belediye gelirleri kanunu

Yrd. Doç. Dr. Ülkü ARIKBOĞA
Ağustos 2015
2464 SAYILI KANUNA GÖRE
BELEDİYELERİN GELİR KAYNAKLARI
 VERGİ GELİRLERİ
 HARÇLAR
 HARCAMALARA KATILMA PAYLARI
 ÜCRETLER
 DİĞER GELİR KAYNAKLARI
TEMEL KAVRAMLAR-AÇIKLAMALAR
 VERGİ
Devlet ya da devredilmiş yetkiye dayanan diğer
kamu tüzel kişilerince kişi ve kurumlardan cebri
olarak alınan ve özel bir karşılığı bulunmayan
iktisadi değerlerdir (çağımızda para).
VERGİNİN TEMEL ÖZELLİKLERİ
 Devlet ya da devletin devrettiği yetkiyi kullanan
kamu tüzel kişileri tarafından alınır
 Vergiler cebri olarak alınır
 Vergiler karşılıksızdır (belirli bir hizmet karşılığında
alınmaz)
ÜLKEMİZDE VERGİ YETKİSİ
Vergi koyma, değiştirme ve kaldırma yetkisi
merkezi yönetime aittir:
 Vergi, Anayasaya göre ancak kanunla konulur,
istisna ve muafiyetler ile oranlar kanunla
belirlenir, kanunla kaldırılır.
Vergi tahsil etme yetkisi merkezi yönetimin yanı
sıra yerel yönetimlere de verilmiştir.
TEMEL KAVRAMLAR-AÇIKLAMALAR
HARÇ
Harçlar, bazı kamu kuruluşlarının sundukları
kamusal hizmetlerden yararlananların bu
yararlanma karşılığında ödedikleri bedellerdir.
VERGİ VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK
VE FARKLILIKLAR
BENZERLİKLER
1.Her ikisi de devlet ya da devletin devrettiği
yetkiyi kullanan kurumlar tarafından alınır
(ülkemizde merkezi yönetim ve yerel yönetimler
tarafından)
2. Her ikisi de kanunla konulur, değiştirilir ve
kaldırılır
VERGİ VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK
VE FARKLILIKLAR
FARKLILIKLAR
1.Vergi karşılıksız (belirli bir hizmete dayanmayan)
iken, harç karşılığında belirli hizmet
sunulmaktadır
2.Vergi cebri bir yükümlülük iken, harç ihtiyari
(isteğe bağlı) bir yükümlülüktür.
TEMEL KAVRAMLAR-TEMEL AÇIKLAMALAR
ÜCRET
Devlet ve diğer kamu tüzel kişilerinin ticari ve
sınai nitelik taşıyan hizmetleri karşılığında alınan
bedellerdir.
ÜCRET VE HARÇ ARASINDAKİ BENZERLİK
VE FARKILIKLAR
BENZERLİKLER
1.Her ikisi de belirli bir hizmet karşılığında alınmaktadır
2.Her ikisi de cebri değildir, ihtiyaridir (isteğe bağlı).
FARKLILIKLAR
1.Harç ile hizmet karşılığında alınan bedel hizmetin
maliyetini tam karşılamazken (sağladığı sosyal fayda
nedeniyle), ücret piyasa fiyatına daha yakın olarak
belirlenir
2.Harç yalnızca kanunla konulabilir iken, ücret
kanunun verdiği yetki ve sınırlamalar çerçevesinde
kamu tüzel kişilerince serbestçe belirlenebilir.
VERGİNİN KONUSU
 Üzerine vergi konulan ve bu sebeple verginin
kaynağı olan iktisadi unsurdur.
 Bir mal, bir hizmet, bir gelir, bir sermaye, bir
muamele, bir fiil, bir olay verginin konusu olabilir.
VERGİNİN MÜKELLEF VE SORUMLUSU
 Mükellef: Vergi kanunlarına göre kendisine vergi
borcu düşen gerçek ya da tüzel kişidir.
 Sorumlu: Verginin ödenmesi bakımından
alacaklı vergi dairesine karşı muhatap olan
kişidir.
VERGİYİ DOĞURAN OLAY
 Vergi borcunun doğabilmesi için vergi konusu ile
yükümlüsü arasında kanunun öngördüğü bazı
şartların gerçekleşmesidir.
 Vergiyi doğuran olay, bir akit, bir olay, bir üretim,
bir tüketim olabilir.
VERGİLER
 İLAN VE REKLAM VERGİSİ
 EĞLENCE VERGİSİ
 HABERLEŞME VERGİSİ
 ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ
 YANGIN SİGORTA VERGİSİ
 ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ
 EMLAK VERGİSİ (1319 SAYILI KANUNA GÖRE)
İLAN VE REKLAM VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde
yapılan her türlü ilan ve reklam
 MÜKELLEF VE SORUMLU
Mükellef: İlan ve reklamı kendi adına
yapan veya yaptıran
Sorumlu: İlan ve reklam işini mutat meslek
olarak başkaları adına yapanlar
İLAN VE REKLAM VERGİSİ
TARİFE VE MİKTAR
 Kanunda
belirlenen
alt
ve
üst
çerçevesinde belirlenen tarife uygulanır.
sınırlar
 Kanunda altı gruba (tabelalar, motorlu taşıtlar,
bez afişler, ışıklı ve projeksiyonlu reklamlar,
broşürler, afişler) ayrılarak en az ve en çok vergi
miktarları belirlenmiştir
 Bu
sınırlar
çerçevesinde
hangi
tutarın
uygulanacağına belediye meclislerinin önerisi,
İçişleri Bakanlığı’nın görüşü ve Maliye Bakanlığı’nın
teklifi üzerine Bakanlar Kurulu karar verir.
İLAN VE REKLAM VERGİSİ
 VERGİNİN ÖDENMESİ

