Tedarik Zinciri Yönetimi

Envanter Yönetimi; Ünite 7
İşletme Bölümü
BAHAR 2016-2017
Ünite 7: Tedarik Zinciri ve lojistik Yönetimi
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Çizelge: Anahtar Kavramlar









Tedarik zinciri yönetimi
Lojistik yönetimi
Tedarik zinciri ve Lojistik’in önemi
Zincirin değeri
Tedarik zinciri beş ana faktörü
Küresel tedarik zinciri
Tedarik zincirindeki ahlaki değerler
Tedarik zincirindeki stratejik sorumluluk
Tedarik zincirindeki gelişmeler
2
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Ayni tas ayni hamam-Tedarik Zinciri
 Asırlardır tedarik zenciri mantığını tanımlayan bazı konseptler
hemen hemen değişmemiştir.
 Spartalı Klerus (Clerchus of Sparta) Millatdan önce 401., ilk
defa ordusuna yaptığı konuşmada tedariğin önemini belirtmiş.
Bir başka değişle ‘orduların ayakta kalması için sadece disiplin,
eğitim,ve moral yeterli değildir, tedarik zinciri de önemli olan
unsurlardandır’.
 Büyük İskender (Alexander the Great) bütün savaş
stratejilerinde ve taktiklerinin tedarik zinciri felsefesine
dayandırmaktaydı.
 Tarihe geçen meşhur sözü ‘amatörler sadece strateji
konuşur, profesyoneller ise tedarik zincirini ve lojistik
konuşur’
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
3
Envanter Yönetimi; Unite 7
Ayni tas ayni hamam-Tedarik Zinciri
 Napolyon (Napoleon) savaşların akıl dolu komutanlarından
birisiydi ve bütün stratejilerini tedarik zinciri gerçeğine
dayandırmaktaydı.
 Tarihe mal olan cümlesi ise şöyle idi ‘Ordu midesinin üzerinden
hareket eder’ (“An army marches on its stomach).
 Kısacası,
 Tedarik zinciri mallarin bir yerden bir yere fiziksel olarak
taşınmasindan öte bir durumdur.
 Aynı zamanda bilginin ve paranın hareketidir ve entellektuel
(bilgi) sermayesinin yaratılması ve geliştirilmesidir.
4
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri
 Tedarik zinciri lojistik teriminin bir başka ifadesidir.
 Bağımsız bir firma da tedarik zinciri satınalma, mühendislik,
üretim, finans, pazarlama fonksiyonlarını ve ilğili kontrol
faaliyetlerini içerir.
 Tedarik zinciri ikinci tanımda belirtilen tüm işlevleri içerir artı
firmanın tedarikcisinin tedarikcisindeki tüm bu fonksiyonları ve
firmanın müşterilerinin müşterilerindeki tüm fonksiyonları içerir.
 Tanım:
 Kaynakların ortaya çıkarılmasından başlayıp ürün yada
hizmetin son kullanıcıya dagıtımı ve ürünle ilgili herhanği bir
artığın atılmasına dek süren tüm aşamalarla ilgilidir.
5
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri Yönetimi
 Tanım:
 Bir sistemdir ve ilgili tüm aşamaları bir araya getirir ve entegre
eder. Bir uyum ve akış içerisinde çalışır.
 Tanım:
 Tüketici veya müşteri talebini (ihtiyacını-isteğini) tam olarak
karşılamak için doğrudan veya dolaylı gerekli olan tüm
aşamalardan oluşur.
6
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri Elemanları
 Bir tedarik zincirinde sadece üretici ve tedarikçi olamaz, aynı
zamnada;
1) Nakliyeciler
2) Depocular
3) Bayiler
4) Tüketicilerde
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tipik bir Tedarik Zinciri Üyeleri
 Müşteriler
 Bayiler
 Toptancılar/Dağıtıcılar(distributörler)
 Üreticiler
 Tedarikciler
(parçahammadde tedarikcileri)
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tipik bir tedarik zinciri
 İmalat tedarik zinciri
 Depo, İmalat, mal, dağıtım, paraket satış, ve müşteri
 Hizmet tedarik zinciri
 Depo, Hizmet and Müşteri
 Tipik bir tedarik zinciri Akışı
 Mal ve hizmetler saat ibresi yönünde akar
 Para akışı ise saat ibresinin ters yönünde akar
9
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Ekmek üretimi tedarik Zinciri
 Bir ekmek üretiminde tedarik zincirinin tüm evrelerini
10
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Değer Zinciri
Envanter Yönetimi; Unite 7
 Tedarik zinciri bazen değer zinciri olarakta anılmaktadır.
