DEPREM NEDĐR?? DEPREM ANINDA NE YAPILMASI GEREKĐR?? Emre TĐMUR Jeofizik Yüksek Mühendisi TMMOB Jeofizik Mühendisleri Odası Đzmir Şubesi Dokuz Eylül Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kaynaklar Yerleşkesi Jeofizik Mühendisliği Bölümü Buca/ĐZMĐR emre.timur emre. timur@ @deu deu.edu.tr .edu.tr GĐRĐŞ Dünyanın oluşumundan beri, sismik yönden aktif bulunan bölgelerde depremlerin ardışıklı olarak oluştuğu ve sonucundan da milyonlarca insanın ve barınakların yok olduğu bilinmektedir. Bilindiği gibi yurdumuz dünyanın en etkin deprem kuşaklarından birinin üzerinde bulunmaktadır. Geçmişte yurdumuzda birçok yıkıcı depremler olduğu gibi, gelecekte de sık sık oluşacak depremlerle büyük can ve mal kaybına uğrayacağımız bir gerçektir. Deprem Bölgeleri Haritası'na göre, yurdumuzun %92'sinin deprem bölgeleri içerisinde olduğu, nüfusumuzun %95'inin deprem tehlikesi altında yaşadığı ve ayrıca büyük sanayi merkezlerinin %98'i ve barajlarımızın %93'ünün deprem bölgesinde bulunduğu bilinmektedir. Son 58 yıl içerisinde depremlerden, 58.202 vatandaşımız hayatını kaybetmiş, 122.096 kişi yaralanmış ve yaklaşık olarak 411.465 bina yıkılmış veya ağır hasar görmüştür. Sonuç olarak denilebilir ki, depremlerden her yıl ortalama 1.003 vatandaşımız ölmekte ve 7.094 bina yıkılmaktadır. DEPREM NEDĐR ? Yerkabuğu içindeki kırılmalar nedeniyle ani olarak ortaya çıkan titreşimlerin dalgalar halinde yayılarak geçtikleri ortamları ve yeryüzeyini sarsması olayına "DEPREM" denir. Deprem, insanın hareketsiz kabul ettiği ve güvenle ayağını bastığı toprağın da oynayacağını ve üzerinde bulunan tüm yapılarında hasar görüp, can kaybına uğrayacak şekilde yıkılabileceklerini gösteren bir doğa olayıdır. Depremin nasıl oluştuğunu, deprem dalgalarının yeryuvarı içinde ne şekilde yayıldıklarını, ölçü aletleri ve yöntemlerini, kayıtların değerlendirilmesini ve deprem ile ilgili diğer konuları inceleyen bilim dalına "SĐSMOLOJĐ" denir. DEPREM ÇEŞĐTLERĐ 1. Tektonik Depremler: Depremler: Đç kuvvetlerin neden olduğu gerilimlerin boşalması ile meydana gelen yer kabuğu hareketlerinin yol açtığı sarsıntılara Tektonik Depremler adı verilir. Gerek şiddet gerekse etki alanı bakımından en önemli ve en yıkıcı olan depremlerdir. Yeryüzünde olan depremlerin % 90'ı bu gruba girer. Türkiye'de olan depremler de büyük çoğunlukla tektonik depremlerdir. 2. Volkanik Depremler: Depremler: Bunlar volkanların püskürmesi sonucu oluşurlar. Yerin derinliklerinde ergimiş maddenin yeryüzüne çıkışı sırasındaki fiziksel ve kimyasal olaylar sonucunda oluşan gazların yapmış oldukları patlamalarla bu tür depremlerin meydana geldiği bilinmektedir. Bunlar da yanardağlarla ilgili olduklarından yereldirler ve önemli zarara neden olmazlar. Japonya ve Đtalya'da oluşan depremlerin bir kısmı bu gruba girmektedir. Türkiye'de aktif yanardağ olmadığı için bu tip depremler olmamaktadır. 