Alanın planlama çalışması yapılan hâlihazır haritalar mevzi

Av. Mustafa İlker GÜRKAN (T.C. 229 164 755 12)
Av. Alican GÜRKAN (T.C. 229 044 759 68 )
Cep Tlf : 0532 277 80 61
Cep Tlf: 0536 575 77 99
Adres :Temel Yapı İşmerkezi Kat.2 Büro:3 Gümbet-BODRUM
MUĞLA NÖBETÇİ İDARE MAHKEMESİ SAYIN BAŞKANLIĞI’NA
Sunulmak üzere
BODRUM NÖBETÇİ ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ SAYIN YARGIÇLIĞINA
DAVACI
: TMMOB Mimarlar Odası ( Muğla Şubesi)
VEKİLİ
: Av. Mustafa İlker GÜRKAN - Av.Alican GÜRKAN
DAVALI
: T.C. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı (Özel Çevre Koruma
Kurumu Başkanlığı bu bakanlığa devredilmiş olmakla) ANKARA
DAVA KONUSU
: Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından 383 sayılı
Kanun Hükmünde Kararnamenin 1. maddesi gereğince
onaylanarak Özel Çevre Koruma Kurumu’nun 24.01.2011 tarih ve
160/527 sayılı yazı ile dağıtımı yapılan Dalaman Yat Limanı ve
Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının
(08.09.2011 de askıdan indirilen değişik yeni plan olmakla)
iptaline hüküm kurulması ve dava sonuna kadar karar verilmesi
istemidir.
: Nazım İmar planının askıdan indirildiği tarih 08.09.2011
Tebliğ tarihi
DAVA NEDENLERİ
1- Süre sorunu: Dava konusu nazım imar planı [değişikliğe uğrayan yeni haliyle]
08.09.2011 günü askıdan indirilmiştir.
2- Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından 383 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin
1.maddesi gereğince onaylanarak Özel Çevre Koruma Kurumu’nun 24.01.2011 tarih ve
160/527 sayılı yazı ile dağıtımı yapılan Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliği ile 1/5000 ve 1/1000 ölçekli Koruma Amaçlı İmar
Planlarına Belediye Başkanlığı tarafından askıya çıkarıldığı ve ilanı yapıldığı için Mart-2011 de
Dalaman Belediye Başkanlığına itirazen başvurmuştuk.
Başvuru şöyledir.
{{ “07.02.2011 tarihinde onaylanarak askıya çıkarılan “DALAMAN YAT LİMANI VE DENİZ
OTOBÜSÜ YANAŞMA YERİ 1/25.000-1/5.000-1/1000 KORUMA AMAÇLI İMAR PLANI”na yasal
süresi içinde itirazımızdır. “
Mimarlar Odası Tüm Örgütlülüğü ile özellikle ülkemizin kıyı bölgesinde alternatif turizm
kaynaklarının kullanılmasını zorunluluk olarak görmekte olup, bu konudaki ortak çalışma
platformlarına katkı koymayı bir ilke olarak kabul etmiştir.
Turizmin ülke ekonomisine, ülkemiz tanıtımına katkısı ve koruma-kullanma dengesinde ki rolü
tartışılmadığı gibi bu hususlar tek başına değerlendirilip uygulamaya yönelik kararlar alınması
son derece sakıncalı durumlar oluşturabilmektedir. Bu anlamda, söz konusu plan birçok açıdan
değerlenmelidir. Bu planlama kararı coğrafi etki açısından Muğla kıyı kullanımını hatta Akdeniz
kıyı havzasının büyük bir bölümünü ilgilendirmektedir. Plana esas bölgenin sulak alan
1
niteliğinde ve Caretta-Caretta Kaplumbağalarının etkileşim alanında olma olasılığı ayrıca bu
planı hassas ve önemli kılmaktadır.
Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri ile ilgili 1/25.000-1/5000-1/1000 “Koruma
Amaçlı Plan Raporu”, Odamızın ilgili kurullarının gözlem-tespit ve araştırmaları, Meslek odaları
ile yaptığımız ortak toplantılar neticesinde konuya esas planlama hakkında çekincelerimizi
oluşturmuştur.
Aşağıda belirttiğimiz hususların bu plan içeriğinde dikkate alınmasını, plan-plan kararlarının
tekrar değerlendirmesini talep etmekteyiz.
Güllük körfezi ve Akdeniz Havzasının tamamının kıyı planlaması yapılmadan özellikle bu projeye
konu olan hassas bölgelerin geri dönüşü olmayacak tahribatlara sebep olabileceğinden dolayı
kamusal yararı yeterince irdelenmemiş sayılmalıdır. Bu durum bu yatırımı gerçekçi olmaktan
uzak bir noktaya taşımaktadır.
