Teşhis Merkezlerinin İşleyişinde Mevcut Durum

www.kanser.gov.tr
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Dr.Ahmet Serdar KARACA
karacaahmetserdar@gmail.com
+905055414474
THSK’NIN TEMEL GÖREV ALANI VE MİSYONU
“Birey ve Toplum Sağlığını Korumak ve Geliştirmek, Bireylerin
Yaşam Kalitesini Yükseltmek Amacıyla Bakanlık Politika ve
Hedeflerine Uygun Olarak Temel Sağlık Hizmetlerini Sunmak”
Kanserle mücadele için sağlık tesisleri ilgili daire başkanlıklarıyla
koordineli olarak planlamak, kurmak ve kalite kriterlerini oluşturmak,
Koruyucu Kanser Hizmetleri Konusunda, Halkın Eğitimi için Gerekli Çalışmaları
Diğer Kurum ve Kuruluşlarla İşbirliği İçinde Yürütmek, Koordine Etmek ve
Denetlemek” tir.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE
MEVCUT DURUM
Dr.Ahmet Serdar KARACA
Kanser Daire Başkanlığı
karacaahmetserdar@gmail.com
03125656021
05055414474
THSK’NIN TEMEL GÖREV ALANI VE
MİSYONU
Daire Başkanlığımızın görevlerinden biri olarak
Bu hedeflere katkı sağlamak üzere
“Kanser Taramalarına Katılımın Arttırılması, Tarama
Sonrası Teşhis Merkezlerinin Kurulması ve İşletilmesi
Projesi” hazırlanmıştır.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Dünya Sağlık Örgütünün taranmasını önerdiği üç kanser olan
meme, serviks ve kolorektal kanserlerin taranması ulusal tarama standartlarımızla
dairemiz tarafından standardize edilmiştir.
Erken evrede teşhis, her üç tür kanserin de mortalitesinde büyük sıklıkta düşüş ve
hatta eradikasyonunu dahi sağlayabilmektedir.
Ancak tarama çalışmalarının bu istenilen sonuçları verebilmesi tarama programı
kadar tarama sonrası teşhis süreci ile de ilişkilidir.
“Kanser Taramalarına Katılımın Arttırılması, Tarama Sonrası Teşhis Merkezlerinin
Kurulması ve İşletilmesi Projesi” kapsamına alınarak bu proje hazırlanmıştır.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Amaç ve Hedefler
Kanser Tarama Oranlarının Arttırılması,
Tarama Sonrası Teşhis Merkezlerinin Kurulması ve İşler
Hale Getirilmesidir.
Tarama Hizmetlerinin Kalitesinin Arttırılması Sağlanarak 3
Kanser Türüne (Meme, Serviks, Kolorektal) Ait Ölümlerin
Azaltılmasına Katkı Sağlanacaktır.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
PROJENİN HEDEFLERİ
Tarama programlarına katılım oranlarının %70 ve üzerine
çıkmasını sağlamak
Tarama ve tarama sonrası teşhis merkezlerinde çalıştırılacak
insan kaynağının eğitilmesi
Tarama ve tarama sonrasında kullanılan teşhis ve tedavi
yöntemlerinin Avrupa kalite kriterleri düzeyine ulaştırılması
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Sonuç Göstergeleri
Tarama sonrası teşhislerde minimal invaziv yöntemlerin kullanım sıklığının %15
arttırılması
Taranabilen 3 kanser türü için teşhis anındaki ileri evre olgu sıklığının
%50’nin altına inmesi.
