Erzincan İli Doğa Turizmi Master Planı

ERZĠNCAN ĠLĠNDE
DOĞA TURĠZMĠ MASTER PLANI
2013 – 2023
ÇALIġMANIN MAKSADI
Bu çalıĢma ile Erzincan ilinde yapılabilecek doğa turizmi faaliyetlerinin tespit edilerek, bu
faaliyetlerin yapılacağı alanların tanıtımını sağlamak, ziyaretçi sayısını arttırmak, bölgede ki
halkın geçim kaynaklarını arttırmak, sürdürülebilir doğa turizmini gerçekleĢtirmek
amaçlanmıĢtır.
ĠÇĠNDEKĠLER
1.GiriĢ…………………………………………………………………………………..3
1.1. Doğal Alanlar Yöre Ġnsanının Geleneksel Hayatı, Kırsal Kalkınma, Sürdürülebilir
Turizm Alternatifi ve Erzincan Vilayetinde Sürdürülebilir Doğa Turizmi………..3
1.2. Doğal Alanlar ve Sürdürülebilir Kalkınma………………………………………...4
1.3. Sürdürülebilir Doğa Turizmi……………………………………….………………5
1.4. Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Stratejisi………………………………..…7
2. Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢimine ĠliĢkin ÇalıĢmalar……………………………7
2.1. Kaynak Analizi……………………………..………………………………………7
2.1.1. Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar………………………...……………9
a)Doğal Kaynaklar………………………………………………...…………………..9
b)Kültürel Kaynaklar…………………………………….…………………………..10
c)Sosyo-ekonomik Kaynaklar………………………………..………………………10
2.2. Turizm Potansiyeli……………………………………...……………………….12
2.3. TaĢıma Kapasitesi……………………………………………………...………..16
2.3.1. TaĢıma Kapasitesi Elemanları…………………………………………………17
3. Ġlgi Grubu Analizi ve Yerel Organizasyonun OluĢturulması……………..……….19
3.1. Ġlgi Grupları/PaydaĢlar………………………………………………….……….19
3.2. Ġlgi Grubu Kategorileri………………………………..…………………………19
3.3. Ġlgi Grubu Analizi……………………………….………………………………20
3.4. Toplum Temelli YaklaĢım………………………………………………………21
3.5. Yerel Organizasyonun OluĢturulması…………………………………..……….21
3.6. Tarihçe…………………………………………………………………...………21
3.7. Erzincan Ġlinin Genel Özellikleri……………………..…………………………23
3.7.1. Ġlin Jeomorfolojik Özellikleri………………………..………………………..23
3.7.2 Jeolojik Özellikleri…………………………………………………………….24
3.7.3 Ġklim Özellikleri……………………………………………………………….25
-1-
3.7.4. Hidrografya………………………………………….………………...………26
3.7.5. Toprak Özellikleri…………………………………......………………………26
3.7.6. Arazi Varlığı…………………………………………………...………………27
3.7.7. Orman Varlığı……………………………………..…………………………..27
3.7.8. Flora-Fauna ve Hassas Yöreler………………………...……….……………..27
3.7.9. YerleĢim Alanları ve Nüfus……………………………………..…………….27
3.7.10. Tarım ve Hayvancılık………………………...……………….…….……….27
3.7.11. Sanayi ve Teknoloji………………………………………...………………..27
3.7.12. Altyapı, UlaĢım, HaberleĢme ve Konaklama……………..………….………27
3.7.13. Madencilik…………………………………………………..………….……27
3.7.14. Enerji……………………………………………………….………….…….27
3.8. Ġlgi Grupları………………………………………………….………….………28
4. Erzincan‟ın Doğa Turizmi Arzı………………………………..………….………28
4.1. Erzincan‟ın Doğa Turizmi Değerleri…………………………..……….……….28
4.2. Erzincan‟ın Doğa Turizmi Değerleri ve Bilinirlik Değerlendirmesi…………...31
4.3. Erzincan Ġlinde Doğa Turizmi Amaçlı Kullanılan ve Koruma Statülü Alanlar..31
4.4. Seçkin Özellikli Diğer Sahalar………………………………………………….33
4.5. Erzincan Ġlinde Doğa Turizmi ÇeĢitleri………………………………………...35
5. Seçkin ve Yüksek Değer TaĢıyan(X) Yıldız Alanların Değerlendirilmesi ve
Potansiyelini GeliĢtirme Ġmkanlarının Ortaya Konulmasına ĠliĢkin Analizler……. 37
5.1. EkĢisu Sazlıkları Sulak Alanı…………………………………………….……..37
5.2. Alanın Ardıcı Tabiat Anıtı………………………………………………………41
5.3. Karanlık Kanyon ve TaĢ Yol……………………………………………………46
5.4. Yedigöller…………………………………………………………….…………51
5.5. Girlevik ġelalesi……………………………………………………...…………56
6.Erzincan Ġli Sürdürülebilir Doğa Turizmi Stratejileri……………….…………….62
6.1. GeliĢme Stratejileri…………………………………………………..………….62
6.2. Pazarlama Stratejileri………………………………………………………..…..62
6.3. Ziyaretçi Yönetimi Stratejileri……………………………………………….….63
6.4. Ġzleme ve Değerlendirme Stratejileri………………………………..……….….63
7. Sonuç ve Öneriler…………………………………………………………………68
-2-
1. GĠRĠġ
1.1 DOĞAL ALANLAR, YÖRE ĠNSANININ GELENEKSEL HAYATI, KIRSAL
KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBĠLĠR TURĠZM ALTERNATĠFĠ ve ERZĠNCAN
VĠLAYETĠNDE SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ
Tabiatı korumanın geleceği kırsal alanların geleceğine, kırsal hayatın korunmasına ve sağlıklı
yürüyen bir kırsal ekonomiye bağlıdır. Kırsal alanlardaki düĢük ve dağınık nüfus ile beraber
yetersiz gelir söz konusu olduğunda bu alanların turizm köyleri vb. faaliyetler için
kullanılması söz konusu olacaktır. Bu tür giriĢimlerin önemli bir kısmı korunan alanlarda veya
dıĢında yapılmaktadır. Bazı etkinliklerin koruna alanlara ve tabiata çok zarar verdiği de
görülmektedir. Bu sebeple tabiatı korumakla görevli olan bizlerin çevremiz ile iyi bir proaktif
iliĢkiler içinde olmamız lüzumludur. Proaktif kiĢi; iliĢkilerde ve faaliyetlerde inisiyatifi eline
alan kiĢi demek olup tabiattaki faaliyetlerin kontrolü için Orman ve Su ĠĢleri Bakanlığı taĢra
kuruluĢlarının kırsal sahalarda doğa turizminin geliĢtirilmesinde öncü olması doğru bir
harekettir.
Son yıllarda sivil toplum kuruluĢları ve diğer kuruluĢlar korunan alanlar, doğal alanlar, kırsal
kalkınma, kalkınma için iĢbirliği gibi konuları tamamıyla farklı bir bakıĢ açısı ile algılamaya
baĢlamıĢlardır. Tabiat ve geleneksel kültürler üzerinde turizmin yarattığı olumsuz tesirler ve
bunların neticesinde duyulan korkular kitle turizmine karĢı alternatif çevre duyarlı turizmi ve
tabiatı korumayı öne çıkarmıĢtır. Sürdürülebilir doğa turizmi ve ekoturizm tabiatın korunması
için bir umut olarak ortaya çıkmıĢtır. Algılamadaki bu değiĢiklik, doğal alanlar, korunan
alanlar ve çevresinin bölgesel planlamasında turizme iliĢkin proje ve çalıĢmaların giderek
artmasına yol açmıĢtır. Bu sayede turizm, zaman içinde kırsal alanların kalkınmasında,
yoksulluğun azaltılması ve yöresel kültürel zenginliğinin korunmasında anahtar bir kelime
haline gelmiĢtir.
Sürdürülebilir doğa turizmi, kırsal ekonominin çeĢitlendirilmesi, kırsal nüfus için yeni bir
bakıĢ açısı yaratılması, yoksulluğun ve kırsal göçün azaltılmasında en önemli seçeneklerden
biri olarak görülmektedir. Ancak, turizmin yalnızca yerel ekonomi ile doğru Ģekilde
bütünleĢtirildiği takdirde beklentileri karĢılayabileceği ve yöre halkı ile diğer ilgi gruplarına
fayda sağlayacağı unutulmamalıdır.
-3-
1.2. DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBĠLĠR KALKINMA
1980‟li yıllardan itibaren BirleĢmiĢ Milletler Çevre Programının (UNEP) çevre konularına
iliĢkin çalıĢmaları giderek artan bir etki yaratmıĢtır. Dünya Çevre Kalkınma Komisyonu‟nun
1987 yılında tamamladığı çalıĢmalar sonunda “ortak geleceğimiz” adlı bir rapor
hazırlanmıĢtır. GeliĢmiĢ ve geliĢmekte olan ülkelerde, çevre ve kalkınma konularına çok farklı
yaklaĢılması gerektiği bu raporda vurgulanmıĢ olup, kalkınmanın ve insanlığın sahip olduğu
kaynakların sürdürülebilir olduğuna değinilmiĢtir. Raporda ortaya konan “sürdürülebilir
kalkınma” kavramı, insanların elinde bulundurduğu ve onlara muhtaç olduğu ekolojik,
kültürel ve sosyo-ekonomik kaynakların nadir ve eĢsiz olduğu görüĢüne dayanmaktadır.
Bir sahanın sahip olduğu kaynaklar, çok farklı maksatlar için kullanılabilmektedir. Örneğin,
bir orman kereste imalatı için kullanılabilir, üzerindeki ağaçlar kesilerek tarım toprağı olarak
kullanılabilir, korunan alan olarak kullanılabilir. Alanın ve alanda yaĢayan yöre halkının
özelliklerine bağlı olarak bu seçeneklerden bazıları uygulanabilirken, bazıları ise kesinlikle
uygulanamaz. Yalnızca korumacı bir yaklaĢım içine girildiğinde doğru görülen seçenek
ormanın el değmemiĢ eski haline bırakılması olsa da yöre halkı ve diğer iĢ gruplarının bu
kaynakların sürdürülebilir kullanımı yaĢam kalitelerini yükseltmek için ormandan hak iddia
etmeleri mevzubahistir. Bu sebeple yüzde yüz sürdürülebilir kalkınmaya her zaman
ulaĢılamasa da bu hedef üzerine yoğunlaĢılmalıdır.
Doğal ve korunan kırsal alanlarda, geçmiĢten günümüze yerel topluluklar ile arazinin
beraberliği çok önemli olmaktadır. Korunan alan ağı büyüdükçe korunan alan kavramının
anlamı da değiĢmeye ve geliĢme göstermeye baĢlamıĢtır. Bu geliĢme içinde yöre insanlarının
varlığı ve faydalanmalarının sürdürülebilirliği de öne çıkmaktadır.
Bir doğal alan ve korunan alanın ve içinde yer aldığı bölgenin sürdürülebilir kullanımı,
turizm, ekolojik tarım, hayvancılık, yeni bölgesel ürünler, sürdürülebilir ormancılık, hatta
enerji üretimindeki yatırımlarla birlikte düĢünüldüğünde daha baĢarılı olacaktır.
Doğal
alanlarda
faaliyetlerin
açıklanmasında
Kırsal
alan,
Kırsal
kalkınma
ve
Sürdürülebilir Kalkınma gibi kavramlar değerlendirilmelidir, bu kavramlar Ģu Ģekilde
açıklanabilir;
Kırsal alan; ġehir diye tabir edilen yerleĢme sahalarının dıĢında kalan tarımla ilgili
etkinliklerin yapıldığı alanları da içeren köy, mezra, kom vb. adlarla anılan insan
yerleĢimlerinin var olduğu alanları “kırsal alan” olarak tanımlayabiliriz.
Kırsal kalkınma kavramı: Kırsal kalkınma, küçük toplulukların içinde bulundukları
ekonomik, toplumsal ve kültürel koĢulları iyileĢtirmek amacıyla giriĢtikleri çabaların devletin
-4-
bu konudaki çabalarıyla birleĢtirilmesi, bu toplulukların tüm ülke insanlarının tümüyle
kaynaĢtırılması ve ulusal kalkınma çabalarına tam biçimde katkıda bulunmalarının sağlanma
süreci Ģeklinde tanımlanmıĢtır.
Kırsal alan kalkınması; Hem bir eğitim hem de örgütlenme iĢi olup kırsal alan, toplumun
gereksinimlerinin göz önünde tutulması, kırsal alan kalkınma politikası ile ilgili planların
alınması sırasında topluma zorla kabul ettirilmemesi gereken bir konudur. Toplum
istediklerini elde etmedikçe kırsal alan çalıĢmalarına katılmayacaktır. Tarımsal çalıĢmalar,
beslenme, eğitim, mesleki önderlik ve öğretim, kooperatifler, el sanatları, küçük sanayiler,
sosyal güvenlik çalıĢmaları, planlama ve sağlık politikaları nitelikleri kırsal alan ve ülke
planları ile bir bütünlük sağlamalıdır.
Sürdürülebilir kalkınma: ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir
kullanımına dayanmaktadır. Burada ekolojik, ekonomik ve sosyo kültürel sürdürülebilirlik
Ģartlarının tamamının sağlanması önemli olmaktadır.
Kırsal alanlar turizm ve boĢ zamanların değerlendirilmesinde önemli bir yer tutmaktadır.
Kırsal alan, turistlere sakin ve huzurlu bir seçenek sunmaktadır. 2005 yılında Fransız
vatandaĢları tatillerinin %52‟sini ya bir ailenin yanında ya da bir arkadaĢının evinde, %26‟sı
evlerinde geçirdiklerini ve %9‟luk bir kısmı ise kırsal alanda ikinci bir eve sahip olduklarını
ifade etmiĢlerdir. Kırsal alanlar ayrıca doğa için önemli role sahiptirler.
Tabii kaynakların korunması, biyolojik çeĢitliliğin sürdürülmesi, doğal felaketlere karĢı
koruma, iyi hayat Ģartlarının korunması ve doğal manzaranın korunması doğal çevre ile ilgili
hususlardır.
1.3.SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ
Sürdürülebilir kalkınma, ekolojik, ekonomik ve sosyo-kültürel kaynakların sürdürülebilir
kullanımına dayanmaktadır. Sürdürülebilir turizmin geliĢimi de sürdürülebilir kalkınma ile
bağlantılı bir yaklaĢımdır. Sürdürülebilir turizmin geliĢiminde turistlerin ve ziyaret edilen
yerlerin bugünkü ihtiyaçlarının, gelecekteki fırsatları koruyup geniĢleterek karĢılanması
amaçlanmaktadır. Bu yaklaĢım, ekonomik, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel bütünlüğün,
gerekli ekolojik süreçlerin, sosyal ve estetik ihtiyaçların, kültürel bütünlüğün, gerekli ekolojik
süreçlerin, biyolojik çeĢitliliğin ve kırsal hayatı destekleyen süreçlerin devamını içermektedir.
BirleĢmiĢ Milletler Dünya Turizm Örgütü‟nün tanımına göre sürdürülebilir bir turizm
geliĢimi;
Çevresel kaynakların en iyi Ģekilde kullanılmasını sağlamalı,
Ziyaret edilen toplulukların sosyo-kültürel yapısına, gelenekselliğine saygı göstermeli,
-5-
Bütün ilgi gruplarına adil bir Ģekilde dağıtılan sosyo-ekonomik faydalar ile tutarlı ve uzun
vadeli ekonomik faaliyetler ortaya koymalıdır.
Buna göre sürdürülebilir kırsal/doğa turizminin geliĢme ölçütleri;
a. Biyolojik çeĢitliliğin korunması,
b. Ekonomik tutarlılık,
c. Kültürel zenginlik,
d. Yöre halkının refahı,
e. Ġstihdam kalitesi,
f. Sosyal eĢitlik,
g. Ziyaretçi memnuniyeti,
h. Yetkinin yerele doğru dağıtılması,
i. Toplumun genelinin refah ve mutluluğu,
j. Fiziki bütünlük,
k. Kaynakların etkin kullanımı,
l. Çevre temizliğidir.
Korunan alanlar açısından; tabiatın seçkin parçaları olan korunan alanlar ile turizm arasındaki
bağ, korunan alanların tarihçesi kadar eskidir.
Korunan alanlar turizme, turizm korunan alanlara ihtiyaç duymaktadır. Turizm korunan
alanların kurulması ve yönetiminde göz önüne alınması gereken önemli bir bileĢendir.
Aynı Ģekilde koruma altında olmayan flora ve faunanın tutunduğu tabiat alanlarına ve insanın
yaĢadığı sahalardaki yöresel kültüre de turizm bağımlıdır. Bu bağımlılık doğa ve kültürün
bozulmaması için tedbirler gerektirir. Bu tedbirlerin neler olacağının “sürdürülebilir kırsal
kalkınma” ilkeleri çerçevesinde tespiti de lüzumludur.
Turizmin önemli bir ekonomik faaliyet olması ve tüm göstergelerin bu faaliyetin büyüme
eğiliminde olacağı yönünde olması önemli bir husustur. Turizmdeki büyümeyle beraber
sürdürülebilir turizm, ekoturizm gibi doğayla ilgili turizme olan talep artmıĢ ve turizm
ürünleri ile destinasyonlar çeĢitlenmiĢtir. Turistlerin talepleri de değiĢmiĢ ve çeĢitlenmiĢtir.
Turistlerin talepleri konaklamada konforun sağlanması yanında, yöreye özgü kültürel değerler
hakkında bilgi edinme, yöre halkıyla iletiĢim, bölgenin flora ve faunası, özel ekosistemler,
doğal hayat ve bunların korunması da dahil olmak üzere daha sorumlu bir seyahat deneyimi
kazanmak da söz konusudur.
Beklenen büyüme ve yeni eğilimler turizmi o kadar stratejik bir konuma taĢımıĢtır ki, turizm
eĢiz özellikli doğal veya korunan alanların sürdürülebilirliğinin yanı sıra bu alanların
çevresinde yaĢayan yöre halkının kalkınma potansiyeline de müspet etki sağlayabilmektedir.
-6-
Bu durumda turizm, doğal alanların korunması ve yöre halkı ile ziyaretçilerin çevre bilincinin
arttırılmasında kullanılabilecek çok önemli bir araç olabilmektedir. Dolayısıyla turizm
sayesinde koruma çalıĢmaları için gerekli mali kaynakların kazanılmasının yanı sıra
ziyaretçiler ile yöre halkına yönelik bilinçlendirme ve eğitim programlarının oluĢturulması ve
uygulanması gibi hedeflere de ulaĢılabilmektedir.
En önemli husus; turizm faaliyetlerinin uzun dönemde sürdürülebilir olması için geniĢ
kapsamlı, dikkatli, katılımcı ve paylaĢımcı olarak planlaması, sürecin etkin yönetimi ve
izlenmesi de gereklidir.
Aksi takdirde, bu faaliyetlerin geri dönüĢü mümkün olmayan
olumsuz etkileri ortaya çıkacak ve turizm bu alanları tahrip eden bir faktör haline gelecektir.
ĠĢte bu nedenle bu çalıĢmaya “SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġME
(MASTER) PLANI” çalıĢmasına lüzum duyulmuĢtur.
