Soğutma çevrimleri

Doç. Dr. Abdurrahman ASAN
Soğutmanın Tanımı ve Tarihçesi
 Soğutma, bir yerdeki ısının başka bir yere nakledilerek, o
yerdeki sıcaklığın ortam sıcaklığının altında bir sıcaklıkta
tutulmasıdır.
 İnsanoğlunun var oluş tarihinde soğutmayı ilk defa Çinliler
kullanmıştır. Donmuş göllerin buzlarını kırarak geniş kuyulara
atıp sıkıştırmışlar ve yazın sıkıştırılan buz kalıplarını çıkararak
kullanmışlardır.
 Romalılar ve Yunanlılar büyük küplere su doldurarak toprağa
gömmüşler gece soğuyan toprak yüzeyi küpleri soğutmuş,
gündüz, soğuyan küplerden soğuk su ihtiyaçlarını
karşılamışlardır.
Tarihçesi
 Buz ile soğutma çok zahmetli olduğundan bilim adamları mekanik bir soğutma sistemi üzerine
çalışmaya başlamışlardır. 1910 yılında J.M. Larsen Şirketi tarafından ilk küçük buzdolabı
yapılmıştır. Fakat termostat olmadığı için kullanımda büyük zorluklar yaşanmıştır. 1913 yılında
KELVİNATÖR ilk termostatlı dolabı imal edip satışa sunmuştur.
 1930'da R-12 gazı bulunarak CFC soğutucuların temeli atılmıştır. 1935'te R-22 soğutucu akışkanı
bulunarak HCFC kökenli akışkanlar geliştirildi. 1989'da R-134 A ve R-123 soğutucu akışkanları
bulunarak ozon tabakasına zarar vermeyen HFC kökenli akışkanlar geliştirilmiştir.
 1990'lı yılların başında R-22 ve R-502 yerine kullanılmak üzere ikili ve üçlü alternatif soğutucu
akışkan karışımları geliştirildi. 1913 yılından itibaren soğutma teknolojisi sürekli gelişerek
bugünkü ortamda yaşamın değişmez bir parçası olmuştur.
Soğutma Teknolojisinin Önemi
 Konfor ihtiyacı
 Soğutma
teknolojisi
başlamadan önce
insanlar konfor ve
muhafaza
ihtiyaçlarını bazı
yöntemlerle
karşılamaya
çalışmışlardır
Muhafaza İhtiyacı
 Her gün yediğimiz bitkisel ve
hayvansal gıdaları, her an
bulmak mümkün olmaya bilir.
Bu güçlükle karşılaşan insanlar
hal çareleri aramaya başlayarak
kimya, fizik ve biyoloji esasına
dayanan çeşitli usuller
geliştirmişlerdir.
Kimya Esasına Dayanan Muhafazalar;
a) Tuzla muhafaza (salamura)
b) Baharatla muhafaza (sucuk-pastırma)
c) Şekerle muhafaza (reçel)
Fizik Esasına Dayanan Muhafazalar;
a) Kurutmak (kuru yemişler, bazı meyveler vs)
b) Hararette pişirmek (konserve)
c) Maddeyi yağ ve parafinle örtmek.
Kimyaya dayanan muhafaza usulleri,
maddenin bünyesinde esaslı değişiklikler
yapmaktadır.
Temel Kavramlar
SOĞUTMA TEKNİĞİNDE YARARLANILAN TEMEL FİZİK
PRENSİPLERİ:
a- Enerji yok olmaz, biçim değiştirerek bir başka enerjiye dönüşür
b- Isı her zaman yüksek sıcaklıktan düşük sıcaklığa doğru akar
c- Bir madde buharlaşırken ortamdan ısı alır
d- Yüksek basınç altında gazlar, ortama ısı vererek yoğunlaşır
e- Gazların basıncı sıcaklığıyla doğru orantılıdır
f- Sıvıların kaynama sıcaklığı basınçlarıyla doğru orantılıdır
Temel Kavramlar
İklimlendirme Sistemleri Ortamı Nasıl Soğutur?
