iskelet kemikleri

İSKELET KEMİKLERİ
• İnsan vücudu topografik olarak baş-boyun, gövde ve
ekstremitelere ayrılarak incelenir. Sistematik anatomide
hareket sistemi oluşumlarının işlenişinin temeli bu ayırıma
dayanır. Baş-boyun ve gövdenin iskeleti için aksial iskelet,
ekstremitelerin iskeleti için appendicular iskelet terimi
kullanılır. Yetişkin kişide bulunan 206 kemiğin, 126’sı
appendicular iskelette, 80’ı aksial iskelette yer alır.
Skeleton
Appendicularia
• Bu başlık altında üst ve alt
ekstremite kemikleri incelenir,
toplam 126 tane kemik vardır.
Skeleton Axiale
• Orta ekseni oluşturan iskelet
kısmı demektir. Baş, göğüs
kafesi ve omurga kemiklerinden
meydana gelir. Aksiyal iskelette
toplam 80 kemik bulunmaktadır.
ÜST EKSTREMİTE KEMİKLERİ
Ossa Membri Superioris
•64 (32x2) kemikten oluşur
•Üst Taraf Kavşağı Kemikleri (Omuz
Kavşağı)
•Serbest Üst Taraf Kemikleri (Serbest kısım)
Üst Taraf Kavşağı Kemikleri
(Omuz Kavşağı) 2 kemik
•Clavicula (Köprücük K.)
•Scapula (Kürek K.)
•Serbest Üst Taraf Kemikleri (30 Kemik)
•Brachium (Humerus)
(1 K)
•Antebrachium (Radius-Ulna) (2 K)
•Manus (Ossa digitorum manus) (27 K)
Üst Ekstremite kemikleri
Omuz Kavşağı
Üst Taraf Kavşağı Kemikleri
(Omuz Kavşağı)
•Clavicula (Köprücük K.)
•Scapula (Kürek K.)
Clavicula (Köprücük Kemiği)
Clavicula (Köprücük Kemiği)
Acromion ile sternum arasına yatay
olarak yerleşmiş olup tüm uzunluğu
boyunca deri altında palpe edilebilir
yüzeyel olduğu için çok kolay
kırılabilir. ‘S’ şeklinde olup
acromion ile birleşen kısmına
extremitas acromialis sternum ile
birleşen kısmına extremitas sternalis
orta bölümüne ise corpus clavicula
denir.
Scapula (Kürek K.)
•Göğüs kafesinin arka kısmına
oturmuş üçgen şeklinde yassı bir
kemiktir.
•Sırtta 2-7. Kaburga seviyesinde
bulunur. Konveks olan arka
yüzünde spina scapula denen bir
çıkıntı bulunur Scapulanın arka
yüzü facies dorsalis ön yüzü
facies costalis adını alır.
margo superior, medialis,
lateralis
angulus lateralis, medialis,
inferior
spina scapulae
fossa supraspinata
fossa infraspinata
Scapula
Scapula
collum scapula
cavitas glenoidalis
acromion
processus coracoideus
incisura scapulae
Scapula
cavitas glenoidalis
tuberculum supraglenoidale
tuberculum infraglenoidale
facies art. acromialis
processus coracoideus
Scapula
facies costalis
fossa subscapularis
linea musculares
Scapula, Clavicula ve Humerus
Humerus (Kol kemiği)
Humerus: üst tarafın en uzun
kemiği olup tipik bir uzun kemik
yapısındadır. Üst, alt uç ve
gövdeden oluşur.
Ekstremitas Proksimalis ( üst uç):
Caput humeri denilen geniş ve
yuvarlak bir baş ile bu başın
dışyanında yer alan iki çıkıntı
(tuberculum majus et minus) içerir.
Caput humeri scapulanın cavitas
glenoidalis’i ile eklemleşir.
Caput humeri ile ile tubercüller
arasında kalan kısım collum
anatomicum tuberculler ile gövde
arasında kalan kısım
collum
chirurgicum adını alır.
Corpus(gövde):
Üst bölümü silindirik, alt bölümü
önden arkaya doğru hafif yassı
bir yapıdadır. Corpus’un orta dış
bölümünde tuberositas deltoidea
denen bir yapı bulunur. Arka
yüzde ise sulcus nervi radialis
denen oluk bulunur.