Zaman içerisinde üniversitelerin raporları, Koruma Kurullarının kararları, hukuk kararları,
bütün olarak değerlendirilip Özel Çevre Koruma kurumunca Hassas Zon ve yapılaşma yasağı
olan bölgede böyle bir projeye izin verilmesi uygun gözükmemektedir. Bu durum planın
“Koruma Amaçlı Plan” olma özelliği ile örtüşmemek ile birlikte plan içeriğinde koruma içerikli
bir yaklaşım tespit edilmemiştir.
Planlama ilkeleri açısından üst ölçekli planlar ile alt ölçekli planların aynı anda gerçekleşmesi
uygun değildir.
Bölge sulak alan niteliğinde olup Yargı kararları ile 1.Derece doğal sit kararı iptal edilmiş bile
olsa komşu 1.Derece Doğal Sit Alanlarının etkileşimi altındadır. Planı yapılmak istenen bölgenin
27684 sayı-26.Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve aynı tarihte yürürlüğe giren
Sulak Alanların Korunması Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelikte tarif edilen
“Tampon Bölge” statüsünde olması gerekmektedir. Aynı Yönetmeliğin EK-1 bölümünde Tampon
Bölgede Yapılması Yasak Olan Faaliyetler başlığının 9.10.1 bendinde Yat Limanlarının
yapılamayacağı beyan edilmiştir.
27684 sayı-26.Ağustos 2010 tarihli Resmi Gazetede Madde-6 bölümünde “Sulak alanların
doldurulması ve kurutulması yasaktır. Bu yolla arazi kazanılamaz denilmektedir.” İlgili
Yönetmelik maddelerinin kamu yararı gözetilerek oluşturulan kararları ve yaptırımı hangi
tarihte onanmış olsa da müktesep haklardan üstünlüğü tartışılamaz durumdadır. Anılan alanın
Bilirkişi ve yargı kararları ile sulak alan niteliği tescili zorunluluktur. Çevre Orman Bakanlığının
web sayfasında dahi bölge “Dalaman Sulak alanı” olarak belirtilmektedir.
Dalyan bölgesi ve koruma altında bulunan Caretta-Caretta kaplumbağalarının bu yapılaşmadan
etkileşimi anlık ve fiziksel değil tüm ekosistemin zaman içerisindeki etkileşimi
değerlendirilmelidir. Hiçbir negatif etkileşimin olmayacağı yaklaşımı gerçekçi değildir.
Alanın planlama çalışması yapılan hâlihazır haritalar mevzi koordinat sistemine göre yapılmış ve
İller Bankası Genel Müdürlüğünce 25.02.1987 tarihinde onaylanmış olan hâlihazır haritalar
üzerine çizilmiştir. Güncel bir hâlihazır harita çalışması yapılmamıştır. Oysa Koruma Amaçlı
İmar Planları ve Çevre Düzenleme Projelerinin Hazırlanması, Gösterimi, Uygulaması, Denetimi,
Müelliflerine İlişkin Usul ve Esaslara Ait Yönetmeliğin 4.cü maddesinde Koruma amaçlı imar
planı: Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu uyarınca belirlenen sit alanlarında,
alanın etkileşim geçiş sahasını da göz önünde bulundurarak, kültür ve tabiat varlıklarının
sürdürülebilirlik ilkesi doğrultusunda korunması amacıyla arkeolojik, tarihi, doğal,
mimari, demografik, kültürel, sosyo-ekonomik, mülkiyet ve yapılaşma verilerini içeren
alan araştırmasına dayalı olarak; halihazır haritalar üzerine, koruma alanı içinde
2
yaşayan hane halkları ve faaliyet gösteren iş yerlerinin sosyal ve ekonomik yapılarını
iyileştiren, istihdam ve katma değer yaratan stratejileri, koruma esasları ve kullanma
şartları ile yapılaşma sınırlamalarını, sağlıklaştırma, yenileme alan ve projelerini,
uygulama etap ve programlarını, açık alan sistemini, yaya dolaşımı ve taşıt ulaşımını,
altyapı tesislerinin tasarım esasları, yoğunluklar ve parsel tasarımlarını, yerel sahiplilik,
uygulamanın finansmanı ilkeleri uyarınca katılımcı alan yönetimi modellerini de
içerecek şekilde hazırlanan, hedefler, araçlar, stratejiler ile planlama kararları tutumları,
plan notları ve açıklama raporu ile bir bütün olan nazım ve uygulama imar planlarının
gerektirdiği ölçekteki planlar olarak tanımlanmaktadır. Aynı yönetmeliğin 6.ncı maddesi d)
bendinde ise; Koruma amaçlı imar planları, kadastral durum işlenmiş güncel onaylı hali
hazır haritalar üzerine çizilir.Denilmektedir.
