ütopik !! MEDİKAL RADYASYON (RADYOLOJİ ) TEKNİKERİ - MRT EĞİTİMİ ayhan özdemir tarihçe Meslek Eğitimi -1936-1940-1954 -1961-1982 50 SML 34 SHMYO GİRİŞ Sağlık hizmetinde görev yapanları bir takım olarak görürsek, bu takım içindeki meslek grubundan biri de Radyoloji Teknikerliğidir. Buradaki esas; Hasta bakımın kalitesi ve bu bakımı sunanların eğitiminin kalitesidir. GİRİŞ Profesyonel eğitim, eğitim programına uygun bilgi ve yeteneğin, teorik ve pratiğe uygulanmasıdır. Programlar, öğrenci merkezli olarak tasarımlanmalıdır AMAÇ Bu sunumun amacı, * Profesyonel olarak görev tanımlarının belirlenmesi, * Saha bilgisi ve * Radyoloji teknikerliği eğitiminin standartlaştırılması konusunda gelişmelerin çerçevesini belirtmeye çalışmaktır. MRT öğrenci EĞİTİM PROGRAMI nın amacı: • Öncelikle; Bilgi, deneyim ve alışkanlıkları sunan • • öğretmen, klinikte başteknisyen ve yöneticiler, kendi kariyerlerini geliştirmelidirler. (yada geliştirebilmelidirler) Eğitim programı, öğrencilerin kendine güvenmeyi, araştırıcı olmayı, sebep- sonuç ilişkisi kurulmasının nasıl geliştirilmesi gerektiğini içermelidir BİR EĞİTİM PROGRAMI İÇİN ARAŞTIRMALAR Fiziksel araştırmalar; Eğer program, eğitim hastanesi ile birlikte ayarlanmışsa, aletleri ve donanımları paylaşmak mümkün olacaktır. Seminerler, konuşmalar, küçük gruplar içindeki tartışma, görsel sunumlar ve deneyimleri, bilgisayarları ve kütüphaneyi, paylaşma şansı yaratılmış olacaktır. BİR EĞİTİM PROGRAMI İÇİN ARAŞTIRMALAR Ekonomik araştırmalar; -Klinik ve akademik kadroların oluşması, -Ekipmanlar, -Kitaplar, -Ders araç ve gereçler için gerekli ekonomik destek olmalıdır. BİR EĞİTİM PROGRAMI İÇİN ARAŞTIRMALAR İnsan Kaynakları ; Belirli standartlarda Klinik ve Akademik Öğretim elemanı sağlanmış olmalıdır. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Danışma komitesi Programın devam edebilmesi için; gerekli olanların planlanması, görevlendirmelerin yerine getirilmesi ve geliştirilmesi konularını yapması gereken komitedir. Dikkat edilmesi gereken şey, bu üyelerin kimlerden oluşacağıdır. Tekniker, öğretici, fizikçi, öğrenciler, son dönemde mezun olanlar, çalışanların da içinde olduğu bir komite olmalıdır. Önemli olan eğitim programı konusunda belirli aralıklarla toplanması, tartışması, olasılıkları ve kararları belirlemesidir. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Eğitim kuruluşu Eğitim kuruluşu, görüntüleme modelitelerinin mümkünse tamamına, değilse çoğuna sahip bir üniversitede ya da yüksek eğitim veren bir kuruluşta olmalıdır. Eğer bu mümkün olamıyorsa tüm görüntüleme modellerine sahip olan bir hastanede ya da yakınında olmalıdır. Tüm eğitim programları öğrencilere belirli standartlarda eğitim ve uygulama fırsatı vermelidir KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Klinikle yakın ilişki Klinikle yani radyoloji departmanıyla ilişkiler iyi tutulmalı, başteknisyen eğitimin bir parçası yapılmalıdır. Öğrencilerin deneyimli bir teknikerin yanında çalışmaları sağlanmalıdır. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Program Başkanlığı Programın, tüm yönleriyle genel sorumluluğu belirlenmiş, bir program başkanı olmalıdır. Ve bu pozisyonda araştırıcı, deneyimli bir MRT bulunmalıdır. MRT program yönetmeni, programı planlama ve yönetme, klinikte personel ile işbirliğinde bulunma, denetim ve personelin performansının değerlendirilmesi ve öğrenci deneyimlerini değerlendirmek için doğrudan sorumlu olmalıdır. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Araştırma MRT eğiticileri yeterli eğitime sahip olmalı, yapacakları araştırmalar için destek verilmeli, inisiyatif alabilmelidir. Öğrencilerin, bu uygulamalı araştırma projelerine katılmaları desteklenmelidir. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Araştırma Aşağıdaki hususlar not edilmelidir. * Programı değerlendirme sürecinin sonucu, kararlaştırıldığı gibi olmalıdır. * Teknikerlerin rolleri ve sorumlulukları açık bir şekilde belirtilmelidir. KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Araştırma * Değerlendirme süreçleri ve prosedürleri çalışan teknikerlerle birlikte geliştirilmelidir . * Değerlendirme mümkün olduğu kadar hükümetten veya iş kurumundan bağımsız olmalıdır KURULUŞTAKİ TEMEL GEREKLİLİKLER Araştırma * Süreç esnek, dikkatli, açık ve şeffaf olmalıdır. *Değerlendirme programının amacı, eğitim öğretim sürecinin gelişimsel olduğunu onaylamak, önceden belirlenen mesleki standartlara uygun, kaliteli teknikerler yetişmesine katkıda bulunmaktır Uygulama Alanı MRT, iyonize yada non iyonize radyasyon kullanarak tıbbi görüntüleme yada iyonize radyasyon kullanarak kanser tedavisi yapan sağlık çalışanıdır. MRT görüntüleme ve tanı sürecinde önemli rol oynar. Bu alanlar şunlardır. Uygulama Alanı * Hasta bakımı; MRT hasta le iletişim kurarak, hastanın güvenliğini ve psikososyal gereksinimlerini karşılar. * Görüntüleme tekniği; Optimum tanısal görüntü sağlamak için, hasta pozisyonundan, uygun teknik faktörler ve cihaz seçimine kadar MRT sorumludur. Uygulama Alanı * Radyasyon güvenliği; MRT hastanın, diğer personelin ve çevrenin radyasyondan korunması ile ilgili önemli bir konumdadır. Yüksek kaliteli görüntüler elde etmeli ve radyasyon miktarını mümkün olduğu kadar düşük tutmalıdır * Klinik sorumluluk; MRT nin birincil sorumluluğu, görüntülemedeki tüm teknikleri ve görüntülerin kalitesini değerlendirmektir Uygulama Alanı Organizasyon / Yönetim; MRT, * işin doğru ve verimli organizasyonu, * kaynakların kullanımı ve * sorumluluk verilen alanda, bölüm politikaları ve protokollerin uygulanmasından sorumludur. Uygulama Alanı * Kalite güvence; MRT, sorumlu olduğu tüm alanlarda, kalite güvenliğinden sorumludur. Departmanın kalite standartlarının gelişmesi, gözetlenmesi ve düzenlenmesindeki takımın bir üyesidir. Bir yerde kalite güvence sistemi yoksa, MRT inisiyatif alıp bir sistem oluşturmalıdır. Kalite güvenliği, hastanın en az radyasyonla görüntüsünün alınmasında, etkili olarak kullanılmalıdır. Uygulama Alanı Eğitim öğretim ; Profesyonel bir sağlık uygulayıcısı olarak MRT nin görevleri: 1-Bilgilerini güncellemek 2-Hastaya yararlı olacak araştırma sonuçlarını uygulamak 3-MRT öğrencilerinin gelişimine ve