Otonom sinir sistemi farmakolojisi Prof. Dr. Öner Süzer www.onersuzer.com 1 2 2 1 3 4 4 2 5 6 5 6 3 Kolinerjik reseptörler 7 7 Adrenerjik reseptörler 8 8 4 Parasempatomimetik ilaçların tedavide kullanım alanları z Entoksikasyonlar (atropin, fenotiazin, antihistaminik ve z z z z z z z trisiklik antidepresan) Glokom Mesane atonisi Myasthenia gravis Nörojenik mesane Paralitik ileus Reflü özefajiti Alzheimer hastalığı tedavisi 9 9 Parasempatomimetik ilaçların yan etkileri z Salivasyon, terleme z Bulantı, kusma z Bradikardi z Hipotansiyon z Bronkospazm z Görme bulanıklığı 10 10 5 Parasempatomimetik ilaçların kontrendikasyonları z Astım z Gebelik z Hipertiroidi z Peptik ülser z Koroner arter hastalığı, periferik dolaşım bozuklukları z Mekanik obstruksiyon (gastrointestinal sistem, üretra) 11 11 Antimuskarinik ilaçların tedavide kullanım alanları z AV blok (parasempatik stimülasyona bağlı) z Düz kas gevşetilmesi z Entoksikasyon (parasempatomimetik veya antiasetilkolin z z z z z z z z z z z 12 esteraz) Enuresis nocturna Gastrointestinal sistemde hipermotilite ve spazm İridosiklit, keratit, uveit Midriasis oluşturmak için (örn. göz muayenesinde) Nörojenik mesane, üriner inkontinans Nöroleptik ilaçların yan etkilerinin azaltılması Parkinson hastalığı Peptik ülser Preanestetik medikasyon Stres inkontinans Taşıt tutması (hareket hastalığı) 12 6 Antimuskarinik ilaçların genel kontrendikasyonları z Akalazya z Ateşli hastalıklar z Dar açılı glokom z Gastrointestinal sistem atonisi z İleus z Pilor stenozu z Prostat hipertrofisi 13 13 Nöromusküler blokerlerin kullanım endikasyonları z Endotrakeal tüp yerleştirilmesi (entübasyon) için z Cerrahi anestezide çizgili kas gevşemesinin sağlanması z Kırık, çıkık redüksiyonu z Endoskopik uygulamalar (örn. laringoskopi, bronkoskopi) z Şiddetli kas spazmlarını çözmek z Elektrokonvülsif tedavide travmalara karşı koruyucu amaçla 14 14 7 Adrenerjik agonistlerin kullanımları z z z z z z z z z z z z Akut alerjik durumların tedavisi Anafilaktik şok tedavisi Anjioödem tedavisi Bronkospazm tedavisi FMF teşhisi (metaraminol) Glokom tedavisi Kardiyak arrestin resüsitasyonu Lokal anestezik olarak (kokain) Midriatik olarak Nazal dekonjestan olarak Tokolitik olarak Vazokonstriktör olarak (burun kanaması, lokal anesteziye yardımcı, hipotansiyon tedavisi) 15 15 Adrenerjik agonistlerin kontrendikasyonları z Halotan anestezisi z Hipertansiyon z Hipertiroidi z Konjestif kalp yetmezliği z Koroner kalp hastalığı z Taşiaritmiler 16 16 8 β-adrenerjik blokerlerin tedavide kullanımları z z z z z z z Anjina pektoris, miyokard infarktüsü, hipertansiyon, aritmi, hipertrofik obstrüktif kardiyomiyopati tedavisi Glokom tedavisi Anksiyetenin, heyecanın periferik bulgularının azaltılması Tremor tedavisi Hipertiroidizm tedavisi Migren profilaksisi Portal hipertansiyonlu hastalarda hemoraji profilaksisi 17 17 β-adrenerjik blokerlerin kontrendikasyonları z z z z z z z 18 Astım Kardiyojenik şok Dekompanse kalp yetmezliği İkinci veya üçüncü derece kalp bloğu Hipoglisemi Şiddetli hemoraji Metabolik asidoz 18 9 Teşekkürler 19 19 10