İnsanoğlu, binlerce yıldır, aşırı sıcağın
bunaltıcı etkisinden kurtulabilmek için
sayısız
yöntem
kullanmıştır.
Bu
yöntemlerin hiç biri doğal esintinin
verdiği ferahlıktan daha iyi olmamıştır.
Doğal serinlemenin kendisini, soğutmanın
ilk ilkesi olarak değerlendirebiliriz.
Temel Kavramlar
İklimlendirme Sistemleri Ortamı Nasıl Soğutur?
Örneğin, aşı olmadan önce, kolumuzu sterilize etmek amacıyla sürülen alkolün
veya kolonyanın verdiği serinliği hepimiz biliriz. Günlük yaşantımızda buna benzer
bir çok örnekle karşılaşırız. Sıcak ülkelerde yaşayan insanlar, deneyimleri
sonucunda, toprak testilerde saklanan suyun dış ortam sıcaklığından daha soğuk
olduğunu öğrenmişlerdir. Bir örnekteki alkolün verdiği serinliğin sırrı ile ikinci,
örnekteki suyun soğuk olmasının nedeni aynıdır. Alkol buharlaşırken kolumuzdan,
su ise testinin dış yüzeyinde buharlaşırken testinin içindeki sudan ısı çeker.
Herhangi bir maddenin ( yukarıdaki örneklerde alkol, kolonya ve su ), ısı çekme
ilkesinin ustaca değerlendirilmesi sanatı, soğutma olarak adlandırılır.
Temel Kavramlar
Termodinamik (Therme+dynamics)
Enerjinin etüdünü, şekil değişimlerini ve bu değişimlerin maddenin konumunu nasıl
etkilediğini inceleyen bilim dalıdır.
1.Kanun: Nükleer ve kimyasal bazı reaksiyonlar hariç tutulursa:
Sisteme ilave edilen net enerji=Sistemde toplanan net enerji artışı + iş
Enerji yok olmaz, sadece dönüşüme uğrar.
2.Kanun: Kendiliğinden oluşan termodinamik işlemlerin hiçbirisi geri
dönüşümlü (tersinir) gerçekleşmez.
Isı hiçbir zaman kendiliğinden sıcaklığı daha yüksek olan bir ortama geçemez
Entalpi:Sıvı ve gazların sahip olduğu enerji miktarıdır.Sıcaklık ve
basınç değerleriyle belirlenir.
Temel Kavramlar
Enerji
Enerji iş yapabilme yeteneğidir.
İş
Bir cisim bir kuvvetin etkisi altındayken yer değiştiriyorsa, alınan yol ile
kuvvetin bu yol doğrultusundaki bileşeninin çarpımı.
Güç
Birim zamanda yapılan iş veya birim zamanda gerçekleşen ısı
transferidir.
Enerji Biçimleri
Elektrik Enerjisi, Mekanik Enerji, Isı Enerjisi, Kimyasal Enerji,
Işık Enerjisi ve Ses Enerjisi.
Temel Kavramlar
Enerji Dönüşümü
Kimyasal
Enerji
Akü
Pil
TNT
Mekanik
Enerji
Motor
Buhar makinası
Kömür
Isı
Enerjisi
Isıtıcı
Bitki
Dinamo
Elektrik
Enerjisi
Termopil
Mikrofon
Hoparlör
Mum
Fotosel
Ampül
Isık
Enerjisi
Ses
Enerjisi
Temel Kavramlar
İş:
x
F
W = F. x
İş için kullanılan birim Joule’dür.
1Jul 1N kuvvet uygulayarak bir cimin sürtünmeye karşı
1m ötelenmesi için gerekli olan enerji miktarıdır.
Temel Kavramlar
W= Newton x metre = 1 joule, ise
Güç = joule/ san (watt)
W=
Güç = Kgfm / san (75 kgfm/s = 1 beygir gücü HP)
Kgf x metre = 1Kgfm ,
1000 Watt= 1 kW
ise
ve 1 HP = 0,736 Watt veya 1kW = 1,36 HP dir.