İlan ve reklam işi yapılmadan önce beyan
verilir ve beyan verme süresi içinde ödenir.

İlan reklam işini mutat meslek olarak yapanlar
tarafından beyan verildiğinde takip eden ayın 20.
günü akşamına kadar beyan verilir ve ödenir.

Beyannameler, ilan ve reklamın yayınlandığı,
dağıtıldığı
veya
teşhir
edildiği
mahallin
belediyesine verilir.
EĞLENCE VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde yer
alan eğlence işletmelerinin faaliyetleri.
 MÜKELLEF
Eğlence yerlerini işleten gerçek veya
tüzelkişiler.
EĞLENCE VERGİSİ
 NİSPET VE MİKTAR
Biletle girilmesi zorunlu yerlerde: Bilet bedeli
üzerinden kanunda gösterilen oran,
Biletle girilmesi zorunlu olmayan yerlerde:
Kanunda belirlenen alt ve üst sınırlar
çerçevesinde Bakanlar Kurulu’nca belirlenen
günlük belirlenen tarife.
EĞLENCE VERGİSİ
VERGİNİN ÖDENMESİ
Biletle girilmesi zorunlu yerlerde: Biletlere damga
konulması sırasında peşin olarak ödenir.
Müşterek bahisler ve biletle girilmesi zorunlu
olmayan yerlerde: Takip eden ayın 20. günü
akşamına kadar ödenir.
HABERLEŞME VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde tahsil
edilen telefon, teleks, faksmili ve data ücretleri
 MÜKELLEF
Ücretleri tahsil eden Posta Telgraf Telefon İdaresi
 MATRAH VE NİSPET
Ücret üzerinden % 1
 VERGİNİN ÖDENMESİ
Takip eden ayın sonuna kadar beyan edilir ve
ödenir
ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde
elektrik ve havagazı tüketimi
 MÜKELLEF VE SORUMLU
Mükellef: Elektrik ve havagazı tüketenler
Sorumlu: Elektrik ve havagazı dağıtan
kuruluşlar
ELEKTRİK VE HAVAGAZI TÜKETİM VERGİSİ