1.4.SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġME STRATEJĠSĠ
Yukarıda da bahsedildiği üzere, insan kullanımı bakımından hassas olan sahalarda turizm söz
konusu olduğunda turizmin iyi planlanması ve yönetilmesi önemli olmaktadır.
AlıĢılmıĢ turizm stratejileri ile Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Stratejisi arasındaki fark
Ģudur; alıĢılmıĢ yöntemler yukarıdan aĢağıya bakıĢ açısı ile uygulanmaktadır.
Yani kararlar merkezden alınmakta ve uygulanması için yerele taĢınmaktadır. Yöre halkı
katılımcı olamamaktadır.
Sürdürülebilir turizm ise aĢağıdan yukarıya bir yaklaĢım için gayret göstermektedir. Bu
yaklaĢımda yöre halkının beklentileri ele alınır, yönetime katılmasını sağlayıcı yapı kurulur,
yörenin kalkınma potansiyelini bünyesinde barındıran tabii değerlerin korunması için kararlar
ortak alınır ve karar almanın yanında uygulama ve izleme aĢamalarında da yöre halkının
becerilerini, bilgisini, en uygun Ģekilde kullanmak esastır. Bu yaklaĢım yöre halkının, yerel
otorite ve organizasyonların yetkilendirilmesine dayanır.
-Sürdürülebilir turizm geliĢim aĢamasında doğa ve çevresinin ortak çıkarları söz konusudur.
Konaklama ve diğer turizm altyapıları mümkün olduğunca doğal alan dıĢında olmalıdır. Bu
durum doğaya ve kültüre zararı en aza indirdiği gibi ev pansiyonculuğu gibi faaliyetlerin
yapılabileceği gibi yöreye faydayı arttırabilir.
-Yöre halkı ve diğer bölgesel ilgi grupları turizm geliĢiminde önemli ortaklardır, söz konusu
gruplar turiste konaklama imkanı sunacaklar, sunacakları ürünün kalitesinin korunmasında da
sorumluluk alacaklardır.
-Günübirlik ziyaretçiler yerine uzun süreli konaklamaya lüzum duyan turistle hedefleniyorsa,
doğal ve kültürel mirasa dayalı çekim noktaları, el sanatları gibi faaliyetler ortaya konmalıdır.
-Doğal alanlar genellikle çok hassastır, bu sebeple ekolojik değerler, belirli bir saha ile sınırlı
olmayacaktır. Geleneksel hayat, yerel kültür, kırsal sosyal ekonomik yapılar da aynı zamanda
turizmin temel kaynağı olmaktadır.
-7-
- Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı‟nın ilimizde/bölgemizde ve ülkemizde
doğa turizmine konu olacak sahaların tüm ilgi grupları için anlamlı ve cazip bir bakıĢ açısına
dayandırılmasına esas olmalıdır.
- Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı‟nda turizm doğayı koruma, kırsal
kalkınma için bir araç olarak ele alındığından, doğa turizmi yönetim planı olarak ele
alınmalıdır. Halihazırda olan turizm etkinlikleri de tartıĢılmalı, değerlendirilmelidir. Ġlde
sürdürülemez olan turizm veya gelir getirici faaliyetler de tanımlanmalıdır. Ayrıca iyi bir
yönetim için tehditler ve fırsatlar da ele alınarak bunlardan hareketle ortaya çıkacak fikirler
ortaya konmalıdır.
-Doğaya dayalı turizm yönetiminin entegre bir anlayıĢla (alan ve çevresinin sahip olduğu
doğal, tarihi ve sosyo-ekonomik kaynakların bütüncül ele alınması) değerlendirilmesi de
önemlidir.
-Turizm geliĢimi genel olarak piyasa talebine göre yönlendirilir. Bir alanın turizm
potansiyelinin değerlendirilmesi, rekabetçi ve özgün bir destinasyon oluĢturması için gerçekçi
beklentiler ortaya konulmalıdır. Yüksek ekolojik değerlere sahip olan sahalar yüksek turizm
değeri içermeyebilir. Turizm, ancak doğru pazar ürünlerini hedeflediği zaman baĢarılı olabilir.
Özellikle hassas tabiat alanlarında taĢıma kapasitesi düĢük iken, bu alanlardan beklenen
faydalar yüksek olmaktadır. TaĢıma kapasitesinin düĢüklüğü sınırlı sayıda turist demektir. Bu
sebeple taĢıma kapasitesinin değerlendirilmesi de önemli olmaktadır.
-Entegre doğal alan yönetimi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı ile doğa
ve turizm yönetimi için tüm ilgi gruplarının desteğini almayı hedefler. Tüm ilgi gruplarının
etkin desteği önem taĢır. Turizm geliĢiminin karmaĢık yapısı göz önüne alınırsa, ilgi
gruplarının etkin iĢbirliği oldukça önemlidir, planın herkes tarafından sahiplenilmesi ayrıcalık
olacaktır.
-Sürdürülebilir kırsal kalkınma için kapsamlı bir vizyon belirlenmesine de ihtiyaç vardır.
-Pazarlama stratejisi de Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme (Master) Planı‟nın bir parçası
olup, kalkınma ve rekabete açık ürün-Pazar kombinasyonu için yaratıcı yaklaĢımlar
içermelidir. Pazarlar, hedef gruplar, turist sayısı, ürünler, hizmetler, yaratıcı yaklaĢımlar bu
stratejide yer almalıdır.
-Turizm destinasyonu yönetimi; yaygın bir stratejik yaklaĢım olup, destinasyonu rekabete
açık hale getirir, bir turizm pazarını iyi bir Ģekilde yönetmek, pazarlamak, bir destinasyonu
rekabetçi yapabilmek için gereken tüm unsurları içeren bir rekabetçi yaklaĢımdır.
-8-
-Ġyi tanımlanmıĢ amaçlarla ve göstergelerle mantıksal bir çerçeve kurmak, ayrıntılı bütçe,
mali portre ve ilgi gruplarının tümüne açık görev ve sorumluluklar veren bir iĢ planı
hazırlamak gereklidir.
-Ziyaretçinin izlenmesi ve ziyaretçi yönetim planı: Madem ki doğa gibi hassas bir sistemde
çalıĢılıyor bu durumda turist ziyaretinin ilkelerini belirleyen bir ziyaretçi yönetim planı
lüzumludur. Aynı zamanda da hem geri bildirim temin etme, hem de taĢıma kapasitesinin
kontrolü için izleme programı da olmalıdır.
Geribildirimler
kalitenin
arttırılması,
sunumların
taleplere
uygun
hale
getirilmesi
(iyileĢtirilmesi) ve hizmetteki aksamaların doğadaki değiĢimlerin takibi için çok gereklidir.
ġu unutulmamalıdır ki; turizm, doğanın korunması için ortaya konan ana hedeflere ulaĢmak
garanti edildiği takdirde teĢvik edilmelidir.
2. SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ GELĠġĠMĠNE ĠLĠġKĠN ÇALIġMALAR
2.1 KAYNAK ANALĠZĠ
GeliĢme planı ve stratejisi için öncelikle kaynak analizi yapılması zorunludur. Bir alanın sahip
olduğu kaynaklar, o alanın kalkınması için bir sermaye veya potansiyel oluĢturmaktadır. Bu
kaynakların analizi de önemli veri ve bilgi oluĢturulmasını temin etmektedir.
Ekolojik ve kültürel kaynakların yanında sosyo-ekonomik özellikler de turizm geliĢimi için
önemli bir temel oluĢturmaktadır. Örneğin kırsal turizmin tarımsal faaliyetleri desteklemediği
durumlarda kırsal turizmin gerçekleĢtirildiği bölge hem kendi sermayesini hem de kırsal olma
özelliğini kaybedecektir.
Gerek turizm potansiyeli gerekse taĢıma kapasitesi turizm kaynaklarının mevcut durumuna
bağlı olduğundan kaynak envanterinin mutlaka yapılması gerekir.
2.1.1 Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar
a. Doğal Kaynaklar: turizmin geliĢimi için önemli olan yöreye özgü doğal kaynaklardır. Bu
kaynakların halihazırdaki ekonomik kullanımları, korunma durumları, statüleri, iklim gibi
turizm geliĢimi için potansiyel kaynakların envanterini içermektedir.
Seçkin Doğal Kaynaklar: Turizm yalnızca korunan doğa parçaları ile ilgili değildir. EĢsiz
manzaralar, dağlar ve nehirler gibi ve korunmayan türler de turizm için ilgi çekici
olmaktadırlar. Örneğin; ormandaki ağaçların üzerinde gezinen sincapları konakladığımız evin
-9-
penceresinden gözlemlemek son derece çekicidir. Bir orman öncelikli olarak odunculuk
amacıyla kullanılsa da dağ bisikleti gibi bir aktivite için ortamı çekici hale getirebilmektedir.
Seçkin Doğal Kaynakların Halihazırdaki Ekonomik Kullanımlarının Tanımlanması
Doğal kaynakların çok çeĢitli kullanımları söz konusudur, ormanların odunculuk amaçlı
kullanımı, nehirler ve göllerin sportif balıkçılık, su sporları ve enerji üretmek için kullanımları
gibi. Bu kullanımlardan bazıları gelenekseldir ve düĢük etkilere sahiptir.
Bazıları ise
sürdürülebilir değildir. Bu sebeple bunlar turizm geliĢimi için de uygun değildir.
Kaynağın Korunma Durumu ve Statüsü: Bazı doğal kaynaklar mevcut kanunlarla korunur.
Bunların turizmde kullanımı da bu kanunlara uygun olmalıdır.
Ġklim; mevsimlerin dağılımı, ortalama sıcaklık, nem ve günlük ortalama optimal güneĢ ıĢığı
saatlerine bağlı olarak iklim analizi yapılmaktadır. Burada önemli olan iklimin farklı
mevsimlerde turizm için elveriĢli olup olmadığıdır.
Turizm GeliĢimi Ġçin Potansiyel Doğal Kaynaklar: Potansiyel kaynakların tespiti turizm
planlaması için önemli ve özellikle yönlendirici olmaktadır. Tüm bu kaynakların envanter
çalıĢmalarının haritaya aktarılması, turizm ürünleri ve hizmetlerinin geliĢmesi ve altyapı ile
tesislerin fiziksel planlaması için önemli olmaktadır.
b. Kültürel Kaynaklar: Kültürel kaynakların envanteri doğal kaynaklara iliĢkin çalıĢmalara
benzerlik göstermektedir. Özellikle doğal ve kültürel kaynaklardan oluĢan kombinasyonlar,
turistler tarafından yüksek ilgi ile karĢılanmaktadır. Kültürel mirasın korunmasının önemi
konusunda farkındalık meydana getirilebilirse, sürdürülebilir turizm geliĢimine ve doğa
korumaya verilen destek artacaktır.
c. Sosyo-Ekonomik Kaynaklar: Altyapı, insan kaynakları ve farklı ekonomik sektörlerin
bileĢimini içermektedir. Bu konuda yapılacak envanter çalıĢması, birbiri ile bağlantılı birçok
farklı unsurlar içermesi ve bu unsurların turizm geliĢimi için ilk bakıĢta kavranamaması
mümkündür. Bölgenin kalkınma potansiyelinde, sosyal ve ekonomik rekabet edebilirlik
unsurları büyük öneme sahiptir. Yerel nüfusun turizme yaklaĢımı, turizm sektöründe çalıĢma
isteği gibi bazı unsurların turizm ile doğrudan iliĢkisi bulunmaktadır.
Altyapı: Bir bölgenin turizmde rekabet edebilirliği ve kalkınma seviyesinin tespiti için altyapı
kalitesi önemli bir göstergedir. Altyapının kalitesi, yerel nüfusun hayat kalitesini ortaya
koymanın yanı sıra turizm geliĢimi için de zorunlu bir Ģarttır. Alan, güvenli içme suyu,
donanımlı sağlık tesisleri gibi temel unsurları içermiyorsa turizm geliĢimi asla baĢarılı
olamayacaktır.
- 10 -
Altyapının farklı unsurları için Ģartlar, kalite ve gelecekteki durum değerlendirilmelidir.
Kaynak halihazırda turizm için mi kullanılmaktadır? Sorusu hem kaynağın turizm geliĢimi
için önemi konusunda hem de kaynak kalitesi hakkında göstergeleri ortaya koyabilmektedir.
-
Su kaynaklarına yönelik etütler; kaliteli su kaynağının sağlanması, su kaynağının
sürdürülebilir kullanımı ve su çıkarmanın çevresel etkisini de içerir.
-
ĠletiĢim ağına yönelik etütler; turistlerin refahı ve turizm geliĢimi için önemli olan cep
telefonlarının da olmak üzere telefon ve internet ağlarının kalitesine yönelik etüdleri
içermektedir.
-
Sağlık hizmetlerinin; kalite, miktar ve coğrafi dağılımı son derece önemlidir.
-
Güç kaynaklarına yönelik etütler; elektrik Ģebekesi, ısınma ve yemek piĢirme için enerji
kaynaklarının varlığı önemlidir. Her ne kadar resmi standartlara göre planlansa ve tehlike
içermese de turistler nükleer santrallerin yakınında konaklamamaktadır.
-
Su ve toprak kirliliği etkisi olan atık su sistemleri önemli olup, bölgeye gelen turistlerin
sayısı ile meydana gelecek atık su miktarı da dikkate alınmalıdır.
-
Katı atıkların düzenli depolaması toplum için olduğu kadar çevre için de önemlidir. Katı
atıkların görüntü kirliliğine de yol açması ayrı bir menfi etkisidir.
-
Yol ağlarının durumu; çoğu turistin tercihlerini yaparken en önemli etkendir.
-
Güvenlik; kamu güvenliğini ve asayiĢi sağlamak turist güvenliği gibi unsurlar önemli
olmaktadır. AĢırı kar yağıĢı, kanyon veya dağ kurtarma timlerinin olup olmaması da çok
önemlidir.
-
Politik istikrarsızlık ve suçlar; turist için caydırıcı etki yapmaktadır.
Ġnsan Kaynakları; Bir bölgenin insan sermayesini ifade eden bu unsur, turizm
geliĢiminde anahtar etmenlerden biridir. Ġnsan kaynakları hem hizmeti hem de manevi
nitelikteki kültür ve kimliği oluĢturmaktadır.
Ġnsan kaynaklarına iliĢkin etütler aĢağıdaki unsurları içermelidir;
-
Yöre halkının nüfusu,
-
Göç vb. eğilimler,
-
Demografik yapı,
-
Aktif nüfus ve yapısı, eğitim seviyesi, potansiyel bilgi ve beceriler, açık fikirlilik,
geleceğe odaklanma, çalıĢma ahlakı,
-
Yöreye özgü geleneksel ekonomik faaliyetleri ve yöresel sanatları yapabilme,
-
Turizm geliĢimine iliĢkin tutum, misafir severlik duygusu, hizmete yönelim,
-
Sosyal tutarlılık, esneklik, mevcut sosyal iliĢkilerin kalitesi ve aralarındaki iĢbirliğini
içeren sosyal yapı,
- 11 -
-
Yerel kurumlar, idareler, yönetiĢim, bürokrasiden kaçınma vb. hususlarla finansal
kaynaklar ve yönetimleri,
-
Alanın kültürü ve kimliği, alanda etkin görev alacak kiĢilerin ortak değerleri, ilgileri,
yaklaĢımları, algılama Ģekilleri, özel ilgi ve becerileri, özgün gelenekler, o topluma ait
olma ve o toplumda yaĢamaktan onur duyma gibi durumları içerir,
-
Farklı ekonomik sektörler; söz konusu coğrafi bölgeye ve ile yoğunlaĢma durumları, firma
sayısı, ölçeği, ortalama karlılık, geleceğe yönelik bakıĢ açısı, pazarları ve dıĢ iliĢkileri,
sektörler arası iĢbirliği son derece önemlidir, tüm sektörler turizm sektörü ile iliĢkili
olabilmektedir.
Kaynak analizinin sonuçları; sürdürülebilir turizm yönetimi ve kalkınmada sermayeyi
oluĢturan kullanılabilir kaynaklara genel bir bakıĢı sağlamakla beraber, bölgenin mevcut
kalkınma durumunu ve sürdürülebilirliğini değerlendiremeye yönelik bir resim
sunmaktadır. Analiz aynı zamanda; bölgenin sürüdürülebilir kalkınmasına yönelik bir
vizyon oluĢturulmasını ve turizm geliĢiminin diğer sektörlerle bütünleĢtirilmesini
sağlayacaktır.
2.2 TURĠZM POTANSĠYELĠ
Yüksek değerlere sahip doğal ekolojik sahalar her zaman yüksek turizm potansiyeli
içermezler;
- Bazı doğa parçaları araĢtırma yapan uzmanlara, iyi eğitimli ekoturistlere hitap etmektedir.
Bu alanlar sayıca az olduğu için de sınırlı bir turizm potansiyeli içerirler,
- Bazı doğal sahalar, eriĢim, güvenlik gibi nedenlerle turistler için elveriĢli olmayan yerlerde
bulunurlar,
- Ekolojik kaynakların kullanımlar karĢısındaki duyarlılığı (taĢıma kapasitesi), ziyaretçi
giriĢinde kısıtlamalara sebep olmaktadır,
Bir sahanın daha fazla turist çekebilmesi için ihtimalleri ortaya koyan turizm potansiyeli
önemli bir konudur. Turizm potansiyelinin tespiti için arz ve talebin ortaya konması gerekir.
Bu potansiyel sınırlıysa baĢarılı bir turizm giriĢimini baĢlatmak imkanı olmayacaktır.
Turizm ekonomik bir faaliyet olduğundan ancak turizm pazarında sürdürülebilirliği için bir
talebi karĢılaması lüzumludur.
Turizme iliĢkin motivasyon ve istekler değiĢkendir, kaynakların değeri aynı kalırken değiĢen
tüketici davranıĢları turizm potansiyelini etkilemektedir. Dolayısıyla turizm potansiyeli
tüketicinin bakıĢ açısı (talebi) ile değerlendirilmelidir.
- 12 -
Turizm potansiyeline iliĢkin veri toplarken, istatistiki veriler, anketler gibi yöntemlerle veri
elde edilebilir, ayrıca derinlemesine görüĢmeler, katılımcı gözlemleme, olaylar üzerinde
çalıĢmalar ile veri elde etmek için kullanılan niteliksel araĢtırma metotları kullanılmaktadır.
Turizm potansiyeli için “turizm talebi” incelemesi aĢağıdaki hususların tespiti ile yapılabilir;
-
Halen yapılan turizm,
-
Halihazırdaki turist miktarı,
-
Her bir ziyaretçinin günde harcadığı miktar,
-
Ortalama kalma zamanları,
-
Turist profili,
-
Dürtü analizi; hangi temel etmenlerin turistler için rol oynadığı,(doğa, kültür, sağlık,
güneĢ, vb.)
-
Benzer bir il veya saha ile kıyaslama yapılması, milli veya milletlerarası bir il ile
kıyaslama yapılması ve neden o ilin tercih edildiği,
-
Gelecekte rakip olacak iller hangileridir, nedeni,
“Turizm arzı” incelemesinde ise aĢağıdaki hususlar öne çıkmaktadır;
-
Ġlimizde bir uluslar arası havaalanı var mıdır veya yakın bir ilden yararlanma imkanı
makul mudur?
