Özel Sektöre Yönelik Ar-Ge ve Yenilik Destek Programları

Özel Sektöre Yönelik Ar-Ge ve Yenilik
Destek Programları
Oğuz ÖZBAY
Bilimsel Programlar Uzmanı
23 Haziran 2009, Bodrum
TÜBİTAK
Temel İşlevleri
Bilim ve Teknoloji politikalarını
belirlemek
• ARAŞTIRMA
Enstitüler (MAM, SAGE, UME, UEKAE, .....)
• DESTEK
Proje Destekleri :
Araştırma Destek Programları Başkanlığı (ARDEB)
Bilim İnsanı Destekleri:
Bilim İnsanı Destekleme Daire Başkanlığı (BİDEB)
Sanayiye, Özel Sektöre yönelik AR-GE Destekleri:
Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı (TEYDEB)
Misyonumuz
Ülkemizin ekonomik ve sosyal refahını
artırmak için,
özel sektör Kuruluşlarının araştırma – teknoloji
geliştirme ve yenilikçilik yeteneği ile rekabet gücünü
yükseltmek ve ülkemizde girişimcilik kültürünün
oluşmasına katkıda bulunmaktır. TEYDEB, bu amaçla,
ilgili kesimlerle işbirliği yaparak;
•
Özel sektör kuruluşlarının, proje esaslı araştırma-teknoloji geliştirme
faaliyetlerine kaynak ayırmalarını özendirecek, risk paylaşımlı destek
mekanizmaları uygular ve geliştirir,
•
Sanayi kuruluşlarının kendi aralarında, üniversitelerle ve araştırma
kurumlarıyla ulusal/uluslararası işbirliği ve teknoloji transfer
mekanizmaları oluşturmalarına katkıda bulunur,
•
Ölçme, değerlendirme ve izleme sistemleri oluşturarak uygulama
araçlarının etkinliğini ölçer, destek programlarının sosyo-ekonomik
etkilerini analiz eder.
Vizyonumuz
Ülkemiz özel sektör kuruluşlarının, araştırma
teknoloji geliştirme, teknoloji yönetimi ve
yenilikçilikte uluslararası düzeyde rekabetçi bir
yapıya ulaşmalarına katkı sağlamak ve bu
alanda dünya çapında bilinen ve uygulamaları
örnek alınan bir kuruluş olmak.
Teknoloji Grupları: Alanlarındaki Ar-Ge faaliyetlerini
değerlendirmek, desteklemek ve izlemek amacıyla kurulan birimlerdir.
• Makine, İmalat Teknolojileri (MAKİTEG)
• Malzeme, Metalurji ve Kimya Teknolojileri (METATEG)
• Elektrik, Elektronik Teknolojileri (ELOTEG)
• Bilişim Teknolojileri (BİLTEG)
• Biyoteknoloji, Tarım, Çevre ve Gıda Teknolojileri (BİYOTEG)
Mali Denetim ve Sözleşmeler Müdürlüğü: Destek programlarının
mali faaliyetlerini yürütmek ve izlemek amacıyla kurulan birimdir.
Ar-Ge Yenilik Faaliyetlerinde Kamu Destekleri
•
Projelere hibe destekler
– TÜBİTAK
– DTM
– KOSGEB
– Sanayi Bakanlığı (Santez)
•
Projelere kredi
– TTGV
•
Vergi teşvikleri
– Gelir vergisi (193) ve Kurumlar vergisi (5520)
kanunlarında yer alan Ar-Ge indirimi, 2001
– 4691: Teknoloji geliştirme bölgesi kanunu, 2001
–
5746 sayılı Ar-Ge Kanunu (12.03.2008/R.G.26814)
TEYDEB Destek Programları
1501 -Sanayi Ar-Ge Projeleri Destek Programı
1503 -Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı
1507 -KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı
1508 -Teknogirişim Destek Programı
1509 -Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri
Destekleme Programı
2007’de başlatıldı
7
Fikrim var!
Ar-Ge ile
yeni ufuklar
Firmamı
Kurdum!
Artık Ar-Ge
yapabiliyorum
7. Çerçeve
Programı
EUREKA
1508-TEKNOGİRİŞİM
1507-KOBİ AR-GE
1501-SANAYİ AR-GE
İkli ve
Çoklu
İşbirlikleri
1503-PROJE PAZARLARI
8
1501 - Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
KİM BAŞVURABİLİR ?
