ÖLÇÜ ALETLERİ - TC Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı
advertisement
ÖLÇÜ ALETLERİ SEKTÖR RAPORU Özet Ölçü aletleri sektörüne yönelik üretim verilerinin analizi, dış ticaret verilerinin analizi ile Türkiye’de üretimi olmayan ya da üretimi yetersiz olan ölçü aletlerine yönelik analizleri içermektedir. T.C. BİLİM, SANAYİ VE TEKNOLOJİ BAKANLIĞI Metroloji ve Standardizasyon Genel Müdürlüğü İÇİNDEKİLER İÇİNDEKİLER .......................................................................................................................................... 1 GİRİŞ ..................................................................................................................................................... 2 1. TÜRKİYE’DE ÜRETİM ........................................................................................................................ 4 1.1 Tanımlar ............................................................................................................................................ 4 1.2 Ölçü Aleti Üretici Profili ................................................................................................................... 5 1.3 İstihdam ............................................................................................................................................ 8 1.4 Kapasite Kullanım Oranı ............................................................................................................... 10 1.5 Net Satış .......................................................................................................................................... 10 2. Dış Ticaret Verileri ve Analizi ...................................................................................................... 13 2.1 Tanımlar .......................................................................................................................................... 13 2.2 Dış Ticaret Hacmi, Dış Ticaret Dengesi ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı ....................... 14 2.3 İthalat Verilerinin Analizi ............................................................................................................... 16 2.3.1 İthalatçı Profili.......................................................................................................................... 16 2.3.2 İthalat Değerleri ...................................................................................................................... 18 2.4 İhracat Verilerinin Analizi .............................................................................................................. 21 2.4.1 İhracatçı Profili ........................................................................................................................ 21 2.4.2 İhracat Değerleri .................................................................................................................... 22 3. Üretimi Yetersiz ve İthalatı Fazla Olan Ölçü Aletleri ................................................................. 26 Sonuç ve Değerlendirme .................................................................................................................. 29 1 GİRİŞ Ulusal Metroloji Stratejisi ve Eylem Planı (2015-2018), 30/06/2015 tarihli ve 29402 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. Belgede, ülkemizin kalkınmasına ve sürdürülebilir bir rekabet gücüne sahip olmasına katkı sağlaması için toplam 9 hedef ve 32 eylem belirlenmiştir. Belirlenen önemli hedeflerden bir tanesi de “Metroloji sistemine Ar-Ge faaliyetleriyle katkıda bulunarak ölçüm cihazları ve ekipmanları üretebilen bir sanayinin gelişimini sağlamak” hedefidir. Bu hedefe yönelik “Ülkemizde üretimi olmayan ölçüm cihazları ve ekipmanlarının yurt içinde üretilmesi için gerekli çalışmaların yapılması” eylemi belirlenmiş olup bu eylem ile ülkemizde önemli miktarda kullanılmakta olan ancak yerli üretimi bulunmayan ya da üretimi yetersiz olan ve ülkeye katma değer sağlayacağı düşünülen ölçüm cihazları ve ekipmanlarının tespit edilerek bunların yurt içinde üretilebilirliklerinin araştırılması hedeflenmiştir. Bu çerçevede ülkemizde ölçü aletleri sektörüne yönelik mevcut durumunun analizinin yapılabilmesi, ülkemizde üretimi olan ölçü aletlerinin ve üretimi olmayan ya da üretimi yetersiz olan ölçü aletlerinin belirlenebilmesi için bu rapor hazırlanmıştır. Rapor hazırlanırken öncelikle rapor kapsamında incelenecek ölçü aleti ürün grupları1 PRODTRTürkiye Sanayi Ürünleri Listesi ve GTİP-Gümrük Tarife Cetveli kodları kullanılarak belirlenmiştir. Belirlenen ölçü aleti ürün gruplarına yönelik ilgili veriler, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı bünyesinde yer alan ve farklı kamu kurum/kuruluşların idari kayıtlarında bulunan işletmelere ait ekonomik faaliyetlere ilişkin verilerin, ortak standartlar çerçevesinde bir veritabanında toplanarak entegrasyonun yapıldığı Girişimci Bilgi Sistemi (GBS) Koordinatörlüğü’nden alınarak analizler gerçekleştirilmiştir. Rapor “Türkiye’de Üretim”, “Dış Ticaret Verileri ve Analizi” ve “Üretimi Yetersiz ve İthalatı Fazla Olan Ölçü Aletleri” olmak üzere üç temel bölümden oluşmaktadır. İncelenecek ölçü aleti ürün grupları belirlenirken Sağlık Bakanlığı’nın sorumluluğunda bulunması sebebiyle medikal metroloji içerisinde yer alan ölçü aletleri bu çalışma kapsamı dışında tutulmuştur. 