KAZ AN KAVRAMA Test 14 1. Yeni Ontoloji, varlığı dört katmanlı gerçeklik olarak ele almaktadır. Bu yaklaşıma göre varlık, bilinçten bağımsız olarak vardır. Dünya, her biri birbirinden ayrı dört katmanın bir araya gelerek oluşturduğu bir bütündür. En altta nesneler, canlılar, sonra ruhlu varlıklar ve en üstte değer üreten insan. En altta fizik, en üstte felsefe vardır. STİ TE Ünite 3: Varlık Felsefesi IM 12 - A FELSEFE 4. Normalde somut varlıkların gerçekliğinden şüphe edilmez. Bu durum somutluğun bize yaşattığı duyumsamalardan kaynaklanır. Oysa var kabul ettiğimiz hiçbir varlık sadece somut olduğu için duyumsanmaz; belli bir niteliği bize taşıdığı için duyumsanır. Burada gerçekliği şüpheli kılan şeyse, sözü edilen niteliğin değişebilir olmasıdır. Buna göre “Yeni Ontoloji” ile ilgili olarak aşağıdakilerden hangisi söylenemez? Parçada tartışılan sorun, ontolojinin hangi problemine karşılık gelir? A) Dış dünya onu bilenden bağımsız değildir. B) Varlık, çeşitlilik içeren bir bütündür. C) İnsan en üst katmanda yer alır. D) Varlık en alttan üste doğru ilerler. E) Varlık felsefi bir problemdir. A) Varlığın göreceli olup olmadığı B) Varlığın amacının ne olduğu C) Varlığın değişip değişmeyeceği D) Varlık olmanın ne anlama geldiği E) Asıl varlığın olup olmadığı 2. Varoluşçuluk (Egzistansiyalizm), varlığın genel ve soyut çerçevede sorgulanmasını doğru bulmaz.İnsan doğrudan oluşun öznel ve somut göstergelerine yönelir. Çünkü insan diğer nesneler gibi değişmez bir özün varlığı değildir; kendi özünü kendisi belirlemek zorunda olan bir varlıktır. A) Nesnelerin özünü insan belirler. B) Evrendeki tek gerçeklik insandır. C) İnsan koşulsuz özgürlüğe sahiptir. D) İnsan olmanın özü aynı kalmaktır. E) İnsanın amacı öznelliği aşmaktır. 3. Varlıklar, soyut ya da somut, kendilerini gösterip tekrar geri çekebilirler. Örneğin insanın dünyada var olma şekli gibi. Bu durum varlık olmayı değiştirmez. Fakat burada asıl önemli olan şey; varlık olmanın kendisinden kaynaklanan temel ilkenin ne olduğudur. MEB 2016 - 2017 Bu yaklaşıma göre aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılabilir? 5. Biyoloji, fizik, kimya, tarih gibi bilimsel ayrımlar, varlıkların olgusal özelliklerinden kaynaklanır. Dolayısı ile her bir bilim, yalnızca kendisini ilgilendiren özellik üzerinde inceleme yapar. Oysa felsefe, var olanların tümünü, varlık olma bütünlüğü içerisinde ve çok boyutlu sorgular. Buna göre, sırasıyla bilim ve felsefenin kullandığı bakış açısını aşağıdaki kavramların hangisi ifade eder? A) İndirgemeci - Bütüncül B) Bütüncül - İdealist C) Gerçekçi - İndirgemeci D) Yöntemsel - İndirgemeci E) Olgusal - Gerçekçi 6. Felsefenin ele aldığı‘’varlık’’ kavramı ile bilimin kullandığı ‘’varlık’’ kavramı aynı anlama gelmez. Felsefe için ‘’varlık’’, her şeyden önce bir şüphe konusudur. Oysa bilim için varlık, gündelik yaşam dilinin ifade ettiği her bir somut nesneden başka bir şey değildir. Burada sorgulanmak istenen için aşağıdaki kavramlardan hangisi kullanılamaz? Buna göre bilimin varlığa yaklaşımı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Arkhe B) Öz C) Töz D) Özgülük E) Cevher A) Varlığın nasıl olması gerektiğini araştırır. B) Gelecek için yeni varlık türleri tasarlar. C) Varlığı maddi olarak görür ve inceler. D) Varlıkları soyut ve somut olarak sınıflar. E) Varlıkları değerli ve değersiz türlere ayırır. 