ReSound tarafından geliştirilen Çift Kulaktan Füzyon Teknolojisi
advertisement
ReSound tarafından geliştirilen Çift Kulaktan Füzyon Teknolojisi: Olması Gerekeni Verecek Şekilde Optimize Edilmiş bir Teknoloji Tammara Stender, Au.D. Özet Çift Kulaktan Füzyon, duyu sinyallerinin işitme cihazları tarafından işlenmesi teknolojisi üzerinde yeni, devrim niteliği taşıyan bir yaklaşımdır. İşitme cihazları arasında kablosuz bilgi alışverişinin kullanıldığı bu teknolojide duyu sinyali optimize edilerek hedef kişiye ulaşması sağlanır. Çift Kulaktan Füzyon, ReSound Verso ürün gamı ile gelen iki yeni özellik ile tanımlanmaktadır: Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme ve Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II İnsan vücudu mükemmel bir tasarıma sahiptir. Çevremizde gördüklerimiz ile ilgili gözlerimiz beyine görsel girdiler gönderir ve beyinde ortamın üç boyutlu resmi çizilir. Benzer şekilde kulaklarımız da beynin duyma korteksine bağımsız bilgiler göndererek çevredeki duyusal unsurların tam, zengin ve doğru şekilde algılanmasını sağlar. İşitme ortamı analizi, beynin her bir kulaktan gelen ses girdilerini organize ederek ses ortamına ilişkin zihinde bir resim oluşturmasını sağlama yöntemidir.1 İşitme ortamı analizi teorisinde bireyler odaklanacakları ve göz ardı edecekleri unsurları seçebilmektedir. Bu konsept Şekil 1'de gösterilmektedir. Ortamın genel ses spektrumu sol tarafta gösterilmektedir. Birey, beyinde algılanan bu ses spektrumunun hangi kısımlarının telefonda konuşan kişiye, hangisinin tepedeki uçağa, ve hangisinin önünden geçen arabaya ait olduğunu ayırt edebilir. Daha sonra kişi bu ipuçlarından faydalanarak sadece telefonda konuşan kişiye odaklanırken bu kompleks ses ortamındaki diğer ses girdilerini göz ardı edebilir. Şekil 1 Ses ortamı analizinin temsili gösterimi Dinleyici tüm ses ortamındaki farklı ses kaynaklarını ayrıştırabilir ve sadece istediği sinyale odaklanabilir. Ancak iki kulaktan ulaşan ses girdileri geleneksel çift taraflı işitme cihazlarının işleme mekanizmasından değişmeye uğrayarak geçerse bu doğal süreç sekteye uğrar. Beyin sadece kendisine ulaşan girdileri işleyebilir ve eğer kulaklara işitme cihazından hatalı, eksik veya suni bilgiler aktarılıyorsa, ses ortamının beyinde oluşacak nihai algısı da yine aslından farklı olacaktır. Örneğin işitme cihazı belli bir ayara programlandığında, mesela her kulak için sabit yön ayarlaması yapıldığında, kullanıcının arka tarafında oluşan sesleri dinleyici duyamayabilir çünkü bu sesler yön sınırlamasına takılacaktır. Bu nedenle dinleyici, işitme cihazı kullanmayan ve normal duyma yetisine sahip bir kişide gerçekleşen aynı ses algısına sahip olmayacağından ses ortamının beyinde aslından farklı bir ifadesi oluşur. Çift Kulaktan ve Çift Taraftan Sinyal İşleme Teknikleri Arasındaki Fark ReSound tarafından geliştirilen yeni Çift Kulaktan Füzyon teknolojisi, duyu sinyallerinin beyinde işlenmesi mekanizması ve kulaklardan gelen duyu girdileri arasındaki sinerjik ilişkiyi yeniden oluşturur. Burada "Çift Kulak" terimi, sinyal işleme mekanizmasının, beyin tarafından, her kulaktan gelen iki duyu girdisi arasında gerçekleştirildiğini ifade eder. Bu yönüyle bu sistem, kablosuz teknolojiye sahip işitme cihazları tarafından kullanılan yaygın "çift taraflı" işleme konseptinden ayrılmaktadır. Her ne kadar ses verileri, işitme cihazları arasında, azami duyabilme performansı ya da yönlü iletim sağlayacak şekilde organize edilebilse de, doğal yolla meydana gelen sesi doğallığı kaybolmuş şekilde almaya mahkum değiliz. Çift taraflı ses işleme sistemlerinde