-
Alana ulaĢım hangi araçlarla olur?(demiryolu, özel taĢıt, genel taĢımacılık, vd.), bunlara
yaklaĢım nasıl olmaktadır (kötü, yeterli, iyi gibi),
-
Alana ulaĢma durumu (kolay-rahat, çaba ile, zor ve tehlikeli)
-
Ġle gelmek için yabancı turistler ülkemizden vize alıyor mu?
-
Sahamızın istikrarlı bir yönetimi var mı?,
-
Güvenlik ve ulaĢım açısından ne gibi problemler yaĢanabilir?
-
Alt yapı incelemesi; taĢımacılık ağı, yerel yolun durumu (toprak, asfalt), anayolla
bağlantısı, demiryolu ağı, yerel genel taĢımacılığın yaygınlığı, program, ücretler,
hat/duraklar, döngü patikaları, patikalar, yollar, iĢaret levhaları, genel enformasyon
levhaları, araç-otobüs park kapasitesi, bilgi alma, tercüme kolaylıkları,
-
Yiyecek içecek ve barınma; restoran sayısı, restoranların sınıflandırılması (iyi-sayısı, orta
iyi-sayısı vb.)
-
Hangi standartta yiyecek sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü)
-
Ġl ve çevresinde ne tür barınma alanları var? (otel, hotel, yatak kapasitesi, rota üstü
barınma kulübeleri, bungalov, parkları, kamp alanı, diğerleri),
- 13 -
-
Hangi standartlarda barınma sunuluyor? (yüksek, yeterli, kötü),
-
Ġlimizin seçkin özellikteki doğal alanlarının özellikleri (sundukları ile tek mi?, biraz farklı
mı?, diğer seçkin özellikli yerlere benziyor mu?),
-
Alan turist gezi rotasına girecek Ģekilde turistlerin ilgisini çekebilecek diğer sahalara yakın
mı? (diğer çekici sahalara yakın, orta derecede potansiyel, düĢük veya yakında böyle bir
potansiyel bulunmamakta),
-
Ġlin alanlarında yaban hayatı; (bayrak tür, ilginç diğer türler, temsil edici yaban hayatı,
farklı yaban hayatı izleme aktiviteleri, yürüyerek, botla, gözlem noktası ile vb.),
-
Yaban hayatı izleme de tatmin edicilik durumu (garanti etme, genellikle, Ģans veya
mevsime bağlı),
-
Bölgedeki önemli yaban hayatının tanımı,
-
Yardımcı tesislerin durumu (rekreasyonel, spor, diğer; durumu: kötü-yeterli-iyi),
Kaynakların turizm potansiyelinin değerlendirilmesi;
-
doğal değerler: (sahiller, sahil kayalıkları, kumullar, dağlar, ormanlar, korunmuĢ izole
olmuĢ alanlar, Ģelaleler, göller, nehirler, mağaralar, yaban hayatı, hayvan-kuĢ, deniz
canlıları, iklim, diğerleri),
-
kültürel değerler; (tarihi binalar, tarihi yerler, anıtlar, arkeolojik yerler ve koleksiyonlar,
folklor ve gelenekler, el iĢleri, müzeler, sahne sanatları, sanayi mirası vb.)
-
Toplumun turizm potansiyeli; (insan kaynakları; aktif nüfusun büyüklüğü ve yapısı, eğitim
düzeyi ve profesyonel bilgi, beceriler, eğitimler, orijinal-karakteristik ve geleneksel
özellikleri, ekonomik faaliyetler-sanatlar profesyonel olmayanlar dahil, resmi olmayan
bilgi ve beceriler, turizm geliĢimine yaklaĢımlar, misafir severlik anlayıĢı, hizmet
eğilimleri, yerel kuruluĢ ve idareler ile yönetiĢim, alanın kültürü ve kimliği,
-
Ekonomik kaynakların turizm potansiyeli; (tarım, ormancılık, balıkçılık, sanayi ve diğer),
-
Altyapı; (su sistemleri, ulaĢım ağları, sağlık imkanları, ulaĢım terminalleri, enerji
kaynakları, kanalizasyon sistemleri, katı atık ve yok etme sistemi, caddeler/yollar,
güvenlik sistemleri vd.)
-
İş ve hizmet altyapısı; (fırınlar, kasaplar, bakkallar, süpermarketler, doğrudan satıĢ yapan
çiftlikler, kiralık araç, servis istasyonları, taksiler, otobüsler, kiralık bisiklet, kiralık spor
malzemeleri ve bakımı, postaneler, bankacılık hizmetleri, doktorlar, diĢçiler, eczaneler,
kafe ve restoranlar, ATM‟ler, bankalar, diğer iĢ ve hizmetler.)
Turizm Talebi; turizmin mevcut durumunun incelenmesi;
- 14 -
Ziyaretçi; boĢ zamanlarını geçirmek için bir yere gelen kiĢi olarak tanımlanabilir, turist ise
alanda bir veya daha fazla gece konaklamaktadır. Her turist bir ziyaretçidir, ancak her
ziyaretçi turist değildir. Dolayısı ile turist ve ziyaretçi sayılarının ayrılması gerekmektedir.
Ziyaretçi ve turist ayrımı farklı talepleri sebebi ile yapılmak durumunadır, ayrıca her ikisinin
de farklı etkileri bulunmaktadır. Bir turistin ortalama harcaması alanda daha fazla zaman
geçirdiğinden, konaklamaya, ilave yiyecek ve içeceğe ödeme yaptığından genellikle daha
yüksek olmaktadır.
Turizme iliĢkin mevcut durumun ortaya konabilmesi için;
-
Turist ve ziyaretçileri ayrı ayrı sayısı (yıllık, mevsimlik, aylık, haftalık, günlük),
-
Son on yılda turistlerin/ziyaretçilerin değiĢimi,
-
Ortalama kalıĢ süreleri, konaklama ve ulaĢım Ģekilleri önemlidir.
(Sürdürülebilir doğa turizm gelişme planımızda ana unsur turizm olduğundan; turizme iliĢkin
veri kullanılamaz olduğu hallerde ikinci en iyi seçenek olarak ziyaretçilere ait veriler
üzerinden değerlendirme yapılması mecburiyeti doğmaktadır).
-
Turist baĢına ortalama harcama,
-
Grup hacmi ve düzeni,
-
Turistlerin ağırlıklı yaĢ grubu,
-
Yaptıkları faaliyetler,
-
Ziyaret edecekleri-ettikleri yere iliĢkin seçimleri,
-
Memnuniyeti, deneyimleri ve para harcama Ģekilleri,
-
Ġkinci ziyaretlerin yüzdesi ve sayısı,
-
Kullanılabilir ilave veriler.
Talep incelemesinde ilimizi rakip olarak gördüğümüz veya bizimle rekabet eden benzer il
veya illerle karĢılaĢtırmak faydalı ve yerinde olacaktır.
Turizm Arzı:
Konum Faktörü; Bir ilin baĢka turizm pazarları ile iliĢkili olarak nasıl konumlandığını,
bir turistin alana ulaĢmak için harcadığı zamanı, parayı/enerjiyi belirtir.
Bir saha ne kadar güzel olursa olsun, hedef grup tarafından kolayca ulaĢılabilir değilse asla
baĢarılı bir turizm geliĢimi sağlanamayacaktır. Yerel nüfusun değil turistin algılama durumu
dikkate alınmalıdır. Örneğin bakir alanları ziyaret etmekten zevk alan ve ilkel patika yollarla
- 15 -
ulaĢılan yerleri ziyaret etmek isteyen turistler için düĢünülen uzak mesafeler için alanın sınırlı
sayıda turist potansiyeli olacaktır.
-
Uzun mesafeden gelen turistler için hava alanına uzaklık çok önemlidir,
-
Tur operatörlerinin çoğu havayolu ulaĢımını zorunlu görmektedirler, bu sebeple bağımsız
turistler veya tur operatörleri hedeflenebilir,
-
Tren, otobüs veya özel araçlarla eriĢim de konum faktörleri içinde önemlidir,
-
Alana ziyaret iklim Ģartları açısından da kısıtlı imkanlara neden olabilir,
-
Ġle özgü yapılan bürokratik iĢlemlerin bıktırıcılığı da önemlidir, sık sık güvenlik birimleri
tarafından kimlik sorulmak, aranmak gibi,
-
Turizm arzında; iĢaretlemeler, doğru yönlendirmeler, bilgiye ulaĢma kolaylığı da önem
arz etmektedir. Haritalar, broĢürler, internet imkanı, kılavuz ve rehberler önemli bir arz
faktörüdür.
-
Yiyecek içecek sunumu ve konaklama arzı; Sunumun ürün ve hizmet kalitesi, hijyenik
standartlar, özgünlük/otantik, yöresel olması, yer ve ürünlerin çeĢitliliği, ortam ve
konukseverlik önemlidir.
-
Restoranların sınıflaması önceden yapılırsa turist için kolaylık olacaktır.
-
Konaklama tüm türleri içerebilmelidir, ürün ve hizmetlerin kaliteli olması, özellikle
hijyeniklik konaklamada çok önemlidir.
Doğal Alanın Kendine Has Özellikleri; Doğal alanların değer yaratması, kırsal kalkınmada
rol oynaması beklentisi de son yıllarda öne çıkan bir görüĢtür. Doğal alanların alternatif
kaynak kullanımına dönüĢtürülmesi için yapılan baskılar sonucu tehdit altında olduğu
yerlerde devamlılığını sürdürebilmeleri, diğer alternatif kaynak kullanımları karĢısında
koruma ve kullanma dengesinin uzun dönemli ekonomik değerinin gösterilebilmesine
bağlıdır. Tabiat ve kültürel miras, yaban hayatının gözlemlenmesi, yöreye özgü özellikler ve
korunması gereken öncelikli türler, doğa ile ilgili çalıĢan ve doğanın kıymetini bilen ekoturistler için son derece önemlidir.
2.3 TAġIMA KAPASĠTESĠ
- Belirli bir sürede ( yıl, ay, hafta, gün, saat ) bir bölgenin alabileceği ziyaretçi sayısı veya
bölgenin kaynakları üzerinde istenmeyen veya planlanmamıĢ etkilere sahip olmayan ve
sürdürülebilir kalkınmayı tehdit etmeyecek düzeyde bir alanda aynı anda bulunabilecek
ziyaretçi sayısı,
- Bir bölgenin, hayati önemde olduğu düĢünülen değerleri, ekolojik süreç ve koĢulları
tehlikeye atmadan ve sürdürülebilir kalkınma imkanlarını azaltmadan belirli bir süre boyunca
- 16 -
destekleyebileceği insan faaliyetlerinin (ağaç kesimi, avlanma, tarım) ve diğer etmenlerin (ör:
iklim değiĢikliği, kirlenme, vb.) baskısı,
- Ziyaret edilen bir alan veya tesisin sahip olduğu kaynaklar üzerinde koruma amaçlarını
tehlikeye atmadan, istenmeyen ve planlanmayan etkilere neden olmadan belirli bir süre (yıl,
ay, gün, an) boyunca alabileceği ziyaretçi sayısı Ģeklinde tanımlanmaktadır.
TaĢıma kapasitesi, Sürdürülebilir Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planında önemli bir
planlama aracıdır. Turizmin geliĢimi ve korunmasında önemli bir kavramdır.
TaĢıma
kapasitesinin analizi ve izlenmesi, yönetim kararları yönünden girdi sağlayacaktır. TaĢıma
kapasitesi sayesinde kullanımı sınırlamak, en elveriĢli ziyaretçi sayısını tamamlayarak müspet
etkileri azamiye çıkartmak, olumsuz etkileri en aza indirmek mümkün olabilecektir. Kısaca
Doğa Turizmi Gelişme (Master) Planındaki “sürdürülebilirlik” taĢıma kapasitesinin
aĢılmaması ile temin edilir.
Ziyaretçi sayısı ve etkinin büyüklüğü arasında doğrudan iliĢki vardır. Ancak alan içinde tek
tehdit unsuru ziyaretçiler değildir. Doğa için önemli olan tehditlerin tümünün birleĢik
etkisidir.
2.3.1. TaĢıma Kapasitesinin Elemanları;
Sosyal TaĢıma Kapasitesi,
Turizm için yerel tolerans limitleri olarak tanımlanmakta olup yöre halkı üzerindeki olumsuz
etkilerinden ve ziyaretçiler ile yöre halkı arasındaki çatıĢmalardan kaçınılmasını içerir. Bu
unsurun turizm geliĢimi içerisinde anahtar rolü vardır. Yöre halkı turizmi desteklemezse
kalkınma asla olmaz.
Yerel kabulü belirleyen temel etmenler, sosyal yapı ve kültürün hassaslığı, toplumun
değiĢimin üstesinden gelebilme yeteneği, turizmin algılanıĢı, yöre halkı ile ziyaretçilerin
iliĢkileri, kullanıcı grupların davranıĢları, birbiri ile uyumu ve paydaĢ olmanın ekonomik ve
toplumsal faydalarıdır.
Ekonomik TaĢıma Kapasitesi;
Sürdürülebilir bir turizm geliĢiminde turizm, ekonomik yapı ile bütünleĢmiĢtir ve diğer
sektörleri de desteklemektedir.
Ekonomik taĢıma kapasitesi; turizm geliĢimini sağlayan bir yerel ekonomi ve yerel
ekonominin sürdürülebilirliğini sağlayan bir turizm geliĢimi anlamına gelmektedir. Yani
temel kıstas; turizm geliĢimi ile yerel ekonomi arasındaki sinerjidir.
- 17 -
Ekonomik taĢımada önemli olan iki unsur; Beklenen faydaları temin etmek için asgari turist
sayısı ve ekonominin üstesinden gelebileceği azami turist sayısıdır.
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi;
Ekolojik taĢıma kapasitesi, ziyaretçilerin/turistlerin ziyaret edilen alandaki ekosistemler,
ikamet yerleri ve canlı türleri üzerinde ortaya koyduğu ekolojik zararlardır. Burada, ekolojik
değerlerin, ziyaretçi akıĢlarının ve davranıĢlarının uzun süreli ve sistematik olarak izlenmesi
ve veri toplanması önemli olmaktadır.
Ġdari/fiziki TaĢıma Kapasitesi;
Fiziki taĢıma kapasitesi aynı anda ve belirli bir zamanda müĢteri olarak alınabilecek ziyaretçi
sayısıdır. Bu kapasite, alana uygun insan sayısına, yani alanın büyüklüğü ve diğer fiziki
Ģartlar (doğal, coğrafi koĢullar ve hava Ģartları) ile turizm altyapısının kapasitesine
dayanmaktadır. Burada temel göstergeler; kalabalık, kuyruklar ve trafik sıkıĢıklığıdır.
Fiziksel kapasite yönetiminin verimliliği ve etkinliği Ģu unsurlara bağlıdır;
-
Organizasyon kaynaklarının kapasitesi (insan ve ekonomik kaynaklar vb. gibi),
-
Ziyaretçi yönetiminin kapasitesi,
Fiziksel kapasiteyi değerlendirmek için aĢağıdaki bilgiler gereklidir.
Bir sahanın ziyaretçi kullanımına/ turizm gelişimine karşı hassas olan kaynakları: Kırmızı
liste ve endemik türlerin habitatları, alanın savunmasız olan diğer kaynakları, göçe hassas
türler,
Ziyaretçi yönetimi de dahil olmak üzere yönetim amaçları ve hedefleri: Genel bir doğa
koruma planı, amaçlar, hedefler ve doğa koruma politikası, tür koruma politikaları, bölgeleme
sistemi, izleme sistemi,
Ziyaretçiler/turistler, turizm gelişimi ve etkileri üzerine veriler; tüm güzergahlar, tesisler,
konaklama ve ziyaretçi/turist için olan etkinlikler ve detaylı haritalar, ziyaretçi sayısı,
özellikleri, akımları, ziyaretçi modelleri, etkinlikler ve mevsime bağlı özelliklere iliĢkin
bilgiler vb., ziyaretçiler tarafından özel olarak gerçekleĢtirilen faaliyetler, ziyaretçi etkilerine
iliĢkin veriler, etkilerin izlenmesi ve değerlendirilmesine iliĢkin yöntemler, ölçütler ve
göstergeler.
Coğrafi bilgi sistemleri (CBS) teknikleri ile bilgilerin gösterilmesi mümkündür.
- 18 -
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi;
Psikolojik taĢıma kapasitesi bir alanın belirli bir zaman diliminde ziyaretçi deneyimleri
üzerinde olumsuz etkilenmeye sebep olmaksızın kaldırabileceği maksimum ziyaretçi
sayısıdır.
ĠLGĠ GRUBU ANALĠZĠ VE YEREL ORGANĠZASYONUN OLUġTURULMASI
3.
3.1 ĠLGĠ GRUPLARI/PAYDAġLAR
Ġlgi grupları, “belirli bir koruma ve sürdürülebilir kalkınma projesi ile ilgili olarak fayda
sağlayan, projenin içinde yer alan veya söz konusu projeden olumlu ya da olumsuz etkilenen
bireyler, gruplar veya organizasyonlar” olarak tanımlanabilirler.
PaydaĢlar, bir problemi çözmek için sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimine ve amaçlarımıza
ulaĢmak için güvenebileceğimiz kiĢilerdir.
Ġlgi gruplarının hepsi sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimine ortak değildir veya olmaları
gerekmez. Çünkü bir ortağın projeye olumlu bir bakıĢı, tutumu olmalıdır ve amaçlara ulaĢmak
için iĢbirliği yapmalıdır.
Bazen bir ilgi grubu projeye olumsuz bakabilir ve hatta aktif bir tehdit bile olabilir, ilgi
gruplarını iĢbirliği yapılanlar haline getirmek onlara paydaĢ değeri verilmesi ile mümkün olur.
3.2 ĠLGĠ GRUBU KATEGORĠLERĠ
Turizmde ilgi grupları;
-
Yöre halkı, kiĢiler ve kurumlar,
-
Alana dayalı ilin sorumlu yöneticileri,
-
Bölgesel yetkililer,
-
Ulusal yetkililer,
-
Turizm ofisleri, yerel turizm organizasyonları, konaklama ve hizmet sunanlar,
taĢımacılar,
-
Turizmle ilgili sektörler,
-
Tarım, ormancılık ve balıkçılık gibi farklı ekonomik sektörlerin temsil edildiği ticaret
ve sanayi odaları ve el sanatları ile ilgili birimler,
-
ĠĢçi sendikaları, dernekler, STK‟lar,
-
Eğitim ile ilgili birimler,
- 19 -
3.3 ĠLGĠ GRUBU ANALĠZĠ
Ġlgi grubu analizi sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının ortaya konması ve
uygulamasında yer alan farklı taraflara iliĢkin genel bir izlenim sahibi olabilmek, niyet
okumak için kullanılan bir araçtır. Yalnızca bir envanter olarak ele alınmamalıdır,
sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının planlanmasında potansiyel ortaklarımızın kimler
olduğunu ve hangi tarafla çeliĢkiler yaĢayacağımızı bize bildirmektedir. Ayrıca projenin farklı
seviyelerinde destek temini için de son derece elveriĢli bir analizdir.
Ġlgi grupları analizine dayalı olarak sürdürülebilir doğa turizmi gelişme planının
yönetiminden sorumlu bir organizasyon oluĢturulmalıdır.