12 - A Test 14 FELSEFE Ünite 3: Varlık Felsefesi 7. “Fizik ötesi” anlamına gelen “metafizik”; başlangıçta ontolojik sorgulamalarla ilk felsefe olarak karşımıza çıkar. Daha sonra fizik ötesi konu ve sorgulama alanları üzerinden, kendine özgü bir düşünme alanına dönüşmeye başlar. 10. Günlük yaşamın sorgulayıcı olmayan akışı içerisinde varlık kavramı pek fazla dikkat çekmez. Fakat ihtiyaç duyulan bir nesnenin var olup olmadığı dikkat çeker. Oysaki bir filozof için var olmanın ne olduğunu düşünmek yaşamanın doğrudan kendisidir. Buna göre aşağıdakilerden hangisi metafiziğin kendine özgü sorduğu sorulardan biri olamaz? Buna göre felsefenin varlığa yaklaşım tarzı için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Ölümsüzlük nedir? B) Asıl varlık nedir? C) Ruh var mıdır? D) Evren amaçlı mıdır? E) Evrenin yapısı nasıldır? A) Felsefe güncel olmayan varlıklara yönelir. B) Felsefe varlık olmanın ne olduğunu sorun edinir. C) Felsefe varlık olmanın işlevselliğini sorgular. D) Felsefe neyin var olması gerektiğini sorgular. E) Felsefe, yaşam için varlığın değerini sorgular. Buna göre “ontoloji” için aşağıdakilerden hangisi söylenebilir? A) Varlığa yönelik güvenilir bir inanç oluşturma B) Kültürel oluşumları varlık anlayışına dayandırma C) Varlığın kaynağına yönelik rasyonel bir sorgulama D) Yunan toplumuna uygun varlık anlayışı oluşturma E) Mitolojik yaklaşımların varlık anlayışını temellendirme 9. Varlıkları sadece dışımızdaki maddi unsurlar olarak göremeyiz; aksi takdirde, matematiğin sayılar dünyasını da, edebiyatın düşşel zenginliğini de yok saymamız gerekir. 11. Varlık üzerine yapılan sorgulamalar genel olarak iki grupta toplanır: Varlığı kabul üzerinden yola çıkan yaklaşımlar ile düşünsel ve duyusal farklılıkları gerekçe göstererek varlığın bilinmezliği,yokluğu üzerinden üzerinden yola çıkan yaklaşımlar. Buna göre,verilen açıklama sırayla aşağıdaki yaklaşımlardan hangisini ifade etmektedir? MEB 2016 - 2017 8. Antik Yunan’da ilk felsefe ontoloji ile başlar. Varlığa dair kültürel ve mitolojik açıklamaların güvenilir dayanaklara sahip olmaması, Yunan düşünürlerini akla dayalı bir yolculuğa çağırır. A) Taoizm - İdealizm B) Realizm - Nihilizm C) Septisizm - Kritisizm D) Rasyonalizm - Empirizm E) Pozitivizm - İdealizm 12. Evrenin işleyişi makine gibidir; hiçbir sapmaya izin vermez.Bütün gücü, determinist yapısından kaynaklanır; Evrende, neler, nasıl varolabiliyorsa öğle olur ve oluş süreçleri asla değişmez. Evrenin varlığını bu şekilde yorumlayan bir yaklaşım için, aşağıdaki çıkarımlardan hangisi yapılamaz? Verilen açıklamada yapılan varlığa ilişkin ayrım aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir? A) Evrende her şeyin bir amacı vardır. B) Evrenin oluş yapısı değiştirilemez. C) Evrende özgürlükten söz edilemez. D) Her şey neden sonuç ilişkisine bağlıdır. E) Evrende değişmeyen bir düzen yapısı vardır. KAVRAMA IM STİ TE KAZ AN A) Canlı ve cansız varlıklar B) Sonlu ve sonsuz varlıklar C) Doğru ve yanlış varlıklar D) Hacimli ve hacimsiz varlıklar E) Gerçek ve düşünsel varlıklar 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 Adı :......................................................... Doğru :..................................... Soyadı :......................................................... Yanlış :..................................... Sınıf :......................................................... Boş No :......................................................... :..................................... Puan :..................................... E E E E E E E E E E E E