DENİZLİ KAMU HASTANELERİ BİRLİĞİ GENEL SEKRETERLİĞİ DENİZLİ DEVLET HASTANESİ Ecz. Metin Deniz KARAKOÇ Uygulama Adı: Onkoloji Hastalarında Farmasötik Bakım Faaliyetleri ve Onkoloji İlaçlarının Farmakoekonomik İlkelere Göre Temini edilerek Kullanılması ile Sağlanan Kazançlar Uygulama Ekibi: Ecz. Metin Deniz KARAKOÇ Hem. Serap MUMCULAR Hem. Figen İNCİ Hem. Aysun ERİM Uygulamanın Amacı-1 Hastanemizdeki medikal onkoloji polikliniğinin yoğunluğu nedeniyle hastanın hekime ulaşabildiği süre kısalmakta bu da hastanın hekime sormaya utandığı, kafasına takılan ya da anlayamadığı konularda hekime danışacak fırsat bulamadan poliklinikten ayrılmasına neden olmaktadır. Bu durum bazı hastalarda tedavinin gidişatını etkileyebilecek olumsuzluklarla sonuçlanabilmektedir. Kemoterapi hazırlama birimi sorumlu eczacısı tarafından hazırlanan bilgilendirme kitapçığı ve kemoterapi almaya yeni başlayan hastalar ve yakınları ile yapılan, belli aralıklarla da devam eden toplantılarla basit kelimeler ve yalın bir dil kullanılarak hastalara sorunları konusunda yol göstermek ve şikayetlerini azaltarak yaşam kalitelerini arttırmak amaçlanmıştır. Uygulamanın Amacı-2 Farmasötik Bakım Faaliyetlerinin yanı sıra hastaların serbest eczanelerde ilaç arama ve bekleme problemlerini çözmek, etik ihlallerine fırsat vermemek, başta soğuk zincir olmak üzere saklama koşullarına yeterince riayet edilmemesi, hastaya her seferinde değişik bir ticari müstahzar verilmesi ve farklı müstahzarların beraber verilmesi nedeniyle görülebilecek allerjik reaksiyonları en aza indirmek ve dolayısı ile hasta memnuniyetini arttırmak için merkezimizde rutin olarak uygulanan kemoterapi ilaçlarının tamamına yakın kısmının farmakoekonomik ilkelere göre hastanemize temin edilmesi amaçlanmıştır. Uygulama Yöntemi 1 Kemoterapi Hazırlama Ünitesinde görevli eczacı tarafından latince tıbbi tanımlardan mümkün olduğunca uzak, resimli, toplumun her kesiminin anlayabileceği dilde ve kolay okunabilmesi için büyük puntolarla bir bilgilendirme broşürü hazırlanmıştır. Broşürde iletişim numaraları da verilerek karşılaşılan her türlü sorunla ilgili danışıldığında hasta bilgilendirmesi yapılmaktadır. Hastalara kullanacağı ilaçları nasıl ve ne şekilde kullanması gerektiği anlatılmakta, başka bir hastalık için kullandığı ilaçların antineoplastik ilaçlarla etkileşme riskine karşı değerlendirilmekte ve deneyimli onkoloji hemşirelerinin de desteğiyle toplantılar sürekli devam etmektedir. İlaç-İlaç ve İlaç- besin etkileşmelerinin potansiyel riskleri ve bilinçsiz kullanılan bitkisel desteklerin getirebileceği zararlar konusunda hastalara ve yakınlarına bilgilendirmede bulunulmaktadır. Kullandığı ilaçlar içerisinde etkileşme potansiyeli olanlar var ise tedavi uygulama planı gözden geçirilmekte ve hekimin onayı ile yeniden düzenlenmektedir. Uygulama Yöntemi 2 Bilgilendirme Broşüründe aşağıdaki bilgiler yer almaktadır, Kanser ve Kemoterapi hakkında bilgiler Hekimin tedavide verilen ilaçları neye göre belirlediği İlaçların Özellikleri ve Nasıl hazırlandığı Hastaların kemoterapi alma süre ve sıklıklarının neye göre değiştiği Görülebilecek yan etkiler ve nasıl başa çıkabilecekleri Bazı yan etkilerin şiddetini azaltmak için tavsiyeler Hasta ve hasta yakınlarının tedavi sürecinde yapmaları gerekenler Hasta ve hasta yakınlarındaki psikolojik değişiklikler ve alınabilecek önlemler İlaç-ilaç ve ilaç-besin etkileşimlerine karşı alınabilecek önlemler Uygulama Yöntemi 3 İlaç alımlarında prensip olarak bir etken maddenin ekonomik açıdan en avantajlı olan tek bir formunun tercih edilmesine özen gösterilmiştir. Bu sayede toplu alımla hem maddi kazanç miktarı daha da arttırılmış hem de farklı markalara ait ilaçların beraberce aynı serumda verilmesi sonucu görülebilecek ekstra yan etkilerin önüne geçilmiştir. Uygulama Yöntemi 4 Örneğin Piyasada Cisplatin etken maddesinin birçok farklı firmaya ait 10-50-100 mg gibi değişik dozaj formları mevcuttur. Hastanelerin ilaç ihalelerinde ortalama olarak • 10 mg’lık form 3,5 TL • 50 mg’lık form 11 TL • 100 mg’lık