Tarama programına katılımın mevcut düzeyi olan %20’nin üzerine çıkması
3 kanser türü için mortalite hızlarının %10 düşürülmesi
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Personel ve Teknik Yapıda Zorunlu
Olarak Bulunması Gerekenler
Meme Kanseri
Radyoloji Uzmanı
Patoloji Uzmanı
Genel Cerrahi Uzmanı
Spot magnifikasyon ve kompresyon gibi ek
çekimlerin alınabildiği mamografi cihazı
Tru- cut kalın iğne biyopsisi
İnce iğne biyopsisi
US eşliğinde tel ile işaretleme
Yüksek rezolüsyonlu US cihazı
Opsiyonel Olarak Bulunması
Gerekenler
Tomosentez özelliği bulunan dijital
mamografi cihazı
Meme MR software bulunan MR
cihazı
Stearotaksik meme biyopsisi
Mamografi eşliğinde tel ile
işaretleme
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Serviks Kanseri
Kadın Hastalıkları ve Doğum uzmanı
Patoloji Uzmanı
Resim de basabilen kolposkopi cihazı
Kolorektal Kanser
Genel Cerrahi ve/veya Gastroenteroloji Uzmanı
Patoloji Uzmanı
Anestezi verilebilen ortamda, Polipektomi işlemi yapılabilir koşulların
sağlandığı ve resim basabilenKolonoskopi cihazı
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
KALİTE KRİTERLERİ
Meme Kanseri
Tarama mamografisi sonrasında kesin teşhis için geçen süre: < 10 iş günü (Patoloji için özel boyamaların
gerekmediği durumlarda)
Operasyon kararının verilmesi: < 15 iş günü
Mamografi raporu üzerine ek tetkik isteme: < %5
Şüpheli meme kitlelerinden biyopsi alma oranı: >%70
Memeden alınan kapalı biyopsi oranı: > %90
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
KALİTE KRİTERLERİ
Kolon Kanseri
GGK tetkiki (+) pozitif çıkan kişilerin kolonoskopi randevusunun 30 gün içerisinde
sağlanması.
Kolonoskopide anestezi kullanma ………….
Kolonoskopi sonrası biyopsi………….
Kolonoskopide kanser tespit…………
Antibiyotik profilaksisi…………
Kolonoskopi ortalama süresi (0-30 dakika / 30-60 dakika / 60 dakika üzeri)
Biyoside yetersiz numune ……………
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
KALİTE KRİTERLERİ
Serviks Kanseri
HPV (+) liği sonrasında kolposkopi yapılması için geçen süre: 10 iş
günü
Operasyon kararının verilme süreleri
Servikal lezyon ile sevk edilen hasta hastalarının kolposkopi
sonuçları
Kolposkopi yapılan hastada biyopsi………..
Biyopside yetersiz numune ……….
Biyopsi yapılan olgularda kanser teşhis …………
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİŞ MERKEZİ TEŞKİLATI ÇALIŞMASI VE
SİSTEMİN İŞLEYİŞİ
*81 İldeki 88 Genel Sekreterlikte 1 asil 1 yedekten oluşan birim kurulur.
*Genel Sekreterliklerde ki birimler ilgili yazı Ek-1’indeki “Personel ve Teknik Yapıda Zorunlu
Olarak Bulunması Gereken Kriterler doğrultusunda kendilerine bağlı hastanelerden uygun
olan merkez yada merkezleri belirlenir.
*Bu merkezlerdeki cihaz ya da personel çalışma saatleri ve izinleri doğrultusunda İl Halk
Sağlığı Müdürlüğü, Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi İle temasa
geçerek hangi tarihlerde, hangi sayıda hastanın, hangi merkeze yönlendirileceği ve bu
merkezde öncelikli olarak kime başvuracağı (Sekreterya) bilgisini verilir.