3. Çöküntü Depremleri: Depremleri: Bunlar yer altındaki boşlukların (mağara), kömür ocaklarında galerilerin, tuz ve jipsli arazilerde erime sonucu oluşan boşlukları tavan bloğunun çökmesi ile oluşurlar. Hissedilme alanları yerel olup enerjileri azdır fazla zarar getirmezler. Özellikle karstik sahalarda görülürler. Ülkemizde en çok Akdeniz Bölgesindeki karstik mağaraların tavan kısımlarının çökmesi ile meydana gelirler. Dünyanın Đç Yapısı Kabuk Kıtasal Kabuk (20-70 km) Okyanusal Kabuk (~6 km) Manto Üst Manto Alt Manto (660km - 2900 km) Çekirdek Dış Çekirdek Đç Çekirdek Dünyanın iç Yapısı ve Düşey Kesiti Kıtaların Oluşum Süreci Depremler Nerelerde Meydana Gelir ? Deprem herhangi yerde ve herhangi bir zamanda oluşabilir. Genel olarak depremlerin kabuğu oluşturan levhaların sınırlarında oluştuğu söylenebilir. Dünyanın çeşitli yerlerinde benzer nitelikte depremlerin tekrarlandığı gözlenmiştir ve bu kesimler hep levha sınırlarıdır. Depremlerin yoğun olarak gözlendiği bölgeler yeryüzünde üç ana kuşak oluşturur. 1. Pasifik Deprem Kuşağı: Şili'den kuzeye doğru Güney Amerika kıyıları, Orta Amerika, Meksika, ABD'nin batı kıyıları ve Alaska'nın güneyinden Aleut Adaları, Japonya, Filipinler, Yeni Gine, Güney Pasifik Adaları ve Yeni Zelanda'yı içine alan en büyük deprem kuşağıdır. Yeryüzündeki depremlerin % 68'i bu kuşak üzerinde gerçekleşir. 2. Akdeniz Deprem Kuşağı: Endonezya'dan (Java-Sumatra) başlayıp Himalayalar ve Akdeniz üzerinden Atlantik Okyanusu'na ulaşan kuşaktır. Yeryüzündeki depremlerin % 21'i bu kuşakta oluşur. 3. Atlantik Deprem Kuşağı: Bu kuşak Atlantik Okyanusu ortasında yer alan levha sınırı (Atlantik Okyanus Sırtı) boyunca uzanır. Yeryüzündeki depremlerin % 11'i bu kuşakta oluşur. (a) Dünyadaki Levha Sınırları (b) Dünyadaki Volkanlar ve Deprem Odakları (a) Kıtasal Kabuk Kabuk--Okyanusal Kabuk Çarpışması (b) Okyanusal KabukKabuk-Okyanusal Kabuk Çarpışması (c) Kıtasal KabukKabuk-Kıtasal Kabuk Çarpışması Ayrılan Levha Sınırları Büyüklüğe Göre Depremlerin Oluş Sayısı SINIFLAMA BÜYÜKLÜK (M) YILLIK ORTALAMA Çok Büyük M=>8 1 Büyük 7 - 7.9 18 Kuvvetli 6 - 6.9 120 Orta 5 - 5.9 800 Hafif 4 - 4.9 6,200 (yaklaşık) Küçük 3 - 3.9 49,000 (yaklaşık) < 3.0 2 – 3 büyüklüğünde: ortalama günde 1,000 adet 1 – 2 büyüklüğünde: ortalama günde 8,000 adet Çok Küçük Alp--Himalaya: Tektonik kuşağı, episantır dağılımı ve Alp Anadolu Levhası’ndaki dönme vektörleri (http://atlas.geo.cornell.edu/) Türkiye Aktif Tektonik Haritası (N.Toksöz) Türkiye Deprem Bölgeleri Risk Haritası Batı Anadolu Aktif Fay Haritası (Barka, 1997) Đzmir’in Körfez Civarı Zemin Büyütme Haritası Đzmir’in Körfez Civarı Sıvılaşma Olasılığı Haritası DEPREM ANINDA NE YAPILMASI GEREKĐR?? 1-2 KATLI EV ĐÇĐNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ Đkinci kattan ya da üst katlardan zemin kata girmeyin. Çünkü en çok hasar zemin katta olur. Gazla ve elektrikle çalışan ev aletleri (soba, ve ocak gibi) kapatın. Kapatamıyorsanız bunlara yakın olanlara kapatmaya çalışmalarını söyleyin. Fişleri prizden çekin, ocakları söndürün, eğer olanak varsa ana musluğu kapatın ve ana sigortayı gevşetin. Çıplak ayakla dolaşmayın ayağınızı yaralayabilir. Piyano, Dolap, Buzdolabı, Raf