 Bunun anlamı tedarik zinciri esnasında mal ve hizmetlerin katma
değer bırakmasıdır.
 Değer Zinciri Elemanları

o

o
Arz
Arz tarafı zincirle başlar ve firmanın son aşamasına kadar gider.
Taleb
Firmanın dışından başlayıp müşteriye kadar uzanan kısmı temsil
eder.
o Talep zinciri satış ve dağıtımın oluşturduğu değer zinciridir.
11
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri’nin Amaçları
 Dış kaynak kullanımı (outsourcing) yönetimi
 Parça tedarik yönetimi
 Tedarikçileri yönlendirme
 Müşteri ilişkilerini yönlendirme
 Sorunları belirleyip tedarik akışını düzenleme
12
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zincirinin beş ana Faktörü
Envanter
Üretim
Bilgi
Ulaşım
Lokasyon
13
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zincirindeki Gelişimler
 Tedarik zincirindeki Yatırımın Geri Dönüşü
 Yöneticiler Yatırımın Geri Dönüşü sayesinde Tedarik zincirindeki gelişimleri
sağlayabilirler .
 Yeşil Tedarik Zinciri Yönetimi
 Çevreyi korumak ve hava kirliliğini azaltmak için yeşil tedarik zinciri
konsepti kullanılmaktadır.
 Dışkaynak kullanımını tekrar değerlendirme
 Düşük emek maliyeti, sabit maliyetin değişken maliyete çevrilmesi,
sermayenin serbest kalması ve diğer ihtiyaçlara yatırılması.
14
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zincirindeki Gelişimler
 Teknolojide Bütünleşme
 Gerçek veriye daha kolay ulaşılması... Stratejik planların daha kolay
yapılması... Bu planlar bir işletmenin maliyetinin kontrolünü, kalitenin ve
etkinliğin ölçümünde yardımcı olur...
 Riski kontrol edebilme
 Bu durum riski kontrol edebilmek için bir takım stratejik planlar geliştirir...
 Yalın prensipler uygulama
 Bu durum tedarik zinciri performansını geliştirir. Mesela, geleneksel tedarik
zinciri bu performans karşısında rahatlıkla kaybolur. Mesela, çekme sistemi...
15
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Küresel Tedarik Zinciri’nin etkisi
 Küresel logistik
 Geçmiş yıllarda Tedarik Zinciri yönetimi oldukça kolaydı... Mal
ve hizmetler gelişmiş ülkelerden gelişmekte olan ülkelere doğru
akmaktaydı... Ham madde’nin akışı ise ters yönde
gerçekleşmekteydi.
 Küresel logistik çerisindeki zorluklar




Çalışılan firmalardan Ortaklık istemek
Emek piyasasındaki üçretlerin artması
Rusya, Hindistan, ve Çin gibi pazarların yeni fırsatlar vermesi
Bazı ekonomik organizasyonların ticareti kolaylaştırmaları; mesela
NAFTA ve AB gibi...
16
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Küresel Tedarik Zinciri’nin Bazı Gerekçeleri
 Dışkaynak kullanımını artırmak
 Yerel marketlerin ötesindeki fırsatları kovalama
 Ürün’ün küresel bağlamda standarları oluşturması
 Ucuz işçilik ve hammadde
 Bazı mal ve hizmetlerin dışkaynak kullanımında daha fazla
değerlendirilmesi...
 İyi yetişmiş genç insan kaynağı
 Kültür ve Dil farkları
 Teknolojik gelişmeler
17
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Küresel Tedarik Zinciri
 Dışkaynak bilginin ve sermayanin bir ülke piyasasından
başka bir ülke piyasasına hareketliliğidir.
 Dışkaynak kullanımının sebebleri
 Organizasyon
 Gelişimler
 Finans
 Hasılat
 Maliyet
 İşçi
18
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Küresel Tedarik Zinciri: Tedarik Ağı
19
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
The Wal-Mart Tedarik Zinciri
Envanter Yönetimi; Unite 7
 Rekabetçi bir piyasada
başarının temel şartı
tedarik zinciri
performansını
artırmaktan geçer.
 Wal-Mart kuzey Amerikadaki en büyük firmalardan olup tedarik zinciri konseptini en
etkin kullanandır. Bu gelişimini son 20 yılda başarılı bir şekilde göstermiştir.
