Allocution de SEM Laurent BILI Ambassadeur de France en Turquie à l’occasion de la cérémonie du 11 novembre 2013 Istanbul, Palais de France Fransa’nın Türkiye Büyükelçisi, Ekselansları Sayın Laurent BILI’nin, 11 Kasım 2013 töreni onurana konuşma metni Fransız Sarayı, Istanbul, Messieurs les officiers généraux, Sayın General Subaylar, Mesdames et Messieurs les consuls généraux, Sayın Hanımefendi ve Beyefendi Başkonsoloslar, Messieurs les officiers représentants les nations alliées Müttefik ulusları temsil eden Sayın Subaylar, Mesdames et messieurs les professeurs et les élèves Saygıdeğer Öğretmen ve öğrenciler Chers amis, Değerli dostlar, Permettez-moi tout d’abord de vous remercier de votre présence et de votre recueillement à nos côtés ce matin. Herşeyden önce, bu sabah burada bulunarak yanımızda olduğunuz için sizlere teşekkür etmeme izin verin. 1 Nous commémorons aujourd’hui l’armistice de 1918 qui a mis fin à la première guerre mondiale. Une guerre qui a fait plus de 18 millions de morts dans toutes l’Europe, mais aussi dans les populations des territoires appartenant à l’époque aux empires coloniaux français, britannique et allemand ainsi qu’à l’empire ottoman. Bugün, Birinci Dünya Savaşı’na son veren 1918 tarihli ateşkes antlaşmasını kutluyoruz. Bu savaş, tüm Avrupa’da ve aynı zamanda dönemin Fransız, İngiliz ve Alman sömürge imparatorlukları ile Osmanlı İmparatorluğu toprakları üzerinde yaşayan halklar arasında 18 milyonun üzerinde insanın ölümüne neden oldu. La France comme la Turquie ont été particulièrement marquée dans leurs chairs et leurs sols par ces quatre années de conflit. L’armistice du 11 novembre avait été précédé par d’autres, dont celui de Moudros entre les Alliés de l’époque et l’empire ottoman. Fransa, tıpkı Türkiye gibi, savaşın hüküm sürdüğü bu dört yıl süresince bu acıyı benliğinde ve topraklarında derinden yaşadı. 11 Kasım Ateşkes Antlaşması’ndan önce başka ateşkes antlaşmaları da imzalandı. Bunlardan biri de, o dönemin İttifak 2 Ülkeleri ile Osmanlı İmparatorluğu arasında imzalanan Mondros Ateşkes Antlaşmasıydı. Cette guerre ne sera pas la « der des der » puisque le monde connaîtra une nouvelle fois la guerre vingt et un ans plus tard. En Turquie il faudra aussi attendre 4 nouvelles années pour que les canons se taisent. Bu savaş, yaşanan « son savaş » olmayacaktı, zira bu tarihten yirmi bir yıl sonra, Dünya, yeni bir savaşla yüzleşecekti. Türkiye’deyse, topların susması için dört yıl daha beklemek gerekecekti. Nous nous sommes recueillis aujourd’hui sur les tombes de soldats morts pour la France. Certains sont morts en Crimée aux côtés des soldats ottomans et britanniques, certains pendant la première guerre mondiale, certains pendant l’occupation d’Istanbul qui l’a suivie. Bugün, hayatlarını Fransa için feda etmiş askerlerin mezarları başında saygı duruşunda bulunduk. Kimisi Kırım’da, Osmanlı ve İngiliz askerleriyle birlikte savaşırken, kimisi Birinci Dünya Savaşı sırasında ve kimisi de bunu takip eden Istanbul’un işgali sırasında öldüler. 3 Il nous faut ce matin rendre hommage à tous ces soldats qui ont sacrifié leurs vies pour leur pays. Cet hommage nous permet aussi de mesurer le chemin parcouru depuis lors. Tirant les leçons des horreurs du deuxième conflit mondial, la France et l’Allemagne ont su retrouver le chemin de la fraternité et de la paix. Ce chemin a imprégné toute la démarche de la construction européenne depuis 6 décennies. Je tiens à remercier à cette occasion Madame la consule générale d’Allemagne et le général (de brigade) Hartbrod pour leur présence à nos côtés comme marque de cette fraternité. Bu sabah, hayatlarını ülkeleri için feda etmiş tüm askerleri anmamız