Ekstremitas Distalis (Alt uç)
Humerus’un
alt
ucu
önkol
kemiklerinin üst ucu ile eklemleşecek
yapılara sahiptir. Bu yapılar condylus
humeri adını alır. Bu kondilin ulna ile
eklemleşen kısmına trochlea humeri,
radius ile eklemleşen kısmına
caputilum humeri denir. Alt ucun ön
yüzündeki çukurlara fossa coronoidea
ve fossa radialis arka yüzdekine ise
fossa olecrani denir.
Radius ve Ulna
Radius
Radius (döner kemik)
Önkolun dış yan tarafında yer alan
ulna’ya göre daha kısa bir kemiktir.
Üst ve alt uç ile bir gövdeden
ibarettir.
Ekstremitas Proksimalis (üst uç):
Silindir şeklinde bir başa (caput radii)
sahiptir. Başın hemen altındaki ince
kısma collum radii denir. Öndeki
pürtüklü kısma ise tuberositas radii
denir.
Corpus (gövde):
Yukarıdan aşağıya doğru
yapıda olup üç yüzü vardır.
genişleyen
Ekstremitas Distalis (alt uç):
Üst uca göre daha kalın olup el bilek
kemiklerinin üst sırası ile (facies
articularis carpalis) eklem yapar. Alt ucun
dış yanından aşağıya uzanan çıkıntıya
proc. styloideus denir.
Ulna
Ulna (dirsek kemiği)
Önkol iskeletinin iç yanını
oluşturur. Radiustan daha uzun
olup üst, alt uç ve gövdeden
ibarettir.
Ekstremitas proksimalis:
Geniş bir kitle şeklinde olup ön
yüzündeki çentiğe insicura
trochlearis, arkada bulunan
büyük çıkıntıya olecranon ve ön
yüzün alt kısmındaki çıkıntıya
proc. Coronoideus denir.
Corpus (gövde):
Yukarıdan aşağıya doğru daralan
yapıdadır. Üç yüzü vardır.
Ekstremitas Distalis (alt uç)
Üst uca göre oldukça ince olup
Proc.
Styloideus
olarak
adlandırılan küçük bir çıkıntı ile
bir başcığa (caput ulna) sahiptir.
Humerus, Radius ve Ulna ilişkisi
Colles’ fracture
El İskeleti
El iskeleti kemikleri
•
•
•
•
Her bir el, toplam 27 kemikten oluşur
Ossa carpi (el bilek kemikleri)= 8
Ossa metacarpi (el tarak kemikleri)= 5
Ossa digitorum manus (parmak kem)= 14
Ossa Carpi (el bilek kemikleri)
• Proksimal sıra (lateralden mediale)
– Os scaphoideum, os lunatum, os triquetrum, os psiforme
• Distal sıra (lateralden mediale)
– Os trapezium, os trapezoideum, os capitatum, os hamatum
Ossa metacarpi (El tarak kemikleri)
Avuç içi ve el sırtının minyatürünü
oluşturan 5 adet uzun kemiktir. Her
bir metacarpal kemiğin üst ucuna
basis gövdesine corpus distal ucuna
caput denir. İsimlendirilmesi dıştan
içe doğru os metacarpale I, II,
III…diye gider.
Ossa digitorum manus (phalanges)
El tarak kemiklerinde olduğu gibi
birer minyatür uzun kemiktir.
Herbir phalanges’ın üst ucuna
basis gövdesine corpus distal
ucuna caput denir.
Baş parmakta 2 diğer bütün
parmaklarda phalanges bulunur.
ALT EKSTREMİTE
KEMİKLERİ
Ossa Membri İnferioris
•
•
•
•
•
62 (31x2) kemikten oluşur
Alt Taraf Kavşağı Kemikleri
(Kalça Kemeri)
Serbest Alt Taraf Kemikleri
(Serbest kısım)
Alt Taraf Kavşağı Kemikleri
Os coxae (kalça kemiği)
• Ilium
• Pubis ve
• Ischium’dan meydana
gelmiştir.
• Bu üç kemiğin birleşim
yerinde uyluk kemiği ile
eklem yapan acetabulum
denen bir çukurluk
bulunur.
Os İlium
Kalça kemiğinin en
büyük kanat şeklindeki
üst kenarıdır. Korpus
ve ala (kanat) olarak
iki parçası vardır.
Corpus diğer coxae
bölümleri ile kaynaşır.
Ala ossis ilii yukarıda
kalır serbest tarafına
crista iliaca denir.
Os Pubis
Kalça kemiğinin ön-alt
bölümünü oluşturur. İki
kolu foramen obturatumu
çevreler korpusun dış
yüzündeki çıkıntıya
tuberculum pubicum, iç
yüzündeki çıkıntıya facies
symphysialis denir. Sağ
ve sol facies smphysialisler
symphysis pubica aracılığı
ile birleşir.