1 kW = 862 Kcal dir.
Isı :
Bir tür enerjidir, cisimlerin atomsal hareketlerini etkiler. Cismin
sıcaklık artışı ile atomların hareketi hızlanır, sıcaklık düşmesi
durumunda ise hareket azalır.
Isı birimi Joule dür. 4,187 joule = 1 Kalori
1 joule = 0,2388 kalori (yaklaşık 0,24)
Temel Kavramlar
Kalori :
Isı bir madde değil Kcal (kilokalori)
Cinsinden miktardır.1 Kcal 14,5 ºC deki
1kg saf suyun sıcaklığını 1 ºC arttırmak
için Gerekli olan ısı miktarıdır.
Kullanılan diğer bir ısı birimide BTU dur.
(ingiliz ısı birimi) Bu ise 66 ºF sıcaklıktaki
1 pound (453 gr) saf suyun sıcaklığını 1ºF
Arttırmak için gerekli olan ısı miktarıdır.
1 BTU = 0,252 Kcal
1 Kcal = 3,97 BTU
Temel Kavramlar
Özgül ısı:
ısı miktarını belirlerken dikkat edilmesi gereken bir diğer nokta
özgül ısıdır.Özgül ısı herhangi bir maddenin sıcaklığını 1ºC arttırmak
için gerekli ısı miktarıdır.
Ve özgül ısı Kcal/ Kg.ºC birimi ile gösterilir.
Özgül ısısı düşük olan maddelerin sıcaklığını arttırmak için daha az enerji
Yeterli gelir. Bunun için bu maddeler daha erken soğurlar. Örneğin bakırın
Sıcaklığı 0.09 kcal ısı ile 1ºC arttırılabilir. Suyu tahmin ediniz!
Bu nedenle bakır lehimleme işlerinde özellikle tercih edilir.
Temel Kavramlar
MADDE
ÖZGÜL ISI (kcal/kg. C)
Su
1
BUZ
0,49
DEMİR
0,11
BAKIR
0,09
Temel Kavramlar
Sıcaklık:
Bir cismin ısıl seviyesini gösteren sayısal büyüklüktür.Nekadar sıcak yada
soğuk sorusunun cevabını içerir.Isının akış yönünü gösteren bir değerdir. Sıcaklık iş yapma
yeteneği değildir.
-
Temel Kavramlar
Santigrat: 1 atm basınç altında suyun
donma ve kaynama noktalarını 100 eşit
parçaya bölen sıcaklık ölçüm sistemine
santigrat denir.
Fahrenayt:1 atm basınçtaki suyun donma
ve kaynama noktalarını 212 eşit parçaya
bölen sıcaklık ölçüm sistemine fahrenayt
denir.
ºC= 0,556 X(F-32) ,
F= ºC X 1,8 + 32
Temel Kavramlar
Mutlak Sıfır:
Mutlak sıfır moleküler hareketlerin tamamen durduğu
sıcaklıktır. Bu mümkün olan en düşük sıcaklıktır ve -273°C’a den
gelmektedir.
Kelvin (K):
Genellikle bilimsel amaçlar için kullanılır. Mutlak sıcaklık ölçeği olarak
ta bilinir. İrlanda doğumlu, İskoçyalı fizikçi ve matematikçi olan W.T.
Kelvin tarafından geliştirilmiştir. Bu ölçeklendirme genellikle fizik
bilimleri ve dinamik meteorolojide kullanılır.
K= ºC + 273
Temel Kavramlar
Sıcaklık Ölçüm Araçları :
Temel Kavramlar
Isı transferi
Isı transferi için sıcaklık farkı gereklidir.Doğal ısı transferi sıcak
ortamdan soğuk ortma doğru eçeklesir.
Eneji alan ortamın sıcaklığı artarken enerji veren ortamın
sıcaklığı azalır.