gerekiyor. Bu anma, aynı zamanda, o günlerden bugünlere kadar kat etmiş olduğumuz mesafeyi bizlere gösteriyor. Her iki dünya savaşının çirkinliklerinden dersler çıkaran Fransa ve Almanya, kardeşlik ve barışa giden yolu yeniden bulmayı başardı. Bu yol, son 60 yılda inşa edilen Avrupa yapısının her kademesinin içine işledi. Bu vesileyle, Almanya Başkonsolosu Sayın Hanımefendiye ve Tuğgeneral Hartbrod’a, bu kardeşliğin bir ifadesi olarak bugün yanımızda oldukları için teşekkürlerimi sunarım. C’est cette fraternité, ce rejet de la haine, de la peur de la différence, du repli sur soi qui doit nous guider aujourd’hui, dans une commémoration unanime de ces événements. 4 Bugün, bu olaylar için gerçekleştirilen ortak anma töreninde, bizleri yönlendirmesi gereken işte bu kardeşlik ve nefretin, korkunun, farklılığın ve kendi içine kapanmanın reddi olmalıdır. Notre mémoire collective doit nous permettre de transmettre des messages de paix, de tolérance, de fraternité et d’intégration. La liberté s’est construite par l’engagement d’hommes et de femmes qui ont sacrifié leur vie, quelles que soient leur couleur de peau et leur confession. Ortak hafızamız, barış, hoşgörü, kardeşlik ve entegrasyon mesajları aktarmamızı sağlamalıdır. Özgürlük, ırkları ve mezhepleri ne olursa olsun, hayatlarını feda eden kadın ve erkeklerin adanmışlıklarıyla inşa edilmiştir. Pour porter ce message de fraternité à ces générations, nous envisageons, au niveau mondial, un cycle commémoratif. Bu kardeşlik mesajını nesillere ulaştırabilmek için, dünya çapında bir dizi anma etkinlikleri gerçekleştirmeyi öngörüyoruz. Nous portons à la boutonnière ce bleuet de France, symbole de la solidarité envers l’ensemble du monde combattant. Adopté avant même la fin de la première guerre, ce symbole a traversé les époques avec plus ou moins de visibilité. Il constitue 5 aujourd’hui la marque de notre respect envers ceux qui ont donné leur vie ou sont restés mutilés. Tout autant que la marque de notre volonté de transmettre le flambeau aux jeunes générations, alors que les derniers combattants de ce conflit sont désormais disparus. Dünya muhariplerinin tamamı ile olan dayanışmamızın bir sembolü olarak, ceketlerimizin yakasında Fransa’nın bu peygamber çiçeğini takıyoruz. Henüz Birinci Dünya Savaşı sona ermeden uygulamaya konulan bu sembol, az veya çok fark edilerek birçok dönemi geride bıraktı. Bugün bu sembol, hayatlarını feda edenlere veya sakat kalanlara duyduğumuz saygının işaretidir. Bu çatışma ortamından sağ kurtulan son gazilerin de aramızdan ayrıldığı günümüzde, bu sembol, aynı zamanda meşaleyi yeni nesillere aktarma irademizin de işaretidir. Nous avons honorés ce matin des soldats français qui reposent ici à Istanbul dans des carrés offerts à la France en 1853. Dans ces petites parcelles de France au milieu de la Turquie nous n’oublions pas les mots d’Atatürk inscrits au fronton du monument de Gallipoli : « et vous, mères, qui avez envoyé vos fils depuis des pays lointains, séchez vos larmes. Vos fils reposent désormais en paix. Après avoir perdu la vie dans ce pays, ils sont devenus aussi nos fils ». 6 Bu sabah, Istanbul’da, 1853 yılında Fransa’ya armağan edilen alanlarda ebedi istirahatlerinde, burada yatan Fransız askerleri onurlandırdık. Türkiye’nin orta yerinde Fransa’ya ait bu küçük parsellerde, Atatürk’ün, Çanakkale Şehitler Anıtı’nın alınlığına kazınmış sözlerini unutmuyoruz: « ve siz, uzak diyarlardan evlatlarını harbe gönderen analar! Göz yaşlarınızı dindiriniz. Huzur içindedirler ve huzur içinde rahat rahat uyuyacaklardır. Onlar, bu topraklarda canlarını verdikten sonra artık bizim evlatlarımız olmuşlardır ». Je vous remercie. Hepinize Teşekkür ederim. 7