Dikey yüzdeler analizi

DIKEY YÜZDELER ANALIZI
Bilanço ve Gelir Tablosu kalemlerinin her birinin dikey olarak
yüzdelerinin alınması ile yoruma temel olacak hesaplamalar
yapılmış olur. Analizde tek bir yıl kullanıldığı için statik bir analiz
türüdür. Fakat birden fazla yıl analize de tabi tutulabilir.
NEDEN ÖNEMLİDİR?
• Her kalemin genel toplam içerisindeki oransal önemi ortaya
hesaplamalar vasıtasıyla çıkmış olur.
• Her bir işletmenin bilanço ve gelir tablosu kalemleri 100’e
indirgendiği için pek çok işletme verileri rahatlıkla karşılaştırma
yapılabilir.
•İşletmenin varlık ve kaynak dağılımını yüzdesel olarak net bir
şekilde gösterir.
•Sektör ortalamaları hakkında net bilgi verir.
YÜZDELERLE İFADE EDİLEN BİLANÇOLARIN
HAZIRLANMASI
•
Bilançonun Genel Toplamına Göre Formül:
Dikey Yüzdesi Hesaplanacak Kalemin Tutarı
Aktif / Pasif Toplamı
•Bilançonun
Grup Toplamına Göre Formül:
Dikey Yüzdesi Hesaplanacak Kalemin Tutarı
Dikey Yüzdesi Hesaplanacak Kalemin İçinde Bulunduğu Grubun Toplamı
•Gelir
Tablosu Dikey Analiz Tablosu
Dikey Yüzdesi Hesaplanacak Gelir Tablosu Kaleminin Tutarı
Net Satışlar Toplamı
Dönen Varlık Kalemlerinin İncelenmesi
•Dönen
varlık kalemleri ile KVB’ler ödenmelidir.
varlık kalemleri içerisinde en nakit varlıklar olan hazır
değerlerin ve menkul kıymetlerin değerinin yüksek olması
işletmenin fazla likitle çalıştığının işaretidir.
•Dönen
•Stoklar
ne likiditeyi azaltacak kadar yüksek miktarda, ne de
üretimi aksatacak kadar düşük oranda olmamalıdır.
kalemleri içerisinde senetli alacakların payı yüksek
olmalıdır. Ayrıca alacak kaleminin yüksek olması likiditenin elde
edilmesi açısından risk oluşturmaktadır.
•Alacak
Duran Varlıkların İncelenmesi
Özellikle üretim işletmelerinde duran kalemleri içerisinde
maddi duran varlık kalemleri yüksek paya sahip olmalıdır.
•MDV’lerin yüksek olması üretim için gerekli alt yapıya sahip
olunduğunun bir göstergesidir.
•
•Fazlalığı
bunlara bağlanan fonların geri ödenmesinde
aksamalara neden olabilir.
•MDV yüzdesi ile karlılık ( Net kar, dağıtılmayan karlar)
yüzdelerine bakmak gerekir
•MDV’lerin
yetersizliği ise üretimde sıkıntı oluşturabilir. Üretim
için gerekli olan alt yapının yeterli olmadığı manası çıkar.
•
•
•
•
•
•
Kısa Ve Uzun Vadeli Kaynak Yapısının İncelenmesi
Kaynaklar işletmenin faaliyet konusuna göre dengeli
dağılmalıdır.
Faiz gideri doğurduğu için sağlıklı bir şekilde faizlerin geri
ödenmesi önem arz eder.
Kısa vadeli yabancı kaynaklar içerisinde alınan sipariş
avanslarının yüksek olması olumlu karşılanır.
Alınan avanslar faiz yükü getirmediği için bu kalemdeki artış
büyük önem arz eder.
Finansal borçların yüzdesinin yüksek olması söz konusu
şirketin daha ziyade finansal kurumlardan borç bulduğuna
işarettir.
Ticari borçların yüzdesinin yüksek olması ise şirketin finansal
olmayan kurumlardan daha fazla borç bulduğunu gösterir.
Finansal borçlara göre daha fazla maliyetlidir.
•
Öz Kaynak Yapısının İncelenmesi
Ortaklarca sağlanan sermaye, yedek akçeler ve yeniden
değerleme artışları yüzde analizinde sürekli vurgulanan
öğelerdir...
•
Kar yedekleri ( otofinansman) ve dönem net karının yüzde
olarak yüksek olması beklenir.
•
Yeniden değerleme fiyat artışı dikkatle izlenmelidir. Sadece
fiyat artışından kaynaklana artışlar buraya eklenir. Gerçek
olmayan yapay bir unsur olduğu için az olması arzulanır.
Varlık - Kaynak Yapısının İncelenmesi
•
Dönen varlıklar kısa vadeli yabancı
kaynaklarla finanse edilmelidir.
•
Duran Varlıklar ise devamlı sermaye ile
finanse edilmelidir.
•
Gelir Tablosu Yapısının İncelenmesi
Tabloda yer alan kalemlerin net satışlara olan oranı hesap
edilerek yüzde analizi yapılmış olur.
•
Hasılat ve kar kalemleri kendilerinden sonra gelen gider ve
zarar kalemlerini aşacak derecede büyük olmalıdır.
•
Gider ve zarar kalemleri kendilerinden önce gelen kalemleri
yok edecek kadar büyük, hizmet kalitesini ise düşürecek
kadar düşük olmamalıdır.
•
Dönem karı daha çok ana faaliyet konusundan sağlanmalı,
oto finansman ve kar dağıtımına gitmesine yetecek
büyüklükte olmalıdır.
DİKKAT EDİLECEK HUSUSLAR




Enflasyonun dikey analiz üzerindeki etkisi göz ardı
edilmemelidir.
Çapraz incelemeler faydalı olacaktır. Mesela dönen
varlıkların yüzdesi ile kısa vadeli yabancı kaynakların,
alacakların yüzdesi ile karlılıkların yüzdesi gibi.
Eğer birden fazla yıl yüzde analizine tabi tutulursa
kalemlerdeki yüzde değişim ve değişik açılardan
sonuçları gözlemleneceğinden daha verimli sonuçlar
alınabilir.
Şirketin ana faaliyet konusu ile en fazla yüzdeye sahip
kalemleri ayrıca ele alınmalıdır.