işitme cihazları, en güçlü konuşma sinyalinin her zaman en istenen sinyal olduğunu dikkate alabilir, ancak durum her zaman böyle değildir. Bu durumda kişi sinyal işleme sisteminin merhametine bırakılmış olur ve bireyin asıl duymak istediği unsur neredeyse göz ardı edilir. Şekil 2, çift kulaktan sinyal işleme ve çift taraflı sinyal işleme sistemleri arasındaki temel farkları göstermektedir. Çift kulaktan sinyal işleme stratejilerinin odak noktası kişidir ve beyne sesin doğal olarak aktarılmasıdır, ancak çift taraflı sinyal işleme stratejilerinin merkezinde işitme cihazları ve mekanizma vardır. Çift taraflı sinyal işleme stratejisi Çift kulaktan sinyal işleme stratejisi Şekil 2 Çift taraflı sinyal işleme ve çift kulaktan sinyal işleme stratejileri arasındaki temel fark bu iki stratejinin odaklandığı unsurdur. Çift taraflı sinyal işleme teknolojisinin odağı işitme cihazları arasındaki haberleşme olurken çift kulaktan sinyal işleme teknolojisinin odağı doğal sesin ve kişinin asıl istediği sesin aktarılmasıdır. ReSound tarafından geliştirilen Çift Kulaktan Füzyon yaklaşımı, duyma ortamı içerindeki en güçlü konuşma sinyalini yakalayarak bu sinyali duyulabilir hale getirir ve bir adım daha öteye geçer. İşitme cihazı kullanıcısının asıl ilgilendiği ses sinyalinin ne olduğuyla ilgili varsayımlarda bulunmadan, kişiye asıl ilgilendiği sese odaklanmasını sağlayacak gerekli duyuyu sağlar. Böylece şoför koltuğunda kullanıcı vardır ve ortamdaki seslere kulak kabartma veya bu sesleri göz ardı etme özgürlüğüne sahiptir. Ses ortamı işitme cihazları düzeyinde örneklenir ve daha sonra cihazlar arasında paylaştırılarak dinleme ortamının daha kapsamlı, eksiksiz şekilde tasnif edilmesi sağlanır. İşte burası, en avantajlı yönlü veya tüm yönlü sinyal işleme tekniklerinin uygulandığı noktadır; bu noktada işitme cihazları ortaklaşa, ortamdaki hangi sesin yükseltilip hangi sesin kısılması gerektiğine doğru bir şekilde karar verebilir. İşitme cihazları, beyne çift taraflı ses girdisi aktarmanın ötesinde bir iş yapar; kullanıcıya sesin en doğru resmini aktararak kullanıcının ses ortamı hakkında doğru kararlar almasına da olanak verir. Kişi gürültülü bir ortama girdiğinde, beyinde gerçekleşen iki mekanizma ses ortamının analiz edilmesine yardım eder. Sinyali "aşağıdan yukarıya" işleme mekanizması gürültülü ortamda tüm seslerin nasıl algılandığıyla ilgilidir. Sinyali "yukarıdan aşağı" işleme mekanizması ise o anda kişiye, örneğin yakınında konuşan bir kişi gibi, sadece ilgilendiği ses sinyaline odaklanmasına yardım eder. Bu iki mekanizmanın, yağmur altında diğer insanların arasında otobüs bekleyen bir kişi üzerinden gerçek yaşama dair bir örneği üzerinde duralım (Şekil 3). Araçların motorlarının gürültüsü ve yağmurun sesi, otobüs durağında bekleyen diğer insanların konuşmalarıyla karışır. Kişinin bir tanıdığı kaldırımda arkadan yaklaşarak kişinin adını telafuz eder. Tüm bu ses girdileri beyne, sinyali "aşağıdan yukarıya" işleme mekanizması vasıtasıyla işlenir. Nitekim otobüs durağında bekleyen kişiyi asıl ilgilendiren ses tanıdığının arkadan gelen sesidir. Bu nedenle kişi, ilk önce bu sese konsantre olmak için daha üst düzey bir "yukarıda aşağıya" sinyal işleme mekanizmasını kullanır. Ortamdaki diğer motor gürültüsü, yağmur ve diğer insanların konuşmaları gibi sesler dinleyicinin beyninde bastırılarak sadece istenen ses, yani arkadaşının sesi daha duyulabilir hale getirilir. Dinleyici Şekil 3 Sinyali "aşağıdan yukarıya" ve "yukarıdan aşağıya" işleme mekanizmaları günlük yaşantıda gerçekleşen mekanizmalardır. Beyindeki bu 'çift kulaktan