Murat Kürüz BRIAND Fransa Başbakanı
advertisement
Yabancıların gözüyle ATATÜRK Hazırlayan Murat Kürüz BRIAND Fransa Başbakanı Yeni Türk Devleti ile Ankara Antlaşması'nın imzalanması nedeniyle; "Bizi arkadan vurdu, dağ başındaki haydutlarla, Mustafa Kemallerle anlaştı" diyenlere Fransız Başbakanının Mecliste verdiği cevap: Dağ başındaki haydutlar diye isimlendirdiğiniz kahraman Mustafa Kemal ve Onun tüm askerleri burada olsalardı teker teker hepsinin heykellerini dikerdik. Böylesine kahraman bir antlaşma imzalamaktan gurur duyuyorum. (1921) Kemal Atatürk veya bizim O'nun o zamanlar tanıdığımız ismiyle Kemal Paşa, gençlik günlerimde benim kahramanımdı. Büyük devrimlerini okuduğum zaman pek çok duygulandım. Türkiye'yi modernleştirme yolunda Kemal Atatürk'ün giriştiği genel çabayı büyük bir takdirle karşıladım. O'nun dinamizmi, yılmak ve yorulmak bilmezliği insanda büyük bir etki yaratıyordu. O, Doğuda modern çağın yapıcılarından biridir. O'nun en büyük hayranları arasında bulunmakta devam ediyorum. Çağımızda; uzak görüşlü, cesur, siyasi, sosyal ve ekonomik reformlarla Türkiye'yi bugünkü modern cumhuriyet durumuna getiren Kemal Atatürk'tür. Aynı zamanda bugün Türkiye'nin Avrupa Ortak Pazarına girebilecek güce erişmesini sağlayan modern ekonominin temelini hazırlayan da yine O'dur. Hindistan Başbakanı Jawaharial Nehru Hollanda Dışişleri Bakanı Joseph Luns GENERAL METAKSAS Yunanistan Başbakanı Atatürk yalnız Türk tarihinin büyük bir siması değil, aynı zamanda bir büyük adamıdır. O'nun yeni Türkiye'yi yaratan eseri, yüzyıllara intikal eden bir anıt olarak kalacaktır. Sucheta KRIPALANI Hint Parlamento Heyeti Başkanı Atatürk, yalnız Türk Milleti'nin değil, özgürlüğü uğruna savaşan bütün milletlerin önderiydi. O'nun direktifleri altında siz bağımsızlığınıza kavuştunuz. Biz de o yoldan yürüyerek özgürlüğümüze kavuştuk. Arkadaşlar, yüzyıllar nadir olarak dahi yetiştirir. Şu talihsizliğimize bakın ki, O büyük dahi çağımızda Türk Ulusu'na nasip oldu. Mustafa Kemal'in dehasına karşı elden ne gelirdi? (İngiltere Başbakanı bu konuşmasından sonra istifa etmiştir.) İngiltere Başbakanı Lloyd George Türk devriminin bütün Doğu dünyasının ilerleme ve gelişmesindeki rolü, Batı dünyasını kültür ve uygarlık yoluna yönelten Fransa Devrimi kadar önemli ve etkilidir. Devriminizin kıvılcımlarından çıkacak ateş, bütün Doğu uluslarını aydınlatacak, kamaştıracak ve gerçek nuru yaratacaktır. (1936) Çin, General Ho-Yao-Su O, uğraşlarıyla, yalnız Türkiye'ye değil, bütün Doğu dünyasına kurtuluş yolunu göstermiştir. O tarih büyüğünün, O Türk kahramanın, O Doğunun kurtuluş ve uygarlık önderinin eserini her zaman sevgi ve saygıyla anacağız. (1939) Hindistan Meclis Başkanı Sir Abdurrahim Franklin D. ROOSEVELT A.B.D Başkanı Benim üzüntüm, bu adamla tanışmak hususundaki şiddetli arzumun gerçekleşmesine artık imkan kalmamış olmasıdır. "Sovyet Rusya Hariciye Nazırı Litvinof ile görüşürken kendisine onun fikrince bütün Avrupa'nın en kıymetli ve en ziyade dikkate değer devlet adamının kim olduğunu sordum. Bana Avrupa'nın en kıymetli devlet adamının Türkiye Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal olduğunu söyledi. " Sert, dayanıklı ve mücadeleci. Bence harika bir subay. Kelimenin tam manasıyla mükemmel bir yönetici." General Liman Von Sanders Asker-Devler adamı, çağımızın en büyük liderlerinden biri idi. Kendisi, Türkiye'nin dünyanın