organizasyon şeması

BÖLÜM 3
Ölçü İşleri
Organizasyon Şeması
Toprak İşleri
Firma Büyüklüklerine Göre
Organizasyon Yapıları
Alt Yapı İşleri
Şantiye Sahasındaki Teknik
Uygulamalar
Kalıp İşleri
İş Yönetimlerinin Geliştirilmesi
Demir İşleri
Beton İşleri
İnce Mimari İşler
ORGANİZASYON ŞEMASI
PROJE MÜDÜRÜ
Sekreter
Teknik Müd.
İnşaat Müd.
İdari Müd.
İş Güvenliği Müd.
Kalite Kontrol Müd.
Hakediş Hazırlama
Müd.
Yapım müd.
Muhasebe müd.
Büro güvenliği
Laboratuvar
Kesin hesap ataşman
ve kesin projeler müd.
Toprak işleri ve alt
yapı müd.
Finansman müd.
Saha güvenliği
Saha kontrolü
Proje çizim müd.
Atelye müd.
Personel müd.
Mukavele
uygulamaları müd.
Ölçü işleri müd.
Koruma müd.
Satın alma müd.
Üretim tesisleri
müd.
Kamp müd.
Firma Büyüklüklerine Göre Organizasyon Yapıları:
1. Küçük İnşaat Firmaları: Maliyet tahmini (keşif) ve teklif (mektubu) hazırlama için, bu
konuda deneyimli bir kişi ile şantiye kontrol ve yönetimi konusunda deneyimli ikinci bir
kişinin ortaklığı temelde küçük inşaat firmalarının başlangıcıdır. Küçük firmalarda birden
fazla bölüm tek bir kişi tarafından yönetilir. Bu şekilde bir kişi birden çok görevi eş
zamanlı olarak üstlenebilir. Çok daha küçük yapılanmış firmalarda tek bir kişi tüm
(teknik) görevleri üstlenebilir. Firmalar küçük ya da büyük de olsa yapılacak işler aynıdır.
Bu tip firmaların tüm sözleşmeleri merkez ofisçe yapılır. Şantiyelerde karmaşık olmayan
(basit) bir yönetim vardır; bölümlerde de teknik deneyim çok fazla olmayabilir. Küçük
inşaat firmaları, genellikle belirli bir iş türüne göre uzmanlaşmak suretiyle organizasyon
yapılarını oluştururlar.
2. Orta İnşaat Firmaları: Küçük firmalara göre daha büyük sermaye hacmi olan ve daha
karmaşık sözleşmeler üstlenen firmalardır. Bu firmalar, daha fazla deneyim gerektiren
işleri kolaylıkla üstlenir ve bu sayede hem merkez ofislerini organizasyonda daha
genişletebilir hem de her bölümün değişik yardımcı hizmet alt birim ve bölümlerini
oluşturabilirler.
3. Büyük İnşaat Firmaları: Bu tip firmalar çok geniş bir yelpaze içerisinde, farklı
büyüklükte, tip ve özellikte sözleşmeleri ardışık ya da eş zamanlı olarak kolayca
üstlenebilirler. Buna bağlı olarak kaynak ve uzmanlık gereksinimleri daha fazla ve çeşitli
olmaktadır. Firma büyüdükçe organizasyon yapısı da gelişir; farklı bölümler kurulabilir.
Bu nedenle yetki, görev ve sorumlulukların dağıtılması, bölüştürülmesi ve devredilmesi
gerekecektir. Organizasyonda yetki devredilen yardımcılar, kendi bölümüne ya da
gurubuna liderlik edecek, hedeflenen sonuca ulaşmak için gerekli ve yeterli çalışmanın
yapılmasını sağlayacak; sorumluluk üstlenecektir.