NİSPET
Kanunda belirlenen oranlarda alınır
 İmal, istihsal,telsiz, telefon vs. işlerde elektriğin
satış bedeli üzerinden %1, bunun dışında
tüketilen elektriğin satış bedeli üzerinden %5,
 Havagazı satış bedeli üzerinden %5
VERGİNİN ÖDENMESİ
Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar
YANGIN SİGORTA VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde menkul
ve gayrimenkul mallar için yapılan yangın
sigortaları için alınan primler
 MÜKELLEF
Sigorta şirketleri
 MATRAH VE NİSPET
Primler üzerinden %10
 VERGİNİN ÖDENMESİ
Takip eden ayın 20. günü akşamına kadar
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Belediye sınırları ve mücavir
alanlar içinde belediyelerin çevre
temizlik hizmetlerinden yararlanan
konut, işyeri ve diğer şekillerde
kullanılan binalar çevre temizlik
vergisine tabidir.
 MÜKELLEF
Binaları kullananlar
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ
 TARİFE VE MİKTAR
 Konutlara ait vergi su tüketim miktarına
göre, metreküp başına büyükşehirlerde 26
kr, diğer yerlerde 20 kr.
 İşyeri ve diğer binalar için kanunda bina
gruplarına göre belirlenen tarife uygulanır
(tarife büyükşehirlerde yüzde 25 arttırımlı
uygulanır)
ÇEVRE TEMİZLİK VERGİSİ
VERGİNİN ÖDENMESİ
*Konutlara ait vergi su faturası ile birlikte tahakkuk ettirilir,
Su ve Kanalizasyon idaresi olan yerlerde bu idareler
tarafından alınır
*İşyerine ait vergi ilgili belediyeye her yıl Emlak Vergisinin
ödenme sürelerinde ilgili belediyelere ödenir
*Büyükşehirlerde tahsil edilen verginin %20’si büyükşehir
belediyelerine münhasıran çöp imha tesislerinin kuruluş ve
işletmelerinde kullanılmak üzere aktarılır.
EMLAK VERGİSİ
BİNA VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Binalar
 MÜKELLEF
Malik, intifa hakkı sahibi malik gibi tasarruf edenler
 NİSPET
Meskenlerde binde bir, diğer binalarda binde iki
(Büyükşehirlerde %100 arttırımlı uygulanır)
 VERGİNİN ÖDENMESİ
Belediye tarafından kanunda belirtilen zamanlarda
tarh ettirilir ve bildirilir, iki taksitte ödenir (Birinci taksidi
Mart, Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi Kasım
ayı içinde ödenir)
EMLAK VERGİSİ
ARAZİ VERGİSİ
 VERGİNİN KONUSU
Arazi ve arsalar
 MÜKELLEF
Malik, intifa hakkı sahibi malik gibi tasarruf edenler
 NİSPET
Arazi binde bir, arsa binde üç (Büyükşehirlerde %100
arttırımlı uygulanır)
 VERGİNİN ÖDENMESİ
Belediye tarafından kanunda belirtilen zamanlarda tarh
ettirilir ve bildirilir, iki taksitte ödenir (Birinci taksidi Mart,
Nisan ve Mayıs aylarında, ikinci taksidi Kasım ayı içinde
ödenir)
Vergiler
Büyükşehir
Büyükşehir
Dışındaki
Belediyeleri
Belediyeler
Büyükşehir
İlçe
Belediyeleri
Emlak Vergisi
Çevre Temizlik Vergisi
x
x
x
x
%20 Pay
Yangın Sigorta Vergisi
x
x
Eğlence Vergisi
x
x
x
İlan ve Reklam Vergisi
x
x
x
Haberleşme Vergisi
Elektrik ve Havagazı Tüketim
Vergisi
x
x
x
x
HARÇLAR