1 2 Birinci bölüm olan “Türkiye’de Üretim” bölümünde ölçü aletlerinin üretimine yönelik verilerin analizi gerçekleştirilmiştir. Türkiye’deki ölçü aletleri üretici sayısı, üreticilerin ölçeklere ve ürettikleri ürünlerin teknoloji düzeyine göre dağılımı, çalışan sayıları, çalışanların ortalama yaş ve brüt maaşları, kapasite kullanım oranları ve toplam net satış değerleri hakkında bilgiler bu bölüm içerisinde yer almaktadır. Dış ticaret verileri ve analizinin yapıldığı ikinci bölümde ölçü aletlerine yönelik; dış ticaret hacmi, dış ticaret dengesi, ihracatın ithalatı karşılama oranı, ithalat ve ihracat yapan işletmelerin sayıları, işletme ölçeğine göre dağılımlıları, ithalat-ihracat kıymet değerleri ve ithal-ihraç ürünlerin kg fiyatlarına yönelik analizlere yer verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Türkiye’de üretimi olmayan ya da üretimi yetersiz olan ölçü aletlerine ve bu ölçü aletlerine yönelik bilgilere yer verilmiştir. Sonuç olarak bu çalışma ile Türkiye’de ölçü aleti üretimi yapan toplam 482 işletmenin olduğu, bu işletmelerde toplam 42.061 çalışanın bulunduğu, üretim yapan işletmelerin ağırlıklı olarak mikro ve küçük işletmelerden oluştuğu, işletmelerin 2015 yılındaki net satışlarının toplamının 14,7 Milyar TL olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, 2015 yılı verileri dikkate alındığında ölçü aleti sektörünün toplam dış ticaret hacminin 950 Milyon $ olduğu, toplam dış ticaret dengesinin -490 Milyon $ ve ihracatın ithalatı karşılama oranının ise %31,7 olduğu belirlenmiştir. Ülkemizden yurt dışına ihraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatının 10,7 $ ve yurt dışından satın alınan ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatının ise 41,5 $ olduğu bu çalışma ile ortaya konmuştur. 28 ölçü aleti grubunda ise Türkiye’de üretimin olmadığı ya da yetersiz olduğu tespit edilmiştir. 3 1. TÜRKİYE’DE ÜRETİM Bu bölümde, 1.1 Tanımlar başlığı altında yer alan PRODTR kodları kullanılarak GBS’den alınan veriler yardımıyla; Türkiye’deki ölçü aletleri üretici sayısı, üreticilerin ölçeklere ve ürettikleri ürünlerin teknoloji düzeyine göre dağılımı, çalışan sayıları, çalışanların ortalama yaş ve brüt maaşları, kapasite kullanım oranları ve toplam net satış değerleri hakkında bilgiler yer almaktadır. Alınan veriler ışığında Türkiye’de ölçü aletleri üretimi yapan toplam 667 işletme olduğu tespit edilmiştir. Bu rakam içerisinde, birden farklı ölçü aleti üretimi yapan işletmeler, üretim yaptığı alan kadar tekrar sayılmıştır. Bu tür birden çok alanda üretim yapan işletmeler de tek olarak sayılarak ölçü aleti sektöründe üretim yapan toplam 482 farklı işletmenin olduğu hesaplanmıştır. Ölçü aleti üretimi yapan işletmeler arasında ölçü aleti üretimini kendi ihtiyaçları için gerçekleştiren, esas faaliyeti ölçü aleti üretiminden farklı bir alan olan işletmeler de bulunmaktadır. Ölçü aleti sektöründe üretim yapan 482 işletmeden esas faaliyeti ölçü aleti üretimi olan yani cirosunun en büyük bölümünü ölçü aleti satışından elde eden işletmelerin oranı %34 olarak tespit edilmiştir. Diğer %66’lık bölüm ise cirosunun en büyük bölümünü ölçü aleti üretimi dışındaki faaliyetlerden elde etmektedir. 1.1 Tanımlar Üretim verilerinin analizi, PRODTR-Türkiye Sanayi Ürünleri Listesi’nden faydalanılarak hazırlanan ve Tablo 1’de belirtilen onlu PRODTR kodlarıyla verilen ürün gruplarını kapsamaktadır. Bu kodlar kullanılarak 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait veriler GBS üzerinden alınarak analizler gerçekleştirilmiştir. Tablo 1 Analizi yapılan PRODTR kodları 26.51.12.15.00 26.51.33.00.00 26.51.43.55.00 26.51.52.39.00 26.51.53.30.00 26.51.63.70.06 26.51.12.70.00 28.29.39.75.00 26.51.51.10.00 26.51.52.59.00 26.51.53.81.00 26.51.63.70.07 26.51.20.20.00 26.51.42.00.00 26.51.51.35.00 26.51.52.71.00 26.51.63.30.00 26.51.63.70.08 4 Tablo 1 (devam) Analizi yapılan PRODTR kodları 26.51.31.00.00 26.51.45.30.00 26.51.51.39.00 26.51.52.74.00 26.51.63.50.00 26.51.63.70.09 28.29.31.30.00 26.51.45.55.00 26.51.51.50.00 26.51.52.79.00 26.51.63.70.01 28.13.11.25.00 28.29.31.80.00 26.51.45.59.00 26.51.51.75.00 26.51.52.83.00 26.51.63.70.02 28.13.11.05.00 28.29.39.10.00 26.51.43.10.00 26.51.51.79.00 26.51.52.89.00 26.51.63.70.03 26.51.64.53.00 28.29.39.30.00 26.51.43.30.00 26.51.52.35.00 26.51.53.13.00 26.51.63.70.04 26.51.64.55.00 28.29.32.00.00 26.51.43.59.00 26.51.52.55.00 26.51.53.19.00 26.51.63.70.05 27.11.42.20.00 26.51.53.90.00 26.51.66.50.00 26.51.66.83.00 1.2 Ölçü Aleti Üretici Profili Tanımlar bölümünde yer alan PRODTR kodları yardımıyla GBS’den alınan verilere göre; 2015 yılsonu itibariyle Türkiye’de ölçü aleti üretimi yapan işletmelerin üretimini yaptıkları ölçü aletine göre dağılımı Şekil 1’de gösterilmiştir. Şekil 1’de görüldüğü üzere ölçü aleti üretimi yapan işletmeler arasında en çok “tartı ve tartı aletleri” üretimi yapan işletmeler bulunmaktadır. “Tartı ve tartı aletleri”nden sonra ise “akaryakıt sayaçları, sıvı dağıtım pompaları” ve “basınç ölçerler” alanlarında üretim yapan işletmelerin sayıca fazla olduğu görülmektedir. 