gibi birçok tehlikeli cisim vardır. Bunlar kişilerin üzerlerine devrilip düşebilirler. En tehlikelisi tavanın çökmesi ya da evin kendisinden yıkılmasıdır. Uykuda deprem olursa ve yataktan kalkmak güç olursa şiltenin altına girin. Masanın altına girin ve başınızı iki elinizle örtün. Üzerinize düşen eşyadan korunursunuz. Kapı ve pencereler açık tutulmalıdır. Kapı ve pencereler depremde sıkışabilir ve dışarı çıkmak güçleşebilir. yerdeki cam kırıkları Bebek ve yaşlıların güvenliklerinin sağlamaya çalışın. Evinizi terk ederken eşyalardan çok canınızı düşünün. Herşeyi bırakın çıkın. Tuvalet ya da banyoda iseniz kendinizi aynadan ya da raflardan düşebilecek eşyalardan koruyun. Genellikle tuvalet ve banyo küçük hacimli olduğu için daha dayanıklı olabilir. Banyoda iken başınızı yumuşak bir şeyle korumaya çalışın. Banyo ve tuvalet küçük olduğu için daha güvenlidir ve orada kalınması daha doğru olur. 1-2 KATLI EV ĐÇĐNDE DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ Eğer evinizde göçme olmamışsa hemen dışarı çıkmayın. Çünkü dışarıda kırılan pencere camlarından düşen cam parçaları, çatı ya da duvarlardan düşen kiremit, tuğla, ve sıva parçaları olabilir. Bulunduğunuz mahalleden uzaklaşmak, şehir dışına çıkmak için arabanızı kullanmayın. Çünkü bu tür çok sayıda araba olduğu için trafik sıkışıklığı olur. Kurtarma ve yangın söndürme araçları gereken yerlere ulaşamazlar. Telefon acil durumlarda kullanılmalıdır. Televizyon ve radyo dinleyerek deprem ile ilgili bilgileri izleyin. Söylentilere itibar etmeyin. Onları kesin bilgi olarak görmeyin. Deprem sırasında radyo, telefon ve televizyona göre daha kullanışlıdır. APARTMAN ĐÇĐNDE DEPREM DAVRANIŞI ( 33-5 KATLI BĐNA) Çok katlı apartmanlarda üst katlar alt katlara göre daha çok sallanır. Bu binalar son yıllardaki deprem yönetmeliğine (1975 ve sonraki tarihli) ve Fen kurallarına göre yapılmışsa çökme tehlikesi yoktur. Yapılacak davranışlar 1-2 katlı evlerdekinden farklı değildir. Ancak çok katlı yapılara deprem açısından gerekli özel davranışlarda vardır. Yangın merdivenlerinin kapısını açık tutun. Ortak tehlike çıkışının (koridordaki) kapısını açık tutun. Binayı boşaltırken asansörü kullanmayın. Asansörde iseniz bütün düğmelere basın ve durduğu ilk katta asansörden inin. Birinci katta iseniz, kapıyı açamıyorsanız ve de zemin katta yangın çıkmışsa zemin kata yatak vb. yumuşak birşeyler attıktan sonra üzerine atlayabilirsiniz. Bu davranış çok katlı yapıların üst katları için geçerli değildir. ARABA KULLANIRKEN Depremden sonra pek çok kişi arabasına atlayıp yola çıkacaktır. Yoğun bir trafik sıkışıklığı olması kaçınılmazdır. Kaza ve çarpmalara dikkat edin ve önlemeye çalışın. Đlk anda yavaşça sağa yanaşıp durun. Motoru durdurun. Kontak anahtarı yerinde kalsın, pencereleri kapatın ve kapıları kilitlemeden çıkın. Eğer otoyolda iseniz yolun kenarındaki aydınlatma direklerine ve eğer varsa ses yalıtım duvarlarına dikkat edin devrilebilir. Tünel giriş ve çıkış yakınlarında durmayın buralarda yamaç kaymaları ve