Orta ve büyük ölçekli inşaat firmalarında bulunması öngörülen (önerilen) başlıca
çalışma ve görev birimleri (bölümler) şunlardır:
1-) Başkan - Yönetim Kurulu (ve/veya başkanı)
2-) Personel Yönetimi (müdürlüğü, dairesi)
3-) Projelendirme Bölümü (proje büro ya da ofisleri)
4-) Şantiye Kontrolü (denetim) Bölümü
5-) Mühendislik Hizmetleri Bölümü (yapım, yönetim, deney, kalite, v.b. saha işleri)
6-) Maliyet Tahmini (keşif, hakediş, metraj, birim fiyatlama, analiz, teklif hazırlama, v.b.)
7-) Muhasebe ve Finans Bölümü (parasal ve ödemeli-akçeli, kayıt ve arşivli işler)
8-) Pazarlama Bölümü (yalnızca satış esasına göre çalışan özel firmalarda)
9-) Satın alma ve Sevkiyat Bölümü (taşıma, ulaşım, temin, fiyat araştırması, v.b.)
10-) Fabrikalar ve Atelyeler (mamul, yarı mamul madde temini, onarım, bakım, v.b. işler)
11-) Depolar (koruma, iç ve dış piyasadan temin, envanterli - tedarikli işler)
12-) Bakım ve Onarım Bölümü (makine-ekipman, bakım, onarım, yedek parça, v.b.)
13-) Güvenlik Bölümü (üretim ve malzeme, kişisel can güvenliği, güvenlik işleri)
14-) Bilgi – İşlem Bölümü (otomasyon, bilgi depolama, kayıt, hesap işleri)
15-) Temsilcilikler (yalnızca şehir ve ülke aşırı iş yapan firmalar için)
16-) Personel Eğitimi ve Stajyer Öğrenci İlişkileri Bölümü (personel biriminin benzeri
görevleri için)
Şantiye Sahasındaki Teknik Uygulamalar
Şantiye kuruluşunun, işin cins ve büyüklüğüne göre, belli bir
safhasından sonra asıl amaç olan inşaat işlerinin başlamasına geçilir.
Şantiye sahasındaki işleri şöyle sıralayabiliriz;
Ölçü İşleri
Toprak İşleri
Alt Yapı İşleri
Kalıp İşleri
Betonarme Demir İşleri
Beton İşleri
İnce İşler Mimari İşler
İnşaatın Bünyesine Malzeme Üretimi
Özel İmalatlar
Ölçü İşleri;
Ölçü işleri işin başlangıcında, iş sırasında ve işin sonunda yapılan
ölçümler olarak üçe ayrılır.
İşin başlangıcında yapılan ölçü işleri;
Mevcut proje ve işverenin teslim ettiği röperlere göre sahada inşaat için
gerekli ana röper noktaları tesis edilir. Kurulan röper noktaları, işin
sonuna kadar kullanılacağı düşünülerek dış etkilerden bozulmayacak
şekilde sabitlenir.
İnşaat sırasında yapılan ölçü işleri;
Kazı işlerinin bitimi ile, ilgili imalatın aplikasyonuna geçilir. Bu imalatı
izleyen diğer imalatlar için sırasıyla ölçü işleri devam eder.
İnşaat bitiminde yapılan ölçü işleri;
Bu ölçüler ataşmanları düzenlenmesi amacı ile yapılır.
Ataşmanlar ve kesin projeler yapının gerçekleşmiş
durumunun projesidir.
Toprak İşleri;
Ölçü işleri tamamlan ve röperleri kurulan sahanın, proje kotuna getirilmesi
için, önce yaklaşık 20cm kalınlığındaki bitkisel toprağı alınır. Sonraki
kademe tesviye hafriyatı ve tesviye dolgusudur.
İşin cinsi ne olursa olsun projede belirtilen proje kotuna getirilir. Proje
kotuna kırmızı kot, tabii zemin kotuna ise siyah kot denir.
Kırmızı kot inşaat sahasının tesviye planlarından alınır.
Kazıdan çıkan malzemenin, şartnamelere göre dolguya uygun olması halinde
dolguda kullanılması genel olarak en ekonomik çözümdür.