Sektör ve büyüklüğüne bakılmaksızın firma düzeyinde katma değer
yaratan ülkemizde yerleşik tüm işletmeler
DESTEK BİÇİMİ
Harcama yapıldıktan sonra hibe şeklinde destek
DESTEKLEME ORANI
Ar-Ge proje giderleri toplamının en fazla %60’ı
DESTEKLEME SÜRESİ
En çok 36 ay
1503 - Ar-Ge Proje Pazarı Destekleme Programı
AMACI
Üniversite, araştırma kurumları veya sanayi şemsiye kuruluşlarının,
proje fikirlerini hayata geçirmek için düzenleyecekleri ortaklık arayış
toplantılarına finansal destek sağlamak
SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI
Etkinlik kapsamında; Basım, Kırtasiye, İletişim, Haberleşme,
Tanıtım, Konaklama/Seyahat giderlerine ilişkin olarak en fazla
15.000.- YTL ile destek verilmektedir.
KİMLER BAŞVURABİLİR?
Üniversiteler, araştırma kuruluşları ya da sanayi şemsiye
Kuruluşları,
Proje Pazarları, katılımcıların aktif olarak katılacak biçimde
kurgulanmalı, bu kapsamda atelye çalışmaları, paralel
oturumlar,katılımcıların proje önerilerini içeren sunumları ve
proje ortaklıklarına yönelik ikili görüşme faaliyetlerini içermelidir.
1507-KOBİ Ar-Ge Başlangıç Destek Programı
İlk Ar-Ge’m !!!
AMACI
KOBİ’lerin ilk iki projelerine avantajlı bir şekilde destek
sağlayarak araştırma - teknoloji geliştirme ve yenilik projesi
yapmaya özendirmek
SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI
proje giderlerinin %75’i hibe
Proje bütçe üst sınırı 400.000 YTL
Proje (AGY101 ve AGY301) Hazırlama ve Hazırlatma Giderleri
ile Yeminli Mali Müşavir Giderleri de desteklenecektir.
DESTEK SÜRESİ
proje bazında en çok 18 ay
KİMLER BAŞVURABİLİR?
TÜBİTAK’tan hiç destek almamış ya da en fazla bir projesi
desteklenmiş KOBİ’ler başvurabilir.
1508-TEKNOGİRİŞİM Destek Programı
AMACI
Genç girişimcilerin, teknoloji ve yenilik odaklı iş fikirlerine
dayanan, nitelikli istihdam yaratma ve rekabet gücü potansiyeli
yüksek iş kurma girişimlerinin desteklenmesi
KİMLER BAŞVURABİLİR?
Lisans, Y. Lisans veya Doktora programını 5 yıl içerisinde
tamamlamış genç girişimciler başvurabilir.
SAĞLANAN DESTEĞİN TÜRÜ VE MİKTARI
en fazla 100.000 YTL; Destek oranı %75
genel destek kalemleri +
• Ofis ve işlik kira, su, elektrik, ısıtma, iletişim giderleri,
• Yeminli mali müşavir ücretleri
DESTEK SÜRESİ
Destek süresi 12 ay
1509 - Uluslararası Sanayi Ar-Ge Projeleri
Destekleme Programı
AMACI
EUREKA gibi işbirliği ağlarını kullanarak Avrupa ülkeleri
arasında pazar odaklı Ar-Ge projelerini yaratmak ve Avrupa
çapındaki firmalar, üniversiteler ve araştırma kurumları
arasındaki işbirliğini artırmaktır.
DİĞER PROGRAMLARDAN FARKI
• Katılımcı ülkelerden bir veya daha fazla ortağı olması,
• Proje destek süresinde kısıtlama olmaması,
SAĞLADIĞI FIRSATLAR
• Uluslararası işbirliği yeteneğinin kazanılması,
• Diğer uluslar arası programlara daha kolay erişim ve
adaptasyon,
• Uluslararası pazarlara erişim.
Sanayi Ar-Ge Destek Programları
Bilimsel ve teknolojik bilginin, ürüne, sürece,
yönteme veya sisteme dönüştürme
aşamalarında yapılan teknoloji ve yenilik odaklı
araştırma, geliştirme, iyileştirme, faaliyetlerine
ilişkin proje önerilerinin desteklenmesine yönelik
risk paylaşımlı destek programlarıdır.
Bilginin
Teknolojinin
Teknolojiye
Ürüne Dönüştürülmesi
Ar-Ge Yatırımı Neden Farklıdır?
(Teknoloji Temin Seçeneklerinin Kârlılığı)
M YTL
Teknoloji Üretimi
80
Teknoloji Transferi
60
40 Mevcut Teknoloji
20
0
0
1
5
10
15
20
25
Yıl
Krizlerde Ar-Ge ile kurtuluş
Destek Programlarının Hedefi
BTYK’nun 10 Mart 2005 tarihli 11. toplantısında Ülke
kalkınma hedefleri de dikkate alınarak belirlenen 2013’de
Ar-Ge harcamalarının Gayri Safi Yurt İçi Hasıla içindeki
oranının %2 ve özel sektörün Ar-Ge harcamalarındaki
payının %50 olması, diğer bilim-teknoloji destek
programları ile birlikte bu programların da hedefidir.