Os İschii
Kalça kemiğinin arkasını
oluşturan L şeklinde kemiktir
Foramen obturatumu arkadan
ve alttan çevreler, kemiğin
en kalın alt bölümüne tuber
ischiadicum denir.
SERBEST ALT TARAF KEMİKLERİ
Uyluk iskeletinde (1)
Bacak iskeletinde (2)
Ayak iskeletinde (26)
kemik bulunur.
FEMUR (Uyluk kemiği)
• Uyluk iskeletini yapan vücudumuzun en
uzun ve en kalın kemiği olup uzunluğu
vücut uzunluğunun ¼’ü kadardır. Diğer
uzun kemiklerde olduğu gibi üst, alt uç
ve gövdeden ibarettir.
• Ekstremitas proksimalis: Üst uçun en belirgin
şekli caput ossis femoristir. Caput ossis femoris
os coxae’nın acetabulum’u ile eklem yapar.
Caput ossis femoris’in tepesindeki çukura fovea
capitis denir. Caput femoris ve gövde arasındaki
boyna collum femoris denir. Collum femoris’in
gövde ile birleşim yerinin dış tarafındaki
büyük çıkıntıya trochanter major, iç tarafındaki
çıkıntıya trochanter minör denir.
• Corpus: öne doğru konveksite gösteren yapıda
olup arka yüzü pürüzlü yapıdadır.
• Ekstremitas distalis: üst uca oranla daha geniş
olup arkada fossa condylaris denen bir çukurla
ikiye ayrılmış condylus lateralis ve condylus
medialisten oluşur. Condylusların anteroinferior
yüzündeki eklem çukuruna facies articularis
denir.
PATELLA (Diz Kapağı Kemiği)
• Vücudumuzdaki sesamoid kemiklerden en
büyüğü olup diz ekleminin ön yüzünde
m.quadriceps femoris’in krişi içinde
bulunur. Yassı ve üçgen şeklinde olup, iki
yüzü bir tabanı birde tepesi vardır.
TIBIA VE FIBULA
TIBIA (Bacak Kemiği)
• Bacağın iç kenarında yer alan üst
ucu kalın tubuler bir kemıktir.
Tibia vücut ağırlığna destek
olduğu gibi bu ağırlığı ayak
bileğine aktarır. Tibia üst, alt uç
ve gövdeden oluşur.
Ekstremitas proksimalis: Oldukça kalın olup os
femoris’in alt ucu ile eklem yapan condylus
medialis ve lateralis’e sahiptir. Üst ucun ön
yüzündeki kabarık çıkıntıya tuberositaz tibiae
denir.
Corpus: Üç yüzlü olup deri altında kolayca
hissedilen kısmına margo anterior denir.
Ekstremitas distalis: Üst uca oranla ince olup iç
yanından aşağıya uzanan malleolus medialis denen
bir çıkıntı bulunur. Alt uçtaki eklem yüzü trochlea
tali ile eklem yapar.
FIBULA ve Tibia
Bacak iskeletinin dış tarafında olan iki ucu
kalınlaşmış uzun ince bir kemiktir. Üst ucu
tibianın dış condylus’una bağlanan fibula diz
eklemine katılmaz. Distal ucu ise talus ile
eklemleşir. Fibulanın alt ucundaki çıkıntı ise
malleolus lateralis olarak adlandırılır.
AYAK İSKELETİ
Ossa Tarsi (Ayak bilek k.)
Ayak bileği bölgesinde bulunan 7 tane küçük kemiktir
•Proksimal sırada; arkada os calcaneus (topuk kemiği) ve üstte os
talus bulunur.
•Distal sırada ise: içten dışa doğru os cuneiforme I, os cuneiforme
II, os cuneiforme III ve os cuboideum bulunur.
•Bu iki sıra arasına ise os naviculare yerleşir.
Ossa Metatarsi
(ayak tarak k.)
• Parmaklar ile ayak bilek
kemikleri arasında bulunan 5
adet kemiktir. Tarsal kemiklere
bakan proximal ucuna basis
(taban) orta kısmına corpus
(gövde) ve distal ucuna caput
(baş) denir.
Ossa Digitorum Pedis
(ayak parmak k.)
• Phalanx adı verilen bu kemikler,
eldekine benzer şekilde baş
parmakta 2, diğerlerinde ise 3’er
tane olmak üzere toplam 14
tanedir