Kazıdan çıkan malzemenin, şartnamelere göre dolguya uygun olması halinde
dolguda kullanılması genel olarak en ekonomik çözümdür. Kazıdan çıkan
malzeme bir yere depo edilir. Dolgu sahası hazır olduğunda ikinci bir
yükleme ve taşıma işlemi ile dolguya götürülür. Bu işleme röpriz denir.
Dolgu malzemesinin özellikleri;
 Rutubet içeriği teknik şartname sınırları içinde olmalıdır
 Malzemenin içerdiği organik maddenin şartname limitlerinin altında olmalı
 Dolgu tabanının kotunun proje kotundan yüksek olmaması gerekir
 Malzeme şartnamelerde izin verilen orandan daha fazla kil içermemeli
 Dolgunun şartnamelerde istenen değerden fazla olmaması gerekir.
 Dolgu tabaka kalınlıklarının 15cm den daha büyük çapta kaya parası olmamalı
Toprak işlerinde projeye göre soruların önemi;
Kullanılacak inşaat makinelerinin miktar ve kapasitesi ne olacak?
Ne tip inşaat makineleri kullanılacak?
Hafriyat malzemesi hafriyat bölgesinden dışarıya nasıl atılacak?
Elle hafriyat nerelerde olacak?
Depo ihtiyacı ne ölçüdedir?
Kanal hafriyatlarında taban genişliği ne olmalıdır?
Yeraltı suyu var mı?
Kazı şevlerinin eğimi, zemin kesitleri bilindiğine göre en az ne olmalıdır?
Alt Yapı İşleri;
Yağmur suyu drenaj kanalları: yağmur suyu toplanır yeraltı
boru drenaj şebekesine verilir.
Dökülen beton en az C25 kalitesinde olmalıdır. Beton ince uçlu
vibratörlerle vibre edilerek sıkıştırılır. Boru drenaj sistemi üç
türlüdür. Beton borular, delikli PVC borular, geçmeli betona ya
da PVC borular kullanılır.
Atık su kanalları: Drenaj kanalları ile atık su kanaları ayrı olması halinde
beton veya PVC olabilir. Boru ek yerleri beton borularda harçla, PVC
borularda özel parça malzemeler kullanılarak düzenlenir.
Kullanma ve içme suyu tesisatı: Borudaki su akımı basınçlı olduğundan
dayanıklı borular kullanılır. İçme suyu tesisatında PVC, paslanmayı önleyen
işlemlerden geçirilmiş demir boru kullanılır. Kazı işleri atık su kanallarında
olduğu gibi projedeki detaylar uygulanır.
Yeraltı elektrik kablo tesisatı: dolgudan önce kabloların üstü özel
briketlerle örtülür. Kazı sırasında briketlerin görülmesi ile kablo
güzergahında çalışma yapıldığı anlaşılır.
Yeraltı telefon kablo tesisatı / gaz boru hattı
/ ısıtma kanalları
Kalıp İşleri;
Beton ağırlıklı bir inşaatta iş verimine ve ekonomisine en çok
etkisi olan iş kalemlerinden biri, kalıp işçiliği ve malzemesidir. Kalıp
seçiminde iki hedef göz önüne alınır. Ekonomi ve teknik gereklerin yerine
getirilmesi.
Kalıp kullanımında dikkat edilmesi gerekenler;
 Dayanaklar ve takviyeler gereğinden fazla olmamalıdır.
 Gereğinden fazla bağlantı elemanı ve çivi kullanılmamalıdır.
 Beton dökümünde vibratör kullanılması halinde vibratör kafası kalıp
yüzeyine değdirilmemelidir yerine kalıp titreşimli vibratörler kullanılmalı.
 Kalıplar, demir montajından önce kalıp yağı ile yağlanmalıdır.
 Beton dökümünde kalıplar su ile hafif yıkanır ve yüzeyi nemlendirilir.