(Ülkemizin 2005 yılı Ar-Ge Harcaması/GSYİH oranı %0,79 dur. Avrupa
Komisyonunca bu hedef 2010 yılında GSYİH içindeki % 3 Ar-Ge payına
ulaşılması hedeflenmekte (Yeni Lizbon Stratejisi) Şu an için bu oran bazı
Avrupa ülkelerinde %3 ün üzerindedir.)
Sektörler Bazında Ar-He Harcamaları Oranı (%)
Sektör
Yüksek
Öğretim
2002
2007
ABD
(2006)
AB27
(2006)
TR 2013
Hedefi
64
48
14
23
26
Özel Sektör
Kamu
29
7
41
11
69
12
62
14
60
14
Kaynak: TÜİK, OECD
Özel sektörün, Ar-Ge harcamaları içindeki payı artıyor.
Ancak, hala AB ortalamasının 2/3’ü kadar.
Destek Programlarının Etkileri -1

Ar-Ge kültürü ve Ar-Ge yapılanmasının oluşturulması

Proje ve kaynak yönetimi yeteneğinin kazanılması



Bilgi kazanımların dökümante edilerek kalıcılığının ve
sürekliliğinin sağlanması
Üniversite sanayi işbirliğinin oluşturulması
Ar-Ge yapabilmenin ve başarabilmenin verdiği moral
ve özgüven

Ticari başarı

Yeni açılım olanakları
Destek Programlarının Etkileri -2
•
Dünya pazarlarında rekabet edebilir başarılı
firmalarımızın sayılarının artması,
•
Bu firmaların rekabet güçlerini artırarak daha çok
ihracat yapmaları,
•
İthalatı azaltıcı yerli ürünler geliştirmeleri,
•
Üretim teknolojilerini geliştirilerek verimliliklerini ve
üretim kalitelerini artırmaları,
•
Nitelikli işgücü istihdamının artırılması.
•
Program ile yaklaşık 1,6 milyar
dolarlık bir Ar-Ge proje hacmi
oluşturulmuştur.
Ar-Ge Projelerinden Beklenen Hedefler
1. Yeni ürün geliştirilmesi
2. Ürün kalitesi veya standardının yükseltilmesi
3. Maliyet düşürücü ve standart yükseltici yeni
tekniklerin geliştirilmesi
4. Yeni üretim teknolojilerinin geliştirilmesi
1 ve 2 ürün geliştirme; 3 ve 4 süreç geliştirme
21
Yenilik ve Ar-Ge
Projelerin Değerlendirilmesinde OECD tarafından
hazırlanmış olan Oslo ve Frascati kılavuzlarındaki
tanımlar ve kavramlar esas alınmaktadır.
Oslo Kılavuzu’na göre :
• Teknolojik açıdan yeni ürün,
• Teknolojik açıdan iyileştirilmiş ürün,
• Teknolojik süreç yeniliği
Sanayi Ar-Ge’sinin çerçevesini çizmektedir.
Ürün Yeniliği Sınıflandırması
• Dünya İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi
• Ülke İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi
• Firma İçin Yeni Bir Ürün Platformu
Geliştirilmesi
• Firma İçin Yeni Bir Ürün Geliştirilmesi
• Firmada Mevcut Bir Ürünün Yeni Modellerinin
Geliştirilmesi
Yenilik ve Ar-Ge
• Ürün Yeniliği
• Süreç Yeniliği
DESTEK
KAPSAMINDA
• Pazarlama Yeniliği
• Organizasyonel
Yenilik
KAPSAM DIŞI
Desteklenen Ar-Ge ve yenilik aşamaları
Desteklenen Gider Kalemleri
• Personel giderleri
• Alet, teçhizat, prototip, kalıp, yazılım ve yayın alımları
• Malzeme giderleri
• Proje personelinin seyahat giderleri
• Yurtiçi ve yurtdışı danışmanlık hizmeti ve diğer hizmet
alımları
• Üniversitelere ve kamu ve özel sektör Ar-Ge
kuruluşlarına yaptırılan Ar-Ge hizmeti giderleri
• Ulusal patent tescili, faydalı model tescili ve endüstriyel
tasarım tescili ile ilgili giderler
Proje Değerlendirme ve İzleme Sistemi (PRODİS)
e-Başvuru
Kullanıcı Kaydı
Firma Kaydı / Firma Şeçimi
Proje Bilgilerinin Girilmesi
İlgili Evrakların ve Çıktıların
TÜBİTAK’a iletilmesi
Kullanıcı Yetkilendirmesi
https://eteydeb.tubitak.gov.tr
Projenin TÜBİTAK’a
İletilmesi
27
e-Başvuru
28
Desteklenen Proje Örnekleri
• Uzaktan Lazerle Kaynak Prosesinin Geliştirilmesi
• Projede yapılacak faaliyetler: Proje kapsamında
lazer ışınları aracılığıyla uzaktan (0,5-1,5 metre),
temassız olarak metali metale kaynaklı birleştirme
teknolojisini deneme amaçlı gerçekleştirilecektir.