kaya düşmeleri olabilir. Radyodan yoldaki hasar ve diğer durumlar hakkında bilgi almaya çalışın. Büyük kamyon ve tankerlerden uzak durun. Otoyolda araç sürerken yoldaki anormal durumları ve yangınları cep telefonu ya da yol kenarındaki acil telefon ile ilgililere haber verin. BÜYÜK MARKET VE MAĞAZALARIN ĐÇĐNDE DEPREM DAVRANIŞI Büyük kolonların yanında durmaya çalışın. Raflardan ve dolaplardan uzak durun. Yangın çıkışlarına, merdivenlere ve yürüyen merdivenlere koşmayın. Anonsları dinleyin. Mağaza güvenlik personelinin uyarı ve önerilerini yerine getirin, onlara uyun dediklerini yapın. Satın aldığınız şeyleri bırakın ve dışarı çıkarken elleriniz boş olsun. DERE VE IRMAK KENARINDA DEPREM DAVRANIŞI Yerin sesini ve titreşimlerini dinleyin ve izleyin. Eğer dağlık bir arazide dik yamaçları olan küçük bir vadide iseniz yamaçlardan toprak kayması ya da kaya düşmesi olabilir. Dikkatli olun. Nehrin kaynak tarafında baraj varsa yıkılabilir ve bir su baskını olabilir, hemen nehre dik yönde yüksek yerlere çıkmaya başlayın. DENĐZ KENARINDA VE RIHTIMDA DEPREM DAVRANIŞI Küçük bir depremde bile Tsunami olabilir. Hemen yüksek yerlere doğru gidilmelidir. Deniz kenarında yüksek bir yamaç varsa hemen oraya doğru gidin. Tsunami'nin ilk dalgası geldikten sonra tehlikenin geçtiğini sanmayın bazen ikinci dalga ilk dalgadan daha büyük olabilir. Radyodan Tsunami haberlerini dinleyip gerekenleri yapın. KENTĐN ĐŞ MERKEZĐNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ En tehlikeli şeyler dökülen, kırılmış cam parçaları, ilan levhalarıdır. Bunlar düşebilir. Açıkta duran çay, kahve satan (parayla çalışan) makineler, ilan levhaları ve direkleri devrilebilir. Buralardan uzaklaşın. Başınızı koruyun. Geniş açık alanlara gidin ya da güvenliğinden kuşku duymadığınız yapı varsa içeri girin. Geniş bir yol varsa ve trafik yoğun değilse yolun ortasındaki refüje kaçın ve orada durun. Elleriniz boşsa başınıza koyun ve koruyun Eğer çanta, paket ve torba varsa başınıza koyun. Hiç bir şey yoksa ellerinizi kullanın. Yolun kenarında ağaçlar varsa altına girip durun. KENTĐN ĐŞ MERKEZĐNDE SOKAKTA DEPREM SIRASINDA DAVRANIŞ Metro durunca hemen dışarı herhangi bir anons yapılmadan çıkmayın; tren rayları üzerinde ya da yakınında yüksek voltaj hatları vardır ve çok tehlikelidir. Ters yönden gelebilecek metro vagonuna dikkat edin. Ters yönden tren gelmediğinden emin olun. Elektrikler kesilmiş ise bir anda çok karanlık olacaktır. Kısa bir süre sonra acil durum ışıkları yanacaktır. Hemen paniklemeyin. Tren yöneticilerinin sözlerine uyun. Đstasyonda platformda tren beklerken deprem olursa düşen cisimlere dikkat edin ve kolonların yanında bekleyin. STADYUMDA DEPREM DAVRANIŞI En tehlikeli durum tribünlerde panik olmasıdır. Sakin olun, doğru karar vermek çok önemlidir. En güvenli yer sahanın ortasıdır. Sahanın ortasına gitmeye çalışın. Anonsları dinleyin ve onlara uyun. TĐYATRO VE SĐNEMALARDA DEPREM DAVRANIŞI Gösteri sırasında salon çok karanlıktır. Panik yapmayın. Güvenlik görevlilerine ve yetkililere dikkat