hayat tarzı değişikliği c Antihipertansif tedavi c. d. Hayat tarzı değişikliği ve antihipertansif tedavi • Antihipertansif tedavide öncelikli yaklaşım nasıl olmalıdır? • Antihipertansif p tedavide öncelikli yyaklaşım ş nasıl olmalıdır? • Metil dopa 250 mg tablet 2x1 1- Alfa Adrenerjik İnhibitörler(oral) B Günlük 2 gr’ı geçmemeli 2- Ca Kanal Blokerleri (Oral) C Nifedipin 90 90--120 mg/gün mg/gün 3- B Blokerler (İv (İv-- Oral) C • PİNDOLOL non selektif ISA, 55-15 mg PO bid,kategori B • OXPRENOLOL 20--80 mg PO bid/tid,kategori 20 C • METOPROLOL 2.kuşak ajan,50ajan,50-400 mg PO qd, β1,kategori C Hangi Antihipertansifleri Kullanmayalım ? • Diüretikler ü et e hipovolemiye po o e ye bağ bağlı u uterus e us iskemisini artırabileceğinden kullanılmamalıdır. kullanılmamalıdır – Sadece şiddetli HT ve buna bağlı sol KY gelişmiş ise yakın takip altında verilebilir – KY belirtileri kalkar kalkmaz kesilmelidir. • ACE inhibitörleri i hibitö l i ve ATII reseptör tö blokörleri uterusta iskemi ve fetüste böbrek fonksiyon bozukluğu,eklem kontraktürleri, pulmoner hipoplazi, hipokalvarya, yapabildiklerinden kullanılmaları sakıncalıdır. Kan Basıncı Hedefi Komplike olmayan HT < 140/90 mmHg Diabetes Mellitus < 130/80 mmHg Hedef Organ Hasarı < 130/80 mmHg Ülkemizde Mevcut Durum Türkiye Türkiye’de de erişkin nüfusun % 33 33’ü ü (12 milyon erişkin) etkilenmekte TEK HARF ç çalışması, ş , 31 yaş y ş üzerinde 8.8 milyon kişide şiddetli hipertansiyona işaret etmekte Halen tedavi alan her 3 erkek ve 4 kadından 1 tanesinde kan basıncı kontrol altında HT & Hedef Organ Hasarı İnme HT Atheroskleroz Vazokonstriksiyon Vasküler hipertrofi p Endotel disfonksiyonu LV hipertrofisi Fibrozis Remodeling Apoptozis GFR Proteinüri Aldosterone sekr. Glomerüler skleroz Hipertansiyon p y MI Kalp K l yetmezliği Ölüm Böbrek yetmezliği Adapted from Willenheimer R et al. Eur Heart J. 1999;20:997−1008; Dahlöf B. J Hum Hypertens. 1995;9(suppl 5): S37−S44; Daugherty A et al. al J Clin Invest. Invest 2000;105:1605−1612; 2000;105:1605 1612; Fyhrquist F et al. al J Hum Hypertens. Hypertens 1995;9 (suppl 5): S19−S24; Booz GW, Baker KM. Heart Fail Rev. 1998;3:125−130; Beers MH, Berkow R, eds. The Merck Manual of Diagnosis and Therapy. 17th ed. Whitehouse Station, NJ: Merck Research Laboratories; 1999: 1682−1704; Anderson S. Exp Nephrol. 1996;4(suppl 1):34−40; Fogo AB. Am J Kidney Dis. 2000;35:179−188. HİPERTANSİYON BİRİNCİL HİPERTANSİYON İKİNCİL HİPERTANSİYON Nedeni belli olmayan HİPERTANSİYON Nedeni belli olan HİPERTANSİYON Hipertansiyonlu p y kişilerin ş %90-%95’İ Ş OLUŞTURUR %5 -%10 %10’U OLUŞTURUR