Yapı Kredi Bankası Ar-Ge Çalışmaları Araştırma, Vizyon ve Uygulama Eğitmen: Onur AĞIN 2016 Biz Kimiz? • Kuruluş 9Eylül 2013 • 14 Kişilik bir Takım • 11 Ar-Ge Mühendisi • 2 Ar-Ge Koordinatörü • 1 Müdür Yenilik Prototip Patent Fon Bul Araştır Analiz 2 Tasarım Geliştirme Test Nasıl Çalışıyoruz: Araştırma- Geliştirme Yaşam Döngüsü Fikir Yeniliği Literatür İncelemesi Prototip Planlama ve Tasarım Gerçekleme / Uygulama Test 3 • Fikir Yeniliği Ar-Ge Yaşam Döngüsü Toplantılar Bankanın iç ve dış kaynaklarına göre fikirleri değerlendirip öncelikleri belirleme İş hayatı açısından farkındalık ve taahhüt • Literatür İncelemesi • Prototip Temel gereksinimlerin uygulanması En önemli özelliklerin dahil edilmesi • Planlama& Tasarım Proje planlama, TÜBİTAK ya da diğer kurumlar için başvuruların hazırlanması, Mimarı tasarım, çerçeve ve kütüphaneleri açıkça belirtmek • Uygulama Paketlenebilir yazılım ve/veya sistem ürünleri • Test Performansı gözlemleme, sonuçları raporlama, başarı oranını iyileştirme 4 Ar-Ge Departmanı Araştırma Konuları MAKİNA ÖĞRENMESİ Veri Madenciliği Doğal Dil İşleme Bilgi Çıkarımı Büyük Veri İnsan Bilgisayar Etkileşimi Diyalog Sistemleri Arttırılmış Gerçeklik Görüntü ve Ses İşleme Operasyon Araştırma ve İşgücü Yönetimi Simülasyon Optimizasyon Tahminleme 5 Bankacılık Alanındaki Uygulamaları Dünyada Makine Öğrenmesine Ait En Tepe 5 Problem Bankacılık Ve Finans Kurumlarıyla İlgilidir • Dolandırıcılık Tespiti & Güvenlik • Müşteri Profili Çıkarma • Risk Modelleme ve Yönetim (Kredi Puanlama) • Kişiye Özel Reklamcılık Kampanyaları ve Ürün Teklifi • Hisse senedi alıp satma 6 Makine Öğrenmesi Nedir? • Kendiliğinden Öğrenen Algoritmalar Belli bir görevi yapabilme (ör: Spam e-mail filtreleme) Doğru tahmin yapma ( ör: Bu bir spam e-mail mi?) Akıllı davranma (ör: E-maili otomatik silme ya da spam dizinine taşıma) • Veriye ihtiyaç duyma (veri güdümlü yöntemler) Örnekler (ör: Bir e-mail kümesi) Gözlemler (ör: Bilgi bulma çabası, hangi e-mail spamdır hangi e-mailin spam olup olmadığı bu veri setinden yola çıkarak anlaşılamaz, öğrenilemez) 7 Makine Öğrenmesi Nedir? • Makinelerin değerlendirme yöntemini, süreci, modeli, örüntüyü kendisinin bulmasını isteriz. Bu sayede gelecekteki olacakları daha yüksek doğrulukla kotarabilirler! Amaç, yeni ve daha önce görülmemiş veri ile karşılaşıldığında ne karar verileceğini bilebilmektir. • Makineler veri formu şeklinde deneyim edinebilir • Veriye dayalı algoritmalarla makineler eğitilir (eğitici veri) İlişkisel bilginin veriden otomatik olarak çekilmesi Ve bunu yeni verinin analizinde kullanabilme yeteneği 8 Makine Öğrenmesi’nin 5 Özelliği • • • • • Eğitici Veri Başat Özellikler Kendi Kendine Öğrenen Algoritmalar Örüntü / Model Değerlendirme Mekanizması (Algoritmanın sınıflandırma safhasıdır) Akıllı Esas Veriyi Modelleme Tahmin Uygulamalar Yapma Oluşturma 9 Makine Öğrenmesi’ndeki Bazı Uğraştırıcı Konular • Çok büyük/küçük miktarda veri kullanma • Örnek veri kümesindeki eksik/yanlış değerler • Yüksek sayıda niteleyici özellik olması • Lineer olmayan bağımlılıklar • Verideki yüksek değişkenlik • Etiketlenmiş veri ihtiyacı 10 Kendi Öğrenen Algoritma Tipleri • Denetimli / Denetimsiz Kesin referans (ground truth*) bilgisinden öğrenme veya öz nitelikler arasındaki doğal ilişkileri belirleyerek öğrenme • Sınıflandırma veya İlişki Arama Sabit kategorilere dayalı tahminleme veya gerçek sayıları öngörme o Sınıflandırma: Tavsiyeci sistemler o İlişki arama (regression): Borsa tahminleri (*): https://en.wikipedia.org/wiki/Ground_truth 11 Ar-Ge Vizyonu Doğal Dil İşleme Şeylerin İnterneti Makine Öğrenmesi Büyük Veri Varlık Çıkarımı Tahmin Simülasyon Optimizasyon Ses Tanıma Yapay Zeka 12 İşlemler için Ar-Ge Vizyonu 2014 2016 2018 •İnsanların yaptığı işler •İnsan kullanımına destek olan sistemler •İnsanların yaptığı işlerde Yapay Zeka yardımcı oluyor •Yönetim işlerinde Yapay Zeka yardımcı oluyor •Yapay Zekanın yaptığı işlere insan yardımcı oluyor •Yapay Zeka işgücü yönetimi yaparken insan yardımcı oluyor Developme nt Phase 13 TEŞEKKÜRLER! 14