(Örneğin: İlk 50 hasta X sağlık kuruluşuna ikinci 50 hasta Y sağlık kuruluşuna
ya da
……….İle ……. Tarihleri arası X sağlık kuruluşuna ………/……… arası Y sağlık kuruluşuna…….gibi )
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Genel Sekreterlikten bildirilmiş olan merkezlerin,
İl Halk Sağlığı Müdürlüğü,
Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesitarafından o ildeki
tarama çalışmalarını gerçekleştiren
KETEM/
TSM/
AÇSAP ve
Aile hekimlerine
düzenli olarak iletilmesi gerekmektedir.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Genel Sekreterlik ilgili yetkilileri ile
İl Halk Sağlığı Müdürlüğü,
Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi 3 ayda bir
toplantı gerçekleştirerek;durum değerlendirmesi raporu ve “Minimal Kalite
Kriterleri Tablosu” nun bir nüshası
İl Halk Sağlığı Müdürlüğü,
Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Programlar ve Kanser Şubesi aracılığıyla
Türkiye Halk Sağlığı Kurumu Kanser Daire Başkanlığına gönderilmesi
gerekmektedir.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
HSM ALGORİTMA
Genel Sekreterliklerde Teşhis Merkezi Sorumluları İle İrtibata Geçilmesi,
Genel Sekreterliklerden İl İçin Belirlenmiş Merkezlerin Listesinin Alınması,
O Merkez İçin Görevli Sekreterya Hizmeti Verecek Personelin İsim -İletişim Ve
Blok/Kat Gibi Konum Bilgilerinin Alınması,
Alınan Bilgilerin O İldeki 1. Basamakta Tarama Yapan Tüm Birimlere Dağıtılması,
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TARAMA SONRASI (+) ŞÜPHELİ OLGULARIN GENEL
SEKRETERLİKLERCE BELİRLENEN TEŞHİS MERKEZİNDE
GÖREVLİ SEKRETERE YÖNLENDİRİLMESİ
(HASTA TERCİHİ HALİNDE İSTEDİĞİ BİRİME-HEKİME DE
BAŞVURABİLİR)
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
YÖNLENDİRME YAPILIRKEN İLGİLİ MERKEZE BAŞVURAN HASTALARIN
1. BASAMAK HASTASI OLDUĞUNUN ANLAŞILMASI VE
HASTAYA DA KOLAYLIK SAĞLAMASI AÇISINDAN YÖNLENDİRMEYİ YAPAN
HEKİMİN
HASTAYA AŞAĞIDAKİNE BENZER BİR FORM VERMESİ ÖNERİLMEKTEDİR
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
1.BASAMAKTAN TARAMA SONRASI TEŞHİS MERKEZİNE GÖNDERİLEN HASTA
BİLGİ EVRAĞI
TARAMA SONRASI İLİMİZDE TEŞHİS MERKEZİ OLARAK BELİRLENEN
……………………………………………………………………………………………………………..HASTANESİ
………………………………………BLOK………………………..………………………..KATTA BULUNAN
SEKRETER/GÖREVLİ ……………………………………………’YA ULAŞABİLİRSİNİZ.
SEKRETER İLETİŞİM: 312******************
YÖNLENDİRME YAPAN BİRİM/HEKİM
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
3 AYLIK DÖNEMLER SONUNDA
( NİSAN-TEMMUZ-EKİM-OCAK )
GENEL SEKRETERLİKLE İLETİŞİME GEÇİP TOPLANTI
GENEL SEKRETERLİKLERCE DÜZENLENEN
MİNİMAL KALİTE KRİTERLERİ TABLOSU –
YAPILAN TOPLANTININ TUTANAĞI –
NOTLARI VE KATILIMCI İMZALARINI
BAŞKANLIĞIMIZA GÖNDERMENİZ GEREKMEKTEDİR.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİS MERKEZİ ORGANİZASYONU İŞLEYİŞ ŞEMASI
KETEM
TSM
AÇSAP
AİLE HEKİMLİĞİ
BİRİNCİ BASAMAKTAN KANSER TARAMASI SONUCU SEVK EDİLEN (+) ŞÜPHELİ
HASTALAR
STANDARTLARA GÖRE BELİRLENMİŞ TEŞHİS MERKEZLERİ
TEŞHİS MERKEZİNDE, HASTA RANDEVU VE TAKİP İŞLEMLERİ İÇİN
GÖREVLENDİRİLEN TIBBİ SEKRETER
(HER MERKEZ İÇİN AYRI)
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
İleri Teşhis ve Tedavi Merkezi
Avrupa Birliği kalite kriterleri çerçevesinde hizmet verecek olan
İl düzeyinde kurulacak Teşhis Merkezleri’nde tanı ya da tedavi
sırasında çözülemeyen olguların “İleri Tarama Sonrası Teşhis ve
Tedavi Merkezlerine” yönlendirilmesi planlanmaktadır.