edin onları dinleyin. Başınızı bir çanta ile koruyun, sıralar arasında koltukların altına girebilecek biçimde durun. Tavanda büyük bir aydınlatma armatürü veya avize varsa bunların altından uzaklaşın. Yangın çıkışına doğru hemen koşmayın. Yönetici ve yetkililerin sözlerine uyun. TREN ĐSTASYONUNDA DEPREM DAVRANIŞI Deprem yolcuların çok olduğu saatlerde olursa panik yaşanabilir. Panik yapmayın istasyon yöneticilerini dinleyip onlara uyun. Kendi kendinize birşey yetkililerin sözlerine uyun. yapmaya çalışmayın, Đstasyondaki hoparlörde yapılan yayınları dinleyin, deprem haberlerini alın. Çocuk ve yaşlılara dikkat edip onları kollayın. YAYA ÜST GEÇĐDĐNDE YA DA KÖPRÜ ÜSTÜNDE DEPREM DAVRANIŞI Köprünün yıkılma ya da devrilme olasılığı olsa da parmaklıklara tutunmak daha güvenlidir. Parmaklıklara ve trabzanlara tutunun. Sarsıntının bitmesini bekleyin ve merdivenlerden inip uzaklaşın. YERALTI ÇARŞISI YADA YAYA GEÇĐDĐ ĐÇĐNDE DEPREM DAVRANIŞI Yeraltı çarşısı ya da yaya geçidinde eğer yangın, gaz sızıntısı ve su baskını yoksa yer yüzeyinden daha güvenlidir. Elektrik kesilirse panik yaşanabilir. Vitrinlerden uzak durun. Düşen cisimlere dikkat edin, kendinizi koruyun. Elektrik kesilse bile Yangın çıkışı işaretleri yanık kalabilir paniğe kapılmadan hareket edin. Hemen çıkış merdivenlerine koşup yukarı çıkmaya çalışmayın. Eğer yangın olursa ağzınıza bir mendil ya da bir bez tutun. Duvarların kenarlarında çömelmiş ya da yere eğilmiş konumda bulunduğunuz yeri boşaltmaya çalışın. Yeraltı çarşısı ya da geçidinin çıkışları vardır ve duvar diplerinden giderek çıkışa kesinlikle varırsınız. YÜKSEK YAPILARDA DEPREM DAVRANIŞI Üst katlar alt katlara göre çok daha fazla sallanır. Daha çok dikkatli olmak gerekir. Başınızı çanta, minder, kitap, klasör gibi şeylerle koruyun. Dolap, kahve makinası ve sebil gibi şeylerden uzak, kolonlara yakın durun. Masaya yakınsanız altına girin. Asansörde iseniz bütün düğmelere basın durduğu ilk katta eğer kapısı sıkışmamış ise asansörden inin. ÖZETLE DEPREMDEN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER Raf ve dolapları emniyetlice duvarlara sabitleyip monte edin. Büyük ve ağır eşyaları alt raflara yerleştirin. Cam vb. kırılacak eşyaları alçak yada kapalı ve kilitlenebilir dolaplarda saklayın. Ayna, resim gibi ağır eşyaları kişilerin kafasından uzağa asınız. Baş üstündeki hafif ve emniyetsiz monte edilmiş eşyaları emniyete alınız. Elektrikli alet edavatları elektrik kablolarını ve gaz boru ve valflerini tamir ederek emniyete alınız. Çünkü bunlar potansiyel yangın riski içerir. Su ısıtıcıları şofbenleri tavan, taban ve duvarlara emniyetlice tutturunuz. Tavan, taban ve duvarda varsa çatlakları uzmanlara danışarak tamir ettiriniz. Böcek haşerat zehirlerini hertürlü uçucu ve yanıcı parlayıcı maddeleri emniyetlice alt raflarda kapaklı kilitlenen dolaplarda saklayınız. Her odada emniyetli yerleri belirleyiniz. Masa gibi ağır ve çok sağlam mobilyaların altı – iç duvarların yanı – kitap rafları ve kitaplık ve ağır eşyaların kayacağı düşeceği cam