e) bendinde ise; ”Koruma amaçlı imar planlarının varsa etkileşim geçiş sahaları da göz
önünde bulundurularak ve sit alanının bütününü kapsayacak şekilde içinde bulunduğu
yerleşme ile ilişkileri kurularak hazırlanması esastır” Hükmü yer almaktadır. Oysa
hazırlanan Koruma Amaçlı İmar Planı güncel olmayan eski halihazır haritalar üzerine çizilmiştir.
Ayrıca sit alanının bütününü kapsayacak şekilde içinde bulunduğu yerleşme ile ilişkileri
kurulmamış ve soyutlanmıştır. Dalaman ve yöresine yapacağı etkileşimle ilgili bir çalışma ve
sonuç önerileri bulunmamaktadır.
Kıyı kenar çizgisinin ilgili kurumca onaylandığı bir harita üzerine plan çizimi yapılmamıştır. Bu
yönüyle Kıyı Kanunu ve Uygulama Yönetmeliği ile ilgili Bayındırlık ve İskan Bakanlığının
genelgelerine uygun bir kıyı kenar çizgisi aktarımı ve onayı yapılmayan halihazır haritalar
üzerine plan çizilmiştir.
16.12.2010 tarih ve 6711 sayılı Muğla Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu
kararında önceki kararda istenen hususlara ilişkin bir açıklamaya yer verilmemiştir. Özel Çevre
Koruma Kurumu başkanlığı yıllarca Hassas Zon Alanı ve Sulak Alan olması nedeniyle uygun
görmediği projeyi son birkaç ay içinde hangi gerekçe, neden ve bilimsel çalışmalar sonucunda
uygun görmüştür. Bu konuda ciddi ve detaylı bir çalışmaya rastlanmamıştır.
Alan için yapılan bilimsel çalışmalar ve Mahkeme kararına esas teşkil eden birçok rapordaki
çelişkiler içermektedir.
Deniz Otobüsü yanaşma içerikli yaklaşımın senaryosu anlaşılamamıştır.
Hem duyarlı bölge olması ( özel çevre koruma bölgesi, doğal sit alanı, kıyı alanı ve sulak alan vb.)
hem de nitelik ve kapasitesi ve kullanımı bakımından bu projenin ÇED den muaf olma durumu
kabul edilir bir gerçeği ifade etmemektedir. Yakın zamanda “ÇED muafiyetine” karşı
oluşturulmuş yargı kararlarının bu süreç için işletilmesini beklemekteyiz. Ayrıca plan üzerinde
minimum yat kapasitesi verilmiş olup, maksimum ile ilgili bir kısıtlama bulunmamakta ve planın
bu yönüyle tesisin kullanım kapasitesinde bir sonsuzluk bulunması yönlerine itiraz etmekteyiz.
Bölgenin sit derecelerindeki zaman içerisindeki değişimi takip edilebilmektedir. Bu anlamda bu
planın onaylanmasından önce yeni bir sit irdelemenin yapılması kaçınılmazdır. Bu tesisin doğal
sit alanına, Hassas Zon Bölgesine ve Sulak alana getireceği baskılar göz ardı edilerek bir plan
onaması yapılmıştır.
Bu tesis sit alanı içerisinde bu haliyle zorunlu bir altyapı tesisinden ziyade, ciddi bir yatırım ve
planlama kararı getiren ve yatırımcıya sonsuz rant imkanı sağlayan kamu yararının olmadığı bir
planlama haline gelmiştir.
Yukarıda açıklamaya çalıştığımız teknik, ekonomik, sosyal ve hukuki gerekçelerden dolayı son
derece önemli ve hassas bir alan için getirilen çok büyük bir kullanım kararına ilişkin imar
3
planının iptal edilmesi, yerine kamu ve toplum yararını gözeten, alanın çevresel, doğal ve
endemik tür ve canlılarının yaşam alanlarını etkilemeyen ölçekte ve boyutta bir çalışmanın
yapılmasını, bu koşullar çerçevesinde yeni bir plan hazırlanmasını zorunlu görüyor ve talep
ediyoruz.
Bilgilerinize sunar, gereğini arz ederiz.” }}
Gelişen süreçde yapılan birçok değişiklikler sonucu en son Dalaman İncebel mevkii Yat Limanı
ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri 1/5000 ölçekli nazım imar planı değişikliği askıya çıkarıldı. Gördük
ki itiraz ve önerilerimiz dikkate alınmamıştır. Ve Şehir plancıları odası daha önce aynı gerekçelerle
dava açmıştır.
