Slayt 1

ICSD3: Parasomniler
Farklar & Yenilikler
Dr. Hikmet YILMAZ
CBÜ Nöroloji AD, Manisa
Uyku bozuklukları sınıflaması



Ortak bilimsel dil kullanmak
Standart tanı ve tedavi
yaklaşımları için uygun zemin
Hastalık kodlama sistemleri
oluşturmak
ICSD-1
1991
1997
2001
ICSD-2 (2005)
International Classification of Sleep Disorders,
Version 2: Diagnostic and Coding Manual.
AASM, Rochester, MN, 2005.
ICSD-2
I) İnsomnia
II) Uyku ile ilişkili
solunum
bozuklukları
III) Hipersomniler
(Uyku ile ilişkili
solunum bozukluğu
dışındaki)
IV) Sirkadiyen ritim
bozuklukları
V) Parasomniler
VI) Uyku ile ilgili hareket
bozuklukları
VII) İzole semptomlar,
normal varyasyonlar
sınıflandırılamayanlar
VIII) Diğer
Parasomniler
The International Classification of SLEEP DİSORDERS(2005)
I.
II.
III.
(NREM Uykudan) Uyanma bozuklukları
1. Konfüzyonel uyanmalar
2. Uykuda yürüme
3. Uyku Terörü
Genellikle REM uykuya eşlik eden parasomniler
4. REM Uyku Davranış Bozukluğu
5. Tekrarlayan izole uyku paralizisi
6. Kâbus bozuklukları
Diğer parasomniler
7.
Uyku ile ilişkili dissosiyatif bozukluklar
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Uykuda işeme
Uyku ile ilişkili inleme(catatrenia)
Exploding baş sendromu
Uyku ile ilişkili hallusinasyonlar
Uyku ile ilişkili yeme bozuklukları
Parasomnia, spesifik olmayan
Madde ya da ilaç kullanımına bağlı parasomnia
Tıbbi nedenlere bağlı parasomnia
NREM ile ilişkili parasomniler
1.
Uyanıklık reaksiyonları (arousal) bozukluğu
(NREM uyku evresinden)
2.
Konfüzyonel uyanma
3.
Uyurgezerlik
4.
Uyku terörü
5.
Uyku ile ilişkili yeme bozukluğu
Diğer parasomniler grubundan buraya alınmış
Uyanıklık reaksiyonları bozukluğu tanı kriterleri
A.
NREM uyku evresinde tekrarlayıcı tamamlanmamış uyanıklık
reaksiyonları
B.
Atak süresince cevapsızlık ya da uygunsuz cevapların
verilmesi
C.
Sınırlı kognisyon veya tam kayıp
D.
Atağın hiç ya da kısmi hatırlanması
E.
Başka bir durum ile ilişkili olmaması
Uyurgezerlik tanı kriterleri
A- Uyku esnasında yataktan kalkıp hareketlenme olmalıdır
B- Bu sırada uykunun devam ettiği ve bilinç etkilenmesinin
olduğunun tanımlanması:
◦ 1-Kişiyi uyandırmada güçlük
◦ 2-Uyandırıldığında şaşkınlık
◦ 3-Bu esnada amnezi (tam veya kısmi)
◦ 4-Uygunsuz zamanlarda ortaya çıkan rutin davranışlar
◦ 5-Uygunsuz veya anlamsız davranışlar
◦ 6-Tehlikeli veya potansiyel tehlikeli davranışlar
C- Hastalığın başka bir uyku hastalığı, medikal, nörolojik, mental
hastalık veya madde kullanımı tanı kriterlerini karşılamaması
Uyku terörü tanı kriterleri
A.
Genel olarak uyanıklık reaksiyonları bozukluğu
kriterleri karşılanmalı
B.
Uyanıklık reaksiyonları ile birlikte ani başlangıçlı
belirgin bir korku olmalıdır; çoğunlukla çığlık eşlik
eder
C.
Otonom aktivasyon eşlik eder
Midriyazis, taşikardi, taşipne, diyaforez
Uyku ile ilişkili yeme bozukluğu tanı kriterleri
NREM uyku evresinde ortaya çıkan uyanıklık reaksiyonlarına eşlik
A.
eden tekrarlayıcı yeme atakları
Atak süresince aşağıdakilerden en az biri:
B.
1.
Zehirli veya yenilmeyen maddelerin, ya da yiyeceklerin farklı
birleşimlerinin yenilmesi
2.
Yeme esnasında kişinin kendine zarar vermesi ya da engelleyenlere
zarar vermesi
3.
Tekrarlayıcı gece yemelerine bağlı sağlık sorunları
C.
Atağın hiç ya da kısmi hatırlanması
D.
Başka bir durum ile ilişkili olmaması
REM ile ilişkili parasomniler
1.
REM uykusu davranış bozukluğu
2.
Tekrarlayıcı izole uyku paralizisi
3.
Kâbus bozukluğu
RDB tanı kriterleri
A.
Tekrarlayıcı verbal ve/veya kompleks motor aktivite
B.
Hikaye ile atakların REM uyku evresinde olduğunun
düşünülmesi veya polisomnografi (PSG) ile gösterilmesi
C.
PSG’de atonisiz REM saptanması
D.
Başka bir durum ile ilişkili olmaması
Tekrarlayıcı izole uyku paralizisi tanı kriterleri
A.
Uyku başlangıcında ya da uyanırken, tekrarlayıcı, gövde ve
ekstremitelerin istemli hareket ettirilememesi
B.
Saniyeler - birkaç dakika ile sınırlı olması
C.
Atakların hasta için belirgin bir stres veya korku faktörü haline
gelmesi
D.
Başka bir durum ile ilişkili olmaması
Kabus bozukluğu tanı kriterleri
Tekrarlayıcı, uzun, disforik, hayati tehlike elemanları içeren
A.
rüyalar
B.
Uyandığında şuur açık, oriyante
C.
Atakların kişinin sosyal ve iş hayatını etkilediğine dair
aşağıdakilerden en az biri:
i.
Duygudurum bozukluğu / Uymaya direnme / Bilişsel
bozukluk / Aile-iş-okul sorunları / Davranış problemleri /
Gündüz uykululuk / Halsizlik
Diğer parasomniler
1.
Uyku ile ilişkili disosiyatif bozukluklar
2.
Patlayan baş sendromu
3.
Uyku ile ilişkili halüsinasyonlar
4.
Uyku ile ilişkili inleme (Catatreni)
5.
Uyku enürezisi
6.
Uyku ile ilişkili yeme bozukluğu
7.
Tıbbi hastalığa bağlı parasomniler
8.
İlaç veya madde kullanımına bağlı parasomniler
9.
Parasomni, tanımlanmamış
Patlayan baş sendromu