Sürdürülebilir doğa turizmi geliĢimi için, detaylı bir ilgi grubu analizi ilgi gruplarının;
-
Genel hedeflerini,
-
Turizmden beklediği faydaları
-
Turizmdeki rollerini tanımlamalıdır.
Bu süreç; Ģu adımlardan oluĢur;
1. Ġlgi gruplarının tanımlanması,
2. Her ilgi grubunun çıkarlarının, önceliklerinin ve değerlerinin belirlenmesi,
3. Her ilgi grubunun davranıĢlarının belirlenmesi,
4. Ġlgi grubunun gücünün ve ilgi grupları arasındaki muhtemel koalisyonlarının gücünün
tahmin edilmesi,
5. Ġlgi gruplarının mevcut ihtiyaçlarının ne düzeyde karĢılandığının değerlendirilmesi,
6. Ġlgi grupları ile birebir iletiĢimlerin baĢlatılması ve ilgi gruplarının güveninin
kazanılması,
7. Ortak menfaatler, sinerji ve baĢarı unsurlarının tanımlanması,
8. PaydaĢların bir araya getirilmesi,
9. Ortak hedef ve amaçların ve onlara ulaĢmak için gerekli olan stratejinin ortaya
konması,
10. Organizasyon çerçevesinin oluĢturulması,
11. Uygulama
(zaman
çizelgesinin
ve
hedeflerin
ortaya
konması,
iletiĢim
organizasyonunun oluĢturulması, ilgi gruplarına somut sorumlulukların verilmesi.)
12. Ġzleme ve geri bildirimin yapılması
- 20 -
3.4 TOPLUM TEMELLĠ YAKLAġIM
Sürdürülebilir Doğa Turizmi GeliĢme Planı‟nın hazırlanmasında toplum temelli yaklaĢım
uygulanması neticesinde;
-
Yöre halkı için sürdürülebilir geçim kaynakları ortaya koymak,
-
Toplulukların kendi yapılarını korumalarını teĢvik etmek ve
-
Doğal alanların koruma hedeflerinde yerel faydayı oluĢturmak mümkündür,
Toplum temelli turizmin en önemli özelliği, doğal kaynakların kalitesi ile alanın kültürel
mirasının bozulmamıĢ ve turizmle güçlendirilmiĢ olmasıdır. Doğal çevre üzerindeki
olumsuz etkiler en aza indirilmeli ve yerel kültür korunmalıdır. Turizm, insanların kendi
yerel kültürlerini yaĢatma ve değerlendirmeye teĢvik etmelidir.
3.5 YEREL ORGANĠZASYONUN OLUġTURULMASI
Ġlgi grubu analizine dayalı olarak, korunan alan ve çevresi için, Sürdürülebilir Doğa Turizmi
GeliĢme Planını izlemek veya biçimlendirmek amacıyla, korunan alan yönetimi ve tüm ilgi
gruplarının resmi iĢbirliğine dayalı bir organizasyon oluĢturulmalıdır.
3.6. TARĠHÇE
Erzincan'ın Ġlkçağ tarihi hakkında esaslı bilgiye henüz sahip değiliz. Ne var ki tarihçiler ikinci
bin yıl da, bu yörede, hurrilerin yaĢadığını, ikinci bin yılın ilk yarısı baĢlarında da Hayaslılarla
Azzilerin hüküm sürdüğünü kaydetmektedir.
Anadolu'da M.Ö. 1050- 1180 tarihleri arasında HattuĢaĢ'ı merkez yaparak büyük bir
imparatorluk kuran Hititler yakın doğuyu egemenlikleri altına almıĢlardır. ġüphesiz ki
Erzincan'da Hititlerin yönetimi altında idi. Anadolu‟nun çeĢitli yerlerinde yapılan kazılarda
Hititlere ait çeĢitli eserler ortaya çıkarılmıĢtır. Erzincan ve yöresinde Hititlere ait bir yerleĢim
merkezine rastlanmamıĢsa da, bu yörenin Hitit egemenliği altında kaldığından da hiç Ģüphe
yoktur.
Doğu Anadolu'da kurulan ilkçağ devletlerinden biri de Urartulardır. M.Ö.900 yıllarında
kurulan bu devlet Van‟ı (Tuspa) baĢkent yapmıĢ, sınırlarını Hazar Denizinden Malatya'ya,
kuzeyde
Erzurum-Erzincan'dan
güneyde
Halep-Musul'a
kadar
geniĢletmiĢtir.
Erzincan yakınlarında Altıntepe'de Prof. Dr. Tahsin ÖZGÜÇ tarafından yapılan kazıda (1953)
Urartular'a ait bir çok eser çıkarılmıĢ, bu yörenin Urartu egemenliği altında kaldığı
kanıtlanmıĢtır.
ÇeĢitli saldırılara maruz kalan Urartu Ģehirleri, teker teker tahrip edilirken Medler'in
Anadolu'yu istilası sırasında M.Ö. 600 yıllarında tamamen ortadan kaldırılmıĢtır. Erzincan ve
yöresi, Urartular'ı yenerek Anadolu'yu istilaya baĢlayan Med'lerin (M.Ö. 612) eline geçti.
Med Krallığı'nın Kyaksar döneminde Lidyalılar'la yapılan savaĢlar, muhtemelen Erzincan ve
civarında cereyan etmiĢtir. Bu yöreler M.Ö.550 tarihlerinde Persler'in eline geçmiĢtir.
- 21 -
Hititler'in Anadolu'yu istila ettikleri sırada, Ġran yaylasını da Persler ele geçirdiler. Persler'in
yükseliĢi daha çok Ciroz (550-530), Kampis (530-520) dönemlerine rastlar. Bu dönemde
Erzincan ve çevresinde Persler'in eline geçer. Persler'den sonra Anadolu Makedonyalıların
eline
geçmiĢtir.
Roma ordusu M.Ö.70 tarihinde Doğu Anadolu'yu ele geçirmeye baĢlayarak Elazığ
yöresindeki Safen (Harput) Krallığını yıktıktan sonra, Tigran Ordusunu da yenilgiye
uğratmıĢtır. Bu sırada (M.Ö. 68) Pontuslular da Erzincan yörelerinde Roma üstünlüğüne son
vermiĢlerdir. Ġran ile Bizans arasında sürekli savaĢlara sahne olan Erzincan ve yöresi, en son
Bizans imparatoru Heraklius tarafından 629 tarihinde yenilgiye uğratılan Ġran'dan geri alındı.
Halife Hz. Osman (644-656) zamanında Habib bin Mesleme 35/655 senesinde Erzincan ve
yöresini ele geçirerek, bu bölgeyi tamamen Müslümanların yönetimine kattı. Erzincan ve
yöresi Abbasiler döneminde de çeĢitli saldırılara maruz kaldı. Halife Mütevekkil Alallah
(847-861) döneminde Malatya Valisi Ömer bin Abdullah, Arapgir, Eğin, Kemah, Erzincan ve
Trabzon kentlerini Bizanslılardan geri aldı. (859) Böylece Erzincan tekrar Arapların
hakimiyetine geçti.
Türklerin Anadolu'ya akınlar yaptığını daha önce belirtmiĢtik. Fakat, Türklerin Anadolu'yu
vatan edinmeleri genel kanaate göre Malazgirt (1071) zaferinden sonradır. Malazgirt zaferi
kazanılınca Alparslan, Karasu ve Çatlı nehirleri vadilerinin fethine Mengücek Ahmet Gazi'yi
görevlendirmiĢtir.
Alparslan'ın komutanlarından olan Mengücek Ahmet Gazi, Erzincan, Kemah, Divriği ve
ġebinkarahisar yörelerini hakimiyeti altına aldı. Kemah'ı merkez yaptı. Ahmet Gazi'nin ölümü
üzerine (1114) yerine oğlu Ġshak Bey geçti. Bu beyliği uzun süre yöneten Ġshak Bey ölünce
(1124) yerine Melih Mahmut geçti. Ġshak Beyin oğulları onu tanımayınca, Mengücek devleti
parçalandı. Kemah Melih Mahmut'a Erzincan Davut ġah'a, Divriği'de Süleyman ġah'a düĢtü.
Davut ġah'ın öldürülmesi üzerine (1151) Erzincan'a 13 yıl Süleyman ġah'a sahip olmuĢ;
Davut ġah'ın oğlu Fahrettin Behram ġah (1165) yılında babasının tahtında oturunca,
Mengücek Beyliği tekrar güçlenmiĢtir. Fahrettin Behram ġah, Kılıçaslan'ın damadı olması da
göz önünde bulundurulursa, Mengücek Selçuklu münasebeti daha iyi anlaĢılır.
Behram ġah zamanında, Erzincan çok ilerlemiĢ, ticaret ve sanayi geliĢmiĢtir. Zelzeleler sebebi
ile o dönem ait eserler maalesef günümüze ulaĢmamıĢtır. Behram ġah 1225 tarihinde
Erzincan'da
ölmüĢ,
aĢağı
Urla
(Ula)
köyünde
defnedilmiĢtir.
Behram ġah ölünce yerine oğlu Davut ġah geçti. 1228 tarihinde Selçuklu sultanı Alaaddin
Keykubat Erzincan ve Kemah'ı iĢgal ederek Mengücek Beyliğine son verdi. Alaaddin
Keykubat ile Celalettin Harzem ġah arasında Erzincan yakınlarında, Yassı-Çemen denilen
yerde 1230 tarihinde savaĢ oldu ve Celalettin Harzem ġah yenildi. Alaattin Keykubat'ın
ölümü (1237) üzerine, yerine oğlu II. Gıyasettin Keyhüsrev geçti. Onun zamanında devlet
Moğolların istilasına uğradı. 1240 tarihinde Erzurum'u iĢgal eden Moğollar Erzincan'ı geçerek
1243 tarihinde Kösedağ savaĢında Anadolu Selçuklu Devletini hezimete uğrattı. Böylece
Erzincan ve yöresi Ġlhanlıların eline geçti. Ġlhanlılar yöreyi beylerle (Vali) yönettiler. TimurTaĢ
Bey
Mısır'a
kaçarken
yerine
Alaaddin
Eretna'yi
bıraktı.
Timur-TaĢ'ın Mısır'a sığınmasından sonra valiliğe gelen Alaaddin Eretna ilhanlı hükümdarı
Ebu Sait Bahadır Han'ın ölümü (1335) üzerine Ġlhanlılarla olan bağını keserek görünüĢte
Celayırlı Hükümdarı Büyük ġeyh Hasan Han'a bağlı kalarak bağımsızlığını ilan etti.
Bir ara Çoban Oğulları Hükümdarı Küçük ġeyh Hasan, Erzincan ve yöresi kendi beyliğine
kattıysa da 1338'de Memluk Sultan Nasreddin Muhammed'in yardımı ile Erzincan ve yöresi
Küçük ġeyh Hasan'dan kurtuldu. Erzincan bu beylik döneminde de el değiĢmiĢtir. Alaaddin
Eretna 1352'de öldükten sonra yerine oğlu Gıyasettin Mehmet getirildi. Çıkan anlaĢmazlıklar
sonunda Erzincan bağımsız olarak, Burak Bey'e bırakıldı. Sırası ile Ahi Ayna Bey (öl. 1362),
- 22 -
Pir Hüseyin (öl. 1379), Mutahhareten Bey yönetimi ele aldı. Mutahhareten döneminde, Kadı
Burhanettin Erzincan'a ve yöresine birkaç kez saldırı düzenledi. Bu saldırılar Akkoyunlu
Hükümdarı Kutlu Bey'in yardımı ile atlatıldı.
Bu
dönemde
Erzincan
üzerinde
Akkoyunlular'ın
etkisini
görmekteyiz.
Erzincan Emiri Mutahhareten'in Timur'a bağlanması Osmanlı PadiĢahı Yıldırım Beyazıt'ı
kızdırmıĢtı. Beyazıt da Erzincan'ı muhasara etti.(1401) Fakat çok geçmeden Ankara SavaĢı
patlak
verince,
yöre
tekrar
Timur'un
elinegeçti.(1402)
Yörede Fatih Sultan Mehmet dönemine kadar Osmanlılar etkili olamadılar. 1419'da 1.
Mehmet zamanında Karakoyunlu Beyi Kara Yusuf Erzincan'ı zapt etti Pir Ömer'i vali tayin
etti.
1455'de de, Akkoyunlu hükümdarı Uzun Hasan Erzincan'ı aldı. Kaleyi yeniden onardı. Yöre
Fatih ile Uzun Hasan arasında çıkan Otlukbeli savaĢına kadar (11 Ağustos 1473)
Akkoyunların elinden kaldı.Bu savaĢtan sonra Osmanlıların denetimine geçti.
1502 tarihinde Safevi tahtına gecen ġah Ġsmail Erzincan'ı karargâh yapmıĢtı. Anadolu'yu eline
geçirmek isteyen Safeviler'e Yavuz Sultan Selim 23 Ağustos 1514'te Çaldıran SavaĢıyla dur
deyince, Erzincan tekrar Osmanlılar'ın yönetimine geçti.
Kanuni Sultan Süleyman 1534'te Tebriz Seferi, 1540'da Ġran Seferi sırasında Erzincan'a
uğramıĢtır.
Birinci dünya savaĢından 11 Temmuz 1916 tarihinde Ruslar tarafından Ģehir iĢgal edilmiĢ,
bunu fırsat bilen ayrılıkçı Ermeniler'de silahlı birlikler oluĢturarak faaliyete geçmiĢlerdir. 18
Aralık 1917 de Sovyet hükümeti ile yapılan Erzincan Mütarekesi ile 11 Ocak 1918 de rus
askerleri bölgeden çekilmiĢ ancak, ermeni çeteleri birçok kanlı olaya neden olmuĢtur. Kazım
Kara Bekir komutasındaki askeri birlikler 13 ġubat 1918 de Erzincan'ı 22 ġubat 1918 de
Tercan'ı ermeni silahlı güçlerinden kurtarmıĢlardır. KurtuluĢ savaĢında ve hareketli geçen
Cumhuriyetin ilk yıllarında Erzincan halkı Büyük Atatürk'ün yanında olmuĢtur.
Kentin adının Eriza veya Aziriz kelimelerinden geldiği, ilk önce Erziricin daha sonrada bugün
ifade
edildiği
Ģekilde
Erzincan'a
dönüĢtüğü
rivayet
edilmektedir.
1923 yılında kurulan Türkiye Cumhuriyeti'nin bir ili olan Erzincan, 1939'da Ģiddetli depreme
maruz kalmıĢ, Ģehir harabeye dönmüĢtür. ġehirde taĢ taĢ üstünde kalmamıĢ, on binlerce insan
hayatını kaybetmiĢtir. Depremden sonra demiryolundan yukarı yeni bir Ģehir inĢaatına
baĢlanarak bugünkü Erzincan Ģehri meydana getirilmiĢtir.
3.7 ERZĠNCAN ĠLĠNĠN GENEL ÖZELLĠKLERĠ
3.7.1. Ġlin Jeomorfolojik Özellikleri
Erzincan Ġli, genellikle dağlar ve platolarla kaplıdır. Ġl topraklarının % 60‟ını dağlar kaplar.
Dağlar çeĢitli yönlerde, belli bir sıra içinde uzanır. Güneybatıdan Munzur, kuzeybatıdan
Refahiye Dağları il alanına girer. Doğudan Erzurum‟dan gelerek batıya doğru uzanan
Karasu, il alanını derinlemesine, aralarında geniĢ düzlükler bırakacak Ģekilde böler.
Erzurum‟un AĢkale Ġlçesinden batıya doğru uzanan Tercan Düzlükleri, kuzeyden ve
batıdan Kop Dağları‟nın uzantılarıyla çevrilidir. Tercan Düzlüklerinin bulunduğu
çukurluğun batısında, Mülpet ve KeĢiĢ Dağları bulunmaktadır. Kop Dağları, Çayırlı
yöresinin batısında iki kola ayrılmaktadır. Birinci kol, Erzincan il merkezinin kuzeyine
doğru uzanır. Ġkinci kol güneydoğuya dönerek, önce KeĢiĢ, sonra Mülpet Dağları‟nı
oluĢturur.
CoĢan Dağı, ilin en yüksek (3976 m.) noktasıdır. Çukurluğu, doğudan Dumanlı ile Maryam
- 23 -
Dağı sınırlar. Güneyinde ise KoĢan, Murdelor, EĢilbaba Dağları bulunur. Erzincan
Ovası‟nın kuzeybatısında, Doğu Anadolu ve Karadeniz bölgelerini birbirinden ayıran
Refahiye Dağları uzanır. Dumanlı Dağları, sarıçam ormanlarıyla kaplıdır. Refahiye
ilçesinin doğusunda Çimen Dağları, güneyinde Kutlutepe Dağı, güneybatısında ise Gülen
Dağı bulunur.
Güneydeki Munzur Sıradağlarının kuzeye bakan yamaçları ile Karasu Vadisinin sağ
yakasında Karadağ, Çölen, Vank Dağları Kemah ilçesinin belli baĢlı yükseltileridir. Ġlin en
kayalık ve sarp yeri Kemaliye, Kemah ve Ġliç ilçeleridir. Erzincan‟ın dağları genellikle
çıplaktır.
3.7.2. Jeolojik Özellikler
Erzincan Ovasında yaĢlıdan gence doğru; Paleozoik yaĢlı ayrılmamıĢ metamorfik seri,
Mesozoyik kireçtaĢları, Kretase filiĢi, Eosen filiĢi, Neojen kireçtaĢları, Neojen karasal ve
volkanik kayaçlarla; Kuvartenere ait traverten, taraça, alüvyon ve alüvyon konileri
bulunmaktadır.
1. Mesozoyik
a. Mesozoyik KireçtaĢları (m): GeniĢ alanlar kaplayan serpantin diabaz kütleleri içinde
geliĢigüzel serpilmiĢ vaziyettedirler. Bu kalkerlerin bir kısmı yarı kristalize haldedir.
Erzincan Ģehrinin güneydoğusunda Mercan Dağları‟nda, Bakır Dağları‟nda, Gelinsi,
Günbağı, Tatlısu köylerinin güneyinde geniĢ alanlarda mostra verirler. Bu kalkerlerin
renkleri çok açık kahverengimsi, gri ve yer yer kahverengidir. Gayet sert bir yapıları vardır.
TabakalaĢma göstermezler. Kırık ve çatlak sistemleri bol olup, içlerindeki yer altı suyu
kaynaklarla boĢalmaktadır. Bu kaynaklar Erzincan Ovası‟ndaki yan derelerin bir kısmını
oluĢtururlar. Ovaya içe akıĢla akiferi besleme olanakları yoktur. Tüm taĢıdıkları yeraltı
suyunu ova çevresinde kaynak veya yan dereler Ģeklinde boĢaltmaktadır.
b. Kretase FiliĢi (kr): Erzincan Ovasında yer alan ve genellikle kumtaĢı, marn ve
konglomeralardan oluĢan bu formasyon incelenen ovanın batısında Bahçeli,
Ulucak,YeĢilçay köyleri civarında mostra vermektedir. FiliĢler kuzeydoğu-güneybatı
doğrultusunda ve kuzeyde eğimli bulunmaktadır. FiliĢ içindeki serpantin çakıllarının
bulunması kretasenin üst devirlerinde bu formasyonunu oluĢtuğunu belirlemektedir. Bazı
araĢtırmacılar greli, konglomeralı seviyeler arasında Siderolites ve Miscellanea‟lar, ince
taneli marnlı kireçtaĢlarında da Globigerina ve Rosalina‟ların bulunduğunu iddia
etmektedirler. Bu filiĢ formasyonunun Erzincan Ovası‟nda yer altı suyu depolaması
yönünden bir önemi yoktur. Zira geçirimliliği oldukça az olan litolojik birimler bu
formasyonunu meydana getirmektedir.