sinyali işlemeye' dayalı mekanizmalar, dinleyicilerin ortamdaki sesleri algılayarak en belirgin sese ya da asıl ilgilenilen sese odaklanmasını sağlar. Çift Kulaktan Ses İşleme teknolojisine sahip ReSound işitme cihazları bünyesinde, ReSound tarafından geliştirilen ve insan kulağının sesleri doğal olarak alma ve işleme şeklini örnek alan Surround Sound (Çevresel Ses) teknolojisi de mevcuttur. ReSound'un Surround Sound teknolojisi gelen ses sinyallerini, bu sesi beyine en sağlıklı şekliyle aktaracak şekilde örnekler, temizler, dengeler ve stabil hale getirir. Bu teknolojinin 'örnekleme' bileşeni, WARP ve dinamik geniş alan sıkıştırma yöntemiyle sesin zaman bilgisini korur ve sese doğrusal olmayan karakterini geri kazandırır. Sinyal, NoiseTrackerII (Ses İzleyici II) sistemiyle temizlenir, bu sistem konuşma halindeki birden fazla insandan kaynaklanan istenmeyen ve kararlı ses kaynaklarını pürüzsüz ve konforlu bir şekilde indirgemeye odaklıdır. Sesin dengelenmesi Directional Mix (Yönlü Karma) sistemiyle gerçekleşir, bu sistem yönlğ ses uygulamasının sonucu olarak ses kalitesiyle ve alçak frekansta duyabilme yetisiyle ilgili problemleri ortadan kaldırır. Eski DFS Ultra sistemine daha da geliştirilmiş sinyal düzenleme ve giren sinyali örnekleme fonksiyonları ilave edilerek oluşturulmuş DFS Ultra II teknolojisiyle en iyi ses kalitesi ve stabil, pürüzsüz dinleme özelliği sağlanmaktadır. İşitme Cihazlarında Uygulanan Çift Kulaktan Füzyon Teknolojisi ReSound'un Verso ürün gamında uygulanan bu teknoloji, sinyallerin beyin tarafından çift kulaktan işlenmesine destek olur ve kullanıcıların sadece istediği şeyi duymasına ve dinlemesine yardım eder. Kullanıcılar, tıpkı işitme problemi olmayan normal insanlar gibi sadece duymak istediği şeye odaklanabilir. Bunların tümü, işitme cihazlarının tek bir sistem gibi çalışarak kullanıcıya en ideal ve en doğal sesi sunmasıyla sağlanır. İşitme cihazları, duyma ortamı içerisindeki seslerin türünü ve seviyesini bağımsız olarak analiz ederek hem ses kaynaklarının konumunu hem de konuşmanın sinyal/gürültü oranını tayin eder. Sonraki aşamada, her bir işitme cihazı tarafından toplanan bilgi bu cihazlar arasında paylaşılarak sesin en uygun şekilde işlenmesi adına genel bir çözüm elde edilir. İşitme cihazları arasında gerçekleşen bu ortak çalışma sayesinde ilgili dinleme ortamı için en avantajlı çift kulaktan mikrofon cevabı ve aynı zamanda koordineli ses düşürme ve kazanç ayarları elde edilir. Bu şekilde çalışan Çift Kulaktan Füzyon teknolojisinin neticesinde dinleme deneyimini en yüksek seviyeye çıkaracak yeni seçenekler meydana getirilir (Tablo 1). Tablo 1. ReSound Verso çift taraflı kablosuz ürün gamında yer alan Çift Kulaktan Füzyon özellikleri Çift Kulaktan Füzyon Özelliği Bu Özelliğin Çift Mekanizmasına Katkısı Kulaktan Sinyal İşleme Çift Kulak için Yönlü Ses Bu yeni yönlü ses seçeneği, her kulak için otomatik olarak tüm yönlü veya sabit yönlü bir kalıp uygulayarak bir yanda kişinin ses farkındalığını muhafaza ederken diğer yandan da konuşma için olası en ideal cevap yönünü oluşturur. Böylece kullanıcı, etrafındaki tüm ses kaynaklarını algılayabildiğinden, kendisini ilgilendiren asıl sese, bu ses ister yanda ister arkada olsun, odaklanıp odaklanmama tercihine sahip olur. Çift Kulaktan Ortam Sesini Optimize Gürültü azaltma ve kazanç ayarları, sinyal/gürültü oranına Etme Teknolojisi II ve her iki cihazın gerçekleştirdiği total ses düzeyi analizine dayalı olarak otomatik şekilde senkronize edilir ve optimizasyon sağlanır. Örneğin, işitme cihazlarının sadece yönlü ses cevabına ayarlı durumda