İŞGAL HARCI
TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSATI HARCI
KAYNAK SULARI HARCI
TELLALLIK HARCI
HAYVAN KESİMİ MUAYENE VE DENETLEME HARCI
ÖLÇÜ VE TARTI ALETLERİ MUAYENE HARCI
BİNA İNŞAAT HARCI
KAYIT VE SURET HARCI
İMARLA İLGİLİ HARÇLAR
İŞYERİ AÇMA İZNİ HARCI
MUAYENE RUHSAT VE RAPOR HARCI
SAĞLIK BELGESİ HARCI
İŞGAL HARCI
Konusu:Belediye sınırları içinde bulunan;
●Pazar ve panayır kurulan yerlerin,
●Yol, meydan, Pazar, iskele, köprü gibi
umuma ait yerlerden bir kısmının,
●Motorlu kara taşıtlarının park etmeleri için
belediyelerce şehir merkezlerinde tesis edilen
ve işletilen yerlerin çalışma saatleri içinde
izin alınmak suretiyle geçici olarak işgal
edilmesi.
Mükellef:İşgal edenler
İŞGAL HARCI
Matrah ve Tarife:İşgal edilen yerlerin metrekare
olarak alanı veya hayvan adedi veya taşıt
adedi üzerinden kanunda belirtilen tarifeye
göre alınır.
Ödenmesi: Belediyelerin yetkili kılacakları
memur veya kişilerce makbuz karşılğında ya
da izin alınması aşamasında alınır
TATİL GÜNLERİNDE ÇALIŞMA RUHSATI
HARCI
Konu:Hafta tatili ve ulusal bayram günlerinde çalışmaları
belediyelerce izne bağlı işyerlerine ruhsat verilmesi.
Mükellef:Kendisine ruhsat verilen gerçek veya tüzelkişi.
Tarife:İşin mahiyetine göre yılda 20YTL.’den az, 800YTL.’den
çok olmamak üzere Bakanlar Kurulu’nca tespit edilir.
Ödenmesi:Mükellefiyet dönemi çalışma izninin kullanılacağı
takvim yılıdır.Makbuz karşılığı peşin alınır.
KAYNAK SULARI HARCI
Konu: Özel kaplara doldurulup satılacak
olan kaynak sularının belediyelerce
denetlenerek hangi kaynaklara ait
olduklarını gösterecek şekilde bu kaplara
özel işaret konulması.
Mükellef: Kaynak sularını özel kaplara
doldurup satanlar
Tarife: Kanunda gösterilen tarifeye göre
alınır
Ödenmesi: Suların satışa arzı için kapların
doldurulmasını takiben özel işaret
konulması sırasında işi yapan belediyeye
peşin olarak ödenir.
TELLALLIK HARCI
Konu:Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde
belediyelere ait hal, balıkhane, mezat yerleri ve ilgilinin
isteğine bağlı olarak belediye münadisi veya tellalı
bulundurulan sair yerlerde, gerçek veya tüzel kişiler
tarafından menkul ve gayrimenkul malların satışı
Mükellef:Malları satan gerçek ve tüzel kişiler
Matrah ve Nispet:Harcın konusuna giren satışların gayrisafi
tutarı üzerinden yüzde 2 oranında alınır. 100YTL.’yi aşan
satışlarda aşan kısım üzerinden yüzde 1 oranında alınır.
Ödenmesi:Belediyelerce görevlendirilecek yetkililer
tarafından makbuz karşığılında alınır.
ÖLÇÜ VE TARTI ALETLERİ MUAYENE HARCI
Konu: Ölçü ve tartı alet ve
vasıtaları ile ölçeklerin ilgili
kanun ve tüzük hükümlerine
göre belediyelerce
damgalanması
Mükellef: Ölçü ve tartı
aletlerini damgalatan işyeri
sahipleri
Tarife: Ölçü aletlerinin cinsine
göre kanunda belirlenen tarife
Ödenmesi: Damgalama
sırasında makbuz karşılığında
ödenir.
HAYVAN KESİMİ MUAYENE VE DENETLEME
HARCI
Konu: Belediye sınırları ve mücavir
alanlarda özel kişi ve kuruluşlarca tesis
edilen yerlerde hayvanların kesim öncesi
ve sonrası muayenesi veya belediye
sınırları dışında kesilmiş olup da, belediye
sınırları içinde satışa sunulacak etlerin
sağlık bakımından muyene ve
denetlenmesi
Mükellef: Hayvan ve et sahipleri
Tarife: Kanunda belirlenen tarife
Ödenmesi: Hizmet öncesi peşin olarak
alınır.
BİNA İNŞAAT HARCI
Konu:Belediye sınırları ve mücavir
alanlar içinde yapılan her türlü
bina inşaatı ve tadilat sırasında
ruhsat alınması.
Mükellef:İnşaat, ilave veya tadilat
için inşaat ruhsatı alanlar
Matrah ve Tarife:Her biri inşaat
veya işyeri biriminin ayrı ayrı
inşaat sahası yüzölçümleri
üzerinden kanunda belirtilen
tarifeye göre alınır.
Ödenmesi:İnşaat ruhsatı
alınmadan önce ilgili belediyeye
ödenir.
DİĞER HARÇLAR
Kayıt ve Suret Harcı:Belediyelerden
istenecek her türlü kayıt suretleriyle,
gayrimenkullerle ilgili harita plan ve
krokilerin suretleri için alınır.
İmarla İlgili Harçlar:Parselasyon Harcı, İfraz
ve Tevhit Harcı, Plan ve Proje Tasdik
Harcı, Zemin Açma İzni ve Toprak
Harfiyatı Harcı, Yapı Kullanma İzni Harcı
İşyeri Açma İzni Harcı:Belediye sınırları
içinde işyerlerinin açılması sırasında izin
alınırken bu harç ödenir.
Muayene Ruhsat ve Rapor
Harcı:Belediyeler tarafından yapılan
muayene ve sağlıkla veya fenni
konularla ilgili tahliller nedeniyle ruhsat,
rapor ve belge verildiğinde alınır.
HARCAMALARA KATILMA PAYLARI
 YOL HARCAMALARINA KATILMA PAYI
 KANALİZASYON HARCAMALARINA KATILMA PAYI
 SU HARCAMALARINA KATILMA PAYI
YOL HARCAMALARINA KATILMA PAYI
 Yeni yol açılması;
 Mevcut yolların yüzde 40 nispetinde veya
daha fazla genişletilmesi;
 Kaldırımsız ve bakımsız bulunan yolların,
kaldırım veya parke kaldırım haline
getirilmesi veya asfalt yapılması, kaldırım
veya şose halindeki yolların da parke,
beton veya asfalta çevrilmesi;
 Mevcut kaldırım veya parkelerin sökülüp
yeniden düzenlenmesi.
KANALİZASYON HARCAMALARINA
KATILMA PAYI
 Yeni kanalizasyon tesisi yapılması,
 Mevcut tesislerin sıhhi ve fenni şartlara göre ıslah
edilmesi.
SU HARCAMALARINA KATILMA PAYI
 Yeni içme suyu şebeke tesisleri yapılması,
 Mevcut şebeke tesislerinin tevsii ve ıslahı.
PAYLARIN HESAPLANMASI
 Bir program dahilinde veya istek üzerine doğrudan




