Yenidoğanın sıvı elektrolit dengesi File
advertisement
Yenidoğanın sıvı elektrolit dengesi Dr. Nazan ÇALBAYRAM Sıvı ve elektrolit dengesinin devamlılığı hem intrauterin dönemde hem de doğum sonrasında hücre ve organların fonksiyonlarını devam ettirebilmeleri için şarttır. • 1. trimesterde total sıvı ağırlığı/vücut ağırlığı oranı %94 • 2. trimesterde %83 • 3. trimesterde %70 • Term bebekler doğumdan sonraki 4-7 gün içerisinde ağırlıklarının %5-10’unu, preterm bebekler ise 10-20 günde ağırlıklarının %10-15’ini kaybeder. • Ağırlık kayıplarının ana nedeni insensibl sıvı kayıplarıdır. Sıvı kaybı böbrekler, deri ve solunum yolu ile gelişir. Normal sıvı dengesi Yenidoğan bebeğin vücut ağırlığının % 80’i, erişkinin % 60’ını su oluşturur Vücut suyunun % 60’ı hücre içinde, % 40’ı ekstrasellüler sıvıdadır Normalde sıvı alımı ve atılımı kabaca eşittir Sıvı kaybı olduğunda Plazma sodyum konsantrasyonu yükselir Bu ADH sekresyonunu arttırır Sonuçta renal su absorbsiyonu artar Vücut su kapsamının üçte ikisi hücrelerin içinde bulunur. Vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 40 kadarını oluşturan bu sıvı bölümü "hücre içi sıvısı" (intraselüler sıvı) olarak adlandırılır. Vücut su kapsamının üçte biri ise hücre dışında bulunur. Vücut ağırlığının yaklaşık yüzde 20 kadarını oluşturan bu sıvı bölümü ise "hücre dışı sıvısı" (ekstraselüler sıvı) olarak adlandırılır. Hücre dışı sıvısının dörtte biri damarın içinde bulunan kan dokusunun süspansiyon ortamını oluşturan plazma halinde, dörtte üç kadarı ise hücreler arası mesafede yer alır. Hücreler arası mesafede bulunan sıvı bölümüne "interstisiyel sıvı" adı veriler. Plazma bölümü, bütün vücut sıvılarının dış ortamla ilişkisini sağlayan taşıyı ortam olarak da görev yapar. Vücut Sıvı Dengesini Sağlayan Ana Mekanizmalar • Kardiak fonksiyonlarAnadamarlardaki baro ve osmoreseptörler • Böbrekler (renal kan akımı-diürez ile) • Cilt yapısı • Hormonlar Yenidoğanda Sıvı Kaybı Çeşitleri • İnsensible sıvı kaybı (fark edilmeyen) • Sensible sıvı kaybı Yenidoğanda Sıvı İhtiyacının Değerlendirilmesi • • • • Vücut tartısı (günlük veya daha sık) İdrar miktarı (gerekirse bez takibi) İdrar dansitesi Laboratuar: serum sodyum, üre, kreatin ve albümin Yenidoğan Döneminde Elektrolit Dengesizlikleri • • • • Hiponatremi Hipernatremi Hipopotasemi Hiperpotassemi