2. Tersiyer
a. Eosen (e): Etüt sahasında Eosen formasyonu boz renkli kum taĢı ve konglomeralardan
oluĢmuĢ bir filiĢ fasiyesindedir. Kil taĢı ve kireç taĢları yer yer bu formasyon içinde
görülmektedir. Ovanın güneybatısında Kemah Boğazında (Fırat nehrinin ovayı terk ettiği
yer); Güneydoğuda KaratuĢ, (Çağlayan), Erdene civarında görülür. Yeraltı suyu depolaması
yönünden önemli olmayan bu formasyonun mesozoyik kireçtaĢlarıyla olan kontağı faylı
bulunmaktadır.
b. Neojen (n): Oldukça geniĢ fasiyeslidir. En altta Miyosen yaĢlı olduğu tahmin edilen
kireçtaĢları daha üstte lagün fasiyesinde killi, marnlı bir seri en üstte de kırmızı renkli
konglomera ve kumtaĢlarından oluĢur. Miyosen‟in tabanındaki kireçtaĢları oldukça bol
fosillidir. Bu kireçtaĢları genellikle daha yüksek kotlarda bulunmaktadır. Oldukça küçük
- 24 -
mostralar halinde bulunan bu formasyonun Erzincan Ovası‟nda yeraltı suyu depolanması
yönünden fazla önemi bulunmamaktadır.
3. Kuvartener
Etüt sahasında Kuvartener‟e ait traverten, alüvyon, alüvyon konileri ve taraçalar
bulunmaktadır.
a. Traverten: Erzincan Ovası güneydoğusunda Kalecik köyü-Girlevik ġelalesi arasında
oldukça önemli bir yer kaplamaktadır. Ayrıca Kemah boğazında da küçük mostralar
halinde görülür.
b. Taraçalar: Mercan deresi, Günbağı ve KaratuĢ köylerinde; Geyikli, IĢıkpınar Yalnızbağ
köyleri çevresinde görülmektedir. Ayrıca Çardaklı deresinin her iki yanında çok iyi bir
Ģekilde taraçalar görülmektedir. Aslında Geçitköy, IĢıkpınar Yalnızbağ ve Dereyurt
köylerindeki taraçaları Paleokuvartener olarak kabul etmek mümkündür. Taraçalar
genellikle kum, çakıllardan oluĢmuĢ, yer yer hafif çimentolanma gösterirler. Taraça
malzemeleri daha çok koyu renkte serpantin, diyorit, gri renkli kalker çakıllarından
ibarettir.
c. Alüvyon Konileri: Erzincan Ovası‟nda yeraltısuyu taĢıyan esas akifer olan alüvyon
konileri oldukça yaygın bulunmaktadır. Ovada kuzey ve güneyde oldukça fazla alüvyon
konileri teĢekkül etmiĢtir. Yan derelerin dik meyilli olarak ovaya girdikleri yerde alüvyon
konileri günümüzde de oluĢmaya devam etmiĢtir. Kuzeyde Karakaya Köyü‟nden Yalnızbağ
Köyü‟ne kadar; güneyde Tatlısu Köyü‟nden Pınarönü Köyü‟ne kadar alüvyon konileri
yayılımı görülmektedir. Bu arada ova batısında Söğütözü - Bahçeli köyleri arasında da yan
derelerin ovaya giriĢlerinde alüvyon konileri yer almaktadır. Ova kuzeyinde de yer alan
alüvyon konileri doğudan batıya doğru, Karakaya-Bayırbağ- Üzümlü-Geyikli-ÇakırmanBaĢpınar-Yalnızbağ mevkilerinde uzanmaktadır. Ova güneyinde yer alan belli baĢlı
alüvyon konileri de doğudan batıya doğru Tatlısu, Mercan, YaylabaĢı, Gölpınar alüvyon
konileridir. Bu arada güneyde KonakbaĢı, Oğulcuk, Türkmenoğlu, Binkoç, Kilimli,
Pınarözü yerleĢme merkezleri de alüvyon konileri üzerinde bulunmaktadır. Ova batısında
en önemli alüvyon konisi Bahçeli Köyü alüvyon konisi üzerinde olmakla birlikte Söğütözü,
Ulucak ve Cevizli yerleĢme merkezlerinde de alüvyon konileri bulunmaktadır.Sonuç olarak
Erzincan Ovasında Kuvartener‟in oldukça büyük kısmı alüvyon konileriyle kaplıdır
denilebilir. Alüvyon konileri oldukça iri malzemelerden (Kum, Çakıl) teĢekkülettiğinden
geçirimli olup, yer altı suyu beslenim ve depolanmasının büyük kısmınısağlamaktadırlar.
Kalınlıkları 50-150 m. arasında olan bu alüvyon konilerinin tabanında genellikle
serpantinler yer almaktadırlar.
3.7.3. Ġklim Özellikleri
Erzincan ili genel olarak karasal iklim özelliğine sahiptir. Doğu Anadolu Bölgesinde yer
alan, Elazığ ve Malatya dıĢındaki diğer tüm illerden daha ılıman bir iklimi vardır. Doğu
Anadolu ve Ġç Anadolu iklimleri arasında bir geçiĢ niteliği taĢıyan Erzincan iklimi Doğu
Anadolu Bölgesi basınç kuĢaklarına, ilin yüzey Ģekilleri ve yükseltilerine göre yer yer
farklılıklar göstermektedir. Sıcaklık Ģartları itibariyle yıllık sıcaklık ortalaması 11,6 derece,
en soğuk ay olan Ocak ayı ortalaması -5,3 derece, en sıcak ay olan Temmuz ayı ortalaması
da 25,1 derece olduğu görülmektedir. Rasat kayıtlarında bugüne kadar karĢılaĢılan en
yüksek sıcaklık değeri 30 Temmuz 2000‟de 40.6 derecedir ve en düĢük sıcaklık değeri 28
Aralık 2002‟de -25,0 derecedir. 25 dereceye eĢit ve büyük sıcaklığa sahip olunan gün sayısı
126,3 olarak (Mart ile Ekim arası) yaĢanmakta olup, ilimiz çevre illere göre daha uzun ve
sıcak yaz mevsimi yaĢamaktadır. KıĢ mevsiminde ise, doğudan gelen Sibirya kaynaklı hava
- 25 -
kütlesinin tesirinde kaldığı zamanlarda, oldukça sert kıĢ günleri yaĢanmaktadır. -5 dereceye
eĢit veya daha düĢük sıcaklığa sahip olunan gün sayısı 44,6 olarak (Kasım ile Nisan)
yaĢanmaktadır. Don olayı genel olarak Kasım ayında baĢlayıp, Nisan ortalarına kadar
sürmektedir. Erzincan ilinin ortalama kar yağıĢlı gün sayısı 24, ortalama karla örtülü gün
sayısı 32,6‟dır. Kar yağıĢları da Kasım ayı sonlarında baĢlayıp, Nisan ayına kadar
sürmektedir. YağıĢ itibariyle, yıllık 376 mm.‟lik yağıĢ ortalamasına sahiptir. En yağıĢlı
mevsim Ġlkbahar olup, alınan yağıĢın %41‟i bu mevsimde, %22‟si Sonbahar ve %15‟i de
Yaz mevsiminde kaydedilmektedir. KıĢ yağıĢı oranı ise %22‟dir. Haziran ayının ikinci
yarısı ile Temmuz, Ağustos ve Ocak aylarının büyük bir kısmı oldukça kurak geçmektedir.
Genel olarak en fazla yağıĢ Nisan ayında, en az yağıĢ da Ağustos ayında kaydedilmektedir.
Erzincan ili yıllık nem ortalaması %63‟dür.
3.7.4. Hidrografya
0
0
0
0
Erzincan Ovası, Kuzeydoğu Anadolu‟da 39 58‟ - 39 50‟ boylamlarıyla, 39 32' - 39 52‟ enlemleri
arasında yer almaktadır. Kuzeybatı - güneydoğu yönünde 45-50 km uzunluğunda, 5-20 km
geniĢliğinde uzanan ovanın tamamı Erzincan ili sınırları içinde kalmaktadır. Etüt sahasının Fırat
Nehrinin Erzincan Ovasına girdiği tanyeri ile ovayı terk ettiği Kemah Boğazı (Beytahtı civarı)
2
2
arasında kalan yüzeysuyu drenaj alanı 1.685 km civarındadır. Bu 1.685 km ‟lik alan içinde 494
2
km ‟lik kısım ovanın kapladığı alandır.
Etüt sahasında Doğu Anadolu'nun tipik iklimi görülmekte olup kıĢlar soğuk ve yağıĢlıdır.
Erzincan D.M.Ġ. rasat istasyonunun 1929-1970 yılları arasındaki ortalamalara göre yıllık ortalama
yağıĢ 378 mm, ortalama sıcaklık 10,7 °C‟dir.
Etüt sahasında yaĢlıdan gence doğru; Paleozoyik yaĢlı ayrılmamıĢ metamorfik seri, Mesozoyik
kireçtaĢları, Kretase filisi, Eosen filiĢ, Neojen kireçtaĢları, Neojen karasal ve volkanik
kayaçlarla,Kuvaterner‟e ait traverten, taraça, alüvyon ve alüvyon konileri bulunmaktadır. Etüt
sahasının en önemli akarsuyu Fırat nehridir.
Etüt sahasının doğusundaki Tanyeri Bucak Merkezi‟nin bulunduğu Sansa Boğazı‟ndan ovaya
giren Fırat Nehri ovanın geniĢlemiĢ olduğu kısımda 2 kola ayrılarak kolları arasında yaklaĢık
1.600 hektarlık bir ada meydana getirdikten sonra birleĢmekte ve Beytahtı bölgesinde güneybatıya
yönelerek Kemah Boğazına girmekte ve ovayı terk etmektedir. Fırat Nehri‟nin etüt sırasındaki
ovaya giriĢ debisi 14.763 lt/sn olup çıkıĢ yeri olan Kemah boğazındaki E.Ġ.E. akım rasat
istasyonundaki debisi ise 30.321 lt/sn‟dir. Etüt sahasından Fırat Nehrine doğrudan ulaĢan yan
dereler Cencige ve Sürperen dereleri olup toplam 4.264 lt/sn su bu yan derelerden Fırat‟a ilave
olmaktadır. Diğer çok sayıda yan dereler yağıĢlı olmayan mevsimlerde Fırat nehrine
ulaĢamamakta, üzerinde aktıkları alüvyon ve alüvyon konilerinde kaybolmaktadırlar. Bu yan
dereler PeteriĢ, Cimin, Kertah, Çakırman, BeĢgöze, Kocadere, Gökboğazı, Vasgirt, Yalnızbağ,
Kelberiz, Çardaklı, Göyne, Hah, ġoha, Kiy, Mercan ve Mağaçur Dereleridir.
3.7.5. Toprak Özellikleri
Erzincan Ġlinde önemli toprak gruplarının hemen hemen tümü vardır. Erzincan Ġli ülkemizde
toprak ve toprakların süpürüldüğü sahalarda ana materyalin en fazla aĢındığı alanların baĢında
gelmektedir. Bu nedenle il dahilinde iklim Ģartlarına göre oluĢmuĢ topraklarının son derece
sınırlı alanlarda kaldığı görülmektedir.
- 26 -
3.7.6. Arazi Varlığı
Erzincan‟ ın çok büyük bir bölümü dağlık ve engebeli kısımlardan oluĢmaktadır. Erzincan
ve Tercan ovaları en büyük tarım arazilerini oluĢturmaktadır. Yamaçlarda kalan eğimi az
arazilerin büyük kısmı ise mera arazisidir.
3.7.7. Orman Varlığı
Orman varlığı yönünden fakir olmakta birlikte Refahiye ilçesinde sarıçam ormanları
mevcut olup diğer bölgelerde bozuk meĢe ormanları bulunur.
3.7.8. Flora-Fauna ve Hassas Yöreler
Avrupa‟da en zengin bitki çeĢitliliğini içeren alanların topluca belirlenmesi ve tehlike
altında bulunan doğal türlerin ve yaĢam alanlarının koruma altına alınması için Önemli
Bitki Alanı (ÖBA) kavramı geliĢtirilmiĢtir. Türkiye‟de ÖBA ile ilgili ilk pilot çalıĢmaya
1994 baĢlanmıĢ ve 2005 yılına kadar 122 ÖBA tespit edilmiĢtir (Özhatayv.d, 2005). 20042006 yılları arasında Bakü-Tiflis-Ceyhan petrol boru hattı‟nın Türkiye‟den geçtiği 1076 km
boyunca 22 ÖBA daha belirlenmiĢtir (Özhatay vd., 2006). Bu iki çalıĢma sonunda Erzincan
Ġlinden bugüne kadar KeĢiĢ Dağı (Erzincan), EkĢisu Sazlığı (Erzincan), Pöske Dağı
(Erzincan-GümüĢhane), Sipikor Dağı (Erzincan-GümüĢhane), Sakaltutan ve Çevresi
/Erzincan) ve Munzur Dağları (Erzincan-Tunceli) Önemli Bitki Alanı (ÖBA) olarak
belirlenmiĢtir. Endemik bitkiler açısından olağanüstü bir zenginliğe sahip Ġliç-Kemah
arasında yer alan jipsli bölgenin ÖBA olarak belirlenmesine yönelik bir çalıĢma
yapılmamıĢtır. Ayrıca alan bugüne kadar Türkiye‟nin endemik bitkiler açısından önemli
yerleri arasında gösterilmemiĢtir. Bölgenin endemik bitkiler açısından öneminin ilgililere
duyurulması gereklidir.
3.7.9. YerleĢim Alanları ve Nüfus
Kalabalık tek yerleĢim alanı Erzincan il merkezidir. Ġlçe merkezleri ve köylerde nüfus
oldukça azdır. 2012 yılı verilerine göre nüfusu 144545 olup bunun 96474 „ü Ģehir
merkezinde ve diğer kısmı ilçe ve köyler de yaĢamaktadır.
3.7.10. Tarım ve Hayvancılık
Tarımsal ürün olarak genellikle tahıl, Ģeker pancarı ve karasal iklimde yetiĢen sebze ve
meyve türleri yetiĢtirilmektedir. KüçükbaĢ hayvancılık ise büyükbaĢ hayvancılığa göre
daha yaygın yapılmaktadır.
3.7.11. Sanayi ve Teknoloji
Sanayi ve teknoloji yönünden ilimiz geliĢmemiĢtir.
3.7.12. Altyapı, UlaĢım, HaberleĢme ve Konaklama
Ġlin altyapısı tamamlanmıĢ olup, ulaĢım, haberleĢme ve konaklama yönünden her hangi bir
problem bulunmamaktadır.
3.7.13. Madencilik
Ġlimizde çok sayıda krom madeni iĢletilmekle birlikte altın madeni, kömür ocağı ve mermer
ocakları faaliyette bulunmaktadır.
3.7.14. Enerji
Ġlimizde çok sayıda hidroelektrik santrali kurulmuĢ ve kurulmaya devam etmektedir.
- 27 -
3.8. ĠLGĠ GRUBU VE PAYDAġ ANALĠZĠ
- Kaymakamlıklar,
- Belediyeler,
- Ġl Kültür ve Turizm Müdürlüğü
- Erzincan Dağcılık ve Kayakçılık Ġhtisas Kulübü
- Avcı dernekleri
- Yerel halk.
4.
ERZĠNCAN’ IN DOĞA TURĠZMĠ ARZI
4.1 ERZĠNCAN ‘ın DOĞA TURĠZMĠ DEĞERLERĠ (DOĞA TURĠZMĠ ARZI)
Doğa ile ilintili birçok turizm aktivitesinden bahsetmek mümkündür. Dünyadaki ekoturizm
adı altında yapılan faaliyetleri ve model planlar incelendiğinde ekoturizmin dört ana
eyleminin olduğu görülür. Bunlar gezmek, görmek, öğrenmek ve belgelemektir. Bunların
yanında müsait olan alanlarda birçok doğa aktivitesi de yapılabilmektedir. Doğa turizmi
kapsamında, yapılan baĢlıca etkinlikler Ģu Ģekilde sıralanabilir:
- 28 -
Dağcılık:
Sarp kayalara tırmanmak ve zirveye ulaĢma tutkusu dağcılık sporunu doğurmuĢtur.
Dağcılığın birçok dildeki adı “Alpinizimdir” Bu etkinliğin bir spor dalı Ģekline dönüĢümü ve
yaygınlaĢması, büyük ölçüde Alp Dağlarında olduğu için bu isim uygun görülmüĢtür.
Türkçe‟de bu etkinliklerin tümüne birden “dağcılık” adı verilmiĢtir. Ġlimizin hemen her
ilçesinde bulunan irili ufaklı dağları bu turizm çeĢidi için alternatifler oluĢturmaktadır.
Doğa YürüyüĢü (Trekking):
Dağcılık etkinliğine göre daha hafif bir etkinlik olan doğa yürüyüĢlerinden en çok bilineni
trekkingdir. “uzun ve zorlu yolculuk” anlamına gelen trekking daha çok dayanıklılık
gerektirir.
Doğa yürüyüĢlerinin hafif olanları yaĢlılar ve çocuklar için de uygundur. Doğa yürüyüĢleri
sırasında doğanın güzellikleri görülebilir ve fotoğraflanabilir.
Trekking dıĢında yürüyüĢ uzunluğu, zorluk derecesi ve konaklama göre adlandırılan hiking ve
expedition olarak çeĢitlendirilen doğa yürüyüĢleri bulunmaktadır.
Alp Himalaya kuĢağı üzerinde yer alan ülkemiz dağ ve sıradağları, flora ve faunasıyla doğa
yürüyüĢleri için önemli bir potansiyele sahiptir. Bu potansiyelin planlı bir yaklaĢımla turizm
olgusu içerisinde değerlendirilmesi, böylece turizmin tür ve aktivitelerinin zenginleĢtirilerek
arz kapasitesinin geliĢtirilmesi, alternatif turizm alanlarının koruma-kullanma dengesi
içerisinde hizmete sunulması, tanıtılması, farklı yörelerin turizmin ekonomik ve sosyal
katkılarından yararlandırılması açısından önemlidir.
Ġlimizin hemen her tarafında doğa yürüyüĢüne uygun alanlar mevcuttur.