5 164 Tartı ve Tartı Aletleri 96 Akaryakıt Sayaçları, Sıvı Dağıtım Pompaları 61 Basınç Ölçerler 39 Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar Fiziksel veya kimyasal analizlerde kullanılan cihazlar (Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler vb.) 36 Termometreler 35 29 Isı sayaçları ve Sıvıların/gazların değişken özelliklerini ölçen cihazlar Elektrik Sayaçları 23 Voltaj, akım, direnç veya elektrik gücü ölçmek veya denetlemek için (multimetreler (avometreler), osiloskoplar ve osilograflar hariç) 23 20 Su Sayaçları 17 Ölçü transformatörleri Takograflar ve Hız Göstergeleri 13 Osiloskoplar ve osilograflar 12 Telemetreler, teodolitler ve takometreler ve fotogrametrik alet ve cihazlar 11 88 Diğer 12 Ölçü Aleti Şekil 1 Ölçü aleti üretimi yapan işletme sayılarının üretimini yaptıkları ölçü aletine göre dağılımı Ölçü aleti sektöründe üretim yapan işletmelerin ölçeklerine göre dağılımı Şekil 2’de gösterilmiştir. Şekil 2’deki grafik incelendiğinde ölçü aletleri alanında üretim yapan işletmelerin %71 gibi büyük bir çoğunluğunun mikro ve küçük ölçekli işletmelerden oluştuğu gözlenmektedir. Orta ölçekli işletmelerin oranı %20, kobi üstü işletmelerin oranı ise %9 olarak tespit edilmiştir. Kobi Üstü 9% Orta Ölçekli 20% Mikro Ölçekli 29% Küçük Ölçekli 42% Şekil 2 Ölçü aleti üretimi yapan firmaların işletme ölçeğine göre dağılımı 6 Şekil 3’te İşletmelerin ölçeklerine göre üretim yaptıkları alanlar verilmiştir. Şekilden de görüldüğü üzere en fazla kobi üstü işletme “tartı ve tartı aletleri” alanında yer almaktadır. “Fiziksel veya kimyasal analizlerde kullanılan cihazlar (Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler vb.)”; “ölçü çubukları, mezura, çelik metre ve cetveller”; “Voltmetreler”; “Spektrometreler ve “ph ve rh metreler”; spektrofotometreler” “planimetreler alanlarında ve kobi CMM’ler”; üstü işletme bulunmamaktadır. Orta ölçekli işletmeler hariç diğer ölçeklerde en fazla üretici olan alan “tartı ve tartı aletleri”dir. Bu durum “tartı ve tartı aletleri” alanında bulunan işletme sayısının diğer alanlardan daha fazla olmasıyla açıklanabilir. KOBİ üstü 16 % 26 % 5% 6% 6% Orta 7% 9% 40% 14 % 11 % 5% 6% Tartı ve Tartı Aletleri Küçük 19 % 12 % 10 8% % Basınç Ölçerler Mikro 23 % 32 % 14 % 5% 7% 4% 20 % 6% 6% 8% 11 8% % 37 % 19% Tartı ve Tartı Aletleri Tartı ve Tartı Aletleri Akaryakıt Sayaçları, Sıvı Dağıtım Pompaları Akaryakıt Sayaçları, Sıvı Dağıtım Pompaları Basınç Ölçerler Basınç Ölçerler Fiziksel veya kimyasal analizlerde kullanılan cihazlar (Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler vb.) Termometreler Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar Fiziksel veya kimyasal analizlerde kullanılan cihazlar (Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler vb.) Voltaj, akım, direnç veya elektrik gücü ölçmek veya denetlemek için (multimetreler (avometreler), osiloskoplar ve osilograflar hariç) Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar Diğer Diğer Elektrik Sayaçları Isı sayaçları ve Sıvıların/gazların değişken özelliklerini ölçen cihazlar Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar Akaryakıt Sayaçları, Sıvı Dağıtım Pompaları Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar Basınç Ölçerler Termometreler Termometreler Radarlar Isı sayaçları ve Sıvıların/gazların değişken özelliklerini ölçen cihazlar Diğer Diğer Şekil 3 İşletmelerin ölçeklerine göre üretim yaptıkları alanlar 7 Ölçü aletleri sektöründe üretim yapan işletmelerin ürettikleri ürünün teknoloji düzeyine göre dağılımı Şekil 4’te gösterilmiş olup teknoloji düzeyi belirlenirken işletmenin cirosunun en büyük bölümünü oluşturan ürün gurubu dikkate alınmıştır. Buna göre ölçü aleti sektöründe üretim yapan işletmelerin ürettikleri ürünlerin %62’si orta-yüksek teknolojili, %21’i yüksek teknolojili, %15’i orta-düşük teknolojili ve %2’sinin ise düşük teknolojili ürünler olduğu tespit edilmiştir. 21% 15% 2% Düşük Teknoloji Orta-Düşük Teknoloji Orta-Yüksek Teknoloji Yüksek Teknoloji 62% Şekil 4 Ölçü aleti üretimi yapan firmaların işletme ölçeğine göre dağılımı 1.3 İstihdam Analiz edilen verilere göre; 2015 yılsonu itibariyle Türkiye’de ölçü aleti üretimi yapan 482 farklı işletmede toplam 99.528 çalışan bulunduğu belirlenmiştir. Bu rakam içerisinde, birden farklı ölçü aleti üretimi yapan işletmelerin çalışan sayıları üretim yaptığı alan kadar tekrar sayılmıştır. Bu tür birden çok alanda üretim yapan işletmeleri de tek olarak kabul ederek ölçü aleti sektöründe üretim yapan işletmelerde toplam 42.061 çalışan olduğu hesaplanmıştır. Ölçü aletleri sektöründe çalışanların ortalama yaşı 37 olarak hesaplanmış olup çalışanların cinsiyete göre dağılımı Şekil 5’te gösterilmiştir. Buna göre çalışanların %84’ünün erkek %16’sının ise bayan olduğu belirlenmiştir. Bu oranlara göre ölçü aleti 8 sektöründe çalışan kadın oranının, %26,7 2 olan Türkiye geneli kadın istihdam oranının altında kaldığı tespit edilmiştir. %84 %16 Şekil 5 Ölçü aletleri sektöründe çalışanların cinsiyete göre yüzde dağılımı Ölçü aleti sektöründe çalışanların ortalama brüt maaşı ise 3.921 TL olarak hesaplanmış olup bu tutarın altında kalan alanlar Şekil 6’da gösterilmiştir. Buna göre su sayacı üreten işletmelerde çalışanların ortalama brüt maaşı, 2.204 TL ile en düşük olarak tespit edilmiştir. 4000 3500 3000 2500 2000 1500 1000 500 0 Şekil 6 Ölçü aletleri sektöründeki tüm çalışanların aldıkları ortalama brüt maaşın altında kalan alanlar 2 TÜİK, İstatistiklerle Kadın 2015, Haber Bülteni, Sayı:21519, 2016. 9 1.4 Kapasite Kullanım Oranı Ölçü aletlerine yönelik kapasite kullanımı analiz edilirken GBS’den alınan toplam yıllık kapasite miktarı ve toplam fiili üretim miktarı verileri kullanılmıştır. Bu verilerden ölçü aleti üretimi yapan işletmelerin toplam kapasite kullanım oranı hesaplanmış ve 2013, 2014 ve 2015 yılları için kapasite kullanım oranları Şekil 7’de verilmiştir. Şekilden de görüleceği üzere 2013 yılında 13,7 olan kapasite kullanım oranı %30’luk bir düşüş ile 9,6’ya gerilemiş ancak 2015 yılında tekrar 14 oranına gelmiştir. 