Ancak bu hastaneler aynı zamanda birinci basamaktan direk
başvuran tarama sonrası pozitif çıkan olgulara da hizmet
verebilecektir.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
MEME KANSERİ (1. BASAMAKTAN TARAMA SONRASI (+) OLGULARDAN
BAŞVURAN HASTALAR)
ALINAN TOPLAM BİYOPSİ SAYISI *
10. İŞ GÜNÜ VE ÖNCESİNDE KESİN TEŞHİS ALAN HASTA SAYISI
SAYI
SAYI
BİRİNCİ BASAMAKTAN TARAMA
SONRASI TEŞHİS MERKEZİNE
BAŞVURAN TOPLAM HASTA
SAYISI
10. İŞ GÜNÜNDEN SONRA KESİN TEŞHİS ALAN HASTA SAYISI
TRU_CUT-STEROTAKSİK -İNCE İĞNE (KAPALI BİYOPSİ) BİYOPSİSİ YAPILAN
HASTA SAYISI
KESİN KANSER TEŞHİSİ SONRASI 15 İŞ GÜNÜ VEYA ÖNCESİNDE TEDAVİ
PLANLANAN HASTA SAYISI
ALINAN TOPLAM BİYOPSİ
SAYISI*
KESİN KANSER TEŞHİSİ
KONULAN HASTA SAYISI
KESİN KANSER TEŞHİSİ SONRASI 15. İŞ GÜNÜNDEN SONRA TEDAVİ
PLANLANAN HASTA SAYISI
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
SERVİKS KANSERİ (1. BASAMAKTAN TARAMA SONRASI (+) OLGULARDAN
BAŞVURAN HASTALAR)
KOLPOSKOPİ YAPILAN HASTA SAYISI*
10. İŞ GÜNÜ VE ÖNCESİNDE KESİN TEŞHİS ALAN HASTA SAYISI
SAYI
SAYI
BİRİNCİ BASAMAKTAN TARAMA
TESTİ SONRASI (POZİTİF HPV)
TEŞHİS MERKEZİNE BAŞVURAN
TOPLAM HASTA SAYISI
10. İŞ GÜNÜNDEN SONRA KESİN TEŞHİS ALAN HASTA SAYISI
KOLPOSKOPİDE BİYOPSİ ALINAN HASTA SAYISI **
KOLPOSKOPİ YAPILAN HASTA
SAYISI*
BİYOPSİ SONUCU NORMAL/İNFLAMASYON/ENFEKSİYON GELEN HASTA
SAYISI
PREİNVAZİV(CIN-1 CIN-3 vb) LEZYON TESPİT EDİLEN HASTA SAYISI
KOLPOSKOPİDE BİYOPSİ
ALINAN HASTA SAYISI**
BİYOPSİ SONUCU YETERSİZ NUMUNE GELEN HASTA SAYISI
SERVİKS KANSERİ TEŞHİS EDİLEN HASTA SAYISI
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
KOLOREKTAL KANSERİ (1. BASAMAKTAN TARAMA SONRASI (+)
OLGULARDAN BAŞVURAN HASTALAR)
YAPILAN KOLONOSKOPİ SAYISI*
30. İŞ GÜNÜ VE ÖNCESİNDE KOLONOSKOPİ RANDEVUSU VERİLEN
HASTA SAYISI
30. İŞ GÜNÜNDEN SONRA KOLONOSKOPİ RANDEVUSU VERİLEN HASTA
SAYISI
SAYI
SAYI
BİRİNCİ BASAMAKTAN
TARAMA TESTİ SONRASI
(POZİTİF GGK) TEŞHİS
MERKEZİNE BAŞVURAN
TOPLAM HASTA SAYISI
KOLONOSKOPİ İŞLEMİNDE ANESTEZİ UYGULANAN HASTA SAYISI
KOLONOSKOPİ İŞLEMİ SIRASINDA ANTİBİYOTİK PROFİLAKSİSİ VERİLEN
HASTA SAYISI
KOLONOSKOPİDE ÇEKUM FOTOĞRAFI ALINAN HASTA SAYISI
KOLONOSKOPİDE BİYOPSİ ALINAN HASTA SAYISI**
KOLONOSKOPİDE KANSER TESPİT EDİLEN HASTA SAYISI
KOLONOSKOPİ İŞLEMİNİN ORTALAMA SÜRESİ 30 DAKİKADAN AZ
SÜREN İŞLEM SAYISI
KOLONOSKOPİ İŞLEMİNİN ORTALAMA SÜRESİ 30 - 60 DAKİKA SÜREN
İŞLEM SAYISI