KuĢ Gözlemciliği (Ornitoloji):
KuĢ gözlemleme ülkemizde az sayıda insan tarafından bilinmesine rağmen Avrupa ve Kuzey
Amerika‟da çok yaygındır. ICBP (Uluslararası KuĢ koruma Konseyi), OSME (Orta Doğu
Ornitoloji Topluluğu), IWRB (Uluslararası Su KuĢları ve Islak Alanlar AraĢtırma Bürosu),
RSBP (Royal KuĢ Koruma Topluluğu) gibi kuĢ gözlemciliğinde önde gelen pek çok
profesyonel organizasyon, Avrupa, Asya ve Afrika‟da doğal habitatları içinde kuĢları
gözleyip, bölgelerin kuĢ toplumlarını ve belli kuĢ türlerini araĢtırırlar. Bunların dıĢında pek
çok amatör kuĢ gözlem toplulukları da doğal ortamda yaban hayatını izlemektedirler
Farklı 466 kuĢ türünün bulunduğu Türkiye, üreyen kuĢlar açısından Avrupa‟nın en zengin
ülkesi konumundadır. Farklı habitatların egemen olması, konumu itibari ile kuĢ göç yolları
- 29 -
üzerinde bulunması, sulak alanların zenginliği Türkiye‟de kuĢ çeĢitliliğinin yüksek olmasının
sebeplerindendir. Bu zenginlik, Türkiye‟de kuĢ gözlemciliğinin; dolayısıyla dünyada öne
çıkan alternatif turizm dallarından kuĢ gözlem turizminin geliĢmesine olanak sağlamaktadır.
Ġlimizde EkĢisu Sazlıklarında kuĢ gözlemciliği yapılmaktadır.
Av Turizmi:
Avcılık ilk insanın doğada var olma mücadelesi ile baĢlar. Ġnsanın yerleĢik hayata geçmesi ile
birlikte tarım ve hayvancılığın geliĢmesi avcılık faaliyetlerini de azaltmıĢtır. Bununla birlikte
insanların av merakı ve doğayı keĢfetme hevesi avcılığın hiçbir zaman vazgeçilmez bir
aktivite olacağının bir göstergesidir.
Ülkemizin coğrafi yapısı, bitki örtüsü ve yaban hayatı bakımından av turizminin geliĢmesine
elveriĢli konumdadır. Ancak av hayvanlarımız, bugün için belirli türler dıĢında av turizmine
sunulabilecek belirli zenginliğe ulaĢmıĢ değildir. Av turizmine açılacak avlaklar, Orman ve Su
ĠĢleri Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü, Av ve Yaban Hayatı Daire
BaĢkanlığı tarafından tespit ve ilan edilmektedir. Ülkemizde av turizmi faaliyetleri; 4915
sayılı Kara Avcılığı Kanunu, Yerli ve Yabancı Avcıların Avlanmalarına iliĢkin Esas ve
Usulleri Yönetmeliği‟ne göre yapılır. Yönetmelik, kanunun 15 ve 32. maddeleri kapsamında
hazırlanıp 8 Ocak 2005 tarih ve 25694 sayılı Resmi Gazete‟de yayınlanarak yürürlüğe
girmiĢtir. Yönetmelik; sürdürülebilir avcılık ve doğal hayatın korunması ilkelerini gözeterek
oluĢturulmuĢtur.
Ġlimizde av turizmi kapsamında yaban keçisi ve çengel boynuzlu dağ keçisi avı yapılmaktadır.
Akarsu Turizmi:
Ülkemizde akarsular, doğal ve kültürel özellikleri bakımından farklı özellikler arz ederek,
değiĢik
rekreasyonel
kullanım
olanakları
sunmaktadır (Bulut
ve
Yılmaz, 1998).
Akarsularımızın büyük bölümü “akarsu turizmi” olarak adlandırılan rafting, kano ve nehir
kayağı için çok elveriĢlidir
Doğa turizminin önde gelen dallarından biri olarak akarsu turizmine yönelik ülkemizin
sunduğu bu büyük potansiyelin geliĢtirilmesi ve geniĢ kitlelere hitap edecek Ģekilde
tanıtımının yapılması önem taĢımaktadır. Büyük yatırımlar gerektirmeyen akarsu turizmi,
çevrenin tarihi, arkeolojik, kültürel, otantik değerleri ve diğer turizm çeĢitleriyle bir bütün
oluĢturmaktadır. Bu nedenle, nehirlerimizin akarsu turizmi potansiyeli incelenirken,
- 30 -
çevresinde yer alan ve entegre bir Ģekilde geliĢtirilebilecek diğer turizm değerleri bu
kapsamda belirlenmiĢtir
Özellikle kanyonlardan geçen kıvrımlı bir yatağa sahip akıĢ hızı yüksek akarsular üzerinde
yapılan rafting sporu turistlerin büyük ilgi odağı durumundadır.
Ġlimizde rafting ve kano Fırat Nehri‟nde yapılmaktadır.
Hava Sporları Turizmi:
Türkiye, Yamaç ParaĢütü, Yelken Kanat, Planör, ParaĢüt, Balon gibi hava sporları için çok
uygun arazi koĢullarına sahiptir. Bölge bazında çok farklı topoğrafik yapıların olması bu spor
dallarının geliĢmesi için büyük bir avantaj sağlar.
Ġlimizde Yamaç ParaĢütü Sporu ekĢisu sazlıkları civarında yapılmaktadır.
Erzincan, Kültür ve Turizm Bakanlığı Türkiye Turizm Stratejisi Kavramsal Eylem
Planı’nda Ekoturizm odaklı geliĢme bölgesi, KıĢ Turizmı GeliĢim Koridoru ve Yayla
Turizm GeliĢme Koridoru kesiĢim noktasında bulunmaktadır.
- 31 -
4.2. Erzincan ilinin Doğa Turizmi (Arzı) Değerleri ve Bilinirlik Değerlendirmesi
Ġlimizde Dağcılık sporunun yapılabilirliği ulusal düzeyde fazla bilinmemektedir. Trekking
çok az yapılmakta olup Av Turizmi, Rafting ve yamaç paraĢütünün yapılabilirliği ulusal ve
uluslar arası düzeyde bilinmektedir.
4.3. Erzincan Ġlinde Doğa Turizmi Amaçlı Kullanılan ve Koruma Statülü Alanlar
Alanın Ardıcı Tabiat Anıtı: Kemaliye ilçesinin Akçalı köyünde bulunan ardıç ağacıdır.
EkĢisu Sazlıkları Sulak Alanı: EkĢisu Sazlığı‟nın büyük kısmı mevsimsel sulak çayırlıklar
ve tarım alanlarından oluĢur. Çayırlar ile çevrili sazlıklar, alanın orta ve doğu kesimlerinde
yoğunlaĢır. Saztepe ve Altıntepe‟nin üzeri dağ bozkırı özelliğindedir. Sazlık alanların
yoğunlaĢtığı kısımda çok sayıda kaynak suyu bulunur.
Küresel ölçekte tehlike altında olan Erzincan sütotu (Sonchus erzincanicus) türü bitkinin
dünyadaki tek yayılıĢ alanı EkĢisu Sazlığı‟dır ve çok küçük bir alana yayılabilmiĢtir. Tür
Türkiye‟nin taraf olduğu Bern SözleĢmesi‟nde koruma altına alınmıĢtır. Alanda bugüne kadar
yapılan çalıĢmalar sonrasında 181 bitki taksonu tespit edilmiĢtir.
EkĢisu Sazlığı‟nda bugüne kadar yapılan çalıĢmalar sonrasında, 13 kelebek, 8 sürüngen 85
kuĢ, 13 memeli taksonu tespit edilmiĢtir.
Turna (Grus grus) bölgesel kırmızı listede nesli tehlike altında olup alanda üreyen kuĢ
türlerinden biridir. Alanda az sayıda olmakla birlikte, uzunbacak (Himantopus himantopus),
pasbaĢ patka (Aythya nyroca), küçük balaban (Ixobrychus minutus) ve bazı balıkçıl kuĢ türleri
de üremektedir.
Alanda kuĢ gözlemciliği en önemli aktivite olarak düĢünülebilir. Bunun yanında olta
balıkçılığı yapılabilir. Sazlığın çok yakınında bulunan Erzincan Kaplıcalarında sağlık turizmi,
Altıntepe ören yerinde ise tarih turizmi alternatif turizm olarak değerlendirilebilir. Alanın
bitiĢiğinde mesire yeri ve göletler olup bu göletlerde tekne gezintisi yapılabilir. Alan yamaç
paraĢütü de yapılmaktadır.
Girlevik ġelalesi Doğal Sit Alanı: Erzincan‟ın Girlevik köyünde bulunan Ģelale yaklaĢık
40m. yüksekliğindedir. Mesire alanı olarak kullanılmakta, ayrıca doğa yürüyüĢü ve buz
tırmanıĢı yapılabilmektedir.
Devlet Avlakları:
-Topkapı Devlet Avlağı
-Kuranköy Devlet Avlağı
-Çayyaka Devlet Avlağı
-YahĢiler Devlet Avlağı
Genel Avlaklar
-Bağlıca Genel Avlağı
-B. GümüĢlü Genel Avlağı
-Acemoğlu Genel Avlağı
-Karadağ Genel Avlağı
-Pelitsırtı Genel Avlağı
-Çatalarmut Genel Avlağı
-BulmuĢ Genel Avlağı
- 32 -
-Kızıl Mağara Genel Avlağı
-Abrenk Genel Avlağı
-Köroğlu Genel Avlağı
-Oğulveren Genel Avlağı
-Konarlı-Yaylım Genel Avlağı
-Çataksu Genel Avlağı
-Doğanyuva Genel Avlağı
-BaĢköy Genel Avlağı
-Otlukbeli Genel Avlağı
4.4. Seçkin Özellikli Diğer Sahalar
Yedigöller: Çayırlı ilçesi Esendoruk ve Yaylalar Köyü sınırları içinde kalan 1300 ha alanın
Tabiat Parkı olarak tespit edilerek tescil çalıĢmalarına baĢlanmıĢtır. Her yıl Esence Yedigöller
Dağcılık Festivali düzenlenir. Doğa yürüyüĢü yapılır.
Karanlık Kanyon ve TaĢ Yol: Kemaliye ilçesinde yer alır. TaĢ yolda doğa yürüyüĢü ve seyir
faaliyetleri, karanlık kanyonda ise kano, balıkçılık, rafting faaliyetleri yapılır.
Arz Analizi Tablosu;
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T,
Milletlerarası seviyede: M
1- Milli Park ve benzeri sahalar
Adı
Ġlçesi
Alanın Ardıcı Tabiat anıtı
Bilinirlik
Kemaliye
B
Alanın Ardıcı Tabiat anıtı ait SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
UlaĢılabilirlik ve bilinirlik az.
YerleĢim yerlerine uzak olması
nedeniyle insan etkisinden uzak olması.
Fırsatlar
Yöre halkının sahip çıkması.
Tehditler
Gövdesinde çürükler ve kovuklar meydana
gelmesi.
- 33 -
Arz Analiz Tablosu
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede: M
2- Milli Park ve benzeri sahalar
Adı
Ġlçesi
EkĢisu Sazlıkları Sulak Alanı
Bilinirlik
Merkez-Üzümlü
M
EkĢisu Sazlıkları Sulak Alanı SWOT Analizi
Güçlü Yönler
Zayıf Yönler
-YerleĢim yerlerine ve Ģehir merkezine
yakın olması
. Yılın her anı kuĢ gözlemi
yapılabilecek alan olması
- Alanda 4-5 farklı yapıda su
kaynağının olması
-Yöre halkı tarafından önemsenmemesi.
- Ziyaretçi sayısının az olması.
-Bu su kaynaklarının
değerlendirilememesi.
Fırsatlar
Tehditler
- Endemik bitki türüne ev sahipliği
yapması
-Alan
etrafında
yerleĢimin
yoğun
olmasından dolayı hayvan baskısının fazla
olması
Girlevik ġelalesi Arz Analiz Tablosu
Değerin bilinirliği; Bölgesel seviyede B, Ülke seviyesinde T, Milletlerarası seviyede: M
3- Milli Park ve benzeri sahalar
Adı
Girlevik ġelalesi
Ġlçesi
Bilinirlik
Merkez
M
Girlevik ġelalesi SWOT Analizi
Güçlü Yönler
- Toprak yapısının ilginçliği (su değen
Zayıf Yönler
-ġelale etrafındaki alanların büyük
- 34 -
toprak parçalarının taĢ gibi sertleĢmesi)
-Lokanta v.b tesislerin bulunması.
-UlaĢımın kolay olması.
-Ülkemizin
sayılı
büyük
çağlayanlarından olması.
-KıĢın Ģelalenin donan suyunda buz
tırmanıĢı yapılabilmesi
-Bitki ve hayvan çeĢitliliğinin fazla
olması.
Fırsatlar
kısmının özel mülkiyet olması.
Tehditler
- -Dünyaca bilinen ve kullanılan mesire -Özellikle yaz aylarında alanın taĢıma
yeri olması.
kapasitesinin üzerine çıkılması.
- 35 -
4.5 ERZĠNCAN ĠLĠNDE DOĞA TURĠZĠM ÇEġĠTLERĠ
KuĢ Gözlemciliği
Doğa YürüyüĢü (Trekking)
Yayla ve Festival Turizmi
Av Turizmi
Hava Sporları Turizmi
Sportif Olta Balıkçılığı
Akarsu Turizmi
Yaban Hayatı (Fauna) Gözlemciliği
Foto Safari
Merkez Ġlçesi
7
15
Rafting (R)
X
X
X
Canyoning/kanyon
yürüyüĢü (C)
X
Dağ-yayla
gezisi
imkanı ( DG)
Peyzaj
güzelliği/fotosafari
(PF)
Tabiat Anıtları
7
7
6
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
KuĢ
gözlemciliği
imkanı (KuG)
olta
2
X
Aktif yaylacılık(AY)
Sportif
balıkçılığı
imkanı(SOB)
Otlukbeli Ġlçesi
Refahiye Ġlçesi
9
Çayırlı Ġlçesi
Kemah Ġlçesi
6
Değerler toplamı
Tercan Ġlçesi
Ġliç Ġlçesi
12
Aktivite/değer
Üzümlü Ġlçesi
Kemaliye Ġlçesi
Erzincan Ġli ve Ġlçelerinin Öne Çıkan Doğa Turizmi Değerleri Matrisi
X
X
X
X
X
X
X
X
KıĢ
sporları
potansiyeli(KSP)
X
Aktif kıĢ sporları
merkezi(KSM)
X
- 36 -
Estetik
Ģelale
bulunan yerler(Eġ)
X
Estetik göl/baraj olan
yerler(EGB)
X
Tescilli avlak sahası
(AvS)
X
Garantili
yaban
hayatı
gözlemi(GYHG)
X
Yayla gezisi imkanı
(Ya)
Yaya
(Y)
gezi
imkanı
Tarihi eserler,
alanı (Ts)
sit
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
ġelale görme imkanı
(ġ)
X
X
Peyzaj değeri yüksek
yerler,fotoğrafik
yerler (P)
X
Jeolojik
jeomorfolojik
değerler (Jm)
ve
X
görme
X
Kanyon
imkanı (Cn)
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
5. SEÇKĠN VE YÜKSEK DEĞER TAġIYAN (X) YILDIZ ALANLARIN
DEĞERLENDĠRĠLMESĠ VE POTANSĠYELĠNĠ GELĠġTĠRME ĠMKANLARININ
ORTAYA KONULMASINA ĠLĠġKĠN ANALĠZLER
5.1. EkĢisu Sazlıkları Sulak Alanı
1. Alanla ilgili genel bilgiler; EkĢisu Sazlıkları Erzincan merkez ile Üzümlü ilçe sınırları
arasında yer almaktadır. Proje alanı 453 ha‟ lık bir alanı kaplamaktadır. EkĢisu Sazlığı,
Türkiye‟deki uluslararası öneme sahip 135 sulak alanından biridir. Sazlığın güney ve
güneydoğusunda Urartu medeniyetine ait kalıntıların bulunduğu Altıntepe, Kıldırik ve
Saztepe tümülüslerinin bulunduğu alanlar arkeolojik sit alanı ilan edilmiĢtir. Alan
ayrıca, barındırdığı önemli bitki ve kuĢ türleri açısından Türkiye‟nin önemli doğa ve
kuĢ alanıdır.
2. Seçkin Doğa turizmi değerlerine ait bilgiler; canlı çeĢitliliğinin fazla olması.
- 37 -
3. Sahanın Doğa Turizmi Potansiyelinin öne çıktığı ve sunduğu aktiviteler; kuĢ
gözlemciliğinin yapılabilmesi, çok çeĢitli içilebilir su kaynaklarının alanda var olması.
4. Sahanın Doğa Turizmi Yönetimi Amaçları; bilinilirliğinin artırılarak turistlerin sahayı
ziyaret etmesini sağlamak.
5. Önümüzdeki 3 yıl için Turist artıĢ öngörüsü; saha yeterince tanınmadığından turist
sayısı öngörülememektedir.
Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Yıl boyunca yoğun talep almaktadır.
sayısı
Para harcama
Ziyaretçi Profili
GeliĢlerinin Ġlk 5 Sebebi
Alan içerisinde herhangi bir ünite yer almadığından dolayı para
harcaması yapılmadığı tespit edilmiĢtir.
Tek veya gruplar halinde kuĢ gözlemcileri geliyor.
1-KuĢ gözlemi,
2-Sahadan çıkan maden suyundan içmek
3-Doğa Eğitimi
Kıyaslanabileceği saha
UlaĢılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana UlaĢım
Çok yakın; 15-20 dakika
Özel taĢıt
(X )
Toplu taĢıma
( X)
Diğerleri
(X)
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ,
atlı vb.)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
kanaati: Ġyi
UlaĢım için problemler:
Altyapı Analizi
TaĢımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taĢımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
ĠĢaret levhaları
Genel yer iĢaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
Yetersiz
Yeterli
Ġyi
X
X
X
X
Açıklama
Program yok
Ücret yok
Ring patikaları yok
X
X
X
X
X
X
Yeme içme konaklama analizi
- 38 -
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
Yerel
1
Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: 1
Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori
KuruluĢ Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
Oteller
ĠYĠ
Hosteller (Misafirhaneler)
-
Yatak&kahvaltı oteli
-
Rota üstü kulübeler
-
Bungalov tarzı
-
Kamp alanı
-
Diğerleri: Pansiyon
-
19
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Sunduğu değerlerden
Alan turist ziyaret
döngüsüne girecek
Ģekilde turistlerin
ilgisini çekecek diğer
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
varlıklar
Tek-eĢsiz olanlar
var mı?
Biraz farklı ama
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
Hayır
Var-Yok
VAR
Neler?
Endemik olan
Erzincan süt otu
YOK
YOK
Hangi Sahalar
Bayrak türler
Diğer ilginç yaban
hayatı (fauna)
1. Erzincan süt otu
1. Turna
Endemik bitkiler,
VAR
Sunduğu özellikleri
2.
2.
Erzincan sütotu
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa)
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler var
mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
ġans veya mevsime
bağlı olanlar
Memeliler
KuĢlar
Açıklama
Turna
Tilki
Güvercin, atmaca,
saksağan
Angıt, leylek,
yeĢilbaĢ, beyaz
balıkçıl, sakarmeke,
- 39 -
kumru, Ģahin
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
Spor tesisleri
Diğerleri
Yetersiz
X
X
Ġyi
Yeterli
Durum Açıklaması
TaĢıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç,istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi
Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor
Ġyi bir iĢbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden
sonra geliĢme gösterdi
Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiĢtir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
1
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
- 40 -
Kamping&piknik
AhĢap Hediyelik
eĢyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüĢü
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
X
Müspet
X
Müspet
X
Müspet
X
Müspet
X
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok,
Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir
YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir
Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır
1
X
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Sahayı çok az miktarda turist ziyaret ettiğinden sahada ki canlı ve cansız yaĢama her hangi bir
zararları bulunmamaktadır.
Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi
Altyapı
Park giriĢi
Yer
Kapasite 1 2
Korunan alana giriĢ yolları
X
Korunan alandaki yol ağı
X
Korunan alan içindeki toplu
X
taĢıma araçları
Park etme
X
akıĢ
X
3
4
5
- 41 -
Park yeri imkanları
Yer sayısı
Biletleme
yönlendirme
ĠĢaret levhaları
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
Tedarik
Seçenekler
Bilgi imkanları
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
ÇalıĢanlar
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
X
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
X
X
Yok
X
X
X
X
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Saha da dileyen herkes
ücretsiz dolaĢabilmektedir, ancak gerek yerel halktan gerekse ulusal düzeyde alan rağbet
görmemektedir.
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi: sahada turistlerle yerel halk arasında kavga olmamakla
birlikte, turistler için yerel halkın olumsuz düĢünceleri bulunmamaktadır.
5.2. Alanın Ardıcı Tabiat Anıtı:
1. Alanla ilgili genel bilgiler; Alanın Ardıcı Tabiat Anıtı Erzincan ili Kemaliye ilçesi
Akçalı köyünde yer almaktadır. Ağacın etrafını kaplayan 1000 m2‟lik alan tabiat
anıtının alanı olarak belirlenmiĢtir.
2. Seçkin Doğa turizmi değerlerine ait bilgiler; canlı çeĢitliliğinin fazla olması.
3. Sahanın Doğa Turizmi Potansiyelinin öne çıktığı ve sunduğu aktiviteler; doğa
yürüyüĢü.
4. Sahanın Doğa Turizmi Yönetimi Amaçları; bilinilirliğinin artırılarak turistlerin sahayı
ziyaret etmesini sağlamak.
5. Önümüzdeki 3 yıl için Turist artıĢ öngörüsü; saha yeterince tanınmadığından turist
sayısı öngörülememektedir.
Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: sahaya ücretsiz ve
sayısı
izinsiz girilebildiğinden ziyaretçi sayısı net bilinmiyor.
Para harcama
Para harcayacak
yapılmıyor.
aktiviteler
olmadığından
para
harcaması
- 42 -
Ziyaretçi Profili
Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret ediliyor.
GeliĢlerinin Ġlk 5 Sebebi
Ağacı görmek. (Bilinen tek sebep)
Kıyaslanabileceği saha yok.
Kıyaslanabileceği saha
UlaĢılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana UlaĢım
Orta derecede yakın; 3,5saat
Özel taĢıt
(X )
Ziyaretçinin Genel ulaşım
Toplu taĢıma
()
kanaati: Kötü
Diğerleri
( )
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ,
atlı vb.)
UlaĢım için problemler: çok ücra bir yerde olması ve yolunun çok kötü olması
Altyapı Analizi
TaĢımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taĢımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
ĠĢaret levhaları
Genel yer iĢaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
Yetersiz
X
X
X
X
Yeterli
Ġyi
Açıklama
Program yok
Ücret yok
Ring patikaları yok
X
X
X
X
X
Restoran yok
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
Yerel
3
Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: 3
Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori
KuruluĢ Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
Oteller
Orta
3
- 43 -
Hosteller (Misafirhaneler)
-
Yatak&kahvaltı oteli
-
Rota üstü kulübeler
-
Bungalov tarzı
-
Kamp alanı
-
Diğerleri: Pansiyon
-
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Sunduğu değerlerden
Alan turist ziyaret
döngüsüne girecek
Ģekilde turistlerin
ilgisini çekecek diğer
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
varlıklar
Var-Yok
Yok
Tek-eĢsiz olanlar
var mı?
Biraz farklı ama
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
EVET
Neler?
Yok
Yok
Hangi Sahalar
Karanlık Kanyon ve
TaĢ Yol
Bayrak türler
Diğer ilginç yaban
hayatı (fauna)
1.
1.
Endemik bitkiler,
Sunduğu özellikleri
Rafting, yaban
hayvanı gözlemi, taĢ
yolda yürüyüĢ.
2.
2.
Bilinmiyor.
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa)
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler var
mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
ġans veya mevsime
bağlı olanlar
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
KuĢlar
Memeliler
Açıklama
Yaban Keçisi
Yetersiz
Yeterli
Ġyi
Durum Açıklaması
Yok.
- 44 -
Spor tesisleri
Diğerleri
TaĢıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç, istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi
Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor
Ġyi bir iĢbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden
sonra geliĢme gösterdi
Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiĢtir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
1
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
- 45 -
Kamping&piknik
AhĢap Hediyelik
eĢyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüĢü
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
X
Müspet
Müspet
X
X
Müspet
X
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok,
Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir
YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir
Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır
1
X
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Sahayı çok az miktarda turist ziyaret ettiğinden sahada ki canlı ve cansız yaĢama her hangi bir
zararları bulunmamaktadır.
Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi
Altyapı
Park giriĢi
Park yeri imkanları
Yer
Kapasite 1
Korunan alana giriĢ yolları
Korunan alandaki yol ağı
Korunan alan içindeki toplu Yok
taĢıma araçları
Park etme
Yok
akıĢ
Yok
Yer sayısı
Yok
Biletleme
Yok
2
3 4
X
X
5
- 46 -
Bilgi imkanları
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
ÇalıĢanlar
yönlendirme
ĠĢaret levhaları
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
Tedarik
Seçenekler
Yok
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Saha da dileyen herkes
ücretsiz dolaĢabilmektedir, ancak gerek yerel halktan gerekse ulusal düzeyde alan rağbet
görmemektedir.
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi: sahada turistlerle yerel halk arasında kavga olmamakla
birlikte, turistler için yerel halkın olumsuz düĢünceleri bulunmamaktadır.
5.3.Karanlık Kanyon ve TaĢ Yol
1. Alanla ilgili genel bilgiler; kanyon Erzincan ili Kemaliye ilçesinde yer almaktadır. TaĢ
Yol ise kanyonun bir tarafının oyularak yol yapılmasıyla oluĢturulmuĢtur.
2. Seçkin Doğa turizmi değerlerine ait bilgiler; canlı çeĢitliliğinin fazla olması, eĢsiz
doğa güzelliğine sahip olması.
3. Sahanın Doğa Turizmi Potansiyelinin öne çıktığı ve sunduğu aktiviteler; doğa
yürüyüĢü, yaban hayatı gözlemi, rafting ve kano.
4. Sahanın Doğa Turizmi Yönetimi Amaçları; bilinilirliğinin artırılarak turistlerin sahayı
ziyaret etmesini sağlamak.
5. Önümüzdeki 3 yıl için Turist artıĢ öngörüsü; saha yeterince tanınmadığından turist
sayısı öngörülememektedir.
Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: sahaya ücretsiz ve
sayısı
izinsiz girilebildiğinden ziyaretçi sayısı net bilinmiyor.
Para harcama
Ziyaretçi Profili
Para harcayacak aktiviteler olmadığından para harcaması
yapılmıyor.
Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret ediliyor. Ancak rafting
- 47 -
GeliĢlerinin Ġlk 5 Sebebi
Kıyaslanabileceği saha
UlaĢılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana UlaĢım
yapmak amacıyla gelenler il dıĢından geliyor.
1-TaĢ Yol‟ da yürüyüĢ yapmak 2-Yaban hayatı gözlemi yapmak 3Rafting yapmak.
Kıyaslanabileceği saha yok.
Orta derecede yakın; 3 saat
Özel taĢıt
(X )
Toplu taĢıma
(X )
Diğerleri
( )
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ,
atlı vb.)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
kanaati: Kötü
UlaĢım için problemler:
Altyapı Analizi
TaĢımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taĢımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
ĠĢaret levhaları
Genel yer iĢaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
Yetersiz
Yeterli
X
X
X
X
Ġyi
Açıklama
Program yok
Ücret yok
Ring patikaları yok
X
X
X
X
X
X
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
Yerel
Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori
KuruluĢ Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
Oteller
Hosteller (Misafirhaneler)
Orta
3
- 48 -
Yatak&kahvaltı oteli
-
Rota üstü kulübeler
-
Bungalov tarzı
-
Kamp alanı
-
Diğerleri: Pansiyon
-
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Sunduğu değerlerden
Alan turist ziyaret
döngüsüne girecek
Ģekilde turistlerin
ilgisini çekecek diğer
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
varlıklar
Var-Yok
VAR
Tek-eĢsiz olanlar
var mı?
Biraz farklı ama
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
EVET
Neler?
Karanlık Kanyon ve
TaĢ Yol
YOK
YOK
Bayrak türler
Diğer ilginç yaban
hayatı (fauna)
Alanın Ardıcı Tabiat
Anıtı
Sunduğu özellikleri
Anıt ağaç ziyareti
1. Yaban Keçisi
1.
2.
2.
Endemik bitkiler,
Bilinmiyor.
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı (Varsa)
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler var
mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
ġans veya mevsime
bağlı olanlar
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
Spor tesisleri
KuĢlar
Memeliler
Açıklama
Yaban Keçisi
Yetersiz
Yeterli
Ġyi
Durum Açıklaması
Yok.
- 49 -
Diğerleri
TaĢıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç, istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi
Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor
Ġyi bir iĢbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden
sonra geliĢme gösterdi
Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiĢtir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
1
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Kamping&piknik
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Müspet
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
X
- 50 -
AhĢap Hediyelik
eĢyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüĢü
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
X
X
X
X
Müspet
Müspet
Müspet
Müspet
X
X
X
X
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok,
Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir
YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir
Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır
1
X
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Sahayı çok az miktarda turist ziyaret ettiğinden sahada ki canlı ve cansız yaĢama her hangi bir
zararları bulunmamaktadır.
Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi
Altyapı
Park giriĢi
Park yeri imkanları
Yer
Kapasite 1
Korunan alana giriĢ yolları
Korunan alandaki yol ağı
Korunan alan içindeki toplu Yok
taĢıma araçları
Park etme
Yok
akıĢ
Yok
Yer sayısı
Yok
Biletleme
Yok
yönlendirme
Yok
2
3
4
5
X
X
- 51 -
Bilgi imkanları
ĠĢaret levhaları
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
Tedarik
Seçenekler
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
ÇalıĢanlar
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
X
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Yok
X
X
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Saha da dileyen herkes
ücretsiz dolaĢabilmektedir, ancak gerek yerel halktan gerekse ulusal düzeyde alan rağbet
görmemektedir.
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi: sahada turistlerle yerel halk arasında kavga olmamakla
birlikte, turistler için yerel halkın olumsuz düĢünceleri bulunmamaktadır.
5.4. Yedigöller
1. Alanla ilgili genel bilgiler; Yedigöller Erzincan ili Çayırlı ilçesinde yer almaktadır.
Alanda 7 adet göl mevcuttur.
2. Seçkin Doğa turizmi değerlerine ait bilgiler; canlı çeĢitliliğinin fazla olması, eĢsiz
doğa güzelliğine sahip olması.
3. Sahanın Doğa Turizmi Potansiyelinin öne çıktığı ve sunduğu aktiviteler; doğa
yürüyüĢü, yaban hayatı gözlemi, dağcılık festivali.
4. Sahanın Doğa Turizmi Yönetimi Amaçları; bilinilirliğinin artırılarak turistlerin sahayı
ziyaret etmesini sağlamak.
5. Önümüzdeki 3 yıl için Turist artıĢ öngörüsü; saha yeterince tanınmadığından turist
sayısı öngörülememektedir.
Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: sahaya ücretsiz ve
sayısı
izinsiz girilebildiğinden ziyaretçi sayısı net bilinmiyor.
Para harcama
Ziyaretçi Profili
Para harcayacak aktiviteler olmadığından para harcaması
yapılmıyor.
Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret ediliyor. Ancak dağcılık
festivali için gelenler il dıĢından geliyor.
- 52 -
GeliĢlerinin Ġlk 5 Sebebi
Kıyaslanabileceği saha
UlaĢılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana UlaĢım
1-Doğa yürüyüĢü yapmak 2-Yerel halk gölleri ziyaret etmek
amacıyla geliyor.
Kıyaslanabileceği saha yok.
Orta derecede yakın; 3 saat
Özel taĢıt
(X )
Toplu taĢıma
()
Diğerleri
( )
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ,
atlı vb.)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
kanaati: Kötü
UlaĢım için problemler:
Altyapı Analizi
TaĢımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taĢımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
ĠĢaret levhaları
Genel yer iĢaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
Yetersiz
X
X
X
X
Yeterli
Ġyi
Açıklama
Program yok
Ücret yok
Ring patikaları yok
X
X
Bilgi panoları yok.
X
X
Restoran yok
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
Yerel
3
Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: 3
Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori
KuruluĢ Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
Oteller
Orta
Hosteller (Misafirhaneler)
-
Yatak&kahvaltı oteli
-
1
- 53 -
Rota üstü kulübeler
-
Bungalov tarzı
-
Kamp alanı
-
Diğerleri: Pansiyon
-
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Sunduğu değerlerden
Alan turist ziyaret
döngüsüne girecek
Ģekilde turistlerin
ilgisini çekecek diğer
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
varlıklar
Var-Yok
VAR
Tek-eĢsiz olanlar
var mı?
Biraz farklı ama
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
EVET
Neler?
Göller
YOK
YOK
Hangi Sahalar
Otlukbeli Gölü
Bayrak türler
Diğer ilginç yaban
hayatı (fauna)
1.
1. Yaban keçisi
Endemik bitkiler,
Sunduğu özellikleri
OluĢum bakımından
dünyada tek örnek
olan göl.
2.
2.
Bilinmiyor.
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler var
mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
ġans veya mevsime
bağlı olanlar
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
Spor tesisleri
Diğerleri
KuĢlar
Memeliler
Açıklama
Yaban Keçisi
Yetersiz
Yeterli
Ġyi
Durum Açıklaması
Yok.
- 54 -
TaĢıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç, istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi
Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor
Ġyi bir iĢbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden
sonra geliĢme gösterdi
Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiĢtir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
1
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Kamping&piknik
AhĢap Hediyelik
eĢyaların satılması,
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Müspet
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
X
- 55 -
Dağcılık,trekking
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüĢü
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
X
Müspet
Müspet
X
X
Müspet
X
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok,
Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir
YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir
Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır
1
X
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Sahayı çok az miktarda turist ziyaret ettiğinden sahada ki canlı ve cansız yaĢama her hangi bir
zararları bulunmamaktadır.
Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi
Altyapı
Park giriĢi
Park yeri imkanları
Bilgi imkanları
Yer
Kapasite 1
Korunan alana giriĢ yolları
Korunan alandaki yol ağı
Korunan alan içindeki toplu Yok
taĢıma araçları
Park etme
Yok
akıĢ
Yok
Yer sayısı
Yok
Biletleme
Yok
yönlendirme
Yok
ĠĢaret levhaları
Yetkililer
Yok
2
3
4
5
X
X
X
- 56 -
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
ÇalıĢanlar
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
Tedarik
Seçenekler
Yok
Yok
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
Yok
Yok
X
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Saha da dileyen herkes
ücretsiz dolaĢabilmektedir, ancak gerek yerel halktan gerekse ulusal düzeyde alan rağbet
görmemektedir.
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi: sahada turistlerle yerel halk arasında kavga olmamakla
birlikte, turistler için yerel halkın olumsuz düĢünceleri bulunmamaktadır.
5.5.Girlevik ġelalesi
1. Alanla ilgili genel bilgiler; Girlevik ġelalesi Erzincan ili Merkez ilçesinde yer
almaktadır.
2. Seçkin Doğa turizmi değerlerine ait bilgiler; 40m. yüksekliğinde bir Ģelale olması.
3. Sahanın Doğa Turizmi Potansiyelinin öne çıktığı ve sunduğu aktiviteler; doğa
yürüyüĢü, kıĢın buz tırmanıĢı yapılabilmesi.
4. Sahanın Doğa Turizmi Yönetimi Amaçları; bilinilirliğinin artırılarak turistlerin sahayı
ziyaret etmesini sağlamak.
5. Önümüzdeki 3 yıl için Turist artıĢ öngörüsü; sahayı ziyaret ücretsiz olduğundan turist
sayısı öngörülememektedir.
Sahanın Turizm Talebi Değerleri tablosu
Halihazırda ki ziyaretçi Sahayı gezmek maksatlı gelen ve konaklayan: sahaya ücretsiz ve
sayısı
izinsiz girilebildiğinden ziyaretçi sayısı net bilinmiyor.
Para harcama
Ziyaretçi Profili
GeliĢlerinin Ġlk 5 Sebebi
Kıyaslanabileceği saha
ġelale civarındaki restoranlarda para harcaması yapılıyor. Fakat ne
kadar ücret ödendiği tarafımızca bilinmiyor.
Genellikle yöre halkı tarafından ziyaret ediliyor. Ancak yaz
aylarında il dıĢından gelenlerde ziyaret ediyor.
1-Piknik amacıyla geliniyor. 2-Yerel halk gölleri ziyaret etmek
amacıyla geliyor.
Kıyaslanabileceği saha yok.
- 57 -
UlaĢılabilirlik Analizi
Sahanın Uluslararası
havaalanına yakınlığı
Alana UlaĢım
Yakın; 30 dakika
Özel taĢıt
(X )
Toplu taĢıma
(X )
Diğerleri
(X)
(Bisiklet, motosiklet, yürüyüĢ,
atlı vb.)
Ziyaretçinin Genel ulaşım
kanaati: Çok iyi
UlaĢım için problemler:
Altyapı Analizi
TaĢımacılık ağı
Yerel ağ(toprak, asfalt)
Anayollara bağlantı
Yerel genel taĢımacılık
Programlar
Ücretler
Ring patikaları
ĠĢaret levhaları
Genel yer iĢaret
levhaları
Bilgi panoları
Araçlar için park
kapasitesi
Bilgi alma ve tercüme
kolaylıkları
Restoran sayısı
Yetersiz
Yeterli
Ġyi
X
X
X
X
Açıklama
Program yok
Ücret yok
Ring patikaları yok
X
X
Bilgi panoları yok.
X
X
X
Yeme içme konaklama analizi
Restoranların durumu
Yemek Standartları
Barınma imkanları
Kategori
Sayısı
Açıklama
Turistik
Yerel
5
Yüksek standartlı yemek sunanlar : Yeterli ve yöresel standartta yemek sunanlar: 5
Kötü standartta yemek sunanlar : Kategori
KuruluĢ Sayısı
Yatak Sayısı
(iyi-kötü-orta)
Oteller
ĠYĠ
Hosteller (Misafirhaneler)
-
Yatak&kahvaltı oteli
-
Rota üstü kulübeler
-
19
- 58 -
Bungalov tarzı
-
Kamp alanı
-
Diğerleri: Pansiyon
-
Sahanın kendine has seçkin ve diğer önemli özellikleri;
Sunduğu değerlerden
Alan turist ziyaret
döngüsüne girecek
Ģekilde turistlerin
ilgisini çekecek diğer
alanlara yakın mı?
Alandaki yabanıl
varlıklar
Var-Yok
VAR
Tek-eĢsiz olanlar
var mı?
Biraz farklı ama
değerli olanlar
Diğer ilgi çeken
yerlere benzer
olanlar
EVET
Neler?