• Ar-Ge ve yenilik unsurları: Yüksek güç üretebilen
Nd:YAG, disk lazer üreteçli, robotik uygulamalı
sistemler tasarlanarak kaynak mesafesinin 0,5-1.5
metreye çıkarılması hedeflenmektedir. Kaynak
mesafesinin uzaması ile kaynaklanacak bölgelerdeki
parça boyları kısalacak, geleneksel kaynak
prosesinden kaynaklanan tasarım kısıtları ortadan
kaldırılacak, fikstür ve jigler azaltılacak ve montaj
hattında değişiklikler olacaktır.
Desteklenen Proje Örnekleri
• Krem Bal Üretimi
• Projede yapılacak faaliyetler: Projede Türkiye’de
yaygın olarak üretimi yapılan ve tek başlarına süzme
bal olarak kullanılamayan ayçicek, pamuk, narenciye,
üçgül ve kanola gibi farklı bitkisel orijinlere ait balların
kristalleşme özelliklerinin incelenmesi ve bu balların
kontrollü koşullarda krem bal olarak değerlendirilmesi
amaçlanmıştır.
• Ar-Ge ve yenilik unsurları: Kolayca kristalleştiği için
süzme bal olarak kullanılamayan, farklı bitkisel ve
coğrafi orijinlere sahip balların krem bal olarak
değerlendirilip katma değerinin artırılması ve raf ömrü
süzme bala göre daha uzun olan yeni krem bal
ürünlerinin üretilmesi projenin yenilikçi yönünü
oluşturmaktadır.
Desteklenen Proje Örnekleri
• Step Motor Sürücüsü Geliştirme
• Projede yapılacak faaliyetler: Proje kapsamında 8
ampere kadar faz akımı ve 60V besleme gerilimi ile
sürme yeteneği olan iki fazlı (bipolar) step motor
sürücüsü tasarlanması ve prototip üretimi yapılması
hedeflenmiştir.
• Ar-Ge ve yenilik unsurları: Kullanıcı tarafından
uygulama programı (script) yazılarak kontrolör olarak
da çalışabilme yeteneği olacak, böylece harici kontrol
elemanı (PC, PLC) kullanımına gerek kalmayacaktır.
RS232/RS485 üzerinden haberleşme yapabilme
yeteneği olacak, bu sayede uzaktan yönetilebilecek ve
izlenebilecektir. İki fazlı rotary encoder bağlanmasını
sağlayan donanıma ve yazılıma sahip olacak, kapalı
çevrim hareket kontrol sistemleri tasarlanmasına imkan
verecektir.
Desteklenen Proje Örnekleri
• Seramik Karolarda Kullanılan Medium Üretimi
• Projede yapılacak faaliyetler: Seramik ürünlerin
baskı kalitesinin pasta olarak ifade edilen kompozit
organik sıvı içerisinde inorganik pigmentlerin homojen
olarak elde edilen karışımın belirlediği açıklanarak,
pasta malzemesinin de en önemli ve kritik girdisinin
medium olarak ifade edilen organik malzemelerden
elde edilen sıvı olduğu belirtilmiştir.
• Ar-Ge ve yenilik unsurları: yurtdışından ithal edilen
mediumu oluşturan malzemelerin tesbit ve
özelliklerinin araştırılması ve mediumun üretiminin
gerçekleştirilmesi.
Desteklenen Proje Örnekleri
• İnsanların Üzerlerinde Taşıyacağı Bir Bilişim Sistemi
Projesi (Uluslararası Proje)
• Projede yapılacak faaliyetler: Avrupa çapında 37
ortağı olan "giyilebilir bilişim sistemleri" projesinde,
haberleşme altyapısı, görüntü ve ses servislerinin
oluşturulması faaliyetleri gerçekleştirilecektir.
• Ar-Ge ve yenilik unsurları: Proje çerçevesinde yeni
bir sistemin standartları belirlenecek ve bu standartlara
dayalı prototip ürünler geliştirilecektir. Türk firmasının
Ar-Ge çalışmaları çoklu haberleşme sistemleri,
kablosuz çoklu ortam iletişim katmanları yazılımı, sesgörüntü yönetim yazılımı, ses-görüntü sıkıştırma
teknolojilerinin mobil sistemlere uyumlandırılması gibi
karmaşık sinyal işleme, haberleşme algoritma ve
protokollerinin geliştirilmesini kapsamaktadır.
