ŞEFTALİ - NEKTARİN Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele
advertisement
ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI T.C. TARIM VE KÖYİŞLERİ BAKANLIĞI Koruma ve Kontrol Genel Müdürlüğü ŞEFTALİ - NEKTARİN Hastalık ve Zararlıları ile Mücadele Ankara - 2010 1 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 2 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ÖNSÖZ Ülkemizde yetiştirilen kültür bitkilerinde ekonomik olarak zarara neden olan toplam 506 hastalık etmeni, zararlı ve yabancı ot bulunmaktadır. Bunlarla gerekli mücadele çalışmaları yapılmadığında ürün kaybı ortalama %35 dolaylarında olmaktadır. Bu kaybın kültür bitkisine, zararlının tür ve yoğunluğuna bağlı olarak bazen % 100’lere ulaşabilmesi mümkündür. Bitkisel üretimde ekonomik yönden oldukça büyük rakamlara ulaşan bu kayıpların önlenmesi için bitki koruma çalışmalarını yeterli önemi vermek gerekmektedir. Sözkonusu çalışmaların insan sağlığı, agroekosistem, çevre ve biyolojik dengenin korunarak sürdürülebilir tarımsal üretim tekniklerine uygun yapılması zorunluluk haline gelmiştir. Bakanlığımızın bu konuda belirlediği strateji Ülkemizde yıllık olarak kullanılan pestisit miktarının azaltılmasını ve kullanılan miktarın da doğru kullanımını öngörmektedir. Bunu sağlamak için, kimyasal mücadeleye alternatif olan biyolojik mücadele, biyoteknik yöntemler, dayanıklı çeşitler, kültürel tedbirler, mekanik ve fiziksel mücadele metotlarına ve Entegre Mücadele Programlarının yaygınlaştırılmasına öncelik verilmektedir. Hastalık, zararlı ve yabancı otların mücadelesinde kullanılan Bitki koruma ürünlerinin yanlış kullanılması, bitkilerde fitotoksisite, etkisizlik, tarımsal ürünlerde kalıntı ile iç ve dış pazarlarda problemlerin yaşanmasına sebep olabilmektedir. Bu nedenle üreticilerimize kullanacakları ilaçlar konusunda rehber olabilecek bir kaynağın hazırlanması ve uygulamaya konulması tarımsal ürünlerde tavsiyeler doğrultusunda ilaçlamaların yapılmasını ve kalıntı probleminin çözümünü kolaylaştıracaktır. Hazırlanan El kitabı sayesinde; üreticiler tarımsal ürünlerde hangi zararlı organizma için hangi ilacın; ne zaman, hangi dozda kullanılacağını, son ilaçlama ile hasat arasındaki süreyi öğrenerek, ilaç kalıntısından ari ürünler yetiştirebileceklerdir. El kitabının hazırlanmasında emeği geçenlere teşekkür eder, üreticilerimiz için hazırlanan bu rehberin kalıntısız, sağlıklı, bol ürün elde edilmesine vesile olmasını temenni ederim. Mehmet Mehdi EKER Tarım ve Köyişleri Bakanı 3 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI İÇİNDEKİLER 1- KÖK KANSERİ HASTALIĞI (Agrobacterium tumefaciens).............................. 5 2-MEYVE AĞAÇLARINDA ROSELLİNİA KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Rosellinia necatrix)............................................................................................... 7 3- SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE AĞAÇLARINDA BAKTERİYEL KANSER VE ZAMKLANMA HASTALIĞI (Pseudomonas syringae pv. syringae) (Pseudomonas syringae pv. morsprunorum)........................................................ 9 4- MEYVE AĞAÇLARINDA ARMİLLARİA KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ HASTALIĞI (Armillaria mellea).................................................................................................11 5- ŞEFTALİDE MONİLYA (MUMYA) HASTALIĞI (Monilinia laxa)...................... 13 6-MEYVE MONİLYASI (MUMYA) Monilinia fructigena Honey in Whetzel.......... 14 7-ERİK PASI Tranzschelia pruni-spinosae (Pers.) Dietel . ................................ 15 8- ŞEFTALİ KÜLLEMESİ HASTALIĞI (Sphaerotheca pannosa var. persicae).. 16 9- ŞEFTALİ YAPRAK KIVIRCIKLIĞI HASTALIĞI (Taphrina deformans)........... 18 10- ŞEFTALİDE YAPRAKDELEN HASTALIĞI (Coryneum beijerinckii)............. 20 11- SERT ÇEKİRDEKLİLERDE HALKALI LEKE VİRÜSÜ (Prunus Necrotic Ringspot Ilarvirus )................................................................... 22 12- SERT ÇEKİRDEKLİLERDE ŞARKA VİRÜSÜ (Plum Pox Potyvirus)........... 23 13- KIRMIZI ÖRÜMCEKLER (Akarlar)............................................................... 24 14- YAPRAKBİTLERİ......................................................................................... 26 15- MEYVE AĞACI VE FİDANLARDA TOPRAKALTI ZARARLILARI (Polyphylla spp.,Melolontha spp.,Anoxia spp.).................................................... 28 16- AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ (Ceratitis capitata)............................................. 30 17- DOĞU MEYVEGÜVESİ (Cydia molesta)...................................................... 32 18- DUT KABUKLUBİTİ (Pseudaulacaspis pentagona)..................................... 34 19- YAZICI BÖCEKLER Meyve yazıcıböceği (S. scolytus)................................ 36 20- MEYVE AĞACI DİPKURTLARI (Capnodis spp.)......................................... 38 21- ŞEFTALİ GÜVESİ (Anarsia lineatella).......................................................... 40 22- ŞEFTALİ VİRGÜLKABUKLUBİTİ (Nilotaspis halli)...................................... 42 23- TOMURCUKTIRTILLARI.............................................................................. 43 Yaprak yeşiltırtılı (Hedya nubiferana) Kırmızı tomurcuktırtılı (Spilonota ocellana) Küçük tomurcukgüvesi (Recurvaria nanella) 24- YÜZÜKKELEBEĞİ (Malacosoma neustria).................................................. 45 25- BAKLA ZINNI (Epicometis (=Tropinota) hirta)............................................ 47 26- SAN JOSE KABUKLUBİTİ (Quadraspidiotus perniciosus)........................ 49 27- ERİK KOŞNİLİ (Sphaerolecanium prunastri)................................................ 51 28-ŞEFTALİDE ÇİÇEK TRİPSİ (Frankliniella occidentalis)................................ 53 29-MEYVE GÖZKURTLARI Elma gözkurdu (Anthonomus pomorum L.) Badem gözkurdu (A. amygdali Hust.)................................................................ 56 30- Şeftali Hastalık ve Zararlılarında Ruhsatlı Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari İsim Listesi ............................................................................................. 59 4 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI KÖK KANSERİ HASTALIĞI tumefaciens) KÖK KANSERø HASTALIöI (Agrobacterium (Agrobacterium tumefaciens) Kök bo÷aznda ur Kök boğazında ur Hastalk Etmeni ve Yaúayú: Hastalık Etmeni ve Yaşayışı: • Kök kanseri hastalığını oluşturan etmen bakteridir ve bir yara parazitidir. Bitkiye köklerdeki yaralardan kolaylıkla girer ve ur (tümör) oluşturur. Bu yaralar böcekler, nematodlar tarafından ya da don zararı, mekanik işlemler sonucu açılmış olabilir. Bakteri toprakta uzun süre canlılığını sürdürebilir ve bulaşık fidan ve toprakla yayılmaktadır. Kök kanseri hastal÷n oluúturan etmen bakteridir ve bir yara parazitidir. Bitkiye köklerdeki yaralardan kolaylkla girer ve ur (tümör) oluúturur. Bu yaralar böcekler, nematodlar tarafndan ya da don zarar, mekanik iúlemler sonucu açlmú olabilir. Bakteri toprakta uzun süre canll÷n sürdürebilir ve bulaúk fidan ve toprakla yaylmaktadr. Hastalık Belirtileri: • Hastalık etmeni meyve ağaçları ile bazı orman ve park ağaçlarının kök boğazlarında ur oluşturur. Hastalk Belirtileri: • Hastalık belirtilerinin esas görüldüğü yer ağaçların kök boğazı Hastalk etmeni meyve a÷açlar ile baz orman ve park a÷açlarnn kök karşın ender olarak kök ve ağacın toprak üstü bölümünde de bo÷azlarnda urolmasına oluúturur. Hastalk belirtilerinin esas görüldü÷ü yer a÷açlarn kök bo÷az olmasna karún görülür. İnce ve derinde yeralan köklerde görülmez. ender olarak kök ve a÷acn toprak üstü bölümünde de görülür. ønce ve derinde • Kök boğazında bulunan parankima hücrelerinin aşırı çoğalmasıyla yeralan köklerde görülmez. Kök bo÷azndaöncelikle bulunan parankima hücrelerinin aúr rengi ço÷almasyla öncelikle küçük, krem urlar oluşur. Bu urların yüzeyi düzgün ve küçük, krem rengi urlar oluúur. Bu urlarn yüzeyi düzgün ve yumuúaktr. yumuşaktır. Urlar büyüdükçe dú yüzeyleri kurur, esmerleúir ve pürüzlü bir görünüm alr. • yakalanan Urlarfidanlar büyüdükçe dış Hastal÷a úiddetli iyi geliúemezler. Gençyüzeyleri a÷açlar ksa kurur, esmerleşir ve pürüzlü bir sürede kurur ve yaúl a÷açlarda az ve kalitesiz meyve verirler. görünüm alır. Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler : • Hastalığa şiddetli yakalanan fidanlar iyi gelişemezler. Genç ağaçlar Kiraz, úeftali, erik, elma, armut, ceviz, viúne, ayva, dut, kestane, muúmula, kısaa÷açlar sürede kurur vegül,yaşlı ağaçlarda zerdali gibi meyve ve kavak, sö÷üt, pamuk, tütün, domates,az ve kalitesiz meyve verirler. patates, pancar, sardunya gibi bitkiler Hastalığın Görüldüğü Bitkiler : • Kiraz, şeftali, erik, elma, armut, ceviz, vişne, ayva, dut, kestane, muşmula, zerdali gibi meyve ağaçları ve kavak, söğüt, gül, pamuk, tütün, domates, patates, pancar, sardunya gibi bitkiler Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Ağır ve nemli topraklara fidanlık veya meyve bahçesi kurulmamalıdır. • Fidanlık veya meyve bahçesi kurarken toprağın bu bakteriyle bulaşık olup olmadığı kontrol edilmelidir. • Toprak altı zararlılarıyla mücadele edilmelidir. • Bakteri yara yerlerinden bitkiye giriş yaptığından aşı kalem uyumuna 5 Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI x A÷r ve nemli topraklara fidanlk veya meyve bahçesi kurulmamaldr. x Fidanlk veya meyve bahçesi kurarken topra÷n bu bakteriyle bulaúk olup olmad÷ kontrolve edilmelidir. dikkat edilmeli aşı yerleri macunla kapatılmalıdır. x •Toprak alt zararllaryla mücadele edilmelidir. Kanserli ağaçlar sökülerek yok edilmeli ve çukur çevresine 40 cm. x derinlik Bakteri ve yara20yerlerinden bitkiye giriú yapt÷ndan aú kalemveuyumuna dikkat cm. genişliğinde tecrit çukuru açılmalı içi sönmemiş edilmelidoldurulmalıdır. ve aú yerleri macunla kapatlmaldr. kireçle x Kanserli a÷açlar sökülerek yok edilmeli ve çukur çevresine 40 cm. derinlik ve 20 cm.Mücadele: geniúli÷inde tecrit çukuru açlmal ve içi sönmemiú kireçle Kimyasal •doldurulmaldr. Meyve ağaçlarında kök kanserine karşı yazın birer hafta ile yapılacak olan iki uygulamayla urların yayılması bir ölçüde engellenebilecektir. Kimyasal Mücadele: Bunun için urlar bıçakla iyice temizlendikten sonra yara yerine % 5 Meyve a÷açlarnda kök kanserine karú yazn birer ile yaplacak olan iki x oranında göztaşı eriyiği ve kuruduktan sonra dahafta nebati katranın fırça ile uygulamayla urlarn yaylmas bir ölçüde engellenebilecektir. Bunun için urlar sürülmesi gerekmektedir. Bu işlem tamamlandıktan sonra kök ve kök bçakla iyice temizlendikten sonra yara yerine % 5 orannda göztaú eriyi÷i ve boğazı toprakla kapatılmalıdır. kuruduktan sonra da nebati katrann frça ile sürülmesi gerekmektedir. Bu •iúlemAyrıca yeni bahçe tesis ederken alınan fidanların kök boğazı kısmı tamamlandktan sonra kök ve kök bo÷az toprakla kapatlmaldr. dikkatle incelenmeli ve ur benzeri oluşumlar varsa bu fidanlar yakılarak x imha Ayrca yeni bahçe tesis ederken alnan fidanlarn kök bo÷az ksm dikkatle edilmelidir. Temiz görünenler ise kök kanserine karşı kiraz ve şeftalide incelenmeli ve ur benzeri oluúumlar varsa bu fidanlar yaklarak imha ruhsatlı biyolojik preparatla ekim veya dikimden önce ilaçlanmalıdır. edilmelidir. Temiz görünenler ise kök kanserine karú kiraz ve úeftalide ruhsatl Bu ilaç tohum, çöğür ve fidanlara uygulanabilmektedir. Aktif maddesi biyolojik preparatla ekim veya dikimden önce ilaçlanmaldr. Bu ilaç tohum, Agrobacterium radiobacter strain K1026’dırAktif ve koruyucu sahiptir. çö÷ür ve fidanlara uygulanabilmektedir. maddesiözelliğe Agrobacterium radiobacter strain K1026’dr ve koruyucu özelli÷e sahiptir. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlarølaçlar ve Dozları: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ve Dozlar: Etkili madde ad ve oran Bakr sülfat%25 Agrobacterium Radiobacter K1026 %0.03 6 Doz Formülasyonu Suda çözünen kristal Torf içine sardrlmú slanabilir toz bakteri kültürü 100 l suya Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (Gün) 5 kg 21 250 gr/12 lt suya (ùeftali) - ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI MEYVE AĞAÇLARINDA ROSELLİNİA KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ MEYVE AöAÇLARINDA ROSELLøNøA KÖK ÇÜRÜKLÜöÜ HASTALIöI HASTALIĞI (Rosellinia necatrix) (Rosellinia necatrix) Hastalk Belirtisi xHastal÷a yakalanmú a÷açlardaki ilk belirti yapraklardaki sararmalardr. Yaprak Hastalık Belirtisi sararmalar a÷acn tümünde veya a÷acn bir•Hastalığa yönünde olabilir. Sararmann yan sra ağaçlardaki yakalanmış yapraklarda küçülme de olur. Zamanla ilk belirti yapraklardaki sararmalardır. yapraklar kuruyup dökülür. Hasta a÷açlarda büyümede durgunluk veağacın geriye Yaprak sararmaları tümünde do÷ru ölüm görülür. Meyve verimi ve veyadüúer,ağacın bir yönünde olabilir. kalitesi meyveler irileúmeden ve olgunlaúmadan dökülürler. Sararmanın yanı sıra yapraklarda xHasta a÷açlarn ince kökleri esmerleúip çürümüú, kaln köklerde ve kök Zamanla bo÷aznda küçülme de olur. yapraklar önceleri beyaz, giderek koyulaúan, gri ve kuruyup Hasta ağaçlarda siyaha dönüúen dökülür. bir tabaka oluúmuútur. Kökün kabuk ksm durgunluk kaldrld÷nda kabuk büyümede ve geriye doğru altnda a÷ úeklinde beyaz bir örtü görülür. ölüm görülür. Meyve verimi ve kalitesi Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: xøncir, zeytin, ba÷, turunçgiller, sert ve düşer, meyveler irileşmeden ve yumuúak çekirdekli meyve a÷açlar ile orman a÷açlardr. olgunlaşmadan dökülürler. Mücadele Yöntemleri: •Hasta ince kökleri Kültürel Önlemler:ağaçların xA÷r ve su tutançürümüş, topraklarda kalın bahçe köklerde ve esmerleşip kurulmamaldr, kök boğazında önceleriengel beyaz, giderek xToprakta fazla su birikmesine olunmal, bunun için gri gerekirse koyulaşan, ve bahçenin siyaha dönüşen etrafna kurutma hendekleri açlarak fazla Hastalkl a÷acn görünümü tabaka oluşmuştur. Kökün kabuk Hastalıklı ağacın görünümü su bir aktlmal ve topra÷n iyi bir úekilde havalanmas sa÷lanmaldr. kısmı kaldırıldığında kabuk altında ağ xBahçeler sel sularndan korunmaldr, sel şeklinde beyaz bir örtü görülür. sular ile gelerek fidan ve a÷açlarn kök bo÷aznda y÷lacak toprak da÷tlmal, böylece köklerin fazla derinde ve havasz Hastalığın Görüldüğü Bitkiler:kalmas önlenmelidir, •İncir, zeytin, bağ, turunçgiller, sert ve yumuşak çekirdekli meyve ağaçları ile orman ağaçlarıdır. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: •Ağır ve su tutan topraklarda bahçe kurulmamalıdır, •Toprakta fazla su birikmesine engel olunmalı, bunun için gerekirse bahçenin etrafına kurutma hendekleri açılarak fazla su akıtılmalı ve toprağın iyi bir şekilde havalanması sağlanmalıdır. •Bahçeler sel sularından korunmalıdır, sel suları ile gelerek fidan ve ağaçların kök boğazında yığılacak toprak dağıtılmalı, böylece köklerin fazla derinde ve havasız kalması önlenmelidir, •Sulama suyu ve gübre, ağaçların kök boğazına değil, tekniğine uygun şekilde taç izdüşümüne verilmelidir, •Hastalıklı bahçelerde ilkbaharda ağaçların kök boğazları ana köklere 7 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI kadar açılarak yaz aylarında güneş ve hava almaları sağlanmalıdır, •Kökleri tamamen çürüyen ağaçlar, toprakta kök parçası kalmayacak şekilde derhal sökülmelidir. Hastalığın yeni bulaştığı ağaçlarda ise çürüyen kökler sağlam kısma kadar temizlenmeli, kesilen köklerin üstüne rastlayan dallarda köklerle dengeyi sağlayacak şekilde budama yapılmalıdır. Bahçede hastalıkla bulaşık tüm kök parçaları toplanıp yakılmalıdır, •Hastalığın sağlam ağaçlara bulaşmasını önlemek için bahçede hastalığın bulaşık olduğu kısmın etrafına 1 m derinliğinde hendek açılmalı, toprağı bulaşık atılmalıdır. xSulama tarafa suyu ve gübre, a÷açlarn kök bo÷azna de÷il, tekni÷ine uygun úekilde taç izdüúümüne verilmelidir, xHastalkl bahçelerde ilkbaharda a÷açlarn kök bo÷azlar ana köklere kadar açlarak yaz Kimyasal Mücadele aylarnda güneú ve hava almalar sa÷lanmaldr, İlaçlama Zamanları •Hastalığın belirlendiği dönemde yapılabileceği gibi ilkbaxKökleri tamamen çürüyen her a÷açlar, topraktailaçlama kök parças kalmayacak úekilde derhal sökülmelidir. Hastal÷n yeni bulaút÷ a÷açlarda isebirlikte çürüyenilaçlı köklermücadele sa÷lam ksma kadar harda kültürel önlemlerin uygulanmasıyla yaptemizlenmeli, kesilen köklerin üstüne rastlayan dallarda köklerle dengeyi sa÷layacak mak daha uygun olacaktır. úekilde budama yaplmaldr. Bahçede hastalkla bulaúk tüm kök parçalar toplanp yaklmaldr, İlaçlama Tekniği: xHastal÷n sa÷lam a÷açlara bulaúmasn önlemek için bahçede hastal÷n bulaúk •Kimyasal veya kültürel mücadeleye geçebilmek içinbulaúk hastalığın oldu÷u ksmn etrafna 1 m derinli÷inde hendek açlmal, topra÷ tarafa atlmaldr. görüldüğü bahçelerde ilkbaharda ağaçların dipleri açılarak kök ve kök Kimyasal Mücadele boğazları incelenir. Kökleri tamamen çürümüş olan fidan ve ağaçlar ølaçlama Zamanlar sökülmeli kısımlar kendi ilaçlama çukurunda yakılmalıdır. Daha kültürel sonra bu xHastal÷n hasta belirlendi÷i her dönemde yaplabilece÷i gibi ilkbaharda 3 çukurlara m ’e 3 kg hesabıyla sönmemiş kireç atılmalı veya %35’lik önlemlerin uygulanmasyla birlikte ilaçl mücadele yapmak daha uygun olacaktr. karaboya eriyiği ile bolca sulanıp kapatılmalıdır. Ağaçların söküldüğü ølaçlama Tekni÷i: kısımlara en 1-2 yıl fidan dikilmemelidir. xKimyasal veyaaz kültürel mücadeleye geçebilmek için hastal÷n görüldü÷ü bahçelerde ilkbaharda a÷açlarn dipleri açlarak kök ve kök bo÷azlar incelenir. Kökleriçürümüş tamamen •Hastalık yeni başlamışsa ağaçların kök boğazları açılarak çürümüú olan fidan ve a÷açlar sökülmeli hasta ksmlar kendi çukurundayara yaklmaldr. kısımlar sağlam kısma kadar temizlenmeli ve temizlenen yerlerine 3 Daha sonra bu çukurlara m ’e 3 kg hesabyla sönmemiú kireç atlmal veya %35’lik 750 g Ardıç katranı +250 g Göztaşı karışımı sürülmeli veya 2-5 karaboya eriyi÷i ile bolca sulanp kapatlmaldr. A÷açlarn söküldü÷ü ksmlara kg en az 1-2 karaboya dökülerek toprakla kapatılmalıdır. yl fidan dikilmemelidir. xHastalk yeni a÷açlarn kök bo÷azlar çürümüú ksmlar sa÷lam •Hastalık ve baúlamúsa bulaşık bahçelerde, sağlam açlarak ağaçları korumak amacıyla ksma kadar temizlenmeli2ve temizlenen yara yerlerine 750g Ardç katran +250 g ağaçların diplerine m ’ye 10 litre ilaçlı su gelecek şekilde %5’lik Göztaú karúm sürülmeli veya 2-5 kg karaboya dökülerek toprakla kapatlmaldr. karaboya %1’lik Göztaşı eriyiklerinden biri amacyla uygulanmalıdır. xHastalk veveya bulaúk bahçelerde, sa÷lam a÷açlar korumak a÷açlarn diplerine 2 m ’ye 10 litre ilaçl su gelecek úekilde %5’lik karaboya veya %1’lik Göztaú eriyiklerinden biri uygulanmaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Bakr Sülfat % 25 Göztaú % 1’lik 8 Doz 100 L suya 2 m ’ye 10 litre ilaçl su ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI SERT ÇEKøRDEKLø MEYVE AöAÇLARINDA SERT ÇEKİRDEKLİ MEYVE AĞAÇLARINDA BAKTERİYEL KANSER BAKTERøYEL KANSER VE ZAMKLANMA HASTALIĞI VE ZAMKLANMA (Pseudomonas syringae pv. syringae) HASTALIöI (Pseudomonas syringae pv. syringae) (Pseudomonas syringae pv. morsprunorum) (Pseudomonas syringae pv. morsprunorum) YVE AöAÇLARINDA R VE ZAMKLANMA Hastalık Belirtisi • Bakteriyel kanser ve zamklanma hastalığını oluşturan Pseudomonas syringae LIöI pv. syringae, başta kiraz ve kayısı olmak üzere sert çekirdekli meyve ağaçlarında hastalığa neden olurken; P. s. pv. morsprunorum Gövdede renk de÷iúimi ve ÇiçeklerdekiMEYVE YanıklıkAöAÇLARINDA ERT ÇEKøRDEKLø isezamksadece kiraz, erik ve badem türlerine çkú BAKTERøYEL KANSER VE ZAMKLANMA özelleşmiştir. • Bakteriler kanserlerin kenarlarındaki HASTALIöI (Pseudomonas syringae pv. syringae) kabuk dokusunda kışı geçirir. İlkbaharda (Pseudomonas syringae pv. morsprunorum) bakteri bu kanserlerde çoğalmaya başlar ve yağmurla çiçek ve genç yapraklara Dalda kanser oluúumu yayılır. Gözlerdeki çatlaklardan ve budama Hastalk Belirtisi Pseudomonas x Bakteriyel kanser ve zamklanma hastal÷n oluúturan yerlerindeki yaralardan bitkiye girer. syringae pv. syringae, baúta kiraz ve kays olmak üzere sert çekirdekli Yapraklarda küçük, yağ yeşili, sarımtırak meyve a÷açlarnda hastal÷a neden olurken; P. s. • pv. morsprunorum ise sadece kiraz, erik ve badem türlerine özelleúmiútir. haleli, zamanla morumsu kahverengi renk x Bakteriler kanserlerin kenarlarndaki kabuk dokusunda kú geçirir. ølkbaharda alan çiçek lekeler oluşur. Bu lekeler zamanla kurur bakteri bu kanserlerde ço÷almaya baúlar ve ya÷murla ve genç yapraklara yaylr. Gözlerdeki çatlaklardan ve budama yerlerindeki yaralardan Gövdede renk değişimi ve düşer. Yapraklar saçma ile delinmiş bir bitkiye girer. Yanklk Çiçeklerdeki Gövdede renk de÷iúimi ve Gövdede renk de÷iúimi ve çkúgörünüm ve küçük, zamkya÷ çıkışı zamkzamanla x Yapraklarda yeúili, sarmtrak haleli, morumsu kahverengi alır. renk alan lekeler oluúur. lekeler zamanla kurur ve düúer. Yapraklar saçma zamkBuçkú • Kanserli dalların uç kısımlarındaki ile delinmiú bir görünüm alr. yapraklar ilkbahar sonları ve yaz aylarında solgunlaşıp, ölebilir. • Hastalıklı çiçekler solar, kahverengi renk alır ve dalda asılı kalır. Dalda kanser oluúumu Dalda kanser oluşumu • Hastalıklı tomurcuklar kahverengileşerek lk Belirtisi teriyel kanser ve zamklanma hastal÷n oluúturan Pseudomonas kurur. ngae pv. syringae, baúta kiraz ve kays olmak üzere sert çekirdekli • iseİnce dallar ve sürgünlerde yanıklık, yve a÷açlarnda hastal÷a neden olurken; P. s. pv. morsprunorum ece kiraz, erik ve badem türlerine özelleúmiútir. kabukta esmer, çökük lekeler görülür ve fazla teriler kanserlerin kenarlarndaki kabuk dokusunda kú geçirir. ølkbaharda oluúumu lekeler dalın kurumasına yol açar. teri bu kanserlerde ço÷almaya baúlar ve ya÷murla çiçek sayıdaki ve genç raklara yaylr. Gözlerdeki çatlaklardan ve budama yerlerindeki yaralardan • Ana dallar ve gövde üzerinde kanserler ye girer. oluşur. İlkbaharda kanserler hızla ilerler. raklarda küçük, ya÷ yeúili, sarmtrak haleli, zamanla morumsu kahverengi oluúturan Pseudomonas kastal÷n alan lekeler oluúur. Bu lekeler zamanla kurur ve düúer. Yapraklar saçma Kanserli dokuların yüzeyi ıslak ve yanık elinmiú bir görünüm alr. kays olmak üzere sert çekirdekli görünümlüdür. Bu bölgelerden zamk çıkışı lurken; P. s. pv. morsprunorum ise gözlenir. elleúmiútir. • Meyvelerde küçük, hafifçe çökük uk dokusunda kú geçirir. ølkbaharda kahverengi lekeler oluşabilir. aúlar ve ya÷murla çiçek ve genç an ve budama yerlerindeki yaralardan ae pv. syringae) pv. morsprunorum) Çiçeklerdeki Yanklk haleli, zamanla morumsu kahverengi anla kurur ve düúer. Yapraklar saçma 9 x Hastalkl tomurcuklar kahverengileúerek kurur. x ønce dallar ve sürgünlerde yanklk, kabukta esmer, çökük lekeler görülür ve fazla saydakiŞEFTALİ lekeler daln kurumasna yol açar. ve ZARARLILARI -NEKTARİN HASTALIK x Ana dallar ve gövde üzerinde kanserler oluúur. ølkbaharda kanserler hzla ilerler. Kanserli dokularn yüzeyi slak ve yank görünümlüdür. Bu bölgelerden zamk çkú gözlenir. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler x Meyvelerde küçük, hafifçe çökük kahverengi lekeler oluúabilir. • Kiraz, erik, kayısı, turunçgiller, armut, şeftali, badem, ceviz gibi meyve ağaçları ve gül,Bitkiler: leylak, karakavak, dişbudak, meşe, söğüt gibi Hastal÷n Görüldü÷ü bitkiler. Kiraz, erik, kays, turunçgiller, armut, úeftali, badem, ceviz gibi meyve a÷açlar xçeşitli ve gül, leylak, karakavak, diúbudak, meúe, sö÷üt gibi çeúitli bitkiler. Mücadele Yöntemleri Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Fidan üretiminde sağlıklı çöğür ve gözler kullanılmalıdır. Kültürel Önlemler: • Ağır hasta ağaçlar sökülüp yakılmalıdır. x Fidan üretiminde sa÷lkl çö÷ür ve gözler kullanlmaldr. • Ağaçlar üzerindeki kurumuş veya belirti bulunan dallar ve gövde xüzerinde A÷r hasta a÷açlar sökülüp yaklmaldr. bulunan kanserler sonbaharda ilaçlamadan önce enfekteli xkısmın A÷açlar üzerindeki kurumuú veya belirti bulunan dallar ve gövde üzerinde 30-60 cm altından kesilerek yakılmalıdır. kanserler sonbaharda ilaçlamadan önce%enfekteli ksmn 30-60 cm • bulunan Budamada kullanılan aletler her seferinde 10’luk çamaşır suyuna altndan kesilerek yaklmaldr. daldırılarak dezenfekte edilmelidir. x• Budamada her seferinde % 10’luk çamaúr suyuna Bahçedekullanlan yabancı otaletler mücadelesi yapılmalıdır. daldrlarak dezenfekte edilmelidir. x Bahçede yabanc ot mücadelesi yaplmaldr. Kimyasal Mücadele • İlaçlamalar Bordo bulamacı ile sonbaharda yaprakların % 75’i Kimyasal Mücadele: döküldükten sonra 1. ilaçlama ve ilkbaharda gözler uyanmadan önce 2. ølaçlamalar Bordo bulamac ile sonbaharda yapraklarn % 75’i döküldükten xilaçlama olmak üzere yılda iki defa yapılır. Kiraz ağaçlarına uygulanacak sonra 1. ilaçlama ve ilkbaharda gözler uyanmadan önce 2. ilaçlama olmak Bordo bulamacının dozu diğer sert çekirdekli meyve ağaçlarına üzere ylda iki defa yaplr. Kiraz a÷açlarna uygulanacak Bordo bulamacnn uygulanacak dozdan farklıdır. dozu di÷er sert çekirdekli meyve a÷açlarna uygulanacak dozdan farkldr. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar veve Dozları: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar Dozlar: Etkili madde Formülas ad ve oran Bakr sülfat%25 10 yonu Suda çözünen kristal Doz 100 lt suya %3’ lük bordo bulamac 1. ilaçlama (3000g göztaú +1500g sönmemiú kireç) %1’lik bordo bulamac 2.ilaçlama (1000g.göztaú+500g.. sönmemiú kireç) Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (Gün) 21 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI MEYVE MEYVEAöAÇLARINDA AöAÇLARINDAARMøLLARøA ARMøLLARøAKÖK KÖK MEYVE AĞAÇLARINDA ARMİLLARİA KÖK ÇÜRÜKLÜĞÜ ÇÜRÜKLÜöÜ ÇÜRÜKLÜöÜ HASTALIöI HASTALIöI HASTALIĞI (Armillaria (Armillariamellea) mellea) (Armillaria mellea) Hastalığın ağaçtaki görünümü ve mantarın şapkalı dönemi Hastal÷n Hastal÷n a÷açtaki a÷açtaki görünümü görünümü veve mantarn mantarn úapkal úapkal dönemi dönemi Hastalık Belirtisi • Hastalık etmeni şapkalı mantardır. Orman ve meyve ağaçlarının Hastalk Hastalk Belirtisi Belirtisi köklerinde çürüklük yaparak ağaçların ölümüne neden olur.köklerinde Hastalığa Hastalketmeni etmeniúapkal úapkal mantardr. mantardr. Orman Orman vevemeyve meyve a÷açlarnn a÷açlarnn köklerinde x x Hastalk çürüklük çürüklük yaparak yaparaka÷açlarn a÷açlarn ölümüne ölümüne neden neden olur. olur.Hastal÷a Hastal÷a yakalanan yakalanan ağaçlarda sürgün oluşumu azalır, yapraklar sararıryakalanan ve dökülür. a÷açlarda a÷açlarda sürgün sürgün oluúumu oluúumu azalr, azalr, yapraklar yapraklar sararr sararr vevedökülür. dökülür. Sürgün Sürgün veve Sürgün ve dallar kurumaya ve ölmeye başlar, sonunda ağaçlar tamamen dallar dallar kurumayaveoluşumu veölmeye ölmeyebaúlar, sonunda sonunda a÷açlar a÷açlar tamamen tamamen kurur. kurur. BuBu kurur. Bukurumaya belirtilerin vebaúlar, ağaçların ölümü 4 yıllık süreyi gerektirir belirtilerin belirtilerin oluúumu oluúumu veve a÷açlarn a÷açlarn ölümü 41–2 4yllk yllk süreyi süreyi gerektirir gerektirir ancak ancak úiddetli úiddetli ancak şiddetli hastalıklarda buölümü süre yıldır. Hastalığa yakalanmış hastalklarda hastalklardabubusüre süre1–2 1–2yldr. yldr.Hastal÷a Hastal÷ayakalanmú yakalanmúa÷açlarn a÷açlarnkökleri kökleri ağaçların kökleri incelendiğinde ikinci köklerden başlayarak kök boğazına incelendi÷inde incelendi÷inde ikinci ikinci köklerden köklerden baúlayarak baúlayarak kök kök bo÷azna bo÷azna kadar kadar kabuk kabuk dokusu dokusu kadar kabuk dokusu ile odunbeyaz dokusu arasında beyaz bir görülür. tabakanın oluştuğu ileile odun odundokusu dokusuarasnda arasnda beyazbirbir tabakann tabakann oluútu÷u oluútu÷u görülür.Hastal÷n Hastal÷n görülür. Hastalığın başlangıcında odun dokusu açık kahverengidir, daha baúlangcnda baúlangcnda odun odun dokusu dokusuaçk açkkahverengidir, kahverengidir, daha daha sonra sonra sarmtrak sarmtrakveya veya sonra sarımtırak veya beyaz süngerimsi dokuya dönüşür. beyaz beyaz süngerimsi süngerimsi dokuya dokuya dönüúür. dönüúür. Hastal÷n Hastal÷n Görüldü÷ü Görüldü÷ü Bitkiler: Bitkiler: Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Orman veve meyve meyve a÷açlardr. a÷açlardr. Yaygn Yaygn olarak olarak görüldü÷ü görüldü÷ü meyve meyve a÷açlar a÷açlar elma, elma, x x Orman • Orman ve meyve ağaçlarıdır. Yaygın olarak görüldüğü meyve armut, armut, erik, erik, úeftali, úeftali, kiraz, kiraz, viúne, viúne, kays, kays, dut, dut, nar, nar, asma, asma, zeytin, zeytin, kestane kestane veve ceviz, ceviz, ağaçları elma, armut, erik, şeftali, kiraz, vişne, kayısı, dut, nar, asma, orman orman a÷açlar a÷açlar iseise meúe meúe veve i÷ne i÷ne yaprakllardr yaprakllardr zeytin, kestane ve ceviz, orman ağaçları ise meşe ve iğne yapraklılardır Mücadele MücadeleYöntemleri Yöntemleri Mücadele Yöntemleri Kültürel KültürelÖnlemler Önlemler Kültürel Önlemler x x Kuruyan Kuruyana÷açlar a÷açlarbahçeden sökülerek sökülerekimha imhaedilmeli edilmeliveveyerlerinde kireç kireç • söndürülmelidir, Kuruyan ağaçlarbahçeden bahçeden sökülerek imha edilmeliyerlerinde ve yerlerinde söndürülmelidir, kireç söndürülmelidir. • Hastalık bahçenin belli kesimlerinde ise hastalığın sağlam ağaçlara bulaşmaması için hasta olan ağaçların etrafına 60 cm derinlik ve 30 cm genişlikte hendekler açılmalıdır. • Çevre bahçelerde hastalığın bulunduğu durumlarda sel sularının getireceği hastalıklı parçaların girişini önlemek için bahçenin çevresine 60–70 cm derinlikte hendekler açılmalıdır. • Ağaçlar sağlam ve sağlıklı yetiştirilmeli, bunun için tekniğin gerektirdiği önlemler alınmalıdır. 11 x Çevre bahçelerde hastal÷n bulundu÷u durumlarda sel sularnn getirece÷i x x x x hastalkl parçalarn giriúini önlemek için bahçenin çevresine 60–70 cm derinlikte hendekler açlmaldr, ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ZARARLILARI A÷açlar sa÷lam ve sa÷lkl yetiútirilmeli, bununveiçin tekni÷in gerektirdi÷i önlemler alnmaldr, Orman alanlarnn kesimiyle elde edilen boú araziye hemen meyve bahçesi •kurulmamal, Orman alanlarının kesimiyle elde edilen boş araziye hemen meyve toprak 2–3 yl boú braklmaldr, bahçesi kurulmamalı, toprak 2–3 yıl boş bırakılmalıdır. Sonbaharn ilk ya÷murlarndan sonra oluúan etmenin úapkalar ve oluútuklar • Sonbaharın ilk yağmurlarından sonra oluşan etmenin şapkaları ve yerdeki kökyerdeki parçalarkök imha edilmelidir, oluştukları parçaları imha edilmelidir. A÷açlar derin dikilmemeli, aúr sulanmamal köklerin yaralanmamasna • Ağaçlar derin dikilmemeli, aşırı ve sulanmamalı ve köklerin dikkat edilmelidir. dikkat edilmelidir. yaralanmamasına KimyasalMücadele Mücadele Kimyasal İlaçlama ølaçlamaZamanları Zamanlar • İlaçlamalara hastalık görüldüğünde başlanır. x ølaçlamalara hastalk görüldü÷ünde baúlanr. İlaçlama ølaçlamatekniği: tekni÷i: • Hastalık yeni başlamış ise,hasta kökleri kesilip hasta kısımlar Hastalk yeni sonra baúlamú ksmlarveya kazndktan x kazındıktan bu ise,hasta yerlere kökleri %5’lik kesilip Bordohasta bulamacı %2’lik sonra bu yerlere %5’lik Bordo bulamac veya %2’lik Göztaú ilaçlarndan biri Göztaşı ilaçlarından biri fırça ile sürülür, ilaç kuruduktan sonra üzeri frçamacunu ile sürülür, ilaç 750 kuruduktan sonra katranı+250 üzeri aú macunu veya 750 gram Ardç aşı veya gram Ardıç gram Göztaşı karışımı katran+250 gram Göztaú karúm ile kapatlmaldr. ile kapatılmalıdır. x •Kökler tamamen hasta ise, inceise, köklere sökülerek kendi çukurunda Kökler tamamen hasta ince kadar köklere kadar sökülerek kendi çukurunda yerine sönmemiş kireç dökülerek kapatılır. yaklr, yerineyakılır, sönmemiú kireç dökülerek kapatlr. bahçedeki için sonbaharda veya x •HastaHasta bahçedeki sa÷lamlarsağlamları korumak içinkorumak sonbaharda veya ilkbahara girerken ilkbahara girerken ağaçların taç izdüşümleri%5’lik Karaboya,%2’lik a÷açlarn taç izdüúümleri%5’lik Karaboya,%2’likGöztaú m2’ye 10 litre ilaçl su Göztaşı m2’ye 10 litre ilaçlı su ile ilaçlanmalıdır. ile ilaçlanmaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Etkili Madde Ad ve Oran Bakr Sülfat %25’lik 12 Doz 2 m ’ye 10 litre ilaçl su (Göztaú%2lik) ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ùEFTALøDE MONøLYA (MUMYA) HASTALIöI (Monilinia laxa)HASTALIöI ŞEFTALİDE MONİLYA (MUMYA) HASTALIĞI ùEFTALøDE MONøLYA (MUMYA) (Monilinia laxa) Hastalk (Monilinia laxa) Belirtisi x Hastalk Hastalk Belirtisi bitkide çiçek, çiçek sap, meyve ve Belirtisi belirtisap, oluúturur. xHastalık Hastalksürgünlerinde bitkide çiçek, çiçek meyve ve • sürgünlerinde Hastalık bitkide çiçek, çiçek meyve ve belirti oluúturur. x Hastal÷a yakalanmú çiçeklersapı, kahverengileúir, belirti kurur oluşturur. xsürgünlerinde Hastal÷a çiçekler dalyakalanmú üzerinde vekahverengileúir, mumyalaúr. kurur ve mumyalaúr. • dal Hastalığa yakalanmış çiçekler kahverengileşir, dal xüzerinde Meyveler olgunlaúmaya yakn belirti verir. ølk xüzerinde Meyveler kurur olgunlaúmaya yakn belirti verir. ølk ve mumyalaşır. olarak kahverengi renkte birkaç lekeyle baúlar. kahverengi renkte birkaç lekeyle baúlar. • olarak Meyveler olgunlaşmaya belirti verir. İlk olarak açk yakın kahverengi LekelerinLekelerin etraf açketraf kahverengi halka bulunur. halka bulunur. kahverengi renkte birkaç lekeyle başlar. etrafı meyve etiningeliúir, içine ancak do÷ruLekelerin geliúir, ancak ÇürüklükÇürüklük meyve etinin içine do÷ru lekekahverengi çukurlaúmaz. Meyveyibulunur. zamanla buruúturur açık halka Çürüklük meyve etinin leke çukurlaúmaz. Meyveyi zamanla buruúturur ve doğru tamamen kurutur. Kuruyan meyveler içine ancak leke çukurlaşmaz. Meyveyi ve gelişir, tamamen kurutur. Kuruyan meyveler mumyalaúr dalda asl kalrlar. Yurdumuzda zamanla buruşturur ve tamamen kurutur. Kuruyan mumyalaúr dalda asl kalrlar. Yurdumuzda kayslardaki meyvede hastalk önemli de÷ildir. kayslardaki meyvede hastalk meyveler daldaönemli asılıde÷ildir. kalırlar. Yurdumuzda x Çiçek sapndanmumyalaşır hastalanan sürgünler esmerleúir, ince sürgünler tamamen kayısılardaki meyvede hastalık önemli değildir. x kurur, Çiçek sapndan hastalanan sürgünler esmerleúir, ince sürgünler tamamen kalnlarnda ise kanser yaralar oluúur. Kanser yaralar kapanmaz, ortas çökük, úeklinde yaise da kanser uzun yarklar úeklinde kendini gösterir. Kuruyan •kurur,elips Çiçek sapından hastalanan sürgünler esmerleşir, ince sürgünler kalnlarnda yaralar oluúur. Kanser yaralar kapanmaz, ortas ksmlardaki tomurcuk, çiçek,yameyve veise yapraklar da ölürler vekendini dalda asl tamamen kurur, kalınlarında kanser yaraları oluşur. KanserKuruyan yaraları çökük, elips úeklinde da uzun yarklar úeklinde gösterir. halde kalrlar. Ya÷murlu ve nemli havalarda yara etrafnda zamklanma görülür. ksmlardaki ortası tomurcuk, çiçek, ve ya yapraklar ölürlerşeklinde ve daldakendini asl kapanmaz, çökük, elipsmeyve şeklinde da uzunda yarıklar Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler halde kalrlar. Ya÷murlu ve nemli havalarda etrafnda zamklanma görülür.da gösterir. Kuruyan kısımlardaki tomurcuk,yara çiçek, meyve ve yapraklar x Kays, kiraz, viúne, erik, badem ve úeftalidir. ölürler ve Görüldü÷ü dalda asılı halde kalırlar. Yağmurlu ve nemli havalarda yara Hastal÷n Bitkiler Mücadele Yöntemleri etrafında zamklanma görülür. x Kays, kiraz, viúne, erik, badem ve úeftalidir. Kültürel Önlemler Hastalığın Görüldüğü Bitkiler xMücadele Hastal÷n görüldü÷ü bahçelerde üzerindeki kuru dallar budanp Yöntemleri • Kayısı, kiraz, vişne, a÷açlar erik, badem vetüm şeftalidir. yaklmal, mumyalaúarak a÷aç üzerinde kalmú ve yere düúmüú meyveler Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler toplanarak imha edilmelidir. Kültürel Önlemler x Hastal÷n görüldü÷ü bahçelerde a÷açlar üzerindeki tüm kuru dallar budanp Kimyasal Önlemler görüldüğü bahçelerde ağaçlar üzerindeki tüm kuru dallar •yaklmal, Hastalığın mumyalaúarak a÷aç üzerinde kalmú ve yere düúmüú meyveler x 1.budanıp ilaçlama çiçeklenme baúlangcnda (%5–10 çiçekte yakılmalı, mumyalaşarak ağaç )üzerinde kalmış ve yere düşmüş toplanarak imha edilmelidir. x 2.meyveler ilaçlama tamtoplanarak çiçeklenmedeimha (%90–100 ) edilmelidir. Kimyasal Önlemler Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Kimyasal Önlemler Doz(%5–10Son Formülasilaçlama hasat ) 1.adilaçlama çiçeklenme başlangıcında (%5–10 çiçekte x •1. ilaçlama çiçeklenme baúlangcnda çiçekte ) ile Etkili madde ve oran yonu arasndaki süre (Gün) 100 l suya 2. ilaçlama tam çiçeklenmede ) 14 x •2. ilaçlama tam çiçeklenmede (%90–100 ) Benomyl 50% WP 60 g(%90–100 Captan 50% WP 300 g 3 Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Kimyasal Kullanlacak Carbendazim 50% MücadeledeWP 75 gølaçlar ve Dozlar: 14 Thiophanate Metyl 70% WP Formülas-60 g Etkili%80 madde ad ve oran WP/WG Thiram yonu 300 g Benomyl 50% Captan 50% Carbendazim 50% Thiophanate Metyl 70% Thiram %80 WP WP WP WP WP/WG 14 Son ilaçlama ile hasat Doz 100 l suya 14 arasndaki süre (Gün) 60 g 14 300 g 3 75 g 14 60 g 14 300 g 14 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal MEYVE MONøLYASI (MUMYA) (Monilinia fructigena) 13 tizlikle uyulmas gerekmektedir. Bu amaçla, mumyalaúarak a÷aç üzerinde kalmú meyve ve çiç ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ere dökülmüú meyveler toplanarak imha edilmelidir. MEYVE MONİLYASI (MUMYA) (Monilinia fructigena) Hastalık Belirtisi: • Etmen özellikle meyve enfeksiyonları yapmakta, ancak çiçek ve yaprak enfeksiyonlarına da neden olabilmektedir. • Fungus, genellikle meyveyi mekanik yolla (rüzgâr, böcek, kuş vb.) açılan yaralardan penetre edebildiği gibi lentisel hücrelerinden ve meyve kabuğundan da doğrudan giriş yapabilmektedir. • Meyve enfeksiyonları genellikle meyvenin olgunlaşmasına yakın dönemde meydana gelir. İlk belirtiler, meyve kabuğunda oluşan kahverengi bir veya birkaç lekedir. Lekelerin etrafında açık kahverenginde bir halka bulunur. • Çürüme 1-2 gün içinde genişleyerek meyve yüzeyinin yarıdan fazlasını kaplar. Olgun meyvelerde çürüme kayısı meyvelerindeki zarar şekli daha hızlı olur. Meyvenin çürüyen bu kays meyvelerindeki zarar úekli.1-3 gün sonra sarı-devetüyü kısmında renkli konsantrik püstüller meydana gelir . Hastalıklı meyve dokusu hızla su kaybederek buruşur ve mumyalaşarak Kimyasal daldaMücadele asılı kalır. Bu nedenle hastalığa mumya ismi verilmiştir. f Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Meyvelere ben düútü÷ünde tek bir ilaçlama yaplmaldr. Bu öneri sa • Meyve monilyası’nın konukçuları, kiraz, vişne, kayısı, erik, badem, iraz a÷açlarnn monilya hastal÷ için geçerli şeftali, elma,meyvelerinde armut, ayva, incir,görülen trabzon hurmasıdır Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Yağışın çok fazla olduğu yıllarda, hastalık şiddeti normalden daha yüksek olacağı için, ilaçlama programının başarısı beklenenden daha düşük olabilir. Bu riski en aza indirebilmek için kültürel önlemlere titizlikle uyulması gerekmektedir. Bu amaçla, mumyalaşarak ağaç üzerinde kalmış meyve ve çiçekler ile yere dökülmüş meyveler toplanarak imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele • Meyvelere ben düştüğünde tek bir ilaçlama yapılmalıdır. Bu öneri sadece kiraz ağaçlarının meyvelerinde görülen monilya hastalığı için geçerlidir. 14 konukçu olarak görülebilir. Ayrca Anemon spp. (da÷ lalesi) ve Eranthis hyema-lis (kú boynuzotu) gibi bitkilerde alternatif schelia pruni-spinosae) konukçular arasnda yer almaktadr. ølkbahar sonlarnda ço÷unlukla yere düúen yapraklarda kúlayan üredosporlar tarafndan yaplr. Ancak kú so÷uk geçen bölgelerde ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK bazidiosporlarda primer enfeksiyonlarda söz enfekteli teliosporlardan yapraklar ya daoluúan genç sürgünlerde konusu rafta yabani erikolabilmektedir. ve badem varsa alternatif lir. Ayrca Anemonilkspp. (da÷ mays-haziran lalesi) ve aylarnda üredospor Hastal÷n belirtileri ú boynuzotu) gibi sonucu bitkilerde alternatif enfeksiyonu yapra÷n üst yüzeyinde parlak sar renkli klorotik maktadr.lekeler úeklinde görülür. Daha sonra yapra÷n alt yüzeyinde bu lekelerin altnda turuncu renkli püstüller görülür ve burada yeni unlukla yere düúen yapraklarda kúlayan üredosporlar oluúarak enfeksiyonlar gerçekleútirir. Yaz aplr. Ancak kú so÷uk geçensekonder bölgelerde sonunaprimer do÷ru ise püstüller koyulaúr zidiosporlarda enfeksiyonlarda söz ve üredosporlar teliospor halini alr . ve ZARARLILARI ERİK PASI (Tranzschelia pruni-spinosae) ays-haziran aylarnda üredospor ÷n üst yüzeyinde parlak sar renkli klorotik aha sonra yapra÷n alt yüzeyinde bu nkli püstüller görülür ve burada yeni nder enfeksiyonlar gerçekleútirir. Yaz koyulaúr ve üredosporlar teliospor halini Hastalık Belirtisi: • Hastalık etmeni kışı enfekteli yapraklar ya da genç sürgünlerde geçirir. Ayrıca etrafta yabani erik , badem Anemon spp. (dağ lalesi) ve Eranthis hyemalis (kış boynuzotu) gibi bitkilerde alternatif konukçular arasında yer almaktadır. İlkbahar sonlarında çoğunlukla yere düşen yapraklarda kışlar. • Hastalığın ilk belirtileri mayıs-haziran aylarında üredospor enfeksiyonu sonucu yaprağın üst yüzeyinde parlak sarı renkli klorotik lekeler şeklinde görülür. Daha sonra yaprağın alt yüzeyinde bu lekelerin altında turuncu renkli püstüller görülür ve burada yeni üredosporlar oluşarak sekonder enfeksiyonları gerçekleştirir. Yaz sonuna doğru ise püstüller koyulaşır ve üredosporlar teliospor halini alır . • Hastalık genellikle şiddetli zarar oluşturmamaktadır. Ancak mayıs ve haziran ayları yağışlı geçerse yaprak, sürgün ve meyve enfeksiyonları görülebileceği için zarar şiddeti artabilmektedir. Yaprak enfeksiyonlarının şiddetli olduğu durumlarda yapraklarda dökülmeler ve gövde de zamklanma da görülebilmekte ve zarar daha da artmaktadır. • Bu hastalık erik yetiştiriciliği yapılan her yerde görülmektedir. Epidemi yaptığı durumlarda verim kaybının %33’e kadar ulaştığı belirlenmiştir. Hastalığın görüldüğü bitkiler: • Etmenin konukçuları, başta kültür ve yabani erik ile badem türleri olmak üzere tüm Prunus türleridir. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Hastalığın kontrolünde, bir önceki sezondan kalan ve primer enfeksiyon kaynağı olan yaprakların toplanıp yakılması oldukça önemlidir. Ayrıca hastalık belirtisi görülen sürgün ve meyveler ile budama artıkları da mutlaka toplanıp yakılmalı ve etrafta konukçu olabilecek yabani bitkiler varsa bunlar da uzaklaştırılıp imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele • Hastalık görüldüğünde veya bir önceki yıl zarar oluşturduğu durumlarda kimyasal mücadele yapılır. • Hastalığın ilk belirtileri görülünce birinci ilaçlama yapılmalıdır. İklim koşuları hastalık çıkış için uygun olması durumunda kullanılan ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ve diğer ilaçlamalar yapılmalıdır. 15 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ŞEFTALİ KÜLLEMESİ HASTALIĞI ùEFTALø KÜLLEMESø HASTALIöI (Sphaerotheca pannosa var. persicae) (Sphaerotheca pannosa var. persicae) Hastalık Belirtisi Hastalk Belirtisiyaprak, • Hastalık sürgün ve meyvelerde xbelirti Hastalk yaprak, sürgün ve oluşturmaktadır. meyvelerde belirti oluúturmaktadr. genç sürgün sürgün uçlarındaki uçlarndaki yapraklarda yapraklarda önce önce hafifçe bir kabarıklık, hafifçe bir kabarklk, ya÷lms bir yağlımsı bir görünüş ve renk açılması oluşur. görünüú ve renk açlmas oluúur. Daha kabarıklığın arka yüzeyindeki Daha sonra sonra kabarkl÷n arka yüzeyindeki beyaz unlumsu gri, beyazgri, unlumsu birbirtabaka görülür. tabaka görülür. Şiddetli durumlarda yaprağın hastalıklı x• ùiddetli durumlarda yapra÷n kısmı azksm gelişir, eni enidaralır ve içe doğru hastalkl az geliúir, daralr ve içe do÷ru kvrlr. Bu kıvrılır. Bu yapraklar zamanla kavrularak, hafif yapraklar zamanla kavrularak, kırmızımtırak ve erken dökülür. hafif krmzmtrakrenk renk alır alr ve dökülür. • erken Sürgünler hastalıklı yerlerinden bükülür, x Sürgünler hastalkl yerlerinden gelişme yavaşlar ve alt kısımlardan yeni bükülür, geliúme yavaúlar ve alt sürgünler süpürgeleşme gibi bir ksmlardan oluşarak yeni sürgünler oluúarak süpürgeleúme gibi bir görünüm alır. Sürgünlerin uçları kütleşir görünüm alr. Sürgünlerin uçlar gözler arası kısalır ve göz oluşumu azalır. kütleúir gözler aras ksalr ve göz oluúumu durumlarda azalr. ùiddetli Şiddetli sürgünlerin uç kısımları durumlarda sürgünlerin uç kurur. Sonbahara doğru ksmlar kurur. Sonbahara do÷ru sürgünlerin üzerinde sürgünlerin üzerinde grimsi-beyazortaya çıkar. grimsi-beyaz görünüm ortaya çkar. • görünüm Çağla büyüklüğünde meyve üzerinde x Ça÷la büyüklü÷ünde meyve beyaz lekeler Meyveler iyi gelişemezler üzerinde beyaz oluşur. lekeler oluúur. iyi geliúemezler veMeyveler çatlamalar görülür.ve Döllenme sırasında çatlamalar görülür. Döllenme hastalıktan dolayı meyveler gelişmeden srasnda hastalktan dolay dökülür. meyveler geliúmeden dökülür. İlkbaharda x• ølkbaharda genç Meyvelerdeki belirtileri Meyvelerdeki belirtileri Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: •Konukçusu şeftali olup en hassas çeşitleri Earlyred, Dixired, Hale, Haven, Cardinal, Fowler, Carmen ve J.H. Hale’dir. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: •Hastalığın kuruttuğu sürgün, filiz ve obur dallar hastalıklı kısmın 20 cm altından budanarak bahçeden uzaklaştırılmalı veya yakılmalıdır. •Sık dikimden ve ağaçların havalanmasını engelleyecek budama şekillerinden kaçınılmalıdır. Ekonomik önemi olmayan duyarlı çeşitlerle bahçe tesis edilmemelidir. 16 úekillerinden kaçnlmaldr. Ekonomik çeúitlerle bahçe tesis edilmemelidir. önemi olmayan duyarl Kimyasal Önlemler: ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI x Hastal÷a karú 1. ilaçlama zaman önceki yllardaki hastal÷n yo÷unlu÷u söz konusu de÷ilse 1. ilaçlama belirtiler görülür görülmez yaplmaldr. Kimyasal Önlemler: 1. ilaçlama zamanısonra öncekia÷açlardaki yıllardaki hastalığın x •E÷erHastalığa yo÷unluk karşı görülmüúse budamadan hastalkl yoğunluğu söz konusu 1. ilaçlama belirtiler görülür görülmez sürgün oran % 3’sedeğilse ilk hastalk baúlamadan 5–8 gün önce yapılmalıdır. ilaçlamalara baúlanmaldr. Eğer görülmüşse budamadan sonra ulaút÷nda ağaçlardaki x •Bursa için, yoğunluk hastal÷n sürgünler ortalama 20 cm uzunlu÷a hastalıklı oranı % 3 ise ilk hastalık başlamadan 5–8 gün önce baúlad÷sürgün belirlenmiútir. ilaçlamalara başlanmalıdır. x Di÷er ilaçlamalar bitkinin geliúmesine, ilacn etki süresine göre 8–12 • Bursa için, hastalığın sürgünler ortalama 20 cm uzunluğa gün aralarlabaşladığı hastalk belirlenmiştir. bask altnda tutuluncaya kadar uygulanmaldr. ulaştığında Hastal÷n yo÷un oldu÷u yllarda gerekirse hasattan da • Diğer ilaçlamalar bitkinin gelişmesine, ilacın etkisonra süresine büyüyecek olan sürgün ve yapraklar korumak için mücadele göre 8–12 gün aralarla hastalık baskı altında tutuluncaya kadar sürdürülebilir. Hastalığın yoğun olduğu yıllarda gerekirse hasattan uygulanmalıdır. x sonra ølaçlamalar rüzgârsz ve günün serin için saatlerinde da büyüyecek olan havalarda sürgün ve yaprakları korumak mücadele yaplmaldr. ølaç bitki aksamnn tümünü kaplayacak úekilde sürdürülebilir. •uygulanmaldr. İlaçlamalar rüzgârsız ve günün serin preparatlar saatlerinde Çok scakhavalarda kuru havalarda kükürtlü yapılmalıdır. İlaç bitki aksamının tümünü kaplayacak şekilde kullanlmamaldr. uygulanmalıdır. Çok sıcak kuru havalarda kükürtlü preparatlar kullanılmamalıdır. Kimyasal Kullanılacak İlaçlar ve Dozları : KimyasalMücadelede Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Etkili madde ad ve oran Benomyl %50 Bupirimate 250 g/l Dinocap 475 g/l Kükürt %73 Kükürt %80 Triadimefon %5 Formülasyonu WP EC EC WP WP WP Doz 100 lt suya 60 g 40 ml 50 ml 500 g 400 g 50 g AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 14 7 21 7 7 14 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 17 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ùEFTALø YAPRAK KIVIRCIKLIöI HASTALIöI ŞEFTALİ YAPRAK KIVIRCIKLIĞI HASTALIĞI (Taphrina deformans) (Taphrina deformans) Hastalık Belirtisi •Yaprak ve genç sürgünleri hasta­landırır, bazen Yapraklardaki belirtileri meyve ve çiçek­lerde de bozulmalara neden Hastalk olabi­ lir. Belirtisi •Hastalık ilkbaharda görü­lür, ancak x Yaprak vegenelde genç sürgünleri hastalandrr, bazen meyve bağlı ve çiçeklerde iklim koşullarına olarak yaz ortalarına de bozulmalara neden olabilir. kadar dagenelde sü­rebilir. x Hastalk ilkbaharda görülür, ancak iklim koúullarnarenk ba÷lsarı olarak •Genç yapraklarda veya beyazımtıraktır. yaz ortalarna kadar da sürebilir. Yaprakta büzülme ve kıvrılma şeklinde bü­ x Genç yapraklarda renk sar veya külmeler görülür. beyazmtraktr. Yaprakta büzülme ve kvrlmadönemde úeklinde bükülmeler görülür. •Erken genç yaprak buketlerinde, x Erken dönemde genç yaprak Yapraklardaki belirtileri yapraklar bü­zülürler, buketlerinde,iyice yapraklar iyice bü-artık büyüyemezler Hastalkve Belirtisi zülürler, büyüyemezler ve a÷aç ağaç artk üzerinde kurur. üzerinde kurur. x Yaprak ve genç sürgünleri hasta•Geç dönemde yaprağın sadece bir bölümü Geç meyve dönemde yapra÷n sadece bir landrr,x bazen ve çiçeklerde hastalanır, rak rengindeki hastalıklı bölümler sert ve kırılgan de bozulmalara neden olabilir. bölümü hastalanr, krmzmtrak Meyvelerdekikırmızımtı­ belirtileri x Hastalk genelde ilkbaharda görülür, daha kalındır. olur. Hasta yap­raklar normal yapraklardan ancak iklim koúullarna ba÷l olarak yaz ortalarna kadar dave sürebilir. •Genç sürgünler kalınlaşır, eğilir gelişmeleri çok yavaş olur. Dalın x Genç yapraklarda renk sar veya kalınlaşması hasta kısımlarda sarı veya koyu kırmızı renkte kabarık­lar beyazmtraktr. Yaprakta büzülme ve kvrlma úeklinde bükülmeler görülür. şeklinde olur. x Erken dönemde genç yaprak buketlerinde, yapraklar iyice bü• Hastalık gözlerin patlaması sıra­sında oluşursa dal normal gelişmez, zülürler, artk büyüyemezler ve a÷aç boğumlar arası kısalırüzerinde ve kurur. dalın ucunda ağaç üzerinde büzülmüş ve Geç dönemde yapra÷n sadece bir kurumuş yaprak bu­kxetleri bulunur. bölümü hastalanr, krmzmtrak Meyvelerdeki belirtileri • Meyvede bozulmalar, meyvenin bir kısmında sarı veya kırmızı renkte gelişigüzel şişkinlikler şeklindedir. Zamanla bu kısımlar irileşir ve yaralar daha koyu renge dönüşür. Tümörlü bir görünüm alan meyvelerin zamanla çatladığı ve çekirdek evine kadar yarıldığı görülür. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler •Kültürel mücadelesi bulunmamaktadır. Kimyasal Önlemler • İlaçlama tomurcuklar kabarmaya başladığı dönemde yapılmalıdır. • İlaçlar ağaçlarda tomurcukların üzerine gelecek şekilde uygulanmalıdır. 18 Kültürel iyi bir Önlemler havalanma ve a÷acn kuvvetli geliúmesini sa÷layacak úekilde uygulanmaldr. x Kültürel mücadelesi bulunmamaktadr. uygulanmaldr. Kimyasal Önlemler ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Kimyasal Önlemler xÖnlemler Birinci ilaçlama, Sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra, x x ølaçlama kabarmaya dönemde yaplmaldr. Birinci ilaçlama, yaprakbaúlad÷ dökümünden hemenaçlmadan sonra, xtomurcuklar økinciSonbaharda ølaçlama, ølkbaharda çiçek tomurcuklar önce yaplmaldr. x x ølaçlar tomurcuklarn üzerine gelecek úekilde økinci a÷açlarda ølaçlama, ølkbaharda çiçek tomurcuklar açlmadan önceuygulanmaldr. yaplmaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Kimyasal Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar:Son ilaçlama ile Kimyasal Mücadelede Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Doz hasat Doz 100 l suya Son ilaçlama ile Son ilaçlama ile arasndaki Etkili madde ad ve oran FormülasyonuDoz süre Formülasarasndaki 100l suya L suya hasat hasat arasndaki 100 Etkili oran Formülasyonu Etkilimadde maddead ad ve oran yonu süre süre (gün) 800 g (1. ilaçlama) (gün) (gün) Bakr oksiklorid %50 WP 21 400 Bakr kalsiyum oksiklorid WP 2500 g g (2. ilaçlamas) 14 800 g (1. ilaçlama) Bakr oksiklorid %50 WP 21 %16 %3lük bordo bulamac 400 g (2. ilaçlamas) Bakr oksiklorid %50 WP 800bulamac g 1.ølaçlama 21 %3lük bordo ( 3000g Göztaú+1500g Bakr oksiklorid 357,5 g/l SC 700ml 14 Suda 1.ølaçlama sönmemiú kireç) ( %2’lik 3000g Göztaú+1500g Bakr sülfat %25 Bordo bulamac 21 21 çözünen Bakr sülfat %25 Suda Suda %1.lik bordogbulamac sönmemiú kireç) çözünen (2000g göztaú+1000 kristal 21 çözünen Bakr sülfat %25 2.ilaçlama %1.lik bordo bulamac kristal sönmemiú kireç) kristal Göztaú+500g 2.ilaçlama Dithianon 70 g/l WG 100(1000g g 14 (1000g Göztaú+500g Dodine 500 g/l SC 175 mlsönmemiú kireç) 14 WPsönmemiú 300 g 3 Folpet 50 g/l Captan %50 WP 300kireç) g 7 Captan %50 WP 300 g300g 3 Ziram %76 WG 200 g (1.ve 2. ilaçlama) 7 Folpet %50 WP 7 300g (1.ve350 2. ilaçlama) BakrHidroksit WG g.200g.(3.ilaçlama) 7 7 Folpet %50 %50 WP WP200g.(3.ilaçlama) 300 g Folpet %80 Maneb %80 WG 200 g. 7 21 ThiramBakr % 80 WP/WG 300 300 g Maneb %80 WP g g. 21 Kalsiyum hidroksit WP/WG 1500 14 14 WP 300 g 14 Thiram % 80Ziram %80 WP/WG 300 g 14 Sülfat %20 Hidroksit %50 WP WG 350 g 7 Ziram %80 Bakr 300 14 Bakr Hidroksit %35 DF 300g g. Bakr Hidroksit %50 WG 350 g 7 AB’ye ihraçAB’ye edilecek kullanlmamal ihraç ürünlerde edilecek ürünlerde kullanlmamal AB’ye ihraçihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal ùEFTALøDE YAPRAKDELEN HASTALIöI (Coryneum beijerinckii) 19 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal ŞEFTALİDE YAPRAKDELEN HASTALIĞI (Coryneum beijerinckii) ùEFTALøDE YAPRAKDELEN HASTALIöI Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal (Coryneum beijerinckii) Hastalık Belirtisi • Hastalık tomurcuk, yaprak, sürgün ve bazen de meyvede belirti oluşturur. • Yapraktaki ilk lekeler 1 mm çapta, yuvarlak kırmızımsı sarı renktedir. Giderek koyu kahverengileşen lekelerin kuruyarak düşmesiyle yaprakta tipik delikler oluşturur. Hastalk Belirtisi • Hastalıklı tomurcuklar ilkbaharda parlak, zamklı ve kolayca yerlerinden kopmamalarıyla sağlamlardan ayrılırlar. • Tomurcukların dibinde önce akıntılar, sonra zamanla büyüyen kanser yaraları oluşur. • Sürgündeki yuvarlak kahverengi kanser yaraları zamanla genişler ve zamk salgısı görülür. x Hastalk tomurcuk, yaprak, sürgün ve bazen de meyvede belirti oluúturur. x Yapraktaki ilk lekeler 1 mm çapta, yuvarlak krmzms sar renktedir. Giderek koyu kahverengileúen lekelerin kuruyarak düúmesiyle yaprakta tipik delikler oluúturur. x Hastalkl tomurcuklar ilkbaharda parlak, zamkl ve kolayca yerlerinden kopmamalaryla sa÷lamlardan ayrlrlar. x Tomurcuklarn dibinde önce akntlar, sonra zamanla büyüyen kanser yaralar oluúur. Hastalığın Görüldüğü Bitkiler • Şeftali, kayısı, badem, kiraz, vişne ve eriktir. Mücadele Yöntemleri Kültürel Önlemler • Hastalıklı tomurcuk ve kanser yarası bulunan dal ve sürgünler budanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Sulama, gübreleme, toprak işlemesi ve budama, iyi bir havalanma ve ağacın kuvvetli gelişmesini sağlayacak şekilde uygulanmalıdır. Kimyasal Önlemler • Birinci ilaçlama, Sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra, • İkinci İlaçlama, İlkbaharda çiçek tomurcukları açılmadan önce yapılmalıdır. 20 iyi bir havalanma ve a÷acn kuvvetli geliúmesini sa÷layacak úekilde iyi bir havalanma ve a÷acn kuvvetli geliúmesini sa÷layacak úekilde uygulanmaldr. uygulanmaldr. uygulanmaldr. Kimyasal Önlemler Kimyasal Önlemler ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK vedökümünden ZARARLILARI Kimyasal xÖnlemler Birinci ilaçlama, Sonbaharda yaprak hemen sonra, xx xx Birinci ilaçlama, Sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra, Birinci ilaçlama, Sonbaharda yaprak çiçek dökümünden hemen sonra, x økinci ølaçlama, ølkbaharda tomurcuklar açlmadan önce yaplmaldr. økinci ølaçlama, ølkbaharda çiçek tomurcuklar açlmadan önce yaplmaldr. økinci ølaçlama, ølkbaharda çiçek tomurcuklar açlmadan önce yaplmaldr. Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: KimyasalKimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar: Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve DozDozlar:Son ilaçlama ile Doz Son ilaçlama ile hasat arasndaki Doz 100 l suya Son ilaçlama ile Etkili madde ad ve oran Formülasyonu 100 l suya hasat arasndaki süre Etkili madde ad ve oran Formülasyonu hasat arasndaki 100 l suya süre Etkili madde ad ve oran Formülasyonu süre (gün) (gün) (gün) 800 g (1. ilaçlama) Bakr oksiklorid %50 WP 800 g (1. ilaçlama) 21 g (2. ilaçlamas) Bakr oksiklorid %50 WP 21 800 g (1.400 ilaçlama) 400 g (2. ilaçlamas) Bakr oksiklorid %50 WP 21 400 g (2.%3lük ilaçlamas) bordo bulamac %3lük bordo bulamac 1.ølaçlama %3lük bordo bulamac 1.ølaçlama ( 3000g Göztaú+1500g 1.ølaçlama Suda( 3000g Göztaú+1500g sönmemiú kireç) Suda ( 3000g Göztaú+1500g 21 çözünen sönmemiú kireç) Bakr sülfat %25 Suda %1.likkireç) bordo bulamac 21 çözünen Bakr sülfat %25 sönmemiú kristal%1.lik bordo bulamac 21 çözünen Bakr sülfat %25 2.ilaçlama kristal %1.lik bordo bulamac 2.ilaçlama kristal (1000g Göztaú+500g 2.ilaçlama (1000g Göztaú+500g sönmemiú kireç) (1000g Göztaú+500g sönmemiú kireç) Captan %50 WP sönmemiú kireç) 300 g 3 Captan %50 WP 300 g 3 Captan %50 WP 300 3 300gg (1.ve 2. ilaçlama) Folpet %50 WP 300g (1.ve 2. ilaçlama) 7 200g.(3.ilaçlama) Folpet %50 WP 7 300g (1.ve 2. ilaçlama) 200g.(3.ilaçlama) Folpet %50 WP 7 Maneb %80 WP 200g.(3.ilaçlama) 300 g 21 Maneb %80 WP 300 g 21 Maneb %80 Thiram % 80 WP 300 g 300 g 21 14 WP/WG Thiram % 80 WP/WG 300 g 14 Thiram % 80 Ziram %80 WP/WG 300 g 300 g 14 14 WP Ziram %80 WP 300 g 14 Ziram %80 300 g 350 g 14 7 Bakr Hidroksit %50 WP WG Bakr Hidroksit %50 WG 350 g 7 Bakr Hidroksit %50 WG 350 g 7 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 21 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI SERT ÇEKİRDEKLİLERDE HALKALI LEKE VİRÜS HASTALIĞI (Prunus necrotic ringspot ılarvirus ) SERT ÇEKøRDEKLøLERDE HALKALI LEKE Hastalık Belirtisi: VøRÜS HASTALIöI •Hastalığın etmeni Prunus necrotic ringspot (Prunus Necrotic Ringspot Ilarvirus ) virus’dur. Virüs köklü ve köksüz kalem, aşı gözü, tohuım ve çiçek tozu ile taşınır. •İlkbaharda ağaçların yapraklarında belirgin olmayan açık ve koyu yeşil beneklenmeler, küçük halkalar ve bantlar görülür. •Bu belirtiler bazı çeşitlerde maskelenebilir. •Bu benekler zamanla kahverengi nekrozlara dönüşür. •Bu nekrozlar gayrimuntazamdırlar. Nadiren yuvarlaktır. •Zamanla bu nekrozlar dökülür ve yaprak delik deşik bir hal alır. KLøLERDE HALKALI LEKE • Virüs %50 oranında verim kaybına ve %60 Yapraktaki belirtileri ÜS HASTALIöI Yapraktaki belirtileri Zarar görmüú yapraklar oranında aşı uyuşmazlığına neden olur. ecrotic Ringspot Ilarvirus ) Hastalk Belirtisi: x x x x x x x Hastal÷n etmeni Prunus necrotic ringspot virus’dur. Virüs köklüBitkiler: ve köksüz Hastalığın Görüldüğü kalem, aú gözü, tohum ve çiçek tozu ile taúnr. •Kiraz, vişne, erik, şeftali, mahleb, hastalığın ølkbaharda a÷açlarn yapraklarnda belirgin olmayan açk ve koyu yeúil arasındadır. beneklenmeler, küçük halkalar ve bantlarkonukçuları görülür. Bu belirtiler baz çeúitlerde maskelenebilir. Bu benekler zamanla kahverengi nekrozlara dönüúür. Mücadele Yöntemleri: Bu nekrozlar gayrimuntazamdrlar. Nadiren yuvarlaktr. Kültürel Önlemler: Zamanla bu nekrozlar dökülür ve yaprak delik deúik bir hal alr. •Yeni bahçelerin eski bahçelerden uzakta Virüs %50 orannda verim kaybna ve %60 orannda aú uyuúmazl÷na neden olur. virüsten ari fidanlarla kurulmalı, Hastal÷n Görüldü÷ü Bitkiler: •Bahçenin her yıl kontrol edilerek şüpheli x ağaçların imha edilmeli, Kiraz, Viúne, Erik, ùeftali, mahleb, hastal÷n konukçular arasndadr. Mücadele Yöntemleri: ileri Zarar yapraklar Zarargörmüş görmüú yapraklar •Hastalıklı ağaçlardan tohum, aşı kalemi, aşı gözü gibi üretim materyali alınmamalıdır. necrotic ringspot virus’dur. Virüs köklü ve köksüz çiçek tozu ile taúnr. aklarnda belirgin olmayan açk ve koyu yeúil lar ve bantlar görülür. maskelenebilir. rengi nekrozlara dönüúür. mdrlar. Nadiren yuvarlaktr. ür ve yaprak delik deúik bir hal alr. 22 aybna ve %60 orannda aú uyuúmazl÷na neden Bitkiler: Kültürel Önlemler: Önlemler: xKültürel Yeni Yeni bahçelerin bahçelerin eski eski bahçelerden bahçelerden uzakta uzakta virüsten virüsten ari ari fidanlarla fidanlarla kurulmal, kurulmal, xx xx x Yeni bahçelerin eski bahçelerden uzakta virüsten ari fidanlarla kurulmal, Bahçenin her edilerek úüpheli imha Bahçenin her yl yl- kontrol kontrol edilerek úüpheli a÷açlarn a÷açlarn imha edilmeli, edilmeli, ŞEFTALİ NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Bahçenin her yl kontrol edilerek úüpheli a÷açlarn imha edilmeli, alnmamal. Hastalkl Hastalkl a÷açlardan a÷açlardan tohum, tohum, aú aú kalemi, kalemi, aú aú gözü gözü gibi gibi üretim üretim materyali materyali alnmamal. Hastalkl a÷açlardan tohum, aú kalemi, aú gözü gibi üretim materyali alnmamal. SERT ÇEKİRDEKLİLERDE ŞARKA VİRÜSÜ SERT ÇEKøRDEKLøLERDE ùARKA VøRÜSÜ (Plum pox potyvirus) SERT ÇEKøRDEKLøLERDE ùARKA VøRÜSÜ (Plum Pox Potyvirus) (Plum Pox Potyvirus) Hastalık Belirtisi: Hastalk Belirtisi: • Hastalık etmeni Plum pox potyvirus’dur. Belirtisi: xHastalk Hastalk etmeni Plum pox Hastalk etmeni Plum bitleri pox potyvirus’dur. potyvirus’dur. • Doğada yaprak ile yayılır. Hastalkyaprak etmenibitleri Plum ile pox potyvirus’dur. xx• Do÷ada yaylr. Do÷ada yaprak bitleri ile türlü yaylr.bitki aksamıyla ( Sharka virüsü her Do÷adavirüsü yaprakher bitleri ile yaylr. xxaşıSharka bitki aksamyla Sharka her türlü türlü bitki vs.) aksamyla aú kalemi,virüsü göz, çelik, kabuk taşınır.(( aú x• kalemi, Sharka virüsü her türlüyapraklarda bitkitaúnr. aksamyla aú göz, çelik, vs.) kalemi, çelik, kabuk kabuk vs.) taúnr. Erik göz, ve kaysılarda sarı( leke, kalemi, göz, çelik, kabuk vs.) taúnr. ve halka şeklinde renk açılması olarak xbant Erik ve kayslarda yapraklarda sar leke, bant Erik ve kayslarda yapraklarda sar leke, bant xgörülür. Erik ve kayslarda yapraklarda sar leke, bant ve halka úeklinde açlmas görülür. ve halka úeklinde renk renk açlmas olarak olarak görülür. ve halka úeklinde renk açlmas olarak görülür. Şeftalide yaprak damarlar x• ùeftalide yaprak belirtileri damarlar ùeftalide yaprak belirtileribelirtileri damarlar boyunca boyunca xboyunca ùeftalide yaprakve belirtileri damarlar boyunca renk açılması ve deformasyon yapraklarda renk açlmas yapraklarda renk açlmas ve yapraklarda deformasyon renk açlmas ve yapraklarda deformasyon deformasyon şeklindedir úeklindedir úeklindedir úeklindedir Meyvelerde dönemine yakın veya nokta x• Meyvelerde olum dönemine yak Meyvelerde olumolum dönemine yak nokta nokta veya Meyvelerde olum dönemine yak nokta veya Etmenin çekirdekteki zararı xveya bantlar ve halka şeklinde çöküntüler bantlar ve halka úeklinde çöküntüler oluúur. bantlar ve halka úeklinde çöküntüler oluúur. Etmenin Etmenin çekirdekteki çekirdekteki zarar zarar bantlar ve halka úeklinde çöküntüler oluúur. Etmenin çekirdekteki zarar oluşur. x Meyve Meyve kesitinde kesitinde bu bu çökmüú çökmüú yerlerin yerlerin kahve kahve Meyve kesitinde bu çökmüú yerlerin yerlerin kahve •x renkli Meyve kesitinde bu çökmüş ve görülür. renkli ve lastikleúti÷i lastikleúti÷i görülür. renkli ve lastikleúti÷i görülür. renkli vemeyvedeki lastikleştiği görülür. xkahve Çekirdekte belirtinin iz Çekirdekte meyvedeki belirtinin iz düúümü düúümü x görülür. Çekirdekte meyvedeki belirtinin belirtinin iz düúümüiz • Çekirdekte meyvedeki görülür. görülür. düşümü görülür. x Kays Kays meyvelerinde meyvelerinde genel genel bir bir deformasyon deformasyon • Kaysı meyvelerinde genel bir x görülür. Kays meyvelerinde genel bir deformasyon görülür. görülür. deformasyon görülür. x Olgunlaúmadan Olgunlaúmadan evvel evvel meyve meyve dökümü dökümü görülür. görülür. • Olgunlaúmadan Olgunlaşmadan evvel dökümü meyve görülür. dökümü evvel meyve xx Meyveler Meyveler tatsz, tatsz, kuru, kuru, kauçuk kauçuk gibi gibi bir bir hal hal alr. alr. görülür. x Meyveler tatsz, kuru, kauçuk gibi bir hal alr. x• Genel olarak yaúl a÷açlarda hastalk belirtileri Genel olarak yaúl a÷açlarda hastalk belirtileri Meyveler tatsız, kuru, kauçuk gibi bir hal x çok Genel olarak yaúl a÷açlarda hastalk belirtileri güç güç tespit tespit edilir. edilir. alır.çok çok güç tespit edilir. Yapraktaki belirtileri Yapraktaki belirtileri Yapraktaki belirtileri Hastal÷n • Genel Görüldü÷ü olarak yaşlı Bitkiler: ağaçlarda hastalık Yapraktaki belirtileri Görüldü÷ü Bitkiler: belirtileri çokçekirdekli güç tespit edilir. xHastal÷n Bütün meyvelerde görülür. Bütün sert sert çekirdekli meyvelerde görülür. x Bütün sert çekirdekli meyvelerde görülür. Mücadelesi: Hastalığın Görüldüğü Bitkiler: Mücadelesi: Kültürel Önlemler: • Bütün sert çekirdekli meyvelerde Kültürel görülür. Önlemler: Mücadelesi: Kültürel Önlemler: • Fidanlıklarda çöğür, fidan ve aşı materyalinin alındığı damızlık ağaçlar her yıl kontrol edilmelidir. • Hastalığa dayanıklı çeşitler yetiştirilmeli ve bunlar anaç olarak kullanılmalıdır. • Hasta ve hasta şüphesi olan ağaçlardan üretim materyali alınmamalıdır. 23 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI x Fidanlklarda çö÷ür, fidan ve aú materyalinin alnd÷ damzlk a÷açlar her yl kontrol edilmelidir. KIRMIZI ÖRÜMCEKLER (Akarlar) Akdiken akarı (Tetranychus viennensis) İki noktalı kırmızı örümcek (Tetranychus urticae) KIRMIZI ÖRÜMCEKLER (Akarlar) örümceği (Panonychus ulmi) Avrupa kırmızı Akdiken akar (Tetranychus viennensis) Kahverengi örümcek (Bryobia rubrioculus) øki noktal krmz örümcek (Tetranychus urticae) Avrupa krmz örümce÷i (Panonychus ulmi) Yassıakar (Cenopalpus pulcher) Kahverengi örümcek (Bryobia rubrioculus) x Hastal÷a dayankl çeúitlerin yetiútirilmesi ve bunlarn anaç olarak kullanlmaldr. x Hasta ve hasta úüphesi olan a÷açlardan üretim materyali alnmamal. Yassakar (Cenopalpus pulcher) Tanımı ve Yaşayışı: • Akarlar, çıplak gözle zor görülecek kadar küçük zararlılardır. Vücutlarında değişik şekil ve büyüklükte kıllar, dikenler ve tüyler bulunur. Zarar Şekli: • Kırmızı örümcekler ağaçların yapraklarında, bitki özsuyunu emerek ve zehirli madde salgılayarak Zarar ùekli: x Krmz örümcekler a÷açlarn yapraklarnda, bitki özsuyunu emerek ve zehirli zarar yaparlar. Şiddetli zarar gören yapraklar kurşun veya gümüş rengini madde salglayarak zarar yaparlar. ùiddetli zarar gören yapraklar kurúun veya gümüú rengini alrlar. alırlar. x Avrupa krmz örümce÷i ve Kahverengi örümcek, çiçeklerin çanak yaprak ve buketindeki taze yapraklar emerek sararmasna sebep olur. Böyle •çiçek Avrupa kırmızı örümceği ve Kahverengi örümcek, çiçeklerin çanak yaprak ve çiçek buketindeki taze yaprakları emerek sararmasına sebep olur. Böyle ağaçlar, yanmış gibi bir görünüm alırlar. Yassı akarlar ise tomurcuklara saldırarak zayıflatır ve meyve tutmayı önler. Tanm ve Yaúayú: x Akarlar, çplak gözle zor görülecek kadar küçük zararllardr. Vücutlarnda de÷iúik úekil ve büyüklükte kllar, dikenler ve tüyler bulunur. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Kiraz, elma, armut, ayva, şeftali, vişne, erik, kayısı, badem ve diğer meyve ağaçlarında zarar yaparlar. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Kışın veya erken ilkbaharda, ağaçların kök boğazı ve gövdelerindeki kavlamış olan kabuklar kaldırılarak, altında kışlayan akarların ölmesi sağlanmalıdır. Yere dökülen yapraklar toplanarak, bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Bahçenin bakım işlemleri uygun olarak yapılmalıdır. Kimyasal Mücadele: • Kırmızı örümceklere karşı kış mücadelesi önerilmemektedir. Ancak diğer zararlılara karşı yapılan kış mücadelesi, kışı yumurta halinde geçiren Avrupa kırmızı örümceği ve Kahverengi örümceğe de etkili olmaktadır. Akarların kimyasal mücadelede ilaçlama zamanını doğru bir şekilde belirleyebilmek için, bahçedeki kırmızı örümcek yoğunluğu ve doğal düşman popülasyonunun saptanması gerekir. Bu amaçla, bahçeyi temsil edecek şekilde seçilen 10 ağaçtan koparılan 100 yaprakta periyodik olarak sayım yapılmalıdır. Yapılan sayımlarda, yaprak başına ortalama 24 zararllara karú yaplan kú mücadelesi, kú yumurta halinde geçiren Avrupa zararllara karú yaplan kú mücadelesi, kú yumurta geçirenAkarlarn Avrupa krmz örümce÷i ve Kahverengi örümce÷e de etkilihalinde olmaktadr. krmz ve Kahverengi örümce÷e olmaktadr. Akarlarn kimyasalörümce÷i mücadelede ilaçlama zamann do÷rude bir etkili úekilde belirleyebilmek için, kimyasal mücadelede ilaçlamaHASTALIK zamann do÷ru bir úekilde belirleyebilmek için, bahçedeki krmz örümcek yo÷unlu÷u ve düúman popülasyonunun ŞEFTALİ - NEKTARİN vedo÷al ZARARLILARI bahçedeki yo÷unlu÷u do÷al edecek düúmanúekilde popülasyonunun saptanmaskrmz gerekir.örümcek Bu amaçla, bahçeyivetemsil seçilen 10 saptanmas gerekir.100 Buyaprakta amaçla, periyodik bahçeyi temsil úekilde seçilen 10 a÷açtan koparlan olarak edecek saym yaplmaldr. Yaplan a÷açtan koparlan 100 yaprakta periyodik olarak saym yaplmaldr. Yaplan saymlarda, yaprak baúna ortalama 3–5 adetin üzerinde krmz örümcek 3–5saymlarda, adetin üzerinde kırmızıortalama örümcek3–5 bulunması ve doğal düşmanların yaprak adetin krmz örümcek bulunmas ve do÷albaúna düúmanlarn etkinli÷inin çok üzerinde düúük olmas durumunda etkinliğinin çok düşük olması durumunda ilaçlama yapılabilir. bulunmas ve do÷al düúmanlarn etkinli÷inin çok düúük olmas durumunda ilaçlama yaplabilir. ilaçlama yaplabilir. Kimyasal Kullanılacak İlaçlar ve Dozları KimyasalMücadelede Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Doz Etkili madde ad ve oran Formülasyonu 100Doz l suya Etkili madde ad ve oran Formülasyonu 100 l suya Bromopropylate 500 g/l EC 100 ml Bromopropylate EC 100 ml Cyhexatin 600 g/l500 g/l FL 50 ml Cyhexatin 600 g/l 550 g/l FL 50 Fenbutation oxide SC 30 ml ml Fenbutation SC 30 Kükürt, %80oxide 550 g/l WP 400mlg WP 400 ml g Kükürt, %8075.2 g/l Tetradifon, EC 200 Tetradifon, 75.2 g/l EC 200 ml Propargite 790 g/l EC 75 ml Propargite 790 g/lg/l EC 75 Clofentezine 500 EC 40 ml ml Clofentezine 500 g/l EC 40 ml Dicofol 500 g/l EC 150 ml Dicofol 500 g/l EC 150 ml Spirodiclofen SC 25 ml Spirodiclofen SC AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal25 ml AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Son ilaçlama ile Son ilaçlama ile hasat arasndaki hasat arasndaki süre (gün) süre21 (gün) 21 28 28 10 10 7 77 7 14 14 21 21 7 7 14 14 25 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI YAPRAKBİTLERİ Şeftali yaprakbiti (Myzus persicae) YAPRAKBøTLERø YAPRAKBøTLERø YAPRAKBøTLERø YAPRAKBøTLERø Şeftali gövde kanlı bitiùeftali (Pterochloroides persicae) ùeftali yaprakbiti ùeftali (Myzus persicae)(Myzus yaprakbiti (Myzus persicae) ùeftaliyaprakbiti yaprakbiti (Myzuspersicae) persicae) Erik unlu yaprakbiti (H. Pruni) persicae) ùeftali gövde kanl biti (Pterochloroides persicae) ùeftali gövde kanl biti (Pterochloroides ùeftali ùeftaligövde gövdekanl kanlbiti biti(Pterochloroides (Pterochloroidespersicae) persicae) Erik unlu yaprakbiti (H. Pruni) Erik unlu yaprakbiti (H. Pruni) Erik Erik unlu unlu yaprakbiti yaprakbiti(H. (H.Pruni) Pruni) Tanımı ve Yaşayışı: • Yaprakbitleri genel olarak 1,5–3 mm boyunda, armut biçiminde küçük böceklerdir. Yumurtaları parlak siyah renkte, uzunca oval biçimde 0,5 mm uzunluğundadır. • Yaprakbitleri gruplar (koloni) halinde yaşarlar. Kışı meyve ağaçlarının dal ve sürgünleri üzerine bırakmış oldukları yumurta döneminde geçirirler. e Yaúayú: Tanm Tanmve veYaúayú: Yaúayú: Tanm ve Yaúayú: Zarar Şekli: • Yaprakbitlerinin meyve ağaçlarının taze sürgünlerinde, genç yapraklar ve yaprak sapları üzerinde gruplar halinde beslenmeleri sonucunda, sürgünlerde kli: Zarar Zarar ùekli:kısalma ve yapraklarda kıvrılma görülür. Zararùekli: ùekli: itlerinin meyve a÷açlarnn taze sürgünlerinde, yapraklar x Yaprakbitlerinin veolması yaprak meyve a÷açlarnn sürgünlerinde, gençküçük yapraklar ve yaprak Yoğunluğunun yüksek halinde, meyvelerin kalmasına xx Yaprakbitlerinin Yaprakbitlerinin meyve meyve a÷açlarnn a÷açlarnngenç taze taze sürgünlerinde, sürgünlerinde, genç gençyapraklar yapraklar ve veyaprak yaprak taze üzerinde gruplar halinde beslenmeleri sonucunda, sürgünlerde saplar ksalma üzerinde gruplar halinde sonucunda, sürgünlerde ksalma saplar saplar üzerinde üzerinde gruplar gruplar halinde halinde beslenmeleri beslenmeleri sonucunda, sonucunda, sürgünlerde sürgünlerde ksalma ksalmabeslenmeleriBazı ve şeklinin bozulmasına neden olmaktadır. türler beslendikleri raklarda kvrlma görülür. Yo÷unlu÷unun yüksek olmas ve yapraklarda halinde, kvrlma görülür. Yo÷unlu÷unun yüksek olmas halinde, ve ve yapraklarda yapraklarda kvrlma kvrlma görülür. görülür. Yo÷unlu÷unun Yo÷unlu÷unun yüksek yüksek olmas olmas halinde, halinde, rin küçük kalmasna veküçük úeklinin bozulmasna nedenbozulmasna olmaktadr. meyvelerin Baz küçükolmaktadr. kalmasnaBaz ve úeklinin bozulmasna neden olmaktadr. Baz yaprakların kuvvetlice kıvrılmasına, kırmızı lekelerin oluşmasına, meyvelerin meyvelerin küçük kalmasna kalmasna ve ve úeklinin úeklinin bozulmasna neden neden olmaktadr. Baz beslendikleri türler yapraklarn kuvvetlice kvrlmasna, krmz türler lekelerin beslendikleri yapraklarn türler beslendikleri beslendikleri yapraklarn yapraklarn kuvvetlice kuvvetlice kvrlmasna, kvrlmasna, krmz krmz lekelerin lekelerin kuvvetlice kvrlmasna, krmz lekelerin meyvelerin şeklinin bozulmasına ve küçük kalmasına neden olurlar. na, meyvelerin úeklinin bozulmasna ve küçük kalmasna neden oluúmasna, olurlar. meyvelerin úeklinin bozulmasna ve küçük kalmasna neden olurlar. oluúmasna, oluúmasna,meyvelerin meyvelerinúeklinin úeklininbozulmasna bozulmasnave veküçük küçükkalmasna kalmasnaneden nedenolurlar. olurlar. itleri genel 1,5–3 mm boyunda, armut biçiminde küçük x armut Yaprakbitleri böceklerdir. genel olarak 1,5–3 mm boyunda, armut biçiminde küçük böceklerdir. xx olarak Yaprakbitleri Yaprakbitleri genel genel olarak olarak1,5–3 1,5–3mm mmboyunda, boyunda, armut biçiminde biçiminde küçük küçük böceklerdir. böceklerdir. alar parlak siyah renkte, uzunca oval 0,5 mmoval uzunlu÷undadr. Yumurtalar parlak siyah renkte, uzunca oval biçimde 0,5 mm uzunlu÷undadr. Yumurtalar Yumurtalar parlak parlaksiyah siyahbiçimde renkte, renkte,uzunca uzunca oval biçimde biçimde 0,5 0,5mm mm uzunlu÷undadr. uzunlu÷undadr. itleri gruplar (koloni) halinde yaúarlar. Kú meyve a÷açlarnn x Yaprakbitleri ve gruplar (koloni) yaúarlar. Kú meyve a÷açlarnn dal ve xx Yaprakbitleri Yaprakbitleri gruplar gruplar (koloni) (koloni) halinde halinde yaúarlar. yaúarlar. Kú Kú dal meyve meyve a÷açlarnn a÷açlarnn dal dalhalinde ve ve eri üzerine brakmú olduklar yumurta döneminde geçirirler. sürgünleri üzerine brakmú olduklar yumurta döneminde geçirirler. sürgünleri sürgünleri üzerine üzerine brakmú brakmú olduklar olduklaryumurta yumurtadöneminde döneminde geçirirler. geçirirler. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Elma, armut, ayva, şeftali, kayısı, badem, erik, kiraz, vişne ve zerdali Mücadele yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Bu amaçla bahçe içerisindeki yabancı bitkiler imha edilmeli, toprak sürümüne özen gösterilmeli, meyve bahçeleri ve yakınında yaprakbitlerine hassas bitkiler yetiştirilmemelidir. Kış ve erken ilkbaharda ağaçlar kontrol edilmeli, yumurta görüldüğü taktirde yapılacak budama ile popülasyon düşürülmelidir. Kimyasal Mücadele : • Şeftali yaprak bitine karşı; 50 ağaçta 7 bulaşık dal olduğu zaman kimyasal mücadele yapılır.Erik unlu bitine Mayıs-Haziran-Temmuz 26 x Bu amaçla bahçe içerisindeki yabanc bitkiler imha edilmeli, toprak sürümüne özen gösterilmeli, meyve bahçeleri ve yaknnda yaprakbitlerine hassas bitkiler yetiútirilmemelidir. Kú ve erken ilkbaharda kontrol edilmeli, yumurta ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK vea÷açlar ZARARLILARI görüldü÷ü taktirde yaplacak budama ile popülasyon düúürülmelidir. Kimyasal Mücadele : aylarında 50 ağaçta tacın ¼’üne yayılmışsa, Şeftali x ùeftali yaprak bitine 2’sinde karú; 50 bulaşma a÷açta 7 bulaúk dal oldu÷u zaman kimyasal mücadele yaplr.Erik bitineMayıs, Mays-Haziran-Temmuz 50 a÷açta gövde kanlı bitine karşıunlu Nisan, Kısmen haziranaylarnda ayında her gövde bulaúma ¼’üne yaylmúsa, ùeftali gövde kanl bitineyapılır. karú Nisan, yada2’sinde ana dalda 2-5tacn yaprak bitine rastlanıldığında mücadele Mays, Ksmen haziran aynda her gövde yada ana dalda 2-5 yaprak bitine rastlanld÷nda mücadele yaplr. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Bifenthrin 100 g/l Chlorpyrifos-ethyl 480g/l Dimethoate 400 g/l Fenthion, 525 g/l Methidathion 426 g/l Imidacloprid, 350 g/l Omethoate 565 g/l Phosalone 350g/l /%30 Pirimicarb 50% Pymetrozine %25 Pymetrozine%50 Spirotetramat 100g/l Tau-fluvalinate 240 g/l Thamethoxam 240 gr/l EC EC EC EC EC SC SL EC/WP WG WP WG SC FL SC Doz 100 l suya 50 ml 150 ml 100 ml 150 ml 100 ml 20 ml 125 ml 200 ml/g 30 g 30 g 20g 75 ml 10 ml 10ml AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre(gün) 21 14 7 21 21 14 21 14 21 28 21 14 14 14 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 27 NLARDA TOPRAKALTI ZARARLILARI (Polyphylla spp.,Melolontha spp.,Anoxia spp.) ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI MEYVE AöACI MEYVE VE AöACI VE MEYVE AĞACI VE FİDANLARDA TOPRAKALTI ZARARLILARI FøDANLARDA FøDANLARDA TOPRAKALTI TOPRAKALTI ZARARLILARI ZARARLILARIspp.,Anoxia spp.) (Polyphylla spp.,Melolontha (Polyphylla spp.,Melolontha (Polyphylla spp.,Melolontha spp.,Anoxia spp.) spp.,Anoxia spp.) Tanımı ve Yaşayışı: •Ergin böcekler, 35–40 mm uzunluğunda, kırmızı-kahverengi zemin üzerinde bulunan beyaz MEYVE MEYVEAöACI AöACIVE VE FøDANLARDA FøDANLARDATOPRAKALTI TOPRAKALTIZARARLILARI ZARARLILARI tüyler nedeniyle alaca görünümlü (Polyphylla (Polyphyllaspp.,Melolontha spp.,Melolonthaspp.,Anoxia spp.,Anoxiaspp.) spp.) böceklerdir. • En tipik özellikleri, antenlerinin uç kısımlarının yelpaze şeklinde ergini Polyphylla larvası erginiPolyphylla ergini PolyphyllaPolyphylla larvas Polyphylla larvas hyllaPolyphylla erginiPolyphylla larvas olmasıdır. •Larvaları 70–80 mm uzunluğunda, tombul yapılı ve sarımsı krem Polyphylla Polyphyllaergini ergini Polyphylla Polyphyllalarvas larvas rengindedir. Polyphylla zarar Polyphylla zarar • Vücudu “C” harfi şeklinde kıvrık olup, üzeri ince, sarı, seyrek tüyler ile örtülüdür. Polyphylla zararı Polyphylla Polyphyllazarar zarar Polyphylla zarar Zarar Şekli: •Bu türün erginleri, bitkilerin toprak üstü kısımlarını yiyerek zararlı olmaktadır. •Ancak esas zararı, fidanların ve ağaçların köklerini yemek suretiyle, larvalar yapar. •Fidanlıklarda bir bitkinin kökünde 1 larvanın bulunması önemli zararlara yol açar. Bu nedenle fidanlıklar için çok önemlidir. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Elma, armut, erik, kiraz, ayva, şeftali. Melolontha ergini ve zararı Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Sulama, gübreleme gibi bakım işlemleri tam olarak yapılarak ağaç ve fidanlar sağlıklı tutulmalıdır.. • Bu zararlılarla bulaşık fidanlıklarda, kullanılacak çiftlik gübresi ilaçlandıktan Tanm ve Yaúayú: x Ergin böcekler, 35–40 mm uzunlu÷unda, krmz-kahverengi zemin üzerinde bulunan beyaz tüyler nedeniyle alaca görünümlü böceklerdir. En tipik özellikleri, antenlerinin uç ksmlarnn yelpaze úeklinde olmasdr. Tanm ve Yaúayú: x Larvalar 70–80 mm uzunlu÷unda, tombul yapl ve sarms krem rengindedir. x Vücudu “C”35–40 harfi úeklinde kvrk olup,krmz-kahverengi üzeri ince, sar, seyrek ile böcekler, mm uzunlu÷unda, zemin tüyler üzerinde x Ergin örtülüdür. bulunan beyaz tüyler nedeniyle alaca görünümlü böceklerdir. 28x x Elma, armut, erik, kiraz, ayva, úeftali. Mücadele Yöntemleri: ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Kültürel Önlemler: x Sulama, gübreleme gibi bakm iúlemleri tam olarak yaplarak a÷aç ve fidanlar sa÷lkl tutulmaldr.. sonra toprağa karıştırılmalıdır. x Bu zararllarla bulaúk fidanlklarda, kullanlacak çiftlik gübresi ilaçlandktan • Haziran ve Temmuz aylarında bahçelerde yabancı ot temizliğine özen sonra topra÷a karútrlmaldr. gösterilmelidir. Bahçe sonbaharda 20–30 cm derinliğinde sürülerek larvalar, x Haziran ve Temmuz aylarnda bahçelerde yabanc ot temizli÷ine özen Mayıs ayında 15–20 cmsonbaharda derinliğinde20–30 sürülerek pupalar vesürülerek Temmuz-Ağustos gösterilmelidir. Bahçe cm derinli÷inde larvalar, aylarında de yumurtalar tahrip edilmelidir. Mays sürülerek aynda 15–20 cm derinli÷inde sürülerek pupalar ve Temmuz-A÷ustos • Gerek veyumurtalar gerekse tahrip meyve bahçelerinde, geceleri erginler aylarndafidanlıklar sürülerek de edilmelidir. toplanarak öldürülmelidir. x Gerek fidanlklar ve gerekse meyve bahçelerinde, geceleri erginler toplanarak öldürülmelidir. Kimyasal Kimyasal Mücadele: Mücadele: • bulunduğufidan fidanve vea÷açlarda ağaçlarda Bu zararlıya zararlya karşı, karú, sadece sadece larva larva zararının zararnn bulundu÷u x Bu kimyasal mücadele yapılmalıdır. derinliğindeki kimyasal mücadele yaplmaldr.İlkbaharda, ølkbaharda, 0–20 0–20 cm cm toprak toprak derinli÷indeki toprak sıcaklığı 9–10°C‘ye zamanikinci ikinciveve toprak scakl÷ 9–10°C‘yeulaşıp, ulaúp,larvalar larvalarfaaliyete faaliyete başladığı baúlad÷ zaman üçüncü dönem larvalarakarşı karúbirbirilaçlama ilaçlama yapılır. yaplr. Sonbaharda Sonbaharda ise, üçüncü dönem larvalara ise,yörelere yörelere de÷iúmekle birlikte,ilkilkyağmurlardan ya÷murlardan sonra, sonra, larvalar larvalar toprak göregöre değişmekle birlikte, toprak yüzeyine yüzeyine yakn oldu÷u zaman bir ilaçlama yaplabilir. Ancak önemli yakın olduğu zaman bir ilaçlama yapılabilir. Ancak önemli olan olan ilkbaharda ilkbaharda yaplacak ilaçlamadr. ølkbahar ilaçlamas yaplmayan bahçelerde, zarar yapılacak ilaçlamadır. İlkbahar ilaçlaması yapılmayan bahçelerde, zarar yaygn olarak bulundu÷u zaman ve ergin uçuúlarnn fazla oldu÷u yllarda, yaygın olarak bulunduğu zaman ve ergin uçuşlarının fazla olduğu yıllarda, sonbahar ilaçlamalarnn da yaplmas gereklidir. sonbahar ilaçlamalarının da yapılması gereklidir. Kimyasal Kimyasal Mücadelede Mücadelede Kullanılacak Kullanlacak İlaçlar ølaçlar ve ve Dozları Dozlar Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Chlorpyrifos-ethyl,%25 WP Doz 100 lt suya 2 15 g/m Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) - 29 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI AKDENøZ MEYVE SøNEöø AKDENİZ MEYVE SİNEĞİ AKDENøZ MEYVE SøNEöø (Ceratitis capitata) capitata) (Ceratitis (Ceratitis capitata) Ergini Akdeniz meyve meyve sine÷i sine÷i larvas larvas Tanımı ve Yaşayışı: Ergini Akdeniz • Erginleri, genellikle ev sineğinin 2/3 ‘ü büyüklüğündedir. Vücudun genel Tanm ve ve Yaúayú: Yaúayú: Tanm rengi sarımsı kahverengidir. Kanatları geniş olup üzerinde siyah ve soluk x Erginleri, genellikle ev vardır. sine÷ininLarvası 2/3 ‘ü ‘ü büyüklü÷ündedir. büyüklü÷ündedir. Vücudun genel genel rengi şeritler beyaz ve bacaksızdır. Zararlı kışı xkahverengimsi Erginleri, genellikle ev sine÷inin 2/3 Vücudun rengi sarmsveya kahverengidir. Kanatlar geniú olup üzerindeiçinde siyahgeçirir. ve soluk soluk sarms kahverengidir. Kanatlar olup üzerinde siyah ve toprakta ağaç üzerinde kalangeniú turunç meyveleri İklim kahverengimsi úeritler úeritler vardr. vardr. Larvas beyaz ve ve bacakszdr. bacakszdr. Zararl Zararl kú kú kahverengimsi beyaz koşullarına göre ilkbahar sonu, Larvas yaz başında çıkan erginler beslendikten toprakta veya veya a÷aç a÷aç üzerinde üzerinde kalan kalan turunç turunç meyveleri meyveleri içinde içinde geçirir. geçirir. øklim øklim toprakta sonra yumurtalarını olgun meyvelerin kabuğu altına ovipozitörleri (yumurta koúullarna göre göre ilkbahar ilkbahar sonu, sonu, yaz yaz baúnda baúnda çkan çkan erginler erginler beslendikten beslendikten sonra sonra koúullarna koyma borusu) olgun ile açtıkları deliğe bırakırlar. Açılan yumurtalardan çıkan yumurtalarn meyvelerin kabu÷u altna ovipozitörleri (yumurta koyma yumurtalarn olgun meyvelerin kabu÷u altnaolgunlaşınca ovipozitörleri kendisini (yumurta koyma larvalar meyvenin etli kısmı ile beslenerek toprağa borusu) ile ile açtklar açtklar deli÷e deli÷e brakrlar. brakrlar. Açlan Açlan yumurtalardan yumurtalardan çkan çkan larvalar larvalar atar,borusu) toprağın etli 2-3 ksm cm derinliğinde pupaolgunlaúnca olurlar. Yumurtlamanın olması için meyvenin ile beslenerek kendisini topra÷a atar, 0 meyvenin etli ile beslenerek olgunlaúnca kendisini topra÷a atar, Ccm‘ksm nin üzerinde olması şarttır. Erginin ortalama ömrü doğal sıcaklığın 16 topra÷n 2-3 derinli÷inde pupa olurlar. Yumurtlamann olmas için scakl÷n topra÷n 2-3 cmgündür. derinli÷inde pupa olurlar. Yumurtlamann olmasBölgesinde için scakl÷nise koşullarda 30-50 Egeúarttr. Bölgesinde yılda 4-5, Akdeniz 16 00C C ‘‘ nin nin üzerinde olmas olmas Erginin ortalama ortalama ömrü do÷al koúullarda koúullarda 303016 üzerinde úarttr. Erginin ömrü do÷al 7-8 50 dölgündür. verebilir. Ege Bölgesinde ylda 4-5, Akdeniz Bölgesinde ise 7-8 döl verebilir. 50 gündür. Ege Bölgesinde ylda 4-5, Akdeniz Bölgesinde ise 7-8 döl verebilir. ZararŞekli: ùekli: Zarar Zarar ùekli: • Akdeniz meyve sineği zararı larvası tarafından yapılır. Meyvenin etli x Akdeniz meyve sine÷i zarar larvas tarafndan yaplr. Meyvenin Meyvenin etli ksmnda ksmnda x Akdeniz meyve sine÷i zarar larvas tarafndan yaplr. etli kısmında beslenen larvalar, bu kısmında bir yumuşama ve çöküntü meydana beslenen larvalar, bu ksmnda bir yumuúama ve çöküntü meydana getirirler. beslenen larvalar, bu ksmnda bir yumuúama ve çöküntü meydana getirirler. ZararlZararlı tarafndan yumurta braklan braklan vuruklu vuruklu olanvuruklu meyveler hasat zamanndan getirirler. tarafından yumurta bırakılan olan meyveler hasat Zararl tarafndan yumurta olan meyveler hasat zamanndan önce dökülür. Vuruklu meyveler genel olarak erken sararrlar. zamanından önce dökülür. Vuruklu meyveler genel olarak erken sararırlar. önce dökülür. Vuruklu meyveler genel olarak erken sararrlar. İhraç edilen turunçgil turunçgilçeúitlerindeki çeşitlerindeki zararı ekonomisi yönünden x øhraç øhraç edilen edilen turunçgil çeúitlerindeki zarar ülkeülke ekonomisi yönünden çok x• zarar ülke ekonomisi yönünden çok çokönemlidir. önemlidir. Bu tür meyvelerin vuruklu ve bulaşık olması ihracata engel önemlidir. Bu tür meyvelerin vuruklu ve bulaúk olmas ihracata engel olmakta Bu tür meyvelerin vuruklu ve bulaúk olmas ihracata engel olmakta ve maln maln yurt dúna dúna çkarlmasna izin verilmemektedir. verilmemektedir. Yllk zararn zararn Ege olmakta ve malın yurt dışına çıkarılmasına izin verilmemektedir. Yıllık zararın ve yurt çkarlmasna izin Yllk Ege Bölgesinde %%5,2-78,9 5,2-78,9 arasnda de÷iúebilece÷i de÷iúebilece÷i saptanmútr. saptanmútr. Dünyadaki EgeBölgesinde Bölgesinde% 5,2-78,9arasnda arasında değişebileceği saptanmıştır.Dünyadaki Dünyadaki subtropik ve tropik iklime sahip hemenhemen hementüm tüm ülkelere ülkelere yaylmú yaylmú bulunan subtropik veve tropik iklime sahip hemen yayılmışbulunan bulunan subtropik tropik iklime sahip hemen hemen tüm ülkelere zararl, Ülkemizde de özellikle Ege ve Akdeniz Bölgelerinin sahil úeridi zararlı, Ülkemizde de özellikle Ege ve Akdeniz Bölgelerinin sahil şeridi zararl, Ülkemizde de özellikle Ege ve Akdeniz Bölgelerinin sahil úeridi boyunca uzanan ksmlarnda devaml faaliyet göstermektedir. boyunca uzanan kısımlarında devamlı faaliyet göstermektedir. boyunca uzanan ksmlarnda devaml faaliyet göstermektedir. Zararl Oldu÷u Oldu÷uBitkiler: Bitkiler: Zararl Bitkiler: Zararlı Olduğu x Polifag Polifag bir bir zararldr. Ülkemizde tespittespit edilenedilen en önemli önemli konukçular kays, x• Ülkemizde tespit edilen en konukçular kays, Polifag birzararldr. zararlıdır. Ülkemizde en önemli konukçuları ayva, elma, úeftali, incir, trabzon hurmas, nar, avokado ve limon hariç ayva, elma, úeftali, incir, trabzon hurmas, nar,nar, avokado ve ve limon kayısı, ayva, elma, şeftali, incir, trabzon hurması, avokado limonhariç hariç turunçgillerdir. Limonun Limonun (ticari (ticari anlamda anlamda üretimi üretimi yaplan yaplan ekúi ekúi limonlar limonlar grubu) grubu) turunçgillerdir. turunçgillerdir. Limonun (ticari anlamda üretimi yapılan ekşi limonlar grubu) kabuklarında bulunan eterik yağlar nedeniyle yumurtaları açılamadığından zarar yapamamaktadır. 