pencere ayna resim gibi malzemelerin düşeceği kırılacağı yerlerden uzak durun. Dışarıda emniyetli yerleri belirleyiniz. ÖZETLE DEPREMDEN ÖNCE YAPILMASI GEREKENLER Açıkta binalardan ağaçlardan telefon ve elektrik direklerinden üst ve alt geçitlerden yürüyen merdiven veya merdivenli geçitlerden uzaklaşınız. Deprem anında ve sonrasında nasıl hareket edileceğini tüm aile bireylerinin bildiğinden emin olunuz. Acil durumda aranacak radyo istasyonları-yangın polis imdat telefonları nasıl ve ne zaman aranacağını çocuklarınıza öğretiniz. Afetlerde ihtiyaç duyulan malzemeleri tedarik ediniz. Yerel belediye, Kızılay, Sivil Savunma yetkililerinden deprem ile ilgili gerekli detay bilgileri alabilirsiniz. Acil iletişim planları oluşturun. Deprem sonrası evdeki, işteki, dışarıdaki aile bireylerinin biraraya gelebilmesi için planlar oluşturun. Semt şehir dışındaki akraba yada arkadaşlarınızdan birini “aranacak aile bireyi” olarak saptayın. Bir afet sonrası teknik olarak uzak mesafelerin daha rahat telefonla aranabileceği düşünülür. Bu kişinin ismini adresini telefon numarasını ailede herkesin bildiğinden emin olunuz. ÖZETLE DEPREM SIRASINDA YAPILMASI GEREKENLER Bina içinde iç duvar yanında ağır ve sağlam bir mobilyanın altına girin ve sıkı tutunun içeride kalın. Depremde sallanma sırasında en tehlikeli şey binayı terketmeye çalışmaktadır. Bu sırada üstünüzde bir şeyler düşebilir. Bina dışında açık bir alana gidin elektrik telefon tellerinden, direklerinden, sokak lambalarından, binalardan uzaklaşın açık bir alana gidin. Deprem sarsıntıları bitene kadar bulunduğunuz yerde kalın. Hareket halinde araç içinde hemen sağa yanaşıp durun araçta kalın ilk fırsat da temiz açık bir alana hareket edin. Tellerden, direklerden, binalardan uzaklaşın sarsıntı bittiğinden emin olduğunuzda sakin ve dikkatli hareket edin. Köprü, üst geçit ve alt geçitlere dikkat edin zarar görmüş olabilirler. ÖZETLE DEPREMDEN SONRA YAPILMASI GEREKENLER Đlk deprem dalgasından sonra yeni sarsıntılar olabilir dikkatli olun. Ana deprem dalgasından sonra giderek daha hafif deprem dalgaları gelecektir. Muhtemelen ana deprem dalgasında zayıflayan yıkılmayan nesneleri zarara uğratacaktır. Deprem sonrası ek deprem dalgaları ilk saatlerde ve ilk günlerde, ilk haftalarda belkide deprem sonrası bir ay içinde olabilir. Yaralı ve hareket edemez insanlara yardım edin. Gerekli gereken ilkyardımı verin. Çok tehlikede değillerse kötü yaralanmış insanları hareket ettirmeyin. Çevrenizdeki insanlardan ve özellikle uzman kişilerden yardım isteyin. Tuvalet, dolap, kırılacak eşya dolaplarının kapaklarını ve kapılarını dikkatlice açın. Deprem sonrası evcil hayvanların davranışları dramatikleşebilir, normalde sessiz ve dostça davrananlar sinirli ve düşmanca davranabilir. Dikkatlice yaklaşıp çit ile çevrili bir yere alın. ÖZETLE DEPREMDEN SONRA YAPILMASI GEREKENLER Radyo televizyon izleyin. En son acil haberleri ve yetkililerin uyarılarını takip edin. Çevrenizdeki yetim yaşlı özürlü yardıma muhtaç insanları hatırlayın ve onlara