14 13,7 9,6 2013 2014 2015 Şekil 7 Ölçü aleti üretimi yapan işletmelerin 2013, 2014 ve 2015 yılları için toplam kapasite kullanım oranları (%) 1.5 Net Satış Ölçü aletleri sektöründe üretim yapan işletmelerin 2015 yılındaki net satışlarının toplamı 14,7 Milyar TL olarak tespit edilmiştir. Bu rakamın içerisinde işletmelerin tüm faaliyetlerinden elde ettiği net satışların mevcut olduğu göz önünde bulundurulmalıdır. Yani kendi ihtiyaçları için sınırlı sayıda ölçü aleti üretimi yapan ancak esas faaliyeti başka bir alanda olan işletmelerin net satışları da, herhangi bir ayırma metodu olmadığından, hem toplam net satışlar içerisinde hem de işletmelerin üretimini yaptıkları ölçü aletlerine göre toplam net satışlarını gösteren Şekil 8 içerisinde mevcut bulunmaktadır. Ayrıca birden fazla ölçü aleti üretimi yapan işletmeler, Şekil 8’deki grafikte üretimini yaptığı her 10 ölçü aletinin net satışları toplamı içerisinde sayılmıştır. Şekil 8’den görüldüğü üzere “tartı ve tartı aletleri” üretimi yapan işletmelerin en çok toplam net satışa sahip olduğu tespit edilmiştir. Şekilden görüldüğü üzere 7 ölçü aleti dışındaki toplam 18 ölçü aleti grubuna yönelik olarak üretim yapan işletmelerin toplam net satışları 1 Milyar TL’nin altında olduğu tespit edilmiştir. 11 Tartı ve Tartı Aletleri 8.729.906.484 Hidrometreler, higrometreler ve psikrometreler 7.263.413.685 Radarlar 6.496.569.585 Sıvıların seviyesini ölçen cihazlar 5.175.060.816 Termometreler 1.992.886.281 Elektrik Sayaçları 1.451.619.804 Akaryakıt Sayaçları, Sıvı Dağıtım Pompaları 1.439.031.512 Basınç Ölçerler Isı sayaçları ve Sıvıların/gazların değişken özelliklerini ölçen… Su Sayaçları Takograflar ve Hız Göstergeleri 783.281.746 766.549.197 515.341.367 404.281.760 Ölçü transformatörleri 303.111.536 Debimetreler 299.405.341 Gaz Sayaçları Voltaj, akım, direnç veya elektrik gücü ölçmek veya… Osiloskoplar ve osilograflar Fiziksel veya kimyasal analizlerde kullanılan cihazlar… Gaz veya duman analiz cihazları Telemetreler, teodolitler ve takometreler ve fotogrametrik… 234.025.775 201.705.699 198.171.270 189.601.054 185.921.305 134.791.936 Voltmetreler 119.422.896 Multimetreler 102.140.318 Ölçü çubukları, mezura, çelik metre ve cetveller 55.155.468 Planimetreler ve CMM'ler 34.790.633 ph ve rh metreler, iletkenlik ve elektrokimyasal nicelikleri… 7.008.531 Spektrometreler, spektrofotometreler 1.079.140 Şekil 8 Ölçü aleti üretimi yapan işletmelerin net satışlarının ölçü aleti çeşidine göre dağılımı 2. Dış Ticaret Verileri ve Analizi Bu bölümde, Tablo 2’de belirtilen GTİP kodları kullanılarak GBS’den alınan veriler yardımıyla ölçü aleti sektörüne yönelik; toplam dış ticaret hacmi, dış ticaret dengesi, ihracatın ithalatı karşılama oranı, ithalat ve ihracat yapan işletmelerin sayıları, işletme ölçeğine göre dağılımlıları, ithalat-ihracat kıymet değerleri ve ithal-ihraç ürünlerin kg fiyatları hakkında bilgiler yer almaktadır. 2015 yılı verileri dikkate alındığında ölçü aleti sektörünün toplam dış ticaret hacmi 950 Milyon $ olarak hesaplanmıştır. Ölçü aletleri sektöründeki toplam dış ticaret dengesi -490 Milyon $ ve ihracatın ithalatı karşılama oranı ise %31,7 olarak hesaplanmıştır. Ülkemizden yurt dışına ihraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatı 10,7 $ iken yurt dışından satın alınan ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatı ise 41,5 $ olarak tespit edilmiştir. 2.1 Tanımlar Dış ticaret verilerinin analizi Tablo 2’de belirtilen GTİP kodlarıyla verilen ürünleri kapsamaktadır. Bu kodlar kullanılarak 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait GBS’den alınan veriler yardımıyla analizler gerçekleştirilmiştir. Tablo 2 GTİP Kodları 901510100000 903020101000 902620401000 902519201919 902910009000 902780910000 901510909000 903020109000 902620801000 902519201100 902910002000 902920901000 901510901000 903020301000 902680201000 902519201911 902920311000 902920909000 901540100000 903020309000 902680801000 902519802100 902920319000 903180340011 901540901000 903020919000 902610299000 902519802900 902920381000 903180912011 901540909000 903020911000 902610291000 902519802219 902920389000 903180919011 901520100000 903020991000 901780901000 902519802211 850431290000 902580409000 901520909000 903020999000 902511800011 902519802300 850431210000 902580809000 901520901000 903031001000 903039002900 902580209000 850432008000 902620209000 852610000019 903031009011 903039001100 902580201000 850433000000 902620409000 901600101000 903031009012 903039001900 902610219000 850434000000 902680209000 13 Tablo 2 GTİP Kodları (devam) 901600109000 903033919000 903039002100 902610211000 848180310000 902680809000 901600901000 903033911000 903039002900 902610811000 901530901000 841311001000 901600909000 903032001000 903084001000 902610819000 901530909000 841311009000 842320000019 903032009011 903084009000 902710100000 902780110000 901530100000 842320000011 903032009012 903089301000 902710900000 902810000000 901780109011 842330009011 903033101000 903089309000 902730000019 902820000000 901780109019 842330001011 903033109000 903089901000 902730000011 902830900013 901780109029 842330001019 903033999000 903089909000 902830900018 902830900011 901780101000 842330009019 903033991000 903039002100 902511800019 902830900014 901780909000 842310100000 903039001100 842310900011 842382901011 842382909019 842389009011 842310900019 903039001900 842381100000 842382901019 842389001011 842389009019 842382100000 842382909011 842381900019 842381300000 842381500011 902610891000 