Desteklenmesi Uygun Bulunmayan Proje Örnekleri
• Katı Yakıtlı Endüstriyel Kazan ve Besleme Sistemi
• Projede yapılacak faaliyetler: Kağıt atıklarından
enerji elde edilmesi amacıyla endüstriyel tip bir
kazanın geliştirilmesi ve kazana ait besleme siteminin
kurulması
• Desteklenmeme Nedenleri: Proje konusu kazanın
benzerlerine göre karşılaştırmalı bir üstünlüğünün
bulunmaması, tasarım faaliyetlerinin rutin mühendislik
uygulamaları olması, projenin Ar-Ge’den çok yatırım
ağırlığı bulunması
Desteklenmesi Uygun Bulunmayan Proje Örnekleri
• Atık Su Arıtma Sistemi Geliştirilmesi
• Projede yapılacak faaliyetler: Proje ile işletmede
proses suyundan kaynaklanan endüstriyel nitelikli atık
suların arıtılması için bir biyolojik atık su arıtma sistemi
geliştirilmesi planlanmıştır.
• Desteklenmeme Nedenleri: Proje konusu arıtma
sisteminin benzerlerine göre karşılaştırmalı bir
üstünlüğünün bulunmaması, tasarım faaliyetlerinin
rutin mühendislik uygulamaları olması, projenin ArGe’den çok yatırım ağırlığı bulunması
Desteklenmesi Uygun Bulunmayan Proje Örnekleri
• Yolcu Bilgilendirme Sistemi
• Projede yapılacak faaliyetler: Proje kapsamında,
otobüs duraklarına ve otobüslere yerleştirilecek
bilgilendirme ekranları ile yolcuların seyahat sürelerini
daha kolay organize edebilecekleri, bu sayede toplu
taşıma araç kullanımının arttırılmasının sağlanabileceği
bir yolcu bilgilendirme sistemi geliştirilecektir.
Bilgilendirme ekranında gereksinim duyulacak enerji ve
aydınlatma için güneş enerjili homojen aydınlatma
teknolojisinin kullanılması projenin bir diğer amacıdır.
• Desteklenmeme Nedenleri: Durakların güneş enerjisi
ile desteklenmesi ve yolcu bilgilendirme sisteminin
gerçekleştirilmesi birbirinden bağımsız uygulamalardır.
Akıllı duraklar oluşturulması temel olarak bir altyapıyı
sağlama çalışması olup, önemli bir yazılım tasarımı
gerektirmemektedir.
Desteklenmesi Uygun Bulunmayan Proje Örnekleri
• Özlü Elektrod Tel Üretimi
• Projede yapılacak faaliyetler: Fluks özlü kaynak
elektrodu üretilmesini sağlayacak sistemin firmada
kurulması amaçlamaktadır. Bu amaçla temin edilen
makinelerin fluks özlü elektrod üretimine uygun hale
getirilmesi için makinelere yapılacak adaptasyon
işlemleri, kullanılacak fluks karışımının belirlenmesi,
vakumlu ambalajlama cihazı tasarlanması ve imal
ettirilmesi.
• Desteklenmeme Nedenleri: Projenin ağırlığını,
üretimin gerçekleşmesini sağlayan tamamlayıcı
sistemlerin temin edilmesi ve devreye alınması
oluşturmaktadır. Firma yapacağı yatırım için gerekli
analiz ve etütleri yapmış, ihtiyaçlarını belirlemiş ancak
proje için gerekli tasarım, analiz ve yönlendirme
çalışmaları danışmanlık hizmetleri ile karşılanacaktır.
Desteklenmesi Uygun Bulunmayan Proje Örnekleri
• Yeni Bir Yöntemle Görüntü İşleme Sistemi Geliştirme
Projesi
• Projede yapılacak faaliyetler: Görüntü işleme
yazılımının güvenlik amaçlı kullanımından biri olan
“Biyometrik Yüz Tanıma Sistemi” geliştirilecektir.
Geliştirilmiş ve denemiş olan bir yüz tanıma kiti SDK
(Yazılım Geliştirme Kiti) alınıp, bu SDK üzerine ilgili
kişinin tanımlı olup olmadığı saptanacak, bu saptama
ile ilgili önceden tanımlanmış işlemler yapılacaktır.
• Desteklenmeme Nedenleri: Proje çalışmasının birçok
açıdan yurtdışına bağımlı olduğu, SDK'nın yurt dışı bir
firmadan sağlanacağı, proje danışmanlığının da sürekli
olarak aynı firmadan alınacağı, projenin arge içeriğinin
hazır olan SDK yazılımını ürün haline dönüştürecek
kamera ve bilgisayar yazılımının kurulması şeklinde
olması.