Temel Kavramlar
Isının akış yönü: Isı kazancı
T=35°C
T=27°C
Temel Kavramlar
Isının akış yönü: Isı kaybı
T=5°C
T=22°C
Temel Kavramlar
Isı transferi
Isı transferi üç şekilde geçekleşir.
İletim (Kondüksiyon)
Katı cisimlerdeki ısı transferi mekanizmasıdır.
Taşınım (Konveksiyon)
Sıvı ve gazlardaki ısı transferi mekanizmasıdır.
Işınım (Radyasyon)
Isının, ışığa benzer şekilde, dalga formunda transfer
olduğu mekanizmadır. Herhangi bir ortama gerek duyulmadan
ısı bir cisimden diğerine aktarılır.
Temel Kavramlar
Basınç:
Basınç birim alana uygulanan kuvvettir. 1 Pascal, 1Newton kuvvetin
1m² alanda yarattığı basınç miktarıdır.
1kg su
A=100cm2
=0.01m2
F=1kgf
F=10N
P=10/100 = 0.1N/cm2
P=10/0.01= 1000Pa
Temel Kavramlar
MKS birim sisteminde, bir
santimetrekare alana etki eden kg
kuvvetin yoğunluğunu verir ve kgf/cm²
olarak gösterilir.
LBS birim sisteminde ise, bir
inçkarelik alana etki eden pound (lbs)
kuvvetin yoğunluğunu verir ve Ib/in²
olarak gösterilir.(psi)
Temel Kavramlar
Basınç ölçüm birimlerinin karşılaştırılması:
BASINÇ
Kilopaskal
(kPa)
kgf/cm²
(at)
Bar
mmHg
psi
kilopaskal
(kPa)
1
0,0102
0,01
7,5
0,145
Kgf/cm²
(at)
98,06
1
0,98
735,559
14,212
Bar
100
1,0197
1
750,06
14,68
mmHg
0,1333
0,00135
0,00133
1
0,0193
psi
6,895
0,07036
0,068
51,7
1
Temel Kavramlar
Mutlak Basınç ve Relatif (Gauge) Basınç:
Mutlak basınç, basınçlı bir kabın toplam veya gerçek basınç değeridir.
Mutlak vakumdan başlar.
Relatif (etkin) basınç ise basınç göstergesinde okunan değerdir. Bu değer,basınçlı
kabın toplam basıncı ve atmosfer basıncı arasındaki farktır.Başlangıç noktası
atmosfer basıncıdır.
Patm=1bar
Patm
Psu
Ptoplam = Psu + Patm
Pgauge=26bar
Ptoplam=27bar
Temel Kavramlar
Vakum:
Bazı basınç ölçme cihazlarında, 0 kgf/cm2 veya aşağısı kırmızı renkle
işaretlenmiştir. Bu, gaz basıncın bulunduğu hacimde atmosferik basınçtan daha
düşük değere sahip olduğunu gösterir. Uygulamada bu hacimdeki basınca “VAKUM”
herhangi bir gaz basıncının olmadığı duruma da “TAM VAKUM” adı verilir.
Mükemmel vakum, tamamen boşaltmak.
Kısmi vakum, kısmen boşaltmak.
P=1atm
P < 1atm
P=0atm
Temel Kavramlar
Atmosferik basınç:
Bizler, 80 km. yükseklğinde bir hava
tabakasının yarattığı basınç altında
yaşıyoruz. Yüksek bir dağın zirvesine
çıktığımızda basıncın azalması çok
doğaldır.
Öyleyse
deniz
seviyesindeki
basınç ne
kadardır? Yanıt 1 atmosfer
basıncıdır. Bu durumda 1 atmosfer
basıncını nasıl ölçebiliriz? İki yöntem
vardır. Birinci yöntemde, Hg ile
gösterilen civanın atmosferik basıncın
etkisiyle vakumlu bir tüp içerisinde
ulaştığı sütun yüksekliği “mm” veya
“cm” cinsinden değeri ölçülür.
Temel Kavramlar
Bir atmosferik basınç 760 mm Hg ( cıva ) yüksekliğine eşittir.