doğruya yapılan işlerde, bu hizmetler dolayısıyla yapılan
giderlerin tamamıdır.
Peşin ödemelerde yüzde yirmibeş noksanı ile alınır.
Bayındırlık ve İskan Bakanlığı ile İller Bankası tarafından
tespit edilen ve yayınlanan rayiç ve birim fiyatlara göre
hesaplanan tutarları aşamaz.
Özel Devlet yardımları, karşılıksız fon tahsisleri, bu işler için
yapılacak bağış ve yardımlar ve istimlak bedelleri giderler
tutarından indirilir.
Bina ve arsalarda vergi değerinin yüzde 2'sini geçemez.
TAHAKKUK ŞEKLİ VE ZAMANI
 İlgili gayrimenkullerin vergi değerleri toplamına
oranlanarak dağıtılması suretiyle hesaplanıp
tahakkuk ettirilir.
 Tahakkuk işlemi hizmetin tamamlanarak halkın
istifadesine sunulmuş olmasından sonra yapılır.
PAYLARIN TEBLİĞİ
 Hesaplanan paylar, tahakkuk cetvellerinin bir
ay süre ile belediye ilan yerlerine asılması
suretiyle ilan olunur.
 Katılma payları tutarları mükelleflere ayrıca
tebliğ olunur.
PAYLARIN TAHSİLİ
 Payların ilan ve tebliğ edildiği yılı takip eden yıldan
itibaren iki yılda ve dört eşit taksitte, peşin ödemelerle
tahakkuk tarihinden itibaren bir ay içinde tahsil olunur.
 Ödeme sürelerini, ilgili belediyelerin teklifi üzerine, 5 yıla
(peşin ödemelerde bir yıla) kadar uzatmaya ve buna
göre taksit sürelerini tespit etmeye Bakanlar Kurulu
yetkilidir.
 Bakanlar Kurulunca bu yetkinin kullanılması halinde,
uzatılan ödeme süreleri için belediyeler, belediye
meclislerinin kararı üzerine ve 6183 sayılı Amme
Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümleri
uyarınca alınan tecil faizi oranını aşmamak üzere faiz
alabilirler.