Proje Öneri Bilgileri
Destek Programları’na yapılan proje başvuru içeriği :
• Bölüm A Proje ve Kuruluş Bilgileri
• Bölüm B Projenin Endüstriyel Ar-Ge İçeriği,
Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi Yönü
• Bölüm C Proje Planı ve Kuruluşun Altyapısı
• Bölüm D Projenin Ekonomik Yarara ve Ulusal
Kazanıma Dönüşebilirliği
• Bölüm E Proje Bütçesi
Proje İş-Zaman Çubuk Grafiği
Proje üçgeni ve AGY100 Proje Öneri Bilgileri
Proje Planı ve Kuruluşun
Altyapısı
Proje Bütçesi
Kapsam
Endüstriyel Ar-Ge İçeriği
Teknoloji Düzeyi ve Yenilikçi
Yönü
Başarılı proje,
Kapsamını,
belirlenen
niteliklerde
zamanında ve
hesaplanan
maliyet sınırları
içinde
tamamlayabilen
projedir.
Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli -1
• Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği ve yenilikçi
yönü vurgulanmalı
• Projenin teknoloji düzeyi bilimsel/teknik literatür
ve standartlar referans verilerek açıklanmalı
• Projenin hedef ve çıktıları net ve ölçülebilir
biçimde başarı kriterleri tanımlanmalıdır.
• Projede kullanılacak yöntem ve teknikler
açıklanmalı.
Proje Başvurusunda Nelere Dikkat Edilmeli - 2
• Proje süresi ve bütçesi gerçekçi tahmin edilmeli.
• Proje iş paketlerine bölünmeli, iş paketleri
arasındaki ilişkileri iyi kurgulanmalı.
• Projeyi gerçekleştirmek için gerekli işbirlikleri ve
hizmet alımları tanımlanmalı.
• Proje ekibi projeyi gerçekleştirebilir nitelikte
oluşturulmalı.
• Değerlendirme sürecinde hakemlere proje
faaliyetlerine ilişkin proje personelinin ve var ise
teknik danışmanların sunum yapmaları.
Desteklenmeyen projeler
• Ar-ge ve yenilikçi yönü zayıf, fonksiyonel değişiklik
içermeyen rutin mühendislik uygulamaları, sadece şekil
ve estetiğe yönelik değişikliklerden ibaret projeler
• Altyapının iyileştirilmesine yönelik, üretim altyapısına
yönelik yatırım ağırlıklı projeler
• Firmanın özgün katkısının sınırlı olduğu ya da hiç
olmadığı projeler
• Proje ekibi nitelik veya nicelik olarak projeyi
gerçekleştirecek yeterlilikte değil.
• Proje çıktısı ekonomik yarara dönüşebilir nitelikte
değildir.
3 Boyutlu Değerlendirme
Proje önerilerini, her boyuta eşit ağırlık vererek
3 boyutta değerlendirmek için geliştirilen
Tanımlara Bağlanmış Değerlendirme Ölçeği
(Phrase-Anchored Rating Scale)
(Likert Ölçeği – 1, 2, 3, ... yerine)
Her 3 boyut için ayrı ayrı
ÇOK İYİ
İYİ
İYİ DEĞİL / YETERSİZ
yönleri tanımlayan ifadeler / kavramlar / hükümler
Sanayi Ar-Ge Projeleri Değerlendirme Boyutları
1. Projenin endüstriyel Ar-Ge içeriği,
teknoloji düzeyi ve yenilikçi yönü
2. Proje planının ve kuruluşun
altyapısının proje için uygunluğu
3. Proje çıktılarının ekonomik ve ulusal
kazanıma dönüşebilirliği
Hakem Havuzu
105 ÜNİVERSİTEDEN
20.544 HAKEMLİK
2.817 ARAŞTIRMACIDAN OLUŞAN,
SÜREKLİ BÜYÜYEN
HAKEM HAVUZU
Hakem/İzleyicilerin Üniversitelere Dağılımı
Destek Programları Kapsamında
Hakem ve İzleyicilik Kullanımı
ARBİS’e kayıtlı hakemler görevlendirilmektedir.
2008 yılında 911 yeni hakem/izleyici görev almıştır.
İzleme ve Destekleme Süreci
Ar-Ge Yardımı İstek Formu
AGY300
Ar-Ge
Faaliyeti
İzleyici
Değerlendirmesi
Dönem
Raporu
Mali
Rapor
YMM
Onayı
AGY500
TEYDEB Teknik ve Mali Uzman
ön değerlendirmesi
50
Ödeme Süreci
İzleyici
Raporu
AGY400
TEYDEB Uzman Değerlendirmesi
Destek oranının ve miktarının tespiti
Dış Ticaret Müsteşarlığı
uygunluk görüşü (1501)
(1507)
(1508)
Firmaya ödemenin
yapılması
51
Destek Oranı
1501 Sanayi Ar-Ge Projeleri Destekleme Programı
Firma ayrımı yapılmaksızın temel destek oranı % 50 - %60
1507 KOBİ Ar-Ge Başlangıç Programı
Destek oranı % 75
1508 Teknogirişim Destek Programı
Destek oranı % 75
1509 Uluslararası Sanayi Ar-Ge Destek Programı
Destek oranları;
Büyük firmalar % 50 - %60
KOBİ % 75
Tüm programlarda “Ön Ödeme Sistemi” vardır
Projelerin Destek Süreci
Ar-Ge Yardımı İstek Formu (AGY300)
1. Dönem Raporu
Ar-Ge Yardımı İstek Formu Hazırlama Kılavuzu
2. Mali Rapor
Mali Rapor Hazırlama Kılavuzu
3. YMM Proje Harcamaları Değerlendirme ve Tasdik
Raporu (AGY500)
4. Proje Sonuç Raporu (AGY350) (projenin son
döneminde)
