MDS Bülten - No 20 Kasım 15 Flux® 2D SEA ile Senkron Motorların Kısa Devre Analizi Ayşe Barış, Yücel Demir, Metin Aydın S onlu elemanlar analizi (SEA) yöntemi ile gelişmiş matematiksel denklemler kullanılarak elektrik makinelerinin elektromanyetik analizleri hızlı bir şekilde ve güvenilir sonuçlar elde edilerek yapılır. Senkron motorlarda kısa devre analizi de bu tip analizlerle yapılabilmektedir. Senkron motorların kısa devre analizi tek fazın ve üç fazın kısa devre olması durumları için rahatlıkla incelenebilmektedir. Motor Tanımlamaları 3-fazlı yıldız bağlı senkron motora ait motor geometrisi Şekil 1, bu geometriye ait SEA ağ yapısı ise Şekil 2’de verilmiştir. Motor Zıt EMK Analizi Zıt-EMK analizi motor kısa devre analizinde başlangıç koşulu olarak kullanılacağından önemlidir ve bu analizde motor generatör modunda çalıştırılmaktadır. Analizin geçici durumda gerçekleştirilmesi gerektiğinden simülasyon kısa bir zaman aralığında küçük adımlarla tamamlanır. Senkron motor zıt EMK analizini gerçekleştirebilmek için oluşturulan Flux2D elektrik devresi Şekil 3’te gösterilmiştir. Ayrıca motorun 1500 rpm hızda çalıştırılması durumunda motorun 3-fazına ait gerilim dalga şekilleri ise Şekil 4’te verilmiştir. Şekil 3. Senkron motor devre bağlantısı 400 Şekil 1. Motor Modeli Görünümü 300 Gerilim [V] 200 100 0 -100 20 20.01 20.02 20.03 20.04 -200 -300 -400 Şekil 2. Sonlu elemanlar analizi ağ yapısı 1 Zaman [sn] Şekil 4. Senkron motor 3-faz zıt EMK dalga şekilleri Telif Hakkı © 2015 MDS Motor Ltd. Tüm Hakları Saklıdır. MDS Bülten - No 20 Kasım 15 Tek Faz Kısa Devre Analizi Üç Faz Kısa Devre Analizi Bu analizin amacı motorun herhangi bir fazında meydana gelebilecek kısa devre durumunda motorun davranışını gözlemlemektir. Bu analiz için; Şekil 5’de gösterilen dirençler devreden çıkartılarak faz toprağa bağlanmış ve kısa devre faz ile nötr arasında oluşturulmuştur. Motorun bir fazının kısa devre olması durumunda motorun kısa devre akımı ve motor momentinin değişimi sırasıyla Şekil 5 ve Şekil 6’da verilmiştir. Motorun üç fazının kısa devre edilmesi durumunda devreden çıkarılan dirençler Şekil 8’de gösterilmiştir. Motorun üç fazının kısa devre edilmesi durumunda motor fazlarının kısa devre akımları ve bu akımlara bağlı Flux2D yazılımı ile elde edilen çıkış momenti sırasıyla Şekil 9 ve Şekil 10’da verilmiştir. Şekil 8. Üç faz için kısa devre edilen dirençler 200 150 Şekil 5. Tek faz için kısa devre edilen dirençler 20.04 0 20.14 20.24 20.34 20.44 20.54 Çıkış Momenti [Nm] Akım [A] 20.24 20.34 20.44 20.54 Zaman [sn] 100 -20 Zaman [sn] Şekil 6. Motor kısa devre akımı değişimi 150 100 50 0 20.04 -50 20.14 20.24 20.34 20.44 20.54 -100 -150 -200 Zaman [sn] 50 20.14 20.24 20.34 20.44 20.54 Şekil 10. Motor üç faz kısa devre akımlarına bağlı çıkış momenti Özet -100 -150 Zaman [sn] Şekil 7. Motor kısa devre akımına bağlı çıkış momenti 2 20.14 Şekil 9. Üç faz motor kısa devre akımları değişimi -15 -200 0 20.04 -50 -100 -10 0 20.04 -50 50 -150 -5 Çıkış Momenti [Nm] Akım [A] 100 Bu çalışma ile FLUX 2D SEA programı ile bir senkron motorun tek faz ve üç faz kısa devre analizinin nihai tasarım sonlandırılmadan yapılabildiği gösterilmiştir. Analiz sonuçları grafiksel olarak incelenmiş ve kısa devre akım dalga şekilleri verilmiştir. Telif Hakkı © 2015 MDS Motor Ltd. Tüm Hakları Saklıdır.