20
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri performansının Ölçümü
 Stok devir hızı (Inventory turnover) performansı gösteren en
iyi göstergelerden birisidir
satilan mallarin degeri
Devir hizi 
ortalama envanter degeri
 Haftalık arzı ise
 Ortalama envanter degeri 
 52 hafta
Haftal ıaf Arz  
 satilan mallarin degeri 
21
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri performansının Ölçümü-Örnek
 Bir firmanın yıllık satılan malların degeri $160 milyondur
ve ortalama envanter degeri $35 milyondur. Bu firmanın
devir hızı oranı 10 ise, bu yılki envanter devir hızını
hesaplayınız. Kısaca açıklayınız.
Sınava dahil değildir
22
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Tedarik Zinciri performansının Ölçümü
satilan mallarin degeri
Devir hizi 
ortalama envanter degeri
 = $160/$35
 = 4.57
 İlgili firmanın devir hızı 10 civarında tahmin edildiği için,
4.57 hesaplanması envanterin devir hızının geçmiş
dönemdeki devir hızı kadar çabuk ve etkili olmadığını
göstermektedir. Bu bağlamda firma daha önceki satılan
malların maliyetine kıyasla daha fazla envantere sahiptir.
Sınava dahil değildir
23
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Etik değerler ve tedarik zinciri
 Hükümet yada firma yetkililerine Rüşvet
 Sağlık, emniyet, çevre kavramlarını görmezlikten gelme
 İşçilerin temel haklarını ihlal etme
 Ülke originini yanlış gösterme
 Piyasada yasak olan malları dış ülkelere satmak
24
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Stratejik sorumluluk ve tedarik zinciri
 Tedarik Zinciri stratejisini düzenleme
 Dışkaynak nasıl değerlendirilir
 Şebekenin önemi
 Tedarik lokasyonu, üretim imkanları, dağıtım merkezi
 Bilgi Teknolojileri
 Sistem bütünlüğü, envanter sistemini takip, Nakliyeyi izleme
 Mal ve hizmetler
 Yeni ürün dizaynı
 Kapasite
 Uzun dönemli ihtiyaçların belirlenmesi
25
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Stratejik sorumluluk ve tedarik zinciri
 Stratejik ortaklık
 Ortaklık seçiminin önemi
 Dağıtım staratejisi
 Merkezi dağıtımı kullanma
 Kendi imkanlarını kullanma kararı
 Belirsizlik ve risk
 Potansiyel risk unsurları iyice belirlenmeli
26
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Etkili tedarik zinciri
 Stratejik kaynak
 Çok önemli rol oynar
 Tedarik imkanlarını analiz etme işlemidir. Bu işlemi
gerçekleştirirken, israfı düşürmek, maliyeti aşağıya çekmek, riski
azaltmak, karı artırmak ve tedarikçinin performasını artırmak
olmalıdır.
 Güven
 Bilgi hızı
 Tedarik zinciri görüş alanı
 Geç alınan tedarik
 Performans
27
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Satınalma Arabirimleri- işlemsel alanlar
Sınava dahil değildir
Muhasebe
Yöneylem
Satınalma
Dizayn ve Mühendislik
Alış
tederikçi (satıcı)
28
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Satınalma Döngüsü
Sınava dahil değildir
 Satınalma döngüsü: Satınalma isteği ile başlayıp başarılı bir nakliye ile
sonuçlanan seri adımlardır.
tedarikçi
Talep etmek
Satınalma döngüsü
Sipariş izleme
Sipariş ve satıcı
Sipariş alma
29
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Satınalma Döngüsü
 Satınalma döngüsü: Satınalma isteği ile başlayıp başarılı bir nakliye
ile sonuçlanan seri adımlardır.
 Talep etmek
 Parçaların tarifi
 Miktar ve kalite
 İstenen sipariş tarihi
 Tedarikçi
 İstenen malları dağıtma kapasitesi
 Sipariş ve satıcı
 Büyük ve pahalı mallar
 Küçük mallar için satıcı kullanılması
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
30
Envanter Yönetimi; Unite 7
Satınalma Döngüsü
 Satınalma döngüsü: Satınalma isteği ile başlayıp başarılı bir nakliye
ile sonuçlanan seri adımlardır.
 Siparişlerin Takibi
 Siparişleri takip etme, özellikle uzun süreli siparişlerler ile bekleme süresi.