842381900011 902580401000 902830110011 841319001000 901730001000 902610899000 842389001019 902580802000 902830110019 841319002000 901730009000 902620201000 842381500019 902580801000 902830190011 841319009012 902830190019 902830900012 841319009019 902910001000 2.2 Dış Ticaret Hacmi, Dış Ticaret Dengesi ve İhracatın İthalatı Karşılama Oranı Ölçü aleti üretimi gerçekleştiren işletmelerin toplam ithalat ve ihracat değerleri kullanılarak ölçü aleti sektöründeki ticaret hacmi (ithalat+ihracat), dış ticaret dengesi (ihracat-ithalat) ve ihracatın ithalatı karşılama oranı (ihracat/ithalat*100) hesaplanmış ve 2013, 2014 ve 2015 yılları için karşılaştırmalı olarak bu bölümde verilmiştir. Şekil 9’da ölçü aleti sektöründeki ticaret hacminin 2013, 2014 ve 2015 yıllarına göre dağımı verilmiştir. Buna göre ölçü aleti sektöründe son üç yıllık verilere bakıldığında en yüksek ticaret hacminin 2013 yılında 951 Milyon $ olduğu, 2014 yılında ticaret hacminin %2,5 düştüğü ve 2015 yılında tekrar %2,3 artarak 949 Milyon $’a çıktığı hesaplanmıştır. Dış ticaret hacminin yıllara göre büyük değişimler göstermediği görülmektedir. Ancak bu durumun, yıllara göre ihracat miktarı düşerken ithalat miktarının artarak korunduğu tespit edilmiştir. 14 951 Milyon $ 949 Milyon $ 927 Milyon $ İhracat İthalat 2013 2014 2015 Şekil 9 Ölçü aleti sektöründeki toplam ticaret hacminin yıllara göre dağılımı Ölçü aleti sektöründeki dış ticaret dengesinin 2013, 2014 ve 2015 yıllarına göre dağılımı Şekil 10’da verilmiştir. Şekilden anlaşılacağı üzere dış ticaret dengesi 2014 yılında %8,8 ve 2015 yılında %14,6 negatif yönde artarak -492 Milyon $’a ulaşmıştır. Buradan görüldüğü üzere yıllar arasında negatif olarak sürekli bir artış söz konusudur. 2013 -383 Milyon $ 2014 2015 -420 Milyon $ -492Milyon $ Şekil 10 Ölçü aleti sektöründeki dış ticaret dengesinin yıllara göre dağılımı 15 Ölçü aleti sektöründeki ihracatın ithalatı karşılama oranın 2013, 2014 ve 2015 yıllarına göre dağılımı Şekil 11’de verilmiştir. Şekilden de görüleceği üzere ölçü aletleri sektöründeki ihracatın ithalatı karşılama oranı 2013 yılında %42,5, 2014 yılında %11 düşerek %37,7 ve 2015 yılında %16 düşüş göstererek %31,8 hesaplanmıştır. Üç yıl için olan ithalatın ihracatı karşılama oranları da %69,4 3 olan 2015 yılı Türkiye ortalamasının ve %80,64 olan 2015 yılı imalat sanayii ortalamasının altında kaldığı tespit edilmiştir. 42,5 37,7 31,8 2013 2014 2015 Şekil 11 Ölçü aleti sektöründeki ihracatın ithalatı karşılama oranın yıllara göre dağılımı 2.3 İthalat Verilerinin Analizi 2.3.1 İthalatçı Profili Tanımlar bölümünde yer alan GTİP kodları yardımıyla GBS’den alınan verilere göre; 2015 yılına ölçü aleti ithalatı yapan toplam işletme sayısı 6.359 olarak tespit edilmiştir. İşletme sayılarının ithal edilen ölçü aletine göre dağılımı Şekil 12’de gösterilmiştir. Şekil 12’de görüldüğü üzere en çok “termometre”; “volt, amper, ohm, güç ölçü, kontrol alet-cihazları”; “motorlu taşıt lastiklerinin hava basıncı ölçümünde kullanılan cihazlar ve diğer basınç ölçerler” ithal eden işletmeler bulunmaktadır. İthalat yapan 3 4 TÜİK, Yıllara Göre Dış Ticaret, 2016. TÜİK, Uluslararası standart sanayi sınıflamasına göre ithalat-ihracat, 2016. 16 toplam işletme sayısı haricindeki bu rakamlar hesaplanırken, bir işletme ithal ettiği her ölçü aletinde tekrar sayılmıştır. Termometreler Volt, amper, ohm, güç ölçü, kontrol alet-cihazları Motorlu taşıt lastiklerinin hava basıncı ölçümünde… Isı sayaçları ve diğer ölçüm cihazları 903 Debimetre 757 Takograflar, hız göstergeleri ve takometreler 663 Malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler 662 Taksimetreler, milometreler , pedometreler, devir… 659 Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri 625 Tartı ve Tartı Aletleri 625 Egzoz gazı analiz cihazı ve gaz/duman analiz cihazları 603 Alkolmetre ve alkol hidrometreler diğer ölçüm aletleri 601 Mikrometreler, kalibreler ve mikyaslar 521 Spektrometreler 426 Multimetreler 399 ph, rh metre ve iletkenliği ölçen diğer aletler 257 Akaryakıt Sayaçlarıve diğer sıvı pompaları 232 Voltmetreler 163 Osiloskoplar ve osilograflar 120 Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler 114 Stroboskoplar 102 Nivolar 100 Telemetreler 99 Sıvı sayaçları 87 Radarlar 82 Elektrik sayaçları 63 Barometre 59 Planimetre 56 Teodolitler ve takimetreler 40 Pirometreler 36 Gaz Sayaçları 33 Fotogrametrik ölçüm alet ve cihazları 11 Diğer 2073 1584 1523 2313 Şekil 12 Ölçü aleti ithalatı yapan işletmelerin ölçü aleti sektörüne göre dağılımı Ölçü aleti ithalatı yapan 6.359 işletmenin ölçeklerine göre dağılımı Şekil 13’te gösterilmiştir. Şekil 13’teki grafik incelendiğinde ölçü aletleri alanında ithalat yapan işletmelerin %37’sinin kobi üstü işletme, %29’unun küçük ölçekli işletme, %23’ünün orta ölçekli işletme ve %11’nin ise mikro ölçekli işletme olduğu tespit edilmiştir. 17 Mikro Ölçekli 11% Kobi Üstü 37% Küçük Ölçekli 29% Orta Ölçekli 23% Şekil 13 Ölçü aleti ithalatı yapan işletmelerin ölçeğine göre dağılımı 2.3.2 İthalat Değerleri Ölçü aletleri sektörüne yönelik 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait ithalat kıymet değerleri Şekil 14’te verilmiştir. 2013 yılında 667 milyon $ olan toplam ithalat kıymet değeri, 2014 yılında %1’lik bir artış ile 673 milyon $’a yükselmiş ve 2015 yılında da %7’lik bir artış göstererek 720 milyon $’a ulaşmıştır. 