PAYLARIN TAHSİLİ
 Satış, hibe ve trampa gibi devir
hallerinde ferağ sırasında o
tarihe kadar ödenmemiş
taksitler peşin olarak tahsil
olunur.
 Harcamalara katılma payına
tabi gayrimenkullerin listesi
belediyelerce ilgili tapu
dairelerine bildirilir. Bu
gayrimenkullerin satış, hibe ve
trampaları halinde tapu dairesi
payın tahsilini sağlamak üzere,
belediyeyi haberdar eder ve
pay ödenmedikçe intikal işlemi
yapılmaz.
VERGİ VE HARÇ TARİFELERİNİN
BELİRLENMESİ
 Tarife belirleme konusunda genel kural:
 Tarife oran olarak belirlenmişse: Ancak kanunla
değiştirilebilir. Kanundaki tarife geçerlidir.
 Tarife miktar olarak belirlenmişse: Kanunda en az
ve en çok miktarları gösterilen vergi ve harçların
tarifelerini belediye gruplarına göre Bakanlar
Kurulu tespit eder.
VERGİ VE HARÇ TARİFELERİNİN
BELİRLENMESİ
 Tarife miktar olarak belirlenmişse istisnai durum:
 İlan ve Reklam Vergisi,
 Eğlence Vergisi (biletle girilmesi zorunlu olmayan
yerlerden alınan günlük bedel),
 İşgal Harcı,
 Tatil Günlerinde Çalışma Ruhsatı Harcı,
 İşyeri Açma İzni Harcı
Daha önce belediye meclisince tarifeleri belirlenen
bu vergi ve harçlar için belediye meclisinin
önerisi, İçişleri Bakanlığı’nın görüşü ve Maliye
Bakanlığı’nın teklifi üzerine Bakanlar Kurulu
tarifeyi belirler.
ÜCRETLER
 Ücretler, belediyelerin harç ve harcamalara katılma
payı konusu yapılmayan ve ilgililerin isteğine bağlı
olarak sunulacak hizmetlerden, belediye meclisince
belirlenecek tarifeye göre alınır.
ÜCRETLER
 Ücret gelirlerinin özellikleri şöyledir:
 Ücretler isteğe bağlıdır. İlgililerin talebi üzerine
belediyelerin sundukları hizmetler karşılığında
alınır.
 Ücretler hizmet karşılığıdır: Belediyenin ücret
alabilmesi için bir hizmet sunması şarttır.
 Ücret konusu harç ve harcamalara katılma payı
konusu olmamalıdır
 Ücretler belediye meclisi tarafından belirlenen
tarifeye göre alınır.
DİĞER GELİR KAYNAKLARI
 MÜZE GİRİŞ ÜCRETİ PAYI
 MADENLERDEN ALINAN PAY
MÜZE GİRİŞ ÜCRETİ PAYI
 Müze giriş ücretinin %5’i belediye
payı olarak ayrılır ve tahsilatı takip
eden ayın 15.günü akşamına kadar
aktarılır.
 Büyükşehirlerde büyükşehir
belediyesine ödenir.
 Payın %25’i büyükşehir belediyesine
kalır.
 Payın %75’i ilçe belediyelerine nüfus
esasına göre ilçe belediyelerine
büyükşehir belediyesi tarafından
dağıtılır.
MADENLERDEN ALINAN PAY
 Belediye sınırları ve mücavir alanlar içinde faaliyet
gösteren maden işletmelerince yıllık satış tutarının
binde 2’si oranında belediye payı ayrılır.
 Ruhsat sahibi tarafından belediyeye ödenir
GELİRLERDEN AYRILACAK YASAL PAYLAR
DARÜLACEZE VE VEREM SAVAŞ DERNEĞİ PAYI
Eğlence Vergisi hasılatının %10’u Darülaceze Payı,
%10’u da Verem ve Savaş Derneği payı olarak ayrılır
ve ilgili kuruluşlara ödenir.
DİĞER PAYLAR
2464 sayılı Kanunla sağlanan gelirlerin %1’i kanunlarla
tayin edilen ve belediyelerce tespit edilen sosyal
amaçlı kuruluş ve hizmetlere tahsis edilir.
VERGİ USUL KANUNU VE AMME
ALACAKLARI KANUNUNUN UYGULANMASI
 2464 sayılı Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde,
vergi, harç ve harcamalara katılma payları hakkında
Vergi Usul Kanunu ve 6183 sayılı kanun hükümleri
uygulanır
 213 sayılı Kanunda belirtilen vergi inceleme yetkisi hariç
olmak üzere:
1. Belediye Gelir Şube Müdürü, Hesap İşleri Müdürü veya
Muhasebeci Vergi Dairesi Müdürü sıfatına haizdir.
2. Vergi Usul Kanunu ile mahallin en büyük mal
memuruna verilen görev ve yetkiler, Belediye Gelirleri
Kanunu yönünden Belediye Başkanına aittir.
BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ DİĞER
KANUNLAR