Mezkur plan ; İtirazlarımız dikkate alınmamakla: Hem kendi başına, hem de Hukuka
aykırı olan Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri 1/25.000 ölçekli çevre
düzeni planı değişikliğine dayanmış olduğu ve hukuka aykırı biçimde 1/1000 ölçekli
plana yol açacağı için; kamu yararına, şehircilik ve planlama ilkelerine, ulusal ve
uluslar arası/ulusalüstü mevzuata aykırıdır. İptali gerekir.
Dava nedenleri hakkında açıklamalar:
1- Bu davada üzerinde durduğumuz temel konu: teknik itirazlardan çok buranın yat limanı
yapılarak doğal çevrenin/habitatın/Flora fauna nın telafisi olması mümkün olmayacak
biçimde zarar göreceği noktasındadır. Labaratuvar işlevi gören bir yer, geri dönülemez
biçimde yok olacaktır. Bunun doğal sonucu bütün eko sistemin olumsuz etkilenmesidir.
[Ayrıca belirtmek gerekir ki Şehir plancıları odasının sunduğu teknik itirazlar ve yukarıdaki
ititraz dilekçesinde sunduğumuz teknik itirazları bu davada da aynen ileri sürüyoruz. ]
2- Şöyle ki : Birincisi burası sulak alan niteliğindedir. Dava konusu idari, işlem ise Sulak alan
yönetmeliğine ve ÇED yönetmeliğine tümüyle aykırı bir planlama ve projelendirmedir.
3- Hatırlanacağı gibi bu alanlar çok önceleri ÇED den muaf duruma getirildi. Bu kararın alındığı
zaman ile şimdiki zaman çok farklıdır. O günkü anlayışla bu günkü çevre ve ekoloji ilkeleri
bağdaşmaz niteliktedir. Bu nedenle de bu yerin ÇED den muafiyetinin kaldırılması
gerekmektedir.
Bütün Üniversitelerden alına raporlar: Bu yerin hassas olduğu sulak alan niteliği taşıdığı ve bu
nedenle bu yerde ÇED’in zorunlu olduğu konusunda hemfikirdirler.
Muğla Üniversitesine yapılan müracaata verilen cevapta; burada 12 ay boyunca inceleme
yapılması gerektiği , her ay için 7 günlük bir arazi çalışması yapılması gereği ve toplam
maliyetin 141.040TL olacağı…. Bu ödeme yapıldığında incelemeye başlayabileceklerini ifade
etmişlerdir.
Neden? Böylesi kapsamlı bir inceleme ve yüksek masraf istemişlerdir. ..
Çünkü bu alan çevre ve ekoloji bakımından çok önemlidir….
Bu önemine göre böylesi kapsamlı ve pahalı bir inceleme zorunludur.
İdarenin kamu yararı bakımından böyle bir inceleme yapması “işlemin tabiatı gereği” izahtan
varestedir.
Ama yapılmamıştır.
4
Öyleyse : En azından idarenin kendisi, böyle bir araştırma yapmadan eksik inceleme ile
işlem tesis etmişdir. İşlem eksik incelemeye dayanmaktadır . Sakattır.
4- Nesli tükenmekte olan iki canlı türü bu alanda yaşam bulmaktadır.(Carette ve Nil
kaplumbağası.Ki Bu alan Caretta Caretta ların yaşam alanının bir parçasıdır ve diğer yandan
Nil Kaplumbağası popülasyonu yoğundur ve önemlidir.) Bu türlerin Akdeniz ve Çevresi
havzasındaki en büyük popülasyonu bu yerdedir. Tek başına bu nedenle bile, bu alana el
sürülmemesi gerekmektedir. Milyon yıllık doğal yapılanmanın/habitatın bozulmasının, hangi
yüksek/yaşamsal insan menfaatini gerektirdiği açıklanmalıdır.
5- Bölgede kıyı planlaması yoktur. Bundan dolayıda Lokal kıyı yapılanması, marinalar ve başkaca
yapılanmalar, yerleşmeleri n (Konaklamalar dahil) bir genel planlamaya bağlı olarak çözülmesi
gerekir. Arızi, lokal hemen günü birlik kar ve ihtiyaç esasları ile yapılaşmaya gidilemez.
Yanıbaşında Göcek de bir çok yat limanı varken…. Çevre ve eko sistem bakımından bu kadar
değerli ve önemli bir yerin gözden çıkarılıyor olması … Koruma ve kalkınma
optimizasyonunun Yat limanı lehine yapılması… Doğru bir değerlendirme ve işlem değildir.