klinik eğitimlerine katılmalı, meslektaşlarına bilgi ve becerilerini aktarmalıdır. Gerektiğinde halkın eğitimine de katılmalıdır. PRATİK Koopere olmayan, anlamıyan, travma yada ağrılı rahatsızlıkları olan, her yaş ve kondisyondaki hastaların, muayene, inceleme ve tedavisinde, tecrübeli bir MRT den işini gereği gibi yapması beklenir. Özellikle pediatrik hastalarda ionize radyasyona çok dikkat etmelidir. PRATİK Tıbbi Görüntüleme ve görev tanımı Görüntüleme, geniş bir yelpaze içerisindedir. Genel radyoloji, kontrast maddeli tetkikler, mobil ve ameliyathane radyografileri, BT, MR, USG, Angio, Mamografi gibi.. MRT tüm bu yöntemler konusunda, hasta bakımı, pozisyon ve görüntüleme teknikleri, radyasyon güvenliği, klinik sorumluluk, tetkikin organizasyonu ve kalite güvencesi konularında bilgili olmalıdır PRATİK Hasta bakımı; 1-Hasta kimliği konusunda, 2-Hastaya verilecek ve hastadan alınacak bilgiler konusunda emin olmalıdır 3-Hastaya tetkik hakkında bilgi verilmelidir 4-Hastaya ve çalışma arkadaşlarına etik kurallar uygulanmalıdır. PRATİK Hasta bakımı; 5-İstenen tetkik ile yapılacak tetkik konusunda emin olunmalıdır. 6-Klinik bilgi önemlidir 7-Tetkik sırasında kullanılacak kontrast madde ve premedikasyon konusuna dikkat edilmelidir. 8-Hamilelik durumu öğrenilmelidir. PRATİK Hasta bakımı; 9-Radyasyondan korunma önlemleri alınmalıdır. 10-HIV, Hepatit ve hava yoluyla bulaşan hastalıklarda gerekli önlemler alınmalıdır. 11-Hastanın kondisyonuna bağlı olarak en iyi metodu kullanmalıdır. 12-Acil durumlarda yapılması gerekenleri bilmelidir PRATİK Görüntüleme Tekniği; 1-İstenen tetkik konusunda emin olmalıdır 2-Optimum kalitede görüntü için, en az radyasyon ve kullanılacak cihazları tanımalıdır. 3-Departman protokollerini uygulamalıdır 4-Hasta pozisyonunu iyi bilmelidir. PRATİK Görüntüleme Tekniği; 5-Elde edilen görüntüdeki hatanın, yanlış cihaz veya teknik kullanımından dolayı olmadığından emin olmalıdır. 6-En uygun ekspojur faktörlerini, hasta kondisyonuna paralel olarak en iyi görüntüyü alacak şekilde seçmelidir. 7-Görüntü alımı ve kaydı için her adım tekrar gözden geçirilmelidir. PRATİK Radyasyon Güvenliği 1-Görüntülemede, seçeceği eksojur faktörleriyle en az radyasyonla görüntü almalı, ALARA kriterlerini uygulamalıdır. 2-Tüm cihazların bakımlı ve kullanıma hazır olmasından (Kalibrasyonundan) emin olmalıdır. 3-Hiç kimsenin, gereksiz radyasyon almasına izin vermemelidir. PRATİK Radyasyon Güvenliği 4-Doğurganlık yaşındaki kadınlar için, gerekli güvenlik önlemlerini almalıdır 5-Görüntüleme yöntemleri, kayıtları ve doz yönetimini uygun olarak yapmalıdır PRATİK Radyasyon Güvenliği 6-Acil durumlarda ne yapması gerektiğini iyi bilmelidir. 