olduğu gürültülü bir ortamda, işitme cihazı kullanıcısının arkadan yaklaşan bir kişinin sesini algılaması genellikle zordur, çünkü sesin açısı, yön sınırlamasına takılmıştır. Bu probleme çözüm, kullanıcıya ayrı bir program olarak tüm yönlü ses cevap opsiyonu sunmaktır. Klasik uygulamada tüm yönlü program standart veya birincil program, yönlü program da ikincil program olarak kullanılmaktadır. Bu sistem teoride uygundur çünkü yönlü sinyal işleme mekanizması, tüm işitme deneyiminin sadece %30'unda kullanıcıya hizmet eder6 Yani, ilk programın tüm yönlü cevaba, ikincil programın yönlü cevaba programlanmış olduğu standart işitme cihazını kullanan bir kullanıcı, yine tüm işitme deneyiminin yaklaşık üçte birinde programlar arasında geçiş yapmak durumunda kalacaktır. Ancak Cord ve ark. tarafından7 yapılan bir araştırmanın sunduğu kullanım raporlarına göre, araştırmadaki kullanıcıların yaklaşık üçte biri, ses ortamı için uygun programa geçiş yapmamıştır. Kullanıcının farklı ortamlar için programı değiştirmeyi unutması veya programı nasıl değiştireceğini bilmemesi problemlerini çözmeyi hedefleyen, otomatik program değiştirme özelliğine sahip yönlü ses çözümleri geliştirilmiştir. Ancak bu çözüm, işitme cihazının, ilgili ortam için ses yönünü uygun şekilde değiştirmemesi durumunda hatalı program geçişi problemlerine yol açabilmektedir. Ayrıca bu çözümde kullanıcıyı asıl ilgilendiren ses göz ardı edilir, çünkü bu sesi belirleyen şey sadece, tek başına ses kaynağına dayalı olarak hareket eden işitme cihazıdır. Kullanıcıların tüm yönlü mikrofon cevabını tercih ettiği ses ortamları tanımlanmıştır. 6 Ayrıca kullanıcıyı ilgilendiren sinyal her zaman dinleyicinin ön tarafında değildir. 6 Çift Kulaktan Yönlü Ses teknolojisi ile beyin tüm ses sinyallerini alır ve ses ortamında "aşağıdan yukarıya" ve "yukarıdan aşağıya" sinyal işleme mekanizması vasıtasıyla belli sinyallere konsantre olabilir. Sinyali çift kulaktan işlemeye dayalı bu yöntemler, işitme cihazı kullanan kişi için sadece, ses ortamına işitme cihazları tamamen ulaşabilir durumda olduğunda devreye girer. Bu sayede Çift Kulaktan Yönlü Ses teknolojisi, yönlü ses işleme prensibine dayalı işitme cihazlarında çığır açan bir yenilik olmuştur. Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Teknolojisi Çift Kulaktan Doğal Ses İşleme Mekanizmasını Destekler Çift Kulaktan yönlü ses işleme teknolojisi, iki işitme cihazının mikrofon düzeneğinin, beynin sesi çift kulaktan işleme sürecini destekleyecek şekilde düzenlendiği bir stratejidir. Her ne kadar piyasada, ses ayarlarını aralarında paylaşan ve senkronize eden işitme cihazlarına sahip rakip ürünler bulunsa da ReSound, bilimsel olarak etkinliği ispatlanmış daha ideal kulak dinleme stratejilerinden, kulaklar arası faz farklarından ve ses konumuna odaklanma stratejilerinden faydalanan gerçek anlamda bir çift kulaktan ses işleme stratejisi sunan ilk markadır.8,9,10,11,12 Benzer sesler ortasında bir sinyalin tetkik edilebilmesi sesleri ortamda ayrıştırarak daha kolay hale getirilmiştir. İstenen ses sinyalini gürültülü bir ortamda daha ayrıştırılabilir hale getirmek amacıyla sisteme üst düzey veya "yukarıdan aşağıya" konumsal ses işleme tekniği dahil edilmiştir. ReSound tarafından sunulan Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme teknolojisi, bu üst düzey mekanizmanın gerçekleşebilmesi için beyne gerekli tüm bilgileri sağlar. Bu sayede, işitme cihazları arasındaki ilişki, kulaklar arasında yönlü cevabın çift taraflı olarak yönetilmesinde ve koordine edilmesinde fayda sağlar. Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Teknolojisi, ses ortamını kesintisiz olarak değerlendirmek ve her kulak için ses cevabını değiştirmek suretiyle yönlü ses işleme tekniğinin sinyal/gürültü oranını optimize etme noktasındaki faydalarını en üst düzeye çıkarır. Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Teknolojisi ReSound'un sahip olduğu 2.4 GHz kablosuz iletim tekniğini kullanarak her iki kulak arasında mikrofon kademelerini optimal çift kulak cevabı sağlayacak şekilde koordine eder. İşitme cihazlarının her biri üzerinde bulunan ön ve arka konuşma algılayıcısı, konuşma kaynağının dinleyiciye göre konumunu tahmin eder. Ortamda ayrıca gürültü olup olmadığı analiz edilir. Kablosuz iletim vasıtasıyla, işitme cihazlarının biri veya her ikisi için mikrofon geçişi yapma kararı, cihazın çift kulak setinde yer alan dört adet konuşma algılayıcısının aldığı seslere dayalı olarak verilir. Farklı ses ortamlarında iki işitme cihazının optimal mikrofon cevabına ilişkin olarak yapılan harici araştırmalardan iki olası sonuç çıkmaktadır. Tablo 2'de, her olası çift kulak mikrofon cevabı için ilgili teknik gerekçe sunulmaktadır. Çift Kulak için Yönlü Ses Modeli Araştırma sonuçları Çift Taraflı Tüm Yönlü Ses Sessiz ortamlarda kullanıcılar tarafından yoğun bir şekilde çift taraflı tüm yönlü ses cevabı tercih edilmektedir.6,13 Çift Taraflı Yönlü Ses Konuşma sinyali ağırlıklı olarak dinleyicinin ön tarafında olduğunda çift taraflı yönlü ses cevabı teknolojisi azami faydayı sağlamaktadır.14 Çift Taraflı Tüm Yönlü ve Yönlü Ses Bir işitme cihazı için yönlü ses cevabı teknolojisi ve diğer işitme cihazı için tüm yönlü ses cevabı teknolojisi, yönlü ses prensibinin faydalarından önemli ödünler vermeden, çift taraflı sabit yönlü ses işleme teçhizatına15 kıyasla civardaki sesleri dinleme ve bunların farkında olma kapasitesini daha iyi hale getirebilmektedir.15,16 Ayrıca konuşma kaynağı kişinin yan tarafında kaldığı durumlarda, eğer işitme cihazı 'tüm yönlü ses işleme' kademesindeyken konuşan kişi ile aynı taraftaysa ve karşı işitme cihazı 'yönlü ses işleme' kademesindeyse sesin en ideal şekilde anlaşılabilmesi sağlanabilmektedir.17,18 Tablo 2. Optimal 'çift kulaktan mikrofon cevabı' ile ilgili yapılan araştırmaların sonuçları, Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme tekniğinin çift taraflı mikrofon cevaplarının geliştirilmesinde çok faydalı olmuştur. 'Tüm yönlü' ve 'yönlü' ses işleme teknikleri arasındaki mikrofon cevabı geçişleri kademeli olarak 10-20 saniyelik periyotlar genelinde gerçekleşir. Bu sayede ortamda anlık meydana gelen seslerden ötürü geçiş yapılmamasını ve ses kalitesinde farkedilir değişikliklerin olmamasını sağlayan akıcı bir dinleme deneyimi oluşur. ReSound'un sunduğu tüm yönlü ses işleme tekniklerinde olduğu gibi Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Tekniği de, yönlü ses uygulamalarında frekans bandına göre ayrılmış yönlü ses özelliği kullanmaktadır. Bu sistemde belli bir birleşim noktası frekansının altındaki frekanslar tüm yönlü olarak, bu noktanın üzerindeki frekanslar da sabit yönlü olarak işlenmektedir. Frekansa göre ayrıştırılmış bu mikrofon cevabının sağladığı fayda, sesi eşitleme amaçlı düşük frekansta yükseltme veya bas güçlendirme gibi yöntemlerin ortadan kaldırılarak, yönlü ses işleme tekniğinin doğasında yer alan düşük frekansta zayıflama problemini aşılmasıdır. Düşük frekansta tüm yönlü ses işleme tekniğinin senkronize edilmiş zaman sabitleri, yönlü ses tekniğinin sunduğu genel sesin kalitesini arttırırken düşük frekanslı seslerin duyulabilme niteliğini de olması gereken düzeye getirmektedir. Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Tekniğinin Test Edilmesi Cihazların, çift taraflı mikrofon kademelerinin her birinde (Çift Taraflı Tüm Yönlü, Çift Taraflı Yönlü ve Çift Taraflı Tüm Yönlü ve Yönlü) kaldığı sürelerin yüzdesini tayin etmek amacıyla, Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Tekniği ile programlanmış ReSound Verso cihazları üzerinde deneyler yapılmıştır. Dört haftalık bir süre genelinde, ReSound Verso cihazlarını kullanan 29 denekte tutulan kayıtların sonuçları alınmıştır. Şekil 4'te yer alan sonuçlar, işitme cihazlarının, zamanın %78'inde Çift Taraflı Tüm Yönlü Ses İşleme kademesinde, ve kullanım süresinin %22'sinde ise yönlü ses işleme kademesinde (Çift Taraflı Yönlü veya Çift Taraflı Tüm Yönlü ve Yönlü) olduğunu göstermektedir. Bu sonuçlar, tüm yönlü ses işleme kademesinin kullanım zamanının yaklaşık %70'inde gerçekleştiğini, ve kalan %30'luk dilimde yönlü ses işleme kademesinin yer aldığını ifade eden yayınlanmış araştırma sonuçlarıyla aşağı yukarı uyumludur.6 Çift Taraflı Mikrofonun Dağılımı Çift Kulaktan Yönlü Ses Cevapları Çift Taraflı Tüm Yönlü Çift Taraflı Yönlü Çift Taraflı Tüm Yönlü ve Yönlü Şekil 4 Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Tekniği ile programlanmış ReSound Verso işitme cihazlarını kullanan 29 denekte tutulan kayıtların sonuçları Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II ile Gelişmiş Çevre Sesi Kontrolü İşitme cihazları arasında kablosuz veri alışverişi özelliğinin dahil edilmesiyle birlikte Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II bir adım ileriye taşınmıştır. Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II, ortam her iki işitme cihazından gelen girdilere dayalı olarak sınıflandırıldığından kullanıcıya ses ortamındaki bilgi açısından daha iyi düzeyde bir uyum sağlamaktadır (Şekil 5). Önceden olduğu gibi ortam sınıflandırması ortamın genel ses düzeyi şiddetine ve sinyal/gürültü oranına göre gerçekleşmektedir. Bu sınıflandırmaya bağlı olarak gürültü azaltma ve kazanç ayarları yapılmakta, ancak bunlar aynı zamanda iki işitme cihazı arasında senkronize ve optimize edilmektedir. Bu senkronizasyon, ses ortamının daha doğru şekilde tanımlanmasını, kişiye özel olarak dizayn edilmiş ses kazancı ve gürültü azaltma ayarlamaları yapılmasını ve daha iyi ve uyumlu bir ses kalitesi deneyimi sağlamaktadır. Şekil 5. Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II, her bir farklı dinleme ortamı için doğru kazanç ve gürültü azaltma ayarlarını seçer ve bunların çift kulaktan ses işleme donanımı içerisindeki işitme cihazları arasında simetrik olmasını sağlar. Çift Kulaktan Füzyon Teknolojisinin Faydalarına Dair Gerçek bir Uygulama Örneği Çift Kulaktan Yönlü Ses Teknolojisi ve Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II ile programlanmış ReSound Vergo işitme cihazları, çift taraflı kablosuz iletişim özelliğine sahip diğer işitme cihazlara göre daha avantajlı bir çift taraflı mikrofon cevabı sağlayacaktır. Bir aile yemeğinde bu farklar örneklenmektedir (Şekil 6) Dinleyici Şekil 6 ReSound'un Çift Kulaktan Füzyon teknolojisi, karmaşık ancak yaygın dinleme ortamlarında eşsiz avantajlar sağlamaktadır. Çatalı tutan siyah giysili bayan işitme cihazı kullanıcısıdır. Ortamda herkes konuşuyor ve gülüyor. Kullanıcının arkasında duran, bebeği taşıyan bayanın sesi, sağ taraftaki işitme cihazına en güçlü gelen sinyal olmasına rağmen kullanıcı aslında masanın sonunda oturan adamın anlattığı hikayeyi dinlemeye devam etmek istiyor. Diğer çift taraflı kablosuz işitme cihazları farklı şekilde çalışmasına rağmen ReSound dışındaki