 Pas payı elemanları düzenli bir şekilde yerleştirilmelidir. Demirler
montaj ve betonlama sırasında kalıba değmemelidir.
 Perde ve döşemelerde tesisat, başka bir amaçla projede gösterilmiş
delik, boşluk varsa bu noktaya içi boş ahşap kutu sabitleştirilir.
 Betonlama sırasında betonun içindeki su (beton şerbeti) sızmamalıdır.
 Kalıp söküm sırasında kalıp zayiatı en az olmasına dikkat edilmelidir.
 Sökülen kalıplar, zaman geçirilmeden temizlenir yağlanır ve yatay
durumda istif edilir.
Kalıp imali ve montajında soruların önemi;
Takviyeler nasıl atılacak?
Betondan sonra kalıp nasıl sökülecek?
Kalıp elemanı olarak seçilecek pano tipi ne olacak?
Kalıbı kaç kere kullanmak mümkündür?
Kalıp zayiatı ne oranda olabilecektir?
Kullanılacak kalıp tipi (kayar-tırmanır) nedir?
Sıvasız beton nerelerde kullanılacaktır?
Demir İşleri;
Betonarme projelerde kullanılacak demir teçhizatının tabloları, inşaat
tabloları adı altında proje işlenir. Demir hazırlama için harcanan işçilikler
belli periyotlarla program birimine rapor edilir.
Projelerde demir boy ve sayılarında hata olabileceği olasılığı göz ardı
edilmemeli. Kesme ve bükme işleri, demir kesme ve bükme ekipmanları ile
yapılır.
İşlenen demirler düzgün şekilde istiflenir. Her türlü demiri stok
sahasında, yağmur sırasında çamur olmayacak bir yüzey üzerine istif
edilir. Yükleme kolaylığı açısından takozlar üzerine konulmalıdır.
Demir imalatındaki zayiatın %2’yi aşmamalıdır.
Demirler belli bir sıraya göre elle veya vinçle kalıbı bitirilmiş inşaat
elemanına alınır. Demirlerin birbirine bağlanması demir telleri ile olur.
Demirlerin yerleştirilmesinden önce kalıp
ölçüleri kontrol edilir. Demir araları ve
yerleri
kalıplar
ve
taban
üzerinde
işaretlenir. Pas payı için kullanılacak
malzeme önceden hazır bulundurulmalıdır.
Demirin hazırlanması ve bağlanmasında soruların önemi;
Demirin kalıba yerleştirme yöntemi nedir?
Pas payı kaçar cm dir?
Demir boyları imalat ve montajı uygun mu?
Demir araları beton agregasının geçmesine uygun mu?
Demir dışarıda ağlanarak kalıba vinç ya da elle konabilir mi?
Vibratör şişesi demir aralıklarından geçebiliyor mu?
Demir boyu kalıba uygun mu?
İstenilen demir çapları piyasada hazır halde var mı?
Beton İşleri;
Betonu meydana getiren üç ana malzeme agrega (kum, çakıl), çimento ve
sudur. Beton içindeki oranlar şartnamede belirtilen standartlardan birine
göre saptanır. (TSE (Türk Standartları Enstitüsü), BS (Beton Sınıfı),
ASTM (American Society for Testing Materials) Amerikan malzeme test
birliği), DIN (Deutsches Institut für Normung ) Alman standartları enstitüsü)
Betoniyerden çıkan betondan, belirli periyotlarda ve üniteler için ayrı ayrı,
test numuneleri alınır. Test numuneleri çoğunlukla küp şeklinde alınır.
Beton tesisinin veriminin düşük olduğu saptanırsa;
 Suyun debisi yetersizdir
 Çimentonun betoniyer kazanına gelişi aksıyordur
 Kum – çakıl malzemesi stokun gerisinde kalmıştır.
 Operatör yeterli nitelikte değildir
 Kazan karıştırıcısında arıza vardır.