7-Tetkik sonrası, hastanın ne yapması konusunda hastayı bilgilendirmelidir. NT de halkın gereksiz radyasyon almaması için hastayı bilgilendirmelidir. PRATİK Klinik Sorumluluk; 1-Yaptığı işlerden profesyonelce sorumlu olmalıdır 2-Adaletli olmalıdır 3-Gizli bilgileri saklamalı, yasal zorunluluk olmadıkça açıklama yapmamalıdır PRATİK Organizasyon; 1-Bir tetkikin yapılmasının organizasyonunda etkili olmalı 2-Sorumlu olduğu alanda organize olmalıdır 3-İşini yaparken tüm kural ve yasalara uygun hareket etmelidir PRATİK Kalite Güvenliği; İşini yaparken kalite değerlendirmelerinde ehil olmalıdır Eğitim Kurumu; Eğitim kuruluşu, görüntüleme modelitelerinin mümkünse tamamına, değilse çoğuna sahip bir üniversitede yada yüksek eğitim veren bir kuruluşda olmalıdır. Eğer bu mümkün olamıyorsa tüm görüntüleme modellerine sahip olan bir hastanede ya da yakınında olmalıdır Eğitim Kurumu; Radyoloji eğitimi veren kurumun, EN AZ sahip olması gereken cihazlar; 1-Öğrenciler için 3 çalışma alanı (genel radyoloji, indirect tetkik odası, seyyar cihaz, ameliyathane odası, vs..) Eğitim Kurumu; 2-Genel radyoloji tetkik odası 3-Skopik tetkikler için oda 4-Mobil cihaz 5-BT cihazı 6-MR cihazı 7-Öğrencilerin yardımı dışında, iş yükünü kaldırabilecek yeterlilikte Tekniker sayısına sahip olmak 8-Öğrencilerle ilgilenebilecek yetkin ve tecrübeli Tekniker ya da teknikerleri bulunması. Eğitim Kurumu; Eğitim Kurumuna Öğrenci Seçimi : Öğrenci seçimi yapılırken aşağıdaki konulara dikkat edilmelidir 1-Yüksek eğitim öncesi, 12 yıllık eğitimini tamamlamış olmalıdır. (en az 18 yaş) 2-İletişim kurmak için yazma ve konuşma diline hakim olmalıdır. 3-Bilim (Matematik, Fizik) konusunda asgari bilgi donanımına sahip olmalıdır Eğitim Kurumu; Eğitim Kurumuna Öğrenci Seçimi : 4-Duygusal istikrar, olgunluk ve davranışlarında yeterli sosyal sorumluluk içinde olmalıdır. 5-Seçtiği bu meslek dalına karşı yeterli ilgisi olduğunu göstermelidir. Eğitim Kurumu; Eğiticiler Eğiticiler MRT lerden oluşmalıdır. Her okulda bir Radyasyon Fizikçisi ve Radyolojik Anatomi dersi için bir Radyoloji uzmanı eğitici olarak görevlendirilmelidir. SML’le kapatılmalı, SHMYO ları Sağlık Yüksek Okullarına dönüştürülerek Radyoloji Teknikerliği eğitimi lisans düzeyine çıkarılmalıdır. Eğiticilerin akademik kariyer yapmaları desteklenmelidir. Eğitim Kurumu; Eğiticiler Uygulamalarda Radyoloji Departmanı başteknisyeni eğitim içine katılmalıdır. Yetkin ve Tecrübeli Teknikerlerin de, öğrenci eğitimine katkı vermeleri sağlanmalıdır. Eğitim Kurumu; Öğrencilerin Klinik uygulamalarının değerlendirilmesi 1-Uygulamanın yapıldığı kliniğin yeterliliğinin bilinmesi 2-Klinik uygulamada sorumlu kişilerin kesinlikle tespit edilmesi 3-klinik başteknisyeninin değerlendirmesinin alınması Eğitim Kurumu; Öğrencilerin Klinik uygulamalarının değerlendirilmesi 4-Öğrencilerin geliştirilmesi için eğitim tekniklerinin geliştirilmesi 5-Sağlıklı araç ve gereçler geliştirmeli ve işlemler detaylı olarak kesinleştirilmelidir 6-Değerlendirme yapılırken, klinik çalışanlarının görüşleri alınmalıdır Eğitim Kurumu; Eğitim Programı Radyasyon güvenliği ve Korunma Kalite Güvenliği Teknik ve Tetkikler Cihazlar Eğitim Kurumu; Eğitim Programı İnsan ilişkileri ( Hasta, Sosyo-Kültürel yapı, İletişim, Dil.vs..) Çevre sağlığı Tıp bilimi Fizik bilimi Elektronik Radyobiyoloji Eğitim Kurumu; Eğitim Programı Matematik, İstatistik Yönetim Araştırma metodları Hasta yönetimi Etik Kurallar Genel eğitim kursları Teşekkürler ayhan özdemir