cihazlardan hiçbiri bu kullanıcıya asıl ilgilendiği ses (adamın anlattığı hikaye) ile ilgili doğru girdiyi sunamıyor. A rakip firmasının işitme cihazları, kullanıcının sol işitme cihazı için ses kazancını düşürmek ve gürültü azaltımını arttırmak, sağdaki işitme cihazı için ise kazancı arttırmak ve gürültü azaltımını düşürmek suretiyle bebeği taşıyan bayanın sesinin duyulabilirliğini arttırmaya çalışmaktadır. B rakip firmasının işitme cihazları, bebeği taşıyan bayan için hem sinyal/gürültü oranını hem de sesin duyulabilirliğini iyileştirmeye çalışmaktadır. Cihaz muhtemelen arka yönlü ses işleme kademesine geçiş yapar ya da soldaki mikrofon girişi için kazancı ciddi düzeyde düşürerek sağ kulağın aldığı sinyali sol kulağa iletir. Her iki durumda da kullanıcının asıl ilgilendiği ses sinyali azalacak ve ilgilenilmeyen diğer ses girişleri güçlenecektir. Çift Kulaktan Yönlü Ses İşleme Teknolojisi ve Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II ile programlanmış ReSound Verso işitme cihazları konuyu daha farklı ele alarak kullanıcının istediği sese odaklanmasını sağlar. Her ne kadar bebeği taşıyan bayanın sesi en güçlü sinyal olarak algılanmış olsa da, işitme cihazları bu sinyali kullanıcının duymak istediği sinyal olarak görmez. Bu nedenle işitme cihazları, kullanıcının en çok duymak istediği sinyali tercih edebileceği şekilde dinleme ortamını optimize edecektir. Ortamdaki ses kaynaklarının karmaşık yapısından ötürü Çift Taraflı Tüm Yönlü ve Yönlü mikrofon cevabı kullanılacaktır. Doğru işitme cihazı, kullanıcının arkasındaki bayanın duyulabilmesini sağlamak için bir tüm yönlü mikrofon cevabına sahip olacaktır. Kullanıcının ön tarafında eş zamanlı olarak bir konuşma meydana geldiğinden sol işitme cihazı yönlü mikrofon cevabına sahip olacaktır. Kullanıcı, ilgilendiği hikayeyi anlatan adamı daha rahat bir şekilde duyabilmek amacıyla, konuşmaya uygun olan sinyal/gürültü oranından istifa edebilmektedir. Kişi, insanların kendilerini ilgilendiren belli bir sese yöneldiğinde kullandığı en doğal cevap için olduğu gibi, konuşmacıya bakarak sinyal/gürültü oranını daha da iyileştirebilir. Eğer işitme cihazı kullanan kişinin arkasındaki bayan, "Julie, evde yaptığım çöreklerden ister misin? gibi kişinin ilgileneceği birşey söylerse, Julie'nin ayrıca bu sesi algılama şansı da olacaktır. Durumda böyle bir farklılık meydana geldiğinde Julie'nin en doğal cevabı bayana doğru başını çevirerek "Evet, lütfen!" demek olacaktır. Çift Kulaktan Çevre Sesi Optimizasyon Aracı II aynı zamanda Verso işitme cihazı kullanıcısı için bu ortamı optimize etme adına ek bir fonksiyona daha sahip olacaktır. Kulaklar arasında hem kazanç hem de gürültü azaltma ayarları yapılandırılacak ve senkronize edilecektir. Kazanç ayarları, bu gürültülü ortamda sesin duyulabilir olmasını sağlamaya yardımcı olurken gürültü azaltma ayarları da duyma rahatlığını daha da geliştirecektir. Ayarlar senkronize edileceğinden, yapılandırma son derece pürüzsüz bir şekilde gerçekleştirilerek olası en iyi ses kalitesi sağlanacaktır. Özet Beyin, sadece kulaklardan alınan ses girdilerine dayalı olarak ses ortamını işleyebilir ve analiz edebilir. İki işitme cihazı arasında ses iletimi sağlamaya yönelik geleneksel kablosuz çözümler, bir işitme donanımının duyulabilirlik ve ses ışını oluşturma özelliklerini optimize edebilir ancak sesin doğal haliyle çift kulaktan işlenmesi hassasiyetini kullanıcıya sunamayabilir. ReSound'un yeni Çift Kulaktan Füzyon teknolojileri, klasik işitme cihazlarının ve bu cihazların odaklandıkları ses unsurunun tersine, kullanıcıya ve sesin doğal olarak