 Siparişleri elde etme
 Satınalma, muhasebe, ve işletim ünitlerinin fonksiyonel olması.
Sınava dahil değildir
31
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Satınalma stratejileri
 Firmanın hedeflerinin planlanması
 Uzun süreli rekabeti etkileme
 Stratejik seçenekler
 Çoklu Tedarikçi
 Az tedarikçi
 Keiretsu şebeke ağı
 Dikey entegrasyon
 Sanal firma
Plan
© 1995 Corel Corp.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Çok Yönlü tedarikçi stratejisi
 Çoklu kaynak
 Olumsuz ilişkiler
 Kısa dönem
 Küçük açıklık
 Yüksek fiyat
 Büyük parçalar
 Rıhtımdan alma
© 1995 Corel Corp.
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Az Yönlü tedarikçi stratejisi
 Bir kaynaktan yararlanmak
 Ortaklık
 Uzun dönem
 konrol
 Özel sözleşme
 Düşük fiyat
 Küçük parçalar
 Bir noktaya sipariş
© 1995
Corel
Corp.
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Dikey Bütünleşme (entegrasyon) stratejisi
 Dikey
bütünleşme
(vertical
integration) bir stratejidir ve
yönetim kontrol mekanızmasıdır.
Dikey bütünleşmelerde, aynı
tedarik zincirinde yer alan
şirketler ortak bir yönetim altında
birleşirler. Bu girişim aynı
zamanda yatay bütünleşmenin
kontrastıdır. Yatay bütünleşme
(horizontal integration) stratejisi
ise bir şirketin bir rakibini satın
almasıdır.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
hammadde
(tedarikçiler)
Geriye doğru
Bütünleşme
Dönüşüm
İleriye doğru
Bütünleşme
Ürün
(Müşteriler)
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Dikey Bütünleşme stratejisi örneği
Maden
Silikon
Çiftlik
Un fabrikaları
Çelik
Entegre
devreler
Arabalar
Dağıtım sistemi
Bayiler
Geriye doğru
Bütünleşme
Dönüşüm
İleriye doğru
Bütünleşme
Devre kartları
Bilgisayar
Saat
Hesap makinesi
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
hammadde
(tedarikçiler)
Ekmek
Ürün
(Müşteriler)
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Lojistik
 Lojistik tedarik zincirinin bir parçası olup malların,
hizmetlerin ve bilgilerin ileriye ve geriye doğru akışıdır.
 Lojistik tedarik zinciri içerisinde malların bir nontadan
başka bir noktaya akışıdır.
 Lojistik bir başka değişle ürününün elde edilmesi,
üretilmesi, dağıtılması ile ilgili doğru mekan ve doğru miktar
kullanımıdır.
37
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Lojistik Yönetimi
Lojistik Yönetimi içerisinde iç ve dış dağıtımı, malzeme
işlemeyi, depolamayı, envanteri, ulaşımı ve ters yön akışını
barındıran bir yönetim mantığıdır.
Lojistik kavramı ilk defa 1905’de askeriyede kullanılmıştır.
Askeri malzemenin ve personelin bir noktadan birbaşka
noktaya taşınması olayıdır.
38
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Lojistik işlevler
 Lojistik değerlerin kullanımının önemi söyle sıralanabilir;
 Ulaşım ve mesafelerin maliyetinin artması
 Üretim teknolojilerinin artması
 Tam zamanlı ve yalın üretim sistemlerinin kullanımı
 Ürün çeşitlerinin artması
 Teknolojinin artması
 Geriye dönüşüm maddelerinin kullanımının artması
 Uluslararası firmalarını sayısının artması
39
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Lojistik Örgütlenme
 Satınalma Sistemi
 Üretim Sistemi
 Dağıtım sistemi
 Lojistik firmalara için bazı örnekler
 Craft Inc. :
o Satış hacmi yıllık 10 milyar dolara ulaşmaktadır.
 Bayer AG:
o Satış hacmi yıllık 25 milyar dolara ulaşmaktadır.... 3000
dağıtım noktası... Lojistik bütçe ise yıllık 5 milyar doları
bulmaktadır...
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
40
Envanter Yönetimi; Unite 7
Lojistik Örgütlenme
 Lojistik firmalara için bazı örnekler
 Canon Inc.:
o Fotoğraf makinesi üretiminde il sıraları alan. Lojistik
bağlamda ise en büyük 100 firma içerisinde yer almaktadır.