30 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Hasattan sonra ağaçlar üzerinde kalan meyveler, zararlıya konukçuluk ederler. Hasat sonrası ağaç üzerinde bulunan meyveler mutlaka toplanmalıdır. Toplanan meyveler uygun şekilde ortadan kaldırılmalıdır. Ağaçların altına düşen meyveler de toplanıp yok edilmelidir. Kimyasal Mücadelesi: • Meyvelerin olgunlaşmadan önce mutlaka tuzak asılarak Akdeniz meyve sineği çıkış kontrolü yapılmalıdır. Sineğin tespitinden sonra meyveler vurma olgunluğuna erişmişse (dipten itibaren sararma başlamışsa) ve sıcaklıklar 16 0 C’nin üzerindeyse derhal ilaçlamaya geçilir. İlaçlamayı takiben tuzaklarda yine sinek görülüyorsa 7-10 gün ara ile hasada 10 gün kalıncaya kadar ilaçlamaya devam edilir. Günlük ortalama sıcaklıklar 16 0C’nin altına düştüğünde ilaçlama gerekmez. •Zehirli Yem Kısmi Dal İlaçlama yöntemi kullanılır; Hazırlanan cezbedici + insektisit karışımı ağaçların güneydoğusunda büyük bir dala ( 1-1.5 m2’lik alan) yapraklar iyice ıslanacak şekilde uygulanır. Zerrecikler yaprakların üzerinde belirgin olarak kalmalıdır. Ağaç başına ortalama 130-150 gr ilaçlı karışım uygulanır. Bir sıra ilaçlanır, bir sıra atlanır. İkinci ilaçlamada ise 1. ilaçlamada ilaçlanmayan sıralar ilaçlanır. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Doz Etkili madde adı ve oranı Formülasyonu 10 l suya 4 veya 5 chloro-2methyl cyclohexane carboxylate; trimedlure 200 mg/ kapsül Feromon Bahçeye:2 ad.tuz. 80da. büyükise 1 ad.tuz./10 da. Son ilaçlama ile hasat arasındaki süre (gün) - 31 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI DOĞU MEYVEGÜVESİ DOöU MEYVEGÜVESø (Cydia molesta) (Cydia molesta) Tanımı ve Yaşayışı: • Kelebeğin ön kanatları kahverengimsi siyah, arka kanat­ları gri pullarla kaplıdır. Larvalar pembe veya açık kırmızı, meyvelerde DOöU MEYVEGÜVESø beslenenler ise kızılımtrak sarıdır. Kışı olgun larva döneminde geçirir. MEYVEGÜVESø (Cydia molesta) İlkbaharda kışlayan döl erginleri Cydia molesta) çıkmaya başlar ve sıcaklığa Tanm ve Yaúayú: bağlı olarak temmuza kadar çıkış devam siyah, eder.arkaKelebekler ağaçların x Kelebe÷in ön kanatlar kahverengimsi kanattüysüz yeşil kı­ s ımlarına (daha çok lar gri pullarla kapldr. Larvalar pembe veya açk krmz, altına) meyvelerde beslenenler ise yaprakların kzlmtrak sardr. Kú olgun yumurtalarını ko­yarlar. Birinci döl larvaları şeftali larva döneminde geçirir. ølkbaharda kúlayan döl erginleri sürgünlerine saldırır. çkmaya baúlar ve scakl÷aağaçlarının ba÷l olarak temmuza kadar Bira÷açlarn larva tüysüz 2-5 yeúil sürgüne zarar verir. çkú devam eder. Kelebekler kZararlının ikinci ko-ve üçüncü döl smlarna (daha çok yapraklarn altna) yumurtalarn larvaları meyvelerde beslenir. yarlar. Birinci döl larvalar úeftali a÷açlarnn sürgünlerine Tanm ve Yaúayú: saldrr. Bir larva 2-5 sürgüne verir. Zararlnn Buzarardöller geççi ikinci şeftali çeşitlerinin ve üçüncü larvalar meyvelerde beslenir. Bu döller e Yaúayú: x dölKelebe÷in ön kanatlar kahverengimsi siyah, verir. arka kanatmeyvelerine daha çok zarar úeftali çeúitlerinin meyvelerine daha çokpullarla zarar verir. lar gri kapldr. Zarar Şekli: Larvalar pembe veya açk krmz, ÷in ön kanatlargeççi kahverengimsi siyah, arka kanatmeyvelerde•beslenenler ise kzlmtrak Kú olgun Larvalar, sürgün vesardr. meyvelere ullarla kapldr. Larvalar Zarar ùekli:pembe veya açk krmz, larva döneminde geçirir.verir. ølkbaharda Konukçularının kúlayan döl erginleri zarar erde beslenenler ise kzlmtrak sardr. Kú olgun x Larvalar, sürgün ve meyvelere zarar verir. Konukçularnn sürgünlerinin çkmaya baúlar ve scakl÷a ba÷luç olarak uca temmuza kadar sürgünlerinin uç veya yakın öneminde geçirir. erginleri veyaølkbaharda uca yakn kúlayan ksmndandöl girerek sürgün boyunca açt÷ galerilerde beslenir. çkú devamkısmından eder. Kelebekler a÷açlarn tüysüz yeúil ka baúlar ve scakl÷a ba÷l olarak temmuza kadar girerek sürgün boyunca Saldrya u÷rayan sürgün solarak devrilir. Larva(daha sürgünü terk ettikten sonra, yapraklarn altna) yumurtalarn vam eder. Kelebekler a÷açlarn yeúil smlarna k-kurur. Popülasyonun açtığıçokgalerilerde beslenir. Saldırıya kosürgün ucu 5-7 cmtüysüz uzunlu÷unda yüksek oldu÷u yarlar. Birinci döl larvalar úeftali a÷açlarnn a (daha çok yapraklarn altna) yumurtalarn kouğrayan sürgün solarak sürgünlerine devrilir. bahçelerde bütün sürgünlerin uçlarnn kurudu÷u görülebilir. Kuruyan saldrr. Bir larva 2-5 sürgüne zarar verir. Zararlnn ikinci Birinci döl larvalar úeftali a÷açlarnn sürgünlerine Larva sürgünü terk sürgünlerden yenileri çkt÷ için fidan ve genç úeftali a÷açlar çallaúr. Larvalar ettikten sonra, ve üçüncü döl larvalar meyvelerde beslenir. Bu döller Bir larva 2-5 sürgüne zarar verir. Zararlnn meyvelere, sapúeftali çukurundan veyaikinci meyvelerin birbirine temas geççi çeúitlerinin meyvelerine daha çok etti÷i zararyerlerden verir. ncü döl larvalar meyvelerde beslenir. Bu döller girer. Meyveye giren larva do÷rudan çekirde÷e kurur. yönelir. Çekirdek civarndaki yüksek olduğu sürgün ucu 5-7 cm uzunluğunda Popülasyonun erine daha çokmeyve zarar verir. Zarar ùekli: etinde beslenerek, geliúmesini tamamladktan sonra açt÷ delikten bahçelerde bütün sürgünlerin uçlarının kuruduğu görülebilir. Kuruyan meyveyi terk eder.sürgün Meyveyeveçıktığı giriú ve için çkú fidan yerlerinde zamk görülür. x Larvalar, meyvelere zararve verir. Konukçularnn sürgünlerinin sürgünlerden yenileri genç şeftaliBirağaçları çalılaşır. uç meyvede birden çok larva beslenir. Ayrca, larvalarn meyvelerde açt÷ veya uca yakn ksmndan girerek sürgün boyunca açt÷ galerilerde beslenir. meyvelere, birbirine re zarar verir.Larvalar Konukçularnn sürgünlerininsap uç çukurundan veya meyvelerin yaralardan funguslar girerek meyvenin çürümesine neden olur.Larva Saldrya u÷rayan sürgün solarak devrilir. terk çekirdeğe ettikten sonra, erek sürgün boyunca açt÷ galerilerde beslenir. temas ettiği yerlerden girer. Meyveye giren larvasürgünü doğrudan sürgün ucuettikten 5-7 cm kurur. Popülasyonun yüksek oldu÷u arak devrilir. Larva sürgünü terk sonra,uzunlu÷unda yönelir. Çekirdek civarındaki meyve etinde beslenerek, gelişmesini Zararl Oldu÷u Bitkiler: bahçelerde bütün sürgünlerin uçlarnn kurudu÷u görülebilir. Kuruyan u÷unda kurur. Popülasyonun yüksek oldu÷u tamamladıktan açtığıarmut delikten meyveyi terkve eder. Meyveye x ùeftali, ayva, muúmula,sonra kays, badem, ve elma ve kiraz sürgünlerden yenileri çkt÷ için fidan vea÷açlar genç úeftali a÷açlar çallaúr. Larvalar rin uçlarnn viúne kurudu÷u görülebilir. Kuruyan giriş ve çıkış yerlerinde zamk görülür. Bir meyvede birden çok larva fidanlarnn sürgünlerinde de zararl olur. meyvelere, sap çukurundan veya meyvelerin birbirine temas etti÷i yerlerden in fidan ve gençbeslenir. úeftali a÷açlar çallaúr. Larvalar meyvelerde açtığı yaralardan funguslar Ayrıca, larvaların girer. Meyveye giren larva do÷rudan çekirde÷e yönelir. Çekirdek civarndaki veya meyvelerin birbirine temas etti÷içürümesine yerlerden girerek meyvenin neden olur. meyveÇekirdek etinde civarndaki beslenerek, geliúmesini tamamladktan sonra açt÷ delikten o÷rudan çekirde÷e yönelir. meyveyi eder. Meyveye giriú ve çkú yerlerinde zamk görülür. Bir eliúmesini tamamladktan sonraterk açt÷ delikten meyvede birden çok Bir larva beslenir. Ayrca, larvalarn meyvelerde açt÷ e giriú ve32çkú yerlerinde zamk görülür. yaralardan funguslaraçt÷ girerek meyvenin çürümesine neden olur. beslenir. Ayrca, larvalarn meyvelerde meyvenin çürümesine nedenOldu÷u olur. Zararl Bitkiler: ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Zararlı Olduğu Bitkiler: • Şeftali, ayva, muşmula, kayısı, badem, armut ve elma ağaçları ve kiraz ve vişne fidanlarının sürgünlerinde de zararlı olur. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Şeftali bahçelerinde ilk döl zararı sürgünlerde olmaktadır. Zarara Mücadele Yöntemleri: uğrayan sürgünlerin haftada bir kesilmesi zararlının popülasyonunu önemli ölçüde azaltacaktır. Meyve depoları C. Molesta larvaları için en Kültürel Önlemler: uygun kışlama yeri olduğundan, depo temizliğine önem verilmelidir. x ùeftali bahçelerinde ilk döl zarar sürgünlerde olmaktadr. Zarara u÷rayan sürgünlerin haftada bir kesilmesi zararlnn popülasyonunu önemli ölçüde Kimyasal Mücadele: azaltacaktr. Meyve depolar C. Molesta larvalar için en uygun kúlama yeri •oldu÷undan, Sürgünlerde ilk giriş önem görüldüğünde depo temizli÷ine verilmelidir. ilaçlamaya başlanmalıdır. Meyveye yatmış şeftali ağaçlarında ise sürgün zararı ihmal edilebilir. Kimyasal Mücadele: Erkenci şeftali çeşitlerinde, meyve hasadına kadar, larvalar taze zarar az görülür veyatmú çoğu x sürgünlerde Sürgünlerde ilkbeslendiğinden, giriú görüldü÷ündemeyvelerde ilaçlamaya baúlanmaldr. Meyveye kez ilaçlamaya gerek kalmaz. Diğer çeşitlerinde eşeysel çekici úeftali a÷açlarnda ise sürgün zarar ihmalşeftali edilebilir. Erkenci úeftali çeúitlerinde, tuzakta, tuzak başına haftadataze 20 sürgünlerde ve daha fazla kelebek yakalanması meyve hasadna kadar, larvalar beslendi÷inden, meyvelerde halinde birinci döl sürgün zararı gerek %5’tenkalmaz. fazla Di÷er olduğunda, zarar azveya görülür ve ço÷u kez ilaçlamaya úeftali çeúitlerinde eúeysel tuzakta, baúna gerekir. haftada 20 ve daha mart fazla meyvedeki zararı çekici önlemek içintuzak ilaçlama Bahçeye kelebek yakalanmas halinde veyaasılır. birinci döl sürgün tuzaklarda zarar %5’ten fazla sonunda eşeysel çekici tuzaklar İlaçlamalara ilk ergin oldu÷unda, meyvedeki önlemektamamlayan için ilaçlama birinci gerekir. döl Bahçeye mart yakalandıktan sonra zarar gelişmesini larvaların sonunda çekici tuzaklar aslr. ølaçlamalara tuzaklarda ve ilk ilacın ergin terk ettiği eúeysel sürgünler görüldükten 15 gün sonra başlanmalı yakalandktan sonra alınarak geliúmesini tamamlayan birinci döl larvalarn terk etti÷i3 etki süresi dikkate orta geççi çeşitlerde 2; geççi çeşitlerde sürgünleryapılmalıdır. görüldükten 15 gün sonra baúlanmal ve ilacn etki süresi dikkate ilaçlama alnarak orta geççi çeúitlerde 2; geççi çeúitlerde 3 ilaçlama yaplmaldr. Kimyasal Kullanılacak İlaçlar ve Dozları KimyasalMücadelede Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Omethoate 565 g/l Phosalone, 350 g/l-%30 Azadiractin 10 g/l Z-8 Dodecenyl acetate 0,10 mg/kapsül,E-8 Dodecenyl acetate, Z-8 Dodecenol 0,01 mg. kapsül Formülasyonu Doz 100 l suya SL EC/WP EC 200ml 200 ml /g 300 ml Feromon Bahçeye 3 ad.Tuz. 120-230 da aras 1 ad.tuz./40 da. 320 da büyük ise 1 ad.tuz./60 da Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre(gün) 21 14 3 - AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 33 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI DUT KABUKLUBøTø (Pseudaulacaspis pentagona) DUT KABUKLUBİTİ (Pseudaulacaspis pentagona) Tanımı ve Yaşayışı: Tanm ve kabuğu Yaúayú: • Dişi 2.0-2.5 mm çapında, dairemsi dış bükey ve kirli beyaz Birinci ve ikinci larva gömlekleri dıştan belirgin çoğunlukla x renklidir. Diúi kabu÷u 2.0-2.5 mm çapnda, dairemsi dú bükey ve kirli olup beyaz renklidir. kabuğun bir kenarında bulunur. bulunankabu÷un dişi, armut Birinci ve ikinci larva gömlekleri dútanKabuk belirginaltında olup ço÷unlukla bir biçiminde ve turuncu renktedir. dişi durumunda kenarnda bulunur. Kabuksarı altnda bulunanKışı diúi, döllenmiş armut biçiminde ve turuncu sar renktedir. Kú döllenmiú diúi durumunda geçirir. gelişir, Kú sonunda scakl÷n geçirir. Kış sonunda sıcaklığın artışı ile birlikte irileşir. İlk larva artú ile bölgelere birlikte geliúir, irileúir. ølk larva beraber çkúlar bölgelere de÷iúmekle çıkışları göre değişmekle nisandangöre hazirana kadar beraber nisandan kadar görülür.økinci scak bölgelerde görülür.İkinci döl, hazirana sıcak bölgelerde temmuzundöl, ilk haftasında, diğer temmuzun ilk di÷er bölgelerde ortalarna bölgelerde isehaftasnda, temmuz ortalarına doğruise ve temmuz daha geç görülür.do÷ru ve daha geç görülür. Zarar Şekli: Zarar ùekli: • Zararlı, sıvama halde bulunduğu dalların, daha sonra da ağacın x tümünün Zararl, svama halde bulundu÷u dallarn, dahavesonra da a÷acn tümünün kurumasına yol açar. Şeftali nektarin ağaçları, Dut kurumasna yol açar. ùeftali ve nektarin a÷açlar, Dut kabuklubiti zararna karú kabuklubiti zararına karşı çok duyarlıdır. Larvaları bazen nektarin çok duyarldr. Larvalar bazen nektarin meyvelerine geçerek krmz lekeler meyvelerine geçerek kırmızı lekeler oluşturur ve meyvenin satış oluúturur ve meyvenin satú de÷erini düúürür. değerini düşürür. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Zararlı Bitkiler: x Dut, Olduğu úeftali, nektarin, kays, badem, ceviz, kavak, sö÷üt, gül, elma, erik, kivi, • Dut, şeftali, nektarin, bö÷ürtlen, kayısı, badem, söğüt, gül, kiraz, úimúir, leylak, sardunya, ahududu,ceviz, bektaúikavak, üzümü, top akasya elma, erik, kivi, kiraz, şimşir, leylak, sardunya, böğürtlen, ahududu, ve atkestanesi. bektaşi üzümü, top akasya ve atkestanesi. Mücadele Yöntemleri: Mücadele Mekanik Yöntemleri: Mücadele Mekanik Mücadele x Dut kabuklubiti kún a÷açlar üzerinde kolayca seçilir. Budama srasnda sert • Dutkullanlarak kabuklubitiiyikışın ağaçlar üzerinde kolayca frçalar bir temizleme yaplabilir. Ancak seçilir. gözlerinBudama zarar sırasında sert fırçalar kullanılarak iyi bir temizleme yapılabilir. Ancak gözlerin zarar görmemesine dikkat etmelidir. Özellikle küçük bahçelerde öncelikle başvurulacak bir yöntem olmalıdır. 34 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI görmemesine dikkat etmelidir. Özellikle küçük bahçelerde öncelikle Kimyasal Mücadele: baúvurulacak bir yöntem olmaldr. • Zararlının bulunması mücadele yapılmasını gerektirir. Büyük Kimyasal Mücadele: bahçelerde yüksek yoğunlukların (sıvama) söz konusu olduğu x durumlarda Zararlnn bulunmas mücadele yaplmasn gerektirir. Yaz Büyükmücadelesi bahçelerde bir kış mücadelesine başvurulabilir. yüksekveya yo÷unluklarn (svama) konusu Ancak oldu÷u ikinci durumlarda kú birinci ikinci döllere karşısöz uygulanır. dölde,birbazı mücadelesine baúvurulabilir. mücadelesi birinci olması veya ikinci döllere karú şeftali çeşitlerinin hasat Yaz dönemine gelmiş göz önünde uygulanr. Ancak ikinci dölde, baz ilk úeftali çeúitlerinin hasat dönemine bulundurulmalıdır. İlaçlamalara larva çıkışında başlanır ve gelmiú ilacın olmas göz önünde bulundurulmaldr. ølaçlamalara larva çkúnda baúlanr etki süresi dikkate alınarak ikinci ilaçlamailk yapılır.Dutlarda yaz ve ilacn sadece etki süresi dikkate alnarak ikinci ilaçlama yaplr.Dutlarda yaz ilaçlaması ikinci döle karşı yapılmalı, birinci döle karşı ilaçlama ilaçlamas sadece ikinci döle karú yaplmal, birinci döle karú ilaçlama yapılmamalıdır. yaplmamaldr. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlarølaçlar ve Dozları Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ve Dozlar Doz Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Chlorpyrifos Ethyl 480 g/l EC Imidacloprid +Mineral oil 4+704 g/l Methidathion 426 g/l Petrol ya÷ 650 g/l+DNOC15 g/l Pyriproxyfen 100 g/l Spirotetramat 100 g/l Yazlk ya÷ 700 g/l-800 g/l SC EC Sv EC SC Sv 100lt suya 100 ml (Yaz mücadelesi) 2.5 lt 75 ml 5 lt /95 lt suya 50 ml 75 ml 1 lt-3 lt Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre(gün) 14 90 21 21 14 21 21 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 35 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI YAZICI BÖCEKLER YAZICI BÖCEKLER Meyve yazıcıböceği Meyve yazcböce÷i(S. (S.scolytus) scolytus) Meyve yazcböce÷i ergini ve zarar Tanımı ve Yaşayışı: Tanm ve Yaúayú: • Meyve yazıcıböceği erginleri, koyu esmer veya siyah renklidir. ağaç kabuklarının altında oldukları x Zararlı, Meyve yazcböce÷i erginleri, koyu esmer açmış veya siyah renklidir. galerilerde, Zararl, a÷aç çoğunlukla dönem olarak kışı geçirir. Badem kabuklarnnson altnda açmúlarva olduklar galerilerde, ço÷unlukla sonyazıcıböceği dönem larva olarak kú geçirir. Bademkahve yazcböce÷i erginleri koyu krmzms kahve erginleri koyu kırmızımsı renktedir. renktedir. Zarar Şekli: Zarar ùekli: • Ağaçların odun ve kabuk kısımlarında türlere özgü galeriler x açarlar. A÷açlarnİlk odun ve kabuk ksmlarnda türlere özgü çıkan galerilerlarvalar, açarlar. ølkbu galeriye galeriye bırakılan yumurtadan ana braklandik yumurtadan çkangalerileri larvalar, bu ana galeriyeErginler dik açdaağaçların ikincil galerileri galeriye açıda ikincil oluştururlar. göz oluútururlar. girerek Erginler bu a÷açlarn gözkurumasına diplerinden girerek buolur. gözlerin kurumasna diplerinden gözlerin neden olur. •neden Yazıcıböcek saldırısına uğramış bir dalın kabuğu kaldırıldığında, x 2-3 Yazcböcek saldrsna u÷ramú bir daln cm cm boyunda kısa bir ana galeri ve kabu÷u içi odunkaldrld÷nda, tozu ile dolu2-3 10-20 boyunda ksa bir ana galerigalerinin ve içi odun tozu ile dolu 10-20 cm uzunlu÷unda cm uzunluğunda birçok varlığı görülür. Bakımsız ve zayıf birçok galerinin varl÷ gibi, görülür. Bakmsz ve zayf a÷açlara gibi, ağaçlara saldırdıkları bunların da yine daima zayıf saldrdklar dallarını tercih bunlarn da yine daima zayf dallarn tercih ederler. Beslenme düzeni bozulan ederler. Beslenme düzeni bozulan dalcıklar kurur. Bazı durumlarda dalcklarağaçlara kurur. Baz durumlarda Sonraki sa÷lkl a÷açlara da saldrrlar. sağlıklı da saldırırlar. yıllarda meyve verimi Sonraki düşer. yllarda meyve verimi düúer. Saldrdklar a÷açlar 2-3 yl içinde kuruturlar. Saldırdıkları ağaçları 2-3 yıl içinde kuruturlar. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Zararlı Olduğu x Zararl oldu÷uBitkiler: baúlca konukçular elma, armut, kiraz, erik, úeftali, kays, ayva, •fndkZararlı olduğu başlıca konukçuları elma, armut, kiraz, erik, şeftali, ve kestanedir. kayısı, ayva, fındık ve kestanedir. 36 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: • Bu uygulamalar, en etkili mücadele yöntemidir. Daha çok zayıf ağaçları tercih eden bir zararlı olduğundan ağaçların budama, gübreleme, sulama ve toprak işlemesi ile kuvvetli tutulması gereklidir. Mekanik Mücadele: • Budama artıkları bahçeden en az 2 km uzaklaştırılmalıdır. Bu artıklar yakacak olarak kullanılacaksa bir yere yığılmalı, bu yığınlara çoğalmak üzere gelen böceklerin talaş çıkardıkları görüldüğünde dal yığınları ilaçlanmalıdır. • Nisan, haziran ve eylül aylarında olmak üzere yılda üç kez ağaçlara taze veya solmuş dallar tuzak olarak asılmalı, parazit çıkışı olduktan sonra bu tuzak dallarda talaş çıkmaya başlar başlamaz, hepsi toplanıp yakılarak imha edilmelidir. Aynı şekilde, bulaşık dallar bahçeden uzaklaştırılmalı, özellikle fidanlıklarda yerde kuru dal bırakılmamalıdır. Kimyasal Mücadele : • İlkbaharda nisan-mayıs aylarında yapılacak gözlemlerle kurumuş dallarda ergin çıkışları görülür görülmez birinci ilaçlama ve ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ilaçlama yapılır. İkinci döle karşı yine aynı şekilde temmuz, ağustos aylarında yapılacak gözlemler sonucu ergin çıkışları görülür görülmez birinci ve ilacın etki süresi dikkate alınarak ikinci ilaçlama yapılır. 37 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI MEYVE AöACI DøPKURTLARI MEYVE (Capnodis AĞACI DİPKURTLARI spp.) (Capnodis spp.) Tanımı ve Yaşayışı: Tanm ve Yaúayú: • Erginleri siyah veya bronz renkte, tür özelliklerine göre gri x veya Erginleri siyah veya bronz renkte, tür özelliklerine göre gri veya beyaz noktal beyaz noktalı zemin üzerinde siyah, çeşitli kabarık desenlidir. zemin üzerinde siyah, çeúitlişekilde kabark beyaz desenlidir. Kanatlarnn üzeri çeúitli Kanatlarının üzeri çeşitli çukurcuklarla desenlidir. úekilde beyaz çukurcuklarla desenlidir. Erginlerine ço÷unlukla gövde ve kök Erginlerine çoğunlukla gövde ve kök boğazında rastlanır. bo÷aznda rastlanr. Yaklaúld÷nda a÷acn veya daln ekseni etrafnda Yaklaşıldığında ağacın veya dalın ekseni etrafında dönerek dönerek saklanmaya yakalanaca÷ bacaklarnvücut vücut altına altna saklanmaya çalışır, çalúr, yakalanacağı andaanda bacaklarını çekerek kendini topra÷a atarak ve ölü taklidi yapar, kuru yapraklar ve otlar çekerek kendini toprağa atarak ve ölü taklidi yapar, kuru yapraklar ve arasnda hareketsiz olarak gizlenir. otlar arasında hareketsiz olarak gizlenir. Zarar ùekli: Zarar Şekli: konukçusu olduklar bitkilerin yapraklarn çok ender olarak ve az x Erginler, • miktarda Erginler, konukçusu olduklarıaúbitkilerin çok(özellikle ender yer, fakat genç sürgünleri, gözlerini,yapraklarını yaprak saplarn olarak vedüzeni az miktarda fakat genç sürgünleri, aşıeder gözlerini, yaprak özsuyu bozulmuúyer, a÷açlarda) oburca yiyerek tahrip ve büyük zarar saplarını (özellikle özsuyu düzeni bozulmuş ağaçlarda) verir. Genç larva daima toprak yüzeyinden aúa÷da, kök kabu÷ununoburca altnda yiyerek eder ve büyük zarar larva altnda daima galeriler toprak bulunurtahrip ve kambiyum tabakasn kemirir.verir. LarvaGenç kök kabu÷u yüzeyinden kök kabuğunun bulunur ve ve kambiyum açar, bitkininaşağıda, beslenmesine engel olur, altında galerilerin içi pislik talaú ile tabakasını kemirir. kabuğu altında galeriler doludur.Herhangi bir Larva nedenlekök susuzluk çeken, bakmsz, streseaçar, girmiúbitkinin meyve beslenmesine engel olur, galerilerin içi pislik ve talaş ile doludur. Herhangi bir nedenle susuzluk çeken, bakımsız, strese girmiş meyve ağaçlarında ve kavaklara büyük ölçüde zarar verir. Ağaçlarda önce 38 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI büyüme durur, sonra larva sayısının çoğalması ile gittikçe artan bir zayıflık ve sonunda ölüm görülür. Fidanlar çok çabuk, diğer ağaçlar ise 2-5 sene kururlar. a÷açlarnda ve içinde kavaklara büyük ölçüde zarar verir. A÷açlarda önce büyüme durur, sonra larva saysnn ço÷almas ile gittikçe artan bir zayflk ve sonunda ölüm Olduğu görülür. Fidanlar çok çabuk, di÷er a÷açlar ise 2-5 sene içinde kururlar. Zararlı Bitkiler: • Kavak, söğüt, çitlenbik, antepfıstığı, şeftali, nektarin, erik, kayısı, Zararl Bitkiler: kiraz,Oldu÷u vişne, badem, incir, idris ve kuzu kulağı x Kavak, sö÷üt, çitlenbik, antepfst÷, úeftali, nektarin, erik, kays, kiraz, viúne, badem, incir, idris ve kuzu kula÷ Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler: Mücadele Yöntemleri: • Ağaç altlarında erginlerin kolayca saklanabileceği yüksek boylu ot, çalıÖnlemler: vs. bulundurulmamalıdır. Su ve gübrelemeye dikkat edilerek Kültürel ağaçlar kuvvetli bulundurulmalıdır. Kabuklubit yoksa, x A÷aç altlarnda erginlerin kolayca saklanabilece÷i yüksek problemi boylu ot, çal vs. ağaçların gövdesine badanası dikkat yapmak, yumurta bulundurulmamaldr. Su kireç ve gübrelemeye edilerek a÷açlarkonmasını kuvvetli güçleştireceğinden faydalıdır. Kabuklubit problemi varsa kireç kireç bulundurulmaldr. Kabuklubit problemi yoksa, a÷açlarn gövdesine badanası yapılmamalıdır. badanas yapmak, yumurta