en ileri memleketleri arasında hak ettiği yeri almasını sağlamıştır. Keza O, Türklere, bir milletin büyüklüğünün temel taşını teşkil eden, kendine güvenme ve dayanım duygusunu vermiştir. Ben Atatürk'ün sadık arkadaşlarından biri olarak büyük iftihar duyuyorum. General - DOUGLAS MC ARTHUR - Kasım 1963 Fransız Yazar Gerard Tongas Kemalizm, hızlı gelişme yolunu keşfetti ve ispat etti ki, yalnız bir kuşakta disiplinli bir eğitim ile halkçı büyük bir uygarlık geliştirilebilir. Bu, insanlığa denenmiş bir felsefe örneği olarak sunulabilir. Kemalizm, yüzyıllara sığabilecek işleri on yılda tamamladı. (1937) Atatürk tarafından yaratılan bugünkü modern Türkiye'yi tanıyanlar, Birinci Dünya Savaşı'ndan önceki Türk Anavatanının durumunu tasavvur bile edemezler. Almanya Büyük Elçisi F. Von Papen İngiliz Tarihçi Prof. Arnold J. Toynbee Öyle bir an düşünün ki, Batı dünyamızda rönesans, reform, XII. yüzyıl sonunda bilimsel kültürel ihtilali, Fransız ihtilali ve endüstriyel ihtilallerin hepsi bir insan hayatının içine yığılmış olsun ve bunlar kanunla zorunlu kılınsın. İşte Atatürk, 1920-1930 arasında, bu kadar kısa bir süre içinde ve hiçbir ülkede uygulanamamış en ihtilalci bir programı gerçekleştirdi hiçbir ülkede uygulanamamış en ihtilalci bir programı gerçekleştirdi. (1963) Alman Tarihçisi – Prof. HERBERT MELZİG Atatürk tarihten hakiki dersler almış nadir büyüklerden biridir. Bütün çaba ve uğraşmaları yalnız kendi ulusu içindir. İngiliz Yarbayı – A. RAWLİNSON Kuvvetli karakterli ve dünya ulusları arasında kendi ulusunun haklı durumu üzerinde kesin ve pratik görüşlü bir adam olarak O, hiçbir zaman kişisel şöhret ve yükselme peşinde koşmadı. Yurdunun çıkarları her şeyin üstünde tutan ve ulusu için en faydalı sonuca varmaya çalışan bu zat, gücünü damarlarına işlemiş görev duygusundan alıyordu Türkiye, İslam dünyasında bir mucize manzarası göstermektedir. Türkler, ebediyen Atatürk'e minnettar kalacaklardır. (1939) Çekoslavakya, Ç.T.K. Ajansı O'nun adı, dünyanın en büyük ilham kaynaklarından biri olarak yaşayacak ve Müslümanların en derin yurtseverlik içinde yaşamalarına önderlik edecektir. O'na duyulan sevgi, daima bütün Müslüman dünyasına ve insanlığa faydalı olacaktır. Pakistan, General Muhammed Azam Khan Sizlere şunu söyleyeyim ki, ben Atatürk'e katip olmak isterdim. Sebebi de, O'nun her akşam sofrasında bulunup, yüksek fikirleriyle beslenmek dileğinde oluşumdur. (1933) Fransa Başbakanı Edouard Herriot Eski Amerika Elçisi - General, CHARLES H. SHERRİLL Afganistan - VELİ HAN Büyük Atatürk'ün ufulünden dolayı teessürümüz o derece derin ve sonsuzdur ki, bunu ifade etmek için kelime bulamıyorum. Çünkü Atatürk, yalnız Türkiye'nin değil, bütün şarkın Ata'sı idi. Öyle zamanlar oldu ki, anılar içinde benim eşsiz nitelikte gördüklerimi düzeltti: "Hayır... Ben bunda yanılmışım. Eğer şöyle düşünseydim ve yapsaydım sonucu daha eksiksiz olacaktı." dediği az değildi. Gerçekçilik O'nun korkmadığı şeydi. Fransız Milli Meclisi Başkanı - EDOUARD HERRİOT Atatürk'ün askerlik tarafına hayret etmiyorum. Her meslekte deha sahibi insanlar vardır, buna şaşılmaz. Fakat İsviçre Medeni Kanununu kabul etmek ve Türkiye'de yürürlüğe koymak! Bu âdeta dehanın da üstünde bir şey, hukuktan anlayan ve insan haklarına inanan biri sıfatıyla söylüyorum. İşte buna hayranım! John F. KENNEDY A.B.D Başkanı Atatürk bu yüzyılın büyük insanlarından birinin tarihi