2015 yılındaki Türkiye’nin toplam ithalat miktarının 207 Milyar 234 Milyon $ 5 olduğu dikkate alınırsa ölçü aletleri sektöründe gerçekleşen ithalat miktarı bu rakamın ‰ 3,4’ünü; 2015 yılındaki imalat sanayiinin toplam ithalat miktarının 134 Milyar 389 Milyon $6 olduğu dikkate alınırsa ölçü aletleri sektöründe gerçekleşen ithalat miktarı bu rakamın ‰ 5,3’ünü oluşturmaktadır. 720.736.005 673.733.734 667.354.332 2013 2014 2015 Şekil 14 Ölçü aletleri sektörüne yönelik 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait ithalat kıymet değerleri ($) 5 6 TÜİK, Yıllara Göre Dış Ticaret, 2016. TÜİK, Uluslararası standart sanayi sınıflamasına göre ithalat-ihracat, 2016. 18 İthal edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarının 2013, 2014 ve 2015 yıllarına göre dağılımı Şekil 15’te görülmektedir. Şekilden de görüldüğü üzere yıllara göre küçük artış ve azalışlar olmasına rağmen ithal edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatı üç yıl için de genel olarak 40 $’ın üzerinde seyretmiştir. 41,5 40,2 2013 43,2 2014 2015 Şekil 15 İthal edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarının yıllarına göre dağılımı ($) 2015 yılında ithal edilen ölçü aletlerinin toplam ithalat kıymet değerleri ile ortalama kg fiyatları Şekil 16’da gösterilmiştir. Buna göre 2015 yılında ölçü aletleri sektöründe toplam kıymet değeri en fazla olan ölçü aletleri “Hız göstergeleri, takograflar ve takometreler”; “Volt, amper, ohm, güç ölçü, kontrol alet-cihazları”; “Motorlu taşıt lastiklerinin hava basıncı ölçümünde kullanılan cihazlar ve diğer basınç ölçerler” olarak tespit edilmiştir. İthal edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarına bakılacak olursa ortalama kg fiyatı en yüksek olan ölçü aletinin 507 $ ile “radarlar” olduğu; ortalama kg fiyatı en düşük olan ölçü aletlerinin ise 10 $ ile “Tartı ve tarı aletleri” ve “Malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler” olduğu Şekil 16’dan görülmektedir. 19 Şekil 16 2015 yıllında ithal edilen ölçü aletlerinin ithalat kıymet değerleri ve kg fiyatları ($) 256.462 71.095.244 302 32 306.721 kg fiyatı ($) 361.209 149 647.153 227 193 948.603 1.724.653 2.865.948 507 92 75 458153 70 153 23 22 86 10 63 18 10 12 67 45 3.148.786 5.149.014 5.227.593 5.852.321 6.222.704 6.287.474 8.260.590 9.181.866 10.103.697 10.607.201 11.082.275 12.359.171 13.227.169 13.355.651 28.462.876 29.699.775 32.474.496 145 36.628.255 56 40.638.149 42.342.574 42.446.124 43.382.241 62.414.739 65.594.399 98.380.872 129 87 63 35 268 254 25 47 114 İthalat kıymet değeri 2.4 İhracat Verilerinin Analizi 2.4.1 İhracatçı Profili Tanımlar bölümünde yer alan GTİP kodları yardımıyla GBS’den alınan verilere göre; 2015 yılında ölçü aleti ihracatı yapan toplam işletme sayısı 4.362 olarak tespit edilmiştir. İşletme sayılarının ihraç ettikleri ölçü aletine göre dağılımı Şekil 17’de gösterilmiştir. Şekil 17’de görüldüğü üzere en çok “malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler”; “tartı ve tartı aletleri”; “termometre” ihraç eden işletme bulunmaktadır. İhracat yapan toplam işletme sayısı haricindeki bu rakamlar hesaplanırken bir işletme ihraç ettiği her ölçü aletinde tekrar sayılmıştır. Malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler Tartı ve Tartı Aletleri Termometre Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri 777 Volt, amper, om, güç ölçü, kontrol alet-cihazları 659 Isı sayaçları ve diğer ölçüm cihazları 539 Motorlu Taşıt Lastiklerinin Hava Basıncı Ölçümünde… 477 Akaryakıt Sayaçlarıve diğer sıvı pompaları 377 Multimetreler 279 Alkolmetre ve alkol hidrometreler diğer ölçüm aletleri 273 Debimetre 270 Taksimetreler, milometreler , pedometreler, devir… 226 Egzoz gazı analiz cihazı ve gaz/duman analiz… 225 Mikrometreler, kalibreler ve mikyaslar 223 Takograflar, hız göstergeleri ve takometreler 211 Elektrik sayaçları 198 Sıvı sayaçları 192 ph, rh metre ve iletkenliği ölçen diğer aletler 139 Spektrometreler 116 Voltmetreler 111 Gaz Sayaçları 81 Nivolar 77 Osiloskoplar ve osilograflar 45 Stroboskoplar 44 Telemetreler 35 Teodolitler ve takimetreler 27 Radarlar 27 Barometre 26 Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler 26 Fotogrametrik ölçüm alet ve cihazları 15 Pirometreler 11 Planimetre 10 Diğer 1330 1289 985 1064 Şekil 17 İşletme sayılarının ihraç ettikleri ölçü aletine göre dağılımı 21 Ölçü aleti ihracatı yapan 4.362 işletmenin ölçeklerine göre dağılımı Şekil 18’de gösterilmiştir. Şekil 18’deki grafik incelendiğinde ölçü aletleri alanında ihracat yapan işletmelerin %19’unun kobi üstü işletme, %25’inin orta ölçekli işletme, %38’inin küçük ölçekli işletme ve %18’inin ise mikro ölçekli işletme olduğu tespit edilmiştir. Kobi Üstü 19% Orta Ölçekli 25% Mikro Ölçekli 18% Küçük Ölçekli 38% Şekil 18 Ölçü aleti ithalatı yapan işletmelerin ölçeğine göre dağılımı 2.4.2 İhracat Değerleri Ölçü aletleri sektörüne yönelik 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait ihracat kıymet değerleri Şekil 19’da verilmiştir. Yıllar arasında ihracat kıymet değeri sürekli bir düşüş göstermiştir. 2014 yılında 284 milyon $’dan %10,6’lık bir azalış ile 253 milyon $’a ve 2015 yılında da yine %9,8’lik bir azalış ile 228 milyon $’a düştüğü belirlenmiştir. Türkiye’nin 2015 yılındaki toplam İhracat miktarının 143 milyar 839 milyon $7 olduğu dikkate alınırsa ölçü aletleri sektöründe gerçekleşen ihracat miktarı bu rakamın ‰ 1,6’sını oluşturduğu; imalat sanayiinin 2015 yılındaki toplam İhracat miktarının 134 milyar 389 milyon $ 8 olduğu dikkate alınırsa ölçü aletleri sektöründe gerçekleşen ihracat miktarı bu rakamın ‰ 5,4’ünü oluşturduğu belirlenmiştir. 