KOLONOSKOPİ İŞLEMİNİN ORTALAMA SÜRESİ 60 DAKİKADAN UZUN
SÜREN İŞLEM SAYISI
BİYOPSİ SONUCUNDA KANSER TESPİT EDİLEN HASTA SAYISI
BİYOPSİ SONUCU YETERSİZ NUMUNE GELEN HASTA SAYISI
YAPILAN KOLONOSKOPİ
SAYISI*
KOLONOSKOPİDE BİYOPSİ
ALINAN HASTA SAYISI**
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
TEŞHİS MERKEZİ PERSONEL DURUM FORMU
EK-2
TEŞHİS MERKEZİ TEŞKİLATI PERSONEL DURUM FORMU
AD-SOYAD
GSM TELEFON
SABİT TELEFON
E-MAİL
GENEL SEKRETERLİK KOORDİNASYON SORUMLUSU ( ASİL )
GENEL SEKRETERLİK KOORDİNASYON SORUMLUSU ( YEDEK )
TEŞHİS MERKEZİ OLARAK BELİRLENEN MERKEZ YA DA MERKEZLER
TEŞHİS MERKEZİNDE ÇALIŞAN HASTA YÖNLENDİRME PERSONELİ
AD-SOYAD
GSM TELEFON
SABİT TELEFON
E-MAİL
TEŞHİS MERKEZİNDE 1. BASAMAKTAN GELEN HASTALARA HİZMET VEREN DOKTOR LİSTESİ
MEME KANSERİ TARAMASI
AD-SOYAD
GSM TELEFON
SABİT TELEFON
E-MAİL
SORUMLU RADYOLOJİ UZMANI
SORUMLU GENEL CERRAHİ UZMANI
EKİPDE ÇALIŞAN DİĞER UZMAN HEKİMLER
AD-SOYAD
SERVİKS KANSERİ TARAMASI
GSM TELEFON
SABİT TELEFON
E-MAİL
AD-SOYAD
KOLON KANSERİ TARAMASI
GSM TELEFON
SABİT TELEFON
E-MAİL
SORUMLU KADIN DOĞUM UZMANI
SORUMLU PATOLOJİ UZMANI
EKİPDE ÇALIŞAN DİĞER UZMAN HEKİMLER
SORUMLU GENEL CERRAHİ UZMANI
SORUMLU GASTROENTEROLOJİ UZMANI
SORUMLU GASTROCERRAHİ UZMANI
EKİPDE ÇALIŞAN DİĞER UZMAN HEKİMLER
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
ÖZET
TARAMA PROGRAMINDA Kİ BİREY
KETEM-TSM-AİLE HEKİMLİĞİ
KANSER ŞÜPHESİ (+) OLAN HASTALAR
KOORDİNATÖRLERCE BELİRLENMİŞ İL TEŞHİS VE TEDAVİ MERKEZLERİNE YÖNLENDİRME
TEŞHİS MERKEZİNDE, HASTA RANDEVU VE TAKİP İŞLEMLERİ İÇİN GÖREVLENDİRİLEN TIBBİ SEKRETER
İLGİLİ KLİNİK TARAMA MERKEZİNE YÖNLENDİRİLEREK TEŞHİS VE TEDAVİSİNİN PLANLANLANMASI
GENEL SEKRETERLİK KOORDİNASYON SORUMLULARI İLE KANSER ŞUBE MÜDÜRLÜĞÜ TOPLANTISI
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
NEDEN YAPIYORUZ?
Tarama testi pozitif çıkan kişinin yaşadığı anksiyete ve korkuyu minimuma
indirebilmek.
Mümkün olan en çok kişinin hayatına olumlu olarak dokunabilmek.
Tarama başarısının sadece katılım sayısından ibaret olmadığı gerçeğini ortaya
koymak.
Teşhisin her aşamasında kalite standartlarını maksimum seviyede korumak.
Veriler sonucu gözlemlenen sorunlar ile ilgili politikalar ve çözüm yolları
üretmek.
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
www.kanser.gov.tr
TEŞHİS MERKEZLERİNİN İŞLEYİŞİNDE MEVCUT
DURUM
Dr.Ahmet Serdar KARACA
karacaahmetserdar@gmail.com
+905055414474