EMLAK VERGİSİ KANUNU
BELEDİYE KANUNU
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNU
5779 SAYILI KANUN
KABAHATLER KANUNU
213 SAYILI VERGİ USUL KANUNU
6183 SAYILI AMME ALACAKLARININ TAHSİL USULU
HAKKINDA KANUN
BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE GELİRLERİ
İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
Belediye Kanunu’nun 59. maddesinde belediyelerin gelir
kaynakları genel olarak sayılmıştır. Buna göre 2464 sayılı
Kanun ile sayılan, vergi, resim, harç, harcamalara katılma
payları ve ücret gelirlerinin yanı sıra;
Genel bütçe vergi gelirlerinden ayrılan paylar
Genel ve özel bütçeli idarelerden yapılacak ödemeler
Taşınır ve taşınmaz malların kira ve satış gelirleri
Faiz ve ceza gelirleri
Bağışlar
Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı sağlanacak
gelirler
Diğer gelirler
de belediyelerin gelir kaynakları arasında sayılmıştır.
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE
GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
5216 sayılı Kanun’un 23. maddesinde Büyükşehir
Belediyelerinin gelir kaynakları genel olarak sayılmıştır.
Buna göre; büyükşehir belediyelerinin gelir kaynakları:

Vergi gelirleri (Büyükşehir belediyelerine 5216 sayılı Kanun ile
yalnızca İlan ve Reklam Vergisi, Eğlence Vergisi, Yangın Sigorta
Vergisi’ni tahsil etme yetkisi tanınmış)

At yarışları ve müşterek bahislerden elde edilen Eğlence
Vergisi’nin %50’si (kalan yüzde 50 ilçe belediyelerine aktarılıyor)

Harçlar (Kendi sınırları içinde)
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA BELEDİYE
GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
 Harcamalara Katılma Payları(Kendi sınırları içinde)


Ücret gelirleri
Park Yerleri İşletme Gelirleri (Yüzde 50’si ilçelere
nüfusa göre dağıtılıyor)
 Taşınır ve taşınmaz malların kira ve satış gelirleri
 Faiz ve ceza gelirleri

Şartlı ve şartsız bağışlar
BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE KANUNUNDA
BELEDİYE GELİRLERİ İLE İLGİLİ HÜKÜMLER
Her türlü girişim, iştirak ve faaliyetler karşılığı
sağlanacak gelirler


