POLONYA EKONOMİSİNE SEKTÖREL BAKIŞ Polonya Ev Aletleri Sektörü Önemli bilgiler ve veriler ▪ Polonya Avrupa’da ev aletleri sektöründe Almanya ve İtalya’yla rekabet eden en önemli oyunculardandır. ▪ Polonya’daki ana imalat merkezleri: Wrocław, Łódź ve Poznań yakınındaki Wronki’dir; ▪ Polonya’daki 27 fabrika yaklaşık 22.000 kişi istihdam etmektedir; ▪ Polonya çamaşır makineleri, kurutucular, çamaşır makineleri ve soğutma ekipmanları dahil büyük ev aletlerinin imalatında uzmanlaşmaktadır; ▪ Polonya’daki dönüşümün başından beri mevcut altyapı, bilgi ve çalışanlarının vasıflarına dayanan çok modern ve uluslararası çapta rekabet gücü olan bir sektör yaratan pek çok yatırımcının ilgisini çekmiştir. İdari Özet Ev aletleri sektörü evlerdeki tüketiciler tarafından çok kez ve genel olarak kullanmak için tasarlanmış ekipman ve aletleri kapsamaktadır. En sık kullanılan sınıflandırma elektrikli ve elektriksiz ekipmanlar ayrımıdır. İlk kategori de iki alt-kategoriye ayrılır: “Büyük” ve “küçük” ev aletleri. “Büyük” ev aletleri buzdolabı, dondurucular ve kombinasyonları, fırınlar, çamaşır makineleri, bulaşık makineleri, kurutucular, (bağımsız veya bir arada) çamaşırkurutma makineleridir. İkinci kategoride ise süpürgeler, su ısıtıcılar, kahve makineleri, ütüler, öğütücüler, mikserler, meyve sıkma aletleri, mutfak robotları, tost makineleri, ekmek kesme aletleri ve kıyma makineleri bulunmaktadır. Elektriks ekipmanlar ise tavalar, tencereler, düdüklü tencere ve su ısıtıcılardır. Bunlara ilaveten ev aletleri sektörü temel segmentlere ayrılır: soğutma, çamaşır ve ısıtma ekipmanları. Ev aletleri piyasasıyla ilgili global tahminler oldukça olumludur. Uzmanlara göre 2018 senesinde piyasa hacmi $275,000,000,000 olacak ve büyümeye devam edecektir. AB üyesi devletlerde de ev aletleri sektörü gözlemlenen düşüşe rağmen halen otomotiv elektronik sektörleriyle yarışacak derecede ekonomi için önemli bir sektördür. Avrupa ev aletleri piyasası her sene milyonlarca iş yaratır ve GSYİH’nin 53,000,000,000 EUR’sunu karşılar. Büyük ve yüsksek talep gören iç piyasa ve coğrafi konumu nedeniyle Polonya sektörün imalat ve dağıtım merkezi konumundadır. Polonya’da üretilen ev aletleri tüm Avrupa ülkelerine oldukça yüksek miktarlarda ihraç edilmektedri. Global Ev Aletleri Piyasası Global ev aletleri piyasasında, yaklaşık %80’lik pazar payıyla “büyük” ekipmanlar hakimdir. Yıllık satışlar yaklaşık $225,000,000,000’dır (2014). Ekipman üretim sektöründeki en büyük oyuncular aşağıdadır: AB Electrolux, BSH Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH, Haier Electronics Group Co. Ltd., Koninklijke Philips N.V., LG Electronics Inc., Panasonic Corp., Samsung Electronics Co. Ltd., Indesit and Whirlpool Corp. En büyük ev aletleri üreticileri; Çin, Japonya, Almanya ve Güney Kore’dir. Önümüzdeki senelerde küresel ev aletleri piyasası yıllık yaklaşık %4.5 büyüyecektir. Bu artış, Örneğin akıllı ev aletlerine olan artanö ilgi ve gelişmekte olan ekonomişerin nüfusunun giderek yükselen talep ve zenginlikleri gibi yeni POLONYA EKONOMİSİNE SEKTÖREL BAKIŞ akımlardan kaynaklanacaktır. Ayrıca, yeni teknolojiler ve araştırma ve geliştirme için ayrılan masraflarda görülen artış da sektörün kilit elemanlarındandır. Avrupa’daki Ev Aletleri Piyasası 28 Avrupa Birliği devletinde, en büyük aktörler Electrolux, Bosch, Siemens ve Indesit olmak üzere, 3.600 şirket bu sektörde