başarılarını, Türk halkına ilham veren liderliğini, modern dünyanın ileri görüşlü anlayışını ve bir askeri lider olarak kudret ve yüksek cesaretini hatırlatmaktadır. Çöküntü halinde bulunan bir imparatorluktan özgür Türkiye'nin doğması, yeni Türkiye'nin özgürlük ve bağımsızlığını şerefli bir şekilde ilan etmesi ve o zamandan beri koruması, Atatürk' ün Türk halkının işidir. Şüphesiz ki, Türkiye' de giriştiği derin ve geniş inkılaplar kadar bir kitlenin kendisine olan güvenini daha başarı ile gösteren bir örnek yoktur. Ben Gurion İsrail Başbakanı Mustafa Kemal Atatürk, kuşkusuz 20. yüzyılda dünya savaşından önce yetişen en büyük devlet adamlarından biri, hiçbir millete nasip olmayan cesur ve büyük bir inkılapçı olmuştur. (1963) Eyüp Han Pakistan Cumhurbaşkanı Kemal Atatürk, yalnız bu yüzyılın en büyük adamlarından biri değildir. Biz Pakistan'da, Onu geçmiş bütün çağların en büyük adamlarından biri olarak görüyoruz. Askeri bir deha, doğuştan bir lider ve büyük bir yurtsever. LORD KİNDROSS Neila PAVLOVA (Paris 1930) “ Büyük bir sebatkarlık ve ileri “ Atatürk bir yandan savaş adamıdır ; öte yandan da barış adamıdır. İçindeki büyük askeri deha, ulusunu çökmekten kurtarmış ; gene içindeki devlet adamı niteliği, hayatına ışık saçtığı milletinin yeniden doğuşunu sağlamıştır. ” görüşle, devrimler ve ülkesini yeniden kurma işinin ardından koşuyor ; yüreğinde ülkesinin ateşli sevgisi, ulusal inancıyla o durmadan esinlendiği insanlık tutkusunu uzlaştırmaya çalışıyor varlığında O. ” “ ... Mustafa Kemal’in tek bir düşüncesi vardır, dünya barışını sağlamaktır bu da ; bunun için de, kesin sınırlarını öz elleriyle çizmiş olduğu kendi ülkesinin dirliğini sağlamaya çalışır her şeyden önce ; bunun ötesinde herhangi bir tutkuyu kendisi beslemediği gibi hiç bir zaman körüklememiştir de. ” “ Atatürk, yalnızca tüm zamanların en iyi komutanlarından biri değil, aynı zamanda siyaset kuramının büyük filozoflarından biridir. ” Prof. Dr. Jorge Blanco VILLALTA (Arjantinli Diplomat) “ Atatürk sağ olsaydı, dünyanın görüntüsü başka olurdu. Gerçekten Atatürk sağ olsaydı ya da biz o büyük insanın yolundan gidebilseydik, dünyadaki Türkiye başka olurdu. ” WINSTON CHIRCHILL Radi FİŞ (Rus Edebiyatçı) “ Bana göre Atatürk’ün devlet adam olarak büyüklüğü yalnız yaptığı devrimlerden ileri gelmiyor. O’nun uzak görüşlülüğü var. Solda ve sağda aşırılığı kesti ve onlarla savaştı. Komünistlerle faşistleri aynı hapislere doldurdu. Bu büyük bir meziyettir. Çünkü böylece normal bir devleti kurmayı başardı. Bu çok mühim. ” Devlet Şefiniz gibi insanlığın en yüksek mertebesine erişmiş büyük dahinin bir ülke için ilerlemenin ancak, o ülke kadınlarının genel seviyeye yükselmeleri ile gerçekleşeceğini anlamış olması, uluslararası kadın davasını çok kolaylaştırmıştır. Size Atatürk tarafından kazandırılan haklar ve sizin özgürlüğünüz bütün dünya kadınları için çok güven verici ve onların mücadelesinde onlara yardımcı bir kuvvet olacaktır. (1935) Uluslararası Kadın Birliği Gnl. Sek. Katherin Bonifas İkinci Dünya Savaşı'na kadar Mustafa Kemal'in eseri Türkiye çapında değerlendirildi; eski bir ülkenin modern bir ulus haline gelmesi için harcanan çabayı takdir etmeyen yoktur. Söz konusu eser 1945'den bu yana bir örnek değeri kazandı. Kemalizm, Türkiye Tarihi'nin bir sayfası olmaktan çıkıp, siyasi bir sisteme önderlik etmeye başladı. Çünkü, yeryüzünde henüz Moskova'ya