Ayrıca şunu da ifade etmek gerekir ki “Marina “ her durumda ve zamanda “kamu yararına”
bir yatırım değildir. Ama bu emsalsiz çevrenin korunmasın da her durumda ve her zamanda
kamu yararı vardır.. “Menfaatlerin telahuku meselesinde” açıktır ki kamu yararı, çevrenin
korunmasını göstermektedir.
6- 9 Eylül Üniversitesi buranın sulak alan olduğunu açıkça ifade etmektedir. Önceden de
(kadimden beri) buranın sulak alan olduğu mahalli unsurlarca ifade edilmiştir.
7- Pamukkale üniversitesi dava konusu Koy’un bir bütün halinde değerlendirmesi gerektiğini..
Caretta yuvalanmasının burada azalmasının daha önce yapılan dalgakıran yani insan
müdahelesi nedeniyle olduğunu söylemektedir.
8- Önemli bir husus daha: Araştırıldığında –Ki araştırılmalıdır- görülecektir: Akdenizde
oluşabilecek bir tusunami bakımından Muğla Kıyılarındaki iki risk altındaki alandan biri bu
yerdir. Buraya yat limanı yapılması güvenlik etkeni nedeniyle de doğru değildir.
Kamu yararına dayanmayan , dayanmak istediğinde ise aleyhine daha yüksek bir kamu yararı
ile etkisiz kalan bu işlem hukuka aykırıdır ve iptali gerekir.
HUKUKSAL NEDENLER : İlgili mevzuat
DELİLLER
:
1- Davalı İdare tarafından verilen dava konusu kararlar, plan çizimleri, plan notları ve
her türlü belgeyi ihtiva eden işlem dosyaları, itiraz yazıları keşif ve bilirkişi
incelemesi, daha önce alınmış yargı kararları, Çevre ve Orman Bakanlığı
tarafından 2004 ve 2008 yıllarında Pamukkale Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi
Biyoloji Bölümüne hazırlattırılan bilimsel raporlar.
2- 08.09.2011 de Dalaman Belediyesince askıdan indirilen Dalaman Yat Limanı ve
Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının askı ve askıdan
indirilme yazısı (Dalaman Belediyesinden istenecektir.)
5
3- Şehir Plancıları Odası (İzmir Şubesi) tarafından Danıştay 6. Dairesine 30.06.2011
tarihinde açılmış bulunan [Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliği ile 1/5000 ve 1/1000 ölçekli
Koruma Amaçlı İmar Planlarına öncelikle yürütmesinin durdurulmasına
takiben iptaline karar verilmesi ] istemli dava dosyası
4- Ve diğer sunulması olanaklı her türlü yasal ve takdiri delil.
SONUÇ ve İSTEM: Sayın Mahkemenizce resen gözetilecek hususlar ve yukarıda açıklamaya
çalıştığımız nedenlerle :
1-Esasen : Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı tarafından 383 sayılı Kanun
Hükmünde Kararnamenin 1. maddesi gereğince onaylanarak Özel Çevre Koruma
Kurumu’nun 24.01.2011 tarih ve 160/527 sayılı yazı ile dağıtımı yapılan e en son hali
08.09.2011 de askıdan indirilen Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri
1/5000 ölçekli Nazım İmar Planının;
Hem kendi başına,
Hem de Hukuka aykırı olan Dalaman Yat Limanı ve Deniz Otobüsü Yanaşma Yeri
1/25.000 ölçekli çevre düzeni planı değişikliğine dayanmış olduğu…
Ve hukuka aykırı biçimde 1/1000 ölçekli plana yol açacağı için;…
Kamu yararına, şehircilik ve planlama ilkelerine, ulusal ve uluslar arası/ulusalüstü
mevzuata aykırı olduğundan iptaline hüküm kurulmasını.
2- Tedbiren : Açıkça kanuna ve mevzuata aykırı olduğu yukarıdaki
açıklamalarımızla ortaya konulmuş bulunan ve Mezkur alana müdahale edildiği ve imalata
geçildiği takdirde giderilmesi-geri dönülmesi olanaksız zararlara yol açacağı anlaşılan dava
konusu işlem de İYUY nın aradığı her iki koşul birlikte gerçekleşmiş bulunduğundan
yürütmesinin durdurulmasına karar verilmesini…
Yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalıya yüklenmesini vekileden adına istem
olarak takdirlerinize sunar ve dilerim. Saygılarımla.
Davacı Vekili
Av. Mustafa İlker GÜRKAN – Av. Alican GÜRKAN
Eki : Bir klasör evrak.
6