Formun ise 45 TL civarında satın alındığı gözlenmiştir. Hem ilaç karını maksimize etmek hem de farklı ilaçların karıştırılması nedeniyle alerjik reaksiyonları önlemek için ünitemize bu kalemde yalnız 50 mg’lik form almayı tercih etmekteyiz. Benzer şekilde birçok ambalaj formu ve muadili bulunan Etoposid preparatlarında 50 mg’lık form ihalelerde ortalama 6 TL’den 100 mg’lık form ise 5 TL’den satın alınmaktadır. Yukarıda açıklanan ilkeler çerçevesinde ünitemize yalnız 100 mg’lık form satın alınması tercih edilmektedir. Merkezimizde uygulanan tüm ilaç gruplarında mümkün olduğunca aynı prensiple hareket edilmektedir. Uygulama Faydaları 1 Farmakoekonomik ilkeler göz önüne alınarak onkoloji merkezimizde rutin kullanılan ilaçların tamamına yakını ihale ile hastanemize temin edilmiştir. Bu sayede; Hastalar eczanelerde ilaç arama zahmetinden kurtarılmıştır. İlaçlardan doğabilecek fark ücretini ödemek zorunda kalmamaktadırlar. Eczaneden İlaç bekleme sıkıntısı olmadığı için hekimin polikliniğinden tedavi protokolünü alarak çıkan hastanın tedavisine hızlı bir şekilde başlanabilmekte bu sayede daha az sürede daha çok hastaya hizmet verilebilmektedir. İlaçlar ihale ile çok uygun fiyatlara alınmakta ve paket harici olarak ödeme yapıldığı için hastanemize çok ciddi miktarda kar sağlamaktadır. Yerli- İthal ayırımı yapılmaksızın rutin sarfiyatlar tespit edilmiş ve temini yapılmıştır. Hastanemizdeki kemoterapi ilaç ihalelerinin ortalama kar marjı %68, yıllık getirisi ise 2.650.000 TL civarında olmuştur. Uygulama Faydaları 2 Hastanemizde kullanmakta olduğumuz bilgisayar destekli yarı-otomatik kapalı sistemin getirdiği avantajda kullanılarak artan dozlar ziyan edilmeden kullanılmıştır. Yarım doz ilaçların her birinin stabilite koşullarına ayrı ayrı dikkat edilerek muhafaza edilmiş, ilaçta israfa mahal verilmemiştir. Hastanemize bir yılda yarım doz ilaçlardan alış fiyatları üzerinden 363.000 TL tasarruf sağlanmış, satış fiyatı üzerinden ise ortalama yaklaşık 600.000 TL gelir elde edilmiştir. Uygulama Faydaları 3 Farmasötik bakım faaliyetlerimiz sonucunda hastaların önemli bir ihtiyacı giderilmiştir. Sıkıntı çektikleri, merak ettikleri, sormaya çekindikleri, yanlış anladıkları her konu ile ilgili olarak çekinmeden gerek yüz yüze gerekse evlerinden telefonla arayarak danışmakta ve bilgi istemektedirler. Kullandıkları ancak kızabilir diye doktordan gizlemeye çalıştıkları çeşitli ilaç ve bitkisel desteklerle ilgili daha kolay ulaşabildikleri ve biraz daha kendilerine yakın gördükleri eczacı tarafından aydınlatılmaları neticesinde hastaların tıbbi uyumu artmıştır. Kulağa çok basit hatalar olarak gelen ancak yanlış kullandığı için ilaçtan fayda göremeyen birçok hasta gözlenmiş ve bilgilendirilmiştir. Hekimin verdiği bir proton pompa inhibitörü tableti tok karna, yattığı yerde susuz yutmaya çalıştığı için ilacın işe yaramadığını düşünen ve ciddi mide sıkıntıları yaşayan; benzer şekilde bulantı haplarını tok karnına kullanmak gibi vb. yanlış ilaç kullanan hastalara ilaçlarını nasıl ve ne şekilde kullanması gerektiği anlatılmış; başka hastalıklar nedeniyle evde birden fazla ilaç kullanmak zorunda olan birçok hastaya ilaç etkileşimleri ve yan etkilerini azaltmak için ilaç alma zaman ve şekilleri konusunda danışmanlık yapılmış, çok kısa sürede olumlu sonuçlar alınmıştır. Biyolojik Güvenlik Kabininde Kapalı Sistemde İlaç Hazırlanması ve Yarım Doz İlaç Yönetimi Biyolojik Güvenlik Kabininde Kapalı Sistemde İlaç Hazırlanması ve Yarım Doz İlaç Yönetimi Tedavi Protokolünü İlaç Hazırlama Ünitesine Bırakan Hasta veya Hasta Yakını ilaç arama işi ile uğraşmak zorunda kalmamakta, seri bir şekilde tedaviye başlanmaktadır. Bilgilendirme Broşürümüz (Dış Kapak) Bilgilendirme Broşürümüz (Dış Kapak) (Kullanılan Fotoğraflardan, kağıt kalitesine kadar tüm broşür Eczacı tarafından tasarlanmıştır) Bilgilendirme Broşürümüz (İç Sayfalardan Örnekler) Bilgilendirme Broşürümüz (İç Sayfalardan Örnekler) Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz Hasta ve Hasta Yakını Bilgilendirme Faaliyetlerimiz