Hem uyanıklıktan uykuya geçişte, hem de gece uyanma
sırasında, hasta başında ani olarak ortaya çıkan yüksek bir
sesten ya da patlama hissinden yakınır.

Bu yaşantı, belirgin ağrı yakınması ile ilişkili değildir.

Hasta olaydan sonra genellikle korku hissi ile birlikte aniden
uyanır.

Bazı olgularda tabloya vaka serisinde şimşek çakma hissi ya da
miyoklonik sıçramalar eşlik edebilir
Uyku ile ilişkili halüsinasyonlar tanı kriterleri
A-Uyku başlangıcından önce ya da gece sırasında uyandığında ya
da sabah, hastanın varsanı yaşamasıdır.
B-Varsanılar çoğunlukla görseldir.
Not: Hipnogojik ya da hipnopompik varsanıları, uyku başlangıcı
ya da uyku sonundaki rüyalardan ayırt etmek zor olabilir.
Kompleks noktürnal görsel varsanılar, gece ani uyanmaları takip
eden uyanıklıkta net bir şekilde ortaya çıkabilir.
C-Bu bozukluk başka bir uyku bozukluğu, medikal hastalık ya da
nörolojik hastalık, mental bozukluk, ilaç kullanımı ya da madde
kullanımı ile açıklanmayacak.
Uyku ile ilişkili enürezis tanı kriterleri

Uyku sırasında epizodik istem dışı idrar kaçırma.

3-6 yaşları arasındaki çocuklarda ayda en az iki epizod ve daha
büyüklerde ayda en az bir epizod.

Epizod sırasında polisomnografik izlem şunları gösterir:
◦ Uyku dönemi sırasında idrar kaçırma.
◦ İdrar kaçırma ile birlikte epileptik aktivitenin olmaması.

Diyabet, üriner sistem infeksiyonu ya da epilepsi gibi tıbbi ya da ya da
psikiyatrik bozukluklara eşlik edebilir.

Diğer uyku bozuklukları semptomun nedeni olabilir (örn, obsruktif uyku
apnesi sendromu).
◦ En azından bulunması gereken tanı kriterleri: A artı B.
İzole semptomlar ve normal varyantlar

Uykuda konuşma
Uykuda konuşma tanı kriterleri





Uyku sırasında konuşma ya da söylenme.
Epizodlara konuşmanın öznel farkındalığı eşlik etmez.
Polisomnografi uykunun herhangi bir evresinde ortaya
çıkabilen uykuda konuşma epizodlarını gösterir.
Uykuda konuşma psikiyatrik ya da tıbbi bozukluklara
eşlik edebilir (örn, anksiyete bozuklukları, ya da ateşli
hastalıklar).
Diğer uyku bozuklukları eşlik edebilir (örn, uykuda
yürüme, obstruktif uyku apnesi sendromu ya da REM
uykusu davranış bozukluğu).
◦ En azından bulunması gereken kriterler: A artı B.