 FedEx:
o Satış hacmi yıllık 12 milyar dolara ulaşmaktadır... 3 milyar
paket dağıtımı... 2 milyon müşteri kapasitesi...
 United Parcel Service:
o Satış hacmi yıllık 22 milyar dolara ulaşmaktadır... ... 3.1
milyar paket dağıtımı... 2 milyon ulaşım aracı...
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
41
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi lokasyon
Merkezi lokasyon
•Müşteri
•İş iklimi
•Toplam maliyet
•Altyapı
•Emek kalitesi
•Tedarikçiler
•Diğer imkanlar
42
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
 Merkezi metod dağıtım veya üretim merkezlerinin bir
nokta üzerinden kullanmasını sağlayan ana merkezi
belirleme tekniğidir. İki boyutlu sistemin kullanımını
gerektiren bir yapıdır.
43
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
Cx =
d V
V
ix
i
Cy =
i
d V
V
iy
i
i
Where:
Cx = X kordinatı
Cy = Y kordinatı
dix = X kordinatında lokasyon mesafesi
diy = Y kordinatında lokasyon mesafesi
Vi = malların hacmi (mesafelerin toplamı)
44
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
Örnek 1a: Aşağıdaki veriler ışığında en iyi lokasyonu
hesaplayınız.
Y
Q
(790,900)
Galeri
Satılan araba sayısı
A
1250
D
1900
Q
2300
D
(250,580)
A
(100,200)
(0,0)
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
X
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
çözüm
Kordinatların hesaplanması için Kulanılan formüller
Cx =
100(1250) + 250(1900) + 790(2300)
2,417,000
=
= 443.49
1250 + 1900 + 2300
5,450
Cy =
200(1250) + 580(1900) + 900(2300)
3,422,000
=
= 627.89
1250 + 1900 + 2300
5,450
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
çözüm
Yeni lokasyonun kordinatlarının işaretlenmesi
Y
Q
Yeni
Lokasyon
(443,627)
(790,900)
D
Z
(250,580)
A
Galeri
Satılan araba sayısı
A
1250
D
1900
Q
2300
(100,200)
(0,0)
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
X
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Bireysel
hacim/Bireysel mesafe
d (V) bireyselmesafe/hac im = (X - Cx)  (Y - Cy)
2
2
açıklama:
Cx = X Lokasyon kordinatı
Cy = Y Lokasyon kordinatı
dx = X kordinatında lokasyon mesafesi/hacim
dy = Y kordinatında lokasyon mesafesi/hacim
48
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Toplam
hacim/Toplam mesafe
d (V) Toplam mesafe/hac im =  d (v) t
açıklama:
d (v) = şehirlere olan mesafe/hacim
t = şehirlere olan yıllık (aylık) mesafe/hacim
49
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
Örnek 1b: Aşağıdaki veriler ışığında hesaplayınız
 (1b/1) Her galeri için mesafeyi hesaplayınız.
 (1b/2) Yeni lokasyon için toplam hacmi hesaplayınız.
Y
Q
(790,900)
D
(250,580)
A
(100,200)
(0,0)
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
X
Galeri
Satılan araba sayısı
A
1250
D
1900
Q
2300
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması-Ana merkez metodu
Örnek 1b: Aşağıdaki veriler ışığında hesaplayınız
 (1b/1) Her galeri için mesafeyi hesaplayınız.
dA=Karekök((100-443.49)^2+(200-627.89)^2)=548.70
dD=Karekök((250-443.49)^2+(580-627.89)^2)=199.32
dQ==Karekök((790-443.49)^2+(900-627.89)^2)=440.58
 (1b/2) Yeni lokasyon için toplam hacmi hesaplayınız.
d(v)=2,077,944 adet araba satılıyor
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyon
Örnek 2
Aşağıdaki tablo 5 yerleşim birimine yapılacak olan
müdahalelerde, A kurtarma takımı ve Ambulans
hizmetlerini gösteren bilgileri içermektedir:

x
Yıllık Mesafe
y
Lefkoşa
20
20
75
Mağusa
10
35
105
Girne
25
9
135
İskele
32
15
60
Güzelyurt
10
8
90
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
52
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyon
Örnek 2
 A kurtarma takımı en iyi lokasyon merkezini belirlemesi
için aşağıdaki sorulara cevap aramaktadır.
 (a) Lokasyon merkezini hesaplayınız.
 (b) Her şehir için mesafeyi hesaplayınız.
 (c) Yeni lokasyon için toplam mesafeyi hesaplayınız.