ġelale
YOK
YOK
Hangi Sahalar
EkĢisu Sazlıkları
Bayrak türler
Diğer ilginç yaban
hayatı (fauna)
1.
1. Yaban keçisi
Endemik bitkiler,
Sunduğu özellikleri
Yaban hayatı
gözlemi.
2.
2.
Bilinmiyor.
Tatmin edici yaban hayatı izleme imkanı
Tatmin edici yaban
hayatı izleme imkanı
Garanti edilen türler var
mı?
Genellikle rastlanma
ihtimali
ġans veya mevsime
bağlı olanlar
Alanda bulunan tesisler
Sahadaki tesisler
Rekreasyonel tesisler
Spor tesisleri
Diğerleri
KuĢlar
Memeliler
Açıklama
Yaban Keçisi
Yetersiz
X
Yeterli
Ġyi
Durum Açıklaması
- 59 -
TaĢıma Kapasitesi Analizi
Sosyal ve ekonomik taĢıma kapasitesi Değerlendirme ġekli: 1- Tamamen Sağlanabiliyor, 2- Genel
Olarak Sağlanıyor, 3- Veri Yok, 4- Çoğunlukla Sağlanamıyor
5- Hiç Sağlanamıyor
Göstergeler
Tüm ilgi grupları turizmden elde edilen gelirden eĢit pay alırlar
Tüm ilgi grupları turizm geliĢimine oranlı bir miktar para
yatırımı yapabilir
Yerel ekonomi için turizm faydaları açıktır
Turizm geliĢimiyle ilgili paydaĢların ihtiyaç, istek ve önerileri
ele alınıyor
Tüm ilgi gruplarına önem veriliyor
Ġlgi gruplarının birbiriyle olan iliĢkileri iyi
Beraber çalıĢmanın önemi biliniyor
Ġyi bir iĢbirliği içindeler
Belirli kararların alınma amacı saklanmıyor
Yerel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Bölgesel ilgi grupları karar almada söz sahibi
Diğer sektörler de turizm geliĢimine fayda sağlıyor
Turizm kırsal ekonomiye destek veriyor
Geleneksel faaliyetler ve üretim türleri turizm geliĢiminden
sonra geliĢme gösterdi
Turizm geliĢimi istihdamı artırma beklentilerini karĢılıyor
Yerel halk, özellikle gençler için yeni iĢ imkanı ortaya çıktı
Kendi turizm iĢini kurmak isteyenlere yeterli destek veriliyor
Turizm iĢi kurmak için eğitim ve öğretim veriliyor
Planlı turizm uygulaması yapılıyor
Yerel köyler ve kamusal alanın özelliği turizmden sonra zarar
görmemiĢtir.
Turizm temel olarak yerel mal ve hizmetlerden faydalanır
Bölgemizi ziyaret eden turist sayısı yeterlidir
Turizm kültürel mirasın devamına yardımcı oluyor
Turizm endüstriyel mirasın sürdürülmesi için yardımcı oluyor
Turizm geliĢimi peyzaj dokusuna zarar vermiyor
Turizm doğanın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm kültürel manzaranın korunmasına yardımcı oluyor
Turizm hayat kalitesini artırıyor
1
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Sosyal ve Ekonomik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Ekolojik taĢıma kapasitesi analizi
Etki
Faaliyet
Kamping&piknik
AhĢap Hediyelik
eĢyaların satılması,
Dağcılık,trekking
Genel
etkiler
Müspet
/menfi
Müspet
Müspet
Korunan alan
üzerindeki etki
Kabul
edilebilir
Kabul
edilemez
Kabul edilebilir
ancak;
X
X
- 60 -
Su sporları
Rafting
Olta balıkçılığı
Normal spor
etkinlikleri
Yeme içme
Doğa yürüyüĢü
Kanyoning
Yaban hayatı
gözlemi
Bilimsel geziler
Müspet
Müspet
X
X
Müspet
X
1- Tamamen doğru, 2- Genel olarak doğru, 3- Veri yok, 4- Çoğunlukla yanlıĢ, 5- Hiç yok,
Ekolojik taĢıma kapasitesinin etkileri;
Ekolojik göstergeler
Bitkiler turizm artıĢından etkilenmemektedir
YürüyüĢ yolarından yürümeyen turistler bitkilere çok zarar
veriyor
Turizmden dolayı daha fazla toprak erozyonu meydana
gelmektedir
Korunan alanın suları gözle görünür Ģekilde kirlenmektedir
Turizm geliĢimi sebebi ile balık miktarı azalmıĢtır
Korunan alanın yer altı suları içme suyu olarak kullanılabilir
Turistler yaban hayatı için rahatsız edici bir faktördür
Turizmden dolayı flora ve faunada ölümler artmıĢtır
1
X
2
3
4
5
X
X
X
X
X
X
X
Ekolojik TaĢıma Kapasitesi Verilerini Değerlendirme Sonuçları;
Sahayı yeterli miktarda turist ziyaret etmesine rağmen, sahada ki canlı ve cansız yaĢama her
hangi bir zararları bulunmamaktadır.
Fiziki/idari TaĢıma Kapasitesi Ġncelemesi ve Değerlendirmesi;
(1-Akıcı, yeterli 2- Ġyi, 3- Fena değil, 4- Kötü, 5- Çok Kötü)
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi
Altyapı
Park giriĢi
Park yeri imkanları
Bilgi imkanları
Yer
Kapasite
Korunan alana giriĢ yolları
Korunan alandaki yol ağı
Korunan alan içindeki toplu
taĢıma araçları
Park etme
akıĢ
Yer sayısı
Biletleme
Yok
yönlendirme
Yok
ĠĢaret levhaları
1 2
X
X
X
3
4
5
X
X
X
X
- 61 -
Yetkililer
Ziyaretçi merkezi
Ofisler
Basılı ve görsel materyal
Tedarik
Seçenekler
Yiyecek içecek temini
Ticaret
Kolaylık tesisleri
Patika ağı
Yaban hayatı izleme noktaları
Aktiviteler
ÇalıĢanlar
Tuvaletler
Atıkların toplanması
Yeterlilik durumu
Sayısı ve uygunluğu
seçenekler
Paket doğa turları
Bisiklet kiralama
Araç kiralama
At-katır kiralama
Yeterli sayıda
Donanımlı
Yok
Yok
Yok
X
X
X
X
X
X
Yok
Yok
Yok
Yok
X
Yok
Yok
Yok
Fiziki/idari taĢıma kapasitesi yönünden yapılan değerlendirme; Saha da dileyen herkes
ücretsiz dolaĢabilmektedir.
Psikolojik TaĢıma Kapasitesi; sahada turistlerle yerel halk arasında kavga olmamakla
birlikte, turistler için yerel halkın olumsuz düĢünceleri bulunmamaktadır.
ERZĠNCAN
ĠLĠ
VE
ĠLÇELERĠNĠN
KIYAS
YÖNTEMĠ
ĠLE
KISA
DEĞERLENDĠRMESĠ
KarĢılaĢtırma yöntemi, kapsam dahilindeki unsurun benzerleri ve rakipleri ile arasındaki farkı
görmesi ve daha ilerlemesine itici güç olması amaç edinilerek verimliliği arttırma yöntemidir.
KarĢılıklı bilgi alıĢveriĢi olarak değerlendirilen bu yöntemde, kopyalama değil, kendi
ürünlerimize yönelik ilham almak, uyarlamak hedeftir. Gelecek eğilimlerini Ģimdiden görüp,
müĢterinin isteklerini Ģimdiden karĢılamaya hazırlıklı olmayı gerektirir.
KarĢılaĢtırma yapılan ilçenin/ilin baĢarılı oluğu hususta takip ettiği yolun ilçede/ilde alına
bilirliği araĢtırılmalıdır.
- 62 -
KIYAS YÖNTEMĠ ĠLE DOĞA TURĠZMĠ POTANSĠYELĠ YÜKSEK OLAN BAZI
ĠLÇELERĠN DEĞERLENDĠRĠLMESĠ
Erzincan ili
Ġlçe
Kıyaslanan
Kıyaslama
Örnek Alınacak Deneyim
Ġl/ilçe
sebebi,
Kemah
Dağcılık
Kemah ilçesinde daha fazla kanyon
Kemaliye
yer almasına rağmen Kemaliye
ilçesinde bulunan Karanlık kanyon
uluslararası
düzeyde
bir
doğa
güzelliğine sahiptir.
Yaban Hayatı
Kemaliye ilçesinde Yaban Keçisi
Merkez
Kemaliye
Gözlemi
gözlemi
yapılabilmesine
karĢın,
Merkez ilçe sınırlarında bulunan
EkĢisu Sazlıklarında çok fazla sayıda
kuĢ türü gözlemciliği yapılabilir.
Otlukbeli
Göller
Çayırlı ilçesinde bulunan Yedigöller
Çayırlı
ve Otlukbeli ilçesinde bulunan
Otlukbeli gölü oluĢumları bakımından
çok
ender
örneklerdir.
Ancak
Yedigöller sahip olduğu doğa güzelliği
Otlukbeli Gölünün çok ötesindedir.
6.ERZĠNCAN ĠLĠ SÜRDÜRÜLEBĠLĠR DOĞA TURĠZMĠ STRATEJĠLERĠ
6.1.GeliĢme Stratejileri
Strateji 1. : Ekoturizm eğitiminin yapılması.
Strateji 2. : Alanların tanıtımının yerel ve bölgesel, ulusal ve uluslararası düzeyde
yapılması.
6.2. Pazarlama Stratejisi
Strateji 1. : Atık yönetimi yaparak alanın temiz tutulması sağlanmak ve bu
vesileyle yöreyi ziyaret edecek turistlerin yöresel ürün almasını teĢvik etmek.
Strateji 2. : Alanı ziyaret edecek turistlerin yöresel ürün satın alabilecekleri ve
eğlenebilecekleri mekanlar oluĢturmak.
6.3. Ziyaretçi Yönetimi Stratejisi
Strateji 1. : Ziyaretçilerin alandan memnun ayrılmalarını sağlayacak önlemler
almak.
Strateji 2. : Alanın taĢıma kapasitesinin tespit edilmesi.
6.4. Ġzleme ve Değerlendirme Stratejisi (Turizmin etkilerinin ve
sürdürülebilirliğin izlenmesi)
Strateji 1. :Alanı kaç kiĢinin ziyaret ettiğini tespit etmek.
Strateji 2. : Her yıl turist sayısında artıĢ olup olmadığını tespit etmek.
- 63 -
6.1 .KAPASİTE GELİŞTİRME Amaç: ilgili paydaşların turizm(ekoturizm) açısından kapasitelerini geliştirmek
Açıklama
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Kaymakam
lıklar
Belediyeler,
muhtarlıklar
,
üniversiteler
Öncelik
Eylem no
Eylem
1
Ekoturizm
eğitimi
Yerel halkın eko-turizm
hakkında eğitimi,
ekoturizme sunulabilecek
ürünlerin geliştirilmesi.
Halkın ürünlerin
geliştirilmesi konusunda
eğitilmesi.
Süresi
Başlangıç
tarihi
2
0
1
3
2
0
1
4
2013
X
X
2
0
1
5
2
0
1
6
Göstergeler
2
0
1
9
Bütçesi
ve
2 2 Finans
0 0 kaynağı
2 2
1 3
Göstergeler
2
0
1
9
Bütçesi
ve
2 2 Finans
0 0 kaynağı
2 2
1 3
Bu konuda plan süresince 3
kurs açılarak 60 kişinin
eğitilmesi sağlanacak.
6.1 .KAPASİTE GELİŞTİRME Amaç: ilgili paydaşların turizm(ekoturizm) açısından kapasitelerini geliştirmek
2
Açıklama
Yapacak kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Öncelik
Eylem no
Eylem
Tanıtım
Afiş, broşür v.b. tanıtım
materyalleri ve yerel
basın aracılığıyla
alanların tanıtımını
yaparak ilgili paydaşların
ekoturizm açısından
kapasitelerini
geliştirmeye teşvik
etmek.
Orman ve Su
İşleri Şube
Müdürlüğü,
Kaymakamlıkla
r
Belediyeler,
muhtarlıklar
,
üniversiteler
, yerel basın
mensupları
Süresi
Başlang
ıç tarihi
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
2013
X
X
X
X X X X
64
6.2. PAZARLAMA STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMAS Amaç; altyapıyı güçlendirmek, geliştirmek ve ürün satılabilecek mekanlar
oluşturmak.
Açıklama
Yapacak kişi
ve kuruluşlar
İşbirliği
ortaklar
ı
Süresi
Başla
ngıç
tarihi
2
0
1
3
2013
X X
Öncelik
Eylem no
Eylem
1
Atık yönetimi
Katı atıkların yönetimi
konusunda, vahşi
depolama yapılması
engellenecektir.
Muhtarlıklar
belediyeler, İl
özel idaresi
Dernekl
er,
Çevre ve
Şehircili
k Müd.
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
6
2
0
1
9
2
0
2
3
Bütçesi ve
Finans
kaynağı
Göstergeler
6.2 . PAZARLAMA STRATEJİSİNİN OLUŞTURULMAS Amaç; altyapıyı güçlendirmek, geliştirmek ve ürün satılabilecek mekanlar
oluşturmak
2
Açıklama
Öncelik
Eylem no
Eylem
Standlar ve
eğlence
mekanları
oluşturmak.
Yöresel ürünlerin
satılabileceği
küçük dükkanlar
açmak ve
turistlerin
eğlenebilecekleri
alternatif
mekanlar
oluşturmak.
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Kaymakamlı
klar, özel
sektör
Belediyeler,
muhtarlıklar
Süresi
Başlangıç
tarihi
2
0
1
3
2
0
1
4
2
0
1
5
2023
2013
X
X
X
X
Bütçesi ve
Finans
kaynağı
65
Göstergeler
6.3. ZİYARETÇİ YÖNETİMİ STRATEJİSİNİ BELİRLEMEK Amaç: Yöreyi ziyaret eden turistlerin memnun bir şekilde dönmesi ve
gittikleri yerlerde alanı tavsiye etmeleri
Açıklama
Öncelik
Eylem no
Eylem
1
Ziyaretçilerin
alandan memnun
bir şekilde
ayrılmaları için
gerekli önlemleri
almak
Alanın düzenli ve temiz
tutulmasını sağlamak, yol
ağının bakımlı ve iyi
olmasını sağlamak, alanda
turistlere rehberlik edecek
kişilerin bilinçli olmasını
sağlamak.
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
Kaymaka
mlıklar
İşbirliği
ortakları
Belediye
ler,
muhtarl
ıklar.
Süresi
Başla
ngıç
tarihi
2
0
1
3
2013
X X X X X X X
2
0
1
4
2
0
2
3
2
0
1
7
2
0
1
9
2
0
2
1
2
0
2
3
Bütçesi
ve
Finans
kaynağı
Göstergeler
6.3. ZİYARETÇİ YÖNETİMİ STRATEJİSİNİ BELİRLEMEK Amaç: Yöreyi ziyaret eden turistlerin memnun bir şekilde dönmesi ve
gittikleri yerlerde alanı tavsiye etmeleri
2
Açıklama
Öncelik
Eylem no
Eylem
Alanın taşıma
kapasitesinin
belirlenmesi.
Alanın taşıma kapasitesini
belirleyerek alanda aynı
anda bulunabilecek
maksimum turist sayısının
belirlenmesi.
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
Kaymaka
mlıklar
İşbirliği
ortakları
Belediy
eler,
muhtarl
ıklar.
Süresi
Başla
ngıç
tarihi
2
0
1
3
2013
X X
2
0
1
4
2
0
1
5
2
0
1
7
2
0
1
9
2
0
2
1
Bütçesi ve
Finans
2 kaynağı
0
2
3
66
Göstergel
er
6.4 . iZLEME VE DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK EYLEMLER Amaç: ekoturizm faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin kriterlerin
belirlenmesi,
izlemenin yapılması, raporlama, değerlendirme ve geri bildirimlerin yapılması.
Açıklama
Öncelik
Eylem no
Eylem
1
Alanı bir yılda
ziyaret eden turist
sayısının
belirlenmesi
Alanı ziyaret eden turistlerin
sayısının belirlenerek, alanın
turizm açısından öneminin
tespit edilmesi, anketler
yapılarak alana geliş
nedenlerinin tespit edilmesi
ve beklentilerinin
öğrenilmesi.
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Kaymakaml
ıklar
Belediyel
er,
Muhtarlı
klar
Süresi
Bütçesi ve
Finans
2 kaynağı
0
2
3
Başla
ngıç
tarihi
2
0
1
4
2014
X X X X X X X
2
0
1
5
2
0
2
3
2
0
1
7
2
0
1
9
2
0
2
1
Göstergel
er
6.4 . iZLEME VE DEĞERLENDİRMEYE YÖNELİK EYLEMLER Amaç: ekoturizm faaliyetlerinin izlenmesine ilişkin kriterlerin
belirlenmesi,
izlemenin yapılması, raporlama, değerlendirme ve geri bildirimlerin yapılması.
2
Açıklama
Öncelik
Eylem no
Eylem
Yıllara göre
alanı ziyaret
eden turist
sayısı
değişimini
tespit etmek.
Alanı ziyaret eden
turistlerin sayısının
belirlenerek, önceki yıllara
göre değişimini tespit
etmek, alanı ziyaret eden
turist sayısında artış
olmuş ise rutin
çalışmalara devam etmek,
düşüş olmuş ise gerekli
önlemleri almak.
Yapacak
kişi ve
kuruluşlar
İşbirliği
ortakları
Kaymakaml
ıklar
Belediyel
er,
Muhtarlı
klar
Süresi
Başlangıç
tarihi
2015
2
0
1
5
2
0
1
6
2
0
2
3
2
0
1
7
2
0
1
9
2
0
2
1
Bütçesi ve
Finans
2 kaynağı
0
2
3
X X X X X X X
67
Göstergel
er
7. Sonuç ve Öneriler;
BaĢarı, hedeflerin tutması ve sonuç olarak amaçlara ulaĢılması ile gelecektir. Her geçen yıl
master planında öngörülen hedeflerin amacına ulaĢacağı beklenmektedir.
Master planı bazı eksikliklere rağmen bugünkü koĢulların hedeflere doğru daha da iyileĢerek
ulaĢacağı varsayımı ile hazırlanmıĢtır. Beklentilerin, böyle ortak çalıĢmalar neticesinde
gerçekleĢtirileceği umulmaktadır. Bu çalıĢmayı daha güçlü hale getirerek yeni çalıĢmaların
yapılması temenni edilmektedir. Zaman içerisinde hazırlanan planın günün koĢullarına ve
bilimsel geliĢmelere uyumu takip edilerek, gerekirse yenilemeler yapılarak yola devam
edilmesi gerekmektedir.
Bu çalıĢma sonucunda aynı zamanda doğaseverleri bilgilendirmek ve doğaya karĢı daha
sorumlu olunması ve bu doğrultuda bir turizm yapılmasını sağlamak mümkündür.
Bu çalıĢmada yer alan beĢ alan dıĢında; kayak tesislerinin olduğu Ergan Dağı öne çıkan doğa
turizmi alanıdır. Ancak bu alan Gençlik ve Spor Ġl Müdürlüğü sorumluluğunda olduğu için bu
planda detaylı yer verilmemiĢtir.
68