Diğer yöntem ise SS ile gösterilen suyun, tüp içerisindeki sütun yüksekliğinin mm veya cm
cinsinden değeri ölçülür. Bu ölçümde bir atmosferik basınç 10,33 mSS’ na eşittir.
Bu da 1,033 kgf/cm² = 1 kg f/cm²’ ye karşılık gelir.
Cıva sütunu yöntemi çoğunlukla vakum bölgesiyle ilgili olarak kullanılır. Su sütunu yöntemi,
mmSS, ise genelde fanların statik basıncını ifade etmekte kullanır.
Vakum
Atmosfer basıncı
1.03325kgf/cm2
1.03325kgf
1cm2
Temel Kavramlar
Kaynama sıcaklığı ve basınç:
Yukarıda suyun kaynama sıcaklığının
100C olduğu belirtilmişti, bu durum dış
hava basıncının 1 atmosfer olduğu zaman
geçerlidir. Kaynama sıcaklığı ile basınç
arasında yakın bir ilişki vardır. Everest
dağının tepesinde basınç 0,32 atmosferdir
ve su 71C’ de kaynar. Buradan şu sonucu
çıkarabiliriz. Sıvıların kaynama sıcaklığı
basınç azaldıkça düşer. Basınç
yükseldikçe kaynama sıcaklığı artar.
Temel Kavramlar
Maddenin halleri:
Madde atomlardan meydana gelmiş bir kütledir.Atomların
hareketlilik durumuna göre katı – sıvı – gaz olarak bulunabilir.
Sıvı
Katı
Gaz
Sublimasyon
Temel Kavramlar
Suyun faz değişimi:
Su + Buhar
100ºCSu
50ºC0ºC-50ºC-
Buz + Su
Buz
Buhar
Temel Kavramlar
Temel Kavramlar
Duyulur ısı:Bir maddenin sıcaklığının değiştirmek için gereken ısı miktarıdır.
Buharlaşma Isısı:Sıvı halden gaz hale geçmek için için gereken ısı miktarıdır.
(Yoğunlaşma Isısı):(gaz halden sıvı hale) geçmek için gereken ısı miktarıdır.
Gizli Isı: Bir madenin fiziksel halini değiştirmek sıvı halden gaz haline geçmek
için gereken ısıdır.
Ergime Isısı: Katı halden sıvı hale Geçmek için gereken ısı miktarıdır
Katılaşma Isısı:Sıvı halden katı hale geçmek için gerekli ısıdır
Süblimleşme (Uçunum) Isısı: Katı halden doğrudan doğruya gaz hale geçmek
için gereken ısı miktarıdır.
Temel Kavramlar
Ergimekte olan buzun konumuna bakıldığında, ne kadar ısı verilirse verilsin sıcaklığın artmadığı
görülmektedir. 1 kg buzu eritmek için 79,6 kcal ısı gereklidir. Bu ısı ergime gizli ısısı olarak
adlandırılır ve termometre ile ölçülemez. 79,6 kcal ısı verildiğinde buz tamamen 0C’ de su haline
gelir.
Eğer bu su ısıtılmaya devam edilirse 100C’ de kaynamaya başladığı görülür. Buraya kadar olan
ısı değişikliği termometre ile ölçülebilir veya dokunarak algılanabilir. Sıcaklıkta değişiklik yapabilen
bu tür ısıya “duyulur ısı” denir.
Eğer ısıtma işlemine devam edilirse, su buharlaşmaya başlar ve miktarında azalma olur. Sonunda
su tamamıyla buhar haline dönüşür. Sıvı haldeki bi maddenin buhar haline geçmesi için gerekli olan
ısıya buharlaşma gizli ısısı denir. 1 kg suyu buharlaştırmak için gereken ısı miktarı 539 kcal’ dir.
Maddelerin fiziksel halleri katı-sıvı-gaz olarak değişirken ısı aldıkları veya verdikleri
görülmektedir.