ve Pekin tımarına girmemiş olan üçüncü çeşit devletlere bu sistem yol göstermektedir. Yarı gelişmiş uluslar için Marksizm'in karşısına dikilen ikinci bir alternatiftir bu sistem. (1961) Fransız Hukukçu, Prof. Maurice Duverger Japonya'da Atatürk, Birinci Dünya Savaşı sonrası yıkımlarından Türkiye'yi kurtararak büyük zafere ulaştıran kahraman ve Osmanlı İmparatorluğu yıkıntılarından yeni Türkiye Cumhuriyeti'ni yaratan büyük bir devlet adamı olarak çok iyi tanınmaktadır. Özellikle Atatürk'ün Türk Dili Devrimi'ni gerçekleştirmesi ve dinle siyaseti birbirinden ayırarak Türk toplumunun modernleşmesini sağlamak yolundaki çabalarına karşı büyük bir hayranlık duymaktayız. (1963) Japonya Başbakan Hayato İkeda Prof. Dr. Justine Mc CARTHY (Kentucky Louisville Üniversitesi) “ Eğer Atatürk olmasaydı, yalnız Türkiye diye bir devlet değil, Anadolu’da Türk diye bir şey de ortada olmayacaktı. Atatürk bir komutan olarak Türkleri yok olmaktan kurtardı. ” “ Yıkılmış bir ülkeyi eline alıp onu sonunda demokrasiye kavuşturdu. İşlerliği olan bir ekonomiye sahip kıldı. İnsanların eğitim-öğretim gördüğü, dillerini öğrendiği bir ülkeye dönüştürdü. Ama bütün bunları rahatı yerinde zengin bir ülkede değil, son derece yoksul, yakılıp yıkılmış bir ülkede yaptı. Çiftçilik yapmak için hayvan kalmamıştı. Kentler yıkılmıştı. İşte bunun için Atatürk’ün çok üstün başarılar sergilediğini düşünüyorum. ” Tarquin OLİVİER (İngiliz Film Yapımcısı) Kahramanlıklarını göz önüne aldığımda, özetle diyebilirim ki, tarihte ülkesi için, M. Kemal Atatürk’ten daha büyük işler başarmış hiç kimse yoktur. ” “ Çok değişken, olağanüstü, çok güzel, çok güçlü yapısı olan bir yüzü vardı Atatürk’ün. ” “ Atatürk, ‘babalar kadar, anneler de eğitilmelidir ; yoksa çocuklar gün ışığı göremezler, ’ dedi. ” HABİB BURGİBA ADOLF HİTLER Mustafa Kemal’in kişiliği halk kitlelerinin ayaklanması ve halk mücadelelerinin öncüsü olmuştur. Bu mücadeleler, O’nun ölümünden sonra genişlemiş. Doğu ve Batı bloklarının arasındaki üçüncü dünyaya sirayet etmiş ve onu sömürge tahakkümünden kurtarmıştır. Onun ölmez eseri, egemenliklerini elde etmiş milletlerin, kaderlerini hükmedenler için ışıklı bir örnek ve bir ilham kaynağı olarak kalacaktır. ” “ Mustafa Kemal ; bir millet, bütün vasıtalarından mahrum edilse dahi, kendini kurtaracak vasıtaları yaratabileceğini ispat eden adamdır. ” claude farrere Charles DE CHAMBRUN O’nu sizler layıkıyla takdir edemezsiniz. Büyüklüğünü gereği kadar ölçemezsiniz. O, yüce bir dağa benzer. Eteğinde yaşayanlar, bu yüceliği fark edemezler. Bu dağın azametini kavrayabilmek için O’na uzaklardan bakmak gerekir. “ O zamandan beri Gazi Mustafa Kemal, Atatürk yani Türklerin babası olarak adlandırıldı; bu ismi, savaşlardaki başarıları, barışçı çalışmaları ve uygarlaştırıcı adımları ile hak etmişti... ” “ Kuşkusuz tahta çıkabilirdi; sağ duyusu ve akılcılığı onu bundan uzak tutmuş, milletin babası Atatürk olayı tercih etmişti. Kasılmadan, övünmeden, şatafata kapılmadan düşünür niteliğini korumuş ve itibarı artmakta devam etmiştir.” General Mc. Arthur Geçen birkaç yılın sıkıntılı zamanlarında dünya sorunlarının çözümlenmesi için de ,o büyük istidatı ile kimseyi değil ama Mustafa Kemal’i yanımda görme ihtiyacını öyle çok duydum ki Tahranlı bir şair Tanrı bir topluma yardımcı olmak için, onun elinden tutmak isterse; başına Mustafa Kemal Paşa gibi bir önder getirir.