 (d) Merkezleri ve lokasyonu bir grafik üzerinde
gösteriniz.
 (e) Tüm senaryoyu kısaca açıklayınız.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
53
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 2-a
Lokasyon merkezleri:
Cx =
20(75) + 10(105) + 25(135)  32(60)  10(90)
= 18.80
75 + 105 + 135  60  90
20(75) + 35(105) + 9(135)  15(60)  8(90)
CY =
= 16.69
75 + 105 + 135  60  90
54
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 2- b/c
d (V) bireyselmesafe/hac im = (X - Cx) 2  (Y - Cy) 2
d (V) Toplam mesafe/hac im =  d (v) t
dL=karekök[(20-18.80)2+(20-16.69)2]=3.52
dM=20.31
dG=9.87
dGü=13.30
dİs=12.36
D(v)=3.52(75)+....+12.36(90)=5642.20 toplam mesafe.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
55
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 1- d, e
Envanter Yönetimi; Unite 7
Kurtarma takımı lokasyon merkezleri
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
56
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyon
Örnek 3
Aşağıdaki tabloda 4 tedarikçi, ilgili dağıtım yerinden
Lahma lokantalar zincirine mal satın almaktadır. İlgili
zincir yeni lokasyon yada dağıtım merkezi oluşturup
maliyetleri aşağıya çekmeyi amaçlıyor: Gerekli bilgiler
aşağıdaki tabloda verilmiştir.

x
Yıllık Yük Taşıma
y
İzmir
200
200
65
İstanbul
100
500
120
Ankara
250
600
90
Bursa
500
300
75
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
57
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyon
Örnek 3
 İlgili zincirin en iyi lokasyon merkezini belirlemesi için
aşağıdaki sorulara cevap aramaktadır.
 (a) Lokasyon yada dağıtım merkezini hesaplayınız.
 (b) Her şehir yada tedarikçi için mesafeyi hesaplayınız.
 (c) Yeni lokasyon için toplam mesafeyi hesaplayınız.
 (d) Merkezleri ve lokasyonu bir grafik üzerinde
gösteriniz.
 (e) Tüm senaryoyu kısaca açıklayınız.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
58
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 3-a
Lokasyon merkezleri:
200(65) + 100(120) + 250(90)  500(75)
= 242.85
65 + 120 + 90  60  75
200(65) + 500(120) + 600(90)  300(75)
Cy  =
= 427.14
65 + 120 + 90  60  75
Cx =
59
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 3- b/c
d (V) bireyselmesafe/hac im = (X - Cx) 2  (Y - Cy) 2
d (V) Toplam mesafe/hac im =  d (v) t
dL=karekök[(200-242.85)2+(200-427.14.)2]=231.14
diz
231.14
dis
491.34
dan
173.00
dbu
286.86
D(v)=231.14(65)+...+286.86(75)=111071.97 toplam mesafe.
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
60
Merkezi Lokasyonun hesaplanması
Örnek 3- d, e
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
Envanter Yönetimi; Unite 7
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
61
Envanter Yönetimi; Unite 7
Elde tutma maliyetinin hesaplanması
Örnek 4
 Artan elde tutma maliyeti= H(d)/365
 H=nakliyatın yıllık kazançı, d= nakliyatın alternatif farkı.
 Alternatif nakliyatın bir gün ile üç gün arasındaki farkı
hesaplayınız. Elde tutma maliyeti ve nakliyat maliyeti sırası
ile $1000 ve $40 dır
a) $35 (üç günlük nakliye maliyeti)
b) $30 (üç günlük nakliye maliyeti)
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Elde tutma maliyetinin hesaplanması
Örnek 4
 Artan elde tutma maliyeti= H(d)/365
 H=nakliyatın yıllık kazançı, d= nakliyatın alternatif farkı.
 H=$1000 yıllık
Bir günlük nakliyede zaman kazanımı 2 (alternatif farkı)
gündür.
IHC=1000(2)/365=$ 5.48
a) $40-$35=$5 maliyet tasarufu artan maliyetten daha azdır $5.48
b) $40- $30=$ maliyet tasarufu artan maliyetten daha fazladır
$5.48
Sınava dahil değildir
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları
Envanter Yönetimi; Unite 7
Teşekkürler
64
YONT 405 Üretim Yönetimi, 2012/13
© 2012-13- Doç. Dr. Sami Fethi, DAÜ, tüm haklar saklıdır;Ders notları