Soğutma sistemleri, sistem içindeki soğutucu akışkanı sürekli bir çevrimle sıvı halden gaz
hale, gaz halden sıvı hale dönüştürürler.
Soğutma sistemlerinde kullanılan ve hal değişikliğine uğrayan maddelere genel olarak
“soğutucu akışkan ( soğutkan ) “ denir.
Temel Kavramlar
Duyulur ısıtma:
Enerji alan maddenin sıcaklığında bir artış gözlenir. Maddenin halinde
bir değişiklik olmaz.
Temel Kavramlar
Gizli ısıtma:
Enerji alan maddenin sıcaklığında bir değişiklik gözlenmez.Maddenin
halinde değişiklik olur.
Temel Kavramlar
Duyulur soğutma:
Enerji veren maddenin sıcaklığında bir düşüş gözlenir. Maddenin
halinde bir değişiklik olmaz.
Temel Kavramlar
Gizli soğutma:
Enerji veren maddenin sıcaklığında bir değişiklik gözlenmez.Maddenin
halinde değişiklik olur.
Temel Kavramlar
Aşırı ısıtma :
Aşırı soğuk su
T < 100ºC
(sıvı)
İki fazlı akışkan
T = 100ºC
(sıvı+gaz)
Aşırı kızgın buhar
T > 100ºC
(gaz)
Isıtma
G
P = 1 atm
Buharlaşma
Noktası
G
Yoğuşma
Noktası
08/2005
Temel Kavramlar
Aşırı soğutma:
Aşırı soğuk su
T < 100ºC
(sıvı)
İki fazlı akışkan
T = 100ºC
(sıvı+gaz)
Aşırı kızgın buhar
T > 100ºC
(gaz)
Soğutma
G
P = 1 atm
Buharlaşma
Noktası
G
Yoğuşma
Noktası
08/2005
Tb
Sıcaklık
Temel Kavramlar
TSH
TSC
TSC : Aşırı soğutma
TSH : Aşırı ısıtma
Enerji
G
Buharlaşma
Noktası
G
Yoğuşma
Noktası
08/2005
Temel Kavramlar
Örnek:
Akışkan : Su
P = 1atm
Tb = 100ºC
P = 1atm T=110ºC
P = 1atm T=80ºC
Aşırı Isıtma = 110-100 = 10ºC
Aşırı Soğutma = 100-80 = 20ºC
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi :
Sıvı+buhar
Kritik nokta
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
Çevrim Niçin Gereklidir?
Hepimiz serinlemek için yüzümüze kolonya
sürüldüğünde bir serinlik hissederiz. Bunu şu
şekilde açıklayabiliriz. Alkol buharlaşması için
gerekli olan ısıyı vücudun ısını emerek sağlar.
Herhangi bir mekan, benzeri şekilde soğutulabilir.
Ama bu işlem için sonsuz miktarda alkol
gereklidir.
Böylesi bir soğutma işlemi kaçınılmaz olarak atmosferi
kirleteceği gibi ekonomik değildir.
Temel Kavramlar
Bu sorunu çözmek için, içinde soğutucu
bir akışkanın dolaştığı kapalı soğutma sistemi
geliştirilmiştir.
Bu sürekli çevrim, soğutma çevrimi olarak
adlandırılır. Soğutma çevriminde kullanılacak
soğutkan kimyasal olarak kararlı bir akışkan
olmalıdır. Alkolün kararlılığı olmadığı için
seçilmez.
R-134a, R-22, R-404a sembolleri ile gösterilen maddeler soğutkandır. Bu
maddelerin özellikleri ilerideki bölümlerde incelenecektir.
Temel Kavramlar
Buharlaşmış akışkanın yeniden sıvı hale getirilmesi:
Bu sorunun yanıtı maddenin özelliklerinden
yararlanmaktır. Madde
sıvı halden gaz haline
geçmişse, basıncı yükselterek buharlaşma
ısısından daha yüksek bir sıcaklıkta dahi sıvı hale
dönüştürebiliriz. Şekilde gösterilen sistemde,
pistonun yukarı hareketiyle birlikte silindire
alınan gaz halindeki soğutucu akışkan,
sıkıştırılarak yüksek sıcaklıkta, yüksek basınçta
gaz haline gelir ve basma vanalarının açılmasıyla
dışarı atılır.