7 8 TÜİK, Yıllara Göre Dış Ticaret, 2016. TÜİK, Uluslararası standart sanayi sınıflamasına göre ithalat-ihracat, 2016. 22 284.042.131 253.896.053 228.867.455 2013 2014 2015 Şekil 18 Ölçü aletleri sektörüne yönelik 2013, 2014 ve 2015 yıllarına ait ihracat kıymet değerleri ($) İhraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarının 2013, 2014 ve 2015 yıllarına göre dağılımı Şekil 20’de görülmektedir. Şekilden de görüldüğü üzere yıllara göre ihraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatı her yıl düşerek 2015 yılında 10,7 $ olmuştur. 13,2 12,8 10,7 2013 2014 2015 Şekil 20 İhraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarının yıllarına göre dağılımı ($) 2015 yılında ihraç edilen ölçü aletlerinin toplam ihracat kıymet değerleri ile ortalama kg fiyatları Şekil 21’de gösterilmiştir. Buna göre 2015 yılında ihraç edilen ölçü aletlerinin toplam kıymet değeri en fazla olan ölçü aletleri “Volt, amper, ohm, güç ölçü, 23 kontrol alet-cihazları”; “Akaryakıt Sayaçları ve diğer sıvı pompaları”; “Sıvı sayaçları; “Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri” olarak tespit edilmiştir. İhraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatlarına bakılacak olursa ortalama kg fiyatı en yüksek olan ölçü aletlerinin 900 $ ile “radarlar” ve 660 $ ile “Fotogrametreik ölçüm alet ve cihazları” olduğu; ortalama kg fiyatı en düşük olan ölçü aletlerinin ise 3 $ ile “Tartı ve tartı aletleri” ile “Akım ve gerilim ölçüm trasformatörler” olduğu Şekil 21’den görülmektedir. 24 Şekil 21 2015 yılında ithal edilen ölçü aletlerinin ithalat kıymet değerleri ve kg fiyatları ($) İhracat kıymet değeri 17.890.074 71.253.035 17.682.979 16.453.940 14 33 30 16.168.594 13.746.423 230 12.968.405 7.743.659 7.604.697 152 6.489.943 59 44 49 48 37 30 5.154.996 4.997.562 4.750.839 4.687.113 3.718.630 8 3.147.975 83 61 43 2.127.616 660 1.969.930 1.770.634 1.496.962 168 1.375.818 1.051.226 878.286 46 795.398 208 595.377 62 86 44 36 42 481.779 448.946 436.540 426.046 328.511 132 154.868 24 36.168 34.483 900 kg fiyatı ($) 54 69 13 13 6 3 3. Üretimi Yetersiz ve İthalatı Fazla Olan Ölçü Aletleri Buraya kadar olan bölümlerde ölçü aletleri sektöründe ihracata oranla ithalatın bir hayli fazla olduğu tespit edilmiştir. Bu oranı azaltmak için Türkiye’de üretimi olmayan ya da ihracatın ithalatı karşılama oranı (ihracat/ithalat*100) düşük olan ürünlerin ülkemizde üretilmelerinin sağlanması ya da üretimi varsa ithal edilen ürünlerin neden tercih edildiğinin araştırılarak bu ölçü aletlerinin ülkemizdeki üretim miktarlarının artırılması gerekmektedir. Tablo 3’te PRODTR kodları ve GTİP kodları kullanılarak GBS’den alınan verilere göre Türkiye’de üretimi olmayan 9 ve ihracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının (69,410) altında kalan ölçü aletlerine ve bu ölçü aletlerinin ithalat kıymet değerleri ile kg fiyatlarına yer verilmiştir. Tablodan da görüleceği üzere üretimi olmayan ya da ihracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının altında kalan ölçü aletlerine yönelik 2015 yılında toplam 648 Milyon ($) ithalat gerçekleşmiştir. Bu rakam, 2015 yılında ölçü aletlerine yönelik gerçekleştirilen toplam 720 Milyon ($)’lık ithalatın %90’nını oluşturmaktadır. Tablo 3 İhracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının altında kalan ölçü aletleri Ölçü Aleti Adı Mikrometreler, kumpaslar, mastarlar vb. ölçüm aletleri (HS 9031.80'deki ayarlanabilir cihazı olmayan mastarlar hariç) Katot ışınlı osiloskoplar ve katot ışınlı osilograflar, Elektronik olmayan osiloskoplar ve osilograflar ile diğer elektronik olmayan ışın, elektrik ölçü, kontrol alet ve cihazları (kayıt cihazsız olanlar) (gaz, sıvı veya elektrik miktarını veya üretimini ölçenler hariç) Elektronik olmayan (kayıt cihazsız), voltaj, akım, direnç veya elektrik gücü ölçmek veya denetlemek için (multimetreler (avometreler), voltmetreler hariç) Barometreler İhracatın İthalatı Karşılama Oranı % İthalat Kıymet Değeri ($) kg Fiyatı Türkiye’de Üretimi Yok 11.082.275 86 Türkiye’de Üretimi Yok 778.623 305 647.153 32 306.721 25 Türkiye’de Üretimi Yok Türkiye’de Üretimi Yok ($) Takograflar, hız göstergeleri ve takometreler 5,08 98.380.872 35 Teodolitler ve takimetreler 5,28 6.222.704 458 5,96 62.414.739 87 6,22 28.462.876 45 Motorlu Taşıt Lastiklerinin Hava Basıncı Ölçümünde Kullanılan Cihazlar ve diğer basınç ölçerler Taksimetreler, milometreler , pedometreler, devir adedi sayaçları, üretim sayaçları, vb İlgili ölçü aletinin PRODTR koduna karşılık gelen üretim verisi bulunamadıysa o ölçü aletinin Türkiye’de üretimi olmadığı kabul edilmiştir. 10 TÜİK, Yıllara Göre Dış Ticaret, 2015. 9 26 Tablo 3 (devam) İhracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının altında kalan ölçü aletleri İhracatın İthalatı Karşılama Oranı % İthalat Kıymet Değeri ($) kg Fiyatı ph, rh metre ve iletkenliği ölçen diğer aletler 7,46 5.852.321 153 Nivolar 8,59 5.227.593 70 Pirometreler 10,01 361.209 254 Debimetre 10,60 29.699.775 67 Termometre 11,22 42.342.574 56 Egzoz gazı analiz cihazı ve gaz/duman analiz cihazları 11,53 40.638.149 145 Spektrometreler 12,14 42.446.124 268 Planimetre 16,33 948.603 149 Viskozimetreler, porozimetreler ve dilatometreler 16,81 2.865.948 193 Isı sayaçları ve diğer ölçüm cihazları 17,53 43.382.241 63 Alkolmetre ve alkol hidrometreler diğer ölçüm aletleri 18,12 8.260.590 92 Malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler 18,57 10.607.201 10 Telemetreler 20,42 5.149.014 153 Multimetreler 21,06 10.103.697 63 Diğer 23,14 71.095.244 114 Volt, amper, ohm, güç ölçü, kontrol alet-cihazları 24,65 65.594.399 129 Osiloskoplar ve osilograflar11 25,26 3.148.786 227 Tartı ve Tartı Aletleri 35,41 36.628.255 10 Gaz Sayaçları 49,07 13.227.169 23 Fotogrametrik ölçüm alet ve cihazları 50,93 1.724.653 302 Voltmetreler 65,83 647.153 32 Ölçü Aleti Adı Toplam ($) 648.246.661 İhracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının üzerinde çıkan ölçü aletleri ve bu ölçü aletlerinin ithalat kıymet değerleri ile kg fiyatları Tablo 4’te verilmiştir. Tablodan da 11 Katot ışınlı osiloskoplar ve katot ışınlı osilograflar, Elektronik olmayan osiloskoplar ve osilograflar ile diğer elektronik olmayan ışın, elektrik ölçü, kontrol alet ve cihazları (kayıt cihazsız olanlar) haricinde kalanlar. 