Teknoloji ve Yenilik Destek
Programlarına İlişkin İstatistiki
Bilgiler
1995 Yılından Bugüne Ne Yapıldı?
• 8.160 Proje Başvurusu
• Desteklenen 5.106 Proje
• Tamamlanan 2.678 Proje
• 806 Milyon Dolar Destek
• 1,2 Milyar YTL Destek ( 2008 yılı sabit fiyatlarıyla )
• 1,6 Milyar Dolar Ar-Ge Hacmi oluşturulmuş
(2,6 Milyar YTL 2008 yılı sabit fiyatlarıyla )
Proje başvuruları
1995-2008 Yılları Arasında Önerilen Projeler
(Birikimli)
• 8.160 Proje
KOBİ :5.633
BÜYÜK:2.527
• 3.826 Firma
KOBİ :3.437
BÜYÜK:389
Desteklenen projeler
1995-2008 Yılları Arasında Desteklenen
Projeler (Birikimli)
• 5.106 Proje
KOBİ :3.311
BÜYÜK:1.795
• 2.428 Firma
KOBİ :2.112
BÜYÜK:316
Destek Programları Kapsamında Proje ve Firma Sayıları
Son 5 yılda (2004-2008)
Başvuru sayısı
4,5
katına
Toplam firma sayısı
4,7 katına
Yeni firma sayısı
5,2 katına
Sunulan,Kabul Edilen Harcama Tutarları, Hibe Destek
Tutarı
2008 Hedefleri
Sunulan Harcama Tutarı : 662 Milyon USD
Kabul Edilen Harcama Tutarı: 515 Milyon USD
Verilen Hibe Destek Tutarı: 260 Milyon USD
2008 yılında Transfer Ödemesi;
Transfer Ödemesi Tutarı: 7,3 Milyon USD
Sunulan,Kabul Edilen Harcama Tutarları, Hibe Destek
Tutarı (2008 Yılı Sabit Fiyatlarıyla)
2008 Hedefleri
Sunulan Harcama Tutarı : 860 Milyon YTL
Kabul Edilen Harcama Tutarı: 670 Milyon YTL
Verilen Hibe Destek Tutarı: 313 Milyon YTL
2008 yılında Transfer Ödemesi;
Transfer Ödemesi Tutarı: 9,48 Milyon YTL
Özel Sektör Ar-Ge ve Yenilik Destekleri
2008 yılında 185 Milyon USD hibe destek verilmiştir.
Özel Sektör Ar-Ge ve Yenilik Destekleri
2008 yılında 238,8 Milyon YTL hibe destek verilmiştir.
(Ödeme rakamları 2008 yılı sabit tutularak deflate edilmiştir.)
Karar Süreci, Desteklenen, Destekleme Oranı
2008 Hedefleri
Destek Kararı Verilen Proje Sayısı: 1.071
Teknoloji Gruplarında Görüşülen Proje Sayısı: 1.530
Destek Programlarına Önerilen Projelerin Şehirlere
Göre Dağılımı
Toplam 61il
Diğer (41 İl): Afyon,Aksaray,Amasya,Balıkesir,Bartın, Bilecik, Bitlis, Bolu, Burdur,
Çankırı, Çorum, Diyarbakır, Düzce, Edirne, Elazığ, Erzincan,Giresun, Hatay, Isparta,
K.Maraş, Karabük, Karaman, Kastamonu,Kırıkkale, Kırşehir,Kilis, Malatya, Mardin,
Muğla,Nevşehir,Rize, Samsun, Sinop, Sivas ,Ş.Urfa, Tokat,Trabzon,Uşak,Yalova,
Yozgat, Zonguldak
Destek Programlarına Önerilen Projelerin Şehirlere
Göre Dağılımı (İlk 20 Şehir)
Toplam 61il
Diğer (41 İl): Afyon, Aksaray, Bilecik, Bolu, Çanakkale, Diyarbakır Edirne, Elazığ,
Erzincan, Erzurum, Giresun, Gümüşhane, Hakkari, Hatay, Isparta, K.Maraş,
Karaman, Kastamonu, Kırşehir, Kütahya, Malatya, Mardin, Muğla, Nevşehir,
Ordu, Osmaniye, Samsun, Sivas Şanlıurfa, Tokat, Trabzon, Yalova, Yozgat,
Zonguldak
Destek Programlarına Önerilen Projelerin Şehirlere Göre Dağılımı
31.12.2003 itibariyle Destek Programlarına Proje başvurusu bulunmayan iller
1995-2003 Destek Programlarına Proje başvurusu yapan iller
66
Destek Programlarına Önerilen Projelerin Şehirlere Göre Dağılımı
31.12.2008 itibariyle Destek Programlarına Proje başvurusu bulunmayan iller
1995-2008 Destek Programlarına Proje başvurusu yapan iller