işlenmesine odaklanmak suretiyle sesin beyne en kaliteli yapıda ulaşmasını sağlamaktadır. Kullanıcının istediği ses sinyaline odaklanmasına olanak tanıma özelliğiyle piyasada yer alan kablosuz ses işleme sistemlerinden ayrılmaktadır. Ayrıca Çift Kulaktan Füzyon teknolojileri, kullanıcı için mümkün olan en yüksek kaliteyi sağlayan ReSound Surround Sound konseptine yerleştirilmektedir. İşitme cihazları normal duyan bir kulağın gerçek alternatifi olmasa da ReSound'un Çift Kulaktan Füzyon teknolojisi sayesinde ses girdileri beyne iletilmekte ve aynı doğal sesler şeklinde optimize edilmektedir. Referanslar 1. Bregman AS. Auditory scene analysis. Cambridge, MA: MIT Press, 1990. Acustica united with Acustica. 2005:91; 96779. 2. Ricketts T, Dhar S. Aided benefit across directional and omni-directional hearing aid microphones for behind-the-ear hearing aids. J Am Acad Audiol. 1999:10;180-89. 12. Simon H, Levitt H. Effect of dual sensory loss on auditory localization: Implications for intervention. Trends Amplif.2007:11;259-72. 3. Amlani AM. Efficacy of directional microphone hearing aids: a meta- analytic approach. J Am Acad Audiol. 2001:12;20214. 4. Bentler RA. Effectiveness of directional microphones and noise reduc- tion schemes in hearing aids: A systematic review of the evidence. J Am Acad Audiol. 2005:16;47384. 5. Bentler R, Palmer C, Mueller H. Evaluation of a second-order directional microphone hearing aid, I: Speech perception outcomes. J Am Acad Audiol. 2006:17;179-89. 6. Walden B, Surr R, Cord M, Dyrlund O. Predicting hearing aid microphone preference in everyday listening. J Am Acad Audiol. 2004:15;365-96. 7. Cord M, Surr R, Walden B, Olson L. Performance of directional micro- phones in everyday life. J Am Acad Audiol. 2002:13;295-307. 8. Zurek PM. Binaural advantages and directional effects in speech intel- ligibility. In G. Studebaker & I. Hochberg (Eds.), Acoustical Factors Af- fecting Hearing Aid Performance. Boston: College-Hill, 1993. 9. Akeroyd MA. The across frequency independence of equalization of interaural time delay in the equalization cancellation model of binaural unmasking. J Acoust Soc Am. 2004:116;1135–48. 10. Edmonds BA, Culling JF. The spatial unmasking of speech: evidence for withinchannel processing of interaural time delay. J Acoust Soc Am. 2005:117;3069–78. 11. Shinn-Cunningham B, Ihlefeld A, Satyavarta, Larson E. Bottom-up and Topdown Influences on Spatial Unmasking. Acta 13. Walden B, Surr R, Cord M, Grant K, Summers V, Dittberner A. The robustness of hearing aid microphone preferences in everyday envi- ronments. J Am Acad Audiol. 2007:18;358-79. 14. Hornsby B. Effects of noise configuration and noise type on binau- ral benefit with asymmetric directional fittings. Seminar presented at: 155th Meeting of the Acoustical Society of America; June 30-July 4, 2008; Paris, France. 15. Cord MT, Walden BE, Surr RK, Dittberner AB. Field evaluation of an asymmetric directional microphone fitting. J Am Acad Audiol. 2007:18;245-56. 16. Bentler RA, Egge JLM, Tubbs JL, Dittberner AB, Flamme GA. Quantifi- cation of directional benefit across different polar response patterns. J Am Acad Audiol. 2004:15;649-59. 17. Hornsby B, Ricketts T. Effects of noise source configuration on direc- tional benefit using symmetric and asymmetric directional hearing aid fittings. Ear Hear. 2007:28;17786. 18. Coughlin M, Hallenbeck S, Whitmer W, Dittberner A, Bondy J. Di- rectional benefit and signal-of-interest location. Seminar presented at: American Academy of Audiology 20th Annual Convention; 2008; Charlotte, NC.