çalışmaktadır. Avrupa Ekonomik verilerine göre, AB’de her sene yıllıkl olarak 50,000,000,000 EUR değerinde 125,000,000 alet üretilmektedir. Bunların %60 kadarı “büyük” ev aletleri, %38’i “küçük ev aletleri iken, havalandırma, ısıtma ve klima gibi ekipmanlar piyasanın %2’sini oluşturmaktadır. Sektör halen Avrupa Birliğindeki önemli sektörlerden biri olmaya devam etmektedir. İhracat ve İthalatın Gelişimi Avrupa’daki en büyük ev aleti ihracatçıları; Almanya, İtalya, Polonya ve Türkiye’dir. Ev aletleri ithal edilen tüketici aletleri arasında en büyük paya sahiptir ve ayrrıca Avrupa Birliği devletlerine ihraç edilen aletler arasında da en büyük paya sahiptir. Bunlara elektro-termal aletler (kurutucular, elektrikli ütüler), buzdolapları ve dondurucular dahildir. Rusya Avrupa ev aletleri için en büyük pazardır. Rusya pazarı AB’de üretilen ev aletlerinin %22’sini almaktadır. Bu ürünlerin ikinci en büyük alıcısı da Avrupa mallarının %11’inin ihraç edildiği Birleşik Devletlerdir. Avrupa’daki ülkelerin çoğunluğunun ev aletlerini ithalden çok ihraç ettiği düşünülürse bu ülkelerin net birer ihracatçı olduğunun da dikkate alınması gerekmektedir. Çamaşır aletlerinin en büyük net ihracatçısı Polonya, buzdolabı ve derin dondurucuların Türkiye ve de jiletler ve tırnak makaslarının en büyük ihracatçısı ise Hollanda’dır. Almanya elektromekanik cihazlar, bulaşık makineleri ve süpürgelerin en büyük net ihracatçısı konumundayken, İtalya elektro-termal aletlerin ihracatında başı çeker. AB pazarına ithal edilen çoğu ev aleti Çin’den gelmektedir. Türkiye, Avrupa pazarına ikinci en büyük ev aleti tedarikçisidir. Türkiye ile birlikte Avrupa ülkeleri birlikti bu sektörde global araştırma ve geliştirme faaliyetlerinde liderdir. Polonya’da Ev Aletleri Sektörü Ev aletleri imalat geçmişi uzun yollara dayandığı için Polonya sektörde faaliyet yürüten global şirketler için çekici bir ülke haline gelmiştir. Yirmi seneyi aşkın süredir Polonya’ya, pek çok yatırımcı yatırım yapmıştır ve mevcut altyapı, bilgi ve çalışanlarının vasıflarına dayanan çok modern ve uluslararası çapta rekabet gücü olan bir sektör yaratmışlardır. Polonya ev aletleri imalat sektöründe en önemli Avrupa liderlerinden bir halinde dönüşmüştür ve özellikle “büyük” ev aletleri Polonya’nın uzmanlık alanı haline gelmiştir. Polonya Avrupa’da ev aletleri sektöründe Almanya ve İtalya’yla rekabet eden en önemli oyunculardandır. Bunun temel nedenleri arasında kalifiye personel, düşük işçililk masrafları ve sektörde hali hazırda küresel şirketlerin bulunması ve yabancı yatırımcıları çekmesi sayılabilir. POLONYA EKONOMİSİNE SEKTÖREL BAKIŞ Polonya’da son seneler içerisinde ev aletlerinin üretim ve satışları büyüme eğilimindedir. Üretilen ev aletlerinde buzdolapları ve bulaşık makineleri üretim sayısı bazında başı çekmektedir. Polonya İthalat ve İhracatı Polonya’daki ulusal ev aletleri piyasasının hacmi yaklaşık 8 milyar PLN’dir ($2.1 milyar) ve bunun %75’, ($1.6 milyarı) “büyük” ev aletlerinden, geri kalan %25’i ise “küçük” ev aletlerinden oluşmaktadır. Üretim miktarı senelik 20 milyon alettir ve bu rakam sistematik olarak artmaktadır. Polonya’da 27 ev aleti imalat tesisinde yaklaşık 22.000 kişi çalışmaktadır. Tesislerin yerleri göz önüne alındığında, aşağıdaki beş Polonya ili sektörde lider konumdadır: Dolnośląskie, Łódzkie, Wielkopolskie, Podkarpackie, en büyük imalat merkezleri