67
1995-2008 Yılları Arasında Destek Programlarına Önerilen Projelerin
Bölgelere Göre Dağılımı (%)
%54,7
%1,5
%0,3
%13,7
%22,6
%3,5
%3,7
68
Önerilen Projelerin Teknoloji Alanlarına Göre Dağılımı
Desteklenmekte Olan ve Sonuçlanan Proje Sayıları (31 Aralık itibariyle)
2008 Hedefleri
Desteklenmekte Olan proje Sayısı: 1.600
Sonuçlanan Proje Sayısı: 476
Ar-Ge Kanunu
• Teknoloji merkezi işletmelerinde, Ar-Ge
merkezlerinde, kamu kurum ve kuruluşları ile kanunla
kurulan vakıflar tarafından veya uluslararası fonlarca
desteklenen Ar-Ge ve yenilik projelerinde ve
teknogirişim sermaye desteklerinden
yararlananlarca gerçekleştirilen Ar-Ge ve yenilik
harcamalarının tamamı kurum kazancının ve ticari
kazancın tespitinde indirim konusu yapılır.
- Kurumlar ve Gelir vergisi kanunları uyarınca daha önce
mükelleflere tanınan Ar-Ge harcamalarındaki yüzde 40'lık
matrah indirimi yüzde 100'e çıkarılmıştır. Yapılacak Ar-Ge
harcamalarının yüzde 100'ü yapıldığı yılda vergiden
düşülecek, ayrıca bu gider amortisman yoluyla daha
sonraki yıllarda vergi matrahından indirilecektir.
Gelir Vergisi ve SSK İndirimi
• Kamu personeli hariç Ar-Ge personelinin
ücretleri üzerinden hesaplanan gelir
vergisinin yüzde 80'i, doktoralı olanlarda
ise yüzde 90'ı istisna kapsamına alınmıştır.
• Kamu personeli hariç Ar-Ge personelinin
ücretleri üzerinden hesaplanacak sigorta
primi işveren hissesinin yarısı, 5 yıl süreyle
bütçeden karşılanacaktır.
Ar-Ge İndirimi
İLGİLİ MEVZUAT
5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunun 10.
Maddesi 1. fıkra a bendi
SORUMLU KURULUŞ
Mali Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı
KAPSAM
Kurumlar, yıl içinde yaptıkları Ar-Ge harcamaları
tutarının %40’ı oranında hesaplayacakları Ar-Ge
indirimini beyanname üzerinde kazançtan
indirebileceklerdir.
-----------------------------------------------------------5746 sayılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetlerinin
Desteklenmesi Hakkında Kanun’un 5 inci maddesi ile bu
oran %100 e çıkarılmıştır.
Sonuç…
• Hazır teknolojiyi taklit etme veya alıp kullanma
döngüsü sadece ülkeye değil, bizatihi sanayiye
pahalıya gelir.
• Teknolojiyi kendiniz üretmeniz ilk başta zor ve
pahalıdır, ama daha yüksek maliyetli bir gelecek
getiren kısır döngüden kurtarır.
• Günümüzde işletmelerin başarıları tesadüfi
olmaktan çıkmış olup, başarılar planlanarak
gerçekleşmektedir.
Sonuç…
• Firmalarımızın kendi ürünlerini tasarlamaları,
üretim teknolojilerine sahip olmalarında Ar-Ge
yapmanın zorunluluğu bulunmaktadır.
• Firmaların Ar-Ge faaliyetlerine ilişkin teşvik ve
hibe desteklerden azami yararlanma konusunda,
gerektiğinde üniversitelerden veya deneyimli
yetkin kişi ve kuruluşlardan danışmanlık hizmeti
almaları önerilmektedir.
TEYDEB İletişim Bilgileri
TÜBİTAK
Teknoloji ve Yenilik Destek Programları Başkanlığı
(TEYDEB)
Atatürk Bulvarı No: 221
06100, Kavaklıdere, ANKARA
Tel: (312) 467 18 01
Faks: (312) 427 43 05
e-posta: teydeb@tubitak.gov.tr
İnternet: www.teydeb.tubitak.gov.tr
www.teydeb.tubitak.gov.tr
oguz.ozbay@tubitak.gov.tr
Teşekkürler...