İSKELET – KAS SİSTEMİ ve SOLUNUM KONUSU ÇALIŞMA SAYFALARI İSKELETİN GÖREVLERİ 1. Vücudumuza genel şeklini verir. 2. Vücudumuzun dik durmasını sağlar. 3. Vücudumuza dayanıklılık ve destek sağlar. 4. Hareket etmemizi sağlar. 5. İç organlarımızı korur. İSKELETİN KISIMLARI 1. Kafatası 2. Göğüs kafesi 3.Omurga 4. Kollar ve bacaklar Kafatası : Yassı kemiktir. Beynimizi korur. Göğüs kafesi : Kaburga kemikleri ile göğüs kemikleri göğüs kafesini oluşturur. Akciğerleri ve kalbi korur. Nefes alıp vermemize yardımcı olur. Omurga : Omurga, omur denilen 33 kısa yassı kemiklerin birbirleri üzerinde dizilmesiyle oluşmuştur.Şekli S biçiminde Vücudumuzun üst kısmının ağırlığını taşır. Kollar ve Bacaklar : Çoğunlukla uzun kemiklerden oluşmuştur. KEMİK ÇEŞİTLERİ 1. Uzun kemikler 2. kısa kemikler 3. yassı kemikler Uzun kemikler : Kol ve bacaklarda bulunur. Kısa kemikler : El ve ayak kemiklerinde, omurgada bulunur. Yassı kemikler : Kafatası ,omur, kürek ve leğen-kalça- kemikleri ve göğüs kafesinde bulunur. Aklımızda Bulunsun! Bebeklerin iskeletinde büyüklere göre daha fazla kemik vardır.Kemiklerin bazıları büyüme sırasında kaynaşır, böylece kemik sayısı 300 den,206 ya düşer. El ve ayak kemiklerinin sayısı; vücudumuzdaki kemiklerin yarısından daha fazladır. Vücudumuzdaki en küçük kemik kulağımızdadır. Boyu 3 mm dir. Eklemler ve Eklem Çeşitleri EKLEMLER: Kemikleri birbirlerine bağlayan yapılara EKLEM adı verilir. Hareketimizi kolaylaştıran, kemiklerin bağlantı noktalarıdır. Bacağımızı her büktüğümüzde ya da yumruğumuzu her sıktığımızda eklemlerimiz çalışır. Eklemlerimiz kemiklerin birleştiği yerlerde bulunur. Onlar olmadan vücudumuz hareket edemez, dimdik dururdu. EKLEM ÇEŞİTLERİ 1.Oynamaz(Hareketsiz) Eklemler Bu eklemler, kemiklerin, kafatasında olduğu gibi sabit ve sıkı bir şekilde tutturulduğu yerlerde bulunur. 2.Yarı Oynar (Yarı Hareketli) Eklemler Çok az hareket edebilen eklemler; alt çene kemiği, omurlar, göğüs kafesi kemiğinde olduğu gibi, kemiklerin kısıtlı hareketini sağlar. 3.Oynar (Hareketli) Eklemler Hareketli eklemler, oldukça esnektirler ve vücutta büyük oranda bulunurlar.El-kol ve bacak kemiklerimiz bunlara örnekti Hangi tastan su içilmez??? KASLARIN YAPISI Kas Neye denir? :Vücudumuza biçim kazandıran, iskeletimizi oluşturan kemiklere yapışık olarak hareket etmemizi sağlayan ve iç organlarımızı hareket ettiren kırmızı renkli lifli yapıya kas denir. Vücudumuzda yaklaşık 600 tane kas vardır. Kasların yapısı : Birçok ipliksi yapının bir araya gelmesiyle oluşmuştur. Bu ipliksi yapılar bir araya gelerek kas lifini, birçok kas lifi bir araya gelerek kas demetini, kas demetleri de kasları oluşturur.(Lifli peynir gördünüz mü?) Kas lifi + kas demeti= Kas Kaslar, kasılma (sıkma) durumunda kısalır ve kalınlaşır; gevşeme durumunda ise uzar ve incelir. Organımızın bir yerindeki kas gevşeyip uzarken, diğer tarafındaki kas; kasılıp şişer. Yani; aynı organdaki kaslarımız zıt yönlü hareket ederler. Kolumuzu bükerek pazımızı sıkacak olursak, pazımızı oluşturan kas kasılıp şişerken, kolumuzun arkasında kalan kaslar ise gevşeyerek uzarlar. Bu durum bacaklarımızda da aynı şekildedir. KAS ÇEŞİTLERİ 1. İskelet Kası (Çizgili Kas): Vücudumuzdaki en 2. Düz Kaslar: hareketli kaslar göz 3. Kalp Kası:. kaslarıdır. Vücudumuzu saran çizgili kasların özellikleri ; Kırmızı renktedir. Çizgili-lifli bir yapıları vardır. Kemiklere yapışık haldedirler. İsteğimizle hareket ettikleri için uzun süre çalıştığımızda yorulurlar. İç organlarımızdaki düz kasların özellikleri ; Mide,bağırsak vb iç organlarımız beyaz renktedirler (kalbimiz hariç). İsteğimiz dışında çalışırlar . Yorulmazlar Düz kaslardır(kalp kası hariç). Kalp Kası: İskelet kası (çizgili kas )olmasına rağmen düz kasın özelliklerini gösterir Vücudumuzdaki en güçlü Kırmızı renktedir. kas; çene kasıdır. Kasların Görevleri: 1. İskeletimizle birlikte vücuda şekil verirler. 