Proflaktik Salpenjektomi Prof Dr Uğur SAYGILI DEU Tıp Fakültesi OVER CA Epidemiyoloji • • • • • • 22000 olgu, 13000 ölüm (2012, ABD) Tanı anında %75 evre III-IV %90 sporadik, %10 genetik En ölümcül jinekolojik kanser En sık seröz histolojik tip görülüyor %70 Over, tuba uterina ve primer peritoneal karsinoma etyopatogenez ve klinik benzerliği var T.C.Sağlık Bakanlığı İstatistikleri 1996 Serviks 623 2002 3.87 Beyin 838 2.45 Serviks 708 2.07 GLOBOCAN 2008 TURKEY Over Kanserinden Korunma • • • • Proflaktik BSO Tuba Ligasyonu OK Kullanımı Son yıllarda konuşulan Proflaktik Bilateral Salpenjektomi Over kanseri etyolojisinde son yıllarda görülün değişiklikler üzerine Proflaktik Bilateral Salpenjektomi Over Kanseri Etyolojisi Ovarian HGSC tubal orjin tarihçesi HGSC tubal karsinomdan overe malign hücre implantasyonu sonucu gelişebilir BRCA taşıyıcılarında tubal lezyon büyük oranda HGSC’a benziyor Sporadik pelvik HGSC olguların %50-60 da STIC STIC BRCA gen mutasyonu taşıyıcılarında daha sık Düşük riskli olgularda da STIC gösterildi Tubal displazi ile ilgili sporadik raporlar Kurman RJ. Hum Pathol 2011 EO Kanseri Histolojik Tip Dağılımı EPİTELİYAL OVER KANSERİNDE HÜCRE TİPLERİ HGSC Oluş Mekanizması TP53 Mutasyonlar BRCA Mutasyonları veya fonksiyon kayıpları Diğer genetik Anormalikler Seröz over ve periton kanserlerinde Tubada STIC bulma olasılığı nedir? BRCA Gen mutasyonu taşıyan seröz ovarian ve peritoneal kanserli olgularda Tubal Orjin olasılığı % 57 % 86 %100 % 60 %80 % 100 % 80 Chene G. Critical Rev Oncology 2013 Genel populasyonda Seröz ovarian ve peritoneal kanserli olgularda Tubal Orjin olasılığı %45 Chene G. Critical Rev Oncology 2013 NCCN ACOG BRCA Gen mutasyon taşıyıcılarında standart olarak 40 yaşta BSO öneriyor Proflaktik BSO • • • • • Psikoseksuel problemler Kognitif bozukluklar Kemik erimesi Kardiovasküler disfonksiyon Artmiş KVH ve mortalite • 16345 (hist+BSO)vs. 13035 (Hist), prospektif, 24 yıllık takip PROFİLAKTİK OOFEREKTOMİ PROFİLAKTİK SALPENJEKTOMİ TEKNİK DÜŞÜK RİSK Premenopozal hasta grubu Benign sebeplerle yapılan histerektomi Salpenjektomi vs. non Klinik çalışma Ø Histerektomi sırasında bilateral salpenjektomi yapılması ovarian fonksiyonu etkiler mi? HAYIR Dar et al. 2000 Sezik et al. 2007 Ghezzi et al. 2009 Morelli M et al. 2013 • 79 TLH + Bilateral salpenjektomi vs • 79 Sadece TLH. Operasyondan 3 ay sonraki karşılaştırmalar • 30 hasta – 15 vs 15 Proflaktik Salpenjektomi ile ilgili ucu açık sorular • Uzun dönem sonuçları bilinmiyor – Ovarian fonksiyon üzerine – Over kanserinden koruma • Seröz tümörlerin çoğunluğu hariç diğer kanser tiplerinden teorik olarak koruyamaz • Sporadik olgularda STIC daha az görülüyor • Yüksek riskli grupta meme açısından koruyucu değil BRCA Gen Mutasyonu Taşıyıcılatında Genital Kanser riskini % 80-90 azaltır BSO Meme Kanser riskini % 43 azaltır 40 yaş altında Meme Kanser riskini % 66 azaltır Anderson CK. Int J Gyn Cancer, 2013 Kwon JS. Obstet Gynecol, 2013 Markov Monte Carlo Simülasyon model çalışması 1. grup: BSO (n:409) 2. Grup: BS (n:409) 3. Grup BS ve ertelenmiş (50 yaş) BO (n:409) • Over ve meme kanseri gelişimini önlemede en etkili BSO bulundu • BS ve ertelenmiş BO alternatif yöntem olabilir Yüksek Riskli Grup 40 yaşında Bilateral Salpenjektomi 50 Yaşında Bilateral Ooferektomi Kwon JS. Obstet Gynecol, 2013 Yüksek Riskli Grupta • Elimizdeki veriler seröz peritoneal kanserden korumak bakımından tek başına RRS nin BSO ya alternatif olacağını göstermede yetersizdir • Bu olgularda BSO nun potansiyel risklerini azaltmak için üreme isteğinin bitimini takiben RRS’nin, menopoza yakında BO nun eklenmesinin uygun olacağı düşüncesi gittikçe yaygınlaşmaktadır (Risk azaltıcı mastektomi olanlarda) Histerektomi veya sterilizasyon sonrası bırakılan fallop tüplerinin potansiyel tehlikeleri? En sık %35 %7.8 reop Dierl J. Hum Reprod, 2011 Tuba Ligasyonuna Alternatif • Kalıcı sterilizasyon düşünen olgularda bilateral salpenjektomi son zamanlarda önerilen mantıklı bir yaklaşımdır Over fonksiyonu üzerine uzun dönem etkisi ??? SONUÇ 1 • Üreme çağında düşük risk grubunda bir olguda histerektomi ile birlikte overlerin alınmasına göre sadece salpenkslerin alınması mantıklıdır • Yüksek risk grubunda standart BSO dur ve ancak ileride BO eklenecekse önceden BS yapılabilir • Tuba ligasyonu olacak olgularda BS önerilebilir. SONUÇ 2 • Risk azaltıcı BS nin pelvik seröz kanserden koruduğunu gösteren çalışmalar çıkıncaya kadar • Risk azaltıcı BS nin over fonksiyonlarına olan uzun dönem etkileri ortaya konuncaya kadar Uygulamanın kişiselleştirilmesi gereklidir SONUÇ 3 • Elimizdeki verilerle hiç bir patolojisi olmayan düşük risk grubuna giren olgularda risk azaltmak için laparoskopi veya laparatomi ile proflaktik salpenjektomi endikasyonu yoktur Dikkatiniz İçin Teşekkürler…