27 görüleceği üzere ihracatın ithalatı karşılama oranı en yüksek olan ürün grubu “Stroboskoplar” olduğu görülmekte olup bu ölçü aleti grupları içerisinde ithalat kıymet değeri en düşük olan da yine “Stroboskoplar”dır. İhracatın ithalatı karşılama oranı ikinci en yüksek olan “Akım ve gerilim ölçü transformatörleri” olup bu tablodaki en yüksek ithalat kıymet değerine de sahiptir. Tablo 4 İhracatın ithalatı karşılama oranı Türkiye ortalamasının üzerinde olan ölçü aletleri İhracatın İthalatı Karşılama Oranı % İthalat Kıymet Değeri ($) kg Fiyatı Stroboskoplar 232,15 256.462 47,17 Akım ve Gerilim Ölçü Transformatörleri 219,41 32.474.496 12,16 Sıvı sayaçları 194,84 9.181.866 17,60 Akaryakıt Sayaçları ve diğer sıvı pompaları 143,07 12.359.171 21,95 Elektrik sayaçları 123,16 6.287.474 74,67 Radarlar 102,92 13.355.651 507,45 Ölçü Aleti Adı TOPLAM ($) 73.915.120 28 Sonuç ve Değerlendirme Bu çalışmada, ölçü aleti sektörünün üretim ve dış ticaret verilerinin analizi yapılarak sektör ile ilgili detaylı bilgilerin ortaya konması ve Türkiye’de üretimi olmayan ya da üretimi yetersiz olan ürünlerin tespit edilmesi amaçlanmıştır. PRODTR ve GTİP kodları kullanılarak GBS’den alınan 2015 yılına ait üretim ve dış ticaret verilerine yönelik yapılan analizler neticesinde aşağıdaki sonuçlar elde edilmiştir. Türkiye’de ölçü aleti üretimi yapan toplam 482 işletmenin olduğu, En çok üretim yapan işletmenin “tartı ve tartı aletleri”nde olduğu, 482 işletmede toplam 42.061 çalışanın bulunduğu, Üretim yapan işletmelerin ağırlıklı olarak mikro ve küçük işletmelerden oluştuğu, Üretim yapan işletmelerin ürettikleri ürünlerin %62 gibi büyük bir bölümünün orta-yüksek teknolojili ürünlerden oluştuğu, Ölçü aleti sektöründeki kapasite kullanım oranın %14 olduğu, İşletmelerin net satışlarının toplamının 14,7 Milyar TL olduğu, Ölçü aleti sektörünün toplam dış ticaret hacminin 950 Milyon $ olduğu, Toplam dış ticaret dengesinin -490 Milyon $ olduğu, İhracatın ithalatı karşılama oranı ise %31,7 olduğu, Ülkemizden yurt dışına ihraç edilen ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatının 10,7 $ ve yurt dışından satın alınan ölçü aletlerinin ortalama kg fiyatının ise 41,5 $ olduğu, Ölçü aleti ithalatı yapan toplam 6.359 işletmenin olduğu, En çok ithalat yapan işletmenin “termometreler” alanında bulunduğu, 2015 yılında 720.736.005 $’lık ölçü aleti ithalatı gerçekleştiği, Toplam ithalat kıymet değerinin en çok olduğu ölçü aleti grubunun “hız göstergeleri, takograflar, takometreler” olduğu, İthalat kg fiyatı en yüksek olan ölçü aletinin 507 $ ile “radarlar” olduğu, İthalat kg fiyatı en düşük olan ölçü aletinin 10 $ ile “tartı ve tartı aletleri” olduğu, Türkiye’de ölçü aleti ihracatı yapan toplam 4.362 işletmenin bulunduğu, 29 En çok ithalat yapan işletmenin “malzeme uzunluk ölçerler, hacim ölçerler” alanında bulunduğu, 2015 yılında 228.867.455 $’lık ölçü aleti ihracatı gerçekleştiği, Toplam ihracat kıymet değerinin en çok olduğu ölçü aleti grubunun “akım ve gerilim ölçü transformatörleri” olduğu, İhracat kg fiyatı en yüksek olan ölçü aletinin 900 $ ile “radarlar” olduğu, İhracat kg fiyatı en düşük olan ölçü aletinin 3 $ ile “tartı ve tartı aletleri” olduğu, 29 ölçü aleti grubunda Türkiye’de üretimin olmadığı ya da yetersiz olduğu tespit edilmiştir. Bundan sonraki süreçte özellikle ölçü aleti sektörünün dış ticaret açığını azaltmak için ölçü aleti sektöründeki ihracatın ithalatı karşılama oranını ilk etapta Türkiye genelindeki orana eşitlemek daha sonra da bu oranı daha da yukarılara yükseltmek hedeflenmektedir. Bu hedefe ulaşılabilmesi için ise bu çalışma ile belirlenen ve Türkiye’de üretimi olmayan ya da üretimi yetersiz olan ölçü aletlerine yönelik daha detaylı araştırmaların başlatılması ve bu ölçü aletlerine yönelik fizibilite çalışmalarının yapılarak Türkiye’ye katma değer sağlayacağı tespit edilen ölçü aletlerinin yurt içinde üretilmeleri için gerekli çalışmaların yapılması planlanmaktadır. Yapılacak fizibilite çalışmaları sonucunda Türkiye’ye katma değer sağlayacağı tespit edilen ölçü aletlerinin Türkiye’de üretimlerinin gerçekleştirilmesinin, ölçü aleti sektöründeki dış ticaret dengesinin negatiften pozitife doğru yönelmesine ve dolayısıyla ülke genelindeki cari açığın azalmasına katkı sağlayacağı; ölçü aleti sektöründe yeni iş kollarının oluşmasına ve ölçü aletleri sektöründeki istihdamın artmasına etki edeceği değerlendirilmektedir. Ayrıca, yapılan bu çalışmanın, hem ölçü aleti sektöründeki işletmelerin hem de politika belirleyicinin sektöre yönelik geliştireceği yeni politikalara ve yapacağı yeni yatırımlara katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. 30
![Teknik Katalog [Ölçü Aleti]](http://s1.studylibtr.com/store/data/001817984_1-cec494ff112c001cf38dd443af9ff7db-300x300.png)