ise; Wrocław, Łódź and Poznań yakınındaki Wronki’dir. Polonya’nın en önemli uzmanlık alanları çamaşır makineleri, kurutucular ve bulaşık makineleridir. Ancak son dönemlerde soğutucu ekipman imalatında da artış eğilimi gözlemlenmektedir. Ev aletlerinin ihracatı daha çok Avrupa Birliği ülkelerine gerçekleşmektedir. Ulusal üretimin neredeyse %85’i ihraç edilir ve Almanya, Büyük Britanya, Fransa ve İtalya Polonya ürünlerinin en büyük alıcıları konumundadır. İhracattan gelen nakit akışları dikkate alınırsa, Polonya’daki ev aletler sektörünün değeri yaklaşık 22 milyar PLN’dir ($5.8 milyar); bu miktara Polonya’daki satışlar da dahildir. Polonya Ev Aletleri Sektörüne Yatırımlar Polonya ev aletleri sektörünün en önemli yatırımcıları Electrolux gibi, yirmi seneyi aşkın süredir Polonya’da faaliyet gösteren global şirketlerin temsilcileridir. Polonya bugün şirketin iş geliştirme haritasındaki kilit yerlerden biridir. Şirket üç modern fabrika kurmuştur: Siewierz, Oława and Świdnica. Ayrıca, Kraków’da bir Global Finans & Muhasebe Merkezi, Olawa’da Lojistik merkezi, Pruszków’da İşlenmiş Ürünler Deposu da kurmuşlardır. Şirket yaklaşık 3.000 yeni iş yaratmış ve 132 milyon EUR’ya tekabül eden sermaye yatırımı yapmıştır. B/S/H (Sprzęt Gospodarstwa Domowego Sp. z o.o.) B/S/H Bosch und Siemens Hausgeräte GmbH şirketlerinin Polonya’daki bağlı kuruluşudur ve aşağıdaki markaların da sahibidir: Bosch, Siemens, Gaggenau and Zelmer. Şirket Polonya’da yaklaşık 3.500 kişiyi istihdam etmektedir. Łódź’daki üç fabrika çamaşır makines, bulaşık makinesi ve çamaşır kurutma makinesi imal ederken, Rogoźnica’daki fabrika küçük ev aletleri üretmektedir. 2015’Te şirket Fagor Mastercook fabrikasını devralmıştır. Bu devir nedeniyle BSH fabrikanın geliştirilmesi için 120 milyon PLN ($32 milyon) yatırım yapmayı planlamaktadır. Polonya’daki en büyük İtalyan yatırımcılardan ve Łódź bölgesinde en büyük yatırımcı olan Indesit şirketi de “büyük” ev aletlerinin üretiminde uzmanlaşmaktadır. Polonya’ya toplamda 300 milyon EUR’yu aşan yatırım yapmışlardır. İmalat tesislerleri dışında şirket pazarlama, satış, lojistik ve kontrol edici yönetim için de tescilli ofislere sahiptir. Global Finans & Muhasebe Merkezi Indesit’in Łódź’daki ana merkezinde bulunmaktadır ve Çek Cumhuriyeti, Macaristan, Büyük Britanya ve İtalya gibi ülkere hizmet sunmaktadır. 2014 senesinde Avrupa Komisyonu Indesit’in Whirlpool tarafından iktisap edilmesini onaylamıştır ve şu anda Whirlpool Polonya’da bzdolabı, bulaşık makinesi ve fırın imal eden üç fabrikanın yanında POLONYA EKONOMİSİNE SEKTÖREL BAKIŞ Ürün Geliştirme Departmanına sahiptir. Şirket üretim hatlarının yenilenmesine yatırım yapmış, yeni bir buzdolabı ve derin dondurucu modelini piyasaya sürmüş ve de yeni bir bulaşık makinesi hattının üretimini başlatmıştır. Dokuz fabrika ve taşeronla brilikte Wrocław yakınındaki Kobierzyce kilit Polonya ve Avrupa imalat merkezi haline gelmiştir. Burada faaliyet gösteren şirketler çamaşır makinesi ve buzdolabı üretiminde uzmanlaşmaktadır. Amica Wronki ulusal ölçekte en dinamik olarak gelişen ihracatçıdır. Şu anda, ürün çıktılarının %70’i 40’dan fazla ülkeye ihraç edilecektir. Samsung 2010 senesinde Amica’yı devralmıştır. Wronki’deki proje, Samsung Electronics’in Avrupa Birliğindeki ilk ev aletleri üretim tesisi yatırımıdır. 