konmasn güçleútirece÷inden faydaldr. Kabuklubit problemi varsa kireç badanas yaplmamaldr. Mekanik Mücadele: Mekanik Mücadele: • Sabahın erken saatlerinde ve akşam üzeri gövde ve kökboğazında x Sabahn saatlerinde erginler ve akúam üzeri gövde veErgin kökbo÷aznda kolayca kolaycaerken toplanabilecek yok edilmelidir. zararı nedeniyle, toplanabilecek yok olan edilmelidir. Erginyenik zarar yaprakların nedeniyle, a÷aç dibine ağaç dibine erginler dökülmüş sap dibi bulunduğu dökülmüú olan sap dibi yenikyere yapraklarn bulundu÷u fidanlar, hzla sarslarak fidanlar, hızla sarsılarak düşürülen erginler öldürülmelidir. yere düúürülen erginler öldürülmelidir. Kimyasal Mücadele : Kimyasal Mücadele : • Kimyasal mücadeleye karar vermek için ağaçta zarar ve x Kimyasal mücadeleye karar vermek için a÷açta zarar ve ağaçlarda zararlnn görülmüú zararlının görülmüş olması gerekir. Bu nedenle; mayısın olmas gerekir. Bu nedenle; a÷açlarda maysn ilk haftasndan baúlayarak ilk haftasından başlayarak ergin çıkışı gözlenmelidir. Ağaç altlarında ergin çkú gözlenmelidir. A÷açyaprakların altlarnda sap dibinden aşı yenmiú taze sap dibinden yenmiş taze bulunması, gözlerinin yapraklarn bulunmas, aú gözlerinin veya taze sürgünlerin kemirilmiú olmas, veya taze sürgünlerin kemirilmiş olması, zararlının varlığını gösterir. zararlnn varl÷n gösterir. Böyle a÷açlarda ergin görüldü÷ünde veya bu Böyle ağaçlarda ergin görüldüğünde veya bu ağaçların kökboğazları a÷açlarn kökbo÷azlar açlarak incelendi÷inde larvalara rastlanrsa açılarak incelendiğinde larvalara rastlanırsa mücadelesine karar verilir. mücadelesine karar verilir.Kimyasal mücadele haziran, temmuz ve a÷ustos Kimyasal zararlnn mücadeleyumurtalarn haziran, temmuz ve ağustos aylarında, aylarnda, kök bo÷az civarnda topra÷a zararlının koydu÷u yumurtalarını kök boğazı civarında toprağa koyduğu dönemde, her 15 dönemde, her 15 günde bir yaplmaldr günde bir yapılmalıdır Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde ad ve oran Dimethoate 400 g/l Formülasyonu EC Doz 100 l suya 200 ml AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 7 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 39 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ùEFTALø GÜVESø (Anarsia lineatella) ŞEFTALİ GÜVESİ (Anarsia lineatella) Tanm ve Yaúayú: Tanımı ve Yaşayışı: x • Kelebekleri koyu gri-boz renkli olup, üst kanatlar düzgün olmayan açk ve koyu Kelebekleri koyu gri-boz renkli olup, üst kanatlar düzgün olmayan kurúuni çizgi ve lekelerle süslüdür. Kú larva halinde geçirir. Kúlayan larvalar açık ve koyu kurşuni çizgi ve lekelerle süslüdür. Kışı larva halinde ilk çktklarnda çiçek ve yaprak tomurcuklaryla beslenirler. Daha sonra geçirir. Kışlayan larvalar ilk çıktıklarında çiçek ve yaprak tomurcuklarıyla erginlerin braktklar yumurtadan çkan larvalar sürgünlere ve genç meyvelere beslenirler. Daha sonra erginlerin bıraktıkları çıkande÷di÷i larvalar geçerler. Meyvelere sap dibinden, yandan ve iki yumurtadan meyvenin birbirine sürgünlere ve genç meyvelere geçerler. Meyvelere sap dibinden, yandan yerlerden girerek döküme neden olurlar. Son dölün larvalar, sap dibinden ve iki meyvenin birbirine değdiği döküme neden olurlar. meyvenin çekirde÷ine kadar iner veyerlerden çekirdek girerek çevresinde zararn yapar. Bir Son dölün larvaları, sap dibinden meyvenin çekirdeğine kadar iner ve larva genelde bir meyveye zarar verir. çekirdek çevresinde zararını yapar. Bir larva genelde bir meyveye zarar Zarar verir.ùekli: Zarar Şekli:dölüne ait larvalar ilk önce çiçek veya yaprak tomurcuklarnda zarar x Kúlayan • dölüneyapraklarn ait larvaları ilk deler önceve çiçek veya yaprak yapar.Kışlayan Çiçeklerin çanak kemirerek çiçek yumurtalklarn tomurcuklarında zarar Genç yapar.sürgünlere Çiçeklerinuççanak yapraklarını kemirerek yiyerek zararl olurlar. ksmndan girmek suretiyle, tomurcuk sürgünlerin kurumasna nedenzararlı olur. Yazn tazeli÷i deler ve ve çiçek yumurtalıklarını yiyerek olurlar.sürgünlerin Genç sürgünlere azaldkça meyvelerdeki zarar artar, meyveyive sürgünlere eder. uç kısmından girmek suretiyle, tomurcuk sürgünlerintercih kurumasına Meyvedeki úekli tipiktir. Genç azaldıkça larva hemen kabuk altn zarar kavisliartar, bir neden olur.beslenme Yazın sürgünlerin tazeliği meyvelerdeki úekilde oymakta veya tercih bazen eder. de meyve etinde tünel açarakşekli çekirde÷e meyveyi sürgünlere Meyvedeki beslenme tipiktir.kadar Genç ilerlemektedir. larva hemen kabuk altını kavisli bir şekilde oymakta veya bazen de meyve etinde tünel açarak çekirdeğe kadar ilerlemektedir. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Zararlı Olduğu Bitkiler: x • ùeftali,Şeftali, nektarin, badem,badem, kays, erik, kirazerik, ve elma. nektarin, kayısı, kiraz ve elma. Mücadele Yöntemleri: Mekanik Mücadele: • Bulaşık sürgünler, bölgelere göre değişmekle birlikte, marttan itibaren eylül sonuna kadar haftada bir kez olmak üzere 8-10 cm uzunlukta kesilerek parazitoit çıkışına imkan sağlamak amacı ile kafeslere konulur. • Ayrıca aynı dönemde özellikle şeftali ağaçlarında yeni çıkan yan sürgünler de taze olduğundan larvaların zararına uğramakta olup, bu 40 Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Mekanik Mücadele: Mekanik Mücadele: ŞEFTALİ - NEKTARİN ve ZARARLILARI x Bulaúk sürgünler, bölgelere HASTALIK göre de÷iúmekle birlikte, marttan itibaren eylül x sonuna Bulaúk sürgünler, bölgelere göre de÷iúmekle birlikte, marttan itibaren eylül kadar haftada bir kez olmak üzere 8-10 cm uzunlukta kesilerek sonuna kadar haftada bir kez olmak üzere 8-10 cm uzunlukta kesilerek parazitoit çkúna imkan sa÷lamak amac ile kafeslere konulur. parazitoit çkúna imkan sa÷lamak amac ile kafeslere konulur. x nedenle Ayrca ayn dönemde özellikle úeftali a÷açlarnda yeni çkan yan sürgünler de kontrollerde bu sürgünlerinde kesilmesi önerilir. x taze Ayrca ayn dönemde özellikle úeftali a÷açlarnda yeni çkan yan sürgünler de oldu÷undan larvalarn zararna u÷ramakta olup, bu nedenle •taze Yine hasat sonrası veya kurtlanarak yere dökülenkontrollerde meyveler oldu÷undan larvalarn zararna u÷ramakta olup, bu nedenle kontrollerde bu sürgünlerinde kesilmesi önerilir. toplanarak, bahçeden imha edilmelidir. bu sürgünlerinde kesilmesi önerilir. x Yine hasat sonras veya kurtlanarak yere dökülen meyveler toplanarak, x bahçeden Yine hasat sonras veya kurtlanarak yere dökülen meyveler toplanarak, imha edilmelidir. Kimyasal Mücadele : bahçeden imha edilmelidir. • Şeftali güvesi’nin meyvedeki toleransı %2’dir. Bu eşik, erkenci Kimyasal Mücadele : kayısı ve şeftali çeşitlerinde daha da düşüktür. Zararlının mücadelesinde Kimyasal Mücadele : x en ùeftali güvesi’nin meyvedeki tolerans %2’dir. Bu eúik, erkenci kays ve úeftali önemli hususlardan birisi, kayısı alanında mücadeleyi gerektirecek x çeúitlerinde ùeftali güvesi’nin meyvedeki tolerans %2’dir. Bu eúik, erkenci kays ve úeftali daha da bulunmadığını düúüktür. Zararlnn mücadelesinde en önemli yoğunluğun bulunup belirlemek ve larva meyve etine çeúitlerinde daha da düúüktür. Zararlnn mücadelesinde en önemli hususlardan birisi, kays zamanını alannda mücadeleyi yo÷unlu÷un girmeden önce ilaçlama doğru olarakgerektirecek tespit etmektir. Bunun hususlardan birisi, kays alannda mücadeleyi gerektirecek yo÷unlu÷un bulunup bulunmad÷n belirlemek ve larva meyve etine girmeden önce için eşeysel çekici tuzaklar, etkili sıcaklıklar toplamı, bulaşık sürgün ve bulunup bulunmad÷n belirlemek ve larva meyve etine girmeden önce ilaçlama kayıtlardan zamann do÷ru olarak tespit etmektir. Bunun için eúeysel çekici fenolojik yararlanılabilir. ilaçlama zamann do÷ru olarak tespit etmektir. Bunun için eúeysel çekici tuzaklar, etkili scaklklar toplam, bulaúk sürgün ve fenolojik kaytlardan tuzaklar, etkili scaklklar toplam, bulaúk sürgün ve fenolojik kaytlardan yararlanlabilir. Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları yararlanlabilir. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve Etkili madde oran ad ve oran Spinosad 480 g/l Spinosad 480 g/l Omethoate 565 g/l Omethoate 565 g/l Phosalone, %30-350 g/l Phosalone, %30-350 g/l Chlorantraniliprole 200g/l Chlorantraniliprole 200g/l Phosmet 50 % Phosmet 50 % E-5 Decenyl acetate E-5 Decenyl – acetate 5mg/kapsül E-5 5mg/kapsül – E-5 Decenol 1 mg/kapsül Decenol 1 mg/kapsül Formülasyonu Formülasyonu EC EC SL SL WP /EC WP /EC SC SC WP WP Feromon Feromon Doz Doz 100 l suya 100 l suya 30 ml 30 ml 200 ml 200 ml 200 g/ml 200 g/ml 20 ml 20 ml 150 g 150 g Bahçeye: 2 ad.tuz. 40-400 Bahçeye: 2 ad.tuz. 40-400 da arasnda1 ad.tuz/40 da. da arasnda1 ad.tuz/40 400da. büyük ise 1 da. 400da. büyük ise 1 ad.tuz./80da. ad.tuz./80da. Son ilaçlama Son ileilaçlama hasat ile hasat arasndaki arasndaki süre (gün) süre (gün) 14 14 21 21 14 14 14 14 14 14 - AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 41 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ŞEFTALİ VİRGÜLKABUKLUBİTİ (Nilotaspis halli) ùEFTALø VøRGÜLKABUKLUBøTø Tanımı ve Yaşayışı: (Nilotaspis halli) • Ergin dişi kabuğu 1.2 mm boyunda, 0.5 mm eninde, beyazımsı Tanm ve Yaúayú: veya açık kahverengindedir. Kışı dal çatlaklarında, sürgünlerin budak x yerlerinde, Ergin diúi kabu÷u 1.2 mm boyunda,arasında, 0.5 mm eninde, beyazms veyahalde açk tomurcuk kapsülleri boğumlarda ergin kahverengindedir. dal çatlaklarnda, sürgünlerin budak yerlerinde, tomurcuk geçirir. Kışlayan Kú bireylerden mayısdan itibaren hareketli larva çıkışı kapsülleri arasnda, bo÷umlarda erginHareketli halde geçirir. Kúlayan başlar ve çıkış haziranda son bulur. larvalar meyve,bireylerden tomurcuk maysdan hareketli larva ve çkú baúlar ve çkú haziranda son bulur. ve dallara itibaren yerleşerek beslenir gelişir. Hareketli Zarar Şekli:larvalar meyve, tomurcuk ve dallara yerleúerek beslenir ve geliúir. • ùekli: Ağaçların kök hariç dal, sürgün, tomurcuk, yaprak ve meyvelerinde Zarar özsuyunu emmek suretiyle zarar yapar. Tomurcukları x bulunur. A÷açlarnBitki kök hariç dal, sürgün, tomurcuk, yaprak ve meyvelerinde bulunur. Bitki zayıflatır Böylece ağaçlarda çiçek sürgünlerin özsuyunu veya emmekkörleştirir. suretiyle zarar yapar. Tomurcuklar zayflatrve veya körleútirir. azalmasına neden olur. Meyve üzerinde yapmış olduğu nokta Böylece a÷açlarda çiçek ve sürgünlerin azalmasna neden olur. Meyve üzerinde şeklindeki lekeler deúeklindeki çok önemlidir. Buçok gibiönemlidir. meyvelerin pazar değeri yapmú oldu÷u nokta lekeler de Bu gibi meyvelerin düşer. Çok yoğun bahçelerde ağaçların kurumasına neden olurlar. pazar de÷eri düúer, çok yo÷un bahçelerde a÷açlarn kurumasna neden olurlar. Zararlı Olduğu Bitkiler: Zararl Oldu÷u Bitkiler: • Şeftali, erik, kayısı, badem, armut, ayva, ahlat, elma, nar, kiraz x ve ùeftali, erik, kays, badem, armut, ayva, ahlat, elma, nar, kiraz ve viúne. vişne. Mücadele Yöntemleri: Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler Kültürel Önlemler • Ağaçlar kuvvetli bulundurulmalıdır. Zararlı ile yoğun bulaşık x olan A÷açlar kuvvetli bulundurulmaldr. Zararlartıkları ile yo÷unbahçeden bulaúk olan dallar dallar budanmalıdır. Budama uzak ve budanmaldr. Budama artklar bahçeden uzak ve çkan larvalarn a÷açlara çıkan larvaların ağaçlara ulaşamayacağı bir yere imha edilmeden ulaúamayaca÷ bir yere imha edilmedeniçinde braklmaldr. zararlnn bırakılmalıdır. Böylece zararlının veya Böylece kabuğun altındaiçinde kışı veya kabu÷un altnda kú geçiren parazitoitler korunmuú olur. geçiren parazitoitler korunmuş olur. Kimyasal Mücadele : : Kimyasal Mücadele Yoğunluğun bahçelerde uyku döneminde, x •Yo÷unlu÷un yüksekyüksek oldu÷u olduğu bahçelerde a÷açlarn ağaçların uyku döneminde, tomurcuklar tomurcuklar patlamadan 20 kadar, gün öncesine kadar,biri kışlık ilaçlardan biri patlamadan 20 gün öncesine kúlk ilaçlardan ile ilaçlama yaplr. ile ilaçlama Yazın,itibaren nisan sonundan itibaren yapılan kontrollerde Yazn, nisanyapılır. sonundan yaplan kontrollerde ilk hareketli larvalar ilkgörüldükten hareketli 1-2 larvalar görüldükten hafta ilacınikinci etki hafta sonra birinci ve1-2 ilacn etki sonra süresi birinci dikkate ve alnarak ilaçlama yaplr alınarak ikinci ilaçlama yapılır süresi dikkate Etkili madde ad ve oran Chlorpyrifos Ethyl 480 g/l Dimethoate 400 g/l Fenthion, 525 g/l Methidathion 426 g/l Petrol ya÷ 650 g/l+DNOC15 g/l Yazlk ya÷ 700 g/l Yazlk ya÷lar 850 g/l Formülasyonu EC EC EC EC Sv Sv Sv Doz Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 100 lt suya 150 ml 14 150 ml 7 150 ml 21 100ml 21 5 lt /95 lt suya (kú mücadelesi) 21 1500 ml 21 1200 ml 21 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 42 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal TOMURCUKTIRTILLARI TOMURCUKTIRTILLARI Yaprakyeşiltırtılı yeúiltrtl(Hedya (Hedyanubiferana) nubiferana) Yaprak Krmztomurcuktırtılı tomurcuktrtl(Spilonota (Spilonotaocellana) ocellana) Kırmızı Küçük tomurcukgüvesi (Recurvaria Küçük tomurcukgüvesi (Recurvariananella) nanella) Yaprak yeúiltrtl ergini Yaprak yeúiltrtl larvas Tanımı ve Yaşayışı: Tanm ve Yaúayú: • Yaprak yeşiltırtılı ön kanatların dipten mavimsi, siyah ve gümüşi x kahverengi; Yaprak yeúiltrtl kanatlarn dipten mavimsi, gümüúi kahverengi; uç ön kısmı ise beyaz renkli siyah olup, vekenarlarında açık uç ksm ise beyaz renkli olup, kenarlarnda açk kahverenkli lekeler vardr. kahverenkli lekeler vardır. Larva Baş, göğüs, anal plakalar ve göğüs Larva Baú, gö÷üs, anal plakalar ve gö÷üs bacaklar parlak siyah renklidir. Srt bacakları parlak siyah renklidir. Sırt kısmında boyuna uzanan koyu ksmnda boyuna uzanan koyu yeúil renkli bir úerit, vücut halkalar üzerinde de yeşil renkli bir şerit, vücut halkaları üzerinde de siyah renkli kabarcıklar siyah renkli kabarcklar vardr. Krmz tomurcuktrtl Kanat ucunun iç ve dú vardır. Kırmızı tomurcuktırtılı Kanat ucunun iç ve dış köşelerine yakın köúelerine yakn birer koyu renkli leke vardr. Larva koyu kahverengi-krmz birer koyu renkli leke vardır. Larva koyuKüçük kahverengi-kırmızı olup, baş olup, baú ve gö÷üs plakas parlak siyahtr. tomurcukgüvesi ön kanatlar vekirli göğüs parlak siyahtır.Olgun Küçük tomurcukgüvesi ön kanatlar gri veplakası siyah pullarla örtülüdür. larvann rengi krmz-kahverengidir. kirli ve siyah pullarla örtülüdür. larvanın rengibiriken kırmızıKú,gridallarn çatallanan yerlerindeki kabukOlgun çatlaklar ve buralarda kuru kahverengidir. Kışı, dalların çatallanan yerlerindeki kabukgrimsi çatlakları yapraklar altnda, tomurcuk dipleri ve pullar arasnda, sk dokulu beyaz vekokon buralarda kuru yapraklar tomurcuk dipleri ve pulları içinde,biriken de÷iúik dönemlerde larvaaltında, halinde geçirirler. arasında, sık dokulu grimsi beyaz kokon içinde, değişik dönemlerde Zarar ùekli: geçirirler. larva halinde x Tomurcuk trtllar üç de÷iúik úekilde zarar yapar. Birincisi ve en önemlisi Zarartomurcuk Şekli: ve çiçeklerde yaptklar zarardr. Bunlar ilkbaharda günlük ortalama bir kaç gün üst 6°C şekilde üzerinde zarar seyretti÷i günlerde, kúlaklarn • scakl÷n Tomurcuk tırtılları üçüste değişik yapar. Birincisi ve en terk ederek kabarmakta olan tomurcuklar delerek girer ve önemlisi tomurcuk ve çiçeklerde yaptıklarıyandan zarardır. Bunlariçine ilkbaharda buradaortalama beslenirler. Genelliklebir meyve tomurcuklarn tercihüzerinde ederler. Zarar gören günlük sıcaklığın kaç gün üst üste 6°C seyrettiği tomurcuklar, giriú deli÷i etrafndaki larvann pisliklerindenolan ve hafif a÷ ile örtülü günlerde, kışlaklarını terk ederek kabarmakta tomurcukları oluúlar delerek ile kolayca tannr. Bu ve zarar çiçek dönemi sonunaGenellikle kadar devam eder. yandan içine girer burada beslenirler. meyve økinci zarar, birkaç yapra÷ a÷ ileZarar tutturarak yapraklar arasndagiriş beslenmesi tomurcuklarını tercih ederler. gören tomurcuklar, deliği úeklinde olur. Üçüncüpisliklerinden zarar ise, yumurtadan yaz larvalar yapar. etrafındaki larvanın ve hafifyeni ağçkan ile örtülü oluşları ile Bunlar yapra÷n alt epidermisini delerek parankima dokusu ile beslenirler. kolayca tanınır. Bu zarar çiçek dönemi sonuna kadar devam eder. İkinci zararı, birkaç yaprağı ağ ile tutturarak yapraklar arasında beslenmesi şeklinde olur. Üçüncü zararı ise, yumurtadan yeni çıkan yaz larvaları yapar. Bunlar yaprağın alt epidermisini delerek parankima dokusu ile beslenirler. 43 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Zararlı Olduğu Bitkiler: • Elma ayva, muşmula, erik, kiraz, badem, kiraz, şeftali, kuşburnu, kayısı, armut. Zararl Oldu÷u Bitkiler: xMücadele Elma ayva, muúmula, erik, kiraz, badem, kiraz, úeftali, kuúburnu, kays, armut. Yöntemleri: Kimyasal Mücadele : Mücadele Yöntemleri: • İlaçlama, yumuşak çekirdekli meyve ağaçlarında çiçek tomurcuklarının görülmesi döneminde, en geç pembe çiçek tomurcuğu Kimyasal Mücadele : döneminde ve sertçekirdekli çekirdekli meyve ağaçlarında patlama x ølaçlama, yumuúak meyve a÷açlarnda çiçektomurcuk tomurcuklarnn döneminde bir defa yapılır. Bu dönemde her 10 dekar için temsili görülmesi döneminde, en geç pembe çiçek tomurcu÷u döneminde ve olarak sert seçilecek 5 ağacın değişik yönlerinden (toplambir100) tomurcukta çekirdekli meyve a÷açlarnda tomurcuk patlama 20 döneminde defa yaplr. Bu veya bukette gözlem sayımlar 10-15 larva bulunduğunda dönemde her 10 dekarveiçin temsili yapılarak olarak seçilecek 5 a÷acn de÷iúik mücadeleye verilir yönlerinden 20 karar (toplam 100) tomurcukta veya bukette gözlem ve saymlar yaplarak 10-15 larva bulundu÷unda mücadeleye karar verilir Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Etkili madde ad ve oran Deltamethrin 25 g/l Formülasyonu EC Doz 100 lt suya 30 ml Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 3 YÜZÜKKELEBEöø (Malacosoma neustria) Ergini Yumurtas Larvas Tanm ve Yaúayú: x Ergin diúilerin üst kanatlar üçgen úeklinde ve sütlü kahverengindedir. Erkek x 44 kelebekler deve tüyü renginde olup, ön kanatlarnda enine iki adet kzl kahverengi çizgi bulunur. Yumurtalar kirli beyaz renkli olup, ince dallara birbirine siyah renkli bir madde ile yüzük biçiminde yapútrlr. Olgun larvalar seyrek kll ve baú mavidir. Kú yumurta halinde geçirir. Nisan ortalarna do÷ru larva çkúlar baúlar. Larvalar çkúlarndan itibaren a÷ örerler. ølk dönemlerinde topluca bulunan larvalar, üçüncü dönemlerinden itibaren da÷lrlar ve bundan sonraki dönemlerinde yapraklar oburca yiyerek beslenirler. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Doz Son ilaçlama ile Etkili madde ad ve- oran Formülasyonu hasat arasndaki ŞEFTALİ NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 100 lt suya süre (gün) Deltamethrin 25 g/l EC 30 ml 3 YÜZÜKKELEBEöø YÜZÜKKELEBEĞİ (Malacosomaneustria) neustria) (Malacosoma Ergini Yumurtas Larvas Tanm ve Yaúayú: Yaşayışı: xTanımı Ergin ve diúilerin üst kanatlar üçgen úeklinde ve sütlü kahverengindedir. Erkek • Ergindevedişilerin üst kanatları üçgen şeklinde ve kzl sütlü kelebekler tüyü renginde olup, ön kanatlarnda enine iki adet kahverengindedir. Erkek kelebekler kahverengi çizgi bulunur. Yumurtalar kirli deve beyaz tüyü renkli renginde olup, inceolup, dallaraön kanatlarında enine adet kızıl kahverengi bulunur. Yumurtalar birbirine siyah renkli biriki madde ile yüzük biçimindeçizgi yapútrlr. Olgun larvalar kirli beyaz olup, ince dallara birbirine siyah renkli bir madde seyrek kll ve renkli baú mavidir. ile yüzük yapıştırılır. Olgun larvalar seyrek kıllı baúlar. ve baş x Kú yumurtabiçiminde halinde geçirir. Nisan ortalarna do÷ru larva çkúlar mavidir.çkúlarndan itibaren a÷ örerler. ølk dönemlerinde topluca bulunan Larvalar • Kışıüçüncü yumurta halinde geçirir. Nisan da÷lrlar ortalarınave doğru larva sonraki çıkışları larvalar, dönemlerinden itibaren bundan başlar. Larvalar çıkışlarından itibaren ağ örerler. İlk dönemlerinde dönemlerinde yapraklar oburca yiyerek beslenirler. topluca bulunan larvalar, üçüncü dönemlerinden itibaren dağılırlar ve bundan sonraki dönemlerinde yaprakları oburca yiyerek beslenirler. Zarar Şekli: • Yüzükkelebeği larvaları ağaçların önce tomurcuklarını, daha sonra da yapraklarını yiyerek zararlı olurlar. Salgın yıllarında ağacı tamamen yapraksız bırakırlar. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Elma, armut, şeftali, kayısı, iğde, ceviz, fındık, karaağaç, söğüt, asma ve kavak. Mücadele Yöntemleri: Mekanik Mücadele • Kışın ince dalcıklar üzerinde bulunan yumurta kümelerinin, ilkbaharda ise ilk dönemlerindeki larva kümelerinin bulunduğu dalcıklarla birlikte kesilerek bahçeden uzaklaştırılması biçiminde uygulanır. Bu yönteme salgın yıllar dışında öncelikle başvurulmalıdır. 45 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Biyolojik Mücadele • Yüzükkelebeği, çok sayıda bulunan yararlı türleri tarafından genellikle baskı altına alınabilmektedir. Bu türler doğada korunarak, etkinlikleri arttırılarak ve bulunmayan yerlere bulaştırılarak biyolojik mücadelede kullanılabilir. Bu nedenle kimyasal mücadeleden olabildiğince kaçınılmalıdır. Mutlaka ilaçlama yapmak gerekirse biyopreparatların kullanılmasına öncelik verilmelidir. Kimyasal Mücadele : • Kış aylarında kontrol edilen bahçelerde ağaçların %30’dan fazlası bulaşık ve bulaşık ağaçların da %10’unda ağaç başına ortalama 15-20 veya daha fazla yumurta kümesi varsa, ilkbaharda ilaçlı mücadele gereklidir. Daha düşük popülasyonlarda ise mekanik mücadele uygulanmalıdır. • İlkbaharda kimyasal mücadele, larvalar yumurta kümelerini tamamen terk ettikleri zaman yapılmalıdır. Tek ilaçlama yeterlidir. 46 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI BAKLA ZINNI (Epicometis (=Tropinota) hirta) BAKLA ZINNI (Epicometis (=Tropinota) hirta) Tanm veYaşayışı: Yaúayú: Tanımı ve x Baklaznn erginleri,erginleri, yaklaúk 10mm boyda ve siyah matve renklidir. Vücudunun • Baklazınnı yaklaşık 10mm boyda siyah mat renklidir. üzeri sk ve oldukça kapldr. kanatlarn üzerinde beyazKın Vücudunun üzeriuzun sık sar ve tüylerle oldukça uzunKnsarı tüylerle kaplıdır. lekeler bulunur. kanatların üzerinde beyaz lekeler bulunur. x Kú erginve döneminde toprakta geçirir. ølkbaharda, a÷açlarnn • larva Kışıvelarva ergin döneminde toprakta geçirir. meyve İlkbaharda, meyve ve di÷er bitkilerin çiçek açtklar zaman çkan erginler, daha çok çiçeklerle ağaçlarının ve diğer bitkilerin çiçek açtıkları zaman çıkan erginler, daha beslenirler. çok çiçeklerle beslenirler. Zarar ùekli: Zarar Şekli: x Erginler, meyve a÷açlar ve di÷er bitkilerin çiçeklerinin diúi ve erkek • Erginler, meyve ağaçları ve diğer bitkilerin çiçeklerinin dişi ve organlarn, genç yapraklar, tomurcuk ve meyveleri yiyerek zarar verirler. Bu erkek a÷açlarda organlarını, genç yaprakları, tomurcuk ve meyveleri yiyerek yüzden meyve tutumu olmaz. zarar verirler. Bu yüzden ağaçlarda meyve tutumu olmaz. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Olduğu Bitkiler: xZararlı Baklaznn polifag bir zararldr. Turunçgiller dahil bütün meyve a÷açlar, ba÷, • Baklazınnı polifag bir zararlıdır. dahilzarar bütün meyve hububat, süs bitkileri, baz sebze ve yabanc Turunçgiller otlarda beslenerek yapar. ağaçları, bağ, hububat, süs bitkileri, bazı sebze ve yabancı otlarda Mücadele Yöntemleri: beslenerek zarar yapar. Kültürel MücadeleÖnlemler: Yöntemleri: xKültürel A÷açlarn çiçekli oldu÷u dönemde yaplacak kimyasal mücadele, döllenmeyi Önlemler: sa÷layan balarsçiçekli ve di÷er böceklere zararl oldu÷ukimyasal için, Baklaznn • Ağaçların olduğu dönemde yapılacak mücadele, mücadelesinde kültürel önlemler çok önemlidir. Toprak iúlemesi toprakta döllenmeyi sağlayan balarısı ve diğer böceklere zararlı ile olduğu için, bulunan yumurta, larva ve erginlerin görmesi böylece zararl Baklazınnı mücadelesinde kültürelzarar önlemler çokveönemlidir. Toprak popülasyonunun düúmesi sa÷lanmaldr. işlemesi ile toprakta bulunan yumurta, larva ve erginlerin zarar görmesi ve böylece zararlı popülasyonunun düşmesi sağlanmalıdır. 47 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Mekanik Mücadele: • Baklazınnı erginleri, günün güneşli saatlerinde çok hareketlidir. Bu nedenle, erginlerin az hareketli oldukları sabahın erken saatlerinde, ağaçların altına çarşaflar serilmeli ve ağaçlar kuvvetlice silkelenerek, ergin böceklerin çarşafın üzerine düşmesi sağlanmalı ve düşen böcekler toplanarak öldürülmelidir. Biyoteknik Mücadele: • Ağaçların altına mavi renkli leğenler yerleştirilir ve bu kaplar yarıya kadar su ile doldurulur. Ergin böcekler, mavi renge yönelerek, kapların içindeki suya düşer. Düşen böcekler, toplanarak imha edilir. Kimyasal Mücadele: • Bu zararlı ile mücadelede, çok zorunlu olmadıkça kimyasal mücadele tavsiye edilmemektedir. Popülasyonun çok yüksek olduğu bahçelerde, bir miktar arı kaybı da göze alınarak, uygun bir ilaç kullanılarak kimyasal mücadele yapılabilir. Mücadeleye karar verebilmek için, Baklazınnı erginlerinin ve zararının görülmesi gerekir. Bu nedenle, ağaçların pembe tomurcuklarının görüldüğü zamandan itibaren, erginlerin çıkışı gözlenmelidir. Ergin böcekler topraktan çıkıp, çiçeklerle beslenmeye başladığı zaman bir ilaçlama yapılmalıdır. 48 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI SANSAN JOSE JOSEKABUKLUBøTø KABUKLUBİTİ (Quadraspidiotus perniciosus) perniciosus) (Quadraspidiotus SAN JOSE KABUKLUBøTø (Quadraspidiotus perniciosus) San jose kabuklubiti ergini San Jose kabuklubiti zarar Tanımı ve Tanm ve Yaşayışı: Yaúayú: bitinin kanatsz dişileri, olup, kanatsız olup, ve oval yapılı x • San San Jose Jose kabuklukabuklu bitinin diúileri, oval yapl limon sarsve limon sarısı renktedir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Ergin erkek renktedir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Ergin erkek ise kanatldr. Diúilerin ise kanatlıdır. kabuğu yuvarlak, ergin öncesi dönemdeki kabu÷u yuvarlak, Dişilerin ergin öncesi dönemdeki erkeklerin kabuklar ise uzunca oval erkeklerin ve siyah gri kabukları renktedir. ise uzunca oval ve siyah gri renktedir. Zarar ùekli: Zarar Şekli: Jose kabuklu biti,dal, a÷açlarn gövde, dal, x San • San Jose kabuklu biti, ağaçların gövde, dalcık, sürgün, San jose kabuklubiti ergini Jose kabuklubiti dalck, San sürgün, meyve,zarar yaprak zarar ve meyve, yaprak ve tomurcuklarında özsuyu emmek suretiyle tomurcuklarnda özsuyu emmek suretiyle yapar. Tanm ve Yaúayú: zarar maddeler yapar. sırasında bitkiyekanatsz toksik salgılar. Yaşlı sars ağaçlarda x San•JoseEmgi kabuklu bitinin diúileri, olup, oval yapl ve limon x Emgi srasnda bitkiye maddeler önce yaprakların dökülmesine neden olur. Daha sonratoksik dalcık ve dallar renktedir. Üzeri esmer bir kabukla örtülüdür. Ergin erkek ise kanatldr. Diúilerin salglar. Yaúl a÷açlarda önce yapraklarn kurumaya başlar. kabu÷u yuvarlak, ergin öncesi dönemdeki erkeklerin kabuklar ise uzunca oval dökülmesine neden olur. Daha sonra dalck • gri Zararlının ve siyah renktedir. bulunduğu dalın kabuğundan, boylamasına bir kesit ve dallar kurumaya alındığında kan kırmızısı renginde emgi lekeleri baúlar. görülür. Bu zarar şekli, x ùekli: Zararlnn bulundu÷u daln kabu÷undan, Zarar San Jose kabuklu bitinin tanınması için önemli bir özelliktir. boylamasna bir a÷açlarn kesit alnd÷nda kan • Meyvelerde, zararlının beslendiği yerlerde, kırmızı lekeler oluşur. Jose kabuklu biti, gövde, dal, x San krmzs renginde emgi lekeleri görülür. Bu dalck, sürgün, meyve, yaprak ve Bu lekeler, meyvelerin pazar değerini düşürür. zarar úekli, özsuyu San Jose kabuklu bitinin tomurcuklarnda emmek suretiyle tannmas için önemli bir özelliktir. yapar.Bitkiler: Zararlızarar Olduğu x Elma, Meyvelerde, beslendi÷i yerlerde, x• Emgi srasnda bitkiye toksik maddeler armut, zararlnn şeftali, erik, kiraz, muşmula krmz lekeler oluúur. Bu lekeler, meyvelerin pazar de÷erini düúürür. Yaúl a÷açlarda önce yapraklarn gibisalglar. meyve ağaçlarında zarar yapar. dökülmesine neden olur. Daha sonra dalck Zararl Oldu÷u Bitkiler: ve dallar kurumaya baúlar. Mücadele Yöntemleri: x Elma, armut, úeftali, erik, kiraz, muúmula gibi meyve a÷açlarnda zarar yapar. x Zararlnn bulundu÷u daln kabu÷undan, Kültürel Önlemler: kesit alnd÷nda • boylamasna San Josebir kabuklu biti ile kan bulaşık krmzs renginde emgi lekeleri görülür. sulama, Bu olan bahçelerde toprak işlemesi, zarar úekli, San Jose kabuklu bitinin gübreleme, budama ve diğer kültürel tedbirler tannmas için önemli bir özelliktir. zamanında ve uygun olarak yapılmalıdır. x Meyvelerde, zararlnn beslendi÷i yerlerde, 49 krmz lekeler oluúur. Bu lekeler, meyvelerin pazar de÷erini düúürür. Zararl Oldu÷u Bitkiler: Mücadele Yöntemleri: ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Kültürel Önlemler: x San Jose kabuklu biti ile bulaúk olan bahçelerde toprak iúlemesi, sulama, gübreleme, budama ve di÷er kültürel tedbirler zamannda ve uygun olarak x x x x •yaplmaldr. Kış ilaçlamasından önce budama yapılmalı, budama artıkları bahçeden uzak veönce çıkan larvaların ağaçlara ulaşamayacağı biruzak yere Kú ilaçlamasndan budama yaplmal, budama artklar bahçeden imha edilmeden bırakılmalıdır. Böylece zararlının içinde veya kabuğu ve çkan larvalarn a÷açlara ulaúamayaca÷ bir yere imha edilmeden altında kışı geçiren parazitoitler korunmuş braklmaldr. Böylece zararlnn içinde veya olur. kabu÷u altnda kú geçiren •parazitoitler Bahçe korunmuú tesis edilirken, olur. sertifikalı ve temiz fidan kullanılmalıdır. •Bahçe Bulaşık ağaçlardan sırıkları, temiz ağaçlara tesis edilirken, sertifikalalınan ve temiz destek fidan kullanlmaldr. kullanılmamalıdır. Bulaúk a÷açlardan alnan destek srklar, temiz a÷açlara kullanlmamaldr. •Bahçe Bahçe kenarında, zararlının konukçusu olan bitkiler varsa, onlar kenarnda, zararlnn konukçusu olan bitkiler varsa, onlar da da ilaçlanmalıdır. ilaçlanmaldr. Kimyasal Mücadele: Kimyasal Mücadele: • Kış mücadelesi: San Jose kabuklu çok yoğun(sıvama) x Kú mücadelesi: San Jose kabuklu bitinin bitinin çok yo÷un(svama) oldu÷u olduğu bahçelerde, kışlık yağlar kullanılarak İlaçlama, bahçelerde, kúlk ya÷lar kullanlarak yaplmaldr. yapılmalıdır. ølaçlama, a÷açlarn kú ağaçların uykusunda olduğu en geç gözler uyanmadan uykusundakış oldu÷u dönemde ve endönemde geç gözlerve uyanmadan iki hafta öncesine ikikadar hafta öncesine ølaçlama kadar yapılmalıdır. İlaçlama havaolmal sıcaklığı yaplmaldr. srasnda, hava scakl÷sırasında, 5ºC’in üzerinde ve 5ºC’in üzerinde olmalı ve yağış olmamalıdır. ya÷ú olmamaldr. mücadeles i: Ağaçların çiçeklenme döneminden sonra x •Yaz Yaz mücadelesi: A÷açlarn çiçeklenme döneminden sonra kontroller kontroller yapılarak, San bitinin Jose hareketli kabuklularvalarnn bitinin hareketli larvalarının yaplarak, San Jose kabuklu çkú izlenir. Hareketli çıkışı izlenir. Hareketli larvalarbirinci, çıkmaya başladığında birinci,dabundan larvalar çkmaya baúlad÷nda bundan 20 gün sonrada ikinci 20 gün sonrada da ikinci ilaçlama yapılmalıdır. Yoğunluğun bulunduğu ilaçlama yaplmaldr. Yo÷unlu÷un bulundu÷u bahçelerde gerekiyorsa üçüncü bahçelerde döllere karşı dakarú, ilaçlama yapılmalıdır. döllere karúgerekiyorsa da ilaçlama üçüncü yaplmaldr. Bu zararlya a÷ustos ayndan itibaren ilaçlama yaplmamaldr. Bu zararlıya karşı, ağustos ayından itibaren ilaçlama yapılmamalıdır. Kimyasal Mücadelede Kullanlacak ølaçlar ve Dozlar Kimyasal Mücadelede Kullanılacak İlaçlar ve Dozları Etkili madde ad ve oran Formülasyonu Chlorpyrifos Ethyl 480 g/l Methidathion 426 g/l EC EC Omethoate 565 g/l Petrol ya÷ g/l+DNOC15 g/l Phosmet 50 % EC Sv 650 WP Doz 100 l suya/ preparat Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre(gün) 150 ml (yaz mücadelesi) 14 75-100 ml (yaz-erken 21 ilkbahar mücadelesi) 150 ml (yaz mücadelesi) 21 5 lt (95 lt suya) (kú 21 mücadelesi) 200 g (yaz mücadelesi) 14 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal ERøK KOùNøLø (Sphaerolecanium prunastri) 50 Tanm ve Yaúayú: *Ergin diúi yarm küre úeklinde, bombelidir. *Renk koyu kahverengi veya parlak koyu esmerdir. Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ERİK KOŞNİLİ ERøK KOùNøLø (Sphaerolecanium prunastri) (Sphaerolecanium prunastri) Tanm ve Yaúayú: *Ergin diúi yarm küre úeklinde *Renk koyu kahverengi veya esmerdir. *Kú ikinci dönem nimf halinde Bölgesinde, mart sonunda snmasyla birlikte geliúmey nimfler, nisan sonunda ergin baúndan itibaren yumurtalar görülmeye baúlar. Tanımı ve Yaşayışı: *Bir diúi kabu÷unun altnda 2000-3000 yumurta bulunabilir. • Ergin dişi yarım küre şeklinde, bombelidir. *Renk koyu kahverengi veya * Mays ortasnda ilk hareketli nimf görülür. Karadeniz Bölgesind parlak koyu esmerdir. nimfler haziran baúnda görülür. • Kışı ikinci dönem nimf halinde geçirir. Ege Bölgesinde, mart sonunda havaların ısınmasıylaZarar birlikteùekli: gelişmeye başlayan nimfler, nisan sonunda ergin olur.Mayıs başından yumurtalar görülmeye *Zararl,itibaren gövde ve kaln dallarda kolonilerbaşlar. oluúturur. • Bir dişi kabuğunun altında 2000-3000 yumurta bulunabilir. *Ergin ve nimflerin beslenmesi sonucu a÷açlar zayflatarak • Mayıs ortasında ilk yo÷un hareketli nimf görülür. Karadeniz Bölgesinde ilk tatlms madde salglamak suretiyle iki úekilde zarar yapar. hareketli nimfler haziran başında görülür. *Salglad÷ tatlms madde sürgün, yaprak ve meyvelere bulaút÷ yeúil olarak tüketilen erkenci erik çeúitlerinde (Can eri÷i, Havr hasad güçleútirmektedir. Zarar Şekli: • Zararlı, gövde ve kalın dallarda koloniler oluşturur. Zararl Oldu÷u Bitkiler: • *Ergin ve nimflerin beslenmesi sonucu ağaçları zayıflatarak doğrudan ve yoğun tatlımsı madde salgılamak suretiyle iki şekilde zarar yapar. Esas olarak sert çekirdekli meyve a÷açlarnda bulunur. Bunlar i • Salgıladığı tatlımsı madde eriklerdesürgün, görülür. yaprak ve meyvelere bulaştığında özellikle yeşil olarak tüketilen erkenci erik çeşitlerinde (Can eriği, Havran Mücadele Yöntemleri: eriği gibi) hasadı güçleştirmektedir. Kültürel Önlemler: Zararlı Olduğu Bitkiler: *Popülasyonun çok yüksek oldu÷u yerlerde kú sonu veya ilkbahar b • Esas olarak sert çekirdekli ağaçlarında bulunur. Bunlar içinde en bulaúk meyve dallar kesilip budanarak bahçeden uzaklaútrlmaldr. Ayr çok eriklerde görülür.kuvvetli bulundurulmas, bakm iúlemlerinin uygun olarak yapl dikimden kaçnlmas da genel kültürel önlemler arasnda saylabilir. Mücadele Yöntemleri: Kimyasal Mücadele: Kültürel Önlemler: • Popülasyonun çok yüksek olduğu yerlerde kış sonu veya ilkbahar başında yoğun bulaşık dallar kesilip budanarak bahçeden uzaklaştırılmalıdır. Ayrıca ağaçların kuvvetli bulundurulması, bakım işlemlerinin uygun olarak yapılması ve sık dikimden kaçınılması da genel kültürel önlemler arasında sayılabilir. 51 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Kimyasal Mücadele: • Zararlının çok yoğun olduğu bahçelerde kışın ağaçlar uyku döneminde iken kışlık yağlardan biri ile mücadele yapılabilir. Ancak zorunlu olmadıkça veya üst üste kış mücadelesi yapılmamalıdır. Kış mücadelesi x yapılmadığı Zararlnn çok yo÷un oldu÷u bahçelerde kún a÷açlar uyku döneminde iken veya yeterli olmadığı takdirde, kışlık nimfler ergin döneme kúlk ya÷lardan biri ile mücadele yaplabilir. Ancak zorunlu olmadkça veya üst geçmeden önce (mart sonu-nisan başı) yazlık ilaçlar ile ilaçlama üste kú mücadelesi yaplmamaldr. Kú mücadelesi yaplmad÷ veya yeterli yapılmalıdır. Bu dönemde de ilaçlama yapılmamış ise ilk nimf çıkışları olmad÷ takdirde, kúlk nimfler ergin döneme geçmeden önce (mart sonutakip edilerek, ilk ilaçlar çıkışlardan 15-20yaplmaldr. gün sonraBuveya hareketli nimflerin nisan baú) yazlk ile ilaçlama dönemde de ilaçlama çıkış oranı %60’a ulaştığında ilaçlama yapılmalıdır. yaplmamú ise ilk nimf çkúlar takip edilerek, ilk çkúlardan 15-20 gün sonra veya hareketli nimflerin çkú oran %60’a ulaút÷nda ilaçlama yaplmaldr. KimyasalMücadelede Mücadelede Kullanılacak ve Dozları: Kimyasal Kullanlacak ølaçlarİlaçlar ve Dozlar: Doz Etkili madde ad ve Formülasyonu oran 100 l suya Sv 4.5 lt /95.5 lt suya Petrol ya÷ 650 g/l+DNOC15 g/l (kú mücadelesi) Yazlk ya÷ 700 g/l Sv 1.5 lt Yazlk ya÷ 850 g/l Sv 1.2 lt Son ilaçlama ile hasat arasndaki süre (gün) 21 AB’ye ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal 21 21 Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal AB ve Rusya’ya ihraç edilecek ürünlerde kullanlmamal ùEFTALøDE ÇøÇEK TRøPSø (Frankliniella occidentalis) Tanm ve Yaúayú *Erginler 0,9-1,4 mm boyunda, ince uzun ve yass yapldr. Vücut rengi mevsime göre açk sardan kahverengi kadar de÷iúir üzerinde küçük kahverengi benekler bulunur. * Uzun ve dar kanatlarn kenarlarnn kenarlar kirpik gibi saçakl tüylere sahiptir. Kanatlar dinlenme halindeyken vücudun üzerinde paralel ve kapal halde durur. *Yumurtalar 0,2 mm uzunlu÷unda ve böbrek úeklindedir. *Larva dönemi boyunca vücut sarms ve gözleri krmzmsdr. *Yumurtalarn tek tek bitki dokusuna, çiçek döneminde ise çiçek organlarnn içine brakr. * Birinci ve ikinci dönem larvalar bitkide beslenir. * økinci dönem larvalar çok aktiftir ve beslenmek için korunakl yer arar. økinci dönemin sonunda larvalar topra÷a geçerler. *Pupa dönemini toprakta geçirirler. *Kú ergin halde toprakta ve çeúitli bitkiler üzerinde geçirirler. * Thripsler, en fazla uçuú faaliyetini günün serin saatlerinde yaparlar. *Ylda 5–7 döl verirler. 52 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ŞEFTALİDE ÇİÇEK TRİPSİ (Frankliniella occidentalis) Thrips Ergini Thrips Ergini Thrip Thrips Larvası Tanımı ve Yaşayışı • Erginler 0,9-1,4 mm boyunda, ince uzun ve yassı yapılıdır. Vücut rengi mevsime göre açık sarıdan kahverengi kadar Thrips Ergini Thripsdeğişir Ergini üzerinde küçük kahverengi benekler bulunur. • Uzun ve dar kanatların kenarlarının kenarları kirpik gibi saçaklı tüylere Thrips Larvas sahiptir. Kanatlar dinlenme halindeyken vücudun üzerinde paralelThrips ve Farkl kapalı halde durur. • Yumurtalar 0,2 mm uzunluğunda ve böbrek şeklindedir. • Larva dönemi boyunca vücut sarımsı ve gözleri kırmızımsıdır. Yumurtalarını tek tek bitki dokusuna, çiçek döneminde ise çiçek organlarının içine bırakır. • Birinci ve ikinci dönem larvalar bitkide beslenir. • İkinci dönem larvalar çok aktiftir ve beslenmek için korunaklı yer arar. İkinci dönemin sonunda larvalar toprağa geçerler. • Pupa dönemini toprakta geçirirler. • Kışı ergin halde toprakta ve çeşitli bitkiler üzerinde geçirirler. • Thripsler, en fazla uçuş faaliyetini günün serin saatlerinde yaparlar. • Yılda 5–7 döl verirler. 53 Thrips Larvas Thrips Farkl dönemleri sonucu meyvelerde gümüúi renkli yum Olgunlaúma döneminde meyvelerin yüzeyind büyür ve geniúler, meyvelerin pazar de÷erinin ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIKThripsler, ve ZARARLILARI beslendikleri bitkilere bakt bulaútrarak dolayl yoldan da zararl olmaktad Zarar Şekli ve Ekonomik Önemi Ekonomik Önemi • ZararlınınZarar erginùekli ve ve larvaları törpüleyici-emici ağız yapısıyla emerek Zararlnn ergin ve larvalardokularında törpüleyici-emici a÷z yapsyla emerek zararlı olurlar. Beslendiği bitkilerin küçük benek ve gümüşi zararl olurlar. Beslendi÷i bitkilerin küçük benek ve gümüúi lekeler lekeler oluşturur. Çiçeklerin taçdokularnda yapraklarında beslendiği yerlerde oluúturur. Çiçeklerin taç yapraklarnda beslendi÷i yerlerde renk açlmas renk açılması yaparlar. Şeftalide çiçeklenme süresince ve meyvelerin yaparlar. ùeftalide çiçeklenme ve önemlidir. meyvelerinBeslenmeleri olgunlaúmaya olgunlaşmaya başladığı dönemdesüresince yaptığı zarar baúlad÷ oluşturdukları dönemde yapt÷ zararçok, önemlidir. Beslenmeleri srasnda sırasında zarardan salgıladıkları toksik maddeler oluúturduklar zarardan çok, salgladklar toksik maddeler önemlidir. Bu önemlidir. Bu salgılar bitkide reaksiyona sebep olur. salglar bitkide reaksiyona sebep olur. Larvalar ve erginlerinin beslenmeleri • Larvaları ve erginlerinin beslenmeleri sonucu meyvelerde gümüşi renkli sonucu meyvelerde gümüúi renkli yumuúak lekeler meydana gelir. yumuşak lekeler meydana gelir. Olgunlaşma döneminde meyvelerin Olgunlaúma döneminde meyvelerin yüzeyinde önce yaralar oluúur. Bu yaralar yüzeyinde önce yaralar oluşur. Bu yaralar büyür ve genişler, meyvelerin büyür ve geniúler, meyvelerin pazar de÷erinin düúmesine neden olur. pazar değerinin düşmesine neden olur. Thripsler, beslendikleri bitkilere bakteri fungus ve virüs hastalklarn • Thripsler, beslendikleri bakteri fungus ve virüs hastalıklarını bulaútrarak dolayl yoldanbitkilere da zararl olmaktadr. bulaştırarak dolaylı yoldan da zararlı olmaktadır. Yapraktaki zararı Meyvedeki Zararı Meyvedeki Yapraktaki zarar zarar Zararlı Olduğu Bitkiler: Bu zararlı polifag olup, meyve ağaçlarından şeftali, nektarin, kayısı, erik ve elma ile asma önemli konukçularıdır. Mücadele Yöntemleri: Kültürel Önlemler • Şeftali bahçeleri ve etrafındaki yonca ile diğer yabancı otların kontrolü yapılmalıdır. • Bahçe içindeki ya da yakınındaki yabancı otlar, kültür bitkisinin çiçeklenme döneminde ve hasattan 2-3 hafta öncesinde sürülmelidir. • Hasada yakın yabancı ot mücadelesi yapılmamalıdır. • Bahçe içinde ve etrafında zararlının diğer konukçularının bulundurulmamasınaMeyvedeki özen gösterilmelidir. zarar • Topraktaki pupa ve erginlere karşı sonbahar ve kış aylarında toprak işleme yapılmalıdır. • Aşırı azotlu gübrelemeden kaçınılmalıdır. 54 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI • Bahçeler düzenli sulanmalıdır. • Budama yapılarak ağaç içi havalandırma sağlanmalıdır. Biyolojik Mücadele • Doğal düşmanların korunması ve etkinliklerinin artırılması için diğer zararlılarla mücadelede kimyasal mücadeleye alternatif metotlar uygulanmalı, gerektiğinde doğal düşmanlara yan etkisi az olan ilaçlar kullanılmalıdır. Kimyasal Mücadele • Ülkemizde şeftali ve nektarinde bu zararlıya karşı ruhsatlı ilaç bulunmamaktadır. 55 * Üç larva dönemi geçirdikten sonra oluúan pupalar serbest pupa tipinde ve 4.5 mm boyundadr. ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI *Erginler kú a÷aç kabuklar, taú, yaprak döküntüleri altnda veya topra÷n yark ve çatlaklarnda geçirir. Günlük ortalama scaklk 78°C, maksimum scaklk 10-11°C’yi buldu÷unda erginler kúlaklar MEYVE GÖZKURTLARI Elma gözkurdu (Anthonomus pomorum L.) terk etmeye baúlar. Badem gözkurdu (A. amygdali Hust.) c Elma gözkurdu ergini (a,b) ve larvas (c). Tanımı ve Yaşayışı: Elma gözkurdu (Anthonomus pomorum ): • Elma gözkurdu erginleri, 3.5-6.0 mm boy, 1.5-2.0 mm eninde olup vücutları ince, sık ve sarımsı gri renkte tüylerle örtülüdür. Üst kanatların rengi siyahımsı kahverenginden açık kahverengiye kadar değişir. Üst kanatlarda iki kahverengi bant ile çevrilmiş “V” harfi şeklinde bir leke vardır. Antenleri hortumun ortasından çıkmıştır. *Yumurtaları beyaz renkte, oval şekilli 0.7x0.5 mm ebadındadır. • Larvaları bacaksız, olgunlaştığında kıvrık vücutlu, 0.8 mm kadar boyunda ve beyaz renkli olup, baş kapsülleri kahverenklidir . • Üç larva dönemi geçirdikten sonra oluşan pupaları serbest pupa tipinde ve 4.5 mm boyundadır. • Erginler kışı ağaç kabukları, taş, yaprak döküntüleri altında veya toprağın yarık ve çatlaklarında geçirir. Günlük ortalama sıcaklık 7-8°C, maksimum sıcaklık 10-11°C’yi bulduğunda erginler kışlakları terk etmeye başlar. • Şubat ortasından mart sonuna kadar olan bu zamanda beslenme ve uçuş bakımından büyük aktivite göstererek ağaçların açmakta olan tomurcuk, filiz ve sürgünleri ile beslenirler. Çiftleşerek yumurtalarını henüz tozlaşmakta olan çiçek tomurcukları içine bırakırlar. Bir dişi ömrü boyunca ortalama 25 yumurta bırakır. Larvalar 2-4 haftada gelişerek aynı çiçek evinde pupa olur. Genellikle mayıs içinde pupa dönemi sona erer ve çıkan erginler taze yaprak ve sürgünlerle kısa bir süre beslenerek, yaz ortasına doğru kışlık yerlerine çekilirler. Yılda 1 döl verir. 