Bu gaz halindeki soğutucu akışkan bir serpantin kullanılarak soğutulacak olursa, ısı gider
ve yoğunlaşarak sıvı hale geçer. Yaygın olarak kullanılan iklimlendirme sistemlerinde
yukarıdaki işlem sürekli tekrarlanır.
Temel Kavramlar
Bir iklimlendirme sistemi çalıştığında, odaya soğuk hava yayılırken dışarıya
sıcak hava atılır. Bu durum, iklimlendirme sisteminin iç mekandan ısı çektiğini
ve çektiği ısıyı taşıyarak dışarı attığını gösterir. Diğer bir deyişle, düşük
sıcaklıktaki iç mekanın ısısı çekilerek, yüksek sıcaklıktaki dış mekana aktarılır.
Bu işlem, düşük seviyedeki suyun yüksek bir seviyeye çıkarılması için
yapılan pompalama işlemine benzediğinden, soğutma sistemleri ısı pompası
olarak da adlandırılır.
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
P
İçOrtam (27°C)
Dış Ortam (35°C)
Enerji
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
İçOrtam (27°C)
Dış Ortam (35°C)
P
Fan
16°C
27°C
Enerji
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
İçOrtam (27°C)
Fan
16°C
27°C
Dış Ortam (35°C)
P
Fan
35°C
Enerji
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
P
İçOrtam (27°C)
Fan
16°C
27°C
Kompresör
Dış Ortam (35°C)
Fan
35°C
49ºC
Enerji
Temel Kavramlar
Soğutma çevrimi:
İçOrtam (27°C)
Fan
16°C
27°C
Kompresör
Genleşme
Elemanı
P
Dış Ortam (35°C)
Fan
35°C
Enerji
Temel Kavramlar
Temel Kavramlar
Aşırı Soğuk
(45ºC)
Yüksek
Basınç

Yoğuşma Sıcaklığı (50ºC)
Aşırı Kızgın
(95ºC)
Kondenser
Gaz
(sıvı / sıvı + gaz / gaz)
Genleşme
Vanası
Alçak
Basınç

İki Fazlı
(5ºC)

Yüksek
Basınç
Kompresör
Buharlaşma Sıcaklığı (5ºC)
Evaporatör
(sıvı + gaz / gaz)

Aşırı Kızgın
(10ºC)
Alçak
Basınç
Soğuk hava
Buharlaştırıcı
Termostat
Genleşme valfi
Sıcak hava
Fan
Gözleme camı
Salt bakım
Amaçlı doldurma
armatürü
Basınç şalteri
Kompresör
Yüksek basınç gazı
Yüksek basınç sıvısı
Alçak basınç sıvısı
Alçak basınç gazı
Kurutucu
Sıcak hava
Toplayıcı
Sıvılaştırıcı
SıvılaştırıcıSoğutma havası
Temel Kavramlar
Temel Kavramlar
Temel Kavramlar
Soğutma kapasitesinin birimi:
Soğutma veya iklimlendirme (klima) sisteminin ısı emme kapasitesinin
ölçülendirilmesinde soğutucu akışkanın kcal/h, BTU veya ton (Rt) değeri
kullanılır.
MKS birim sisteminde 1 ton soğutma kapasitesi, 0C’ deki 1000 kg suyun, yine
aynı sıcaklıkta 24 saat içerisinde tamamen buz haline gelebilmesi için gerekli
olan soğutma miktarıdır. Buzun ergime ısısı 79,6 kcal/kg olduğu için. 24 saat
içerisinde 79,680 kcal’ lik veya bir saatte 3,320 kcal/h’ lik
ısımiktarının uzaklaştırılması gereklidir. Bu Rt ile gösterilir.