2014’Te Wronki’de yeni bir fabrikanın imalatına başlanmıştır ve bu fabrikanın imalat kapasitesi 2 milyonu aşkın ürün olacaktır. NEDEN POLONY? Polonya’nın avantajları: • ev aletleri imalatının senelerdir süren bir gelenek olması; • kalifiye ve deneyim insan kaynaklarının bulunması; • gelişmiş taşeron ve partner ağı; • geniş teknolojik kaynakların yanında sektörde önemli global şirketlerin bulunması; •Polonya’nın AB ve Yakın Avrupa pazarlarına kolay erişim imkanı sunan coğrafi konumu; • iç piyasadaki talep - 12 milyon ev; • yatırım teşvikleri - vergi muafiyetleri ve yatırımcılara sunulan hükümet hibeleri. Polonya’nın Yatırım Rekabet Gücü Global şirketler oldukça hevesli bir biçimde Avrupa’daki yeni yatırımları için Polonya’yı seçmektedir. Polonya’nın yatırım potansiyeli yatırım eğilimlerini izleyen kuruluşların oluşturduğu pek çok uluslararası değerlendirme listesinde de teyit edilmiştir: • UNCTAD tarafından yayınlanmış, dünyadaki doğrudan yabancı yatırımlar hakkındaki temel raporlardan 2015 Dünya Yatırım Raporuna göre Polonya $13.9 milyara denk gelen FDI doğrudan yabancı yatırılmarın 20 en büyük alıcısı arasındadır. • Polonya-Almanya Endüstri ve Ticaret Odasının (AHK) araştırmasına göre Polonya üçüncü kez Orta ve Doğu Avrupa’daki yatırımlar için en uygun istikamet olmuştur. • Bloomberg 2014’e göre,Polonya bu bölgede iş faaliyetlerini gerçekleştirmek için en iyi ülkedir; • FDI İstihbarat raporuna göre Polonya dünyadaki imalat yatırımları için Çin ve ABD’den sonra listede üçüncü sırada yer almaktadır. • E&Y’nin 2015 Avrupa Yatırım Cazibe Raporu Polonya’nın yine Orta Avrupa’da yatırımlar için en cazip ülke olduğunu ortaya koymaktadır. Mevcut kamu desteği biçimleri Polonya’da ev aletleri sektörüne yeni yatırım yapan yatırımcılar çok çeşitli kamu desteklerinden faydalanabilmektedir. Yardımlar hem hükümet hibeleri bazında ulusal bir seviye de hem de özel sanayi bölgelerinde sunulan yatırım teşvikleri ve varlık vergisi muafiyeti gibi bölgesel seviyede sunulmaktadır. POLONYA EKONOMİSİNE SEKTÖREL BAKIŞ Örneğin, tercih edilir koşullarda işletme operasyonlarının gerçekleşmesi için bölünmüş alanlar olan Özel Sanayi Bölgelerinde girişimciler tamamen ekipmanla donatılmış alanlar, yasal ve idari prosedürlerde yardım ve vergi muafiyetleri ve varlık vergisi muafiyetlerinden faydalanabilecektir. Bölgesel yardımların miktarı yatırımın yerine, maruz kalınan masraflara ve yardıma başvuran işletmenin büyüklüğüne bağlıdır. Ev aletleri sektöründe yatırım yapmayı düşünen yatırımcılar hükümetin “2011-2020 Polonya Ekonomisine Önemli Yatırımlar için Destek Programından da faydalanabilirler. Bu Program yeni yatırımlar (yatırım teşviki) ve yeni işler yaratmak için maliyetlere katkı sağlamayı amaçlayan (istihdam teşviki) gibi mali katkılar sağlamaktadır. Fonlar, yatırımcı ve Ekonomi Bakanlığı arasındaki anlaşmada belirtilen koşulların yerine getirilme derecesine göre bahşedilmektedir. Programa dahil olan yardım diğer desteklerle de ortak biçimlerde sunulabilir. Komünler de ayrıca varlık vergisinden muafiyet sağlayabildiklerinden girişimcilere mali teşvik desteği sağlayabilir. İletişim Bilgileri: Polonya Enformasyon ve Yabancı Yatırım Ajansı (PAIiIZ) Polonya, Polonya ekonomisinin ve ayrıca Polonya’ya yabancı yatırım akışının iyileştirilmesi amaçlayan yatırım teşvik ajansıdır. Adres: ul. Bagatela 12, 00-585 Varşova Web sitesi: www.paiz.gov.pl Tel.: 00 48 22 334 98 75 Faks: 00 48 22 334 9889 E-posta invest@paiz.gov.pl