56 Badem gözkurdu (A. amygdali): *Badem gözkurdu erginleri 3.0-4.2 mm uzunlu÷unda, kahve renklidir. ŞEFTALİ ve ZARARLILARI Üst kanatlar, erkek- NEKTARİN bireylerdeHASTALIK gri, diúilerde sar renkli üç çizgi ile Meyve gözkurdu larvalarn zarar yapt÷ çiçekler. desenlenmiútir. Badem gözkurdu (A. amygdali): *Yumurtalar oval, süt beyaz renkte, 0.8x0.5 mm ebadndadr. • Badem gözkurdu erginleri 3.0-4.2 mm uzunluğunda, kahve renklidir. Üst kanatlar, erkek bireylerde gri, dişilerde sarı renkli üçbeyaz çizgi ile *Olgun larvalar az çok silindirik úekilli, 4.8-5.5 mm boyunda ve desenlenmiştir. renkli olup baú kapsülleri parlak kahve renklidir. • Yumurtaları oval, süt krmzms beyaz renkte, 0.8x0.5 mm ebadındadır. • Olgun larvalar az çok silindirik şekilli, 4.8-5.5 mm boyunda ve beyaz *Badem gözkurtlarnn diúileri sonbaharda barnaklarndan çkarak 2 renkli olup baş kapsülleri kırmızımsı parlak kahve renklidir. hafta kadar odun ve çiçek gözlerinde beslenir ve yumurtalarn • Badem gözkurtlarının dişileri sonbaharda barınaklarından çıkarak ilkbaharda ve çiçek gözlerine brakrlar. Çkan 2 haftaaçacak kadar olan odun odun ve çiçek gözlerinde beslenir ve yumurtalarını ilkbaharda açacak olan odun ve çiçek gözlerine bırakırlar. Çıkan larvalar bütün kış süresince tomurcukları yiyerek beslenir. • Bahar aylarında da önce pupa, sonra ergin hale gelirler. • Yılda 1döl verir. Zarar Şekli: • Meyve gözkurtlarının larvaları çiçek tomurcukları içinde beslendikleri için, zarar gören çiçekler açılamaz ve meyve bağlamazlar. Bu tip çiçekler kahverengileşir kuruyarak ağaç üzerinde kalırlar . • Erginler çiçekler dışında taze yaprak, filiz ve sürgünlerle de beslenirler. Zararlı Olduğu Bitkiler: • Elma, armut, ahlat, badem, kestane, ayva, ceviz, çitlenbik, gül, erik, şeftali, kiraz, ceviz, elma, ayva, ateş dikeni, vişne, mahlep, 57 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Mücadele Yöntemleri: Mekanik Mücadele: • Gözlerin patlamasından itibaren çiçek tomurcukları görününceye dek ağaçların altına çarşaf serip dalları sallayarak düşen erginler ve ergin çıkışından önce zarar görmüş çiçekler toplanıp imha edilmelidir. • Kışın veya budama sırasında yapılacak dal kontrollerinde zarar görmüş gözlerin bulunduğu dallar kesilerek ayıklanmalıdır. Kimyasal Mücadele • Zararlı ile bulaşık olduğu bilinen bahçelerde marttan itibaren 7-10 gün aralar ile yapılan sürveylerde, bir ağaçta ortalama 10 zarar görmüş çiçek tomurcuğu varsa veya 100 darbede 30 ergin bulunmuşsa, bu zararlı ile ilaçlı mücadele yapılmalıdır. Erginler faaliyete başlar başlamaz ve yukarıdaki eşiğe ulaşılınca ilaçlama yapılır. En uygun zaman fenolojik olarak farekulağı dönemidir. Çiçek tomurcukları görülmeye başlayınca ilaçlama bitirilmiş olmalıdır. Herhangi bir neden ile bu zamanda ilaçlama yapılamazsa, mayısın ilk haftasında çiçek taç yaprakları tamamen döküldükten sonra, ergin çıkış başlangıcı saptandıktan 1 hafta sonra geç ilkbahar ilaçlaması yapılır. 58 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ùeftali-Nektarin Hastalk ve Zararllarnda Ruhsatl Bitki Koruma Ürünlerinin Ticari øsim Listesi BAKIR SÜLFAT (COPPER SULFATE) Kristal Toz Formülasyonlar (Crystal dast form.) AGROBACTERIUM RADIOBACTER K1026 Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Hektaú Göztaú 25% Nogal 0.03 % Copper Sulphate Valles N-500 25% Bakir Sülfat % 98 + Sönmemiú Kireç Supercup 99 25% Ak Göztaú 25% Lances Link Göztaú 25% Polimet Göztaú 25% Telka-Rabak Göztaú 25% KALSøYUM HøDROKSøT+BAKIR II SÜLFAT (COPPER CALSIUM SULFATE) Toz Formülasyonlar (WP/WG Formulations) Koruma Göztaú 25% Bordeaux Caffaro Polimex 25% Monica Bordeaux Mixture 20% Nova Göztaú 25% Bordo Mix Valles 20% Do÷a Göztaú 25% Agtrol Bordeaux Mixture 20% Safa Göztaú 25% Saldeco 20 WP 20% Cupro-D 25% Polimet Bordo WP 20% Kimyagerler Göztaú 25% Deva Bordo 20% Takimsan Göztaú 25% Agro-Bordomix 20% Hak Göztaú 25% Bordocop 20% Super Göztaú 25% Suncupro-Bordo 20% Active Copper Göztaú 25% Bordocan 20 WP 20% Gebze Rabak Göztaú 25% Caldo Bodoles Key 20% Ekmekçio÷ullar Göztaú 25% Biowork 20% Hektaú Bordo 20 WP 20% R-Bio Göztaú 25% Bordeaux Mixture 20% 20% 59 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 20%WPScamagnan Bensol 50 WP 50% Bordosun 20% Supromyle 50 WP 50% Bordolux WG 20% Forlate 50% Bordo Micro WG 20% Kalemyl 50 WP 50% Blue Bordo Disperss 20% Safomyl 5 O WP 50% Nobilate 50 WP 50% Tipolet 50 WP 50% Selfomil 50 WP 50% ***BENOMYL Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Beniate Fungicide 50% Contramyl 50 WP 50% Benosuper 50% Topraxben 50 WP 50% Pilben 50 WP 50% Blade 50 WP 50% Benor 50% Aslate 50 WP 50% Fitamyl 50% Heptagon 50 WP 50% Hektar 50 WP 50% Fundozol 50% Cekumil 50 WP 50% Editör 50 WP 50% Romyl 50 WP 50% Benomyl 50 WP Valles 50% *CARBENDAZIM Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Farmonyl 50 WP 50% Benolex 50% Bavistin 50% Mitilate 50 WP 50% Kemdazin 50 WP 50% Bom 50 WP 50% Derosal WP 50 50% Benomost 50% Takistin 50 WP 50% Maxlate 50 WP 50% Mitrosal 50 WP 50% Benofer 50 WP 50% Sindezim 50 WP 50% Benofas 50 WP 50% Karbendazol 50 WP 50% Minelate 50 WP 50% C. Karbendazol 50% Oncamyl 50% Bendazim 50 WP 50% Benlacide 50% Delsene 50 WP 50% Benvol 50 WP 50% Hekvistin 50 WP 50% 60 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Angel 50 WP 50% Rodazim 50 WP 50% Bavisfor 50% THIOPHANATE-METHYL Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulatøons) Impa Carbendazim 50 50% WP Enovit Super 70% Sumitop WP 70% Cekudazim 50 WP 50% Roko 70 WP 70% Cardazim 50 WP 50% Violent 70 WP 70% Farmendazim 50 WP 50% Vitero 70 WP 70% Grapnel 50 WP 50% Camada 70% Bodazim 50 WP 50% Santop 70 WG 70% Paradise 50 WP 50% Survitop 70 WP 70% Sandazim 50 WP 50% Topraxsimutip WP 70% Devazim 50 WP 50% Carisma 50 WP 50% Carbenmost 50% Asdazim 50 WP 50% K. Kimarsol Fulldazim 50 WP 50% Kortiram Forte 80 WP 80% Korbendaz 50 WP 50% Pomarsol Forte 80 WP 80% Verona 5 O WP 50% Hekthiram Forte Carbistin 50 WP 50% Valtiram 80 WP 80% Erguvan 50 WP 50% Cekuram Forte 80% Vividazim 50 WP 50% Strong Forte WP 80 80% Kulyst 50 WP 50% Tirama 80 WP 80% Topraxtal 50 WP 50% Protect-Forte 80 WP 80% Atlandazim 50 WP 50% Takdir Forte 80% 50% Poltiram Forte 80% Horn Forte WP 80 80% Massthiram 80% First 80 WP 80% Platin Carbendazin *THlRAM Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP ormulations) 80% 80% 61 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI KÜKÜRT (SULPHUR) Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP/WG Formulations) Power Forte 80 WP 80% Calliram Forte 80 WP 80% Fultiram 80 WP 80% Fertiram 80 WP 80% Koruma Kükürt WP Best Forte 80% Super Sulphur 73 WP 73% Thira Forte 80% Super Kükürt 73 WP 73% 73% Topraxthiram Forte 80 80% WP Top Wettable Sulphur 80% % 80 Powersoul Forte 80% Sulphure 80 WP 80% Hektolex T 50 WP 80% 80% Wettable Sulphur Bayer WP 80 80% Thiflow Santra Forte 80% Thiovit 80% Darthanian 80% øzolore 80 WP 80% Kimyagerler Mikronize 80% Kükürt WP Tramil 80 WP 80% Bull 80 WP 80% Cansa Kükürt 80 WP 80% KS-Solur 80% Sulgran 80% Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG Formulations) Thiraflo WG 80% **BUPIRIMATE Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Power Sulphur 80 WG 80% Thiovit Jet 80% Microthiol Special Disperss 80% Nimrod 250 g/l Solfa 80% Nimline 250 g/l Woprosulf 80 WG 80 % DINOCAP Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Karathane LC 62 475 g/l Ransulphur 80 WG 80 % Sulphex Gold 80% Agrosol 80 WG 80% Sulphomax 80 WG 80% Fine Sulfur 80 WG 80% ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Sulfamix 80 WG 80% Mavi Bakr 50 50% Milvit 80 WG 80% Virifix- Bakr 50% Premid Zolfo 80 WG 80% Kimyagerler Bakr 50% Sulflow 80 WG 80% Agro-Bakr 50 WP 50% Curenox 50 50% IIteriú Bakr 50 WP 50% Bakavit 50 WP 50% **TRIADlMEFON**** Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Bayleton WP 5 5% Lancop 50 WP 50% Prevent 5 WP 5% �upa 50 WP 50% Korleton 5 WP 5% Cansa Bakr 50 WP 50% Monicer 5 WP 5% Festline Bakr 50 WP 50% Mighty 5 WP 5% Ramenox 50 WP 50% Eriton 5 WP 5% Cuprocaffaro 50% Prevent 5 WP 5% Polimet Bakr 50% Bayleton WP 25 25% Gennova Bakr 50 WP 50% BAKIR KALSøYUM OKSIKLORID (COPPER CALCøUM OXYCHLORIDE) Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Polvere Caffaro 16% BAKIR OKSIKLORID (COPPER OXYCHLORIDE) Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Koruma Bakr WP 50% Cupravit ob 21 50% Hektaú Bakr 50% Cobox 50% New Bakr 50 WP 50% Kuloxy 50 WP 50% Agrovit 50 WP 50% ømpa Bakroxy 50 WP 50% Mass Bakr 50 WP 50% Bravo Bakr 50 WP 50% Safa Bakr 50 WP 50% Cuprene 50 50% Hüsnü Yetkin Mavi Bakr 50 WP 50% Churchil Bakr 50 WP 50% Global Bakr 50% Best Bakr 50 WP 50% Best Bakr 50 WP 50% 63 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Do÷er Bakr 50 WP 50% Selfrex 500 SC 500 g/I Cuprenax 50 WP 50% Romadine 500 SC 500 g/I Suncupro 50 WP 50% Bestdodine 500 SC 500 g/I Menta Bakr 50 WP 50% Yatlm Bakr 50 WP 50% Topraxbakr 50 WP 50% øzolbakr 50 WP 50% Koruma Faltan 50 WP 50% Fertil Bakr 50 WP 50% Folpan 50 WP 50% Kokina 50% Speel 50 WP 50% Oxcron 50 50% Folistar 50 WP 50% *FOLPET Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Cuproflow Caffaro 357,5 g/l Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG F.) Folpan 80 WG 80% Curenox Flow 357,5 g/l Folistar 80 WG Calleon 357,5 g/l ZZ Cupracol 700 g/l Sv Formülasyonlar (SC Formulations) ***DITHIANON Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG F.) ZIRAM Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG Formulations) Ziraflo WG 76% 76% 76% Dela n 70 WG 70% Ziram 75 DF Defender 70 WG 70% Durathion 76 WG Fossl 70 WG 70% **DODlNE Sv Formülasyonlar (SC Formulations) 80% Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations Kimyagerler Z-78 80% Superprex 500 FW 500 g/I Kaspora 80 WP 80% Corprex 500 SC 500 g/I Zimore 80% Dodene 500 SC 500 g/I Dodilene 500 SC 500 g/I 64 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI BAKlRHIDROKSIT (COPPERHYDROXIDE) Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Form.) Captan ® 50 WP Stauffer 50% Captan 50 WP Stauffer 50% Flo-Captan 50 WP 50% Champion WP 50% MRK Captan 50% Hidrocop 77 50% Can-Kaptan 50 WP 50% Kocide 101 50% ølteriú Captan 50 WP 50% Oxidrato 50 WP 50% Valcaptan 50 WP 50% Vitra 50 WP 50% Masscaptan 50% Polimet Hidroksit 50% Norat 50 WP 50% Cupsil 77 WP 50% Safa Captan 50% Blue Cop 77 WP 50% Sharcap 50% Drexel Kop Hydroxide 50% 50 WP Odeon 50 WP 50% Captan Onca 50% Kopernico 50 WP Ilma Captan 50% Takcaptan 50% Montana Captan 50 WP 50% Best Captan 50 WP 50% Best Captan 50 WP 50% 50% BAKIR HøDROKSøT % 35Kuru Akúkan Toz Formulations Kocide 2000 35% *CAPTAN Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Fertil Ca ptan 50 WP 50% BR –Cap 50% Drexel Captan 50 WP 50% Koruma Captan 50 WP 50% Korel Captan 50 WP 50% Captan ‘H 50% Menta Captan 50 WP 50% Santhane 50% Topraxcaptan 50 WP 50% Captan M-50 50% Agrofarm Captan 50% Agro-Captan 50 WP 50% Atacaptan 50 WP 50% Kimyagerler Captan 50% Kulmid 50 WP 50% 65 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI ømpa captan 50 WP 50% Agromed Captan 50 50% øzolcaptan 50 WP 50% Norat 50 WP 50% MANEB Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) **BROMOPROPYLATE Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Neoran 500 EC 500 g/l Frongo 500 EC 500 g/l Newbom 500 EC 500 g/l Kameron 500 g/l Dikotan M-22 80% Neopan 500 EC 500 g/l Sipcaneb 80 80% Perran 500 EC 500 g/l Manzate Fungicide 80% Miteran 500 EC 500 g/l Metaneb 80 WP 80% Minor 500 EC 500 g/l Agroneb ME 022 80% Zippy Gold 500 EC 500 g/l Trimangol 80 WP 80% Aleron 50 EC 500 g/l Kimyagerler M- 22 80% ***CYHEXATIN Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Cansaneb M- 22 80% Hektaneb 80 WP 80% Dikoneb M- 22 80% Pennstyl 600 fL 600 g/l Superneb M- 22 80% Acarstin 600 fL 600 g/l Dithane M- 22 80% Triran fL 600 g/l Saneb M- 22 80% Agrostill 600 FL 600 g/l Gloneb M- 22 : 80% Nospider 600 5C 600 g/l Boneb 80 WP 80% Metrostill 600 g/l Best Mayneb M- 22 80% 5egasitil 600 fL 600 g/l Indoneb 80 WP 80% Tilon 600 fL 600 g/l Toprax Maneb M-22 80% Termite fL 600 g/l Ferneb 80 WP 80% Penstar 600 Fl 600 g/l øzolmaneb M-22 80% Pentran 600 Fl 600 g/l Biositil 600 g/l Ecarte 600 SC 600g/l 66 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Sempeti 600 SC 600 g/l Ansitil FL 600 600 g/l **DICOFOL Sv Formülasyonlar (EC Formulations) **FENBUTATIN OXIDE Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Torque 550 5C 550 g/l Mitrus 550 g/l Kelthane EC 195 g/l Torcy 550 5C 550 g/l Cansa Kelthane EC 195 g/l Miteoxide 550 5C 550 g/l Hekthane 195 g/l Dark 550 5C 550 g/l Kelthanol 20 EM 195 g/l Aerimite 550 5C 550 g/l Intrafol 195 g/l Jolly 550 g/l Koruma Kelthane EC 195 g/l Weaore 550 5C 550 g/l Alkofol 20 EC 195 g/l Expel 550 5C 550 g/l Agrothane 20 EC 195 g/l Darksil 550 5C 550 g/l Acrifol 20 EC 195 g/l Turkamite 550 g/l Festan 20 EC 195 g/l Torutin 550 SC 550 g/l Tetrane 20 EC 195 g/l Ordeal 550 g/l Mithane Ec 195 g/l Sanoxide 550 SC 550 g/l Dicopaz 195 g/l Casfen 550 SC 550 g/l First Kelthane 195 g/l Dileber 20 EC 195 g/l **HEXYTHIAZOX Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Fertifol 20 EC 195 g/l Makthane 20 EC 195 g/l Nissorun 5 Ec 50 g/l Newhane 20 EC 195 g/l Bestsory 5 EC 50 g/l Sedofol 20 EC 195 g/l Twister 50 EC 50 g/1 Topraxfol EC 195 g/l Hexorun 5 EC 50 g/l 195 g/l Yoksorrun 5 EC 50 g/l Sortie 5 EC 50 g/l Nur EC 50 g/1 Alfasorin 50 g/1 Keltafol EC 67 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Nucleus 5 EC 50 g/1 Nonsorrun 5 EC 50 g/1 Nissol Ultra 5 EC 50 g/1 Fersuron 5 EC 50 g/1 Nemasorun 5 EC 50 g/1 Canizox 5 EC 50 g/1 Pladox 5 EC 50 g/l Referee 5 EC 50 g/l Ersorun 5 EC 50 g/l Mesorun 5 EC 50 g/l **OMETHOATE Sv Formülasyonlar (SL For.) Folimat SL 50 g/I Takimsan Kúlk Ya÷ 650+15 g/I Agro-San Kúlk Ya÷ 650+15 g/I Biovaú Kúlk Ya÷ 650+15 g/I Wash Oil 650+15 g/I Agro Vaú 650+15 g/I Agrofarm Kúlk Ya÷ 650+15 g/I 565 g/l **YAG (MINERAL OIL)+DNOC Sv Formülasyonlar (SL Formulations) **PROPARGITE Sv Formülasyonlar (EW /EC Formulatøons) 650+15 g/I Agro-Mite 79 EC 790 g/l Comite 790 g/l 650+15 g/I Kormite 79 EC 790 g/l Omite 79 EC 790 g/l Evrensel DNOC VinterVaú 650+15 g/I Safmite 79 EC 790 g/l Cesna 79 EC 790 g/l Dinokoil-Kúlavaj 650+15 g/I Jet 79 EC 790 g/l Acaprop 790 g/l Poliport Kúlk Ya÷ 650+15 g/I Prolite 79 EC 790 g/l Makmit 79 EC 790 g/l Polivaú 650+15 g/I Turblance 79 EC 790 g/l Winter Wash 650+15 Hektavaú Koruma Kúlk Ya÷ 68 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI PHOSMET Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) ****BIFENTHRIN** Sv Formülasyonlar (EC/FS Formulatøons) Imidan 50 W 50% Talstar EC 100 100 g/l Tasmet 50 WP 50% Takeoff 100 EC 100 g/l Omstar 100 EC 100 g/l Kingstar 100 g/l Battalion 100 EC 100 g/l **TETRADIFON Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Kor-Dion V-18 EC 75.2 g/l Nemamectin 100 g/l Tetrafon EC 75.2 g/l Fullstar 100 g/l Mitidiyon V-18 75.2 g/l Astedifon EC 75.2 g/l Tetron Ec 75.2 g/l Tetrasit V-18 75.2 g/l Izodion V-18 75.2 g/l Pyrinex 25 WP 25% Dekim V-18 Ec 75.2 g/l Korban 25 WP 25% Akardion V-18 75.2 g/l Terpan 25 WP 25% Tetrapaz 75.2 g/l Priban 25 WP 25% Fertidion V-18 EC 75.2 g/l Agrosban 25 WP 25% Tetramak V-18 75.2 g/l Dursban 25 W 25% Tetrabest V -18 EC 75.2 g/l Jokker 25 WP 25% Atadifon V-18 EC 75,2 g/l Cansa joker 25 WP 25% Topraxon- Tetra V 18 75,2 g/l Megaban 25 WP 25% Fondion V 18 75,2 g/l Florban 25 WP 25% Agrodion V- 18 75,2 g/l Istban 25 WP 25% Pilot V- 18 EC 75,2 g/l Massban 25 WP 25% Monster V- 18 75,2 g/l Megaban 25 W 25% Fullban 25 WP 25% Devran 25 WP 25% ****CHLORPYRIFOS-ETHYL IslanabiIir Toz Formülasyonlar (WP /EC Form.) 69 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Megan 25 WP 25% Sulban 480 g/l Goldban 25 W 25% Ferban 4 480 g/l Pestban 25 WP 25% Chlorfet 48 EC 480 g/l Killban 25 WP 25% Pyrical 480 EC 480 g/l Makpan 25 WP 25% Alkazar 480 EC 480 g/l Korban 4 480 g/l Devran 48 EC 480 g/l Pyrinex 48 EC 480 g/l Bestban 4 EC 480 g/l Agrosban 4 480 g/l Cloban 4 480 g/l Dursban 4 480 g/l Kimpan 4 480 g/l Dursban 4 EC 480 g/l Trambo 4 EC 480 g/l Priban 48 EC 480 g/l Tafaban 48 EC 480 g/l Terpan 4 EC 480 g/l Alban 4 EC 480 g/l Istban 48 EC 480 g/l Dekban 4 EC 480 g/l Fullban 4 EC 480 g/l Phosban 480 EC 480 g/l Jokker 4 480 g/l Serfos 48 EC 480 g/l Cansa joker 4 480 g/l Polmetban 48 EC 480 g/l Megaban 4 480 g/l Tricel 48 EC 480 g/l Bullet 48 EC 480 g/l Killban 4 EC 480 g/l Hilban 4 EC 480 g/l Baron 480 g/l Dorpan 48 EC 480 g/l Taros 48 EC 480 g/l Rochlop 48 EC 480 g/l Lenaban 4 480 g/l Cyren 4 Ec 480 g/l Napoleon 480 g/l Prifos 48 Ec 480 g/l ømpan 4 EC 480 g/l Ödül Cloroban 4 EC 480 g/l Topraxban 4 EC 480 g/l Pestban 4 E 480 g/l Kulfos 48 EC 480 g/l Cpyrifos 48 EC 480 g/l Mensban 4 480 g/l Massban 4 EC 480 g/l Shardaban 4 480 g/l Falcon 4 EC 480 g/l Saveban 4 EC 480 g/l Robust 4 480 g/l Ferban 48 EC 480 g/l 70 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Akban 4 EC 480 g/l Killgor 40 EC 400 g/l øzolban 4 480 g/l Carex 40 EC 400 g/l Agregor 400 g/l Dicentra 400 g/l *DIMETHOATE Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Poligor 400 g/I Mitigor 40 EC 400 g/I IMIDACLOPRID Sv Formülasyonlar (FS/SC/SL Formulations) Heligor 400 g/I Confidor SC 350 350 g/l Dimeton 40 EC 400 g/l Kohinor SC 35 350 g/l Taror 40 EC 400 g/l Conmirid SC 350 350 g/l lzgor 40 EC 400 g/l Comprador SC 350 350 g/l Kemidon 40 EC 400 g/l Hekvidor 350 SC 350 g/l Trigon 400 EC 400 g/l Bakken 350 SC 350 g/l Afidrex 40 EC 400 g/l Tanfidor 350 g/l Romethoate 40 EC 400 g/l Elandor 350 g/l Cansagor 40 EC 400 g/l Terason SC 350 350 g/l Demethion 40 EM 400 g/l Conledor 350 SC 350 g/l Safagor 40 EC 400 g/l Meriva 350 g/l Dumble 40 EC 400 g/l Efedor SC 350 350 g/l Dimegor 40 EC 400 g/l Asvidor SC 350 350 g/l Kimgor 40 EC 400 g/l Konfidanza 350 SC 350 g/l Mesagor 40 EC 400 g/l Ultor 350 g/l Ferskor 40 EC 400 g/l ømax 35 SC 350 g/l Alpgor 40 EC 400 g/l ømidagold 350 SC 350 g/l Agrogor 40 EC 400 g/l Biancor 35 SC 350 g/l Zipper 40 EC 400 g/l Fulldor 350 SC 350 g/l Hater 40 EC 400 g/l Dagro Konfi SC 350 350 g/l Impagor 40 EC 400 g/l Jubilee 350 SC 350 g/l Kortigor 40 EC 400 g/l Conqueror 350 SC 350 g/l 71 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI HTK-ømidafor SC 350 350 g/l **METHIDATHION Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Korlon 35 EC 350 g/l Zolone Liquid 350 g/l Suprathion 40 EC 426 g/l Izolan 35 EC 350 g/l Supracide 40 EC 426 g/l Balance 35 EC 350 g/ Suprakor 40 EC 426 g/l Bozolany 350 g/l Supremite 40 EC 426 g/l Amazolen 350 g/l Megacide 40 EC 426 g/l Fushon 35 EC 350 g/l Suprit 40 EC 426 g/l Facone 35 EC 350 g/l Concorde 40 EC 426 g/l Oncalone 35 EC 350 g/l Bumerang 40 EC 426 g/l Hghsalone 35 EC 350 g/l Supramet 40 EC 426 g/l Ready 42 EC 426 g/l Esidex 40 EC 426 g/l Placide 40 EC 426 g/l Superid 40 EC 426 g/l Pirimor WG 25% Metside 426 g/l Pirimor 50 WG 50% Bestkaside 40 EC 426 g/l Suspeet 40 EC 426 g/l ****PIRIMICARB Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG Formulations) PYMETROZINE Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations) Supramed 40 EC 426 g/l Cansupran 426 g/l Chess Supragil 40 EC 426 g/l Topraxsupra 40 EC 426 g/l Mentegna 40 EC 426 g/l Suda Da÷labilen Granül Formülasyonlar (WG Formulations) Plenum 5O WG 50 % **PHOSALONE Islanabilir Toz Formülasyonlar (WP Formulations Korlon 30 WP 72 30% 25 % ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI **TAU-FLUVALINATE Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Mavrik 2 F 240 g/I SPøROCDøCLOFEN SC Formulations Envidor SC 240 240 g/l THIAMETHOXAM Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Actara 240 SC 240 g/l AZADlRACHTlN Sv Formülasyonlar (SL Formulations) Neemazal 10 g/I FEROMON TUZAKLAR (E-Z) 7-9 Dodecadienyl acetate IMIDACLOPRID + MINERAL YAG Sv Formülasyonlar (Oil Formulations) Confidor oil 004 4+ 704 g/l Mentegna 40 EC 426 g/l Comprodor oil 004 PYRIPROXYFEN Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Admiral 10 EC 100 g/l YAZLIK YAGLAR (MINERAL OIL) Sv Formülasyonlar (SL Formulations) Hektolineum 700 g/l Porkan 700 g/l Koruma V-92 700 g/l Polisan Yazlk Ya÷ 700 g/l Triona- 2 700 g/l Isonet- L 172 mg/l. Spinol 700 g/l EGVM- Pherecon 0,5 mg/l. Saf- T –Side 700 g/l SMC Lobo 5 mg/l. Tri nol 2 700 g/l Kapar SG 1 mg/l. Agapol M 700 g/l KAPAR SYT Tuzak Çukonez Yazlk Ya÷ 700 g/l KAPAR DMG 1 mg/Kapsül Turoil 700 g/l Anatalya Yazlk Ya÷ 700 g/l Sunspray 9 E 766 g/l Citrole 790 g/l 73 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Ovi pron 2000 800 g/I Topraxdel 2.5 EC 25 g/l Opron 850 g/I Deltis 25 EC 25 g/l Koruma Yazlk Ya÷ 850 g/I Dekagard EC 25 25 g/l Hektaú Yazlk Ya÷ 850 g/I Depar 2.5 EC 25 g/l Naron 850 g/I Deúarj 2.5 EC 25 g/l Bayer Summer Oil 850 g/I Deltagurcis 2.5 EC 25 g/l Safa Yazlk Ya÷ 850 g/I Ödül Deltamethrin 2.5 25 g/l EC **FENTHION Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Keshet 2.5 EC 25 g/l Demond EC 2.5 25 g/l Lebaycid EC 50 525 g/l Delete 2.5 Ec 25 g/l Korfen 50 EM 525 g/l Caracole 25 EC 25 g/l Dragon EC 50 525 g/l Akdeniz Deltamethrin 25 g/l Fentex 50 EM 525 g/l KuIderin 2.5 EC 25 g/l Prestij 50 EM 525 g/l Deltado÷ 25 EC 25 g/l Finest 52 EC 525 g/l Fixmethrin 2.5 EC 25 g/l Cantane EC 50 525 g/l Deltabiol 2.5 EC 25 g/l Fenacid 525 g/l Nikriz 2.5 EC 25 g/l Declare 25 g/l Deltasis 25 g/l ****DELTAMETHRIN Sv Formülasyonlar (EC/SC Formulations) Jetsis 2.5 EC 25 g/l Decis EC 2.5 25 g/l Serdesiz 25 EC 25 g/l Deltharin 2.5 EC 25 g/l Lenadectina 2.5 EC 25 g/l Deltaplan EC 2.5 25 g/l Decan 2.5 EC 25 g/l Delta 2.5 EC 25 g/l Atacis 2.5 EC 25 g/l Delpaz 25 g/l Agmetrin 2.5 EC 25 g/l Dedel 2.5 EC 25 g/l Crackdown SC 50 50 g/l Impamethrin 25 EC 25 g/l B-Katrina 50 SC 50 g/l Grandthrin 2.5 EC 25 g/l Deltabiol 5 SC 50 g/l 74 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI Patriot EC 12 120 g/l Zodiac 12 EC 120 g/l Depar 12 EC 120 g/l Parole 12 EC 120 g/l Decan 12 EC 120 g/l ****CLOFENTEZINE Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Apollo 500 g/l Antarctic 500 SC 500 g/l Apofen 500 g/l ømpan 25 WP 25% øzolban 25 WP 25% *Rusya’ya ihracat edilecek ürünlerde kullanlmamal **AB’ye ihracat edilecek ürünlerde kullanlmamal ***AB ve Rusya’ya ihracat edilecek ürünlerde kullanlmamal ****Rusya Maksimum Kalnt Limiti çok düúük, dikkatli kullanlmal SPøNOSAD Sv Formülasyonlar (EC Formulations) Laser EC 240 g/I CHLORANTRANILIPROLE Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Coragen 20 SC 200 g/l SPøROTETRAMAT Sv Formülasyonlar (SC Formulations) Movento SC 100 100 g/l 75 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 76 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 77 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 78 ŞEFTALİ - NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 79 ŞEFTALİ -NEKTARİN HASTALIK ve ZARARLILARI 80
