İNFLUENZA (GRİP) Orthomyxoviridae ailesinden RNA virüs 3 antijenik tip - İnfluenza A - İnfluenza B - İnfluenza C Influenza etkeni alt solunum yolu epitel hücrelerine yerleşir, sonuçta alveoler hücreler, mukozal gland hücreleri, makrofajları enfekte eder. 4-6 saat sonra çoğalmaya başlayan virüsler hedef aldıkları hücrelerin nekrozuna yol açar. Bol miktarda sitokin salgılanır. Yıkıma uğrayan hüc. sayısı artar Klinik tablonun şiddeti virüs miktarı ile ilintilidir. replikasyonun yoğunluğu patogenezi belirler 72 saat süren replikasyon aşaması ateş ve solunum yolu enflamasyonuna sekonder bulgular Daha sonra 7-10 gün süren enflamatuar faz başlaröksürük, bronşial hipersekresyon Grip pandemileri ağır sonuçlar doğuran bakteri süperenfeksiyonları ile beraberdir. Influenza, NA enzimi ile mukusun viskositesini azaltarak glikolipitleri, glikoproteinleri parçalayıp konak epitel hücrelerini duyarlı kılarak başta pnömokok enfeksiyonları olmak üzere zemin hazırlamasıdır. İnfluenza A; mevsimsel epidemiler ve pandemik influenza İnfluenza B; endemik enfeksiyonlardan sorumlu İnfluenza A, Hemaglutinin (H) ve Nöraminidaz (N) yüzey antijenlerine göre subtiplere ayrılır, (15 HA, 9 NA) İnfluenza B ve C subtiplere ayrılmaz. Salgınlardan sorumlu olan tip İnfluenza A’ dır. İnfluenza virüsleri antijenik yapılarını sık değiştirme özelliğindedir. Bu değişiklikler epidemi ve pandemilere yol açar. 1. Antijenik şift 2. Antijenik drift Antijenik Şift Farklı suşların aynı canlıyı enfekte etmesi durumunda yeni türlerin ortaya çıkmasıdır. (H1N1, H5N1, H3N2, gibi) Subtiplerden herhangi birine karşı oluşan bağışıklık diğer tiplere etkisizdir. Pandemilere sebep olur. HA ve NA veya heriki yüzey glikoproteininde birden antijenik değişim olabilir Virüste yeni bir yüzey glikoproteini meydana gelir Yeni alt tipte eski tiplere oranla %25-50 oranında farklı bir aa dizilimi meydana gelir Domuz Gribi Domuzlarda trakea hücrelerinde hem kanatlılarda rastlanılan influenza türlerinin hem de insanlarda ki influenza türlerinin birleşebileceği iki ayrı tip reseptörün varlığı Domuzların iki farklı kaynaktan gelen suşların birleştiği biyolojik konak oluşturmasıdır Antijenik Drift Hemaglütinin ve nöraminidaz bölgelerinde nokta mutasyonlar ile minör antijenik farlılıklar oluşması Yeni ortaya çıkan virüs tipi ile mevsimsel epidemiler oluşmakta Eğer epidemi; Tüm dünyaya yayılır Enfekte kişi sayısı artar Mortalite oranları yükselir PANDEMİ Bulaş yolları Öksürük, hapşırma ile infekte damlacıkların solunması ile Ellerin kontaminasyonu ile Kasım – Mayıs ayları Bulaştırıcılık belirtilerin başlamasından bir gün önce ve ateş düşmesini takip eden birkaç güne kadar olmaktadır. Klinik İnkübasyon süresi ortalama iki gün Baş ağrısı ( özellikle göz hareketleriyle) Boğaz ağrısı Üşüme –titremeyle yükselen ateş (38-40 ˚C) Kuru öksürük Şiddetli kas ağrıları ( özellikle sırt ağrısı) ve halsizlik Çocuklarda bulantı, kusma, ishalde görülebilir Komplikasyonsuz influenzada belirtiler bir haftada geçer Öksürük ve halsizlik haftalarca sürebilir Soğuk algınlığı ve Grip Farkları Ateş nadir Baş ağrısı nadir Kas ağrısı hafif Bitkinlik yok İstirahat gerektirmez Burun akıntısı sık Hapşırma sık Yüksek ateş Baş ağrısı sık Kas ve eklem ağrıları sık Bitkinlik fazla Yatak istirahati Burun akıntısı hafif Hapşırma sık Komplikasyonlar (sinüzit, otit, pnömoni,..) Mortalite ve Komplikasyonlar İçin Risk Taşıyan Hastalar 2 yaşından küçükler 65 yaş üstü Gebeler ve lohusalar Kronik hastalıkları olanlar (Kronik akciğer, kalp, böbrek hastaları, nörolojik hastalığı olanlar, siroz, diyabet) Bağışıklığın baskılandığı durumlar Komplikasyonlar Akciğer Komplikasyonları 1. Primer influenza pnömonisi 2. Sekonder bakteriyel pnömoni 3. Krup sendromu 4. Kronik akciğer hastalıklarının alevlenmesi Akciğer Dışı Komplikasyonlar - Myokardit,perikardit - Transvers myelit, Guillan barre sendromu, Reye sendromu - Miyozit - Otitis media Pandemik İnfluenza A (H1N1 virüsü) İnsan, domuz ve kuş İnfluenza A virüs genlerini taşır En sık 5-24 yaş grubunu etkiler Mevsimsel influenza kliniğine benzer ancak bulaşıcılık daha yüksek Özellikle çocuklarda kusma ve ishal görülebilir Tanı Klinik olgu tanımı: -Kişide başka bir nedenle açıklanamayan ateş ve öksürük ve/veya boğaz ağrısı ile karakterize hastalık Tanı için laboratuvar kriterleri: -Nazofarengeal sürüntü veya aspirasyon örneğinden influenza virüs izolasyonu veya viral antijenin gösterilmesi -İki hafta arayla alınan çift serum örneğinde antikor düzeylerinde ≥4 kat artış saptanması Olası olgu: klinik tanımlama ile uyumlu olgu Kesin olgu: laboratuvar kriterlerinden en az biri ile doğrulanmış olası olgu Olası olguların hasta bilgi/laboratuvar istem formu doldurularak, alınan örnekler uygun transport şartları ile İl Sağlık Müdürlüklerine gönderilecektir Tedavi İstirahat Semptomatik tedavi ( parasetamol, antitüssifler,..) Antiviral tedavi (amantadin, rimantadin, oseltamivir, zanamavir) Mevsimsel ve pandemik influenza tedavisinde ilk seçenek oseltamivir Hastalık süresini kısaltır Muhtemel hastane yatışlarını önler Sekonder bakteriyel enfeksiyonların gelişme olasılığını azaltır. Antiviral Tedavi Kimlere Verilmeli? Olası veya kanıtlanmış hastalığı olan kişilerden; - Ağır veya komplikasyonlu veya progresif hastalığı olanlara - Hastaneye yatışı gerekenlere - İnfluenza komplikasyonları açısından yüksek risk taşıyan hastaların en erken sürede antiviral tedavisi önerilmektedir. Antiviral tedaviye ilk 48 saatte başlanması tedaviden sağlanan yararı arttırmaktadır Kemoproflaksi İnfluenza A (H1N1) virüsü ile geliştiği düşünülen veya influenza A (H1N1) virüsü ile geliştiği kanıtlanmış hastalığı olan kişiler ile bu kişilerin bulaştırıcılık döneminde yakın teması olan influenza komplikasyonları açısından yüksek risk taşıyan kişilere (çocuk ve erişkinlere) antiviral kemoprofilaksi önerilmektedir Korunma Aşılama Kişisel önlemler Grip aşısı kimler olmalı? Gebeler Sağlık çalışanları 6-36 ay arası çocuklar Kronik hastalığı olanlar > 50 yaş Gebeler Huzur ve bakımevlerinde kalanlar Kronik pulmoner ve kardiyovasküler hastalığı olanlar İnfluenza komplikasyonu gelişme riski yüksek kişilerle beraber yaşayan veya onlara bakım verenler -Sağlık çalışanları -Ev içi teması olan aile bireyleri -Altı aylıktan küçük çocukların bakıcıları Kişisel Önlemler Hastalanmamak için, - El yıkama çok önemli - Maske kullanımı ( cerrahi maske yeterlidir ancak aerosol oluşum riski yüksek girişimlerde N95 maske önerilir) - Kalabalık mekanlardan uzak durulması Hasta olanlar için, - Evde istirahat - Öksürme ve hapşırma sırasında ağzın ve burnun tek kullanımlık bir mendille kapatılması -Ellerin sık sık yıkanması