2. Vücudumuzun ve organlarımızın hareketini sağlarlar. 3. Soluk alıp vermeye de yardımcı olan kaslarımız da vardır. KAS SAĞLIĞIMIZIN KORUNMASI İÇİN YAPMAMIZ GEREKENLER: 1.Sıra ve masada yazı yazarken ve okurken dik oturmalıyız. 2. Yere eğilirken belimizi bükmek yerine, dizlerimizi kırarak eğilmeliyiz. 3. Eşya taşırken ağırlığımızı belimize vermemeliyiz. 4. Ani hareketlerden kaçınmalıyız. 5.Düzenli olarak spor yapmalıyız. 6. Dengeli ve yeterli beslenmeliyiz. 7. Yeterince Güneş ışığı almalıyız. 8. Kasları çok yorucu ve zorlayıcı hareketlerden kaçınmalıyız. 9. Et,süt türü proteinli gıdalar almalı ve D ve C vitamini içeren sebze ve meyveler de yemeliyiz. Soluk Alıp Verme ve Solunum Solunum neye denir?Vücudumuzun enerji elde etmek için havadaki oksijeni alarak, vücudumuza zararı olan karbondioksiti havaya geri vermesi olayına denir. Solunum Organlarımız sırasıyla nelerdir? 1. Burun 2. Yutak 3. Gırtlak 4. Soluk Borusu ve 5.Akciğerlerdir. SOLUK ALIP VERMEYİ SAĞLAYAN ORGANLARIMIZ VE GÖREVLERİ: Burun: Solunum ve koku alma organıdır. Havadaki zararlı maddeleri tutarak filtre görevi görür.Burnumuzun içindeki kıllar ve nemli yüzey sayesinde tozlar süzülerek akciğerlere ulaşır. Ayrıca burnumuzdan soluduğumuz zaman, hava burnumuzda ısıtılır ve nemlendirilerek akciğerlerimize ulaşır. Yutak : - İçten, ağız ve burnun birleştiği yerdir. - Havayı soluk borusuna gönderir. - Besinleri ,yutkunarak yemek borusuna gönderir. - Yutağın üst kısmında küçük dilimiz vardır.( Küçük dilimiz sayesinde yemekler soluk borusuna gitmez.) Gırtlak : - Boğazın altındaki sert yapıdır. - Yutaktan gelen havayı soluk borusuna iletir.Gırtlağın içinde ses telleri vardır. Soluk Borusu : - Soluk borusu gırtlakta başlar ve akciğerlere kadar uzanır. - Gırtlaktan gelen havayı akciğerlere kadar iletir. - Soluk borusu, bronş adı verilen iki kola ayrılır ve akciğerlerimizle birleşir. Akciğerler: - Göğüs kafesinin altında yer alır ve iki tanedir. - Vücudumuzdaki kirli kanı oksijen aracılığı ile temizler. - Soluk alma ile taşınan oksijeni kana verir, kandaki karbondioksitin de havaya geçmesini sağlar. SOLUK ALIP VERME: Havanın, akciğerlere alınıp verilmesi olayıdır. Nefes alırken havanın oksijeni alınır, nefes verirken ise , akciğerlerdeki karbondioksit dışarı atılır. Nefes alma işinde kaburgalar arasındaki kaslar ve diyafram kası görev alır. Soluk aldığımız zaman; Soluk Verdiğimiz zaman; 1-Akciğerler ve göğüs boşluğu genişler. 2- Diyafram aşağıya çekilir ve düzleşir. 3- Hava, akciğerlere alınır. 4-Soluk alma sırasında enerji harcanır. 1-Akciğerler ve göğüs boşluğu daralır. 2- Diyafram yukarıya yükselir ve kubbeleşir. 3- Hava, akciğerlerden dışarı itilir. 4-Soluk verme sırasında daha az enerji harcanır. 5-Kaburgalar arasındaki kaslar kasılır,sıkışır. 5-Kaburgalar arasındaki kaslar gevşer. Kalbimizin Görevi nedir? Kanı vücudumuza pompalamaktır. Kanımızı temizleyen organ hangisidir? Akciğerlerimizdir. Hızlı hareket ettiğimizde ,korku, heyecan,sevinç,telaş gibi durumlarda solunum sayımız artar. Solunum hızımız artınca , kanımızın akış hızı da artar. Kanın,damar duvarında yaptığı basıncın deriden hissedilmesine nabız denir. Bebeklerin dakikadaki nabız atış hızı, yetişkinlerden daha fazladır. Bebeklerin dakikadaki nefes sayısı 30-40, çocukların ki 20-30 ve yetişkinlerde ise bu sayı 15-20’dir.