ulaşıp yardım edin. Zarar görmüş binalardan uzak durun. Evinize otoriteler artık emniyettesiniz derse geri dönün. Telefonları acil durumlarda kullanın ve meşgul etmeyin. Çevreyi yere dökülmüş dağılmış ilaçlardan ve tanıdığınız kimyasal maddelerden temizleyin. Yanıcı ve yakıcı maddeleri emniyetlice temizleyin evde iseniz binanızın ana doğalgaz vanasını hemen kapatın. Eğer yüksek miktarda gaz ve kimyasal madde bulunan bir ortamdaysanız hemen oradan uzaklaşın. 72 SAATLiK ĐLK YARDIM KĐTĐ ÖNEMLĐ AĐLE DÖKÜMANLARI Para, Kimlik ve Tapuların asılları veya kopyaları. Bütün bunların kapalı plastik bir paket içinde olması gerekmektedir. EN ALTTA Konserve,Yemek Pişirme Malzemeleri, Ocak ve Yakıt, Kağıt Tabak, Aluminyum Folyo, Çöp Torbaları, Tornavida, Çekiç, Đp, Yapıştırıcı, Tel gibi ekipmanlar. ORTADA Fındık ezmesi, Bal, Kuru Meyve gibi dayanıklı yiyecekler; Önemli Đlaçlar (şeker, kalp, damar, tansiyon, hormon, astım ilaçları, vb.), Sıhhi Malzemeler, Mumlar, Kibrit, Çakmak, Fonksiyonlu Çakı, Yedek Piller, Kağıt, Kalem, Kitap, Dergi, Basit Oyalayıcı Oyuncaklar. EN ÜSTDE Su, Fener (Flash Işık), Portatif Radyo, Đlkyardım Kiti, Đlkyardım Kitabı, Battaniye, Düdük, Đş Eldiveni, Kuru Yangın Söndürücü, Pusula, Saat gibi Malzemeler Yerleştirilecek. OTONUZDA BULUNACAK KÜÇÜK HAYATTA KALMA KĐTĐ - Şişelenmiş Su - Battaniye - Đlkyardım Kiti - Đlaç - Flash Işık, Piller - Yangın Söndürücü - Portatif Radyo - Dayanıklı Yiyecek Bir Depremin Richter Büyüklüğü – TNT Karşılığı (-)0.5 6 ons Masada bir kaya parcasi kirmak 1.0 30 pound Santiyede buyuk bir patlama 1.5 320 pound 2.0 1 ton 2.5 4.6 ton 3.0 29 ton 3.5 73 ton 4.0 1,000 ton Kucuk nukleer bomba 4.5 5,100 ton Ortalama bir hortum 5.0 32,000 ton 5.5 80,000 ton Little Skull Mtn., NV Depremi, 1992 6.0 1 milyon ton Double Spring Flat, NV Depremi, 1994 6.5 5 milyon ton Northridge, Kaliforniya Depremi, 1994 7.0 32 milyon ton 7.5 160 milyon ton 8.0 1 milyar ton San Francisco, Kaliforniya, 1906 8.5 5 milyar ton Anchorage, depremi, 1964 9.0 32 milyar ton 10.0 1 trilyon ton 12.0 160 trilyon ton enerjisi) Maden ocagi patlamasi Hyogo-Ken Nanbu, Japonya Depremi, 1995 Dogu Marmara Depremi, 1999 Sili depremi, 1960 (San-Andreas tipi bir fay) Dunyanin ortdan ikiye bolunmesi (dunyanin bir gunde absorbe ettigi gunes Aykut Barka 1906 San Francisco (USGS) 17.08.1999 Kocaeli Depremi (Mw=7.4) (http://www.eies.itu.edu.tr) FAY 12.11.1999 Düzce (Mw=7.1) depremiyle, Çakıribrahim Köyü’nde meydana gelen yüzey kırığına bağlı olarak gelişen sıvılaşmadan bir diğer görünüm (http://www.mta.gov.tr/). 12.11.1999 Düzce (Mw=7.1) depremi sırasında, Boludağı-Kaynaşlı arasında meydana gelen heyelanın E5 karayolunda oluşturduğu deformasyon (http://www.mta.gov.tr/). Ekim 2005 Đzmir Depremi Demircili Köyü Kütüphanesi Ekim 2005 Đzmir Depremi Urla’da Yerleşim Birimi Kaynaklar www.deprem.gov.tr www.e-cografya.com www.usgs.gov Rifted Ocean Continent Boundaries. E.Banda, M.Torne and M.Talwani. NATO Asi Series. Mathematical and Physical Sciences Vol.463 Plate Tectonics Ders Notları