Beton dökümü şekilleri;
a) elle, kürek kullanılarak,
b) beton kovası ve vinç kullanılarak,
c) doğrudan transmikser ile,
d) beton pompaları ile,
e) konveyör bantları ile.
Beton katkı maddeleri: priz
geciktirici / çabuklaştırıcı,
işlenebilme özelliği arttırıcı
Betonu yerinde dökme yöntemine göre prefabrik betonun üstünlükleri
Seri üretim olduğundan süratli ve işçiliği daha az olan bir işlemdir.
Kalıplar çelik olduğundan defalarca kullanılabilirler.
Makine ekipman ağırlıklı bir üretim olduğundan beton işçiliği daha
kalitelidir.
İskele malzeme ve işçiliği yoktur.
Yapının inşasında coğrafik ve topografik şartlar yerinde dökme betona
göre daha az etkilidir.
Kullanılan yardımcı elman ve ekipmanlar daha sonraki işlerde de
defalarca kullanılabilir.
Daha az işçilik harcanır fakat işçiler daha eğitimli ve kalifiyedir.
Ana işin bütününe hız kazandırır.
Beton yüzeylerinin görünüşleri düzgün ve kalitelidir.
Betonu yerinde dökme yöntemine göre prefabrik betonun zararları
Bu tür imalatta ilk yatırım yüksektir.
Kullanılan ekipmanlar yerine dökme yöntemine göre daha pahalı, ağır ve
daha büyüktür.
Montaj sırasında teknik emniyet kurallarına harfiyen uymak zorunludur.
İz kazası olasılığı daha yüksektir.
Prefabrik elemanın yerleştiği mesnetlerin ölçüleri proje ölçülerine, sıfıra
yakın bir toleransla tam uymalıdır.
İmalat hatası olan elemanlar zayiat sayılır.
Montaj ekipmanı arazi şartları, eleman boyutları, elemanın ağırlığı, monte
edilerek yerin yüksekliği göz önüne alınarak tayin edilir.
Prefabrik sahası önceden yapılan projeye uygun olarak hazırlanır.
Elemanların taşınması özellikle ham yollarda dikkat ister.
İnce Mimari İşler;
İnce işler yapıya son şeklini veren inşaat işleridir. Bir yapının
kalitesi, yapım sırasında şantiyede bulunmayanların gözünde, ince işlerinin
kalitesi ile ölçülür. İnce işlerde makine kullanımı sınırlı el emeği yoğundur.
Şantiyede bulunan ince işler;
 Tuğla ve briket işleri  Sıva işleri
 Tecrit işleri
 Boya işleri
 Doğrama işleri
 Kaplama işleri
 Saha işleri
İnşaat bünyesine giren malzemeler ile prefabrik elemanların üretimi;
 Agrega, kırma taş, dere çakılı ve kum üretimi
 Ankraj(yapı malz. başka bir malz. sabitleme), bulon, boru ve levhaların yapımı
 Briket üretimi
 Çeşitli prefabrik beton ve betonarme elemanların üretimi
 Beton boru / beton üretimi
 Prefabrik sahasının kurulması
İş Yöntemlerinin Geliştirilmesi
Bu yöntemler eldeki personel, makine-ekipman ve malzemeyi en iyi
şekilde kullanarak ve en az giderle, en kısa zamanda en az çabayla
daha çok sayıda ve en üstün kalitede mal-hizmet üretimini
sağlayacak pratik bir plan oluşturur. Bu amaçla yapılacak işler
şunlardır:
1.) İşler elemanlara ayrılır. Bir işi oluşturan bütün elemanların bir
listesi çıkarılır
2.) Her elemana ya da iş için şu sorular ayrı ayrı sorulmalıdır:
- Niçin gereklidir ?
- Ne amaçla yapılır ?
- Nerede yapılmalıdır ?
- Ne zaman yapılmalıdır ?
- Kim en iyi yapar ?
- Nasıl yapılması uygundur ?
SORULAR
S-1) Şantiye sahasındaki teknik uygulamalar nelerdir?