Kamu idare ve müesseselerinin yardımları

Bağlı kuruluşların gelir-giderleri arasındaki fazlalık

Diğer gelirler
5779 SAYILI KANUNA GÖRE GENEL
BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ PAYI
Belediye Payı
1.5779 sayılı Kanuna göre merkezi yönetim tarafından tahsil
edilen genel bütçe vergi gelirleri tahsilatından yüzde 1,50’si
büyükşehir dışındaki belediyeler, yüzde 4,50’si büyükşehir ilçe
belediyeleri için ayrılır.
2.Büyükşehir dışındaki belediye paylarının yüzde 80’i
belediyelerin nüfusuna, %20’si gelişmişlik endeksine göre
belediyelere dağıtılır.
3.Büyükşehir ilçe belediyelerinin payının %90’ı nüfusa, %10’u
yüzölçümüne göre dağıtılır. Bu payın ayrıca %30’u ilgili
büyükşehir belediyesine İller Bankası tarafından aktarılır.
5779 SAYILI KANUNA GÖRE GENEL
BÜTÇE VERGİ GELİRLERİ PAYI
Büyükşehir Belediye Payı
1.5779 sayılı Kanuna göre büyükşehir belediye sınırları içinde
tahsil edilen genel bütçe vergi gelirlerinden yüzde 6’sı
büyükşehir belediye payı olarak ayrılır
Bu payın yüzde 60’i doğrudan ilgili büyükşehir belediyesinin
payı olarak ayrılırken, kalan %40’ının %70’i nüfusa, %30’u
yüzölçümüne göre büyükşehir belediyeleri arasında dağıtılır
2.Büyükşehir belediye sınırları içindeki ilçe belediyelerinin 5779
sayılı Kanun’a göre aldıkları paydan %30’u da ayrıca ilgili
büyükşehir belediyesine aktarılır.
İDARİ PARA CEZALARI VE 5326 SAYILI
KABAHATLER KANUN
●Para Cezası, devletin egemenlik gücünün
kullanılması sonucu uygulanan yaptırımlar
nedeniyle ortaya çıkmakla birlikte, gelir
sağlaması nedeniyle bir gelir kaynağı
olarak da kabul edilmektedir. Ancak,
temel amaç gelir sağlamak değildir.
●Ceza gelirleri 2464 sayılı Kanun ile
düzenlenmemiştir. Belediye Kanununda
belediyenin gelir kaynakları arasında
sayılmış, bunun dışında özel kanunlarla
düzenlenmiştir.
●İdari para cezaları konusunda genel
kanun niteliği taşıyan Kabahatler Kanunu
31.03.2005 yılında yürürlüğe girmiştir.
İDARİ PARA CEZALARI VE 5326 SAYILI
KABAHATLER KANUN
 5326 sayılı Kanun ile kabahatlere ilişkin genel ilkeler,
uygulanacak yaptırımlar, karar alma süreci, idari
yaptırıma karşı kanun yolu, idari yaptırımların kararlarının
yerine getirilmesine ilişkin esaslar belirlenmiştir
 Bu kanunda yer alan idari para cezaları hakkındaki genel
hükümler ilgili kanunda özel bir hüküm yoksa tüm idari
para cezalarında uygulanır
 Para cezalarında tebligat, kanun yoluna başvurma
(itiraz), ödeme süresi, peşin ödeme indirimi ve
taksitlendirme konularında Kabahatler Kanunu hükümleri
uygulanır
BELEDİYELERİN GELİR KAYNAKLARI VE
YASAL DAYANAKLARI
Vergiler
2464 Sayılı Kanun
Harçlar
2464 Sayılı Kanun
Harcamalara Katılma Payları
2464 Sayılı Kanun
Ücretler
2464 Sayılı Kanun
Cezalar
5393, 5216, 5326 sayılı Kanunlar
Faiz Gelirleri
5393, 5216 sayılı Kanunlar
Taşınır ve Taşınmaz Mal Gelirleri
5393, 5216 sayılı Kanunlar
Müze Giriş Ücreti Payı
2464 Sayılı Kanun
Maden Payı
2464 Sayılı Kanun
Park Yerleri İşletme Gelirleri
5216 sayılı Kanun
Otopark Bedeli
Otopark Yönetmeliği
Teşebbüs Gelirleri ve Kurum Karları
5393, 5216 sayılı Kanunlar
Diğer Gelirler
5393, 5216 sayılı Kanunlar
Genel Bütçe Vergi Gelirleri Payı
5779 Sayılı Kanun
SORUNLAR
 Kanunun güncelliğini yitirmesi
 Maktu tarifelerin uzun süre yenilenmemesi
 Maktu tarifeler konusunda belediyelerin yetkilerinin




kaldırılması
Maktu tarifelerin nasıl uygulanacağı konusunda
ortaya çıkan istikrarsızlık
Kanunun tüm belediye gelirlerini kapsamaması
Belediyelere yeterli öz gelir kaynaklarının
sağlanmamış olması
Belediyelere gelir kaynakları sağlanmasında görevgelir dengesi ve mali özerkliğin gözetilmemesi
ÖNERİLER
 Günümüz koşullarına uygun ve tüm belediye






gelirlerini kapsayan yeni bir kanun
Belediyelere ilişkin mali eşitleme yöntemlerinin
de aynı kanunda yer alması
Maktu tarifelerin her yıl yeniden değerleme
oranında arttırılması
Maktu tarifelerin belirlenmesi konusunda
belediye meclislerine yetki verilmesi
Belediyelere görevleriyle orantılı yeterli gelir
kaynaklarının sağlanması
Gelir kaynakları sağlanırken mümkün olduğu
ölçüde mali özerkliğin gözetilmesi
Belediyelerin gelirlerini etkileyen
düzenlemelerin yürürlük tarihinden en az bir yıl
önce duyurulması
TEŞEKKÜRLER…