S-2) Kırmızı kot, siyah kot ve röpriz nedir?
S-3) Toprak işlerinde kullanılan dolgu malzemesinin özelikleri
nedir?
S-4) Beton testi sonrası betonun verimliliğinin düşük olduğu
gözlenmişse sebebi ne olabilir?
S-5) Prefabrik betonun zararları nelerdir?
S-6) Şantiyede bulunan ince işler nelerdir?
SORULAR
S-1) Şantiye sahasındaki teknik uygulamalar nelerdir?
S-2) Kırmızı kot, siyah kot ve röpriz nedir?
S-3) Toprak işlerinde kullanılan dolgu malzemesinin özelikleri
nedir?
S-4) Beton testi sonrası betonun verimliliğinin düşük olduğu
gözlenmişse sebebi ne olabilir?
S-5) Prefabrik betonun zararları nelerdir?
S-6) Şantiyede bulunan ince işler nelerdir?
SORULAR
S-1) Şantiye sahasındaki teknik uygulamalar nelerdir?
 Ölçü İşleri
 Toprak İşleri
 Alt Yapı İşleri
 Kalıp İşleri
 Betonarme Demir İşleri
 Beton İşleri
 İnce İşler Mimari İşler
 İnşaatın Bünyesine Malzeme Üretimi
 Özel İmalatlar
S-2) Kırmızı kot, siyah kot ve röpriz nedir?
İşin cinsi ne olursa olsun projede belirtilen proje kotuna getirilir.
Proje kotuna kırmızı kot, tabii zemin kotuna ise siyah kot denir.
Dolgu sahası hazır olduğunda ikinci bir yükleme ve taşıma işlemi ile
dolguya götürülür. Bu işleme röpriz denir.
S-3) Toprak işlerinde kullanılan dolgu malzemesinin özelikleri
nedir?
 Rutubet içeriği teknik şartname sınırları içinde olmalıdır
 Malzemenin içerdiği organik maddenin şartname limitlerinin altında olmalı
 Dolgu tabanının kotunun proje kotundan yüksek olmaması gerekir
 Malzeme şartnamelerde izin verilen orandan daha fazla kil içermemeli
 Dolgunun şartnamelerde istenen değerden fazla olmaması gerekir.
 Dolgu tabaka kalınlıklarının 15cm den daha büyük çapta kaya parası olmamalı
S-4) Beton testi sonrası betonun verimliliğinin düşük olduğu
gözlenmişse sebebi ne olabilir?
 Suyun debisi yetersizdir
 Çimentonun betoniyer kazanına gelişi aksıyordur
 Kum – çakıl malzemesi stokun gerisinde kalmıştır.
 Operatör yeterli nitelikte değildir
 Kazan karıştırıcısında arıza vardır.
S-5) Prefabrik betonun zararları nelerdir?
 Bu tür imalatta ilk yatırım yüksektir.
 Kullanılan ekipmanlar yerine dökme yöntemine göre daha pahalı,
ağır ve daha büyüktür.
 Montaj sırasında teknik emniyet kurallarına harfiyen uymak
zorunludur.
 İz kazası olasılığı daha yüksektir.
 Prefabrik elemanın yerleştiği mesnetlerin ölçüleri proje ölçülerine,
sıfıra yakın bir toleransla tam uymalıdır.
 İmalat hatası olan elemanlar zayiat sayılır.
 Montaj ekipmanı arazi şartları, eleman boyutları, elemanın ağırlığı,
monte edilerek yerin yüksekliği göz önüne alınarak tayin edilir.
 Prefabrik sahası önceden yapılan projeye uygun olarak hazırlanır.
 Elemanların taşınması özellikle ham yollarda dikkat ister.
S-6) Şantiyede bulunan ince işler nelerdir?
 Tuğla ve briket işleri
 Tecrit işleri
 Sıva işleri
 Boya işleri
 Doğrama işleri
 Saha işleri
 Kaplama işleri